Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích cơ bản của luận văn này là trên cơ sở nghiên cứu làm rõ về lí luận sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân cấp huyện và phân tích đánh giá thực trạng sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức. Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ VIỆT HOÀN SỬ DỤNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN HOÀI ĐỨC, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐỖ VIỆT HOÀN SỬ DỤNG CÔNG CHỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN HOÀI ĐỨC, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60340403 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS NGÔ THÀNH CAN HÀ NỘI - NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Em xin cam đoan: Công trình này do em nghiên cứu, những số liệu sử dụng trong luận văn là trung thực. Tác giả Đỗ Việt Hoàn
LỜI CẢM ƠN Trƣớc hết, cho phép em cảm ơn thầy: PGS.TS Ngô Thành Can - Phó trƣởng Khoa Tổ chức và quản lý nhân sự Học viện Hành chính quốc gia đã nhiệt tình hƣớng dẫn em về mặt khoa học để hoàn thành Luận văn này. Em cũng xin trân trọng gửi lời cảm ơn chân thành tới lãnh đạo các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, các đồng nghiệp đã kề vai sát cánh và động viên em trong quá trình hoàn thiện luận văn. Xin trân trọng cảm ơn! Hoài Đức, tháng 9 năm 2017 Tác giả Đỗ Việt Hoàn
MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chƣơng 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN ....... 8 1.1. công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện .......... 8 1.1.1. Khái niệm công chức .............................................................................. 8 1.1.2. Đặc điểm công chức .............................................................................. 10 1.1.3 Phân loại công chức ............................................................................... 12 huyện ............................................................................................................... 13 ........................................................... 13 1.2.2. Vị trí, vai trò của công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện................................................................................................ 15 1.2.3 Nội dung sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện: .............................................................................................. 18 ...... 20 thuộc ủy ban nhân dân huyện .......................................................................... 24 1.4.1. Yếu tố bố trí, phân công công tác ......................................................... 25 1.4.2. Yếu tố đào tạo, bồi dƣỡng ..................................................................... 25 1.4.3. Yếu tố tiền lƣơng, khen thƣởng và kỷ luật ........................................... 26 Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................... 33 Chƣơng 2. THỰC TRẠ CHUYÊN MÔN THUỘC Ủ ................................................................................... 34
2.1. Giới thiệu chung về huyện Hoài Đức ...................................................... 34 huyện Hoài Đức .............................................................................................. 36 nhân dân huyện Hoài Đức. .............................................................................. 37 2.3.1. Việc bố trí phân công công tác và chuyển ngạch công chức: ............... 37 2.3.2. Nâng ngạch công chức: ......................................................................... 39 2.3.3. Điều động, luân chuyển, biệt phái công chức: ...................................... 41 2.3.4. Bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, từ chức, miễn nhiệm công chức: ................... 43 2.3.5. Đánh giá công chức ............................................................................... 48 Nội ................................................................................................................... 50 Kết luận chƣơng 2 ........................................................................................... 51 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆ ỨC CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC UỶ BAN NHÂN DÂN HUYỆN HOÀI ĐỨC, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ........................................................................ 52 .................................................................. 52 ............ 52 ........................................................................... 52 3.1.3 Xuất phát từ chất lƣợng của công chức.................................................. 54 ..... 54 -2020........ 58
.................................... 59 3.4.1. Giải pháp về tuyển dụng, bổ nhiệm công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện .......................................................................... 59 3.4.2. Giải pháp về bố trí, sử dụng, đề bạt, luân chuyển công chức ............... 61 3.4.3. Giải pháp trong công tác đánh giá, thống kê, rà soát, phân loại để sử dụng công chức đúng ngƣời đúng việc ........................................................... 63 3.4.4. Chính sách thu hút, đãi ngộ và giữ chân công chức có tài năng vào công vụ. .................................................................................................................... 66 3.5. Một số kiến nghị....................................................................................... 79 Kết luận chƣơng 3 ........................................................................................... 80 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 83 PHỤ LỤC ........................................................................................................ 85
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn (tính cấp thiết của đề tài luận văn) Ngay từ khi ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm đến công tác cán bộ, vì đây là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng. Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc qua các nhiệm kỳ đã thể hiện rõ quan điểm, đƣờng lối của Đảng về xây dựng đội ngũ cán bộ. Nâng cao hiệu quả sử dụng công chức các cơ quan hành chính nhà nƣớc là mối quan tâm hàng đầu của Đảng và Nhà nƣớc ta nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới giai đoạn hiện nay. Đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn là những ngƣời trực tiếp phục vụ chế độ, đại diện cho Đảng và Nhà nƣớc xây dựng và thực thi các chủ trƣơng, chính sách. Vì vậy đội ngũ công chức là nhân tố quyết định trong sự nghiệp phát triển của đất nƣớc. Những năm gần đây, đội ngũ cán bộ, công chức đã đƣợc rèn luyện, thử thách qua quá trình đấu tranh bảo vệ, xây dựng đất nƣớc có bản lĩnh chính trị vững vàng, trung hành với sự nghiệp cách mạng. Kiến thức, trình độ chuyên môn nghiệp vụ và năng lực hoạt động thực tiễn của đội ngũ cán bộ, công chức từng bƣớc đƣợc nâng cao về mọi mặt. Việc thực hiện chủ trƣơng xây dựng đội ngũ công chức ở nƣớc ta đã đạt đƣợc một số kết quả nhất định. Song, thực tế cho thấy đội ngũ công chức hiện nay chƣa thực sự ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ của sự nghiệp đổi mới. Điều đó do nhiều nguyên nhân nhƣng một trong những nguyên nhân cơ bản là do những bất cập trong sử dụng đội ngũ công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc: tình trạng sử dụng chƣa đúng ngƣời, bố trí chƣa đúng việc, chƣa tạo điều kiện thuận lợi để thu hút sử dụng đƣợc ngƣời tài, việc bổ sung nguồn nhân lực đảm bảo chất lƣợng chƣa đƣợc quan tâm làm tốt. Do vậy, vấn đề xây dựng và phát triển đội ngũ công chức cần đƣợc nghiên cứu, đánh giá một cách khoa học làm cơ sở cho Đảng, Nhà nƣớc và Chính phủ hoạch định chiến lƣợc xây dựng, đào tạo 1
và sử dụng một đội ngũ công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc có chất lƣợng, đáp ứng yêu cầu của sự phát triển đất nƣớc trong giai đoạn hiện nay. Thủ đô Hà Nội là trung tâm chính trị, hành chính, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học của cả nƣớc. Trong những năm đổi mới vừa qua, thủ đô Hà Nội đã có nhiều thành tựu phát triển vƣợt bậc cả về chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh quốc phòng. Tuy nhiên, sự phát triển của Hà Nội chƣa tƣơng xứng với tiềm năng hiện có để đạt mục tiêu xây dựng, phát triển Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, thanh lịch, hiện đại, tiêu biểu cho cả nƣớc. Vấn đề sử dụng công chức luôn là vấn đề trọng tâm trong chƣơng trình cải cách hành chính nhà nƣớc ta hiện nay, đƣợc nhiều tổ chức, cá nhân quan tâm nghiên cứu. Tuy nhiên, đây là một vấn đề khá rộng, nên có nhiều mảng nghiên cứu khác nhau, nhiều quan điểm xoay quanh vấn đề chất lƣợng đội công chức. Đến nay, vẫn chƣa có một đề tài nghiên cứu nào đi sâu nghiên cứu vấn đề xây dựng, đào tạo và sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội. Là một công chức đã trải nghiệm và có kinh nghiệm thực tiễn trong thời gian công tác trên 10 năm tại ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức - thành phố Hà Nội em chọn đề tài: “Sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sĩ, chuyên ngành Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu của luận văn Vấn đề sử dụng đội ngũ công chức các cơ quan nhà nƣớc luôn thu hút đƣợc sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu và hoạch định chính sách cán bộ. Một số đề tài khoa học, công trình đã nghiên cứu về vấn đề này nhƣ: Ban chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ, Báo cáo tổng hợp đề tài: "Năng lực, hiệu quả, hiệu lực quản lý hành chính nhà nước; thực trạng, 2
nguyên nhân và giải pháp". Đề tài này đã tập trung nghiên cứu về hiệu lực quản lý hành chính nhà nƣớc, trong đó đặt công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc trong mối quan hệ với nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý hành chính nhà nƣớc. Bài viết của tác giả Nguyễn Hữu Hải (2014) “Phát triển đội ngũ công chức hành chính nhà nƣớc hiện nay”, Tạp chí Quản lý nhà nƣớc, số (225), tr. 23-28, đã phân tích rất rõ nét một số thách thức trong quản lý và phát triển đội ngũ công chức hành chính nhà nƣớc, đặc biệt đã chỉ ra hiện tƣợng công chức xin nghỉ việc, xu hƣớng cạnh tranh “chất xám” đang là vấn đề rất thời sự hiện nay. Bài viết cũng đƣa ra một số giải pháp phát triển nhân sự hành chính nhà nƣớc Việt Nam hiện nay, nhƣ giải pháp bảo đảm chế độ chính sách cho công chức mang tính thực tiễn cao. Các công trình của tác giả Lƣơng Trọng Yêm với đề tài: “Xây dựng và đổi mới đội ngũ công chức hành chính nhà nƣớc”, làm chủ nhiệm đề tài; Tác giả Tô Tử Hạ với “Công chức và vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức hiện nay” của Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003, đã đề cập những vấn đề cơ bản của cán bộ, công chức nhƣ khái niệm cán bộ, công chức; đặc điểm của cán bộ, công chức; phân loại công chức... và cũng đã đƣa ra một số giải pháp nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có chất lƣợng cao hơn. Về công tác đào tạo, bồi dƣỡng: Tác giả Đoàn Văn Dũng (2013) “Đổi mới đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức - cách tiếp cận theo chức danh vị trí việc làm”, Tạp chí Quản lý nhà nƣớc số (204), tr. 30-34, đã phân tích nguyên nhân sâu xa dẫn đến hạn chế hiệu quả công tác đào tạo, bồi dƣỡng. Đó là do khâu nhận thức và tổ chức thực hiện chƣa phản ánh đầy đủ bản chất của công tác đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức. Tác giả đã đặt vấn đề đổi mới đào tạo, bồi dƣỡng theo chức danh và vị trí việc làm và đã đƣa ra các giải pháp cũng rất sát thực. 3
Tác giả Võ Văn Hải - Tạp chí xây dựng Đảng 14/6/2012, Tƣ tƣởng Hồ Chính Minh về đức và tài của ngƣời cán bộ, đảng viên. Tác giả Bùi Kim Hồng - Lựa chọn cán bộ, đảng viên theo tƣ tƣởng Hồ Chí Minh - Chính phủ điện tử 01/02/2012. Tác giả Trịnh Quốc Việt - Học viện chính trị, Bộ Quốc phòng - Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức theo tƣ tƣởng Hồ Chí Minh - Lyluanchinh tri.vn ngày 24/11/2014. Một số giải pháp nâng cao tính tích cực lao động của cán bộ, công chức trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc - Trần Hƣơng Thanh - Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Tạp chí cộng sản 30/4/2012, Chính sách sử dụng cán bộ hợp lý - Chính sách hợp lý nhằm ngăn chặn suy thoái tƣ tƣởng chính trị, đạo đức lối sống. Tác giả Nguyễn Ngọc Vân, Chủ nhiệm đề tài Cơ sở khoa học của đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức hành chính theo nhu cầu công việc, Vụ đào tạo và bồi dƣỡng cán bộ, công chức Nhà nƣớc - Bộ Nội vụ. - Các công trình nghiên cứu về công chức và chất lƣợng công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc thƣờng nghiêng về cách tiếp cận từ nền hành chính nhà nƣớc, dựa trên quan điểm của quản lý hành chính nhà nƣớc; ít hoặc không thấy công trình tiếp cận theo hƣớng khoa học về quản trị nguồn nhân lực. Do đó trong luận văn này tác giả nghiên cứu đánh giá về việc sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân cấp huyện và đƣa ra các giải pháp trên cơ sở khoa học quản trị nguồn nhân lực. - Các công trình nghiên cứu mới chỉ dừng lại ở phƣơng pháp luận là chủ yếu, hoặc chỉ tập trung nghiên cứu trên phạm vi khá rộng (toàn bộ đội ngũ cán bộ, công chức, công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc nói chung…) hoặc chỉ nghiên cứu một số khâu của công tác xây dựng đội ngũ công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc. Ở huyện Hoài Đức chƣa có một đề tài nào nghiên cứu cụ thể về vấn đề sử dụng công 4
chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện. Nên mong muốn khả năng áp dụng cụ thể, hiệu quả cho địa phƣơng trong công tác sử dụng đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn của huyện. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn. 3.1. Mục đích Trên cơ sở nghiên cứu làm rõ về lí luận sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân cấp huyện và phân tích đánh giá thực trạng sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức. Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội hiện nay. 3.2. Nhiệm vụ - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận để làm rõ những vấn đề về sử dụng công chức trong các cơ quan nhà nƣớc. - thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội, tìm ra ƣu điểm, nhƣợc điểm và các vấn đề đặt ra cần giải quyết cho vấn đề sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn ở huyện nói chung và ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội nói riêng. - Đề xuất các giải pháp trong công tác chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Công chức chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội từ năm 2013 đến năm 2017. 5
5. Phƣơng pháp nghiên cứu - Phƣơng pháp thống kê: Thống kê số lƣợng các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, số lƣợng công chức, chất lƣợng công chức chia theo ngạch, trình độ đào tạo, … - Phƣơng pháp tổng hợp: Sau khi phân tích, tác giả tổng hợp để rút ra những ƣu, nhƣợc điểm, nguyên nhân của thực trạng chất lƣợng công chức. - Phƣơng pháp điều tra : Tác giả lập phiếu điều tra bằng cách đặt các câu hỏi tƣơng ứng với các đáp án có sẵn hoặc điểm số, sau đó sao ra với số lƣợng 105 bản (33 phiếu hỏi đối với lãnh đạo, quản lý; 72 phiếu khảo sát đối với công chức các phòng, ban) để phát tới tay đối tƣợng điều tra. Kết quả thu đƣợc là 102 phiếu (71 phiếu hỏi đối với công chức các phòng, ban; 31 phiếu hỏi đối với lãnh đạo, quản lý). Phiếu câu hỏi thu về sẽ đƣợc thống kê, phân tích và tổng hợp phục vụ cho bài viết của luận văn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - cho việc các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội. - Cung cấp thông tin xác thực về thực trạng chất lƣợng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội. - Bƣớc đầu đề xuất những giải pháp hoàn thiện công tác sử dụng công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay. - Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể đƣợc sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cấp lãnh đạo trong việc sử dụng, quản lý công chức, đồng thời bổ sung tài liệu cho cán bộ, sinh viên hành chính trong công tác, nghiên cứu và học tập. 6
7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục tài liện tham khảo luận văn gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1: Những vấn đề chung về các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện. Chƣơng 2: Thực trạng chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội Chƣơng 3: Giải pháp hoàn thiện công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. 7
Chƣơng 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÁC CƠ QUAN CHUYÊN MÔN THUỘC ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN 1.1. công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện 1.1.1. Khái niệm công chức Luật cán bộ công chức đƣợc Quốc hội thông qua ngày 13/11/2008, Công chức nói chung đƣợc hiểu là: Công chức là công dân Việt Nam, đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ƣơng, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lƣơng đƣợc bảo đảm từ quỹ lƣơng của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. Từ khái niệm này, với trƣờng hợp cụ thể là công chức làm việc trong các cơ quan nhà nƣớc, có thể lấy khái niệm sau để thấy rõ hơn: “Công chức theo nghĩa chung là nhân viên trong cơ quan nhà nước, đó là những người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào các chức danh trong các cơ quan nhà nước (trong đó tập trung vào các cơ quan hành chính) để thực thi hoạt động công vụ và được hưởng lương và các khoản thu nhập từ ngân sách nhà nước.” Thực tiễn cho thấy, công chức có vai trò sau: 8
- Công chức trong các cơ quan nhà nƣớc là lực lƣợng nòng cốt của hệ thống chính trị, có nhiệm vụ hoạch định các chính sách, đƣa các chính sách và thực hiện đƣờng lối, chính sách của Đảng, Nhà nƣớc trở thành thực tiễn và tiếp thu nguyện vọng của nhân dân, nắm bắt những yêu cầu thực tiễn của cuộc sống để phản ánh kịp thời với cấp trên. Giúp cho Đảng và Nhà nƣớc đề ra đƣợc những chủ trƣơng, chính sách sát với thực tiễn. - Công chức các cơ quan nhà nƣớc là nguồn nhân lực quan trọng có vai trò quyết định trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy hành chính nhà nƣớc. - Công chức các cơ quan nhà nƣớc là đội ngũ chủ yếu trực tiếp tham gia xây dựng đƣờng lối đổi mới kinh tế của đất nƣớc, hoạch định các chính sách, chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức quản lý nhà nƣớc và kiểm tra. Thực hiện đƣờng lối đổi mới nền kinh tế, trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, vai trò của công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc càng trở lên quan trọng bởi: - Kinh tế - xã hội phát triển toàn diện khiến cạnh tranh trên thị trƣờng ngày một quyết liệt, đòi hỏi càng nhiều phƣơng án, quyết định quản lý từ đó sự lựa chọn phƣơng án tối ƣu càng khó khăn và phức tạp hơn. - Sự tác động của các quá trình quản lý đối với thực tiễn trong điều kiện mới càng trở nên quan trọng. Các quyết định quản lý đƣa ra có thể đem lại hiệu quả lớn, nhƣng cũng có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng. Do vậy, đối với công chức làm việc trong các cơ quan nhà nƣớc cần phải có trách nhiệm cao về chất lƣợng, về tính khoa học trong các quyết định quản lý. - Sự tăng nhanh khối lƣợng tri thức và độ phức tạp của cơ cấu tri thức đòi hỏi công chức các cơ quan nhà nƣớc phải có đủ năng lực, trình độ để xử lý thông tin. - Hệ thống quản lý (cơ cấu kinh tế, cơ chế quản lý, bộ máy quản lý) phải đổi mới để phù hợp với cơ chế thị trƣờng cũng đòi hỏi công chức các cơ quan 9
nhà nƣớc phải đổi mới về kiến thức, nghiệp vụ, kỹ năng quản lý và nâng cao trách nhiệm của mình. 1.1.2. Đặc điểm công chức Đội ngũ công chức Việt Nam nói chung, đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện nói riêng đƣợc hình thành và phát triển gắn liền với quá trình cách mạng qua các thời kỳ khác nhau. Ngoài các đặc điểm chung, do đặc thù nghề nghiệp, lĩnh vực công tác, đội ngũ công chức các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân huyện còn có một số đặc điểm riêng sau: - Đội ngũ công chức Việt Nam là một bộ phận nguồn nhân lực quan trọng trong hệ thống chính trị do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Hệ thống chính trị ở Việt Nam bao gồm tổ chức Đảng, tổ chức chính trị - xã hội, các đoàn thể; hệ thống hành chính nhà nƣớc và lực lƣợng vũ trang. Theo quy định hiện hành, những ngƣời đang làm việc trong hệ thống chính trị đều đƣợc coi là cán bộ, công chức nhà nƣớc, những ngƣời làm việc thuộc khối nhà nƣớc là công chức các cơ quan hành chính nhà nƣớc (làm công tác quản lý nhà nƣớc). - Ở Việt Nam có sự luân chuyển bố trí cán bộ, công chức giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị: cán bộ làm trong tổ chức Đảng có thể đƣợc luân chuyển sang làm việc ở các cơ quan quản lý nhà nƣớc và ngƣợc lại. Do đặc thù của lĩnh vực quản lý nhà nƣớc và đa ngành, đa lĩnh vực nên công chứ ở mỗi ngành, lĩnh vực có đặc thù quản lý khác nhau. Điều đó đƣợc thể hiện qua một số đặc điểm của lao động công chức trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc nhƣ sau: - Căn cứ vào vị trí công tác, công chức bao gồm: + Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý: là những ngƣời thực hiện chức năng quản lý, điều hành công việc của các công chức dƣới quyền. 10
+ Công chức không giữ chức vụ lãnh đạo quản lý (Công chức chuyên môn nghiệp vụ và công chức phục vụ): Công chức chuyên môn nghiệp vụ là những ngƣời thực hiện một công việc đòi hỏi có sự hiểu biết trong lĩnh vực chuyên môn mà công chức đó đƣợc giao phụ trách. Còn công chức phục vụ (Công chức thừa hành): là những ngƣời làm công tác chuẩn bị, thu thập tài liệu phục vụ cho lãnh đạo ra quyết định quản lý (thƣ ký, văn thƣ, nhân viên đánh máy,…) - Căn cứ vào ngạch đƣợc bổ nhiệm công chức gồm: + Chuyên viên cao cấp: Là công chức hành chính có yêu cầu chuyên môn nghiệp vụ cao nhất về một hoặc một số lĩnh vực trong các cơ quan, tổ chức hành chính từ cấp tỉnh trở lên, có trách nhiệm chủ trì tham mƣu, tổng hợp và hoạch định chính sách, chiến lƣợc có tính vĩ mô theo ngành, lĩnh vực hoặc địa phƣơng; tổ chức chỉ đạo, triển khai thực hiện các chế độ, chính sách. + Chuyên viên chính: Là công chức hành chính có yêu cầu chuyên môn nghiệp vụ cao về một hoặc một số lĩnh vực trong các cơ quan, tổ chức hành chính từ cấp huyện trở lên, có trách nhiệm thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ phức tạp trong cơ quan, đơn vị; tham mƣu, tổng hợp xây dựng hoặc tổ chức thực hiện chế độ, chính sách theo ngành, lĩnh vực hoặc địa phƣơng. + Chuyên viên: Là công chức hành chính có yêu cầu chuyên môn nghiệp vụ cơ bản về một hoặc một số lĩnh vực trong các cơ quan, tổ chức hành chính từ cấp huyện trở lên, có trách nhiệm tham mƣu, tổng hợp và triển khai thực hiện chế độ, chính sách theo ngành, lĩnh vực hoặc địa phƣơng. + Cán sự: Là công chức hành chính thực hiện các nhiệm vụ yêu cầu nghiệp vụ kỹ thuật trong các cơ quan, tổ chức hành chính, có trách nhiệm giúp việc lãnh đạo, quản lý hoặc hỗ trợ, phục vụ cho các công chức ở ngạch cao hơn và thực hiện công tác thống kê, tổng hợp, báo cáo theo sự phân công của cấp trên. 11
+ Nhân viên: Là ngạch công chức hành chính thực hiện các nhiệm vụ thực thi, thừa hành trong các cơ quan, tổ chức hành chính, có trách nhiệm phục vụ các hoạt động của cơ quan, tổ chức từ cấp huyện trở lên. Tóm lại: Lao động của công chức làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc là loại lao động trí tuệ phức tạp trong hệ thống quản lý nhà nƣớc. Trong quản lý nhà nƣớc, tổ chức thực hiện quản lý đa ngành, đa lĩnh vực; mỗi một ngành và lĩnh vực có đặc thù riêng vì vậy đòi hỏi đội ngũ công chức ở ngành, lĩnh vực đó phải có trình độ chuyên môn về ngành, lĩnh vực đó thì mới có thể thực thi tốt nhiệm vụ đƣợc giao. 1.1.3 Phân loại công chức Việc phân loại công chức là yêu cầu tất yếu của công tác quản lý nguồn nhân lực. Phân loại công chức trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc giúp cho việc xây dựng, quy hoạch, đào tạo công chức đảm bảo đúng đối tƣợng theo yêu cầu công tác, từ đó giúp cho việc xác định biên chế một cách hợp lý, là tiền đề cho việc đề ra những tiêu chuẩn khách quan trong việc tuyển dụng công chức. Phân loại công chức còn giúp cho việc tiêu chuẩn hóa, cụ thể hóa việc sát hạch, đánh giá thực hiện nhiệm vụ của công chức. Thông thƣờng việc phân loại công chức trong các cơ quan hành chính nhà nƣớc ở nƣớc ta thƣờng thực hiện theo các tiêu chí nhƣ: vai trò, vị trí, chuyên môn và trình độ đào tạo. - Phân loại theo ngạch công chức: + Công chức ngạch chuyên viên cao cấp và tƣơng đƣơng. + Công chức ngạch chuyên viên chính và tƣơng đƣơng. + Công chức ngạch chuyên viên và tƣơng đƣơng. + Công chức ngạch cán sự và tƣơng đƣơng. + Công chức ngạch nhân viên. - Phân loại theo vị trí công tác: + Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý. 12
+ Công chức không giữ chức vụ lãnh đạo quản lý. - Phân loại theo trình độ đào tạo: + Công chức loại A gồm những ngƣời đƣợc bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên cao cấp hoặc tƣơng đƣơng có trình độ đào tạo từ Đại học trở lên; +Công chức loại B gồm những ngƣời đƣợc bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên chính hoặc tƣơng đƣơng có trình độ đào tạo từ Đại học trở lên; c) Loại C gồm những ngƣời đƣợc bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên hoặc tƣơng đƣơng có trình độ đào tạo từ Đại học trở lên; d) Loại D gồm những ngƣời đƣợc bổ nhiệm vào ngạch cán sự hoặc tƣơng đƣơng và ngạch nhân viên có trình độ đào tạo từ Trung cấp, Cao đẳng trở lên. Ngoài ra có thể phân loại công chức theo cấp hành chính: cấp tỉnh, huyện,… tuy nhiên mỗi cấp cần xác định tỷ lệ, cơ cấu ngạch công chức hợp lý so với yêu cầu công việc. 1.2. S các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân dân cấp huyện 1.2.1. S " - Sử dụng nguồn nhân lực và sử dụng công chức Sử dụng nguồn nhân lực là quá trình thu hút và phát huy lực lƣợng lao động xã hội vào hoạt động xã hội (hoạt động lao động trong khu vực sản xuất vật chất và khu vực phi sản xuất vật chất) nhằm tạo ra của cải văn hóa đáp ứng nhu cầu của xã hội và mỗi thành viên trong xã hội. Tỷ lệ ngƣời có việc làm và tỷ lệ ngƣời thất nghiệp trong nguồn nhân lực so với lực lƣợng lao động trong xã hội là thƣớc đo quá trình sử dụng lao động xã hội. Vì vậy, nói đến sử dụng lao động là đề cập đến tình trạng có việc làm và thất nghiệp trong xã hội. Sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực xã hội không chỉ là mức độ thu hút lao động sản xuất xã hội mà còn thể hiện ở trình độ phát huy mọi tiềm năng 13