Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:88

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn "Sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh" nhằm làm rõ cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng công tác sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ........../.......... ...../..... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN VĂN THÂN SỬ DỤNG VIÊN CHỨC TẠI VIỆN SỐT RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ........../.......... ...../..... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN VĂN THÂN SỬ DỤNG VIÊN CHỨC TẠI VIỆN SỐT RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG TP. HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn và đề tài: “Sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh” là quá trình nghiên cứu của cá nhân tôi tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy. Tất cả các số liệu được phân tích và làm rõ trong luận văn và kết quả công trình nghiên cứu là do cá nhân tôi đã tìm hiểu và phân tích một cách khách quan, có nguồn gốc rõ ràng. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Tác giả Trần Văn Thân Vii
LỜI CẢM ƠN Tôi xin cảm ơn chân thành đến lãnh đạo Học viện Hành chính Quốc gia cùng các quý thầy cô công tác tại khoa, phòng, ban trong học viện đã giúp tôi những kiến thức về chuyên ngành Quản lý công trong suốt quá trình tham gia học tại Học viện Hành chính Quốc gia. Cùng với sự quan tâm, dạy dỗ, chỉ bảo tận tình của thầy cô Học viện, đến nay tôi đã hoàn thành luận văn, đề tài: “Sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh” Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Thị Thanh Thủy, đã hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành tốt luận văn này trong thời gian vừa qua. Tôi xin cảm ơn đến Lãnh đạo Viện và Phòng Tổ chức - Hành chính của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh đã giúp đỡ tôi trong việc cung cấp thông tin để giúp tôi hoàn thành công trình nghiên cứu đề tài tại Viện. Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả Trần Văn Thân Vii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ............................................................................................... ii MỤC LỤC .................................................................................................... iii MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan tới đề tài .............................................. 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................... 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................... 6 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ..................................... 7 5.1. Phương pháp luận............................................................................ 7 5.2. Phương pháp nghiên cứu................................................................. 7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn ................................................................... 8 7. Kết cấu của luận văn .............................................................................. 8 Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ SỬ DỤNG VIÊN CHỨC TẠI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP ............................................................ 9 1.1. Những vấn đề chung về viên chức ...................................................... 9 1.1.1. Khái niệm viên chức .................................................................... 9 1.1.2. Phân loại viên chức ...................................................................... 9 1.1.3. Điều kiện, tiêu chuẩn của viên chức .......................................... 10 1.1.4. Quyền và nghĩa vụ của viên chức .............................................. 10 1.2. Những vấn đề chung về sử dụng viên chức ...................................... 13 1.2.1. Khái niệm sử dụng viên chức..................................................... 13 1.2.2. Nguyên tắc sử dụng viên chức ................................................... 13 Vii
1.2.3. Ý nghĩa sử dụng viên chức......................................................... 13 1.3. Nội dung sử dụng viên chức ............................................................. 17 1.3.1. Bố trí, phân công công tác và biệt phái viên chức ..................... 17 1.3.2. Thay đổi chức danh nghề nghiệp ............................................... 18 1.3.3. Bổ nhiệm, bổ nhiệm lại đối với viên chức quản lý .................... 21 1.3.4. Kéo dài thời gian công tác đến tuổi nghỉ hưu đối với viên chức quản lý .................................................................................................. 21 1.3.5. Thôi giữ chức vụ, miễn nhiệm đối với viên chức quản lý ......... 26 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến sử dụng viên chức .................................. 26 1.4.1. Các yếu tố bên ngoài .................................................................. 27 1.4.2. Các yếu tố bên trong .................................................................. 28 1.5. Kinh nghiệm sử dụng viên chức của một số đơn vị và bài học rút ra cho Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Tp. Hồ Chí Minh .............. 29 1.5.1. Kinh nghiệm của Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh ..................... 29 1.5.2. Kinh nghiệm của Viện Y tế Công cộng TP. Hồ Chí Minh ........ 32 1.5.3. Bài học rút ra cho Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh .............................................................................................. 33 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1........................................................................... 35 Chương 2 THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VIÊN CHỨC TẠI VIỆN SỐT RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG TP. HỒ CHÍ MINH ........ 36 2.1. Tổng quan về Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Tp. Hồ Chí Minh ......................................................................................................... 36 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển................................................. 36 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn............................................... 36 2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy............................................................... 43 Vii
2.1.4. Khái quát về nhân sự .................................................................. 45 2.2. Phân tích thực trạng sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Tp. Hồ Chí Minh................................................................... 50 2.2.1. Bố trí, phân công công tác ......................................................... 51 2.2.2. Thay đổi chức danh nghề nghiệp ............................................... 54 2.2.3. Bổ nhiệm, bổ nhiệm lại đối với viên chức quản lý .................... 57 2.2.4. Thôi giữ chức vụ, miễn nhiệm đối với viên chức quản lý ......... 60 2.3. Đánh giá thực trạng sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Tp. Hồ Chí Minh................................................................... 60 2.3.1. Kết quả đạt được ........................................................................ 60 2.3.2. Những tồn tại, hạn chế ............................................................... 61 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ............................................... 62 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2........................................................................... 66 Chương 3 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC SỬ DỤNG VIÊN CHỨC TẠI VIỆN SỐT RÉT - KÝ SINH TRÙNG - CÔN TRÙNG TP. HỒ CHÍ MINH .......................................................... 67 3.1. Quan điểm hoàn thiện công tác sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Tp. Hồ Chí Minh ........................................... 67 3.2. Giải pháp hoàn thiện công tác sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Tp. Hồ Chí Minh ................................................. 68 3.2.1. Xây dựng và thực hiện quy hoạch trong việc sử dụng viên chức .............................................................................................................. 68 3.3.2. Hoàn thiện công tác tuyển dụng................................................. 72 3.3.3. Nâng cao động lực làm việc đối với viên chức.......................... 73 3.3.4. Hiện đại hóa cơ sở vật chất, phương tiện làm việc ........................ Vii
3.3.5. Tăng cường kiểm tra, đánh giá viên chức .................................. 70 TIỂU KẾT CHƯƠNG 3........................................................................... 74 KẾT LUẬN ................................................................................................. 76 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Vii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong các đơn vị sự nghiệp công lập vai trò và trách nhiệm của đội ngũ viên chức rất quan trọng, bởi lẽ đội ngũ này ngoài việc thực hiện chức năng quản lý còn phải thực hiện công tác gắn với chuyên môn, nghiệp vụ. Trải qua hơn 30 năm Đảng và Nhà nước ta thực hiện công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước, công tác quản lý và sử dụng viên chức ngày càng nhận được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo. Mặt khác, hành lang pháp lý ngày càng hoàn chỉnh liên quan đến viên chức được tạo lập đã tạo nhiều điều kiện thuận lợi để các ngành, lĩnh vực các cấp chủ động trong công tác quản lý, sử dụng viên chức. Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Y tế. Nơi đây tập trung đội ngũ viên chức vừa là những nhà nghiên cứu khoa học, vừa là bác sĩ thực hiện việc khám, chữa bệnh cho người dân. Tuy nhiên, việc sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh hiện nay vẫn còn một số khó khăn nhất định trong việc thực hiện quản lý và sử dụng viên chức. Có thể kể đến những hạn chế về việc sử dụng viên chức như: hệ thống văn bản quy phạm pháp luật triển khai thực hiện đôi lúc vẫn chưa kịp thời và linh hoạt với tình hình thực tiễn; đội ngũ viên chức quản lý mặc dù vững về kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ nhưng công tác quản lý vẫn còn yếu kém; các quy trình bố trí, phân công, bổ nhiệm,... Vẫn chưa thực sự rõ ràng dẫn đến việc chồng chéo về quyền hạn và trách nhiệm; chế độ đãi ngộ, khen thưởng viên chức chưa thỏa đáng theo đúng năng lực làm việc; công tác kỷ luật, xử lý vi phạm của viên chức đôi khi vẫn còn lỏng lẻo, hình thức, chưa thực sự mang tính răn đe,… Chính vì vậy, việc nghiên cứu sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh để đánh giá đúng thực trạng sử dụng viên chức tại Viện nhằm tìm ra những giải pháp hữu hiệu để góp phần hoàn 1
thiện công tác này là thực sự cần thiết. Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh, tác giả đã chọn đề tài “Sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh” để thực hiện luận văn Thạc sĩ Quản lý công. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan tới đề tài Sử dụng viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập nói chung hay các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc bộ nói riêng vẫn đang là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, người dân và toàn xã hội. Trong thời gian qua các nhà khoa học, nhà nghiên cứu đã khai thác mảng đề tài này ở nhiều khía cạnh khác nhau và đưa ra những đánh giá, kiến nghị những giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý, sử dụng viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập. Các tài liệu liên quan đến viên chức, sử dụng viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập nói chung - Bài báo "Tiếp tục nâng cao chất lượng đánh giá và sử dụng cán bộ trong tình hình hiện nay" là bài báo của tác giả Nguyễn Thế Trung (2015) được đăng trên Tạp chí Cộng sản đã thể hiện được tầm quan trọng của công tác kiểm tra, đánh giá viên chức là bước đi đầu tiên để các nhà lãnh đạo, viên chức quản lý đánh giá được ưu nhược điểm của viên chức để tiến hành rà soát nhân sự quy hoạch, bố trí, sử dụng viên chức và tạo động lực động viên chức hoàn thành tốt các công việc được giao và hoàn thiện bản thân, bên cạnh đó bài báo cũng nói lên được những khó khăn chưa giải quyết được trong công tác và những khó khăn trong công tác công tác kiểm tra, đánh giá và tác giả cũng nêu được vai trò quan trọng của công tác này trong tình hình hiện nay. Công tác kiểm tra, đánh giá viên chức là bước đi đầu tiên để các nhà lãnh đạo, viên chức quản lý đánh giá được ưu nhược điểm của viên chức để tiến hành rà soát nhân sự quy hoạch, bố trí, sử dụng viên chức và tạo động lực động viên chức hoàn thành tốt các công việc được giao và hoàn thiện bản 2
thân. Việc đánh giá đối với từng chức danh cán bộ mới bảo đảm được khách quan, công tâm; kiên quyết tinh giản biên chế, sắp xếp hợp lý tổ chức bộ máy gắn với đề án vị trí việc làm để xây dựng đội ngũ cán bộ có triển vọng trong tương lai. - Bài viết “Hoàn thiện quy định về quản lý, sử dụng và chế độ, chính sách đối với đội ngũ viên chức” là bài viết của tác giả Nguyễn Thị Hồng Hải, Học viện Hành chính Quốc gia. Bài viết đề cập đến vị trí việc làm trong các đơn vị sự nghiệp công lập hiện nay cần hiểu và vận dụng những phương pháp khoa học phù hợp nhất, khả thi nhất với tính chất công việc và khả năng thực hiện của đơn vị để xây dựng các tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp phù hợp với chức năng gắn liền với nhiệm vụ của từng cơ quan, tổ chức, đơn vị… Từ đó xây dựng quy trình xác định biên chế làm việc cho từng vị trí việc làm một cách hiệu quả, đồng thời xác định chỉ tiêu biên chế, cơ cấu viên chức và xác định định mức cơ cấu ngạch viên chức theo chức danh nghề nghiệp chung cho đội ngũ viên chức hiện nay. Tác giả đã phân tích được thực trạng và đề xuất giải pháp về đội ngũ viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập hiện nay và nêu lên những bất cập trong công tác quản lý và sử dụng viên chức, cần phải thực hiện rà soát, đảm bảo đủ số lượng viên chức đang làm việc hiện tại và tương lai, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, viên chức quản lý là lực lượng nòng cốt để phát triển, song song với số lượng viên chức hiện có cần xây dựng được một đội ngũ có đủ các tiêu chí để đáp ứng được số lượng viên chức quản lý. - Đề tài “Các giải pháp bảo đảm công khai, minh bạch, khách quan trong tuyển dụng công chức, viên chức ở nước ta”, Trần Thị Thơi, Bộ Nội vụ, 2018. Đề tài đã nghiên cứu và phân tích thực trạng quá trình tuyển dụng ở Việt Nam, từ đó phân tích các quy định pháp luật trong tuyển dụng công chức, viên chức ở Việt Nam. 3
Qua đó, tác giả đã phân tích ưu điểm và hạn chế, thực trạng và hạn chế trong quá trình tuyển dụng công chức, viên chức thời gian tới đảm bảo yếu tố công khai, minh bạch trong tuyển dụng. - Bài viết “Đánh giá và sử dụng cán bộ trong giai đoạn hiện nay” đăng trên số tháng 5/2016 của Tạp chí Tổ chức Nhà nước, tác giả Nguyễn Thế Trung đã đề cập đến việc kiểm tra đánh giá viên chức từ nhiều khía cạnh trong công tác cán bộ. Đánh giá cán bộ là một bước để tiến hành cơ cấu và quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ. Việc đánh giá được thể hiện trên các mặt của cán bộ để sử dụng cán bộ một cách hiệu quả nhất. Qua bài viết, tác giả cho thấy nếu đánh giá đúng việc sử dụng cán bộ, viên chức sẽ làm chuyển biến được tình hình là cơ sở quan trọng để bố trí, sử dụng cán bộ, viên chức đúng vị trí và phù hợp bối cảnh trong giai đoạn hiện nay. Các tài liệu liên quan đến sử dụng viên chức tại các đơn vị sự nghiệp y tế - Luận án “Quản lý nhà nước đội ngũ cán bộ chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực Y tế” Phạm Văn Tác (2014) tác giả đã đánh giá được thực trạng trong công tác quản lý nhà nước mà đối tượng phân tích là đội ngũ cán bộ chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực Y tế ở nước ta. Qua Luận án tác giả đã nêu lên được những thành công và hạn chế cũng như những ưu điểm và khó khăn trong công tác quản lý đội ngũ cán bộ, từ đó phân tích nêu lên được tầm quan trọng của đội ngũ cán bộ chuyên môn sau khi được đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực Y tế, phân tích được các nguyên nhân và hạn chế công tác quản lý nhà nước. Để có được một đội ngũ cán bộ chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực Y tế cần tăng cường quản lý, tập trung vào đội ngũ bác sỹ nâng cao tay nghề, đào tạo và thực hiện quy hoạch đội ngũ này. Luận án đã thể hiện thực trạng trong công tác quản lý nhà nước đội ngũ cán bộ chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực Y tế ở nước ta và đưa ra phương hướng và giải pháp để hoàn thiện quản lý công tác quản lý nhà nước trong điều kiện hoàn cảnh lĩnh vực Y tế ở nước ta. 4
Bên cạnh việc xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên sâu sau đại học trong lĩnh vực y tế, tác giả còn đánh giá thực trạng và chỉ ra những thành công, hạn chế cũng như những nguyên nhân chủ quan và khách quan. Tác giả còn dự đoán tình hình phát triển của khoa học y học và nhu cầu về đội ngũ cán bộ chuyên khoa trong tương lai, đồng thời đề xuất 09 giải pháp để hoàn thiện công tác này. Kết quả nghiên cứu của Luận án góp phần cho việc hoàn thiện quản lý nhà nước đội ngũ cán bộ chuyên khoa sau đại học trong lĩnh vực y tế - lực lượng quan trọng quyết định chất lượng khám chữa bệnh; luận án có thể làm tài liệu tham khảo hữu ích cho giảng dạy và nghiên cứu khoa học thuộc lĩnh vực quản lý hành chính công và việc hoạch định chính sách ở lĩnh vực y tế; một số giải pháp đề xuất trong luận án nếu vận dụng trong thực tế sẽ góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. - Đề tài “Quản lý nhà nước về đào tạo nguồn nhân lực điều dưỡng ở Việt Nam hiện nay” của tác giả Nguyễn Minh Lợi (2017) đã phân tích nhân lực điều dưỡng là yếu tố vô cùng quan trọng trong việc cung cấp các dịch vụ y tế có chất lượng, hướng tới bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững liên quan đến sức khỏe vị trí, vai trò của điều dưỡng viên, cùng với đội ngũ các y, bác sỹ, điều dưỡng viên đã trở thành một bộ phận độc lập và không thể tách rời trong ngành Y tế. - Bài viết “Tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập” của tác giả Trần Anh Tuấn (2010) Tạp chí Tổ chức Nhà nước. Tác giả đã phân tích được những quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức trong các đơn vị trong giai đoạn hiện nay. Việc quản lý viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập cần phải đưa ra những định hướng phát triển và sớm hoàn thiện cơ chế quản lý theo vị trí việc làm, cơ cấu, sắp xếp lại đội ngũ viên chức theo vị trí việc làm và nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập; cần đổi mới việc đánh giá viên chức, chất lượng viên chức phải gắn với mức độ hoàn thành công việc. Bên 5
cạnh đó cần thực hiện nghiên cứu đổi mới cơ chế bồi dưỡng và đào tạo viên chức nhằm nâng cao năng lực, trình độ và kỹ năng cho đội ngũ viên chức và dần hoàn thiện các tiêu chuẩn chức danh ngạch viên chức và tiêu chuẩn chức vụ lãnh đạo quản lý trong các đơn vị sự nghiệp công lập. Bên cạnh đó góp phần định hướng đổi mới một số nội dung chính trong sử dụng và kiểm tra, đánh giá viên chức, đổi mới cơ chế quản lý sử dụng viên chức nhưng phải bảo đảm tính ổn định của đội ngũ viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập. Tuy nhiên, qua quá trình tìm hiểu, tác giả nhận thấy rằng sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh vẫn chưa có bất kỳ tác giả nào đi sâu tìm hiểu và nghiên cứu. Những tài liệu trên sẽ là cơ sở để luận văn được kế thừa và tham khảo một số nội dung có liên quan. Các công trình nghiên cứu này đã cung cấp và bổ sung nhiều tư liệu bổ ích về cơ sở lý luận và phương pháp luận quan trọng trong quá trình nghiên cứu của đề tài. Do vậy đề tài “Sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh” là một đề tài mới. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu, làm rõ cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng công tác sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh. Nhiệm vụ nghiên cứu Thứ nhất, làm rõ cơ sở lý luận về sử dụng viên chức tại đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ Y tế. Thứ hai, phân tích và đánh giá thực trạng sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh. Thứ ba, đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm hoàn thiện công tác sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 6
Đối tượng nghiên cứu: là hoạt động sử dụng viên chức. Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh. - Về thời gian: luận văn được nghiên cứu từ năm 2018 đến năm 2022. Vì năm 2018 là thời điểm Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh có những bước tiến quan trọng trong việc sử dụng viên chức. - Về nội dung: Sử dụng viên chức bao gồm 05 nội dung cụ thể như sau: + Bố trí, phân công công tác và biệt phái viên chức + Thay đổi chức danh nghề nghiệp + Bổ nhiệm, bổ nhiệm lại đối với viên chức quản lý + Kéo dài thời gian công tác + Thôi giữ chức vụ, miễn nhiệm 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu dựa trên việc vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu tài liệu từ các báo cáo, văn bản, thông tư, nghị định để tiến hành khảo sát thu thập tài liệu thực tế các nội dung có liên quan đến đề tài. - Phương pháp phân tích, tổng hợp nhằm làm rõ mục đích của luận văn và các ý kiến, giải pháp của các chuyên gia, các quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước từ đó đánh giá thực trạng sử dụng viên chức. Tổng hợp tài liệu được thực hiện trên cơ sở kết quả phân tích tài liệu, về vấn đề nghiên cứu dựa trên những tài liệu đã có. - Phương pháp so sánh được sử dụng nhằm nêu ra những điểm khác biệt giữa các hình thức và phương pháp sử dụng viên chức từ đó đư ẩ được sự cần thiết khi thực hiện áp dụng các hình thức sử dụng viên chức. - Phương pháp thống kê: Phương pháp thống kê được áp dụng trong xử 7
lý số liệu về thực trạng sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh trên cơ sở các tài liệu thu thập được làm căn cứ nhận xét về thực trạng và đề xuất các giải pháp. - Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm: Dựa trên các thông tin đã được khai thác và phân tích, cùng với việc tổng kết kinh nghiệm từ các tài liệu, công trình nghiên cứu, các ý kiến, giải pháp của các chuyên gia đề xuất những giải pháp cải thiện có một số điểm không còn phù hợp, hoàn chỉnh và nâng cao việc sử dụng viên chức. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn Về mặt lý luận Góp phần hệ thống hóa, bổ sung phân tích và phát triển lý luận về sử dụng viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập. Về mặt thực tiễn Kết quả của công trình nghiên cứu có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu trong công tác sử dụng viên chức. 7. Kết cấu của luận văn Chương 1. Cơ sở lý luận về sử dụng viên chức tại đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ Y tế. Chương 2. Thực trạng sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh. Chương 3. Quan điểm và một số giải pháp hoàn thiện công tác sử dụng viên chức tại Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TP. Hồ Chí Minh. 8
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ SỬ DỤNG VIÊN CHỨC TẠI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP 1.1. Những vấn đề chung về viên chức 1.1.1. Khái niệm viên chức Viên chức là công dân Việt Nam. Được tuyển dụng theo vị trí việc làm; làm việc theo chế độ hợp đồng làm việc, mỗi chức danh nghề nghiệp được phân theo các hạng với các điều kiện, xếp lương khác nhau. Thông thường, các chức danh hiện nay sẽ được chia thành 4 hạng: Hạng I, hạng II, hạng III và hạng IV. Trong đó: Vị trí việc làm của viên chức tại đơn vị sự nghiệp công lập là công việc hoặc nhiệm vụ của viên chức được sắp xếp đúng với chức danh nghề nghiệp hoặc chức vụ quản lý tương ứng đề án vị trí việc làm của từng đơn vị; là căn cứ để xác định số lượng người làm việc, cơ cấu viên chức để thực hiện công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập căn cứ tại Điều 7 [3]. 1.1.2. Phân loại viên chức 1.1.2.1. Theo chức trách, nhiệm vụ, viên chức Quy định tại Điều 3 Nghị định số 115/2020/NĐ-CP ngày 25/9/2020 Chính phủ phân loại viên chức theo chức trách, nhiệm vụ, viên chức được phân loại như sau: - Viên chức quản lý là người được bổ nhiệm giữ chức vụ quản lý có thời hạn, chịu trách nhiệm điều hành, tổ chức thực hiện một hoặc một số công việc trong đơn vị sự nghiệp công lập và được hưởng phụ cấp chức vụ quản lý; - Viên chức không giữ chức vụ quản lý là người chỉ thực hiện nhiệm vụ chuyên môn nghiệp vụ theo chức danh nghề nghiệp trong đơn vị sự nghiệp công lập. 9
Phân loại viên chức theo chức trách, nhiệm vụ, viên chức từ các quy định trên viên chức quản lý phải là người được bổ nhiệm giữ chức vụ quản lý trong cơ quan, chịu trách nhiệm về công việc theo chức vụ và hưởng phụ cấp chức vụ trong cơ quan đơn vị sự nghiệp công lập. 1.1.2.2. Theo trình độ đào tạo Theo trình độ đào tạo, viên chức được phân loại như sau: Điều 3 [2] Viên chức không còn được phân loại theo vị trí việc làm và các hạng nữa mà thay vào đó là theo chức trách, nhiệm vụ được giao và căn cứ vào trình độ được đào tạo. 1.1.3. Điều kiện, tiêu chuẩn của viên chức Điều kiện, tiêu chuẩn của viên chức được quy định tại Điều 22 Luật Viên chức số: 58/2010/QH12: - Có quốc tịch Việt Nam và cư trú tại Việt Nam. - Từ đủ 18 tuổi trở lên. Đối với một số lĩnh vực hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao, tuổi dự tuyển có thể thấp hơn theo quy định của pháp luật; đồng thời, phải có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật (theo khoản 2, Điều 5 Nghị định số 115/2020/NĐ-CP). - Có lý lịch rõ ràng. - Có văn bằng, chứng chỉ đào tạo, chứng chỉ hành nghề hoặc có năng khiếu kỹ năng phù hợp với vị trí việc làm. - Đủ sức khoẻ để thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ. - Đáp ứng các điều kiện khác theo yêu cầu của vị trí việc làm do đơn vị sự nghiệp công lập xác định nhưng không được trái với quy định của pháp luật. 1.1.4. Quyền và nghĩa vụ của viên chức 1.1.4.1. Quyền của viên chức Quyền của viên chức về hoạt động nghề nghiệp được quy định tại Điều 11 Luật Viên chức số: 58/2010/QH12 Được pháp luật bảo vệ trong hoạt động nghề nghiệp. - Được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, 10
nghiệp vụ. - Được bảo đảm trang bị, thiết bị và các điều kiện làm việc. - Được cung cấp thông tin liên quan đến công việc hoặc nhiệm vụ được giao. - Được quyết định vấn đề mang tính chuyên môn gắn với công việc hoặc nhiệm vụ được giao. - Được quyền từ chối thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ trái với quy định của pháp luật. - Được hưởng các quyền khác về hoạt động nghề nghiệp theo quy định của pháp luật. Quyền của viên chức về tiền lương và các chế độ liên quan đến tiền lương được quy định tại Điều 12 Luật Viên chức số: 58/2010/QH12: - Được trả lương tương xứng với vị trí việc làm, chức danh nghề nghiệp, chức vụ quản lý và kết quả thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ được giao; được hưởng phụ cấp và chính sách ưu đãi trong trường hợp làm việc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn hoặc làm việc trong ngành nghề có môi trường độc hại, nguy hiểm, lĩnh vực sự nghiệp đặc thù. - Được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm, công tác phí và chế độ khác theo quy định của pháp luật và quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập. - Được hưởng tiền thưởng, được xét nâng lương theo quy định của pháp luật và quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập. Quyền của viên chức về nghỉ ngơi được quy định tại Điều 13 Luật Viên chức số: 58/2010/QH12: - Được nghỉ hàng năm, nghỉ lễ, nghỉ việc riêng theo quy định của pháp luật về lao động. Do yêu cầu công việc, viên chức không sử dụng hoặc sử dụng không hết số ngày nghỉ hàng năm thì được thanh toán một khoản tiền cho những ngày không nghỉ. - Viên chức làm việc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa hoặc trường hợp đặc biệt khác, nếu có yêu cầu, được gộp số ngày nghỉ phép 11
của 02 năm để nghỉ một lần; nếu gộp số ngày nghỉ phép của 03 năm để nghỉ một lần thì phải được sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. - Đối với lĩnh vực sự nghiệp đặc thù, viên chức được nghỉ việc và hưởng lương theo quy định của pháp luật. - Được nghỉ không hưởng lương trong trường hợp có lý do chính đáng và được sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. Quyền của viên chức về hoạt động kinh doanh và làm việc ngoài thời gian quy định được quy định tại Điều 14 Luật Viên chức số: 58/2010/QH12: - Được hoạt động nghề nghiệp ngoài thời gian làm việc quy định trong hợp đồng làm việc, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. - Được ký hợp đồng vụ, việc với cơ quan, tổ chức, đơn vị khác mà pháp luật không cấm nhưng phải hoàn thành nhiệm vụ được giao và có sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. - Được góp vốn nhưng không tham gia quản lý, điều hành công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần, công ty hợp danh, hợp tác xã, bệnh viện tư, trường học tư và tổ chức nghiên cứu khoa học tư, trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác. 1.1.4.2. Nghĩa vụ của viên chức Nghĩa vụ chung của viên chức được quy định tại Điều 16 Luật Viên chức số: 58/2010/QH12: - Chấp hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản Việt Nam và pháp luật của Nhà nước. - Có nếp sống lành mạnh, trung thực, cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư. - Có ý thức tổ chức kỷ luật và trách nhiệm trong hoạt động nghề nghiệp; thực hiện đúng các quy định, nội quy, quy chế làm việc của đơn vị sự nghiệp công lập. - Bảo vệ bí mật Nhà nước; giữ gìn và bảo vệ của công, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm tài sản được giao. 12