Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Nghiên cứu giải pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:99

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Nghiên cứu giải pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay" được hoàn thành với mục tiêu nhằm luận giải cơ sở lý luận, thực tiễn quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng; đề xuất những biện pháp quản lý, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Nghiên cứu giải pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay

BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ NGUYỄN MINH TÂN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG CHO CÁN BỘ, NHÂN VIÊN BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG QUÂN ĐỘI 108 HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2013
BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ NGUYỄN VĂN TUẤN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG CHO CÁN BỘ, NHÂN VIÊN BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG QUÂN ĐỘI 108 HIỆN NAY Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 60 14 01 14 Người hướng dẫn khoa học: GS, TS. NGUYỄN VĂN TÀI HÀ NỘI - 2013
3 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Giáo dục chính trị, tư tưởng là một nội dung, hình thức công tác tư tưởng của Đảng trong quân đội nhằm nâng cao trình độ nhận thức, giác ngộ chính trị, xây dựng thế giới quan khoa học, niềm tin vào lý tưởng xã hội chủ nghĩa; phẩm chất chính trị, nâng cao năng lực hoạt động chính trị - xã hội, chấp hành đường lối chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao cho cán bộ, chiến sỹ. Cả lý luận và thực tiễn đã khẳng định rằng, quá trình giáo dục chính trị, tư tưởng tồn tại như một hệ thống bao gồm các thành tố: mục đích, nhiệm vụ, nội dung, phương pháp, phương tiện, công tác quản lý… và chúng được thực hiện bởi các chủ thể nhất định. Các thành tố của giáo dục chính trị, tư tưởng có mối quan hệ biện chứng với nhau. Chính sự vận động của các thành tố cấu trúc tạo nên sự vận động và phát triển của quá trình giáo dục chính trị, tư tưởng. Quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng là một trong những vấn đề hết sức trọng yếu của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Thực tế cho thấy mục đích, nhiệm vụ, nội dung, phương pháp, phương tiện giáo dục chính trị, tư tưởng đã được hoàn thiện, nhưng quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng lạc hậu, lỗi thời thì việc thực hiện mục đích, nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng sẽ rất hạn chế, thậm chí phản tác dụng. Những năm qua, nhận thức đúng vị trí, vai trò của quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng, cùng với việc đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã đặc biệt quan tâm đến tổ chức quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên. Xây dựng quy chế, quy trình, đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo giáo dục chính trị, tư tưởng; bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác tư tưởng; tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện cho giáo dục chính trị, tư tưởng…Nhờ đó thực hiện ngày càng có chất lượng, hiệu quả giáo dục chính trị, tư tưởng; góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, niềm tin vào mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của đội
4 ngũ cán bộ, nhân viên được củng cố trên cơ sở khoa học; ý thức chính trị, trách nhiệm chính trị của cán bộ, nhân viên đối với công việc chuyên môn được nâng lên. Cán bộ, nhân viên của bệnh viện luôn nhận rõ âm mưu và bản chất thâm độc của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam, có ý thức, trách nhiệm đấu tranh với những quan điểm sai trái, thù địch. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên cũng còn có những khuyết điểm, yếu kém. Công tác kế hoạch và quản lý bằng kế hoạch tuy đã có tiến bộ, song nhìn chung việc bảo đảm tính ổn định của kế hoạch còn gặp nhiều khó khăn. Trong quá trình thực hiện, còn xảy ra không ít những biến động buộc phải điều chỉnh kế hoạch giáo dục chính trị, tư tưởng. Việc tổ chức học tập chính trị theo quy định ở một số viện, trung tâm, phòng, khoa, ban còn nhiều hạn chế, bất cập, yếu kém như: triển khai học tập lý luận chính trị còn làm lướt, hình thức, thậm chí có nơi, có lúc còn xem nhẹ, buông lỏng. Quản lý tư tưởng cán bộ, nhân viên chưa thường xuyên, liên tục, còn bộc lộ một số sơ hở, thiếu sót. Việc đón chặn các tài liệu ngoài luồng vào đơn vị vẫn còn những bất cập, chưa kiểm soát được một cách triệt để. Sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, ban ngành trong quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng có lúc còn thiếu chặt chẽ, đồng bộ. Một số văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng còn chung chung, thiếu cụ thể. Công tác kiểm tra, giám sát giáo dục chính trị, tư tưởng chưa được tiến hành thường xuyên, đồng bộ. Thời gian tới, “các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hoà bình”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta. Trong nội bộ, những biểu hiện xa rời mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” có những diễn biến phức tạp”[22.tr.185]. Trước những diễn biến mới của tình hình thế giới, trong nước, do tác động của các quan điểm sai trái thù địch nên tình hình tư tưởng của nhân dân, quân đội nói chung và cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 nói riêng còn tiềm ẩn những yếu tố
5 phức tạp. Chính vì vậy nghiên cứu giải pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. 2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận văn Giáo dục chính trị, tư tưởng và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng đã được các tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các văn kiện, nghị quyết của Đảng Cộng sản Việt Nam đề cập. Bàn về công tác tư tưởng của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Lãnh đạo quan trọng nhất là lãnh đạo tư tưởng, phải hiểu tư tưởng của mỗi cán bộ để giúp đỡ thiết thực trong công tác; vì tư tưởng thông suốt thì làm tốt, tư tưởng nhùng nhằng thì không làm gì được”[33,tr.116]. Về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Muốn có lập trường giai cấp vô sản vững chắc, thì đảng viên phải có ý thức giai cấp, đồng thời phải có lý luận cách mạng. Không có lý lụân về khoa học xã hội thì không có lập trường giai cấp vững vàng. Vì vậy các cô, các chú phải chịu khó học tập lý luận Mác – Lênin, học tập đường lối chính sách của Đảng; đồng thời phải học tập văn hoá, kỹ thuật và nghiệp vụ” [34.tr.355]. Về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong quân đội, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Muốn cho quân đội ta quyết chiến, quyết thắng hơn nữa thì phải săn sóc đời sống vật chất của họ, nâng cao trình độ kỹ thuật và chiến thuật của họ, nhất là giáo dục chính trị, làm cho có lập trường vững chắc, lập trường quân đội nhân dân do giai cấp công nhân lãnh đạo”[35,tr.464]. Theo quan điểm đó, Người chỉ rõ, trong việc chỉnh huấn bộ đội phải lấy chính trị làm gốc. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn căn dặn cán bộ, chiến sỹ phải cố gắng học tập chính trị và quân sự, đã là quân đội nhân dân thì phải học chính sách của Đảng. Người đặc biệt quan tâm đến việc giáo dục rèn luyện tư tưởng, nâng cao trình độ giác ngộ chính trị của cán bộ: “…phải ra sức bồi dưỡng cán bộ, phải rèn luyện tư tưởng, nâng cao trình độ giác ngộ chính trị, cũng như trình độ kỹ thuật, chiến thuật của cán bộ. Đó là khâu chính trong các thứ công tác”[36.tr.13].
6 Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục chính trị, tư tưởng, Đảng ta đã đặc biệt quan tâm lãnh đạo giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân. Từ thực tiễn lãnh đạo công tác giáo dục chính trị, tư tưởng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng ta đã tổng kết được nhiều kinh nghiệm về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng. Một trong những bài học kinh nghiệm đó là: “ Kết hợp chặt chẽ nội dung giáo dục ba mặt: lý luận Mác – Lênin và đường lối, chính sách của Đảng; kiến thức khoa học xã hội và khoa học tự nhiên; phẩm chất đạo đức cách mạng của giai cấp vô sản. Kết hợp giáo dục lý luận, quan điểm cơ bản với giáo dục tình hình và nhiệm vụ trước mắt. Kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức. Thông qua các biện pháp tổ chức mà biến tư tưởng thành hành động cách mạng, bảo đảm cho chủ nghĩa Mác – Lênin ăn sâu vào cuộc sống, trở thành nếp sống của xã hội”[47,tr.39]. Trước tình hình đấu tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng, Hội nghị Trung ương lần thứ 12 khoá IX về tăng cường công tác tư tưởng đã chỉ ra các giải pháp cấp thiết để tăng cường công tác tư tưởng của Đảng trong tình hình hiện nay. Một trong những giải pháp đó là: “Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước về công tác tư tưởng – văn hoá của Đảng”[3, tr.67]. Những quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên, cán bộ, chiến sỹ và nhân dân; về sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tư tưởng và giáo dục chính trị, tư tưởng là cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng trong quân đội nói chung và cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay. Quán triệt quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác giáo dục, chính trị tư tưởng, đã có nhiều tập thể, cá nhân cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ khoa học nghiên cứu về công tác tư tưởng, quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng trong các giai đoạn cách mạng. Có thể phân chia các công trình nghiên cứu thành hai nhóm; Nhóm những công trình nghiên cứu về giáo dục chính trị, tư tưởng và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng nói
7 chung; nhóm những công trình nghiên cứu về giáo dục chính trị, tư tưởng và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng trong quân đội.. * Những công trình nghiên cứu về giáo dục chính trị, tư tưởng và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng của Đảng. Công trình “Một số vấn đề về công tác tư tưởng” của tác giả Đào Duy Tùng, do nhà xuất bản lý luận chính trị ấn hành 1985, đã đề cập toàn diện các mặt, các nội dung công tác tư tưởng của Đảng. Dưới góc độ của khoa học xây dựng Đảng, tác giả khẳng định: “Đảng là chủ thể quản lý các quá trình tư tưởng trong toàn xã hội. Yếu tố quyết định nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng là tăng cường vai trò lãnh đạo, hoàn thiện cơ chế quản lý tư tưởng và nâng cao năng lực tổ chức thực hiện những nhiệm vụ công tác tư tưởng của Đảng”[47,tr.162]. Tác giả đã đề cập đến việc tổ chức Đảng cần quản lý tư tưởng, nhưng chưa đi sâu vào khái niệm quản lý giáo dục chính trị, tư tưởng. Trong công trình Công tác tư tưởng và vấn đề đào tạo cán bộ làm công tác tư tưởng, tiến sỹ Trần Thị Anh Đào xác định công tác tuyên truyền là một nội dung của công tác tư tưởng nhằm truyền bá và giải thích sâu rộng trong quần chúng nhân dân hiểu rõ lý luận Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng Cộng sản, trang bị cho nhân dân những tri thức về các quy luật phát triển của xã hội, trên cơ sở đó xây dựng niềm tin vào vào lý tưởng cộng sản và nâng cao tính tích cực, sáng tạo của quần chúng trong cuộc đấu tranh xây dựng xã hội mới. Ở đây, tác giả chưa bàn đến khái niệm công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nhưng có thể thấy giáo dục chính trị, tư tưởng được tác giả xác định là một nội dung của công tác tuyên truyền. Công trình này chưa bàn đến vấn đề quản lý tư tưởng và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng mà đề cập đến phương thức lãnh đạo công tác tư tưởng của Đảng. Theo tác giả phương thức lãnh đạo công tác tư tưởng của Đảng bao gồm các vấn đề: xác định mục tiêu, phương hướng kế hoạch giáo dục chính trị, tư tưởng; phối hợp các yếu tố trong và ngoài hệ thống tuyên truyền trong quá trình tuyên truyền; Đảng lãnh đạo bằng hệ thống cơ chế, chính sách tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và đãi ngộ hợp lý đội ngũ cán bộ tuyên
8 truyền; Đảng lãnh đạo bằng việc thường xuyên kiểm tra và đánh giá hiệu quả công tác tư tưởng để tìm biện pháp không ngừng nâng cao hiệu quả đó. Tuy không đề cập đến quản lý tư tưởng và giáo dục chính trị, tư tưởng, nhưng những luận bàn của tác giả về phương thức lãnh đạo công tác tư tưởng là những gợi ý quan trọng để tác giả luận văn nghiên cứu xác định chủ thể, nội dung quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng. Nghiên cứu về quản lý nói chung, có công trình của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh về quản lý và quản lý nhà nước. Bàn về quản lý nói chung công trình này cho rằng, quản lý trong xã hội nói chung là quá trình tổ chức, điều hành các hoạt động nhằm đạt được những mục tiêu, yêu cầu nhất định, dựa trên những quy luật khách quan. Về quản lý nhà nước, công trình này tiếp cận ở phương diện cả nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Theo nghĩa rộng, quản lý Nhà nước là hoạt động tổ chức, điều hành của cả bộ máy nhà nước trên các phương diện lập pháp, hành pháp. Ở Việt Nam quản lý Nhà nước được đặt trong cơ chế Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý nhân dân làm chủ. Theo nghĩa hẹp quản lý nhà nước chủ yếu là quá trình tổ chức, điều hành của hệ thống cơ quan hành chính nhà nước đối với các quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người theo pháp luật, nhằm đạt được những mục tiêu, yêu cầu quản lý Nhà nước. Tuy chưa trực tiếp bàn về quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng, nhưng quan điểm, phương pháp tiếp cận của công trình này về quản lý xã hội và quản lý nhà nước là cơ sở khoa học để tác giả nghiên cứu quan niệm quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay. * Nghiên cứu về quản lý giáo dục và quản lý giáo dục chính trị - tư tưởng của một số tập thể, cá nhân cán bộ khoa học trong quân đội. Dưới góc độ của khoa học quản lý giáo dục có công trình Giáo dục học quân sự, Tổng cục Chính trị, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2002. Bàn về nhiệm vụ, nội dung giáo dục trong các nhà trường quân sự, công trình này xác định, trong các nhiệm vụ, nội dung giáo dục thì giáo dục chính trị, tư tưởng là chủ đạo và có vị trí đặc biệt quan trọng. Công trình
9 này cũng đề cập đến các biện pháp giáo dục chính trị, tư tưởng là: thông qua tổ chức quá trình dạy học và giáo dục; qua các tổ chức đảng, tập thể; việc tổ chức chặt chẽ, khoa học việc triển khai thực hiện và kiểm tra đôn đốc thường xuyên của các nhà giáo dục trong toàn trường. Như vậy, công trình cũng đã đề cập một số yếu tố của quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng trong các nhà trường quân sự. Bàn về quản lý trường học công trình này cho rằng, “quản lý trường học là hệ thống những tác động một cách khoa học, hợp quy luật của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý và sự phối hợp thống nhất hoạt động của các cơ quan quản lý nhằm tập hợp, tổ chức các hoạt động của giảng viên, học viên, cán bộ quản lý và các lực lượng giáo dục khác; cũng như huy động hợp lý các nguồn lực giáo dục để nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo, đạt mục tiêu đào tạo trong các nhà trường quân sự”[48,tr.436]. Công trình xác định nội dung quản lý giáo dục trong các nhà trường quân sự gồm: quản lý cơ sở vật chất trang thiết bị; quản lý nguồn tài chính; sắp xếp, tổ chức, quản lý lực lượng giáo dục; quản lý chuyên môn theo chương trình đào tạo; quản lý hoạt động của học viên; tổ chức quản lý tốt đời sống vật chất, tinh thần của nhà trường. Về phương pháp quản lý có các phương pháp: xây dựng kế hoạch quản lý giáo dục; tổ chức thực hiện kế hoạch quản lý giáo dục. Để quản lý trường học, công trình xác định phải nắm vững những nguyên tắc: Đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng; đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ; đảm bảo tính khoa học và tính kế hoạch cao trong mọi hoạt động quản lý; tính hiệu quả, thiết thực, cụ thể trong công tác quản lý. Năm 1999, Tổng cục Chính trị có công trình “Một số vấn đề công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh”, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1999. Từ thực tiễn công tác đảng, công tác chính trị trong những năm đất nước đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa, công trình này đã đề cập những vấn đề vận dụng quan điểm, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác đảng, công tác chính trị, làm sáng tỏ nhận thức về chức năng, nhiệm vụ và xác định một số biện pháp giải
10 quyết có hiệu quả một số vấn đề cơ bản, cấp bách về công tác đảng, công tác chính trị trong giai đoạn hiện nay. Bàn về nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng trong quân đội, công trình này cho rằng, phải “đẩy mạnh công tác tư tưởng cả bề rộng đến từng ngành, từng tổ chức, từng con người và chiều sâu từ giáo dục quan điểm lý luận đến quán triệt đường lối, chính sách, pháp luật, từ định hướng tư tưởng đến hướng dẫn hành động, từ tạo sức mạnh thống nhất của tổ chức tập thể đến phát huy sức mạnh nhân cách nhân cách của mỗi cán bộ, đảng viên, chiến sỹ, kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống”[50,tr.61]. Tuy chưa bàn đến khái niệm quản lý công tác tư tưởng và giáo dục chính trị, tư tưởng, nhưng những luận bàn của công trình về việc tổ chức đảng phải coi “lãnh đạo tư tưởng là quan trọng nhất”, phải kết hợp và phát huy sức mạnh của tập thể, tổ chức và cá nhân đã đề cập đến một số vấn đề cơ bản quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng trong các đơn vị quân đội. Nghiên cứu về quản lý dưới góc độ của khoa học quản lý giáo dục có các công trình: Những vấn đề cơ bản của quá trình đổi mới và nâng cao chất lượng huấn luyện - giáo dục ở Học viên Chính trị quân sự. Bàn về tổ chức quản lý quá trình huấn luyện, công trình này cho rằng “tổ chức, quản lý quá trình huấn luyện là quán triệt mục tiêu, nguyên lý giáo dục trong hoạt động thực tiễn dạy học, là sự tổng hợp biện chứng của nhiều yếu tố. Tổ chức, quản lý quá trình huấn luyện là để quá trình đó diễn ra một cách có điều khiển, nghĩa là diễn ra có mục đích, có kế hoạch xác định, thường xuyên kịp thời nắm thông tin và xử lý thông tin chính xác, tối ưu hoá hoạt động dạy học, nhằm đạt được mục tiêu đào tạo đề ra. Trong quá trình đó vai trò chủ đạo thuộc về giáo viên, cán bộ quản lý và phát huy vai trò làm chủ của người học”.[39,tr.110]. Công trình này xác định việc tổ chức quản lý quá trình huấn luyện ở nhà trường là tổng hợp của những hoạt động cơ bản: Lập kế hoạch quá trình huấn luyện; thực hiện quá trình huấn luyện theo kế hoạch và chế độ quy trình xác định; quản lý nội dung huấn luyện; quản lý học viên; kiểm tra và phân tích quá trình huấn luyện.
11 Đề tài khoa học cấp Bộ Quốc phòng, “Nâng cao chất lượng quản lý giáo dục đào tạo trong các học viện, trường sĩ quan quân đội, đáp ứng yêu cầu mới”, do thiếu tướng, PGS, TS Vũ Quang Lộc làm chủ nhiệm, Hà Nội, 2005. Đề tài này đã luận giải làm rõ một số vấn đề lý luận và thực tiễn nâng cao chất lượng quản lý giáo dục ở các học viện, nhà trường quân đội. Dưới góc độ khoa học quản lý giáo dục, đề tài đã phân tích làm rõ quá trình giáo dục đào tạo trong các nhà trường quân sự; chỉ ra nhiệm vụ, nội dung, nguyên tắc, phương pháp giáo dục đào tạo và một số vấn đề về tổ chức quản lý quá trình dạy học - giáo dục trong các học viện, trường đào tạo sỹ quan quân đội; xác định yêu cầu và giải pháp nâng cao chất lượng quản lý giáo dục đào tạo trong các học viện, trường sĩ quan quân đội, đáp ứng yêu cầu mới. Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy học được đề tài xác định là một trong những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo trong các học viện, trường sĩ quan quân đội. Nghiên cứu nâng cao chất lượng của từng yếu tố, bộ phận trong công tác giáo dục - đào tạo, có đề tài của tác giả Bùi Văn Bắc về “Các giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng quá trình đào tạo đại học tại Học viện Chính trị Quân sự”. Tác giả đề tài đã phân tích, luận giải một số vấn đề lý luận và thực tiễn của công tác quản lý; trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quá trình đào tạo đại học tại Học viện Chính trị quân sự. Để nâng cao chất lượng quá trình đào tạo đại học ở Học viện Chính trị quân sự, đề tài cho rằng một trong những giải pháp cơ bản là cần phải xây dựng đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục thật sự tiêu biểu về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống có năng lực đảm nhiệm chức trách, nhiệm vụ được giao. Tóm lại, tiếp cận vấn đề nghiên cứu dưới góc độ của khoa học giáo dục hoặc công tác đảng, công tác chính trị các đề tài trên đã nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng ở một số học viện, nhà trường quân đội. Ở góc độ của khoa học quản lý giáo dục, một số đề tài đề cập đến vấn đề đào tạo, bồi
12 dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý; nghiên cứu các yếu tố, các bộ phận của quản lý nói chung và quản lý trường học nói riêng. Một số tác giả nghiên cứu công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng dưới góc độ của khoa học xây dựng Đảng, công tác đảng, công tác chính trị gắn với đặc điểm tổ chức, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị. Quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng, các tác giả đều khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của quản lý giáo dục nói chung và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng nói riêng. Các công trình đã đánh giá thực trạng công tác này; rút ra các bài học kinh nghiệm về quản lý giáo dục nói chung và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng nói riêng. Khẳng định những yêu cầu khách quan của quản lý giáo dục nói chung và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng. Tuy mỗi đề tài có, mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu khác nhau, nhưng đều thống nhất cho rằng, quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng là một tất yếu khách quan. Vì vậy, phải quán triệt quan điểm, mục tiêu, nguyên tắc, nhiệm vụ, nội dung công tác giáo dục chính trị, tư tưởng đã xác định trong nghị quyết, văn kiện của Đảng vào xác định phương hướng, mục tiêu, chủ trương, giải pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng mỗi đơn vị. Kết quả nghiên cứu của các đề tài đã cung cấp cơ sở khoa học cho việc xác định các chủ trương, giải pháp quản lý giáo dục; quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng trong quân đội nói chung và mỗi đơn vị nói riêng. Cho đến nay chưa có đề tài nào nghiên cứu một cách cơ bản, hệ thống về giải pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 với tính chất là một công trình khoa học độc lập. Vì vậy, đề tài luận văn không trùng lặp với các công trình khoa học, luận văn, luận án đã công bố trong những năm gần đây. Tác giả luận văn trân trọng kế thừa kết quả của các công trình trên để “Nghiên cứu giải pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay”, dưới góc độ khoa học quản lý giáo dục.
13 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu * Mục đích nghiên cứu: Luận giải cơ sở lý luận, thực tiễn quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng; đề xuất những biện pháp quản lý, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay. * Nhiệm vụ nghiên cứu: Nghiên cứu làm sáng tỏ cơ sở lý luận quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng. Đánh giá đúng thực trạng; xác định nguyên nhân và những vấn đề đặt ra cần giải quyết trong quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay. Xác định yêu cầu, đề xuất hệ thống biện pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay. 4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu * Khách thể nghiên cứu: Hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. * Đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên ở Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. * Phạm vi nghiên cứu: Hoạt động quản lý giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Các tài liệu số liệu điều tra, khảo nghiệm giới hạn từ năm 2006 đến nay và đề xuất giải pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên ở Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 từ nay đến 2020. 5. Giả thuyết khoa học của đề tài Giáo dục chính trị, tư tưởng bao gồm nhiều yếu tố hợp thành: mục đích, nhiệm vụ, nội dung, chủ thể, đối tượng, hình thức, biện pháp, cơ sở vật chất kỹ thuật, phương tiện…và quản lý. Dưới góc độ khoa học quản lý giáo dục cho thấy: Hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng trong quân đội luôn bị chi phối bởi sự nỗ lực của chủ thể giáo dục, đặc điểm của đối tượng giáo dục, tình
14 hình nhiệm vụ của đơn vị….Nếu nâng cao được nhận thức, trách nhiệm của của các chủ thể giáo dục chinh trị, tư tưởng; xây dựng quy chế, quy trình và thực hiện quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng bằng kế hoạch và theo kế hoạch, bằng chế độ và theo chế độ; chỉ đạo sát sao việc đổi mới nội dung, phương pháp; thực hiện tốt việc đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác tư tưởng; tăng cường cơ sở vật chất, các phương tiện cho quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng; chống bệnh thành tích trong kiểm tra thì hiệu quả giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 được nâng cao. Ngược lại nếu các giải pháp quản lý không khoa học, không khả thi, thì sẽ làm hạn chế chất lượng, hiệu quả giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. 6. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu. * Phương pháp luận của đề tài: Lý luận Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về giáo dục đào tạo; về công tác tư tưởng của Đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Đồng thời, đề tài luận văn còn tiếp cận vấn đề nghiên cứu dựa trên các quan điểm cơ bản như: quan điểm hệ thống - cấu trúc; quan điểm thực tiễn; quan điểm lịch sử- lôgic. * Phương pháp nghiên cứu cụ thể của đề tài luận văn: Đề tài sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu của khoa học quản lý giáo dục; bao gồm các phương pháp cụ thể sau đây: Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết Nghiên cứu các tác phẩm của các nhà kinh điển Mác - Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh, văn kiện nghị quyết của Đảng, chính sách luật pháp của Nhà nước về giáo dục đào tạo, về công tác tư tưởng. Nghiên cứu các chỉ thị, hướng dẫn của Bộ Giáo dục đào tạo, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam về giáo dục chính trị, tư tưởng và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng. Nghiên cứu các công trình của một số nhà khoa học giáo dục trên thế giới, trong nước, trong quân đội trong những năm gần đây liên quan đến giáo
15 dục chính trị, tư tưởng và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng. Trên cơ sở đó, tác giả phân tích, xử lý thông tin, khái quát, hệ thống hoá những kết quả nghiên cứu của các công trình đó rút ra những vấn đề cần kế thừa, bổ sung phát triển để làm sáng tỏ những vấn đề lý luận về quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn Trưng cầu ý kiến bằng phiếu: Đối tượng trưng cầu ý kiến bao gồm cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Nội dung trưng cầu ý kiến tập trung vào các vấn đề nhận thức vai trò, vị trí của hoạt động quản lý; đánh giá về quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng, nguyên nhân, kinh nghiệm và giải pháp quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay. Tổ chức trao đổi toạ đàm với cán bộ lãnh đạo, quản lý ở một số Viện, Trung tâm, phòng, khoa, ban của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Nghiên cứu các báo cáo tổng kết công tác đảng, công tác chính trị, giáo dục chính trị, tư tưởng của một số cơ quan và các khoa của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Phương pháp chuyên gia: Tổ chức xin ý kiến một cán bộ giảng dạy, nghiên cứu khoa học giáo dục về một số vấn đề liên quan đến lý luận, thực tiễn, kinh nghiệm quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng. 7. Ý nghĩa, giá trị của luận văn Luận văn góp phần làm rõ quan niệm về quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng. Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hiện nay. 8. Kết cấu của đề tài luận văn Luận văn gồm phần mở đầu; hai chương (5 tiết); kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục. Luận văn có thể sửa chữa một số hạn chế sau để nâng cao chất lượng luận văn:
16 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC CHÍNH TRỊ, TƯ TƯỞNG CHO CÁN BỘ, NHÂN VIÊN BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG QUÂN ĐỘI 108 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng ở Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 1.1.1. Các khái niệm công cụ của đề tài Để nhận thức đúng đắn về quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương quân đội 108, trước hết cần nghiên cứu làm rõ những khái niệm về giáo dục chính trị, tư tưởng; quản lý và quản lý giáo dục; quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng. * Giáo dục chính trị, tư tưởng: Từ điển công tác đảng, công tác chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam quan niệm: “Giáo dục chính trị, tư tưởng là một nội dung, hình thức của công tác tư tưởng - văn hoá, của công tác đảng, công tác chính trị nhằm làm cho mọi quân nhân và công nhân viên chức quốc phòng có trình độ giác ngộ chính trị, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của Bộ đội Cụ Hồ, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, quyết tâm thực hiện Cương lĩnh chính trị, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; luôn nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng và có ý chí quyết tâm chiến đấu cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao”[52,tr.267]. Giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 là một nội dung, hình thức của công tác tư tưởng - văn hoá, nhằm làm cho mọi cán bộ, nhân viên có trình độ giác ngộ chính trị, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của người chiến sỹ quân y - Bộ đội Cụ Hồ. Nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng gồm chủ nghĩa Mác – Lênin, tư
17 tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước, nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội, lịch sử, truyền thống của dân tộc, quân đội, của Bệnh viện, giáo dục lòng yêu nước xã hội chủ nghĩa, giáo dục đạo đức, lối sống Bộ đội Cụ Hồ, các kiến thức khoa học xã hội và nhân văn, nghĩa vụ, trách nhiệm của cán bộ, nhân viên quân y, tinh thần cảnh giác cách mạng… Hình thức, phương pháp giáo dục chính trị, tư tưởng bao gồm: học tập lý luận chính trị theo nội dung, chương trình quy định; sinh hoạt chính trị, thông báo chính trị; giáo dục chung, giáo dục riêng; hoạt động giáo dục của các tổ chức lãnh đạo, chỉ huy, quần chúng; kết hợp giáo dục chính trị, tư tưởng với các với các hình thức khác của công tác tư tưởng trong quân đội (tuyên truyền cổ động, văn hoá văn nghệ quần chúng). Những hình thức, phương pháp đó được vận dụng phù hợp với đặc điểm, nhiệm vụ của Bệnh viện, chức trách, nhiệm vụ của mỗi người không máy móc, giáo điều. Giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của cấp uỷ đảng; sự quản lý, điều hành, chỉ đạo của chính uỷ và người chỉ huy; sự chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện của cơ quan chính trị và đội ngũ cán bộ các cấp, trong đó nòng cốt là cơ quan và đội ngũ cán bộ tuyên huấn trong quân đội. Nguyên tắc giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viện Trung ương Quân đội 108: Tính đảng, tính khoa học; liên hệ chặt chẽ với đời sống, với thực tiễn; kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống, lấy xây dựng, phát huy mặt tích cực, tiến bộ của con người làm chính để khắc phục mặt tiêu cực, lạc hậu; phát huy sức mạnh tổng hợp trong giáo dục chính trị, tư tưởng. Ở đây có thể thấy, quan niệm giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên đã xác định rõ mục đích, nội dung, hình thức, phương pháp, các nguyên tắc, chủ thể lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, hướng dẫn và đối tượng tác động của giáo dục chính trị, tư tưởng. Dưới góc độ khoa học giáo dục, lý luận giáo dục nhân cách xác định nhiệm vụ, nội dung giáo dục bao gồm: giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục
18 lao động và nghề nghiệp quân sự, giáo dục đạo đức, giáo dục pháp luật và điều lệnh quân đội, giáo dục thẩm mỹ, giáo dục thể chất... “Trong các nhiệm vụ, nội dung thì giáo dục chính trị, tư tưởng là chủ đạo và có vị trí đặc biệt quan trọng. Giáo dục chính trị, tư tưởng là nền tảng và vấn đề cốt lõi của quá trình hình thành, phát triển bản lĩnh chính trị, bản lĩnh chiến đấu, phát triển nhân cách của mỗi con người”[48,tr.316-317]. Nhiệm vụ cơ bản của giáo dục chính trị, tư tưởng là nâng cao nhận thức chính trị, xây dựng thế giới quan khoa học, niềm tin xã hội chủ nghĩa, tinh thần cảnh giác cách mạng, đấu tranh chống lại mọi âm mưu chống phá độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của các thế lực thù địch. Từ xác định nhiệm vụ cơ bản đó, nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng được xác định là, giáo dục lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin; giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đường lối, chính sách của Đảng, nhiệm vụ cách mạng; giáo dục làm cho quân nhân hiểu rõ bản chất, mục tiêu, nhiệm vụ của quân đội; giáo dục truyền thống yêu nước và bản sắc văn hoá Việt Nam; giáo dục giúp cho quân nhân hiểu rõ âm mưu và thủ đoạn của các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt Nam. Giáo dục chính trị, tư tưởng được thông qua nhiều biện pháp với những hình thức phong phú sinh động, linh hoạt, bao gồm: Thông qua quá trình tổ chức huấn luyện và giáo dục; thông qua nghiên cứu học tập các tác phẩm của chủ nghĩa Mác - Lênin, Hồ chí Minh, văn kiện nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các cuộc vận động do Đảng, Nhà nước, quân đội phát động, các đợt sinh hoạt chính trị, sinh hoạt Đảng, đoàn, tự phê bình và phê bình; thông báo thời sự chính sách; thông qua tự nghiên cứu, tự học tập lý luận chính trị của mỗi người... “Những biện pháp giáo dục chính trị, tư tưởng đạt được hiệu quả cao hay thấp là tuỳ thuộc vào việc tổ chức chặt chẽ, khoa học, việc triển khai cụ thể, việc kiểm tra đôn đốc thường xuyên của các nhà giáo dục”[48,tr.321]. Như vậy giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, nhân viên Bệnh viên Trung ương Quân đội 108 bao gồm nhiều thành tố cấu trúc tồn tại trong mối quan hệ biện chứng với nhau bao gồm mục đích, nhiệm vụ, nội dung, các hình
19 thức, phương pháp và phương tiện, chủ thể, đối tượng, tổ chức và quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng. Chính sự vận động và phát triển đồng bộ của các thành tố cấu trúc ấy, tạo nên sự vận động phát triển của quá trình giáo dục chính trị, tư tưởng. Ở đây có thể thấy rằng, tuy các tài liệu có cách diễn đạt khác nhau, nhưng đều thống nhất với nhau ở mục đích, nhiệm vụ, nội dung, hình thức, biện pháp cơ bản của giáo dục chính trị, tư tưởng và đều khẳng định cần phải “tổ chức chặt chẽ, khoa học”, có nghĩa là phải thực hiện quản lý hoạt động giáo dục chính trị, tư tưởng một cách chặt chẽ, khoa học. * Khái niệm quản lý: Quản lý là một thuộc tính khách quan trong hoạt động của con người và tổ chức xã hội. Trong xã hội, quản lý xã hội nói chung là quá trình tổ chức, điều hành các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu, yêu cầu nhất định, dựa trên những quy luật khách quan. Mỗi một lĩnh vực hoạt động có đối tượng, chức năng xã hội khác nhau mà hoạt động quản lý có mục đích, nhiệm vụ, nội dung, phương pháp khác nhau. Quản lý nhà nước là sự tác động, tổ chức, điều chỉnh mang tính quyền lực nhà nước, thông qua hoạt động của bộ máy nhà nước, bằng phương tiện, công cụ, cách thức tác động của nhà nước đối với các lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội và các lĩnh vực khác của đời sống xã hội theo đường lối, quan điểm của giai cấp cầm quyền. Đặc trưng của quản lý nhà nước là tổ chức, điều hành các hoạt động kinh tế - xã hội theo pháp luật. Trong lĩnh vực kinh tế, quản lý được hiểu là quá trình điều khiển hoạt động các bộ phận của một tổ chức kinh tế, yếu tố của sản xuất làm cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức kinh tế ấy được vận hành một cách thông suốt và đạt được mục đích xác định. Trong quản lý kinh tế, người ta còn còn có các khái niệm riêng cho từng yếu tố, bộ phận của sản xuất kinh doanh như quản lý nguồn nhân lực, quản lý tài chính, quản lý công nghệ... Theo từ điển tiếng Việt khái niệm quản lý có các nghĩa: “1. Trông coi giữ gìn theo những yêu cầu nhất định; 2.Tổ chức và điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu nhất định”[45,tr.800].
20 Từ điển Giáo dục học quan niệm quản lý là: “Hoạt động hay tác động có định hướng, có chủ định của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức [46, tr.326]. Những quan niệm trên về quản lý tuy có cách diễn đạt cụ thể khác nhau, nhưng đều có điểm chung là: Quản lý là sự tác động của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý. Chủ thể quản lý là tổ chức, cá nhân được uỷ quyền, trao quyền để thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý của tổ chức nào đó. Chẳng hạn chủ thể quản lý hành chính Nhà nước là cơ quan hành chính nhà nước (bao gồm chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ, uỷ ban nhân dân các cấp và các sở, ban ngành thuộc uỷ ban nhân dân) và cán bộ, công chức được giao quyền quản lý hành chính nhà nước đối với các hoạt động cụ thể do pháp luật quy định. Khách thể được hiểu là đối tượng chịu sự chi phối, điều khiển hành động trong quan hệ với chủ thể quản lý. Chẳng hạn khách thể quản lý hành chính nhà nước là hành vi của cá nhân, công dân, cán bộ, công chức, các cơ quan, các tập thể lao động, các tổ chức chính trị, kinh tế, văn hoá xã hội....mà hoạt động của chủ thể quản lý hướng tới, tác động tới nhằm điều chỉnh hành vi của họ theo đúng trật tự, kỷ cương xã hội. Hoạt động quản lý là hoạt động có tổ chức và điều khiển, có tính chủ động và sáng tạo. Điều này có nghĩa là, hoạt động quản lý bao giờ cũng có nhiệm vụ, yêu cầu, nội dung, phương thức và phải tuân theo những nguyên tắc xác định. Là quá trình tổ chức, điều hành của chủ thể đối với một quá trình xã hội và hành vi hoạt động của con người, vì vậy phải xác định rõ mục đích, nhiệm vụ, phương thức quản lý. Mục đích quy định tính chất và phương thức quản lý. Mục đích, nhiệm vụ quản lý càng xác định rõ ràng, chính xác, đầy đủ và hiện thực bao nhiêu thì sẽ tạo tiền đề cho xác định phương thức quản lý chính xác bấy nhiêu. Phương thức quản lý là cách thức, biện pháp tác động vào đối tượng quản lý để thực hiện mục mục đích, nhiệm vụ quản lý đã xác định. Khi bàn về phương thức quản lý người ta thường đề cập đến xây dựng các kế hoạch, các chế độ, quy chế, quy định, công tác giám sát, kiểm tra, kiểm