Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:100

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Quản lý công "Quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa" phân tích thực trạng quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa, luận văn đưa ra việc quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa

UBND TỈNH THANH HÓA BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Lê Thị Hoa QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ NGHI SƠN, TỈNH THANH HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Thanh Hóa, 2023
UBND TỈNH THANH HÓA BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Lê Thị Hoa QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ NGHI SƠN, TỈNH THANH HÓA Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8340403 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đặng Thị Phƣơng Hoa Thanh Hóa, 2023
i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đề tài “Quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa” là công trình nghiên cứu của riêng tôi, hoàn thành dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Đặng Thị Phương Hoa. Các tài liệu, số liệu sử dụng trong luận văn là trung thực, có xuất xứ rõ ràng và đáng tin cậy. Kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tác giả luận văn Lê Thị Hoa
ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i MỤC LỤC ........................................................................................................ ii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... v DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................. vi DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .................................................................. vii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................. 1 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ......................................................... 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu...................................................... 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 5 6. Những đóng góp của luận văn ............................................................ 7 7. Bố cục luận văn ................................................................................... 7 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH ................................................................................ 9 1.1. Những vấn đề chung về thuế, quản lý nhà nước về thuế, hộ kinh doanh 9 1.1.1. Các khái niệm liên quan ...................................................................... 9 1.1.2. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của hộ kinh doanh trong nền kinh tế 15 1.2. Nội dung quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn cấp huyện .. 20 1.2.1. Lập kế hoạch quản lý thuế đối với hộ kinh doanh........................... 20 1.2.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý thuế đối với hộ kinh doanh ... 20 1.2.3. h đạo thực hiện quản lý thu thuế ................................................... 25 1.2.4. Kiểm tra, giám sát, phát hiện và phối hợp xử lý sai phạm .............. 28 1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh.................................................................................. 31 1.3.1. Nhân tố chủ quan ............................................................................... 31
iii 1.3.2. Nhân tố khách quan ........................................................................... 32 Tiểu kết chương 1 ................................................................................. 36 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ NGHI SƠN, TỈNH THANH HÓA .......................................................................... 37 2.1. Tình hình cơ bản về địa bàn nghiên cứu ........................................ 37 2.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên ............................................................. 37 2.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội..................................................................... 37 2.1.3. Khái quát Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa ............. 39 2.2. Thực trạng công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa ................................................... 42 2.2.1. Thực trạng lập kế hoạch quản lý thuế đối với hộ kinh doanh......... 42 2.2.2. Thực hiện kế hoạch quản lý thuế đối với hộ kinh doanh ................ 46 2.2.3. Thực trạng quản lý thu thuế .............................................................. 62 2.2.4. Kiểm tra, giám sát, phát hiện và phối hợp xử lý sai phạm .............. 64 2.3. Đánh giá chung .............................................................................. 67 2.3.1. Kết quả đạt được ................................................................................ 67 2.3.2. Hạn chế ............................................................................................... 70 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế...................................................... 71 Tiểu kết chương 2 ................................................................................. 74 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ NGHI SƠN, TỈNH THANH HÓA ..................................................................................... 75 3.1. Định hướng phát triển kinh tế của thị xã Nghi Sơn và định hướng hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa ............................................................... 75 3.1.1. Định hướng phát triển kinh tế của thị xã Nghi Sơn ......................... 75 3.1.2. Định hướng hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa............................................ 76
iv 3.2. Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa ........................... 77 3.2.1. Tăng cường tổ chức triển khai quản lý ............................................. 77 3.2.2. Tăng cường triển khai quản lý thu thuế thường niên ...................... 78 3.2.3. Tăng cường triển khai quản lý thu nợ thuế ...................................... 79 3.2.4. Tăng cường triển khai kiểm tra, giám sát quản lý thuế ................... 80 3.2.5. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng và điều hành của các cấp hính quyền trong công tác quản lý thuế ....................................... 82 3.2.6. Tiếp tục tuyên truyền, h trợ hộ kinh doanh............................... 83 Tiểu kết chương 3 ................................................................................. 86 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 90
v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CNTT Công nghệ thông tin NSNN Ngân sách nhà nước QLNN Quản lý nhà nước TMS Phần mềm ứng dụng quản lý thuế tập trung của ngành Thuế
vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Tình hình các hộ kinh doanh do Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn quản lý thuế ......................................................................... 44 Bảng 2.2. Công tác tuyên truyền, h trợ người nộp thuế tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn ........................................................................... 47 Bảng 2.3. Tình hình công tác giao và thực hiện dự toán đối với hộ kinh doanh .......................................................................... 52 Bảng 2.4. Tình hình cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn .................................... 54 Bảng 2.5. Tình hình khai thuế của hộ kinh doanh được tiếp nhận và xử lý tại Chi cục thuế thị xã Nghi Sơn............................................. 56 Bảng 2.6. Số liệu lập bộ thuế môn bài của hộ kinh doanh tại Chi cục thuế thị xã Nghi Sơn ................................................................... 58 Bảng 2.7. Tổng hợp công tác tình hình lập bộ, tính thuế tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn ........................................................................... 59 Bảng 2.8. Kết quả thu thuế hộ kinh doanh tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn ... 60 Bảng 2.9. Kết quả thu thuế hộ kinh doanh theo từng tháng tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn .................................................................. 61 Bảng 2.10. Tình hình nợ thuế của hộ kinh doanh tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn ..................................................................................... 63 Bảng 2.11. Tổng hợp tình hình điều tra doanh thu hộ kinh doanh tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn ........................................................... 65 Bảng 2.12. Tình hình kiểm tra hộ kinh doanh có sử dụng hóa đơn quyển tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn ............................................... 66
vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1. Mô hình quản lý của Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn................. 40 Biểu đồ 2.1. Tình hình các hộ kinh doanh do Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn quản lý thuế ........................................................................ 45 Biểu đồ 2.2. Tình hình miễn giảm thuế của các hộ kinh doanh tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn ................................................................ 51 Biểu đồ 2.3. Tình hình khai thuế của hộ kinh doanh được tiếp nhận và xử lý tại Chi cục thuế thị xã Nghi Sơn ........................................... 57 Biểu đồ 2.4. Kết quả thu thuế hộ kinh doanh theo từng tháng tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn ................................................................ 61 Biểu đồ 2.5. Tình hình nợ thuế của hộ kinh doanh tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn.................................................................................... 63 Biểu đồ 2.6. Tổng hợp tình hình điều tra doanh thu hộ kinh doanh tại Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn .......................................................... 65
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thuế là nguồn thu của ngân sách nhà nước nhằm đảm bảo cho hoạt động phát triển kinh tế xã hội của một quốc gia, việc quản lý thu thuế là nhiệm vụ trọng tâm của Ngành thuế giúp hoạt động tài chính quốc gia được công bằng và minh bạch. Đối tượng nộp thuế là các tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân đang sinh sống và làm việc tại Việt Nam phải thực hiện kê khai nộp thuế theo quy định của pháp luật Việt Nam. ơ quan quản lý nhà nước về thuế có trách nhiệm kiểm tra giám sát các đối tượng nộp thuế và phát hiện ra những hành vi vi phạm luật thuế, xử phạt theo quy định. Quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, đa dạng hóa các thành phần kinh tế, các hộ kinh doanh phát triển nhanh chóng, tạo ra nhiều giá trị cho nền kinh tế. Công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh có nhiều chuyển biến tích cực, ý thức tuân thủ pháp luật thuế của các hộ kinh doanh cao hơn, hạn chế thất thu thuế, tăng thu thuế cho Ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, tình trạng thất thu tuy có giảm nhưng vẫn còn xảy ra việc quản lý không hết hộ kinh doanh, kê khai và nộp thuế chậm, doanh thu tính thuế không sát thực tế, ý thức tuân thủ pháp luật thuế còn thấp, dây dưa nợ đọng thuế còn nhiều… Các hộ kinh doanh có rất nhiều đặc thù như quy mô nhỏ nhưng có số lượng lớn, phạm vi hoạt động rộng nên công tác quản lý thuế đối với thành phần kinh tế này còn gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh của các cơ quan thuế đã có rất nhiều chuyển biến tích cực như kiểm soát chặt chẽ việc đăng ký và kê khai thuế, tuyên truyền nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các hộ kinh doanh. Số lượng hộ kinh doanh hiện nay tương đối lớn nhưng nguồn thu thuế từ hộ kinh doanh ch chiếm tỷ lệ nhỏ khoảng 20% trên tổng thu nội địa của Ngân sách nhà nước. Trong khi đó nguồn thu thuế chủ yếu đến từ các doanh nghiệp (chiếm hơn 60%) trên tổng thu nội địa của Ngân sách nhà nước.
2 Trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa những năm gần đây, công tác quản lý thu thuế được quan tâm thực hiện và thu về được những kết quá đáng ghi nhận, tổng thu thuế cho ngân sách nhà nước năm sau cao hơn năm trước, các cá nhân và doanh nghiệp trên địa bàn được cơ quan quản lý nhà nước tạo thuận lợi phát triển. Tuy nhiên trải qua đại dịch covid 19 trong các năm 2020-2021 đã ít nhiều ảnh hưởng tới công tác thu thuế tại địa phương, nhiều hộ kinh doanh trên địa bàn diễn ra tình trạng nợ đọng thuế trong thời gian dài, cơ quan quản lý thuế chưa kiểm soát hết số hộ kinh doanh, hoạt động dự toán thuế chưa chính xác, một số vi phạm trong hoạt động thu thuế vẫn còn nhiều... Vấn đề cấp thiết đặt ra cho ngành thuế là phải có các giải pháp tăng cường công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh. Từ những lý do trên, cho thấy quản lý thuế đóng vai trò quan trọng để xây dựng nền kinh tế xã hội địa phương bền vững và phát triển, tôi chọn đề tài: “Quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa” làm luận văn thạc sĩ. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu Hiện nay các công trình nghiên cứu về quản lý thuế nói chung và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh nói riêng đã được rất nhiều nhà nghiên cứu khoa học trong nước đặc biệt quan tâm và chú ý đến. Các công trình nghiên cứu của các tác giả góp phần quan trọng về mặt lý luận, thực tiễn và giáp pháp trong công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh như sau: Đề tài Nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại Chi cục Thuế Quận Đống Đa – Thành phố Hà Nội của tác giả Nguyễn Vũ Huy, năm 2015, nghiên cứu thực trạng công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh đã đưa ra các giải pháp để hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn Quận Đống Đa.
3 Tác giả Đặng Thị Anh Đào (2014) với nghiên cứu “Quản lý thu thuế tại chi cục thuế huyện Từ Liêm, Hà Nội” đã trình bày các khai niệm, quy trình thực hiện công tác quản lý thu thuế, các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý thu thuế, tập trung nghiên cứu công tác quản lý thu của tất cả các sắc thuế như TNDN, GTGT, thuế tài nguyên… trên địa bàn huyện Từ Liêm, Hà Nội. Trên cơ sở phân tích thực trạng quản lý thu thuế, tác giả đưa ra những đánh giá về thuận lợi, khó khăn hay kết quả đạt được và hạn chế trong quá trình quản lý thu thuế tại địa bàn huyện Từ Liêm. Từ đó đưa ra được các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu thuế nói chung trên địa bàn. uận văn “ h p uật v thuế thu nhập oanh nghiệp v th ti n tr n a n ội”, tác giả Ngô Thị m lệ làm rõ các khái niệm, đặc điểm, vai trò của thuế Thu nhập doanh nghiệp, trình bày hiện trạng các quy định của pháp luật thuế TNDN và phân tích, đánh giá các ưu điểm, bất cập của pháp luật thuế TNDN hiện hành. Nghiên cứu thực trạng áp dụng pháp luật thuế TNDN trên địa bàn Hà Nội, ch ra những bất cập trong quá trình áp dụng các quy định của pháp luật thuế TNDN trên địa bàn Hà Nội. Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật thuế TNDN hiện nay và các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về thuế TNDN trên địa bàn Hà Nội. Nghiên cứu của Nguyễn Thị Oanh (2015) về “Quản lý thu thuế TNDN tr n a bàn tỉnh Bắc Ninh” đã nêu được các vấn đề cơ bản về thuế TNDN, phân tích, đánh giá được thực trạng công tác quản lý thu thuế các doanh nghiệp trên địa bàn. Đưa ra được nguyên nhân của vấn đề: Việc tổ chức triển khai quản lý thu thuế TNDN của cơ quan thế và năng lực, trình độ của cán bộ thuế còn hạn chế; công tác thanh tra, kiểm tra, quản lý và cưỡng chế nợ thuế còn yếu kém. Từ đó đưa ra những nhóm giải pháp thanh tra, kiểm tra, nhóm giải pháp quản lý nợ thuế.
4 Đề tài Quản lý thuế ối với các hộ kinh doanh cá thể tr n a bàn Thành phố Bắc Ninh của tác giả Nguyễn Thị Tâm, năm 2015 đã đưa ra các giải pháp để giải quyết các vấn đề trong quản lý thuế như khai báo thuế, nợ đọng, chống thất thu thuế. ài viết: Đổi mới tổ chức bộ máy quản lý thuế p ứng yêu cầu cải cách và hiện ại hóa, của tác giả Hải Anh đăng trên Tạp chí Thuế Nhà nước trình bày những đổi mới đáp ứng xu thế toàn cầu hóa của Việt Nam nói cung và Ngành Thuế nói riêng, trong đó công tác quản lý thuế được thực hiện một cách bài bản hơn, thuế thu nhập cá nhân được coi trọng nhằm giảm khoảng cách giàu ngh o và giảm áp lực thu thuế thu nhập doanh nghiệp. ác hộ kinh doanh được khuyến khích hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế và ổn định làm ăn. Tuy nhiên, quá trình vận hành bộ máy quản lý vẫn còn nhiều bất cập, bài viết có đưa ra một số giải pháp khắc phục cho giai đoạn tiếp theo. ác đề tài nghiên cứu trên đã cho thấy vai trò quan trọng trong quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn trong quán trình phát triển kinh tế của đất nước ta. Trình bày cơ sở lý luận về quản lý thuế và nội dung quản lý thu thuế trên các địa bàn nghiên cứu. Đa phần các nghiên cứu tập chung vào hoạt động thu thuế DN mà chưa có nghiên cứu sâu đối với thu thuế của các hộ kinh doanh. Địa bàn thị xã Nghi Sơn là thủ phủ kinh tế của t nh Thanh Hóa nhưng các nghiên cứu về thuế còn rất hạn chế. Đặc biệt hiện nay chưa có một đề tài nghiên cứu nào về quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa. Thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa là thị xã có rất nhiều các hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Công tác quản lý thu thuế đội với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa là vấn đề rất cần thiết. Chính vì vậy, tác giả mong muốn qua đề nghiên cứu này sẽ đóng góp thêm công sức cho vấn đề quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa.
5 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa, luận văn đưa ra việc quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa một số lý luận và thực tiễn về thuế và công tác quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh. - Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa giai đoạn 2019-2022. - Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thực trạng quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi về nội dung: thực trạng quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa. Phạm vi về không gian: Địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa. Phạm vi về thời gian: Giai đoạn 2019-2022 và đề xuất giải pháp cho những năm từ 2025-2030. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp - Các Luật liên quan đến quản lý thuế, Nghị định liên quan đến quản lý thuế, Nghị quyết liên quan đến quản lý thuế, Thông tư liên quan đến liên quan đến quản lý thuế;
6 - Các bài viết liên quan đến đề tài nghiên cứu: Website Tổng cục Thuế; Website Cục Thuế các t nh, thành phố trực thuộc Trung ương; Tạp chí Thuế...; - Số liệu thu thập từ quy định của nhà nước về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh; - Số liệu thu thập từ báo cáo nội bộ của Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa trong 4 năm 2019-2022 - Số liệu thu thập từ báo cáo của Đội thuế Liên xã-phường/ Đội Nghiệp vụ Quản lý thuế - Chi cục Thuế thị xã Nghi Sơn trong 4 năm 2019-2022 - Số liệu khai thác từ ứng dụng quản lý thuế tập trung của ngành Thuế (TMS). - Báo cáo cấp phép hộ kinh doanh phòng Tài Chính - kế hoạch thị xã Nghi Sơn. - Kế thừa chọn lọc những kết quả nghiên cứu của một số tác giả có liên quan đến công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh đã được công bố, các văn bản thuế, sách, báo, tạp chí, nguồn thông tin điện tử tin cậy. - Các tài liệu khác có liên quan. 5.2. Phương pháp xử lý, phân tích dữ liệu 5.2.1. hương ph p xử lý dữ liệu Dữ liệu thứ cấp được tiến hành lọc, phân tổ, sơ đồ hóa, bảng hóa theo nội dung từng vấn đề quản lý thuế đối với hộ cá nhân kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn. 5.2.2. hương ph p phân tích dữ liệu Luận văn sử dụng các phương pháp cụ thể sau trong quá trình trình bày, nghiên cứu thực trạng, đánh giá và đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý thuế đối với hộ cá nhân kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn:
7 - Phương pháp thống kê, mô tả được dùng trong luận văn để tính toán và phân tích các ch tiêu về số lượng, quy mô, cơ cấu ngành nghề kinh doanh đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn. - Phương pháp đối chiếu, so sánh được dùng trong luận văn để phân tích thay đổi giữa các năm liên tiếp. - Phương pháp PEST dùng khi trình bày bối cảnh, hiện trạng kinh tế, xã hội, môi trường của địa bàn nghiên cứu là thị xã Nghi Sơn, sử dụng các căn cứ pháp lý để thực thi quy trình quản lý thuế đối với hộ cá nhân kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn. - Phương pháp ph ng vấn s u phỏng vấn một số cán bộ quản lý thu thuế tại hi cục thuế thị xã Nghi Sơn và một số chủ hộ kinh doanh trên địa bàn để làm r vấn đề nghiên cứu 6. Những đóng góp của luận văn Đề tài này được thực hiện với mong muốn nắm bắt được thực trạng công tác quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh. Thông qua đó, một mặt là nhận ra những thành công đã đạt được, mặt khác giúp phát hiện những thiếu sót, sai sót để kịp thời phát hiện và chấn ch nh. Điều này không những giúp cho Chi cục Thuế hoàn thành tốt công tác quản lý thuế mà còn góp phần thúc đ y các hộ kinh doanh hoạt động tốt việc kinh doanh của mình. Việc nghiên cứu đề tài này cũng góp phần đưa nhận thức về chính sách pháp luật thuế vào tâm lý và nhận thức của mọi người dân. Bởi lẽ các chính sách thuế có liên quan và ảnh hưởng không nhỏ đến hầu hết các cá nhân và tổ chức. 7. Bố cục luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận nội dung chính của Luận văn gồm 3 chương:
8 hương 1: ơ sở lý luận quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh. hương 2: Thực trạng công tác quản lý nhà nước về thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa. hương 3: Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh trên địa bàn thị xã Nghi Sơn, t nh Thanh Hóa
9 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH 1.1. Những vấn đề chung về thuế, quản lý nhà nƣớc về thuế, hộ kinh doanh 1.1.1. Các khái niệm liên quan 1.1.1.1. Thuế Xét về mặt khái niệm, ý nghĩa, vai trò của hệ thống thuế cho đến nay đã xuất hiện nhiều quan điểm khác nhau. Một số khái niệm về thuế, bao gồm: Nhà kinh tế học Jeze trong cuốn Tài chính công đã đưa ra khái niệm về thuế như sau: “Thuế là một khoản đóng góp bằng tiền, có tính chất xác định, không hoàn trả trực tiếp do các công dân đóng góp cho Nhà nước thông qua con đường quyền lực nhằm bù đắp các khoản chi tiêu của Nhà nước” [11]. Theo thời gian, khái niệm này đã được bổ sung và ch nh sửa như sau: “Thuế là một khoản đóng góp bằng tiền, có tính chất xác định, không hoàn trả trực tiếp do các công dân đóng góp cho Nhà nước thông qua con đường quyền lực nhằm bù đắp những chi tiêu của Nhà nước trong việc thực hiện các chức năng kinh tế - xã hội của Nhà nước” [5]. Theo Lê Nin: Thuế là cái mà Nhà nước thu của dân nhưng không bù lại và thuế cấu thành nên nguồn thu của Chính phủ, nó được lấy ra từ sản ph m của đất đai, lao động trong nước. Xét cho cùng thì thuế được lấy ra từ tư bản hay thu nhập của người chịu thuế [5]. Trên góc độ phân phối thu nhập thì: “Thuế là hình thức phân phối và phân phối lại tổng sản ph m xã hội và thu nhập quốc dân nhằm hình thành nên quỹ tiền tệ tập chung lớn nhất của Nhà nước (Quỹ ngân sách nhà nước) để đáp ứng nhu cầu chi tiêu cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước” [5].
10 Ở góc độ người nộp thuế thì: “Thuế là khoản đóng góp bắt buộc mà m i tổ chức, cá nhân có nghĩa vụ đóng góp cho Nhà nước theo luật định để đáp ứng nhu cầu chi tiêu cho việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước, người đóng thuế được hưởng hợp pháp phần thu nhập còn lại” [5]. Dưới góc độ kinh tế học, định nghĩa thuế được hiểu là: “ iện pháp đặc biệt, theo đó nhà nước sử dụng quyền lực của mình để chuyển một phần nguồn lực từ khu vực tư sang khu vực công nhằm thực hiện các chức năng kinh tế xã hội của Nhà nước” [5]. Ở nước ta, đến nay cũng chưa có một khái niệm thống nhất về thuế nhưng theo khoản 1, khoản 2, Điều 3 Luật số 38/2020/QH14 ngày 13/6/2020 của Quốc Hội có quy định về thuế và các khoản thu khác thuộc ngân sách nhà nước như sau [16]: Thuế là một khoản nộp ngân sách nhà nước (NSNN) bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định của các luật thuế. Các khoản thu khác thuộc NSNN do cơ quan quản lý thuế quản lý bao gồm: - Phí và lệ phí theo quy định của Luật Phí và lệ phí; - Tiền sử dụng đất nộp ngân sách nhà nước; - Tiền thuê đất, thuê mặt nước; - Tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; - Tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước; - Tiền nộp NSNN từ bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công - Tiều thu từ xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của phát luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hải quan - Tiền chậm nộp và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật Nhìn chung, các khái niệm về thuế nêu trên ở các góc độ khác nhau nhưng đều thể hiện rõ bản chất của hoạt động thuế. Có thể hiểu thuế là một
11 khoản đóng góp bắt buộc bằng tiền được thực hiện thông qua con đường quyền lực chính trị, là khoản thu không có đối khoản cụ thể nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của Nhà nước trong việc thực hiện các chức năng quản lý xã hội, chức năng kinh tế - xã hội của Nhà nước. Từ những giải thích trên, có thể đưa ra khái niệm về thuế như sau: Thuế là khoản ti n m người dân hoặc doanh nghiệp phải nộp ho nh nước nhằm p ứng các nhu cầu công cộng, tài chính và xã hội. Thuế ược thu thập và quản lý bởi ơ quan thuế của chính phủ, v nó ược sử dụng ể tài trợ cho các d nv hương trình ông ộng như gi o ục, y tế, giao thông, quốc phòng và các d ch vụ ơ ản khác. 1.1.1.2. Đặ iểm của thuế - Trong xã hội hiện đại, thuế là khoản đóng góp bằng tiền, điều này trái với hình thức thanh toán bằng hiện vật trước đây, và dưới sự quản lý của cơ quan quản lý nhà nước, thuế có một số đặc điểm quan trọng như sau: Một là, tính bắt buộc và cưỡng bách Thuế là khoản tiền mà công dân và doanh nghiệp phải nộp cho nhà nước theo quy định pháp luật. Nó là một yêu cầu bắt buộc và cưỡng bách, không tham gia vào việc nộp thuế có thể bị xử phạt. Hai là, tính đa dạng của các đối tượng nộp thuế Thuế áp dụng cho nhiều đối tượng khác nhau bao gồm cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, hàng hóa, dịch vụ và giao dịch tài chính. Ba là, tính công bằng Nguyên tắc công bằng là cơ sở của việc thu thuế. Người có thu nhập cao thường phải đóng số tiền thuế lớn hơn so với người có thu nhập thấp. Bốn là, tính mục tiêu tài chính Thuế đóng góp vào nguồn tài chính của nhà nước để phục vụ các hoạt động công cộng như cơ sở hạ tầng, giáo dục, y tế, an ninh quốc phòng, và các dịch vụ công cộng khác.