Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài "Tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế" nhằm đề xuất giải pháp hoàn thiện hoạt động tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa thiên Huế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐẶNG THỊ QUỲNH TRANG TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO BÁC SĨ TUYẾN HUYỆN THUỘC SỞ Y TẾ TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA ĐẶNG THỊ QUỲNH TRANG TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO BÁC SĨ TUYẾN HUYỆN THUỘC SỞ Y TẾ TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN TUẤN HƯNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học trực tiếp của PGS.TS. Nguyễn Tuấn Hưng. Các số liệu được trích dẫn trong luận văn là trung thực, khách quan, có nguồn gốc rõ ràng, dựa trên kết quả khảo sát thực tế và các công trình khoa học đã được công bố. Thừa Thiên Huế, ngày tháng năm 2019 Học viên Đặng Thị Quỳnh Trang
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành khóa học và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện từ quý thầy cô, quý anh chị đồng nghiệp và những người thân trong gia đình. Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo tại Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại thành phố Huế, Học viện Hành chính Quốc gia đã tận tình giảng dạy và giúp đỡ tôi trong thời gian theo học tại Học viện. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS Nguyễn Tuấn Hưng đã dành nhiều thời gian, công sức trong giảng dạy và hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, toàn thể các anh chị em đồng nghiệp tại Phòng Tổ chức cán bộ, 09 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi biết ơn những người thân trong gia đình và bạn bè đã luôn động viên, khuyến khích tôi trong suốt thời gian học tập vừa qua. Mặc dù đã cố gắng hoàn thiện luận văn bằng hết khả năng của mình nhưng chắc chắn không thể tránh được những sai sót, kính mong nhận được sự góp ý quý báu của quý thầy cô và những ai quan tâm để đề tài được hoàn thiện hơn. Một lần nữa, tôi xin trân trọng cảm ơn./. Học viên Đặng Thị Quỳnh Trang
MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các bảng Danh mục các hình vẽ, sơ đồ, biểu đồvà bảng biểu MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 Chương 1.CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO BÁC SĨ TUYẾN HUYỆN............................................................................ 8 1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài luận văn ....................................... 8 1.1.1. Viên chức và viên chức là bác sĩ tuyến huyện ....................................... 8 1.1.2. Động lực làm việc và tạo động lực làm việc ....................................... 10 1.2. Một số học thuyết về tạo động lực làm việc........................................... 13 1.2.1. Học thuyết nhu cầu của Abraham Maslow.......................................... 13 1.2.2. Học thuyết hai nhân tố ........................................................................ 15 1.3. Bác sĩ tuyến huyện và tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện..... 17 1.3.1. Bác sĩ tuyến huyện.............................................................................. 17 1.3.2. Tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện .................................... 18 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến tạo động lực làm việc cho bác sĩ .................. 24 1.4.1. Các yếu tố thuộc về môi trườnglàm việc............................................. 24 1.4.2. Yếu tố thuộc về con người .................................................................. 25 1.4.3. Yếu tố thuộc về tổ chức ...................................................................... 27 Tiểu kết chương1 ......................................................................................... 29 Chương 2. THỰC TRẠNG TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO BÁC SĨ TUYẾN HUYỆN THUỘC SỞ Y TẾ TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ........... 30
2.1. Khái quát về đặc điểm địa lý, tình hình kinh tế xã hội và tác động của các yếu tố này đến hoạt động tạo động lực làm việc của bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế........................................................................ 30 2.1.1. Đặc điểm địa lý................................................................................... 30 2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Thừa Thiên Huế hiện nay ............. 31 2.1.3. Tác động của đặc điểm địa lý, điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội đến tạo động lực làm việc của bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế .................................................................................................... 33 2.2. Khái quát về Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế ............................................ 34 2.3. Khái quát đội ngũ bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế ..................................................................................................................... 37 2.3.1. Số lượng bác sĩ tuyến huyện ............................................................... 37 2.3.2. Cơ cấu giới tính của bác sĩ tuyến huyện .............................................. 38 2.3.3. Cơ cấu độ tuổi của bác sĩ tuyến huyện ................................................ 39 2.3.4. Cơ cấu về trình độ chuyên môn của bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế .................................................................................... 41 2.4. Hoạt động tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế .................................................................................... 42 2.4.1. Tạo động lực làm việc thông qua thu nhập ......................................... 43 2.4.2. Tạo động lực làm việc thông qua môi trường làm việc ....................... 47 2.4.3. Tạo động lực làm việc thông qua phân công công việc ....................... 50 2.4.4. Tạo động lực làm việc thông qua đào tạo, bồi dưỡng.......................... 52 2.4.5. Tạo động lực làm việc thông qua quy hoạch, bổ nhiệm ...................... 57 Biểu đồ 2.5: Mức độ hài lòng đối với công tác quy hoạch, bổ nhiệm ........... 58 2.4.6. Tạo động lực làm việc thông qua thi đua, khen thưởng....................... 59 2.5. Đánh giá chung về tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế....................................................................... 62
2.5.1.Ưu điểm .............................................................................................. 62 2.5.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế ................................................. 64 Tiểu kết Chương2......................................................................................... 68 Chương3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO BÁC SĨ TUYẾN HUYỆN THUỘC SỞ Y TẾ TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ................................................................. 69 3.1. Căn cứ đề xuất giải pháp hoàn thiện hoạt động tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế ................................ 69 3.1.1. Các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước ......... 69 3.1.2. Định hướng và mục tiêu phát triển của Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế ......... 70 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế ................................................... 71 3.2.1. Tăng thu nhập của bác sĩ .................................................................... 73 3.2.2. Cải thiện môi trường làm việc ............................................................ 75 3.2.3. Phân công công việc phù hợp ............................................................. 76 3.2.4. Hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng một cách phù hợp ...................................... 77 3.2.5. Hoàn thiện công tác quy hoạch, bổ nhiệm .......................................... 78 3.2.6. Coi trọng công tác thi đua, khen thưởng, đa dạng các hình thức thưởng..... 79 3.3. Một số kiến nghị .................................................................................... 80 3.3.1. Đối với Trung ương ............................................................................ 80 3.3.2. Đối với địa phương ............................................................................. 81 Tiểu kết Chương 3........................................................................................ 83 KẾT LUẬN ................................................................................................. 84 TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Diện tích, dân số và mật độ dân số các đơn vị hành chính tỉnh Thừa Thiên Huế .................................................................................................... 32 Bảng 2.2. Số lượng bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế giai đoạn 2014 - 2018 37 Bảng 2.3. Cơ cấu giới tính của bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế giai đoạn 2014 - 2018 .................................................................................................. 39 Bảng 2.4. Cơ cấu tuổi của bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế giai đoạn 2014 - 2018 ............................................................................................................. 40 Bảng 2.5. Trình độ chuyên môn của bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế giai đoạn 2014 - 2018.......................................................................................... 41 Bảng 2.6: Bác sĩ làm thêm ngoài giờ ............................................................ 46 Bảng 2.7: Mức độ hài lòng của bác sĩ đối với môi trường làm việc ........... 48 Bảng 2.8: Số lượng bác sĩ được cử đi đào tạo ........................................... 53 Bảng 3.1. Mức độ cần thiết của các giải pháp ............................................... 72
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Hình 1.1: Thuyết nhu cầu theo thứ bậc của Maslow ..................................... 13 Hình 1.2: Thuyết hai nhân tố của Herzberg .................................................. 16 Sơ đồ 2.1: Đơn vị trực thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế ......................... 36 Biểu đồ 2.1: Mức độ đảm bảo cuộc sống từ thu nhập của bác sĩ ................... 45 Biểu đồ 2.2: Mức độ phù hợp của việc phân công công việc tại bệnh viện ... 50 Biểu đồ 2.3: Mức độ hài lòng đối với kết quả công việc được giao .............. 52 Biểu đồ 2.4: Mức độ hài lòng đối với công tác đào tạo của bệnh viện .......... 56 Biểu đồ 2.5: Mức độ hài lòng đối với công tác quy hoạch, bổ nhiệm ...... 58 Biểu đồ 2.6: Mức độ hài lòng đối với công tác thi đua, khen thưởng ............ 60
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Phát triển nguồn nhân lực là một nhiệm vụ trọng yếu, nhân tố quyết định sự thành công của tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nguồn nhân lực luôn là yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của một tổ chức, một ngành hay một địa phương. Đại hội Đảng lần thứ X (2006) khẳng định “Phát huy nội lực trước hết là phát huy nguồn lực con người, nguồn lực của toàn dân tộc, khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên và sử dụng tốt nhất nguồn lực của Nhà nước”. Cùng với sự đổi mới của đất nước, Ngành Y tế từng bước đổi mới và phát triển, đã đạt được nhiều thành tựu trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Hiện nay Ngành y tế đang phải đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao, khám chữa bệnh với kỹ thuật y tế tiên tiến và hiện đại đòi hỏi chất lượng đội ngũ bác sĩ phải được cải thiện. Trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người bệnh, đội ngũ bác sĩ có vị trí, vai trò quyết định đối với chất lượng khám và điều trị, là những người trực tiếp thực hiện công tác khám chữa bệnh, liên quan trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe người bệnh. Trước thực tế đó, bên cạnh không ngừng đầu tư về cơ sở vật chất, các bệnh viện tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế cần có những biện pháp phát triển đội ngũ bác sĩ đáp ứng yêu cầu mới, hướng đến nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, hạn chế vi phạm y đức và chảy máu chất xám. Tuy nhiên, các Trung tâm Y tế tuyến huyệnvẫn còn nhiều tồn tại.Chất lượng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại các bệnh viện chưa được nâng cao, độingũ cán bộ y tế còn thiếu về số lượng, hạn chế về chất lượng. Nguyên nhân một phần do cơ sở vật chất, môi trường làm việc, thu nhập của các bác sĩ tuyến huyện còn thấp so với một số bệnh viện khác, chưa đáp ứng được nhu 1
cầu của các bác sĩ dẫn đến động lựclàm việc của đội ngũ bác sĩ tuyến huyệnchưa cao, chưa nỗ lực hết mình để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, năng lực của từng cá nhân chưa được phát huy.Bên cạnh đó, các bệnh viện tuyến huyện đang phảicạnh tranh với các bệnh viện ngoài công lập có các chính sách đãi ngộ hấp dẫn để thu hút bác sĩ chất lượng cao vào làm việc. Điều này cang tạo ra nguy cơ lớn cho các bệnh viện trong việc tìm kiếm bác sĩ giỏi và giữ được họ làm việc lâu dài sau khi tuyển dụng. Chính vì vậy vấn đề tìm ra các phương thức tạo động lực làm việc cho đội ngũ bác sĩ tuyến huyện hiện nay cần phải được quan tâm và đầu tư một cách đúng mức, toàn diện, kịp thời. Các phương thức tạo động lực làm việc cho đội ngũ bác sĩ đã cơ bản được triển khai nhưng chưa thực sự hợp lý và linh hoạt. Vì vậy các phương thức đã áp dụng chưa đạt hiệu quả cao trong việc tăng mức độ hài lòng của đội ngũ bác sĩ, chưa phát huy được sức sáng tạo, say mê trong việc khám bệnh, chữa bệnh và nghiên cứu của bác sĩ, một số bác sĩ có chuyên môn giỏi dao động muốn đến các bệnh viện tư có thu nhập cao hơn. Đánh giá, phân tích hoạt động tạo động lực làm việc để tìm những mặt tích cực cũng như những bất cập, thiếu sót để từ đó tìm ra những giải pháp đưa công tác tạo động lực làm việc thực sự hiệu quả, xây dựng được đội ngũ y tế mạnh về mọi mặt, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và làm tốt nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Xuất phát từ yêu cầu nêu trên, học viên chọn đề tài “Tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc SởY tế tỉnh Thừa Thiên Huế” để nghiên cứu trong luận văn cao học của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Tạo động lực làm việc là đề tài nghiên cứu của nhiều luận án, luận văn, bài viết, công trình nghiên cứu khoa học. Nhìn chung, các bài viết và các công trình nghiên cứu khoahọc đã tập trung nghiên cứu, xem xét ở nhiều khía cạnh 2
lý luận và thực tiễn của công tác tạo động lực làm việc ở nước ta. Có thể kể ra các bài viết, công trình nghiên cứu như sau: - Công trình nghiên cứu của Nguyễn Thị Hồng Hải trong bài nghiên cứu “Tạo động lực cho cán bộ công chức nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Tổ chức hành chính Nhà nước” (Tạp chí Tổ chức Nhà nước ngày 22 tháng 5 năm 2013, chuyên mục cải cách hành chính) đã đưa ra quan điểm chung nhất về động lực làm việc của cán bộ công chức đối với hiệu quả hoạt động của Tổ chức hành chính Nhà nước, tầm quan trọng của tạo động lực cho cán bộ công chức trong Tổ chức hành chính Nhà nước, từ đó tác giải đưa ra các giải pháp để tạo thên động lực làm việc cho cán bộ công chức [13]. - Cuốn sách “Quản lý công” (2015), (Sách chuyên khảo) của đồng tác giả Trần Anh Tuấn và Nguyễn Hữu Hải, Nxb. Chính trị quốc gia, đã hệ thống các khái niệm về động lực làm việc, vai trò của tạo động lực làm việc và phân loại động lực làm việc trong khu vực công; các học thuyết, lý thuyết tiêu biểu về tạo động lực và một số ký thuật tạo động lực làm việc[14]. - Marjolein Dieleman và cộng sự (2003) nghiên cứu xác định các yếu tố động lực thúc đẩy công việc của nhân viên y tế cơ sở tại 2 tỉnh Miền Bắc Việt Nam (Bắc Ninh, Lào Cai). Kết quả cho thấy động lực làm việc của nhân viên y tế bị ảnh hưởng bởi cả về ưu đãi tài chính và ưu đãi phi tài chính. Các nhân tố động lực chính cho nhân viên y tế đánh giá đúng đắn các hoạt động của họ từ phía các nhà quản lý, đồng nghiệp và cộng đồng cũng như có một công việc ổn định với thu nhập và hoạt động đào tạo tương xứng. Các yếu tố chính ngăn cản động lực làm việc liên quan đến thu nhập thấp và điều kiện làm việc khó khăn [32]. - Bài báo “Sự hài lòng của bác sĩ trong khám, điều trị và nghiên cứu tại Bệnh viện An Giang” của tác giả Trần Minh Hiếu đăng trên Tạp chí Khoa học số 01/2013 Bệnh viện An Giang. Tác giả chỉ ra sự hài lòng của bác sĩ trong 3
khám, điều trị và nghiên cứu tai Bệnh viện An Giang chịu ảnh hưởng bởi năm yếu tố (1) Lương và các khoản phúc lợi, (2) Sự lãnh đạo của cấp trên, (3) Mối quan hệ với đồng nghiệp, (4) Điều kiện môi trường làm việc, (5) Đặc điểm tính chất công việc. Đồng thời cũng đo lường được mức độ tác động của từng yếu tố đến sự hài lòng của bác sĩ [15]. - Nghiên cứu của Đặng Tiến Khang (2013), Mô tả thực trạng và một số yếu tố liên quan đến thu hút và duy trì nguồn nhân lực tại Bệnh viện Bưu điện năm 2013 cho thấy các yếu tố sau đây sẽ ảnh hưởng đến thu hút và duy trì nguồn nhân lực tại bệnh viện Bưu điện: Tuyển dụng; Môi trường làm việc; Đào tạo; Thu nhập; Điều kiện làm việc.[21] - Luận văn của Nguyễn Thùy Linh (2015), Động lực làm việc của viên chức Bệnh viện Y Hà Nội, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia. Luận văn đã phân tích các ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân và đề xuất giải pháp nhằm góp phần tạo động lực làm việc, nâng cao hiệu quả làm việc của Trường Đại học Y Hà Nội nói riêng và các đơn vị hành chính sự nghiệp nói chung. [22] Nhìn chung các công trình, đề tài nghiên cứu đã được các tác giả phân tích và làm rõ một cách có hệ thống những vấn đề lý luận về động lực, động lực làm việc, tạo động lực làm việc cho người lao động trong các ngành nghề đặc thù. Về thực tiễn các công trình, đề tài trên đã đưa ra một số giải pháp giúp các nhà quản lý nâng cao hiệu quả tạo động lực làm việc cho từng tổ chức nhất định. Mặc dù số lượng các công trình nghiên cứu về tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện còn ít và chưa nghiên cứu sâu về vấn đề này nhưng các kết quả nghiên cứu từ các công trình nghiên cứu nêu trên sẽ là cơ sở cần thiết để học viên thực hiện nghiên cứu vấn đề tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. 4
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm đề xuất giải pháp hoàn thiện hoạt động tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa thiên Huế. 3.2. Nhiệm vụ nghiêncứu Để thực hiện mục đích nghiên cứu trên, đề tài tập trung thực hiện các nhiệm vụ sau: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện. - Phân tích và đánh giá thực trạng tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế; chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạnchế trong tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. - Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa thiên Huế. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luậnvăn 4.1.Đối tượng nghiêncứu Hoạt động tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. 4.2. Phạm vi nghiêncứu - Về không gian: 09 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố trực thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. - Về thời gian: Khảo sát số liệu để nghiên cứu từ tháng 3 năm 2019 đến tháng 4 năm 2019. 5
5. Phương pháp nghiên cứu của luậnvăn 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và những quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về công tác cán bộ. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu chính: - Phương pháp quansát: Phương pháp này dựa trên sự quan sát tình hình thực tế về tạo động lực làm việc tại 09 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố trực thuộcSở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. - Phương pháp tổnghợp: Phương pháp sử dụng để nghiên cứu, phân tích các tài liệu, sách, luận án, các bài báo khoa học,... liên quan đến tạo động lực làm việc chobác sĩtuyến huyện tại 09 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố trực thuộc Sở Y tế Thừa Thiên Huế. - Phương pháp thống kê và thống kê phântích: Phương pháp này được sử dụng để phân tích số liệu, tài liệu thu thập tại09 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố trực thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. - Phương pháp điều tra xã hộihọc: Phương pháp này sử dụng phiếu điều tra là bảng hỏi nhằm thu thập thông tin về tạo động lực làm việc cho bác sĩ tại 09 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố trực thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế, cụ thể: +Đối tượng điều tra:Tất cảBác sĩ đang làm việc tại 09 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố trực thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. +Nội dung bảng hỏi: Các yếu tố ảnh hưởng đến tạo động lực làm việc, mức độ hài lòng đối với công việc của bác sĩ tại 09 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố trực thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. +Địa điểm khảo sát: 09 Trung tâm Y tế huyện/thị xã/thành phố trực 6
thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. +Số lượng phiếu khảo sát: 287 phiếu. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Về lý luận: Luận văn góp phần làm rõ hơn những vấn đề lý luận về động lực, động lực làm việc, tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện. - Về thực tiễn: Luận văn phản ánh thực trạng tạo động lực làm việccho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế, ưu, nhược trong hoạt động tạo động lực làm việc. Trên cơ sở hệ thống lý luận và kết quả phân tích thực trạng, vận dụng lý luận vào thực tiễn để đề xuất một số nhóm giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. Kết quả nghiên cứu có thể làm tài liệu tham khảo cho các nhà nghiên cứu, các cơ quan quản lý của tỉnh Thừa Thiên Huế trong tạo động lực làm việc cho bác sĩ trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế. 7. Kết cấu của luậnvăn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, nội dung của luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện. Chương 2: Thực trạng tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. Chương 3: Một số giải pháp hoàn thiện hoạt động tạo động lực làm việc cho bác sĩ tuyến huyện thuộc Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế. 7
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TẠO ĐỘNG LỰC LÀM VIỆC CHO BÁC SĨ TUYẾN HUYỆN 1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài luận văn 1.1.1. Viên chức và viên chức là bác sĩ tuyến huyện 1.1.1.1. Viên chức Khái niệm viên chức được sử dụng trong các văn bản quy phạm pháp luật thay đổi theo từng thời kỳ tùy thuộc vào quan điểm của nhà nước về đội ngũ này. Hiến pháp 1992 sử dụng cụm từ “cán bộ, viên chức” để chỉ chung những người làm việc tại các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp. Tại Pháp lệnh Cán bộ, công chức ban hành năm 1998, cụm từ được sử dụng là “cán bộ, công chức”. Khi pháp lệnh được sửa đổi, bổ sung năm 2003, lần đầu tiên viên chức được tách riêng, phân biệt với công chức. Điểm d, Điều 1 Pháp lệnh quy định viên chức là “những người được tuyển dụng, bổ nhiệm vào một ngạch viên chức hoặc được giao giữ một nhiệm vụ thường xuyên trong đơn vị sự nghiệp của nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội”. Tiếp đó, Luật Cán bộ, công chức 2008 và Luật Viên chức 2010 càng làm rõ ràng hơn về đối tượng là công chức, viên chức. Điều 2 Luật Viên chức 2010 định nghĩa: “Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”[18]. Từ định nghĩa trên, viên chức bao gồm những đặc điểm sau đây: Thứ nhất, phải là công dân Việt Nam. Thứ hai, về chế độ tuyển dụng: Viên chức phải là người được tuyển dụng theo vị trí việc làm. Cụ thể như sau: “Việc tuyển dụng viên chức phải căn cứ 8
vào nhu cầu công việc, vị trí việc làm, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp công lập”. Thứ ba, về nơi làm việc: Viên chức làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập. Đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định được hiểu là: “tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước” [24]. Thứ tư, về thời gian làm việc: Thời gian làm việc của viên chức được tính từ khi tuyển dụng, hợp đồng làm việc có hiệu lực đến khi chấm dứt hợp đồng làm việc hoặc đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định của nhà nước. Thứ năm, về chế độ lao động: Viên chức làm việc theo chế độ hợp đồng làm việc và hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật. 1.1.1.2. Viên chức là bác sĩ tuyến huyện Trên cơ sở định nghĩa viên chức của Luật Viên chức 2010, có thể hiểu viên chức bác sĩ là công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực y tế và gắn liền với hoạt động công việc là bác sĩ. Hiện nay có rất nhiều đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực y tế trên cả nước và địa phương.Đa số các đơn vị sự nghiệp y tế hiện nay là do các cơ quan ở trung ương thành lập và ở địa phương, các đơn vị sự nghiệp y tế do Ủy ban nhân dân tỉnh thành lập. Trong hệ thống các đơn vị sự nghiệp y tế địa phương có các trung tâm y tế huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương (gọi tắt là trung tâm y tế huyện). “Trung tâm y tế huyệnlà đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở Y tế, có tư cách pháp nhân, có trụ sở, có con dấu, tài khoản riêng, được mở tài khoản tại Kho bạc nhà nước và Ngân hàng theo quy định của pháp luật. 9
Trung tâm y tế huyện chịu sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp về tổ chức, nhân lực, hoạt động, tài chính và cơ sở vật chất của Sở Y tế; chịu sự hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ của các đơn vị y tế tuyến tỉnh, trung ương; chịu sự quản lý nhà nước của Ủy ban nhân dân cấp huyện theo quy định của pháp luật.” [1]. Như vậy, có thểnói viên chức là bác sĩ tuyến huyện là những công dân Việt Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại các trung tâm y tế huyện theo chế độ hợp đồng và hưởng lương từ quỹ lương của các đơn vị này. Đặc điểm đầu tiên của viên chức là bác sĩ tuyến huyện phải là công dân Việt Nam, được tuyển dụng theo vị trí việc làm là bác sĩ, làm việc tại các trung tâm y tế huyện theo chế độ hợp đồng và hưởng lương từ quỹ lương của các đơn vị này. Ngoài ra, họ phải đảm bảo các tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp bác sĩ quy định tại Thông tư liên tịch 10/2015/TTLT-BYT-BNV, ngày 27/5/2015 của liên Bộ Bộ Y tế, Bộ Nội vụ quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp bác sĩ, bác sĩ y học dự phòng, y sĩ. 1.1.2. Động lực làm việc và tạo động lực làm việc 1.1.2.1. Động lực làm việc - Khái niệm động lực: Qua tham khảo các tài liệu khác nhau, có nhiều khái niệm về động lực. Theo từ điển tiếng Việt, động lực là: Cái thúc đẩy, làm cho phát triển.Theo tác giả Kreitner (1995), động lực là một quá trình tâm lý mà nó định hướng các hành vi cá nhân theo mục đích nhất định. Theo Bedian (1993), động lực là sự cố gắng để đạt được mục tiêu. Động lực được tiếp cận từ nhiều góc độ.Từ góc độ tâm lý học, “động lực được hiểu là cái thúc đẩy hành động, gắn liền với việc thỏa mãn những nhu cầu của chủ thể, là toàn bộ điều kiện bên trong và bên ngoài có khả năng khơi dậy tính tích cực của chủ thể và xác định tính xu hướng của nó” [11, 10
tr.4].Từ góc độ quản lý nguồn nhân lực, “động lực chính là sự khao khát và tự nguyện của cá nhân nhằm phát huy và hướng các nỗ lực của bản thân để đạt được các mục tiêu cá nhân và mục tiêu của tổ chức” [10, tr.134]. - Khái niệm động lực làm việc Cũng như khái niệm động lực, có nhiều học thuyết khác nhau về động lực làm việc và được tiếp cận dưới nhiều hình thức riêng: Theo tác giả Chiristal Batal, “động lực làm việc là một động cơ có ý thức hay vô thức khơi dậy và hướng hành động vào việc đạt mục tiêu mong đợi. Từ định nghĩa này, có thể hiểu động lực làm việc là sự thôi thúc khiến người ta hành động, vì thế nó có ảnh hưởng rất mạnh đến hành vi con người”[4, tr.6]. Theo MitChell (1982), “động lực làm việc là những lực đẩy bên trong và bên ngoài, ảnh hưởng đến sự lựa chọn và mong muốn thực hiện một hành vi và một hành động nào đó”. Theo giáo trình động lực làm việc trong tổ chức hành chính nhà nước, động lực làm việc được hiểu là sự thúc đẩy khiến cho con người nỗ lực làm việc trong điều kiện cho phép để tạo ra năng suất, hiệu quả cao [16]. Theo giáo trình Hành vi tổ chức thì động lực làm việc được định nghĩa là “Động lực của người lao động là những nhân tố bên trong kích thích con người nỗ lực làm việc trong điều kiện cho phép tạo ra năng suất, hiệu quả cao. Biểu hiện của động lực là sự sẵn sàng, nỗ lực say mê làm việc nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức cũng như của bản thân người lao động” [17]. Theo giáo trình quản trị nhân lực thì “Động lực làm việc chính là sự khao khát và tự nguyện của người lao động để tăng cường nỗ lực nhằm đạt được các mục tiêu của tổ chức” [25]. Động lực làm việc có những bản chất sau đây: Động lực làm việc được thể hiện thông qua thái độ của người lao động đối với tổ chức, đơn vị của họ. Mỗi người lao động đảm nhận những công 11