Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn Thạc sĩ Quản lý công "Quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa" nghiên cứu, phân tích thực trạng hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa

UBND TỈNH THANH HÓA BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Hoàng Văn Long QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ VĂN HÓA CỦA HUYỆN HÀ TRUNG, TỈNH THANH HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Thanh Hóa, 2023
UBND TỈNH THANH HÓA BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Hoàng Văn Long QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ VĂN HÓA CỦA HUYỆN HÀ TRUNG, TỈNH THANH HÓA Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8340403 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Vũ Văn Tuyến Thanh Hóa, 2023
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các nội dung nghiên cứu, số liệu tính, kết quả được thể hiện trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố cho việc bảo vệ một học vị nào trong và ngoài nước. Tôi cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ để thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Hoàng Văn Long
ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i MỤC LỤC ........................................................................................................ ii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... v DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................. vi DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ .................................................................. vii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................... 1 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu .................................................................... 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................ 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................... 5 5. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 5 6. Những đóng góp của luận văn ............................................................. 6 7. Bố cục luận văn ..................................................................................... 7 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ VĂN HÓA VÀ TỔNG QUAN VỀ HUYỆN HÀ TRUNG ............................................... 8 1.1. Cơ sở lý luận và pháp lý về quản lý nhà nước về văn hóa ................ 8 1.1.1. Cơ sở lý luận ................................................................................... 8 1.1.2. Cơ sở pháp lý ................................................................................ 16 1.1.3. Nội dung quản lý nhà nước về văn hóa ........................................ 21 1.2. Tổng quan về huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa ............................. 28 1.2.1. Đặc điểm tự nhiên ......................................................................... 28 1.2.2. Điều kiện kinh tế - xã hội .............................................................. 29 1.2.3. Đặc điểm về văn hóa ..................................................................... 31 Tiểu kết chương 1 ................................................................................... 34 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ VĂN HÓA CỦA HUYỆN HÀ TRUNG, TỈNH THANH HÓA .............................................. 35 2.1. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung ....... 35
iii 2.2. Hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung ........ 38 2.2.1. Thực trạng ban hành các văn bản pháp lý .................................... 38 2.2.2. Thực trạng xây dựng nguồn lực cho hoạt động văn hóa .............. 43 2.2.3. Tổ chức thông tin tuyên truyền cổ động ....................................... 44 2.2.4. Thực trạng tổ chức triển khai các hoạt động văn hóa ................... 47 2.2.5. Thực trạng thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm .......................... 59 2.3. Đánh giá chung về công tác quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung ................................................................................................. 60 2.3.1. Những kết quả đạt được ................................................................ 60 2.3.2. Những hạn chế .............................................................................. 62 2.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ............................................................. 64 Tiểu kết chương 2 ................................................................................... 66 Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ VĂN HÓA CỦA HUYỆN HÀ TRUNG, TỈNH THANH HÓA ..................................................................................... 67 3.1. Phương hướng và nhiệm vụ quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung ................................................................................................. 67 3.1.1. Phương hướng ............................................................................... 67 3.1.2. Nhiệm vụ ....................................................................................... 68 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa ...................................................................... 69 3.2.1. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò của văn hóa và quản lý nhà nước về văn hóa ........................................................................... 69 3.2.2. Quy hoạch, huy động các nguồn lực cho công tác quản lý văn hóa.... 71 3.2.3. Nâng cao hiệu quả quản lý các di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch ................................................................................... 73 3.2.4. Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực quản lý......... 75
iv 3.2.5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong hoạt động văn hóa...... 76 3.3. Kiến nghị, đề xuất ............................................................................ 78 3.3.1. Kiến nghị với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa ........ 78 3.3.2. Kiến nghị với UBND tỉnh Thanh Hóa .......................................... 78 Tiểu kết chương 3 ................................................................................... 79 KẾT LUẬN .................................................................................................... 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 82 PHỤ LỤC ....................................................................................................... 87
v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa BVHTTDL Bộ Văn hóa thể thao du lịch CP Chính phủ CT Chỉ thị DSVH Di sản văn hóa HĐND Hội đồng nhân dân NĐ Nghị định NQ Nghị quyết QĐ Quyết định QH Quốc hội QLNN Quản lý nhà nước TCVH Thiết chế văn hóa TT Thông tư TU Tỉnh ủy TW Trung ương UBND Ủy ban nhân dân VBHN Văn bản hợp nhất VPQH Văn phòng quốc hội
vi DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Danh mục một số văn bản pháp luật quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung ........................................................................................ 40 Bảng 2.2. Thống kê chuyên ngành đào tạo của cán bộ văn hóa huyện Hà Trung ...44 Bảng 2.3. Tổng hợp các hình thức tuyên truyền về văn hóa của huyện Hà Trung trong giai đoạn 2020 - 2022 ................................................................. 46 Bảng 2.4. Tổng hợp di tích cấp quốc gia của huyện Hà Trung ...................... 47 Bảng 2.5. Thống kê về tình hình xây dựng gia đình văn hóa của huyện Hà Trung năm 2022 .............................................................................................. 55 Bảng 2.6. Thống kê về tình hình xây dựng khu dân cư văn hóa của huyện Hà Trung năm 2022 .............................................................................................. 56
vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1. Tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về văn hóa tại huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa ................................................................................................ 35 Biểu đồ 2.1. Thống kê số văn bản pháp luật về quản lý văn hóa của huyện Hà Trung giai đoạn 2020 - 2022 ........................................................................... 39
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Văn hóa luôn giữ một vị trí rất quan trọng trong đời sống xã hội, có vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách, đạo đức, phẩm chất, tình cảm, năng lực, thẩm mỹ… của mỗi cá nhân và cộng đồng. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng, giữ gìn văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc càng trở nên cần thiết. Để văn hóa là nền tảng tinh thần cũng là động lực để kinh tế - xã hội phát triển thì quản lý nhà nước văn hóa đóng vai trò hết sức quan trọng. Công tác quản lý nhà nước về văn hóa được Đảng và Nhà nước quan tâm và chỉ đạo trong suốt những năm vừa qua. Quản lý nhà nước về văn hóa cũng đóng vai trò rất quan trọng bở lẽ hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa góp phần định hướng, điều chỉnh sự phát triển của văn hóa, giúp hiện thực hóa các chủ trương, đường lối văn hóa của Đảng, từ đó tác động đến mục tiêu, bản chất của văn hóa dân tộc. Tuy nhiên trong bối cảnh kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, hội nhập kinh tế sâu rộng giữa các quốc gia đòi hỏi công tác này phải có những thay đổi nhằm đáp ứng sự thay đổi đó. Tuy nhiên trên thực tế quản lý nhà nước về văn hóa đã bộc lộ một số hạn chế tồn tại. Cụ thể như hạn chế trong nhận thức về vai trò của văn hóa đối với sự phát triển kinh tế xã hội, công tác thực thi chính sách quản lý chưa hiệu quả, chính sách đào tạo, sử dụng đội ngũ cán bộ quản lý văn hóa còn chưa hợp lý. Việc phát huy các di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch tại các địa phương đã thực hiện tuy nhiên chưa đạt hiệu quả cao. Công tác quản lý nhà nước về văn hóa cấp huyện đang còn nhiều vấn đề cần phải nghiên cứu và hoàn thiện. Huyện Hà Trung được hình thành từ rất sớm, là một trong những cái nôi của dân tộc Việt Nam. Trong những năm qua, huyện đã có bước phát triển nhanh và mạnh mẽ. Các ngành kinh tế tiếp tục ổn định và phát triển, văn hoá -
2 xã hội có nhiều khởi sắc, nhất là trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo. Hà Trung có một truyền thống lịch sử lâu đời với những di tích lịch sử, văn hoá nổi tiếng như: quần thể lăng miếu triều Nguyễn, Ly cung nhà Hồ, chùa Long Cảm, chùa Ban Phúc, đền Hàn Sơn,... Những di tích đó không chỉ góp phần làm đẹp cho vùng đất Hà Trung, mà còn là tiềm năng phát triển du lịch - văn hoá. Trong những năm qua, công tác quản lý nhà nước về văn hóa luôn được Đảng bộ và chính quyền huyện Hà Trung quan tâm, chỉ đạo triển khai thực hiện góp phần tích cực vào sự phát triển văn hóa của địa phương; đồng thời phục vụ có hiệu quả việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của huyện. Tuy nhiên quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Hà Trung trong những năm qua đã bộc lộ một số hạn chế như nhận thức của người dân cũng như cán bộ quản lý về vai trò của văn hóa đối với sự phát triển kinh tế xã hội chưa thực sự đầy đủ; Chế độ đãi ngộ cho cán bộ làm công tác văn hóa ở địa phương còn thấp; Cơ sở vật chất kỹ thuật đầu tư cho phát triển văn hóa còn nghèo nàn, chính sách đầu tư cho sự nghiệp văn hóa hiện nay chưa được quan tâm thỏa đáng, chưa đáp ứng kịp sự phát triển của văn hóa... Trong bối cảnh hiện nay, văn hóa cần phải được quan tâm và góp phần quan trọng hơn nữa đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, do đó cần phải nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa” làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình. 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu Nhằm xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam phát triển toàn diện, đậm đà bản sắc dân tộc thì vấn đề quản lý nhà nước trên lĩnh vực văn hoá thời gian qua luôn nhận được sự quan tâm của giới nghiên cứu cũng như các nhà quản lý văn hóa. Công tác quản lý nhà nước về văn hóa nói chung và công tác quản lý nhà nước về văn hoá trên địa bàn huyện nói riêng đang đặt ra
3 nhiều vấn đề cả về lý luận và thực tiễn, đòi hỏi phải được nghiên cứu, giải quyết. Liên quan đến đề tài này có nhiều công trình nghiên cứu cả dưới góc độ lý luận lẫn thực tiễn. Về phương diện lý luận, đã có một số một số công trình tiêu biểu làm cơ sở xây dựng hệ thống lý luận về quản lý văn hóa: Phan Văn Tú và cộng sự (1998) trong tài liệu “Quản lý hoạt động văn hóa” đã nêu những vấn đề chủ yếu về quản lý như: Chính sách quản lý, hoạt động văn hóa, nội dung quản lý hoạt động văn hóa và xây dựng đời sống văn hóa cơ sở hiện nay [31]. Hoàng Vinh (2006) trong nghiên cứu “Mấy vấn đề lý luận và thực tiễn xây dựng văn hóa ở nước ta”. Tác giả bàn về những vấn đề văn hóa trong đời sống xã hội Việt Nam hiện nay như: Di sản văn hóa dân tộc, xây dựng đời sống văn hóa cộng đồng, hoạt động vui chơi giải trí và vai trò của nó trong xã hội, cội nguồn của văn hóa và đạo đức... [40]. Những công trình kể trên đã bước đầu làm rõ những phương diện lý luận trong công tác quản lý nhà nước về văn hóa như mối quan hệ giữa văn hóa và kinh tế, chính sách quản lý hoạt động văn hóa, nội dung quản lý hoạt động văn hóa... Về phương diện thực tiễn, trong những năm qua đã có rất nhiều công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhà nước về văn hóa, có thể khái quát một số công trình như sau: Trần Xuân Lực (2017) trong nghiên cứu “Quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ” đã hệ thống hóa lý luận chung về quản lý nhà nước về văn hóa, đặc điểm nội dung và nguyên tắc quản lý nhà nước về văn hóa cấp huyện. Đồng thời, tác giả cũng tập trung nghiên cứu thực trạng công tác quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Tam Nông,
4 tỉnh Phú Thọ, trên cơ sở đó đề xuất giải pháp và khuyến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Tam Nông thời gian tới [19]. Vũ Thị Quỳnh Trang (2018) trong luận văn “Quản lý nhà nước về văn hóa ở huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội” cũng đã nghiên cứu cơ sở lý luận quản lý nhà nước về văn hóa và khái quát về đối tượng quản lý. Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về văn hóa ở huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Trên cơ sở phương hướng quản lý văn hóa và những hạn chế tồn tại đã chỉ ra, tác giả đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa ở huyện trong thời gian tới [30]. Triệu Ngọc Quỳnh Hà (2020) trong luận văn “Quản lý nhà nước về văn hóa ở huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn hiện nay” đã làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn quản lý nhà nước về văn hóa ở huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn hiện nay, từ đó xác định phương hướng và giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về văn hóa tại huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn trong thời gian tới [15]. Nhìn chung các công trình nghiên cứu trên đã góp phần làm sáng tỏ lý luận về quản lý nhà nước về văn hóa, đồng thời khảo sát thực trạng quản lý nhà nước về văn hóa tại một số địa phương trên địa bàn cả nước. Kết quả nghiên cứu góp phần quan trọng trong việc định hướng hoàn thiện chính sách quản lý văn hóa các cấp. Qua lược sử các công trình nghiên cứu, tác giả thấy rằng chưa có công trình nào nghiên cứu đầy đủ và hệ thống vấn đề quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn 2020 đến nay. Trên cơ sở nghiên cứu các công trình tác giả sẽ kế thừa hướng tiếp cận từ cơ sở lý luận đến phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa.
5 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu, phân tích thực trạng hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận và pháp lý về quản lý nhà nước về văn hóa cấp huyện; - Khảo sát, đánh giá thực trạng công tác quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa; - Đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Công tác quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. - Phạm vi thời gian: Luận văn nghiên cứu công tác quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2020 đến nay, năm đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Hà Trung lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020 - 2025. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Để phục vụ cho mục tiêu nghiên cứu của luận văn, tác giả sử dụng các phương pháp chủ yếu sau:
6 - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu các công trình khoa học, các tài liệu, các bài báo, các văn bản pháp luật có liên quan đến quản lý nhà nước về văn hóa - Phương pháp quan sát, tham dự: là phương pháp tác giả sử dụng để khảo sát thực trạng các nội dung chính có liên quan đến quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. Với phương pháp quan sát, tham dự kết hợp phỏng vấn sâu, tác giả cố gắng mô tả rõ ràng nhất thực trạng quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Hà Trung hiệu nay. - Phương pháp điền dã thực địa: Tác giả tiến hành điền giã, phỏng vấn sâu cán bộ văn hóa thông tin, người dân địa phương, nhằm thu thập thông tin về thực trạng quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa.. Việc lựa chọn đa dạng các đối tượng phỏng nhằm mục đích đảm bảo tính khách quan trong số liệu điều tra. - Phương pháp thu thập tổng hợp và phân tích tư liệu, tài liệu, số liệu: Sau khi thu thập các nguồn tài liệu có liên quan đến luận văn, kể cả thông tin từ khảo sát, điền dã, chúng tôi sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích và so sánh, đối chiếu để đưa ra các quan điểm khoa học phục vụ mục tiêu nghiên cứu của đề tài. Củng cố quan điểm khoa học để có các đánh giá khách quan, chân thực, chính xác công tác quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung tỉnh Thanh Hóa. 6. Những đóng góp của luận văn 6.1. Về mặt khoa học Luận văn cung cấp một cái nhìn tổng quan về thực trạng quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa; đồng thời cùng những tư liệu thu thập trong quá trình nghiên cứu sẽ góp phần làm phong phú nguồn tài liệu tham khảo và nội dung nghiên cứu của khoa học Quản lý văn hoá nói chung.
7 6.2. Về mặt thực tiễn Trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý nhà nước về văn hóa, luận văn đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa. 7. Bố cục luận văn Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận, Phụ lục và Tài liệu tham khảo, nội dung luận văn bao gồm 03 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận quản lý nhà nước về văn hóa và tổng quan về huyện Hà Trung Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa Chương 3: Phương hướng, giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa của huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa
8 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ VĂN HÓA VÀ TỔNG QUAN VỀ HUYỆN HÀ TRUNG 1.1. Cơ sở lý luận và pháp lý về quản lý nhà nƣớc về văn hóa 1.1.1. Cơ sở lý luận 1.1.1.1. Một số khái niệm liên quan * Quản lý Quản lý là quá trình tổ chức và điều phối các nguồn lực, hoạt động và công việc của một tổ chức hoặc một nhóm người để đạt được mục tiêu nhất định. Khái niệm quản lý được sử dụng khá phổ biến, tuy nhiên vẫn chưa có khái niệm chung mà nó còn được hiểu dưới góc độ tiếp cận khác nhau của từng nhà nghiên cứu. Tác giả Trần Khánh Đức cho rằng: “Quản lý là hoạt động có ý thức của con người nhằm định hướng, tổ chức, sử dụng các nguồn lực và phối hợp hành động của con người nhằm định hướng, tổ chức, sử dụng các nguồn lực và phối hợp hành động của một nhóm người hay một cộng đồng người để đạt được các mục tiêu đề ra một cách hiệu quả nhất” [13]. Tác giả Trần Kiểm cho rằng: “Quản lý là những tác động hoạch định của chủ thể quản lý trong việc huy động, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội lực) một cách tối ưu nhằm đạt được mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất” [18]. Nghiên cứu về Quản lý, tác giả Nguyễn Quốc Chí và cộng sự Nguyễn Thị Mỹ Lộc đưa ra quan điểm: “Quản lý là hoạt động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức đó vận hành và đạt được những mục đích của tổ chức” [8].
9 Giáo trình: “Những vấn đề cơ bản của quản lý hành chính nhà nước” của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh lại đưa ra định nghĩa: “Quản lý là sự tác động có định hướng và tổ chức của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý bằng các phương thức nhất định để dạt tới những mục tiêu nhất định” [17]. Nhìn chung, các quan điểm tuy có góc nhìn khác nhau nhưng đều thể hiện bản chất của quản lý đó là: - Quản lý là tác động có mục đích; - Quản lý gồm hai yếu tố cơ bản là chủ thể quản lý và đối tượng quản lý. Hai yếu tố này có mối quan hệ chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau. Trong đó: Chủ thể quản lý thông qua các công cụ, phương pháp để hướng các đối tượng quản lý đạt được mục tiêu đề ra của tổ chức một cách hiệu quả nhất. Từ các giải thích trên , có thể hiểu: Quản lý là tác động có mục đích, có kế hoạch cụ thể của chủ thể quản lý tác động lên đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu để ra của tổ chức một cách hiệu quả nhất. *Quản lý nhà nước Quản lý nhà nước là quá trình tổ chức, điều phối và điều hành các hoạt động và nguồn lực của một quốc gia để đạt được mục tiêu chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa của quốc gia đó. Nó liên quan đến việc lập pháp, thực thi pháp luật, quản lý tài chính, quản lý chính sách và quản lý các cơ quan và tổ chức công quyền. Quản lý nhà nước bao gồm nhiều khía cạnh và chức năng khác nhau, gồm: + Xác định, thiết lập và thực thi các luật, quy định và chính sách công cộng để điều hành quốc gia. Hoạt động lập pháp thường được thực hiện bởi một cơ quan đại diện cho dân chủ, chẳng hạn như Quốc hội hoặc các tổ chức lập pháp tương tự.
10 Đảm bảo tuân thủ và thực hiện pháp luật bằng cách áp dụng quyền lực nhà nước để bảo vệ lợi ích công cộng và duy trì trật tự. Các cơ quan thực thi pháp luật, chẳng hạn như cảnh sát và hệ thống tư pháp, đảm bảo rằng các quy định pháp luật được thực hiện và vi phạm bị trừng phạt. + Quản lý nguồn lực tài chính của nhà nước, bao gồm thu thuế, quản lý ngân sách và đầu tư công. Quản lý tài chính nhà nước đảm bảo rằng các nguồn lực tài chính được phân bổ và sử dụng một cách hiệu quả để phục vụ lợi ích chung của quốc gia. + Phát triển và thực hiện các chính sách công cộng để định hình hướng đi và mục tiêu của quốc gia. Quản lý chính sách nhà nước liên quan đến việc nghiên cứu, xây dựng, triển khai và đánh giá các chính sách và biện pháp để giải quyết các vấn đề và thách thức đối với quốc gia. Căn cứ vào định nghĩa Quản lý nhà nước trong Giáo trình: “Những vấn đề cơ bản của quản lý hành chính nhà nước” của Học viên hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh, luận văn kế thừa đưa ra khái niệm như sau: Quản lý nhà nước là hoạt động thực thi quyền lực nhà nước do các cơ quan nhà nước tiến hành đối với mọi cá nhân và tổ chức trong xã hội, trên tất cả các mặt của đời sống xã hội bằng cách sử dụng quyền lực nhà nước có tính cưỡng chế đơn phương, nhằm mục tiêu phục vụ lợi ích chung của cộng đồng, duy trì ổn định, an ninh trật tự và thúc đẩy xã hội phát triển theo một định hướng thống nhất của Nhà nước” [17]. *Văn hóa Văn hóa là một khái niệm rộng, thường được sử dụng để chỉ các giá trị, tín ngưỡng, kiến thức, hành vi, tập tục, nghệ thuật, ngôn ngữ và các yếu tố khác mà con người học hỏi và chia sẻ trong một cộng đồng. Nó bao gồm tất cả các thành phần tạo nên cuộc sống xã hội của con người, bao gồm cả kiến thức, nghệ thuật, truyền thống, quan niệm, giá trị và hình thức giao tiếp
11 Văn hóa không chỉ là những yếu tố cụ thể, mà còn là một hệ thống giá trị và ý thức tổng thể mà con người hình thành trong quá trình tiếp xúc và tương tác với môi trường xã hội và tổ chức xã hội. Nó có thể thể hiện qua các hoạt động hàng ngày, thể thao, ẩm thực, trang phục, hình thức nghệ thuật, tôn giáo, quan điểm về gia đình và cộng đồng, cách xem xét về thế giới, và nhiều yếu tố khác. UNESCO năm 2002 đã đưa ra quan điểm về văn hóa như sau: Văn hóa nên được đề cập như một tập hợp của những đặc trưng về tâm hồn, vật chất, tri chức và xúc cảm của một xã hội hay một nhóm người trong xã hội và nó chứa đựng ngoài văn học và nghệ thuật còn có cả cách sống, phương thức chung sống, hệ thống giá trị truyền thống và đức tin. Tác giả Trần Ngọc Thêm lại cho rằng: “Văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thực tiễn trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của mình” [27]. Hồ Chí Minh nói: “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích cuộc sống, loài người sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ sinh hoạt hàng ngày về ăn, mặc, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn” [27]. Quan điểm của Hồ Chí Minh giúp chúng ta hiểu văn hóa cụ thể và đầy đủ hơn về khái niệm văn hóa. Như vậy, Văn hóa không chỉ mang tính cá nhân mà còn tác động rộng rãi đến các khía cạnh khác của cuộc sống. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành nhận thức và thái độ của con người, ảnh hưởng đến quyết định và hành vi cá nhân và tạo nên sự đa dạng và sự phong phú trong xã hội.