Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý quy hoạch xây dựng tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:120

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm đưa ra giải pháp cho công tác quản lý thực hiện quy hoạch xây dựng một cách hợp lý và khả thi cho thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung của luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý quy hoạch xây dựng tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA VÕ VĂN TUẦN QUẢN LÝ QUY HOẠCH XÂY DỰNG TẠI THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI, TỈNH QUẢNG BÌNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN THỊ CÚC THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Trần Thị Cúc. Các số liệu và trích dẫn được sử dụng trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và đáng tin cậy. Học viên Võ Văn Tuần
Lời Câm Ơn Với lòng kính trọng và sự tri ån såu sắc, trước tiên tôi xin gửi lời câm ơn chån thành đến quý Thæy, Cô Học viện Hành chính Quốc gia đã trang bị cho tôi nhiều kiến thức quý báu trong suốt thời gian qua. Đặc biệt, tôi xin chån thành câm ơn PGS.TS. Træn Thị Cúc đã hết lòng giúp đỡ, hướng dẫn tận tình từ lúc định hướng chọn đề tài cũng như quá trình hoàn thiện nghiên cứu, thæy luôn động viên và täo mọi điều kiện thuận lợi để giúp tôi có thể hoàn thành luận văn này. Tôi cũng xin câm ơn các đồng nghiệp đã luôn quan tåm giúp đỡ, cung cçp rçt nhiều số liệu, chia sẻ nhiều kinh nghiệm thực tế để giúp tôi có thể hoàn thành nghiên cứu này. Trån trọng! Học viên Võ Văn Tuæn
MỤC LỤC Trang bìa phụ Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục c c t vi t t t Danh mục c c bảng Danh mục c c hình, biểu đồ MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUY HOẠCH XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ QUY HOẠCH XÂY DỰNG ......................................................................................... 6 1.1. Kh i niệm, đặc điểm và yêu cầu của quy hoạch xây dựng ........................ 6 1.1.1. Khái niệm về quy hoạch xây dựng ...................................................... 6 1.1.2. Đặc điểm của công tác quy hoạch xây dựng ...................................... 6 1.1.3. Yêu cầu của công tác quy hoạch ......................................................... 7 1.2. Kh i niệm và đặc điểm quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng ........... 8 1.2.1. Khái niệm về quản lý và quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng ... 8 1.2.2. Đặc điểm của quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng ................... 9 1.3. Vai trò, c c điều kiện bảo đảm để thực hiện quy hoạch xây dựng .......... 10 1.3.1. Vai trò quy hoạch xây dựng .............................................................. 10 1.3.2. Các điều kiện để bảo đảm thực hiện quy hoạch xây dựng................ 12 1.4. Kinh nghiệm về quản lý và thực hiện quy hoạch xây dựng ..................... 14 1.4.1. Kinh nghiệm quốc tế về quản lý và thực hiện quy hoạch xây dựng .. 14 1.4.2. Kinh nghiệm trong nước về quản lý và thực hiện quy hoạch xây dựng24 1.4.3. Bài học kinh nghiệm rút ra đối với công tác quản lý nhà nước về quy hoạch ở Việt Nam ........................................................................................ 29 1.4.4. Bài học kinh nghiệm đối với công tác thực hiện quy hoạch xây dựng31 K t luận chương 1 ........................................................................................... 35
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ QUY HOẠCH XÂY DỰNG Ở THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI TỈNH QUẢNG BÌNH .............................................. 36 2.1. Tình hình thực hiện quy hoạch xây dựng tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình...................................................................................................... 36 2.1.1. Khái quát về quá trình quy hoạch tại thành phố Đồng Hới ............. 36 2.1.2. Tình hình quy hoạch tại thành phố Đồng Hới .................................. 39 2.2. Thực trạng về công t c ban hành văn bản quy phạm ph p luật về quy hoạch ở thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình ............................................. 43 2.2.1. Những kết quả đạt được .................................................................... 43 2.2.2. Những tồn tại, hạn chế ...................................................................... 44 2.2.3. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế.......................................... 46 2.3. Thực trạng quản lý quy hoạch xây dựng tại thành phố Đồng Hới ........... 49 2.3.1. Về công tác quản lý và thực hiện quy hoạch xây dựng ..................... 49 2.3.2. Về quản lý đầu tư xây dựng các dự án .............................................. 63 2.3.3. Bộ máy quản lý nhà nước của thành phố Đồng Hới......................... 68 2.4. Thực trạng về thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm quy hoạch tại thành phố Đồng Hới ......................................................................................................... 71 2.4.1. Thực trạng về thanh tra, kiểm tra ..................................................... 71 2.4.2. Thực trạng về xử lý vi phạm quy hoạch xây dựng ............................ 72 2.4.3. Kết quả đạt được ............................................................................... 78 2.4.4. Tồn tại, hạn chế ................................................................................. 79 K t luận Chương 2 .......................................................................................... 81 Chƣơng 3: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN QUẢN LÝ QUY HOẠCH XÂY DỰNG TẠI THÀNH PHỐ ĐỒNG HỚI ................................ 82 3.1. Phương hướng .......................................................................................... 82 3.1.1. Đẩy mạnh thực hiện quy hoạch xây dựng tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình – yêu cầu cấp bách hiện nay ........................................... 82
3.1.2. Tiếp tục quán triệt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng về thực hiện quy hoạch xây dựng..................................................................... 87 3.1.3. Thực hiện đồng bộ ba nội dung của quản lý nhà nước bằng pháp luật về quy hoạch ................................................................................................ 87 3.2. Giải ph p quản lý quy hoạch tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình 88 3.2.1. Nâng cao chất lượng và hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý quy hoạch xây dựng ............................................................ 88 3.2.2. Nhóm giải pháp tổ chức thực hiện pháp luật về quy hoạch xây dựng91 Một số ki n nghị ............................................................................................ 104 K t luận Chương 3 ........................................................................................ 106 KẾT LUẬN ................................................................................................................ 107 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 108
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 HĐND Hội đồng nhân dân 2 UBND Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. K t quả xử lý vi phạm xây dựng sai phép trên địa bàn thành phố Đồng Hới (giai đoạn t 2010 đ n 2014) ....................................................................... 76 Bảng 2.2: K t quả xử lý vi phạm xây dựng không phép trên địa bàn thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình (giai đoạn t 2010 đ n 2014) ................................ 77
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Số lượng công trình xây dựng hàng năm trên địa bàn thành phố Đồng Hới (giai đoạn 2010 đ n 2015).................................................................. 73 Hình 1.1: Sơ đồ t c động qua lại giữa quy hoạch kinh t - xã hội và quy hoạch xây dựng thông qua mục tiêu ph t triển bền vững. ............................................... 6 Hình 1.2: Quy hoạch tổng thể ngoại ô Thành Đô (Trung Quốc) ........................ 15 Hình 1.3: Quy hoạch th p năng lượng t i tạo tại Đài Loan ................................ 16 Hình 1.4: Quy hoạch thành phố Seoul – Hàn Quốc ............................................ 17 Hình 1.5: Paris - Pháp ......................................................................................... 19 Hình 1.6: Bản đồ nước Mỹ .................................................................................. 20 Hình 1.7: Sơ đồ hệ thống quy hoạch xây dựng vùng hiện nay tại Việt Nam ..... 27 Hình 1.8: Sơ đồ hệ thống quy hoạch xây dựng vùng ki n nghị .......................... 29 Hình 1.9: Quy hoạch chung TP Đà Nẵng thời kỳ 2000-2020............................. 31 Hình 2.1: Bản đồ hành chính tỉnh Quảng Bình ................................................... 37 Hình 2.2: Bản đồ hành chính thành phố Đồng Hới............................................. 38 Hình 2.3 Vị trí liên vùng của thành phố Đồng Hới trong khu vực B c Trung Bộ .. 42 Hình 2.4: Sơ đồ định hướng ph t triển đô thị Đồng Hới ................................... 52 Hình 2.5: Cầu Nhật Lệ 2, điểm nhấn đô thị ven sông Đồng Hới ........................ 54 Hình 2.6: Quy hoạch Khu thương mại, kh ch sạn cao cấp Mũi S c .................. 56 Hình 3.1: Mô hình cấu trúc đô thị Đồng Hới ...................................................... 84
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Quảng Bình là tỉnh ven biển duyên hải miền Trung, nằm ở trung tâm đất nước, thuộc vùng B c Trung Bộ, nơi giao thoa của c c nền văn hóa cổ xưa và hiện đại, nơi đón nhận c c gi trị kinh t , văn hóa và xã hội quan trọng của đất nước. Quảng Bình có nhiều di tích lịch sử văn hóa và th ng cảnh nổi ti ng như đèo Ngang, đèo Lý Hòa, Cửa biển Nhật Lệ, đặc biệt có Di sản thiên nhiên th giới Phong Nha - Kẻ Bàng cùng nhiều bờ biển đẹp. Có c c trục giao thông huy t mạch: Quốc lộ 1A chạy dọc, Đường Hồ Chí Minh 2 nh nh Tây và Đông, Quốc lộ 12A nối Việt Nam - Lào - Th i Lan; có cửa khẩu quốc t Cha Lo, cảng biển Hòn La, Sân bay Đồng Hới, có đường s t B c - Nam , có hệ thống đường biển, đường sông; gi p ranh với nước bạn Lào và hướng ra biển Đông. Quảng Bình được chia thành 8 đơn vị hành chính cấp huyện gồm thành phố Đồng Hới là đô thị loại 2 trực thuộc tỉnh, thị xã Ba Đồn và 6 huyện là Lệ Thủy, Quảng Ninh, Bố Trạch, Quảng Trạch, Tuyên Hóa và Minh Hóa. Với vị trí là trung tâm chính trị, kinh t và văn hóa của tỉnh Quảng Bình, thành phố Đồng Hới ngày đang trở thành một đô thị ph t triển với tầm vóc và d ng dấp của một đô thị hiện đại. Mục tiêu ph t triển đ n năm 2020 của thành phố Đồng Hới là xây dựng thành phố Đồng Hới có kinh t ph t triển nhanh và bền vững, có ngành dịch vụ, du lịch, công nghiệp ph t triển, có k t cấu hạ tầng đồng bộ, hệ thống gi o dục - đào tạo đ p ứng với yêu cầu ph t triển mới, trở thành đô thị biển văn minh, hiện đại, ph t triển toàn diện, môi trường bền vững. Việc định hướng ph t triển thành phố Đồng Hới dần trở thành một trong những trung tâm đô thị biển của miền Trung đã và đang đặt ra nhiệm vụ cho c c cấp chính quyền của tỉnh và thành phố phải nhanh chóng tạo lập c c cơ sở quản lý và ph t triển c c khu du lịch, khu đô thị, khu nhà ở, c c công trình công cộng, hệ thống hạ tầng kỹ thuật đ p ứng nhu cầu trước m t và lâu dài là h t sức nặng nề.
2 Để ph t triển Đồng Hới trở thành một thành phố du lịch theo định hướng, tỉnh Quảng Bình đã thực hiện nhiều đồ n quy hoạch chung, quy hoạch chi ti t trong thời gian gần đây. Vào năm 2012, đã thực hiện điều chỉnh quy hoạch chung thành phố Đồng Hới đ n năm 2025 và tầm nhìn đ n năm 2035. T năm 2013 đ n nay, đã thực hiện nhiều đồ n quy hoạch phân khu, quy hoạch chi ti t, quy hoạch nông thôn mới trong phạm vi thành phố để thực hiện c c dự n đầu tư như c c khu đô thị mới, khu nhà ở thương mại, c c khu dịch vụ thương mại. Hạ tầng kỹ thuật thành phố Đồng Hới đã đầu tư ph t triển kh nhanh trong những năm gần đây. Cùng với việc ph t triển nhanh chóng c c đồ n quy hoạch, c c dự n đầu tư xây dựng đã đặt ra nhu cầu cao hơn trong công t c quản lý. Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Bình cũng như thành phố Đồng Hới đã thực hiện kh tốt công t c quy hoạch xây dựng cũng như quản lý quy hoạch xây dựng. Tuy nhiên, do nguồn lực của địa phương còn gặp nhiều khó khăn nên những nhiệm vụ quy hoạch đặt ra nhiều khi không thực hiện được, cũng như việc quản lý quy hoạch xây dựng vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập. T thực t đó và qua công t c trong lĩnh vực xây dựng tại tỉnh Quảng Bình, t c giả muốn nghiên cứu để đề ra hướng giải ph p nhằm hoàn thiện tốt hơn công t c quản lý quy hoạch xây dựng trên địa bàn thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Đã có nhiều t c giả nghiên cứu về vấn đề quy hoạch, trong đó có quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất; chủ y u là c c đồ n nghiên cứu về mặt chuyên môn thuộc lĩnh vực quy hoạch. C c nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công t c quy hoạch xây dựng chưa có nhiều. Có thể nêu sau đây một số công trình nghiên cứu của một số t c giả đề cập đ n vấn đề quy hoạch:
3 (1) Bộ xây dựng, Định hướng qui hoạch tổng thể phát triển đô thị Việt nam đến năm 2020, NXB Xây dựng, Hà nội, 2004. (2) Công ty Nikken Sekkei Civil Engineering LTD - Nhật Bản, Quy hoạch chung thành phố Đồng Hới và vùng phụ cận đến năm 2025, tầm nhìn đến 2035, thực hiện năm 2012. (3) Chính phủ, B o c o số 1090/KTN ngày 10/3/1997, B o c o qui hoạch sử dụng đất đai cả nước năm 2010. (4) Nguyễn Thanh Hải (2008), Quản lý xây dựng theo quy hoạch khu nghỉ dưỡng suối Bang, huyện Lệ Thủy tỉnh Quảng Bình, Luận văn thạc sĩ Quản lý đô thị và công trình, trường ĐH Ki n trúc Hà Nội. (5) Trần Trọng Hanh (2001), Luật và chính sách quản lý xây dựng đô thị, Trường Đại học ki n trúc Hà Nội. (6) Nguyễn Hoàng Minh (2015), Quản lý xây dựng theo quy hoạch khu đô thị mới mở rộng quận Hà Đông thành phố Hà Nội, Luận văn ti n sĩ Quản lý đô thị và công trình, trường ĐH Ki n trúc Hà Nội. (7) Nguyễn Thành Nam (2007), Quản lý thị trường bất động sản tại Hà nội, Luận văn Thạc sĩ, Đại học kinh t Quốc dân. (8) Trần Vinh Quang (2014), Thực hiện quy hoạch xây dựng tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, Luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia, Hà Nội. (9) TS. Đặng Anh Quân, Quản lý đất đai theo qui hoạch và vấn đề đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất, Bài tham luận tại Hội thảo khoa học: “Đ nh gi thực tiễn thi hành ch độ kinh t trong Hi n ph p năm 1992”. (10) Phạm Kh c Tuấn (2005), Tăng cường quản lý nhà nước về công tác môi trường đô thị thị xã Hà Đông, Luận văn thạc sỹ Quản lý hành chính công, Học viện hành chính.
4 Các công trình nghiên cứu trên ít nhiều liên quan đ n vấn đề quy hoạch nói chung và quy hoạch xây dựng nói riêng. Một số công trình nghiên cứu đề cập đ n công t c quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng, tuy nhiên ở một thời gian và không gian khác. Cho đ n nay, chưa có nghiên cứu cụ thể vấn đề quản lý quy hoạch xây dựng tại thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình ở quy mô đề tài nghiên cứu t luận văn thạc sĩ trở lên. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn Mục đích: Đưa ra giải ph p cho công t c quản lý thực hiện quy hoạch xây dựng một c ch hợp lý và khả thi cho thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Nhiệm vụ: - Nghiên cứu thực trạng công t c quản lý quy hoạch xây dựng ở thành phố Đồng Hới theo quy hoạch chung thành phố Đồng Hới và quy hoạch chi ti t, quy hoạch phân khu trên địa bàn thành phố Đồng Hới; - Nghiên cứu một số kinh nghiệm, mô hình quản lý đã được p dụng tại một số đô thị du lịch ven biển trong phạm vi quốc gia và trên th giới; - Đề xuất giải ph p nhằm quản lý tốt hơn công t c quy hoạch xây dựng tại thành phố Đồng Hới theo định hướng quy hoạch chung thành phố Đồng Hới đã được phê duyệt. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn Đối tượng nghiên cứu: - Quy hoạch chung thành phố Đồng Hới và vùng phụ cận đ n năm 2025, tầm nhìn đ n năm 2035 và c c đồ n quy hoạch phân khu, quy hoạch chi ti t trong phạm vi thành phố Đồng Hới. - Vấn đề quản lý quy hoạch xây dựng, trong đó nội dung nghiên cứu là việc thực hiện quy hoạch xây dựng tại thành phố Đồng Hới. Phạm vi nghiên cứu: Thành phố Đồng Hới, khu vực ph t triển đô thị. Thời gian nghiên cứu t năm 2000 đ n 2016. Số liệu khai th c t năm 2005 đ n 2015.
5 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn Phương pháp luận: Dựa trên phương ph p luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của Chủ nghĩa M c - Lê Nin; Phương pháp nghiên cứu: - Phương ph p điều tra khảo s t nhằm: Thu thập c c số liệu về: tự nhiên, văn hóa, lịch sử xã hội của địa phương; về thực tiễn xây tình hình xây dựng ở khu vực nghiên cứu; - Phương ph p phân tích nhằm: Thấy được thực tiễn những vấn đề đạt được, vấn đề còn tồn tại trong quản lý quy hoạch xây dựng khu vực nghiên cứu. Xu hướng ph t triển và yêu cầu của công t c quản lý nhằm đảm bảo ph t triển một c ch bền vững. - Phương ph p tổng hợp so s nh nhằm: Đề xuất c c giải ph p quản lý phù hợp tình hình, điều kiện địa phương, theo xu hướng tiên ti n trong thời kỳ hội nhập. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa lý luận: Xây dựng mô hình và c c nguyên t c quản lý quy hoạch xây dựng để p dụng vào thực tiễn. - Ý nghĩa thực tiễn: Áp dụng mô hình và nguyên t c quản lý để quản lý quy hoạch xây dựng trên địa bàn thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình. Qua đó có thể tham khảo để p dụng ở một số địa bàn tương tự trên phạm vi tỉnh. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, K t luận, Luận văn gồm có 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận về Quy hoạch xây dựng và quản lý quy hoạch xây dựng; Chương 2. Thực trạng công tác quản lý quy hoạch xây dựng ở thành phố Đồng Hới; Chương 3. Phương hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý quy hoạch xây dựng ở thành phố Đồng Hới.
6 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUY HOẠCH XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ QUY HOẠCH XÂY DỰNG 1.1. Khái niệm, đặc điểm và yêu cầu của quy hoạch xây dựng 1.1.1. Khái niệm về quy hoạch xây dựng Quy hoạch nói chung theo T điển Ti ng Việt là việc bố trí, s p x p toàn bộ theo một trình tự hợp lý trong t ng thời gian, làm cơ sở cho k hoạch dài hạn. Quy hoạch xây dựng, theo quy định của Luật Xây dựng 2014 là việc tổ chức hoặc định hướng tổ chức không gian vùng, không gian đô thị và điểm dân cư, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, tạo lập môi trường sống thích hợp cho người dân sống tại c c vùng lãnh thổ đó, đảm bảo k t hợp hài hòa giữa lợi ích quốc gia và lợi ích cộng đồng, đ p ứng được c c mục tiêu ph t triển kinh t - xã hội, quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường. Hình 1.1: Sơ đồ tác động qua lại giữa quy hoạch kinh tế - xã hội và quy hoạch xây dựng thông qua mục tiêu phát triển bền vững. 1.1.2. Đặc điểm của công tác quy hoạch xây dựng Mang tính chính trị (tuân theo c c đường lối chính s ch của Đảng và Chính Phủ ). Mang tính tổng hợp (có sự tham gia của nhiều chuyên môn ngành nghề). Mang tính địa phương (nhiệm vụ và triển khai quy hoạch phụ thuộc vào đặc thù của mỗi vùng, miền).
7 Mang tính k th a (đô thị là sản phẩm của lịch sử trong qu trình ti n hóa của xã hội loài người, quy hoạch đô thị phải xem xét những gì đã có t qu khứ, đang có trong hiện tại để lựa chọn giải ph p cho tương lai). Mang tính dự b o (về c c y u tố đa dạng trong đời sống con người như dân số, đất đai, kinh t , xu hướng xã hội…). Mang tính bi n động và có điều chỉnh (xã hội luôn vận động nên công t c quy hoạch phải luôn ở trạng th i động, sẵn sang điều chỉnh thích nghi với c c bi n động). 1.1.3. Yêu cầu của công tác quy hoạch Luật Xây dựng 2014 đưa ra c c yêu cầu đối với quy hoạch xây dựng gồm: - Phù hợp với mục tiêu của chi n lược, quy hoạch tổng thể ph t triển kinh t - xã hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh, tạo động lực ph t triển kinh t - xã hội bền vững; thống nhất với quy hoạch ph t triển ngành; công khai, minh bạch, k t hợp hài hòa giữa lợi ích quốc gia, cộng đồng và c nhân; - Tổ chức, s p x p không gian lãnh thổ trên cơ sở khai th c và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đất đai, di tích lịch sử, di sản văn hóa và nguồn lực phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh t - xã hội, đặc điểm lịch sử, văn hóa, trình độ khoa học và công nghệ theo t ng giai đoạn ph t triển; - Đ p ứng nhu cầu sử dụng hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật; bảo đảm sự k t nối, thống nhất công trình hạ tầng kỹ thuật khu vực, vùng, quốc gia và quốc t ; - Bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai và ứng phó với bi n đổi khí hậu, giảm thiểu t c động bất lợi đ n cộng đồng, bảo tồn, tôn tạo và ph t huy gi trị c c di tích lịch sử, di sản văn hóa, tín ngưỡng, tôn gi o; bảo đảm đồng bộ về không gian ki n trúc, hệ thống công trình hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật; - X c lập cơ sở cho công t c k hoạch, quản lý đầu tư và thu hút đầu tư xây dựng, quản lý, khai th c và sử dụng c c công trình xây dựng trong vùng, khu chức năng đặc thù, khu vực nông thôn.
8 1.2. Khái niệm và đặc điểm quản lý nhà nƣớc về quy hoạch xây dựng 1.2.1. Khái niệm về quản lý và quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng 1.2.1.1. Khái niệm quản lý và quản lý nhà nước Khoa học quản lý cho rằng, quản lý là điều khiển, chỉ đạo một hệ thống hay một qu trình theo những quy luật, định luật hay những quy t c tương ứng nhằm để cho hệ thống hay qu trình đó vận động theo ý muốn của người quản lý nhằm đạt được mục đích đã định trước. Quản lý nhà nƣớc là hoạt động của nhà nước trên c c lĩnh vực lập ph p, hành ph p và tư ph p nhằm thực hiện c c chức năng đối nội và đối ngoại của nhà nước. Quản lý nhà nước là sự t c động của c c chủ thể mang quyền lực nhà nước chủ y u bằng ph p luật tới c c đối tượng quản lý nhằm thực hiện c c chức năng đối nội đối ngoại của nhà nước chủ quan của quản lý nhà nước là tổ chức hay mang quyền lực nhà nước trong qu trình hoạt động tới đối tượng quản lý. Chủ thể quản lý nhà nƣớc bao gồm: Cơ quan nhà nước, tổ chức nhà nước, xã hội và c nhân được nhà nước uỷ quyền thực hiện quyền quản lý nhà nước. Khách thể của quản lý nhà nƣớc: Là trật tự quản lý nhà nước. Quản lý hành chính nhà nước là một hình thức hoạt động của nhà nước được thực hiện trước h t và uỷ quyền c c cơ quan hành chính nhà nước. 1.2.1.2. Quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng Quản lý quy hoạch xây dựng là một lĩnh vực hoạt động xã hội rộng lớn, liên quan nhiều khoa học chuyên ngành. Là sự huy động nguồn nhân lực và tài chính thông qua c c tổ chức của Chính phủ dựa trên công cụ và phương tiện là hệ thống chính s ch, ph p luật để thực thi quyền lực công, nhân danh nhà nước nhằm đảm bảo sự ph t triển đô thị ổn định, trật tự trong qu trình tạo dựng môi
9 trường sống thuận lợi cho con người, phù hợp lợi ích quốc gia, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Nội dung quản lý quy hoạch xây dựng bao gồm việc quản lý công t c lập quy hoạch và quản lý việc thực hiện quy hoạch và thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy hoạch, cụ thể là: - Ban hành c c quy định, chính s ch về quản lý quy hoạch và xây dựng; - Lập, thẩm định, phê duyệt và tổ chức thực hiện quy hoạch xây dựng, thể hiện qua một số công việc: + Công bố công khai quy hoạch được duyệt và giải thích quy hoạch; + Tổ chức c m mốc giới theo quy hoạch được duyệt và quản lý c c mốc giới; + Cung cấp thông tin quy hoạch thông qua việc: Giới thiệu địa điểm, Thỏa thuận quy hoạch ki n trúc, Cấp chứng chỉ quy hoạch, Chấp thuận tổng mặt bằng Cấp chỉ giới đường đỏ, số liệu kỹ thuật đô thị, Thỏa thuận phương n thi t k sơ bộ; - Quản lý việc xây dựng theo quy hoạch được duyệt; - Ph t triển, bảo tồn c c di sản văn ho , lịch sử cảnh quan và môi trường; - Quản lý việc sử dụng và khai th c c c cơ sở hạ tầng; - Giải quy t tranh chấp, thanh tra và xử lý vi phạm trật tự xây dựng. Với c c nội dung trên, công t c quy hoạch và quản lý quy hoạch xây dựng trên địa bàn liên quan chủ y u đ n tr ch nhiệm, thẩm quyền của một số Sở, Ngành, cơ quan: Sở Quy hoạch ki n trúc, Sở xây dựng, UBND c c quận, huyện, phường xã (và một số Sở Ngành kh c). 1.2.2. Đặc điểm của quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng Quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng mang những đặc điểm chung, cơ bản của công t c quản lý nhà nước như là: - Mang tính quyền lực nhà nước: quản lý nhà nước do c c cơ quan nhà nước hoặc c c c nhân, tổ chức được nhà nước giao quyền hoặc ủy quyền để thực hiện
10 việc quản lý trên lĩnh vực liên quan. Sử dụng công cụ là c c quy định của Nhà nước thông qua c c văn bản quy phạm, quy định do Nhà nước ban hành; - Là hoạt động có tính thống nhất, được tổ chức chặt chẽ: C c cơ quan quản lý nhà nước được tổ chức chặt chẽ t Trung ương đ n địa phương, có sự phân công, phân cấp trong công t c quản lý nhà nước giữa c c cơ quan trung ương và địa phương, giữa c c cơ quan trong cùng địa phương. Ngoài ra, hoạt động quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng mang những tính chất đặc thù như: - Có sự tham gia của nhiều cơ quan, tổ chức trong cùng một đơn vị hành chính: Quy hoạch xây dựng liên quan đ n nhiều lĩnh vực như: đất đai, nhà cửa, công trình xây dựng, tài nguyên, văn hóa, điều kiện kinh t xã hội. Mỗi lĩnh vực liên quan đều có cơ quan quản lý kh c nhau. - Ngoài ra, hoạt động quản lý quy hoạch chịu ảnh hưởng và t c động kh lớn của cộng đồng dân cư, nhất là khu vực đô thị với mật độ dân cư cũng như mật độ công trình xây dựng dày đặc. 1.3. Vai trò, các điều kiện bảo đảm để thực hiện quy hoạch xây dựng 1.3.1. Vai trò quy hoạch xây dựng Quy hoạch xây dựng có vai trò h t sức quan trọng trong quá trình phát triển kinh t - xã hội của mỗi địa phương. Quy hoạch xây dựng định hướng c c khu vực, c c không gian ph t triển đô thị, nông thôn, khu vực trung tâm, …, làm cơ sở để đầu tư xây dựng c c dự n, hình thành c c khu đô thị, khu công nghiệp, khu công nghệ cao, c c điểm dân cư nông thôn, … nhằm khai th c và sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đất đai và c c nguồn lực phù hợp với điều kiện tự nhiên, đặc điểm lịch sử, kinh t - xã hội, ti n bộ khoa học và công nghệ của đất nước trong t ng giai đoạn ph t triển. Quy hoạch xây dựng là cơ sở tạo lập môi trường sống tiện nghi, an toàn và bền vững, thỏa mãn c c nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của nhân dân; bảo vệ môi trường, di sản văn hóa, bảo
11 tồn di tích lịch sử - văn hóa, cảnh quan thiên nhiên, giữ gìn và ph t triển bản s c văn hóa dân tộc. Quy hoạch xây dựng là căn cứ quan trọng cho công t c k hoạch, quản lý đầu tư và thu hút đầu tư xây dựng; quản lý khai th c và sử dụng c c công trình xây dựng trong đô thị, điểm dân cư nông thôn. Vì th , quy hoạch xây dựng phải phù hợp với quy hoạch tổng thể ph t triển kinh t - xã hội, quy hoạch ph t triển của c c ngành liên quan, quy hoạch sử dụng đất. Quy hoạch chi ti t xây dựng phải phù hợp với quy hoạch chung xây dựng, bảo đảm quốc phòng - an ninh, tạo động lực ph t triển kinh t - xã hội. Quy hoạch xây dựng là một trong những khâu quan trọng để định hướng cho ph t triển và kêu gọi đầu tư, bảo đảm đầu tư có hiệu quả và ph t triển bền vững. Việc quy hoạch cảng mà v ng tàu đậu, nhà m y không đủ nguyên liệu để sản xuất, chợ không có người họp...; quy hoạch có tầm nhìn ng n, thi u tính chi n lược, không đồng bộ, chưa phù hợp với thị trường... là những quy hoạch bất cập, y u kém, gây lãng phí rất lớn. Để ph t huy vai trò quan trọng của quy hoạch xây dựng, nhiều vấn đề được đặt ra, đòi hỏi công t c quy hoạch xây dựng phải luôn đi trước; đòi hỏi việc khảo s t, điều tra cơ bản, tính to n và dự b o, thu thập thông tin phục vụ công t c quy hoạch phải đầy đủ, kh ch quan, khoa học, có định hướng đúng và có tầm nhìn, phù hợp với điều kiện tự nhiên và xã hội; đòi hỏi Nhà nước phải bảo đảm nguồn vốn t ngân s ch và có chính s ch huy động c c nguồn vốn kh c đ p ứng yêu cầu của công t c quy hoạch xây dựng. Mặt kh c, thực t cho thấy, việc ph t huy vai trò quan trọng của quy hoạch xây dựng phải ti n hành đồng thời với việc ngăn chặn, kh c phục tình trạng lãng phí, thất tho t ngay trong c c giai đoạn của qu trình quy hoạch xây dựng; ngăn chặn tình trạng lãng phí, thất tho t trong đầu tư xây dựng do khâu quy hoạch gây ra.