Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ - từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: Tomhum999 Tomhum999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:129

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm chỉ đạo tổ chức hoạt động thực tiễn của các cơ quan Đảng và Nhà nước trong việc PBGDPL trong cộng đồng dân cư nói chung và tỉnh Thái Nguyên nói riêng để đưa pháp luật vào cuộc sống.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ - từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM CÔNG HUẤN TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ - TỪ THỰC TIỄN TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG HÀ NỘI - 2020
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM CÔNG HUẤN TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ - TỪ THỰC TIỄN TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Mã số: 8 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ NHƯ PHONG HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN Đề tài “Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ - từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên”là luận văn tốt nghiệp thạc sĩ quản lý công của tác giả tại trường Học viện Hành chính Quốc gia. Tác giả cam đoan đây là công trình của riêng tác giả. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các công trình nghiên cứu khác. Tác giả Phạm Công Huấn i
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đến quý thầy, cô giáo của Học viện Hành chính Quốc gia đã tạo điều kiện tốt nhất cho tác giả trong thời gian học tập và nghiên cứu tại trường. Tác giả xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Lê Như Phong đã quan tâm, giúp đỡ tận tình, hướng dẫn và tạo điều kiện giúp tôi hoàn thành luận văn. Đồng thời, tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến UBND tỉnh Thái Nguyên, Ban An toàn giao thông tỉnh, Sở Giao thông vận tải, Sở Tư pháp, Công an tỉnh, Sở Giáo dục và đào tạo, một số các cơ quan, sở, ban ngành khác đã tạo điều kiện, giúp đỡ tôi trong thời gian nghiên cứu, điều tra, thu thập số liệu cần thiết để tôi có thể hoàn thành luận văn của mình. Cuối cùng, tôi xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp đã quan tâm, tạo điều kiện cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Xin chân thành cảm ơn./. Tác giả Phạm Công Huấn ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ..........................................................................................................I LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................. II MỤC LỤC.................................................................................................................... III DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT........................................................................ VII DANH MỤC BẢNG................................................................................................ VIII DANH MỤC BIỂU ĐỒ .......................................................................................... VIII MỞ ĐẦU ........................................................................................................................ 1 1.Lý do chọn đề tài ................................................................................ 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ............................. 2 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn .................................................... 7 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn........................................................ 7 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn ................ 7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ........................................... 8 7. Kết cấu của luận văn.......................................................................... 8 CHƯƠNG . CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤCPHÁP LUẬT VỀ TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ ... 9 1.1. Khái quát chung về tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật............. 9 1.1.1. Khái niệm tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật ............................ 9 1.1.2. Mục đích, yêu cầu của tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật ........ 11 1.1.3. Đặc điểm tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật ............................ 15 1.2. Khái quát về tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ .................................................................. 16 1.2.1. Khái niệm tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ ........................................................................... 16 1.2.2. Chủ thể, đối tượng của tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ ........................................................... 18 1.2.3. Nội dung, hình thức tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ ............................................................... 21 iii
1.3. Các yếu tố tác động đến hoạt động tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ ............................. 26 1.3.1. Nhận thức về tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ .................................................................... 26 1.3.2. Đội ngũ cán bộ làm công tác tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ................................................. 26 1.3.3. Cơ chế phối hợp hoạt động ......................................................... 27 1.3.4. Một số yếu tố khác ..................................................................... 28 1.4. Kinh nghiệm tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ tại một số địa phương và giá trị tham khảo cho tỉnh Thái Nguyên ........................................................................ 29 1.4.1. Tỉnh Phú Thọ ............................................................................. 29 1.4.2. Tỉnh Vĩnh Phúc .......................................................................... 30 1.4.3. Tỉnh Nghệ An ............................................................................. 32 1.4.4. Giá trị tham khảo cho tỉnh Thái Nguyên ...................................... 33 TIểU KếT CHƯƠNG 1 .............................................................................................. 34 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG TỔ CHỨC PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬTVỀ TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘTỪ TRỰC TIỄN TỈNH THÁI NGUYÊN .................................................................................. 35 2.1. Tình hình về trật tự an toàn giao thông đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên .............................................................................................. 35 2.1.1. Hệ thống giao thông đường bộ tỉnh Thái Nguyên ......................... 35 2.1.2. Thực trạng tai nạn giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên .. 37 2.1.3. Tình hình vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.............................................................. 43 2.2. Phân tích thực trạng tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ........ 44 2.2.1. Cơ sở pháp lý của hoạt động tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ ..................................................... 44 iv
2.2.2. Tổ chức bộ máy thực hiện tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ ..................................................... 46 2.2.3. Nội dung, đối tượng phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên ............................................ 51 2.2.4. Hình thức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên ............................................................. 58 2.2.5. Đội ngũ tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ ................................................................................... 70 2.3. Đánh giá thực trạng tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ........ 72 2.3.1. Những kết quả đạt được .............................................................. 72 2.3.2. Hạn chế, tồn tại và nguyên nhân của hạn chế .............................. 75 TIểU KếT CHƯƠNG 2 .............................................................................................. 80 CHƯƠNG 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN ............................................................. 81 3.1. Quan điểm, mục tiêu bảo đảm phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên ....................... 81 3.1.1. Mục tiêu .................................................................................... 81 3.1.2. Quan điểm bảo đảm phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông tại tỉnh Thái Nguyên ........................................................... 83 3.2. Giải pháp hoàn thiện tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên ....................... 84 3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, chỉ đạo của chính quyền trong hoạt động tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ ........................................................................... 84 3.2.2. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, năng lực của chủ thể, đối tượng trong phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ ............................................................................................ 85 v
3.2.3. Đẩy mạnh sự phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng giữa các cơ quan làm nhiệm vụ phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên ....................................................................... 91 3.2.4. Đổi mới nội dung, hình thức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên................................ 93 3.2.5. Tăng cường kiểm tra, giám sát, tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm .......... 102 3.2.6. Tăng cường nguồn lực bảo đảm thực hiện tốt hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ .................. 104 TIểU KếT CHƯƠNG 3 ............................................................................................105 KẾT LUẬN................................................................................................................106 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..............................................................108 PHỤ LỤC...................................................................................................................112 vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ATGT : An toàn giao thông CSGT : Cảnh sát giao thông PBGDPL : Phổ biến, giáo dục pháp luật TTATGT : Trật tự an toàn giao thông UBND : Ủy ban nhân dân vii
DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Tình hình tai nạn giao thông đường bộ tỉnh Thái Nguyên............. 38 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Số vụ tai nạn giao thông đường bộ trên địa bàn ........................ 39 Biểu đồ 2.2: Số vụ tai nạn giao thông đường bộ trên các tuyến giao thông của tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2015 – 2019 ...................................................... 40 Biểu đồ 2.3: Tỷ lệ số vụ tai nạn giao thông theo phương tiện ....................... 40 Biểu đồ 2.4: Nguyên nhân xảy ra các vụ tai nạn giao thông đường bộ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn từ 2015 – 2019 ........................................... 41 viii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hoạt độngtổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong đời sống xã hội, đặc biệt trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩacủa dân, do dânvà vì dân. Đây là khâu đầu tiên rất quan trọng trong hoạt động thực thi pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống, là cầu nối giữa hoạt động xây dựng pháp luật và thực thi pháp luật. Cùng với đó là xu thế hội nhập và mở cửa hiện nay của nền kinh tế đất nước mang đến cho chúng ta những thời cơ, vận hội mới song cũng đặt rakhông ít những khó khăn, thách thức. Do vậy, việc nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của các tầng lớp nhân dân là nhiệmvụ đặc biệt quan trọng, có vai trò quyết định đảm bảo cho sự ổn định về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cũng như thúc đẩy sự phát triển kinh tế -xã hội ở địa phương. Thực hiện Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, trong thời gian qua hoạt độngtổ chức PBGDPL về trật tự an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã có những chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao hiệu lực của pháp luật, hiệu quả quản lý của nhà nước về TTATGT nói chung và TTATGT đường bộ nói riêng. Hoạt độngtổ chức PBGDPL nhận được sự quan tâm của cấp uỷ, chính quyềntừ tỉnh đến các huyện và sự vào cuộc cả hệ thống chính trị. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo có nhiều đổi mới theo hướng tích cực và cụ thể hơn. Việc ban hành các văn bản chỉ đạo, xây dựng chương trình, kế hoạch PBGDPL về TTATGT đường bộ của các cấp, các ngành được quan tâm, thực hiện. Tổ chức bộ máy chỉ đạo, thực hiện từ tỉnh đến địa phương được xây dựng và từng bước kiện toàn, đi vào hoạt động có hiệu quả. Cơ sở vật chất bảo đảm cho hoạt độngtổ chức PBGDPL vềTTATGT đường bộ từng bước được quan 1
tâm đầu tư. Đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên về pháp luật được tổ chức kiện toàn ở các cấp làm nòng cốt cho hoạt động PBGDPL nói chung và PBGDPL về TTATGT đường bộ nói riêngtại tỉnh Thái Nguyên. Hình thức tuyên truyền khá phong phú, nhiều văn bản luật về giao thông đường bộ và những kiến thức chung về pháp luật được tuyên truyền phổ biến đại đa số tầng lớp nhân dân... Từ đó tạosự chuyển biến tích cực trong nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về TTATGT đường bộ của cán bộ và nhân dân. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, hiện nay hoạt độngtổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế nhất định như: nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của hoạt độngtổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ chưa đầy đủ; hoạt động tuyên truyền, giáodục pháp luật về TTATGT đường bộ thời gian qua còn dàn trải, chồng chéo, sự phối hợp chưa chặt chẽ, còn mang tính hình thức, chưa thực sự chú ý đến chất lượng; hình thức tuyên truyền còn nghèo nàn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn; đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật mặc dù có sự tâm huyết, nhiệt tình công tác nhưng đều là những cán bộ kiêm nhiệm, chưa được quan tâm tạo điều kiện thực hiện nhiệm vụ PBGDPL, hầu hết không được đào tạo cơ bản về nghiệp vụ tuyên truyền pháp luật nên hiệu quả hoạt động chưa cao; phương tiện, kinh phí đã có sự quan tâm nhưng chưa có sự đầu tư đúng mức... Trước thực trạng đó, việc tìm hiểu, nghiên cứu về hoạt động tổ chức PBGDPL về TTATGT – từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên là việc làm hết sức thiết thực nhằm tìm ra những giải pháp đổi mới, nâng cao chất lượng cũng như hiệu quả thực hiện hoạt động này trên địa bàn tỉnh. Xuất phát từ mục đích đó, tác giả đã chọn đề tài “Tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ - từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên” làm đề tài luận văn 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Phổ biến, giáo dục pháp luật trong giai đoạn hiện nay luôn nhận được sựquan tâm của mọi cấp, mọi ngành trong cả nước. Vấn đề phổ biến, giáo dục 2
phápluật qua các giai đoạn đã được nhiều nhà khoa học, nhiều tác giả tìm hiểu,nghiên cứu với nhiều góc độ khác nhau, ở nhiều địa bàn khác nhau với cáchình thức như: Sách chuyên khảo, đề tài khoa học, luận án, luận văn, khóa luận tốt nghiệp... Đáng chú ý có các công trình sau: Tác giả Hoàng Long Biên, Hoàng Thị Thu Hằng (2016): “Nghiên cứu các giải pháp nâng cao chất lượng tuyên truyền kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2016 – 2020”, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh. Đề tài đã nghiên cứu tổng quan tình hình phát triển kinh tế - xã hội; kết cấu hạ tầng giao thông, công tác quản lý phương tiện giao thông trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc (tính đến thời điểm hết năm 2015). Đánh giá thực trạng tình hình trật tự - an toàn giao thông, công tác tuyên truyền kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2010 – 2015. Phân tích kết quả đạt được, tồn tại, hạn chế và nguyên nhân. Đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về trật tự - an toàn giao thông trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2016 – 2020. [8] Từ Nhật Tú (2018): “Nghiên cứu giải pháp tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước của lực lượng Cảnh sát Giao thông về đảm bảo trật tự an toàn giao thông trên địạ bàn tỉnh Quảng Bình”, Đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ, mã 07/2018-QLKH, Cơ quan công an tỉnh Quảng Bình. Đề tài đã đề xuất một số giải pháp như: Đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục, phổ biến quy định pháp luật về an toàn giao thông có trọng tâm, trọng điểm; tăng cường tuyên truyền trên thông tin đại chúng với các hình thức phù hợp đối tượng; Xây dựng, triển khai kế hoạch chuyên đề tuyên truyền với các hình thức phong phú thiết thực, tránh hình thức kém hiệu quả; phát huy vai trò của các tổ chức chính trị xã hội;Tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm quy định về trật tự, an toàn giao thông trên tất cả các tuyến đường thủy, đường bộ; ứng dụng khoa học công nghệ cao, sử dụng các thiết bị kỹ thuật tiên tiến để giám sát, ghi hình, phát hiện và xử lý vi phạm.[26] 3
Tiến sĩ Đỗ Xuân Lân (2017) tại trang thông tin về phổ biến giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp có bài viết: “Quản lý nhà nước về Phổ biến, giáo dục pháp luật thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả”. Qua sơ kết 03 năm triển khai thi hành Luật PBGDPL cho thấy hoạt động quản lý nhà nước về PBGDPL đã đạt được những kết quả chủ yếu sau đây:(1) nhận thức về vị trí, vai trò và ý nghĩa của công tác PBGDPL trong xã hội, trong xây dựng, thi hành và bảo vệ pháp luật có nhiều chuyển biến tích cực; (2) thể chế, chính sách về PBGDPL cơ bản được hoàn thiện, (3) nguồn nhân lực thực hiện PBGDPL được củng cố, kiện toàn, chất lượng được nâng lên, cả về thiết chế quản lý, thiết chế triển khai thực hiện, thiết chế phối hợp và cơ chế vận hành của nó; (4) Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật được xây dựng, từng bước hoàn thiện và đi vào hoạt động;(5)hoạt động PBGDPL được đổi mới cả về nội dung, hình thức; (6) công tác thống kê, báo cáo, thanh tra, kiểm tra, khen thưởng, xử lý vi phạm pháp luật trong thực hiện pháp luật về PBGDPL được quan tâm. Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý nhà nước về PBGDPL còn một số tồn tại, hạn chế: hiện vẫn chưa có Bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL; nội dung, hình thức, phương pháp PBGDPL chậm đổi mới so với thực tiễn; phản ứng chính sách đôi lúc chưa linh hoạt; nguồn nhân lực thực hiện PBGDPL còn hạn chế, cả về kỹ năng, nghiệp vụ và tính chuyên nghiệp.[20] Nguyễn Khắc Hùng (2009), Các biện pháp tổ chức giáo dục pháp luật cho họcsinh trung học phổ thông tại thành phố Hồ Chí Minh. Luận án đã làm rõ cácvấn đề lý luận liên quan đến các biện pháp tổ chức giáo dục pháp luật; đánh giá thực trạng côngtác tổ chức giáo dục pháp luật trong trường học, thực trạng triển khai các biện pháp tổ chứcgiáo dục pháp luật cho học sinh trong các trường trung học phổ thông ở thành phố Hồ ChíMinh; qua đó, đề xuất ba nhóm giải pháp tác động với 09 biện pháp cụ thể đểgiáo dục pháp luật cho học sinh trong các trường trung học phổ thông [19] 4
Ngô Quang Ngọc (2011): “Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong việc bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay’’, Luận văn thạc sỹ Quản lý hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia. Luận văn làm rõ cơ sở lý luận về quản lý nhà nước trong việc bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ;tính tất yếu phải thực hiện quản lý nhà nước đối với lĩnh vực đó; thực trạng, giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong việc bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ. [21] Đặng Quang Tuân (2012): “Phổ biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông, qua thực tiễn tỉnh Quảng Bình”, Luận văn Thạc sĩ ngành Lý luận về lịch sử nhà nước và pháp luật, Đại học quốc gia Hà Nội.Đề tài tập trung nghiên cứu vào đối tượng là hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật giao thông trên địa bàn Tỉnh Quảng Bình và một vài địa phương khác trên cả nước, từ đó tìm ra những cái làm được và những hạn chế của công tác phố biến, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông. Cuối cùng là rút ra những bài học kinh nghiệm và mộtsố giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác tuyên truyên, phổ biến, giáo dụcpháp luật giao thông của Tỉnh cũng như cả nước.[28] Luận án tiến sĩ của Nguyễn Ngọc Thạch (2015): “Nghiên cứu các giảipháp đồng bộ nhằm tăng cường an toàn giao thông đường bộ ở Việt Nam”, chuyên ngành tổ chức và quản lý vận tải, thực hiện năm 2015 tại trường Đại họcGiao thông vận tải. Một trong các giải pháp mà tác giả đề xuất trong luận án là giải pháp về tuyên truyền giáo dục pháp luật và ý thức tham gia giao thông. Tác giả nhấn mạnh đây là giải pháp mang tính xã hội, vận động giáo dục ý thức tham gia giao thông. Tác giả cho rằng cần nâng cao chất lượng tuyên truyền giáo dục an toàn giao thông trên các phương tiện thông tin đại chúng cấp tỉnh, huyện, xã. Xây dựng công tác tuyên truyền vào các hoạt động của đội tuyên truyền cho các cơ quan, đoàn thể, xí nghiệp, và các xã, khu dân cư làm công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật. Đặc biệt, ở mỗi nơi 5
tuyên truyền, do đặc điểm dân cư, thói quen, ý thức chấp hành pháp luật an toàn giao thông, phương tiện sử dụng khác nhau nên các hình thức tuyên truyền cũng sẽ khác nhau. [24] Luận án tiến sĩ Quản lý công “Quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giaothông đường bộ ở Việt Nam hiện nay” của Trần Sơn Hà, thực hiện năm 2016 tạiHọc viện Hành chính Quốc gia. Tác giả cho rằng để quản lý nhà nước về TTATGT đường bộ đạt kết quả cần tăng cường công tác tổ chức thực hiện pháp luật giao thông đường bộ theo những nội dung cơ bản sau đây: đẩy mạnh việc xây dựng phong trào quần chúng thực hiện Luậtgiao thông đường bộ; cùng với việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về TTATGTđường bộ, việc phổ biến, giáo dục pháp luật một cách thường xuyên, sâu rộngtrong các tầng lớp nhân dân, để mọi người nắm được và nghiêm chỉnh chấphành phải được hết sức coi trọng; Tuyển chọn và đào tạo các tình nguyện viên tuyên truyền giao thông cókiến thức và kỹ năng giao tiếp tốt; Gắn kết hoạt động xử phạt vi phạm hành chính với hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về giao thông đường bộ.[15] Tóm lại, các công trình khoa học, các đề tài đã giải quyết nhiều nội dung về lý luận và thực tiễn trong hoạt động PBGDPL nói chung và pháp luật TTATGT đường bộ nói riêng dưới nhiều góc độ khác nhau. Tuy nhiên, chưa có công trình nào đề cập, luận giải một cách toàn diện và hệ thống về hoạt độngtổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ qua thực tiễn tại tỉnh Thái Nguyên. Luận văn này kế thừa các kết quả nghiên cứu về PBGDPL nói chung, về pháp luật TTATGT đường bộ nói riêng trong các công trình nêu trên, đồng thời nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về PBGDPL về TTATGT đường bộ được quy định trong hệ thống các tài liệu, văn bản quy phạm pháp luật Việt Nam và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Thái Nguyên, qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên. 6
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích nghiên cứu:hoạt động tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ - từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên - Nhiệm vụ nghiên cứu: Để đạt được mục tiêu, luận văn phải tiến hành thực hiện các nhiệm vụ sau: + Nghiên cứu vấn đề lý luận về tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ + Phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ- từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên + Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu:hoạt động tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: tỉnh Thái Nguyên + Về thời gian: từ năm 2015đến nay + Về nội dung: đề tài nghiên cứu hoạt động tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ- từ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận: Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để nhìn nhận, phân tích, đánh giá các vấn đề nghiên cứu, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ. - Phương pháp nghiên cứu: + Phương pháp khảo cứu tài liệu (đọc tài liệu là sách, bài báo, văn bản pháp luật, báo cáo ….); + Phương pháp thống kê: các số liệu thực trạng vềtổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ; 7
+ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn: nghiên cứu kinh nghiệm của một số địa phương; + Phương pháp xử lý thông tin và xử lý số liệu: thu thập số liệu, xử lý số liệu để đưa ra những nhận định khách quan về thực trạng tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên; + Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Luận văn góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận về PBGDPL nói chung và PBGDPL về TTATGT đường bộ nói riêng, nêu được vai trò của hoạt động PBGDPL về TTATGT đường bộ trong cộng đồng dân cư. Luận văn làm rõ thêm những vấn đề lý luận về nội dung, hình thức tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộ. Phân tích, đánh giá thực trạng, đồng thời rút ra những kinh nghiệm về tổ chức PBGDPL về TTATGT đường bộtừ thực tiễn tỉnh Thái Nguyên hiện nay. Những giải pháp được đề ra trong luận văn sẽ được áp dụng trong việc xây dựng chương trình, kế hoạch PBGDPL và thực tiễn. Luận văn góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm chỉ đạo tổ chức hoạt động thực tiễn của các cơ quan Đảng và Nhà nước trong việc PBGDPL trong cộng đồng dân cư nói chung và tỉnh Thái Nguyên nói riêng để đưa pháp luật vào cuộc sống. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được kết cấu thành 3 chương. Chương 1: Cơ sở khoa học của tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ. Chương 2: Thực trạng tổ chức phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ từ trực tiễn tỉnh Thái Nguyên. Chương 3:Quan điểm và giải pháp hoàn thiện tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông đường bộ tại tỉnh Thái Nguyên. 8
Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌCCỦA TỔ CHỨC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ TRẬT TỰ AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ 1.1. Khái quát chung về tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật 1.1.1. Khái niệm tổ chức phổ biến, giáo dục pháp luật Tổ chức PBGDPL là khâu đầu tiên của hoạt động thực thi pháp luật, là cầu nối để chuyển tải pháp luật vào cuộc sống. PBGDPL là nhằm hình thành ý thức tôn trọng, tuân thủ pháp luật cho mọi công dân, nhằm phát huy vai trò và hiệu lực pháp luật trong đời sống xã hội. Trong khoa học pháp lý, PBGDPL là những kháiniệm bao hàm nhau. Trong đó, khái niệm giáo dục pháp luật là khái niệmrộng nhất, vì trong hoạt động giáo dục pháp luật, có cả hoạt động phổ biếnpháp luật. Phổ biến pháp luật tức là sự truyền tải thông tin pháp luật có địnhhướng, có đối tượng xác định. Tiêu chuẩn để đánh giá sự xác định của các đốitượng thể hiện ở chỗ đối tượng đó cần phải nắm vững về nội dung thông tin vìnó là thiết thực, là đòi hỏi bức xúc, sự cần thiết trước mắt. Nếu như tuyêntruyền pháp luật là sự truyền tải thông tin về pháp luật hiện hành một cáchrộng rãi không hạn chế về phạm vi, giới hạn các chủ thể của quan hệ xã hội,tức là tới mọi công dân. Đó là sự thông tin toàn diện, chung nhất về hệ thốngpháp luật hiện hành. Thông tin về sự công bố, ban hành các văn bản quyphạm pháp luật, nhất là các quy định của pháp luật về dân sự, hình sự, hànhchính, hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, đất đai, xây dựng, bảo vệ môitrường, lao động, giáo dục, y tế, quốc phòng, an ninh, giao thông… chính làsự tuyên truyền pháp luật. Sự thông tin này không nhằm vào những đối tượngnhất định mà là toàn xã hội. Do vậy việc phổ biến pháp luật bao giờ cũng phảiđược thực hiện đối với những đối tượng nhất định, với những nội dung có chủđịnh trước, nhằm 9
đạt được những mục đích nhất định. Xét một cách bao quátnhất, có thể thấy nội dung của phổ biến pháp luật không chỉ dừng lại ở việcthông tin về những văn bản pháp luật, mà còn bao hàm cả việc truyền bá cácchính sách pháp luật, các chủ trương của nhà nước về một vấn đề gì đó.Chẳng hạn, luật thuế được banhành thì sự truyền tải thông tin về luật thuế đó không phải đối với mọi đốitượng đều ở mức độ như nhau. Đối với đa số nông dân có lẽ thuế môn bàikhông cần phải phổ biến vì hầu như không có liên quan gì đối với họ. Nhữngngười hoạt động kinh doanh thì ngược lại, họ cần phải được phổ biến cụ thể,chi tiết. Cũng có những văn bản, đối với người nông dân không chỉ dừng lại ởmức độ tuyên truyền mà cần phải được phổ biến, họ cần phải được "quántriệt" để thực hiện. Theo các chuyên gia trong Dự án VIE/98/001 của Bộ Tư pháp, phổ biến pháp luật có thể hiểu theo hai nghĩa. - Nghĩa hẹp: phổ biến pháp luật là việc truyền bá pháp luật cho đối tượng nhằm nâng cao tri thức, tình cảm, niềm tin pháp luật cho đối tượng, từ đó nâng cao ý thức tôn trọng pháp luật, nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật của đối tượng. - Nghĩa rộng: phổ biến pháp luật là một loại hình hoạt động (công tác phổ biến, giáo dục pháp luật bao gồm tất cả các công đoạn về phổ biến, giáo dục pháp luật. [10] Giáo dục pháp luậtcũng được hiểu theo hai nghĩa: - Nghĩa rộng: giáo dục pháp luật là quá trình tác động, ảnh hưởng của những điều kiện khách quan của đời sống xã hội, môi trường sống, điều kiện sống, làm việc của con người, của cả những yếu tố chủ quan, sự tự giác, tự ý thức, các định hướng xã hội... Giáo dục pháp luật là quá trình hình thành ý thức pháp luật và văn hóa pháp lý của các thành viên trong xã hội, quá trình đó chịu sự tác động của những điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan, trong đó – điều kiện khách quan (chế độ chính trị, điều kiện kinh tế, văn hóa - 10