Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:108

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích cơ bản của luận văn này là trên cơ sở hệ thống hóa và nghiên cứu lý luận công tác QLNN về TTATXH, qua đó phân tích đánh giá thực trạng quản lý, đề xuất các giải pháp hoàn thiện QLNN đối với TTATXH trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nước CHDCND Lào.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA SANGATH LEUXAR QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH XAY NHA BU LY, NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công MÃ SỐ: 8 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS TRẦN THÚY VÂN HÀ NỘI, NĂM i 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đƣợc trích dẫn đầy đủ theo quy định. NGƢỜI VIẾT LUẬN VĂN Sangath Leuxar
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy giáo, cô giáo và cán bộ của Học viện Hành chính quốc gia, đã rất nhiệt tình giảng dạy truyền thụ những kiến thức cơ bản và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhấttrong quá trình học tập và nghiên cứu của tác giả tại Việt Nam. Với tình cảm chân thành, tác giả xin đƣợc bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS Trần Thúy Vân, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ tác giả trong quá trình hoàn thành Luận văn này. Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn Văn phòng tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, đồng nghiệp đã tạo điều kiện để tác giả hoàn thành Luận văn này./. NGƢỜI VIẾT LUẬN VĂN Sangath Leuxar
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ANCT An ninh chính trị ANQG An ninh quốc gia ANTT An ninh trật tự ATVSLĐ An toàn vệ sinh lao động CHDCND Cộng hòa dân chủ nhân dân CNXH Chủ nghĩa xã hội HĐND Hội đồng nhân dân PCCC Phòng cháy, chữa cháy QLNN Quản lý nhà nƣớc TTATGT Trật tự an toàn giao thông TTATXH Trật tự, an toàn xã hội UBND Ủy ban nhân dân XHCN Xã hội chủ nghĩa
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu đề tài ...................................................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................ 6 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ............................................................. 6 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu ........................................ 6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ...................................................... 7 7. Cấu trúc của luận văn ................................................................................ 7 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI ................................................................................................. 8 1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ MỤC ĐÍCH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI............................................................. 8 1.1.1. Một số khái niệm ................................................................................. 8 1.1.2. Đặc điểm của quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội ................ 13 1.1.3. Mục đích quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội....................... 14 1.2. NGUYÊN TẮC VÀ YÊU CẦU QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI ............................................................................ 16 1.2.1. Nguyên tắc quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội ................... 16 1.2.2. Yêu cầu quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội......................... 18 1.3. NỘI DUNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI .............................................................................................................. 26 1.3.1. Quản lý nhà nƣớc về phòng, chống ma túy và mại dâm................... 26 1.3.2. Quản lý nhà nƣớc về đấu tranh phòng, chống tội phạm ................... 26
1.3.3. Quản lý nhà nƣớc về giáo dục và cải tạo phạm nhân, ngƣời có quyết định đƣa vào cơ sở giáo dục, trƣờng giáo dƣỡng........................................ 26 1.3.4. Quản lý nhà nƣớc về an toàn giao thông .......................................... 27 1.3.5. Quản lý nhà nƣớc về trật tự công cộng ............................................. 28 1.3.6. Quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy ................................... 28 1.3.7. Quản lý nhà nƣớc về an toàn vệ sinh lao động ................................. 29 1.3.8. Quản lý nhà nƣớc về môi trƣờng và phòng, chống thiên tai, dịch bệnh ............................................................................................................. 29 1.4. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI ................................................................. 30 1.4.1. Tình hình an ninh chính trị ................................................................ 30 1.4.2. Điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội và trình độ dân trí ....................... 31 1.4.3. Thể chế và bộ máy quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội ....... 31 1.4.4. Chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức và nguồn lực vật chất .......... 32 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1.............................................................................. 33 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH XAY NHA BU LY, NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY ......................................... 34 2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI TỈNH XAY NHA BU LY ........................................................................... 34 2.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................................................................. 34 2.1.2. Điều kiện kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh trật tự........................... 36 2.1.3. Tình hình trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly .. 37 2.2. TÌNH HÌNH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH XAY NHA BU LY ...................................... 39 2.2.1. Quản lý nhà nƣớc về phòng, chống ma túy và mại dâm ................... 39 2.2.2. Quản lý nhà nƣớc về đấu tranh phòng, chống tội phạm ................... 46
2.2.3. Quản lý nhà nƣớc về giáo dục và cải tạo phạm nhân, ngƣời có quyết định đƣa vào cơ sở giáo dục, trƣờng giáo dƣỡng........................................ 48 2.2.4. Quản lý nhà nƣớc về an toàn giao thông .......................................... 51 2.2.5. Quản lý nhà nƣớc về trật tự công cộng ............................................. 54 2.2.6. Quản lý nhà nƣớc về phòng cháy, chữa cháy ................................... 56 2.2.7. Quản lý nhà nƣớc về vệ sinh an toàn lao động ................................. 58 2.2.8. Quản lý nhà nƣớc về môi trƣờng và phòng, chống thiên tai, dịch bệnh ............................................................................................................. 60 2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH XAY NHA BU LY ............ 62 2.3.1. Kết quả đạt đƣợc và nguyên nhân ..................................................... 62 2.3.2. Một số hạn chế và nguyên nhân ........................................................ 65 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.............................................................................. 70 CHƢƠNG 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀTRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH XAY NHA BU LY, NƢỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY ...................................................................................................... 71 3.1. PHƢƠNG HƢỚNG TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI ................................................................. 71 3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH XAY NHA BU LY................................................................................................................ 80 3.2.1. Hoàn thiện các quy định pháp luật quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội ................................................................................................... 80 3.2.2. Đẩy mạnh phong trào toàn dân bảo vệ trật tự, an toàn xã hội .......... 81
3.2.3. Xác định đúng những vấn đề trọng tâm, trọng điểm trên các lĩnh vực chủ yếu của quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội để tập trung trí tuệ, lực lƣợng giải quyết .................................................................................... 83 3.2.4. Nâng cao năng lực thực thi quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh..................................................................................... 88 3.2.5. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, kiểm soát các hoạt động ảnh hƣởng đến trật tự, an toàn xã hội ............................................................................ 90 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3................................................................................. 91 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 95
DANH MỤC CÁC BẢNG 2.1 Tình hình xử lý đối với các đối tƣợng buôn bán, sử dụng ma túy .......... 42 2.2 Tình hình xử lý đối với các đối tƣợng mại dâm...................................... 45 2.3 Tình hình đấu tranh phòng, chống tội phạm ........................................... 48 2.4 Tình hình về an toàn giao thông.............................................................. 53 2.5 Tình hình quản lý các đối tƣợng trên địa bàn tỉnh (2017) ...................... 56 2.6 Tình hình cháy nổ trên địa bàn tỉnh (2017)............................................. 58 2.7 Tình hình về an toàn lao động trên địa bàn tỉnh (năm 2017) .................. 59 2.8 Tình hình về vệ sinh lao động trên địa bàn tỉnh (năm 2017) .................. 60
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Giữ vững an ninh quốc gia (ANQG), bảo đảm sự ổn định của đất nƣớc, đấu tranh làm thất bại mọi âm mƣu và hành động phá hoại của các thế lực thù địch và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội (TTATXH), bảo vệ vững chắc những thành quả cách mạng, phục vụ đắc lực công cuộc đổi mới là một nhiệm vụ trọng yếu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Quản lý nhà nƣớc (QLNN) về TTATXH là một bộ phận quan trọng của QLNN, tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội. Mục tiêu QLNN về TTATXH nhằm bảo vệ vững chắc sự ổn định về mọi mặt của đất nƣớc, giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ Đảng, Nhà nƣớc, Nhân dân và chế độ XHCN. QLNN về ANQG và TTATXH là một hoạt động quan trọng, luôn luôn đƣợc Đảng Nhân dân cách mạng (NDCM) Lào và Nhà nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân (CHDCND) Lào quan tâm đặc biệt. Bên cạnh những thành tích đạt đƣợc, công tác giữ gìn an ninh trật tự (ANTT) còn có những thiếu sót, bộc lộ những bất cập đã làm hạn chế chất lƣợng cũng nhƣ hiệu quả của công tác QLNN về TTATXH: công tác giữ gìn ANTT chƣa đƣợc thực hiện thƣờng xuyên, sự quản lý về TTATXH chƣa đạt đƣợc sự thống nhất, đồng thuận thực sự giữa các bộ phận, ban, ngành liên quan, nên có những trƣờng hợp vi phạm pháp luật không đƣợc xử lý nghiêm túc, làm mất lòng tin của dân. Sự hội nhập khu vực và quốc tế đã và đang tác động tích cực tới tình hình phát triển kinh tế, văn hoá, chính trị, xã hội đối với CHDCND Lào. Bên cạnh những thành tựu đã đạt đƣợc trong việc thực hiện các chính sách phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội khi hội nhập quốc tế thì kéo theo đó cũng nảy sinh nhiều vấn đề bất cập về xã hội, nhất là tình hình TTATXH. Tình hình 1
TTATXH ở CHDCND Lào hiện nay vẫn còn tiềm ẩn và diễn biến hết sức phức tạp. Công tác QLNN trong lĩnh vực TTATXH còn có những hạn chế nhất định. Vì vậy, đòi hỏi các lực lƣợng tiến hành QLNN về TTATXH trong lĩnh vực này cần điều chỉnh, đổi mới các biện pháp để phù hợp hơn với tình hình thực tiễn. Nhận thức đƣợc tính phức tạp TTATXH trong thời gian qua đƣợc Đảng, Nhà nƣớc Lào hết sức quan tâm, đặc biệt tìm ra giải pháp phòng ngừa, hạn chế các vấn đề xã hội. Xay Nha Bu Ly là tỉnh biên giới của CHDCND Lào, giáp Thái Lan, có vị trí quan trọng, có công trình thủy điện lớn Xay Nha Bu Ly nên tình hình chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh cũng có nhiều vấn đề. Hoạt động quản lý nhà nƣớc về TTATXH đã đƣợc các cấp, các ngành và lực lƣợng bảo vệ an ninh trật tự quan tâm tham gia thực hiện có hiệu quả nhƣ: Đã chủ động nắm chắc tình hình, tham mƣu cấp ủy, chính quyền các cấp giải quyết kịp thời những vụ việc liên quan đến tình hình trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, không để bị động, bất ngờ xảy ra, tạo môi trƣờng, điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội. Làm tốt công tác phòng ngừa, đấu tranh phòng chống các loại tội phạm. Tập trung quản lý các loại đối tƣợng, mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp các loại tội phạm, phát hiện, xử lý các băng ổ nhóm tội phạm; đặc biệt chú ý các đối tƣợng hình sự, ma túy, tụ điểm tệ nạn xã hội. Xuất phát từ những vấn đề thực tiễn trên, nhằm phát huy những ƣu điểm, tìm ra những giải pháp, để tăng cƣờng công tác quản lý, giữ gìn TTATXH trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, tác giả chọn đề tài “Quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” làm đề tài luận văn thạc sĩ. Với những đặc điểm chung của đất nƣớc, tình hình cụ thể tại tỉnh Xay Nha Bu Ly, đề tài đƣợc tiến hành nghiên cứu, nhằm tổng kết, khắc 2
phục những khuyết điểm, phát huy những ƣu điểm, tìm ra những giải pháp, đóng góp kinh nghiệm để tăng cƣờng công tác QLNN, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài Ở Việt Nam, lý luận QLNN về TTATXH đã đƣợc đề cập nhiều trong các công trình khác nhau. * Về giáo trình có thể kể một số công trình của Học viện Cảnh sát nhân dân và Học viện An ninh nhân dân nhƣ: - Nguyễn Xuân Yêm (1998), Một số vấn đề quản lý nhà nước về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, Nxb Công an Nhân dân, Hà Nội. - Trần Viết Long (chủ biên) (2007), Quản lý nhà nước về an ninh trật tự, Học viện Cảnh sát nhân dân, Hà Nội. - Học viện Cảnh sát nhân dân (2010), Giáo trình Quản lý nhà nước về an ninh trật tự, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. - Học viện Hành chính (2011), Giáo trình quản lý hành chính nhà nước, tập 1, Nxb Lao động, Hà Nội. Các công trình chính là cơ sở tri thức để tác giả xây dựng cơ sở lý luận cho luận án. * Về luận văn, luận án, cũng đã có đề cập đến vấn đề QLNN về TTATXH ở nhiều chiều cạnh và địa phƣơng khác nhau. - Lê Thế Tiệm (1997), “Tăng cƣờng quản lý nhà nƣớc bằng pháp luật về trật tự an toàn xã hội trong hoạt động của lực lƣợng cảnh sát nhân dân ở nƣớc ta hiện nay”, Luận án Tiến sĩ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. Luận án tiếp cận theo khía cạnh pháp luật, dùng pháp luật làm công cụ quản lý của lực lƣợng cảnh sát nhân dân đối với vấn đề trật tự an toàn xã hội. 3
- Lê Đức Cảnh (2016), “Quản lý nhà nƣớc đối với các trƣờng giáo dƣỡng ở Việt Nam hiện nay”, Luận án tiến sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính quốc gia, Hà Nội. Luận án nghiên cứu vấn đề quản lý nhà nƣớc đối với các trƣờng giáo dƣỡng, là hoạt động quản lý của nhà nƣớc đối với đơn vị sự nghiệp đặc biệt thuộc lực lƣợng công an nhân dân. Thông qua việc quản lý các trƣờng giáo dƣỡng, góp phần ổn định trật tự an toàn xã hội. - Dƣơng Quốc Hoàng (2005), Tăng cƣờng quản lý nhà nƣớc bằng pháp luật trên lĩnh vực giao thông đƣờng bộ ở Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sĩ Luật học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. Công trình này nghiên cứu vấn đề quản lý nhà nƣớc trên lĩnh vực giao thông đƣờng bộ thông qua sử dụng công cụ pháp luật. - Nguyễn Văn Kiên (2008) “Quản lý nhà nƣớc về trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Tiền Giang trong giai đoạn hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính công, Học viện Hành chính, Hà Nội. Luận văn cùng nghiên cứu uản lý nhà nƣớc về trật tự an toàn xã hội trên địa bàn cụ thể 1 tỉnh của Việt Nam, tuy nhiên điều kiện kinh tế, văn hóa - xã hội tỉnh Tiền khác với tỉnh Xay Nha Bu Ly. - Trần Xuân Học (2012), Quản lý nhà nƣớc về trật tự an toàn xã hội trên địa bàn phƣờng Dịch Vọng hiện nay”, Luận văn thạc sĩ Luật học, Đại học quốc gia Hà Nội. Cùng tên đề tài Quản lý nhà nƣớc về trật tự an toàn xã hội trên địa bàn 1 địa phƣơng cụ thể, nhƣng luận văn này tiếp cận theo góc độ pháp luật, nhằm hoàn thiện pháp luật để quản lý về trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. * Về đề tài khoa học, có thể kể đến công trình: 4
- Nguyễn Nhật Anh (2003), “Giải pháp cai nghiện ma túy và phòng, chống lây nhiễm HIV/AIDS cho ngƣời chƣa thành niên phạm pháp đang theo học tại trại giáo dƣỡng số 5”, Đề tài khoa học cấp cơ sở, Long An. Đề tài đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm cai nghiện ma túy, phòng chông lây nhiễm HIV cho ngƣời chƣa thành niên. Đề tài này, tác giả tham khảo đƣợc nội dung xử lý đối với ngƣời chƣa thành niên nghiện ma túy, qua đó có cái nhìn toàn diện về quản lý đối với TTATXH. Ngoài ra, cũng có không ít bài viết của các tác giả trong và ngoài ngành công an đã đề cập đến vấn đề này. Những công trình trên chính là cơ sở lý luận để tác giả kế thừa trong quá trình thực hiện nội dung của luận văn này. Ở CHDCND, có một số công trình nghiên cứu, nhƣng chủ yếu là luận văn thạc sĩ của Trƣờng Cảnh sát nhân dân quốc gia Lào: - Phengsone VONG SOUVANH (2014), Quản lý nhà nƣớc về an ninh của công an Lào, Luận văn thạc sĩ, Trƣờng Cảnh sát nhân dân quốc gia Lào, Viêng Chăn. Luận văn này tiếp cận từ góc độ của lực lƣợng công an nhân dân quản lý vấn đề an ninh trên địa bàn. Nó khác với sự quản lý của ủy ban nhân dân. - Savanh POMNIMIT (2016), Phƣơng pháp điều tra tình hình an ninh tỉnh Luongpabang, Luận văn thạc sĩ, Trƣờng Cảnh sát nhân dân quốc gia Lào, Viêng Chăn. Luận văn này đi sâu vào nghiệp vụ cụ thể của công an tỉnh Luongpabang trong việc điều tra, nắm bắt tình hình an ninh trên địa bàn tỉnh. - Vannasine PHOMAVANH (2014), Tình hình an ninh, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn Viêng Chăn hiện nay, Luận văn thạc sĩ , Trƣờng Cảnh sát nhân dân quốc gia Lào, Viêng Chăn. Công trình này khái quát và đánh giá thực trạng an ninh, TTATXH trên địa bàn Thủ đô Viêng Chăn, tiếp cận theo góc độ của lực lƣợng công an. 5
Qua tra cứu, tác giả nhận thấy chƣa có một công trình nào nghiên cứu chuyên sâu về quản lý nhà nƣớc về vấn đề này, đặc biệt là QLNN về trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn một tỉnh cụ thể. Đây có thể đƣợc coi là tính không trùng lắp của đề tài. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở hệ thống hóa và nghiên cứu lý luận công tác QLNN về TTATXH, qua đó phân tích đánh giá thực trạng quản lý, đề xuất các giải pháp hoàn thiện QLNN đối với TTATXH trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc CHDCND Lào. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu trên, luận văn phải thực hiện những nhiệm vụ sau: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về QLNN đối với TTATXH. - Đánh giá thực trạng công tác QLNN về trật tự, an toàn xã hội tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc CHDCND Lào. - Đề xuất những giải pháp nhằm tăng cƣờng công tác QLNN về trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc CHDCND Lào. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là QLNN về TTATXH trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc CHDCND Lào. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu công tác QLNN trên trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc CHDCND Lào từ năm 2012 đến 2017. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận 6
Luận văn đƣợc thực hiện dựa trên phƣơng pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của Mác-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, tƣ tƣởng Cayxon Phomvihan. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, phân loại và hệ thống đƣợc sử dụng để đánh giá, nhận xét về những ƣu điểm và hạn chế của công tác quản lý trật tự, an toàn xã hội. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài 6.1. Ý nghĩa lý luận Luận văn làm phong phú hơn những lý luận liên quan QLNN về TTATXH. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Kết quả nghiên cứu của đề tài giúp cho UBND tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc CHDCND Lào rút ra đƣợc những kinh nghiệm trong khi thực hiện nhiệm vụ trên địa bàn quản lý, trên cơ sở đó có những giải pháp phù hợp để tăng cƣờng công tác QLNN về TTATXH ở địa phƣơng. Đồng thời đây cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho những ngƣời nghiên cứu về lĩnh vực này. 7. Cấu trúc của luận văn Luận văn ngoài phần Mở đầu, Kết luận, phần nội dung đƣợc kết cấu thành 3 chƣơng. Chƣơng 1. Cơ sở lý luận quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội. Chƣơng 2. Thực trạng quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện nay. Chƣơng 3. Phƣơng hƣớng và giải pháp nhằm tăng cƣờng quản lý nhà nƣớc về trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh Xay Nha Bu Ly, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện nay. 7
Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI 1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ MỤC ĐÍCH QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ, AN TOÀN XÃ HỘI 1.1.1. Một số khái niệm 1.1.1.1. Khái niệm quản lý nhà nước Quản lý là một hoạt động có từ lâu đời trong xã hội. Nói đến hoạt động quản lý trong xã hội là trực tiếp đề cập đến sự tác động, chỉ huy, điều khiển các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con ngƣời phát triển phù hợp với quy luật, đạt tới mục đích đề ra và đúng với ý chí của chủ thể quản lý. Có thể hiểu quản lý là sự tác động có mục đích của chủ thể quản lý đối với đối tƣợng quản lý bằng các hình thức và biện pháp nhằm đạt đƣợc mục đích đã đề ra, trong đó, chủ thể quản lý là những cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền; đối tƣợng quản lý là các quá trình xã hội và hành vi của con ngƣời có liên quan. Quản lý xã hội về thực chất là quản lý con ngƣời đang tham gia các quan hệ xã hội, vì vậy, nó là hoạt động quản lý bao trùm, có nội dung, phƣơng pháp và phạm vi rộng lớn, trong đó, quản lý nhà nƣớc là hoạt động quản lý quan trọng nhất, do tính chất, đặc điểm và vai trò, chức năng của tổ chức nhà nƣớc trong toàn bộ kiến trúc thƣợng tầng của xã hội. QLNN là hoạt động của hệ thống các cơ quan nhà nƣớc trong việc tổ chức, điều hành, phối hợp các quá trình xã hội, các hoạt động của tập thể, cá nhân... nhằm đạt đƣợc những mục tiêu và yêu cầu nhất định dựa trên những quy phạm pháp luật, đạo đức xã hội và truyền thống dân tộc. Chất lƣợng, hiệu 8
quả của QLNN phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, trong đó nổi bật là những yếu tố sau: - Tính hoàn chỉnh, đầy đủ, thống nhất chặt chẽ của các quy định trong hệ thống pháp luật. - Trình độ tổ chức thực hiện của các cơ quan nhà nƣớc với tƣ cách là những chủ thể thực hiện quản lý trực tiếp. - Mức độ phổ biến tuyên truyền và trình độ dân trí về văn hóa pháp luật, văn hóa đời sống xã hội trong các tầng lớp dân cƣ, các đối tƣợng quản lý. - Phƣơng thức, biện pháp huy động và phối hợp các lực lƣợng xã hội để giải quyết các nhiệm vụ đề ra. - Tính tự giác trong thực hiện nghĩa vụ, nhiệm vụ của đối tƣợng quản lý... Trên bình diện chủ thể QLNN, khái niệm QLNN có thể hiểu theo hai nghĩa nhƣ sau: Theo nghĩa rộng: QLNN là hoạt động tổ chức, điều hành của cả bộ máy nhà nƣớc, bao hàm cả sự tác động, tổ chức của quyền lực nhà nƣớc trên các phƣơng diện lập pháp, hành pháp và tƣ pháp [15]. Theo nghĩa hẹp, QLNN là quá trình tổ chức, điều hành của hệ thống các cơ quan hành chính nhà nƣớc đối với các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con ngƣời trên cơ sở các quy định, quy phạm pháp luật nhằm đạt đƣợc những mục tiêu, yêu cầu nhiệm vụ Nhà nƣớc đề ra. Các cơ quan nhà nƣớc nói chung còn thực hiện các hoạt động có tính chất chấp hành, điều hành, tính chất hành chính nhà nƣớc nhằm xây dựng tổ chức bộ máy và củng cố chế độ công tác nội bộ của mình. Chẳng hạn nhƣ ra quyết định thành lập, chia tách, sát nhập các đơn vị tổ chức thuộc bộ máy của mình, đề bạt, khen thƣởng, kỷ luật cán bộ, công chức, ban hành quy chế làm việc nội bộ... QLNN theo nghĩa hẹp này đồng nghĩa với khái niệm quản lí hành chính nhà nƣớc [15]. 9
Từ những phân tích trên đây, có thể rút ra cách hiểu chung về QLNN nhƣ sau: Quản lý nhà nước là hoạt động của các chủ thể (chủ yếu là các cơ quan nhà nước) trên cơ sở quy định của hệ thống pháp luật nhằm tổ chức và phối hợp những cố gắng chung của toàn xã hội để giải quyết các nhiệm vụ xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội và các nhiệm vụ khác trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội). 1.1.1.2. Khái niệm trật tự, an toàn xã hội Trong một số tài liệu, từ điển, bài viết... thuật ngữ trật tự, an toàn xã hội đƣợc hiểu một cách phổ biến là sự hoạt động ổn định hài hòa của các thành phần xã hội trong cơ cấu xã hội; trật tự xã hội nhằm duy trì sự phát triển xã hội và cơ chế bảo đảm tính trật tự xã hội là các thiết chế xã hội. Trật tự xã hội biểu hiện tính tổ chức của đời sống xã hội, tính chuẩn mực của các hành động xã hội. Nhờ trật tự xã hội mà hệ thống xã hội đạt đƣợc sự ổn định, cho phép nó hoạt động một cách có hiệu quả dƣới sự tác động của các yếu tố bên trong và bên ngoài. Thông thƣờng, trật tự, an toàn đƣợc tách và định nghĩa nhƣ hai vấn đề riêng biệt. Chẳng hạn: “Trật tự là tình trạng ổn định, có thứ bậc trên dƣới, trƣớc sau [22, tr.704]; An toàn là yên ổn trọn vẹn, yên ổn hẳn, không sợ tai nạn”[22, tr.16]. Ngƣời ta còn nhắc đến khái niệm “trật tự công cộng”.Trật tự công cộng (xã hội) đƣợc hiểu là trạng thái xã hội có trật tự đƣợc hình thành và điều chỉnh bởi các quy tắc, quy phạm nhất định ở những nơi công cộng mà mọi ngƣời phải tuân theo. Trật tự công cộng là một mặt của trật tự, an toàn xã hội và có nội dung bao gồm những quy định chung về trật tự, vệ sinh, văn hóa; sự tuân thủ những quy định của pháp luật và phong tục, tập quán, sinh hoạt đƣợc mọi ngƣời thừa nhận; tình trạng yên ổn, có trật tự, tôn trọng lẫn nhau trong lao động, sinh hoạt, nghỉ ngơi của mọi ngƣời [12]. 10
Nói đến trật tự, an toàn xã hội là nói đến tình trạng (trạng thái) ổn định, có trật tự, kỷ cƣơng của xã hội. Trật tự, kỷ cƣơng đó đƣợc xác lập trên cơ sở các quy tắc xử sự chung do Nhà nƣớc ban hành (đƣợc gọi là những quy phạm pháp luật) và những giá trị xã hội, chuẩn mực đạo đức truyền thống đƣợc mọi ngƣời trong xã hội thừa nhận, tôn trọng, tuân thủ và nhờ đó mà mọi ngƣời có đƣợc cuộc sống yên ổn [22]. Nói cách khác: Trật tự, an toàn xã hội là trạng thái xã hội có trật tự, kỷ cƣơng, trong đó mọi ngƣời có cuộc sống yên ổn trên cơ sở các quy phạm pháp luật và chuẩn mực đạo đức. Công tác đảm bảo TTATXH là giữ gìn trạng thái bình yên, an toàn, có trật tự, kỷ cƣơng của xã hội, là phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh chống tội phạm, tệ nạn và các hành vi vi phạm pháp luật có ảnh hƣởng đến trạng thái đó. Dƣới góc độ đảm bảo an ninh, trật tự, khái niệm TTATXH đƣợc định nghĩa nhƣ sau: TTATXH là trạng thái xã hội bình yên trong đó mọi ngƣời đƣợc sống yên ổn trên cơ sở các quy phạm pháp luật, các quy tắc và chuẩn mực đạo đức, pháp lý xác định. Đấu tranh giữ gìn TTATXH bao gồm: giữ gìn trật tự nơi công cộng; đảm bảo trật tự an toàn giao thông; phòng ngừa tai nạn; bài trừ tệ nạn xã hội; bảo vệ môi trƣờng... Bảo vệ TTATXH là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, lực lƣợng công an nhân dân giữ vai trò nòng cốt và có chức năng tham mƣu, hƣớng dẫn và trực tiếp đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ gìn trật tự công cộng, bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, tham gia phòng ngừa tai nạn, bài trừ tệ nạn xã hội, bảo vệ môi trƣờng [12, tr.1182]. Dù ở góc độ nghiên cứu nào, chúng ta cũng thấy có sự thống nhất trong đánh giá về nội hàm của khái niệm TTATXH, điều đó đƣợc thể hiện trên những dấu hiệu căn bản sau: - Đó là một trạng thái trật tự, nề nếp, kỷ cƣơng, bình yên của xã hội. 11