Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:111

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn "Quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh" nhằm đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……… …../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ PHƯỚC TUYỀN QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH, CÁ NHÂN KINH DOANH TRONG LĨNH VỰC THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TẠI CHI CỤC THUẾ HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SỸ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ………/……… …../….. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ PHƯỚC TUYỀN QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH, CÁ NHÂN KINH DOANH TRONG LĨNH VỰC THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TẠI CHI CỤC THUẾ HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SỸ CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Cồ Huy Lệ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024
LỜI CAM ĐOAN Học viên xin cam kết luận văn này là sản phẩm nghiên cứu độc lập của tôi dưới sự hướng dẫn của TS. Cồ Huy Lệ. Các số liệu, dữ liệu được trình bày trong luận văn này là có căn cứ, được trích dẫn và dẫn nguồn rõ ràng. Học viên chịu trách nhiệm về các số liệu, thông tin trong luận văn. Tác giả luận văn Hồ Phước Tuyền
LỜI CẢM ƠN Để có thể hoàn thành quá trình học tập và thực hiện luận văn này, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến: Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc gia, Ban Quản lý đào tạo, các giảng viên đã giảng dạy và giúp đỡ tôi để tôi có thể hoàn thành quá trình học tập. Học viên gửi lời cảm ơn đến TS. Cồ Huy Lệ đã tận tình định hướng, tư vấn, hỗ trợ và giúp đỡ học viên trong quá trình thực hiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn đến Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh, Ủy ban nhân dân huyện Bình Chánh, Phòng Kinh tế, Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, các phòng ban chuyên môn và Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã tạo điều kiện hỗ trợ cung cấp số liệu thực tế. Tác giả đã có nhiều cố gắng, tuy nhiên do thời gian nghiên cứu ngắn và trình độ của tác giả còn hạn chế trong nghiên cứu khoa học nên luận văn không thể không có những thiếu sót. Vì vậy, tác giả luận văn mong muốn nhận được sự góp ý quý báo của Quý Thầy, cô để hoàn thiện luận văn theo quy định của Học viện Hành chính Quốc gia. Trân trọng cảm ơn! Tác giả luận văn Hồ Phước Tuyền
MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục viết tắt Danh mục các bảng Bảng 2.1: Số lượng hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử trên địa bàn huyện Bình Chánh ...................................... 40 Bảng 2.2: Thống kê số lượng tiếp nhận và giải quyết hồ sơ, văn bản của người nộp thuế trên địa bàn huyện Bình Chánh ........................................... 44 Bảng 2.3 : Tổng số thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT ............................................................................................ 51 Bảng 2.4: Tình hình sử dụng hóa đơn điện tử của Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực hóa đơn điện tử ................................................... 53 Bảng 2.5: Tổng số nợ thuế của các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT ............................................................................................ 55 Bảng 2.6: Tổng số nợ thuế của các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT đã cưỡng chế ...................................................................... 56 Bảng 2.7: Thống kê về số đợt kiểm tra của Chi cục Thuế huyện Bình Chánh đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT ............... 58 Bảng 2.8: Thống kê tình hình xử phạt vi phạm hành chính ..................... 59
Bảng 2.9: Tình hình tiếp nhận và xử lý phản ánh, kiến nghị, đơn khiếu nại, tố cáo ..................................................................................................... 60 MỞ ĐẦU 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn .................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn .............................. 3 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn ....................................... 9 4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của luận văn ........................................ 9 4.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................ 9 4.2. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 9 5. Phương pháp luận, phương pháp nghiên cứu của luận văn ................. 10 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn .......................................... 13 7. Kết cấu của luận văn........................................................................... 14 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH, CÁ NHÂN KINH DOANH TRONG LĨNH VỰC THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ CẤP HUYỆN 1.1. Một số khái niệm có liên quan ......................................................... 15 1.1.1. Thương mại điện tử ...................................................................... 15 1.1.2. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh .............................................. 16 1.1.3. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử .................................................................................................................. 18 1.1.4. Thuế và quản lý thuế .................................................................... 18 1.2. Quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử ...................................................................................... 19
1.2.1. Khái niệm quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử ................................................................ 19 1.2.2. Sự cần thiết của quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử ...................................................... 21 1.2.3. Nội dung quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử ................................................................ 23 1.3. Các nhân tố tác động đến quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử .............................................. 29 1.3.1 Hệ thống pháp luật và chính sách .................................................. 29 1.3.2. Năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức....................................... 30 1.3.3. Sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong công tác quản lý thuế ..................................................................................................................... 31 1.3.4. Các điều kiện nguồn lực ............................................................... 32 1.3.5. Ý thức chấp hành pháp luật thuế của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử ...................................................... 34 Tiểu kết chương 1 ................................................................................. 36 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH, CÁ NHÂN KINH DOANH TRONG LĨNH VỰC THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TẠI CHI CỤC THUẾ HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH. 2.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh .............................................................................. 37 2.2. Khái quát về hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử trên địa bàn huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ......... 40
2.3. Phân tích thực trạng quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh .............................................................................. 43 2.3.1. Tuyên truyền pháp luật thuế và hỗ trợ các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử .............................................. 43 2.3.2. Quản lý kê khai thuế và tổ chức thu thuế đối với các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử ................................ 48 2.3.3. Quản lý hóa đơn, chứng từ thuế đối với các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thượng mại điện tử .............................................. 52 2.3.4. Quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế ................................................. 54 2.3.5. Kiểm tra, giám sát thuế và giải quyết khiếu nại, tố cáo về thuế ..... 56 2.4. Phân tích các nhân tố tác động đến công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ...................................... 62 2.5. Đánh giá chung về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh .............................................................................. 64 2.5.1. Những kết quả đạt được ................................................................ 64 2.5.2. Hạn chế ........................................................................................ 66 2.5.3. Nguyên nhân của hạn chế ............................................................. 68 Tiểu kết chương 2 ................................................................................. 73 Chương 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH, CÁ NHÂN KINH DOANH TRONG
LĨNH VỰC THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TẠI CHI CỤC THUẾ HUYỆN BÌNH CHÁNH, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 3.1. Định hướng hoàn thiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh .................................................................. 74 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh .......................................................... 77 3.2.1. Tuân thủ các quy định pháp luật về thuế đối với các công chức quản lý thuế, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền trong quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ................................ 77 3.2.2. Nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ công chức tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh ...................................... 79 3.2.3. Tăng cường sự phối hợp giữa Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh với các cơ quan nhà nước có liên quan.................. 81 3.2.4. Đảm bảo các điều kiện nguồn lực trong quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử...................... 84 3.2.5. Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện .......................................................... 89 Tiểu kết chương 3 ................................................................................. 94 KẾT LUẬN ........................................................................................... 95 DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ ................. 97 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 98
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Stt Cụm từ đầy đủ Cụm từ viết tắt 1 Cán bộ, công chức CBCC 2 Cơ quan nhà nước CQNN 3 Hội đồng nhân dân HĐND 4 Người nộp thuế NNT 5 Nhà xuất bản Nxb 6 Quản lý nhà nước QLNN 7 Thành phố Tp 8 Thương mại điện tử TMĐT 9 Ủy ban nhân dân UBND 1
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thuế có ý nghĩa và vai trò quan trọng đối với sự phát triển đất nước, bởi nó vừa là nguồn thu, vừa là công cụ để Nhà nước can thiệp vào các lĩnh vực đời sống kinh tế - xã hội. Thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước, góp phần đảm bảo cho sự vận hành của tổ chức và vận hành của bộ máy nhà nước cũng như quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Nhận thức được tầm quan trọng đó, trong những năm qua, ngành thuế đã xây dựng, triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý thuế, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chống thất thu thuế, đôn đốc giảm nợ thuế. Giám sát chặt chẽ việc thực hiện các quy trình nghiệp vụ, các biện pháp đã được triển khai; đồng thời tổ chức đánh giá một cách nghiêm túc các đầu công việc đã triển khai thực hiện nhằm đúc rút kinh nghiệm, khắc phục hạn chế và nhân rộng những cách làm hiệu quả. Hiện nay, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang tác động mạnh mẽ đến mọi hoạt động của đời sống kinh tế - xã hội. Sự xuất hiện của cuộc cách mạng này đã thay đổi phương thức kinh doanh. Các cá nhân, tổ chức bắt đầu chú trọng việc áp dụng công nghệ thông tin vào quá trình sản xuất, kinh doanh của mình. Thương mại điện tử vì thế cũng phát triển và ngày càng bùng nổ. Bên cạnh các hoạt động thương mại, sản xuất kinh doanh truyền thống thì hoạt động thương mại điện tử ở Việt Nam đang hình thành, tăng trưởng mạnh mẽ và giữ vai trò ngày càng quan trọng trong phân phối hàng hóa. Hiện nay, hoạt động kinh doanh thương mại điện tử phát triển ngày càng rộng rãi, việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, quảng cáo,... thông qua các phương tiện như phát sóng truyền hình, các website thương mại điện tử, sàn giao dịch thương mại điện tử,… Hoạt động này có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh tình hình kinh tế xã hội chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, do người dân đã thay đổi 1
hành vi tiêu dùng. Mô hình kinh doanh này được các tổ chức doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tham gia bán hàng, cung ứng dịch vụ đã tạo thêm cơ hội cho sự phát triển cả nền kinh tế, sự gia tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, việc kinh doanh trên nền tảng số này cũng phát sinh nhiều thách thức trong công tác quản lý thuế như: một số hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử không kê khai doanh thu cho hình thức kinh doanh này, các tổ chức cũng như Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử có phát sinh giao dịch nhưng không đăng ký thuế, không kê khai thuế,… từ đó dẫn đến tình trạng trốn thuế gây thất thu cho ngân sách nhà nước. Để quản lý nhà nước được thực hiện đầy đủ thì việc xây dựng, ban hành các quy định về quản lý thuế, phối hợp quản lý trong lĩnh vực này là cần thiết. Để bổ sung đầy đủ, chi tiết hơn, Luật Quản lý thuế năm 2019 đã bổ sung thêm Khoản 4 Điều 42 về việc kê khai thuế theo quy định: “Đối với hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số và các dịch vụ khác được thực hiện bởi nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam thì nhà cung cấp ở nước ngoài có nghĩa vụ trực tiếp hoặc ủy quyền thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế tại Việt Nam theo quy định của Bộ trưởng Bộ Tài chính” [30], bên cạnh các quy định như: Nghị định số 91/2022/NĐ-CP, Nghị định số 52/2013/NĐ-CP, Nghị định số 85/2021/NĐ-CP,… Huyện Bình Chánh là một trong những huyện ngoại thành, có tốc độ tăng trưởng cao của Thành phố Hồ Chí Minh. Với quá trình đô thị hóa ngày càng mạnh mẽ thì kinh tế cũng ngày càng phát triển. Các cá nhân, tổ chức trong sản xuất, kinh doanh trên địa bàn huyện cũng chú trọng đến việc phát triển thương mại điện tử. Chi cục Thuế huyện Bình Chánh cũng chú trọng công tác quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện 2
tử. Hoạt động thu thuế và quản lý thuế đã được Chi cục Thuế triển khai thông qua nhiều biện pháp khác nhau. Tuy nhiên, công tác này cũng còn những hạn chế như việc phối hợp trong quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử chưa chặt chẽ. Việc kiểm tra, xử lý trong một số trường hợp chưa được tiến hành thường xuyên. Công tác tuyên truyền, phổ biến mặc dù đã triển khai mạnh mẽ nhưng hiệu quả vẫn còn chưa cao. Những hạn chế nêu trên đòi hỏi Chi cục Thuế huyện Bình Chánh phải triển khai các biện pháp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử. Từ những lý do trên, tác giả lựa chọn nội dung: “Quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh“, làm đề tài luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công với mong muốn góp phần giúp cho công tác quản lý thuế nói chung và quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh được thực hiện toàn diện, hiệu quả hơn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Trong thời gian qua, đã có một số công trình nghiên cứu về hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT và quản lý thuế trong lĩnh vực này, cụ thể như sau: Thứ nhất, các nghiên cứu về thương mại điện tử Tác giả Hoàng Cao Cường (2023) nghiên cứu công trình: Phát triển thương mại điện tử tại Hà Nội theo tiếp cận quản lý nhà nước [18] đã làm rõ một số vấn đề lý thuyết về TMĐT như khái niệm và vai trò của TMĐT, nội dung QLNN về TMĐT. Trên cơ sở lý thuyết này, bài viết nhấn mạnh phát triển 3
TMĐT là xu thế tất yếu và hiện nay đặt ra yêu cầu QLNN đối với TMĐT. Bài viết cũng đã tiến hành phân tích sự phát triển của TMĐT tại Hà Nội và thực trạng QLNN đối với lĩnh vực này. Trên cơ sở đó, bài viết cũng đề xuất một số giải pháp hoàn thiện QLNN về TMĐT trong thời gian tới như hoàn thiện thể chế, chính sách; xây dựng, nâng cấp cơ sở hạ tầng; tăng cường quản lý thuế đối hoạt động TMĐT;… Tác giả Mai Thị Quỳnh Như (2023), nghiên cứu công trình: Xu thế và tiềm năng phát triển thương mại điện tử, Tạp chí Tài chính, số 802 [28] đã phân tích sự mong đợi của khách hàng khi mua sắm thông qua hình thức TMĐT. Đồng thời, phân tích xu hướng và tác động của TMĐT đến thị trường. Bài viết nhấn mạnh TMĐT là xu hướng tất yếu trong thời gian tới và nó làm thay đổi thói quen tiêu dùng cũng như quan hệ kinh tế trong xã hội. Bài viết cũng chỉ ra tiềm năng phát triển TMĐT trong thời gian tới ở Việt Nam. Tác giả Lê Phú Khánh (2023), nghiên cứu công trình: Thực trạng và giải pháp phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam, Tạp chí Công thương, số 14 [25 đã làm rõ khái niệm TMĐT, thực trạng phát triển TMĐT ở Việt Nam. Trong đó, nhấn mạnh sau dịch Covid-19, TMĐT trở nên phổ biến ở Việt Nam và hiện nay nó trở thành xu hướng kinh doanh phổ biến. Bài viết cũng tiến hành đề xuất một số giải pháp phát triển TMĐT ở Việt Nam trong thời gian tới như hoàn thiện thể chế; hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin; nâng cao uy tín của các doanh nghiệp TMĐT. Thứ hai, các nghiên cứu về quản lý thuế đối với thương mại điện tử Tác giả Phạm Nữ Mai Anh (2019), nghiên cứu công trình: Quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử ở Việt Nam, luận án tiến sĩ kinh tế, Học viện Tài chính, Bộ Tài chính [1] đã làm rõ một số lý luận cơ bản về quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT như khái niệm, sự cần thiết, nội dung. Bài viết 4
cũng tiến hành phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử. Giới thiệu kinh nghiệm của một số nước trong quản lý thuế đối với TMĐT và rút ra một số bài học. Đồng thời tiến hành phân tích và làm rõ thực trạng quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử ở Việt Nam giai đoạn 2012-2018. Trên cơ sở đó tiến hành đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử ở Việt Nam trong thời kỳ bùng nổ của cuộc cách mạng 4.0 giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn đến 2030. Tác giả Đào Thị Hạnh (2021), nghiên cứu công trình: Thực trạng, những vấn đề đặt ra và giải pháp cho việc quản lý thuế đối với thương mại điện tử tại Việt Nam, Tạp chí Công thương, số 6 (tháng 3/2021) [21] đã chỉ ra thực trạng phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam và công tác quản lý thuế đối với thương mại điện tử ở Việt Nam trong thời gian qua. Trong đó đặc biệt bài viết chỉ ra những hạn chế về quản lý thuế đối với thương mại điện tử như tình trạng thất thu thuế, hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, việc xác định doanh thu, thu nhập của đối tượng kinh doanh thương mại điện tử còn hạn chế,… Trên cơ sở những hạn chế đó, bài viết đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý thuế đối với thương mại điện tử tại Việt Nam trong thời gian tới như đào tạo chuyên sâu kiến thức về quản lý thuế đối với thương mại điện tử tại Việt Nam, tăng cường sự phối hợp, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra,… Tác giả Thanh Tuyền (2022), nghiên cứu công trình: Quản lý thu thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số, Cổng thông tin điện tử tỉnh Bình Phước, tháng 10/2022 [35]. Bài viết nêu các nhiệm vụ cần tập trung thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ nhằm tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, cụ thể : Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, khẩn trương phối hợp với 5
các bộ, cơ quan triển khai đồng bộ các giải pháp thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 tại Quyết định số 508/QĐ-TTg ngày 23/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó có các giải pháp tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT như hoàn thiện thể chế quản lý thuế trong hoạt động sản xuất kinh doanh mới phát sinh trong nền kinh tế, kinh tế số, kinh tế chia sẻ, sản xuất thông minh, giao dịch xuyên biên giới…Tăng cường công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế là cá nhân kinh doanh TMĐT kê khai, nộp thuế theo quy định; phối hợp, hướng dẫn các nhà cung cấp nước ngoài tuân thủ pháp luật khi hoạt động kinh doanh tại Việt Nam,… Tác giả Mạnh Hùng (2022), nghiên cứu công trình: Công tác quản lý thuế trên thương mại điện tử đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, tháng 9/2022 [23]. Bài viết dưới hình thức buổi tọa đàm, các ý kiến tại Tọa đàm đều khẳng định đi cùng với sự phát triển rất nhanh của Thương mại điện tử (TMĐT) ở Việt Nam thì công tác quản lý thuế trên TMĐT đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Bà Nguyễn Thị Lan Anh - Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp nhỏ và vừa và Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử, cá nhân, Tổng cục Thuế cho biết, số thu từ hoạt động TMĐT xuyên biên giới thông qua các tổ chức tại Việt Nam khai thay, nộp thay thuế nhà thầu từ năm 2018 đến nay đạt 5.588 tỷ đồng. Số thu này có xu hướng tăng trưởng qua các năm, tốc độ thu bình quân giai đoạn 2018-2021 đạt 130%, đặc biệt số thu năm 2021 đạt 1.591 tỷ đồng, tăng 39% so với năm 2020. Đăng ký thuế, kê khai thuế và nộp thuế với tổng số thuế khoảng 22,2 triệu USD. Nhóm tác giả Phạm Bích Ngọc, Trần Thị Mai Thành, Bùi Thị Hồng Ngọc, Đồng Bích Ngọc, Lý Thu Hồng (2022), nghiên cứu công trình: “Quản lý thương mại điện tử ở Việt Nam trong bối cảnh mới”, Viện Hàn lâm Khoa 6
học Xã hội Việt Nam [27]. Công trình nghiên cứu này đã tổng hợp lý luận về thương mại điện tử, quản lý thương mại điện tử và kinh nghiệm quản lý thương mại điện tử của một số quốc gia trên thế giới. Phân tích thực trạng phát triển thương mại điện tử tại Việt Nam. Đánh giá những mặt tích cực và hạn chế. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thương mại điện tử tại Việt Nam trong bối cảnh mới, tập trung vào hệ thống chính sách quản lý của nhà nước hiện tại đối với thương mại điện tử. Đánh giá những mặt thành công và hạn chế. Đề xuất các định hướng, giải pháp chính sách quản lý thương mại điện tử tại Việt Nam trong bối cảnh mới Tác giả Đỗ Thị Nga (2023), nghiên cứu công trình: Kinh nghiệm quản lý thuế thương mại điện tử và bài học cho Việt Nam, Tạp chí Nghiên cứu Tài chính - Kế toán, số 1 (234) [26]. Bài viết này đã giới thiệu kinh nghiệm quản lý thuế thương mại điện tử của các nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, trong đó tập trung làm rõ các cách thức, biện pháp mà 2 quốc gia này đã triển khai thực hiện. Trên cơ sở kinh nghiệm của 2 nước này, tác giả bài viết đã rút ra các kinh nghiệm trong quản lý thuế thương mại điện tử cho Việt Nam như hoàn thiện Luật Quản lý thuế hướng tới mục tiêu tạo khung pháp lý để áp dụng phổ biến quản lý thuế điện tử; Thành lập một bộ phận chuyên trách để quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử tại cơ quan thuế các cấp; chú trọng đến công tác đào tạo nguồn nhân lực quản lý thuế thương mại điện tử; Nghiên cứu, phát triển công cụ tìm kiếm để thu thập thông tin cần thiết. Tác giả Nguyễn Thị Thanh Huyền (2023), nghiên cứu công trình: Về quản lý thuế thương mại điện tử ở Việt Nam hiện nay, Tạp chí Tài chính, số 804 [24]. Bài viết tập trung phân tích thực trạng quản lý thuế thương mại điện tử ở Việt Nam trong thời gian qua. Trong đó, làm rõ các nội dung như công tác xác định các giao dịch trực tuyến phải nộp thuế TMĐT; công tác xác định thông tin 7
người nộp thuế; Quản lý kê khai, nộp thuế TMĐT ở Việt Nam. Đồng thời, chỉ ra những khó khăn trong công tác quản lý thuế thương mại điện tử ở Việt Nam trong thời gian qua và chỉ ra những nguyên nhân dẫn đến những khó khăn này. Như vậy, các nghiên cứu về TMĐT trong thời gian qua đã chỉ ra khái niệm, đặc điểm và xu hướng phát triển của TMĐT trong thời gian tới. Đồng thời các nghiên cứu cũng nhấn mạnh yêu cầu phải tăng cường quản lý đối với TMĐT, nhất là quản lý thuế. Tuy nhiên, các nghiên cứu trong thời gian qua cũng đặt ra một số vấn đề sau đây: Một là, phần đông các nghiên cứu chủ yếu tiếp cận về phát triển TMĐT mà chưa tiếp cận từ góc độ quản lý đối với loại hình kinh doanh này. Hai là, các nghiên cứu chủ yếu tiếp cận chung về quản lý đối với TMĐT mà chưa đi sâu nghiên cứu quản lý thuế đối với TMĐT, đồng thời chưa nghiên cứu chuyên sâu về quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử. Ba là, đến nay chưa có nghiên cứu nào về quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tiếp cận từ góc độ quản lý công mà chủ yếu nghiên cứu từ góc độ quản lý tài chính. Bốn là, tại huyện Bình Chánh đến nay chưa có công trình nghiên cứu nào về vấn đề này. Do đó, nghiên cứu của học viện đảm bảo tính mới, tính không trùng lắp và có giá trị trong thực tiễn áp dụng tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh cho thời điểm hiện tại và có thể tham khảo cho giai đoạn tương lai. 8
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: Luận văn thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu sau đây: Một là, hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử cấp huyện. Hai là, phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh giai đoạn từ năm 2019 đến năm 2023, đánh giá kết quả đạt được cũng như hạn chế, tồn tại và chỉ ra nguyên nhân của những hạn chế đó. Ba là, đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Tp. Hồ Chí Minh trong thời gian tới. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu: quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về không gian: quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh. 9
Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử từ năm 2019 đến năm 2023 (từ khi có Luật Quản lý thuế năm 2019). 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận: Phương pháp luận nghiên cứu đề tài tiếp cận định hướng quản lý công, luận văn được thực hiện dựa trên cơ sở các quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong quản lý thuế nói chung và quản lý thuế đối với lĩnh vực thương mại điện tử của Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử, cá nhân kinh doanh nói riêng. 5.2. Phương pháp nghiên cứu 5.2.1. Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp Dữ liệu thứ cấp là những thông tin đã có được tổng hợp từ những nguồn khác nhau như: Tạp chí khoa học, sách, báo, tài liệu nghiên cứu của Chính phủ, cơ quan nhà nước, của doanh nghiệp, của cá nhân được công bố trên các phương tiện khác nhau như lưu trữ tại Tổng Cục Thống kê Việt Nam, Cục Thống kê Tp. Hồ Chí Minh, hoặc tìm kiếm trên mạng, báo cáo nghiên cứu thương mại, các dữ liệu thu thập được từ các cơ quan nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân,... Để đảm bảo tính chính xác của thông tin thì cần phải tìm những thông tin tương tự ở những nguồn khác để so sánh được sử dụng trong luận văn này được thu thập thông qua hai nguồn: Bên ngoài tổ chức và bên trong tổ chức: - Nguồn dữ liệu thu thập từ bên ngoài Cục Thuế Tp. Hồ Chí Minh, học viên đã tham khảo một số nguồn tài liệu như sau: 10