Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội

Chia sẻ: ViLijen ViLijen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

41
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn trình bày các nội dung chính sau: Cơ sở lý luận về tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện; Thực trạng tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước tại huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội; Quan điểm, giải pháp bảo đảm tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TÔ QUANG TẠO TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC HUYỆN PHÚC THỌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - NĂM 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TÔ QUANG TẠO TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC HUYỆN PHÚC THỌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:TS. NGUYỄN THỊ VÂN HÀ HÀ NỘI - NĂM 2020
MỤC LỤC Mục lục Danh mục chữ viết tắt PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC HUYỆN .......................................................... 8 1.1. Những nội dung lý luận chung ............................................................ 8 1.2. Hoạt động tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện ............................................... 17 1.3. Điều kiện bảo đảm việc thực hiện tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức............................................................... 30 Tiểu kết chương 1 .......................................................................................... 33 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC HUYỆN TẠI HUYỆN PHÚC THỌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ................................................................................. 34 2.1. Những yếu tố tác động đến công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện trên địa bàn huyện Phúc Thọ, Hà Nội.................................................................... 34 2.2. Tình hình công tác tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện trên địa bàn huyện Phúc Thọ, Hà Nội ..................................................................................... 42 2.3. Đánh giá công tác tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện tại huyện Phúc Thọ, Hà Nội .............................................................................................. 60
Tiểu kết chương 2 .......................................................................................... 68 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC Ở HUYỆN ..... 69 3.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước ở huyện............ 69 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước ở huyện ................ 72 Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 87 KẾT LUẬN .................................................................................................... 88 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 90
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT PBGDPL: Phổ biến, giáo dục pháp luật CBCC: Cán bộ, công chức UBND: Ủy ban nhân dân HĐND: Hội đồng nhân dân
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài Tuân thủ chấp hành pháp luật là yêu cầu chung cho mọi chủ thể trong xã hội pháp quyền, và đối với cán bộ công chức của cơ quan hành chính thì điều này càng có ý nghĩa quan trọng – bởi với tư cách là người chấp hành pháp luật, đại diện công quyền, việc hiểu biệt và thực thi pháp luật của họ có tác động lớn đến xã hội và đến chất lượng công vụ thực thi. Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật luôn giữ vị trí quan trọng trong việc hình thành ý thức pháp luật từ đó quy định hành vi của người chấp hành pháp luật trong đó có cán bộ, công chức trong thực thi hoạt động công vụ, là một bộ phận không thể tách rời với quá trình xây dựng và triển khai hệ thống pháp luật đi vào đời sống, đặc biệt trong hoạt động quản lý nhà nước. Cách tốt nhất để các cá nhân, tổ chức tuân thủ, thực hiện đúng pháp luật là để họ nhận thức được và hình thành ý thức pháp luật cần có để từ đó tự giác thực hiện pháp luật, trong đó cán bộ, công chức là chủ thể cần có ý thức pháp luật trước tiên nhất. Vì vậy, việc Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật còn nhằm nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của mọi công dân, trong đó có nhóm rất quan trong trong việc tổ chức và tiếp nhận phổ biến, giáo dục pháp luật đó là cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước cấp huyện là vô cùng quan trọng. Trong hoạt động quản lý nhà nước nhằm mục tiêu xây dựng, phát triển đất nước, lực lượng cán bộ công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước nói chung và cấp huyện nói riêng có vai trò quan trọng. Cán bộ, công chức trong bộ máy hành chính, đặc biệt cán bộ, công chức huyện là lực lượng chủ đạo trong hoạt động quản lý nhà nước nhằm triển khai chính sách, pháp luật tới xã hội, người dân và đồng thời giải quyết các công việc của xã hội, nhân
2 dân. Vì vậy, hiểu biết và ý thức pháp luật của cán bộ, công chức trong đó có đội ngũ cán bộ, công chức huyện có ảnh hưởng to lớn. Để phát huy tốt vai trò của đội ngũ cán bộ, công chức trong thực tiễn thực hiện hoạt động quản lý nhà nước cần tăng cường phổ biến pháp luật cho nhóm đối tượng là điều rất cần thiết và quan trọng. Nhận thức rõ vấn đề này, trong những năm qua, cùng với cả nước, thành phố Hà Nội, huyện Phúc Thọ đã và đang huy động toàn bộ sức mạnh hệ thống chính trị vào cuộc để triển khai và thực hiện tốt các luật của Quốc hội, Nghị định của Chính phủ, các đề án của Thủ tướng Chính phủ về tuyên truyền giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức tại địa phương trong đó đặc biệt chú trọng lượng cán bộ, công chức trong các cơ quan hành chính nhà nước huyện. Qua quá trình triển khai, bước đầu đã thu được những kết quả nhất định; các cơ quan chuyên môn, các phòng, ban và các tổ chức chính trị - xã hội đã tích cực, chủ động triển khai một cách đồng bộ đã góp phần nâng cao kiến thức pháp luật cho cán bộ, công chức, nâng cao hiệu quả công tác của hoạt động cơ quan nhà nước tại địa phương. Nghiên cứu về tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật cho cán bộ công chức của cơ quan hành chính ở một địa bàn cụ thể - huyện Phúc Thọ - bởi vậy có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Mặt khác do đề tài tiếp cận từ góc độ “tổ chức” nên sẽ tạo ra sắc thái mới cho nội dung nghiên cứu và hoàn toàn phù hợp với mã ngành Quản lý công. Từ những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài “Tô chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội” làm luận văn thạc sỹ luật học của mình với mong muốn tìm ra những vướng mắc, tồn tại trong quá trình Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước nói chung và tại huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội nói riêng từ đó
3 làm cơ sở để tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức phát huy hiệu lực, hiệu quả của bộ máy quản lý nhà nước. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức là một trong vấn đề quan trọng, có nhiều công trình nghiên cứu về đề tài này. Có một số công trình ở nhiều cấp độ như sách chuyên khảo, luận án, luận văn, bài báo … có ý nghĩa, có giá trị tham khảo cho nghiên cứu của tác giả trong việc triển khai nghiên cứu. Nhóm các công trình nghiên cứu về đề tài Phổ biến giáo dục pháp luật: Trước hết là “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về giáo dục pháp luật trong công cuộc đổi mới”, Đề tài khoa học cấp Bộ năm 1994, mã số 92-98- 223-ĐT, của Viện Nghiên cứu Khoa học pháp lý - Bộ Tư pháp; tiếp theo là cuốn sách “Bàn về giáo dục pháp luật” của Trần Ngọc Đường và Dương Thanh Mai, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995. Cuốn sách này đã đưa ra khái niệm của giáo dục pháp luật, ngoài ra cũng nghiên cứu về đối tượng, vai trò, chủ thể, phương pháp giáo dục, làm rõ mục đích của việc giáo dục từ đó làm cơ sở cho các công trình nghiên cứu. Bên cạnh đó là luận án tiến sĩ của Dương Thanh Mai (1996), “Công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật ở nước ta - Thực trạng và giải pháp”. Tác giả đã đi sâu phân tích công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật ở nước ta; đặc biệt là trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay, công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật giữ vị trí quan trọng trong đời sống xã hội, đây là khâu đầu tiên rất quan trọng trong hoạt động thực thi pháp luật, là cầu nối giữa hoạt động xây dựng pháp luật và thực thi pháp luật. Luận văn thạc sĩ “Một số vấn đề về giáo dục pháp luật trong giai đoạn hiện nay” năm 1997 của Hồ Quốc Dũng. Bài đăng trên tạp chí “Xã hội hóa công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong tình hình mới” của Hồ Việt Hiệp, Tạp chí Dân chủ và pháp luật,
4 số9/2000; “Giáo dục pháp luật cho đồng bào người Chăm ở thành phố Ninh Thuận hiện nay” năm 2005 của Đinh Thị Hoa; “Giáo dục pháp luật góp phần nâng cao ý thức và nghĩa vụ tuân thủ pháp luật” của Tống Đức Thảo, tạp chí Lý luận chính trị, số 10/2006 nghiên cứu vai trò tác động của giáo dục pháp luật đối với việc hình thành và nâng cao ý thức pháp luật cho các tầng lớp dân cư đồng thời nêu những đặc điểm cơ bản của ý thức pháp luật; “Giáo dục pháp luật đối với cư dân nông thôn đồng bằng sông Cửu Long” năm 2008 của Nguyễn Tiến Hải; “Nâng cao chất lượng tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho công nhân tại các doanh nghiệp ở Thành phố Đồng Tháp giai đoạn hiện nay” năm 2012 của Nguyễn Thị Thu Ba; “ Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình – thực trạng và giải pháp” năm 2013 của Dương Thị Thu Hiền; “Phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị - từ thực tiễn thành phố Hà Nội” năm 2016 của Trần Thị Bích Hạnh. Nhóm các công trình nghiên cứu về đề tài tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật nói chung: Sách “Tăng cường giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức hành chính ở tỉnh Đắk Lắk”, của TS. Nguyễn Quốc Sửu Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội 2014. Nghiên cứu sâu sắc về công tác giáo dục pháp luật cho đối tượng cán bộ, công chức hành chính, cung cấp cơ sở lý luận cho nghiên cứu của đề tài. Luận văn thạc sỹ quản lý công “Tổ chức thực hiện giáo dục pháp luật cho sinh viên trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh Lào Cai” Mai Thị Lan Hương, 2018. Nghiên cứu về công tác tổ chức thực hiện giáo dục pháp luật, tiếp cận dưới góc độ quản lý công đã cung cấp về cơ sở lý luận cho nghiên cứu của tác giả. Bài viết đăng trên Trang thông tin về phổ biến giáo dục pháp luật “Quản lý nhà nước về Phổ biến, giáo dục pháp luật thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả”, của tiến sĩ Đỗ Xuân Lan, Vụ trưởng Vụ phổ biến pháp luật- Bộ Tư pháp,
5 2017, bàn về quản lý nhà nước với công tác phổ biến giáo dục pháp luật. ”Bài đăng trên Cổng thông thông tin Bộ Tư pháp “Giới thiệu một số mô hình phổ biến, giáo dục pháp luật hiệu quả trên địa bàn tỉnh Long An” 08/05/2020 của Thảo Anh, nghiên cứu về các mô hình tổ chức phổ biến giáo dục gắn với thực tế của tỉnh Long An, có nhiều đánh giá sâu sắc về kết quả và khó khăn trong thực tiễn thực hiện công tác phổ biến giáo dục gắn với địa phương, tuy không trực tiếp, nhưng trong bài viết có nhiều nội dung nghiên cứu về tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật cho đối tượng cán bộ, công chức. Các nghiên cứu trên ở những giác độ khác nhau đã tiếp cận và nghiên cứu về vấn đề Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức ở Việt Nam hiện nay, đặc biệt với thực tiễn tại Hà Nội, một thành phố có vai trò là thủ đô trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa đặc thù. Nghiên cứu và thực tiễn này sẽ góp phần tìm hiểu, làm sáng rõ cả về lý luận và thực tiễn, qua đó đặt ra những giải pháp về vấn đề nghiên cứu của luận văn. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trong cơ quan hành chính nhà nước huyện; từ đó đề xuất giải pháp đảm bảo tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao chất lượng cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện trong thực thi công vụ nói chung và tại huyện Phúc Thọ - Hà Nội nói riêng. - Nhiệm vụ: Thứ nhất, phân tích cơ sở lý luận tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật. Nghiên cứu những đặc thù của tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho đối tượng là cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện. Thứ hai, phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện tại tại huyện
6 Phúc Thọ - Hà Nội. Từ đó rút ra nguyên nhân và bài học chủ yếu của thực trạng trên. Thứ ba, đề xuất các quan điểm, giải pháp đảm bảo tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao chất lượng cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện trong thực thi công vụ nói chung và tại huyện Phúc Thọ - Hà Nội nói riêng. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu:Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội. - Phạm vi nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu, đánh giá thực trạng Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội từ 2015 đến nay. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn Luận văn được nghiên cứu dựa trên Phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, cùng tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật, về phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức nói chung và về phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trong cơ quan hành chính nhà nước huyện nói riêng. - Phương pháp luận: Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử tiếp cận giải quyết các vấn đề thuộcphạm vi nghiên cứu của luận văn. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp cụ thể được sử dụng trong luận văn gồm phương pháp lôgíc, phương pháp phân tích - tổng hợp, phương pháp thống kê, phương pháp so sánh, phương pháp quy nạp - diễn dịch... 6. Ý nghĩa lí luận và ý nghĩa thực tiễn của luận văn Ý nghĩa lý luận Luận văn góp phần vào hệ thống hoá cơ sở lý luận về tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện.
7 Ý nghĩa thực tiễn - Luận văn có giá trị tham khảo trong thực tế hoàn thiện Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trong cơ quan hành chính nhà nước huyện và tại huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội. - Luận văn còn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các đề tài nghiên cứu liên quan sau này. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm có 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Chương 2: Thực trạng tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước tại huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội Chương 3: Quan điểm, giải pháp bảo đảm tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội
8 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CƠ QUAN HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC HUYỆN 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện 1.1.1. Khái niệm cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Theo Luật Cán bộ, công chức được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 13 tháng 11 năm 2008. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2010. Khoản 1 Điều 4 quy định về cán bộ: “Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị- xã hội ở trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [35]. Khái niệm Công chức đã được Luật điểu chỉnh theo thực tiễn đòi hỏi hiện nay. Cụ thể tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức 2019, khoản 2 Điều 1 quy định: “Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh tương ứng với vị trí việc làm trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan
9 phục vụ theo chế độ chuyên nghiệp, công nhân công an, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [38]. Cơ quan quản lý hành chính nhà nước là những bộ phận hợp thành của bộ máy quản lý được thành lập để chuyên thực hiện chức năng quản lý nhà nước (hoạt động chấp hành và điều hành, hoạt động hành pháp). Để thực thi các chức năng nhiệm vụ này của các cơ quan cần có đội ngũ nhân viên thực hiện đó chính là lực lượng cán bộ, công chức trong hệ thống các cơ quan này. Cán bộ, công chức trong cơ quan hành chính nhà nước huyện có thể được hiểu là đội ngũ cán bộ, công chức theo quy định pháp luật làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nước ở cấp huyện, nhằm mục đích thực thi các chức năng nhiệm vụ của các cơ quan hành chinh nhà nước ở cấp huyện. Trên cơ sở quy định trên đây của Luật cán bộ, công chức, Nghị định số 06/2010/NĐ-CP ngày 25/01/2010 của Chính phủ đã quy định những người là công chức; theo đó, ở cấp huyện công chức gồm: 1. Công chức làm việc trong chính quyền cấp huyện: a) Chánh văn phòng, Phó Chánh văn phòng và người làm việc trong Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân; b) Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện, Chánh văn phòng, Phó Chánh văn phòng và người làm việc trong văn phòng Ủy ban nhân dân quận, huyện nơi thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân; c) Người giữ chức vụ cấp trưởng, cấp phó và người làm việc trong cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân. 1.1.2. Khái niệm, đặc điểm, mục đích của tổ chức PBGDPL cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện 1.1.2.1. Khái niệm tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Theo từ điển Tiếng Việt thì “giáo dục là hoạt động nhằm tác động một cách có hệ thống đến sự phát triển tinh thần, thể chất của một đối tượng nào
10 đó làm cho đối tượng ấy dần dần có được những phẩm chất năng lực như yêu cầu đặt ra”[45,tr394]. Theo cách hiểu chung nhất về phổ biến giáo dục pháp luật có hai nghĩa: + Theo nghĩa hẹp: phổ biến, giáo dục pháp luật là việc truyền bá pháp luật cho đối tượng nhằm nâng cao tri thức, tình cảm, niềm tin pháp luật cho đối tượng từ đó nâng cao ý thức tôn trọng pháp luật, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật của đối tượng. + Theo nghĩa rộng: phổ biến, giáo dục pháp luật là một khâu của hoạt động tổ chức thực hiện pháp luật, là hoạt động định hướng có tổ chức, có chủ định thông qua các hình thức giáo dục, thuyết phục, nêu gương, nhằm mục đích hình thành ở đối tượng tri thức pháp lý, tình cảm, và hành vi xử sự phù hợp với các đòi hỏi của hệ thống pháp luật hiện hành với các hình thức, phương tiện, phương pháp đặc thù. Để có thể đạt được hiệu quả,phổ biến, giáo dục pháp luật cần là quá trình tác động thường xuyên, liên tục, lâu dài hơn lên đối tượng giáo dục. Người được giáo dục là người chịu tác động có tổ chức, có định hướng của các thông tin pháp luật. Với sự đa dạng của đối tượng CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện, vấn đề đặt ra là người giáo dục phải hiểu biết được trình độ, đặc điểm của người được giáo dục, biết cách truyền tải nó và phải là tấm gương, là hình mẫu trong việc thực hiện pháp luật, gắn với các yêu cầu trong hoạt động công vụ của đối tượng CBCC nói chung và trong cơ quan hành chính nhà nước huyện nói riêng. Trên cơ sở phân tích có thể hiểu phổ biến, giáo dục pháp luật cho CBCC cơ quan hành chính nhà nước huyện là hoạt động có định hướng, có tổ chức, có chủ định của chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật, tác động một cách có hệ thống và thường xuyên, nội dung pháp luật nhằm mục đích giúp cho CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện hiểu và hình thành ở họ tri thức
11 pháp luật, tình cảm pháp lý và hành vi phù hợp với các đòi hỏi của các quy định pháp luật hiện hành trong hoạt động công vụ của họ. Khái niệm tổ chức giáo dục pháp luật cho CBCC cơ quan hành chính nhà nước ở huyện Có nhiều cách hiểu về thuật ngữ tổ chức, nhưng có thể hiểu theo hai nghĩa cơ bản sau: + Tổ chức là một hệ thống: “Tổ chức là một cơ cấu liên kết những cá nhân trong một hệ thống nhằm thực hiện những mục tiêu của hệ thống dựa trên những nguyên tắc và quy tắc nhất định” [38,tr.27]. + Tổ chức là một hoạt động quản lý: Trong bốn chức năng quản lý, tổ chức là chức năng quan trọng nhất. Tổ chức là một quá trình sắp xếp, tác động và điều khiển các nhiệm vụ và nguồn lực để đạt được mục tiêu đã đề ra [38,tr. 28]. Trong giới hạn nghiên cứu của luận văn, tác giả sử dụng thuật ngữ tổ chức với nghĩa là một hoạt động quản lý. Cán bộ, công chức lực lượng quan trọng trong cấu thành nên bộ máy nhà nước. Các cơ quan nhà nước không thể tồn tại và hoạt động nếu thiếu đội ngũ cán bộ, công chức. Bên cạnh tư cách là công dân, mỗi cán bộ, công chức phải tuân thủ theo pháp luật. Cán bộ, công chức còn là những người trực tiếp thực thi pháp luật, là người đại diện cho cơ quan công quyền trước nhân dân. Mọi chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước có được thực hiện một cách hiệu quả hay không là do đội ngũ cán bộ, công chức quyết định. Mặt khác, hoạt động chuyên môn của cán bộ, công chức cũng chính là cơ sở để nhân dân đánh giá về hiệu lực và hiệu quả của bộ máy nhà nước. Trong yêu cầu phải tuân thủ pháp luật của toàn thể xã hội, trước tiên bản thân các CBCCHC phải là đội ngũ đi đầu, phải triệt để tuân thủ pháp luật. Đó cũng là đảm bảo nguyên tắc quan trọng trong NNPQ: mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật.
12 Với quan niệm CBCC hành chính là “công bộc”, là “đầy tớ” của nhân dân, hàng ngày trực tiếp hoặc gián tiếp giải quyết các công việc thuộc bộ máy nhà nước, các quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân...CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện càng có vai trò quan trọng do vị trí đặc thù của hệ thống cơ quan cấp huyện là cấp hành chính giải quyết trực tiếp rất nhiều công việc gắn chặt với nhu cầu của nhân dân. Tuy nhiên, tỷ lệ cán bộ chưa đạt chuẩn còn cao; nhiều cán bộ, công chức cơ sở chưa được đào tạo cơ bản và có hệ thống; tỉnh, thành nào cũng còn một số cán bộ có trình độ văn hóa tiểu học và chưa được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ. Điều này càng cần đặt ra yêu cầu tổ chức PBGDPL cho đối tượng CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện. Như vậy chúng ta có thể hiểu: tổ chức PBGDPL cho CBCC cơ quan hành chính nhà nước huyện là hoạt động có tính định hướng, có tổ chức, thông qua các phương pháp đặc thù và bằng nhiều hình thức khác nhau, hướng tới cung cấp, trang bị cho CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện những tri thức, hiểu biết về các vấn đề pháp luật nói chung, về các vấn đề pháp luật cụ thể liên quan đến hoạt động công vụ nói riêng, nhằm làm hình thành ở họ tri thức pháp luật, tình cảm pháp luật và hành vi phù hợp với những yêu cầu, đòi hỏi của hệ thống pháp luật hiện hành. 1.1.2.2. Đặc điểm tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho CBCC cơ quan hành chính nhà nước huyện Một là, tổ chức PBGDPL cho CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện gắn với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Cán bộ, công chức là nhân tố quyết định cho sự nghiệp cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và của chế độ, là khâu then chốt trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, trong công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức phải gắn chặt với công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Lê-nin đã chỉ ra rằng:
13 "Luật là biện pháp chính trị, là chính trị" [24, tr. 99]. Khi thực hiện giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức, người giáo dục phải thực sự là "tấm gương sáng", phải là người nắm vững chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém" [18, tr. 269]. Hai là, tổ chức PBGDPL cho CBCC cơ quan hành chính nhà nước huyện cần xác định rõ đối tượng là những người trưởng thành, môi trường công tác của họ là các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội. Trong phạm vi chức năng nhiệm vụ của mình, cán bộ, công chức thường tham gia vào các quan hệ pháp luật với tư cách là người đại diện cho Đảng và Nhà nước thực hiện các quyền và nghĩa vụ cụ thể trong quan hệ với nhân dân. Vì vậy, thái độ và hành vi xử sự đúng pháp luật hay không của cán bộ, công chức có tác động rất lớn đến đời sống pháp luật của nhân dân. Việc giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức không chỉ là việc giáo dục kiến thức pháp luật đơn thuần mà còn phải kết hợp cả việc giáo dục phong cách làm việc, đạo đức, lối sống... "Không có đạo đức thì dù tài giỏi đến mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân" [38, tr. 135]. Ba là, Cán bộ, công chức có vai trò kép trong giáo dục pháp luật. trong mối quan hệ của giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức thì họ (cán bộ, công chức) là đối tượng (khách thể) của giáo dục pháp luật. Với vai trò là đối tượng, họ phải bảo đảm các yêu cầu của mục đích giáo dục pháp luật. Nhưng với vai trò là cán bộ, công chức trong quan hệ với nhân dân thì cán bộ, công chức trở thành chủ thể của giáo dục pháp luật. Vì vậy, vai trò của họ có tác động rất lớn đến hiểu biết, nhận thức, thái độ, tình cảm của nhân dân đối với pháp luật. Với đặc điểm này cần chú ý giáo dục cho cán bộ, công chức ý thức của người "công bộc" của nhân dân. Phải xây dựng ý thức "chí công vô tư", coi pháp luật là "cán cân công lý", mọi người đều bình đẳng trước pháp luật.
14 Bốn là, tổ chức PBGDPL đối với CBCC cơ quan hành chính nhà nước huyện đòi hỏi phải sử dụng các phương pháp, hình thức tổ chức PBGDPL phù hợp với trình độ, sự phát triển của khoa học công nghệ, đặc điểm về nhận thức, lối sống, văn hóa của CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện. Bởi lẽ về nguyên tắc, chủ thể tổ chức PBGDPL phải căn cứ vào mục đích, nội dung chương trình và đặc biệt là đặc điểm đối tượng tiếp nhận về nhận thức, lối sống để lựa chọn và sử dụng phương pháp, hình thức tổ chức PBGDPL cho phù hợp. Cần đặc biệt quan tâm giáo dục, rèn luyện CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện để trở thành những con người phát triển toàn diện, có kiến thức pháp luật và trách nhiệm công vụ. Bên cạnh những phương pháp giáo dục truyền thống cần tăng cường áp dụng các phương pháp hiện đại, có sử dụng công nghệ phù hợp với đặc điểm của CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện tác động nhanh vào nhận thức và áp dụng trong quá trình công tác gắn với chuyên môn nghiệp vụ. Đặc biệt trong bối cảnh ứng dụng mạnh mẽ công nghệ 4.0 vừa là cơ hội và thách thức với CBCC hiện nay, đòi hỏi sự sáng tạo và áp dụng các phương pháp hiện đại, công nghệ cao thì đòi hỏi đối với chủ thể tổ chức PBGDPL cần có nhiều hình thức để phù hợp với từng loại đối tượng nghiệp vụ đặc thù của CBCC trong cơ quan hành chính nhà nước huyện. 1.1.2.3. Vai trò tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính nhà nước huyện Tổ chức PBGDPL cho cán bộ, công chức trong cơ quan hành chính huyện ở nước ta trong giai đoạn hiện nay là một trong những yêu cầu khách quan và cấp thiết, là hoạt động có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần làm hình thành ở họ ý thức tôn trọng pháp luật, biết tuân thủ, chấp hành, sử dụng và áp dụng pháp luật một cách chủ động, tích cực và đúng đắn nhằm phát huy vai trò, hiệu lực của pháp luật trong công cuộc xây dựng Nhà nhà pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Có thể xác định những vai trò sau:
15 Một là, Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật trang bị cho CBCC hệ thống tri thức về pháp luật đồng thời bồi dưỡng tình cảm và thái độ tuân thủ pháp luật ở cán bộ, công chức trong cơ quan hành chính huyện trong cả sinh hoạt đời thường và trong hoạt động công vụ. Tổ chức PBGDPL giúp CBCC nâng cao hiểu biết về pháp luật, hình thành thói quen sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật biết cách xử sự hợp pháp, chủ động phòng ngừa, ngăn chặn các hiện tượng vi phạm pháp luật… đồng thời giúp CBCC tự ý thức về tính đúng đắn trong hoạt động công vụ. Họ có thể tự kiểm tra, tự nhận thức, xét đoán về những suy nghĩ hành vi, ứng xử pháp luật của mình đối với xã hội. Trên cơ sở những kiến thức pháp luật được trang bị, giúp cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính huyện quán triệt, nhận thức đúng về mục tiêu, yêu cầu đào tạo, hình thành nhu cầu động rèn luyện, có ý chí quyết tâm, tích cực chủ động nghiên cứu quy định của pháp luật gắn với công tác chuyên môn nghiệp vụ để phát huy công tác đạt hiệu quả cao. Hạn chế nguy cơ tâm lý bị thụ động trong trang bị nhận thức về pháp luật, thậm chí là những hành vi vi phạm pháp luật. Hai là, tổ chức PBGDPL cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính huyện góp phần quan trọng xây dựng nếp sống môi trường văn hóa công vụ. Góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Pháp luật là phương tiện để quản lý xã hội là công tác thường xuyên gắn với chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ, công chức nói chung và cán bộ, công chức trong cơ quan hành chính huyện. Tổ chức PBGDPL cho cán bộ, công chức cơ quan hành chính huyện sẽ tác động trực tiếp đến hình thành nhận thức để thể hiện bằng hành vi đúng đắn trong công vụ. Trong các trong cơ quan hành chính tổ chức PBGDPL tốt sẽ là cơ sở để CBCC thực hiện nghiêm