Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:157

Thêm vào BST

Báo xấu

16
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận và thực trạng về quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Từ đó, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN THỊ KIM THOA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 80140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƢƠNG - 2022
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN THỊ KIM THOA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 80140114 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC TS. HỒ VĂN THÔNG BÌNH DƢƠNG, THÁNG 9/2022
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản luận văn này là kết quả nghiên cứu của cá nhân tôi. Các số liệu và tài liệu đƣợc trích dẫn trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu này không trùng lặp với bất cứ công trình nào đã đƣợc công bố trƣớc đây. Tôi xin chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình. Thủ Dầu Một, tháng 11 năm 2022 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Kim Thoa
ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đối với Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học và quý thầy, cô của Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một đã tận tình giảng dạy, tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Để hoàn thành đƣợc luận văn thạc sĩ “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương”, tôi xin bày tỏ sự cảm kích đặc biệt tới Thầy TS. Hồ Văn Thông – ngƣời đã bằng tất cả tâm huyết để tận tình hƣớng dẫn và theo dõi sát sao trong suốt quá trình thực hiện đề tài luận văn. Đồng thời, Thầy cũng là ngƣời luôn cho tôi những lời khuyên vô cùng quý giá về kiến thức chuyên môn, hỗ trợ tối đa cho tôi trong nghiên cứu giúp cho quá trình hoàn thành luận văn đƣợc nhanh chóng và hiệu quả nhất. Một lần nữa, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Thầy bằng tất cả tấm lòng và sự biết ơn của mình. Sau cùng, tôi xin tỏ lòng biết ơn đến cha mẹ, ngƣời thân và bạn bè đã luôn bên cạnh ủng hộ, động viên tôi trong cuộc sống cũng nhƣ trong thời gian hoàn thành luận văn thạc sĩ. Mặc dù đã cố gắng hết khả năng của mình, song chắc hẳn luận văn không thể tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót. Kính mong nhận đƣợc những góp ý quý báu của Quý Thầy, Cô và Hội đồng để đề tài đƣợc hoàn thiện hơn nữa và có ý nghĩa thiết thực áp dụng trong thực tiễn cuộc sống. Tôi xin chân thành cảm ơn! Thủ Dầu Một, tháng 11 năm 2022 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Kim Thoa
iii MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ............................................................... ix DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .................................................................. x MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài ........................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................. 2 3. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề........................................................ 3 3.1 Các nghiên cứu trên thế giới ................................................................... 3 3.2 Các nghiên cứu ở Việt Nam .................................................................... 4 4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu và giả thuyết khoa học ........................... 7 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................... 8 6. Đóng góp mới của luận văn..................................................................... 11 7. Cấu trúc đề tài .......................................................................................... 11 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ.................................................................................................................... 12 1.1. Một số khái niệm liên quan ............................................................... 12 1.1.1. Năng lực và năng lực dạy học ........................................................... 12 1.1.2. Bồi dƣỡng năng lực dạy học.............................................................. 14 1.1.3. Quản lý và quản lý giáo dục .............................................................. 15 1.1.4. Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên ......... 17 1.2. Lý luận về hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên .. 18
iv 1.2.1. Mục tiêu bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ..................................................................................................................... 18 1.2.2. Nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ..................................................................................................................... 18 1.2.3. Phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở.................................................................................................................. 21 1.2.4. Hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ............................................................................................................. 21 1.2.5. Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ............................................................................................ 22 1.2.6. Bối cảnh dạy học theo xu thế đổi mới giáo dục phổ thông ............... 22 1.2.7. Yêu cầu năng lực dạy học theo chƣơng trình giáo dục phổ thông mới đối với giáo viên trung học cơ sở ................................................................ 24 1.3. Lý luận về quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ................................................................................... 26 1.3.1. Tầm quan trọng của hoạt động quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ...................................................................... 26 1.3.2. Xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ...................................................................................................... 28 1.3.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở .................................................................................... 29 1.3.4. Chỉ đạo bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở 30 1.3.5. Quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ............................................................................ 31 1.3.6. Xây dựng cơ sở vật chất phục vụ bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ............................................................................ 32
v 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ................................................................... 33 1.4.1. Các yếu tố chủ quan .......................................................................... 33 1.4.2. Các yếu tố khách quan....................................................................... 35 TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ............................................................................... 37 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG........................... 38 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế-xã hội và giáo dục trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ...................... 38 2.1.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................................. 38 2.1.2. Khái quát về tình hình giáo dục trung học cơ sở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ................................................................................. 40 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng .............................................................. 41 2.2.1. Mục tiêu khảo sát .............................................................................. 41 2.2.2. Nội dung khảo sát .............................................................................. 41 2.2.3. Đối tƣợng khảo sát ............................................................................ 41 2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát........................................................................ 42 2.3. Thực trạng hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ........... 44 2.3.1. Thực trạng nhận thức của đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý về mục tiêu bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ................. 44 2.3.2. Thực trạng thực hiện nội dung bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở .................................................................................... 46 2.3.3. Thực trạng hình thức tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở .................................................................................... 48
vi 2.3.4. Thực trạng phƣơng pháp tổ chức bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ............................................................................ 50 2.3.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ...................................................................... 51 2.4. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ... 53 2.4.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở .................................................................................... 53 2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở .................................................................................... 56 2.4.3. Thực trạng chỉ đạo bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ...................................................................................................... 59 2.4.4. Thực trạng quản lý kiểm tra đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở ............................................................... 62 2.5. Thực trạng ảnh hƣởng của các yếu tố khách quan và chủ quan đến quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ............................. 65 2.5.1. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố khách quan ................................. 65 2.5.2. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố chủ quan ..................................... 67 2.6. Đánh giá chung ................................................................................... 69 2.6.1. Những ƣu điểm .................................................................................. 69 2.6.2. Những hạn chế ................................................................................... 70 2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế .................................................................. 71 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ............................................................................... 72 Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC DẠY HỌC CHO GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ TẠI THÀNH PHỐ THỦ DẦU MỘT, TỈNH BÌNH DƢƠNG........................................... 73
vii 3.1. Nguyên tắc đề xuất ............................................................................. 73 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu .................................................... 73 3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn .................................................... 73 3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm tính hệ thống .................................................... 73 3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi ....................................................... 74 3.2. Biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng ... 74 3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên trƣờng trung học cơ sở về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên.................................................. 74 3.2.2. Biện pháp 2: Cải tiến công tác xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở phù hợp điều kiện thực tiễn các trƣờng .......................................................................................................... 77 3.2.3. Biện pháp 3: Đổi mới nội dung, hình thức, phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học theo hƣớng tích cực hóa ngƣời học ................................. 79 3.2.4. Biện pháp 4: Đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở .............................. 82 3.2.5. Biện pháp 5: Huy động các điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ công tác bồi dƣỡng, tự bồi dƣỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên trung học cơ sở ............................................................................. 84 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ....................................................... 86 3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp đề xuất ......................................................................................................... 87 3.4.1. Mục đích, nội dung, phƣơng pháp khảo nghiệm ............................... 87 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm ......................................................................... 88 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ............................................................................... 92 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 93
viii 1. KẾT LUẬN ............................................................................................. 93 2. KHUYẾN NGHỊ ..................................................................................... 94 2.1. Đối với Sở GD-ĐT tỉnh Bình Dƣơng ................................................... 94 2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Thủ Dầu Một ............. 95 2.3. Đối với các trƣờng trung học cơ sở trên địa bàn thành phố ................. 95 CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐỀ TÀI .................... 96 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 97 PHỤ LỤC ...........................................................................................................
ix DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 2. 1. Nhận thức về mục tiêu bồi dưỡng năng lực dạy học ..................... 45 Bảng 2. 2. Mức độ thực hiện nội dung bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên ................................................................................................... 47 Bảng 2. 3. Mức độ thực hiện hình thức bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên .................................................................................................................. 49 Bảng 2.4: Mức độ thực hiện phƣơng pháp bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên .................................................................................................................. 50 Bảng 2. 5. Mức độ kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dƣỡng năng lực ................ 52 Bảng 2. 6. Thực trạng việc xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng năng lực .............. 53 Bảng 2. 7. Thực trạng về tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học ................................................................................................................... 56 Bảng 2. 8. Thực trạng chỉ đạo bồi dƣỡng năng lực dạy học ........................... 59 Bảng 2. 9. Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng năng lực dạy học .................................................................................. 63 Bảng 2. 10. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố khách quan đến quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở .................. 66 Bảng 2. 11. Mức độ ảnh hƣởng của các yếu tố chủ quan đến đến quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở .................. 67 Bảng 3. 1. Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp đề xuất ...............88 Bảng 3. 2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất .................90
x DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ CBQLGD Cán bộ quản lý giáo dục CLĐNGV Chất lƣợng đội ngũ giáo viên CNH, HĐH Công nghiệp hóa, hiện đại hóa ĐNGV Đội ngũ giáo viên GD Giáo dục GDPT Giáo dục phổ thông GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo GV Giáo viên HS Học sinh KT-XH Kinh tế - Xã hội QLGD Quản lý giáo dục SP Sƣ phạm THCS Trung học cơ sở UBND Ủy ban nhân dân ƢDCNTT Ứng dụng công nghệ thông tin
xi
1 MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Văn kiện Đại hội XIII của Đảng khẳng định “Tiếp tục đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, chƣơng trình, phƣơng thức, phƣơng pháp giáo dục và đào tạo theo hƣớng hiện đại, hội nhập quốc tế, phát triển con ngƣời toàn diện, đáp ứng những yêu cầu mới của phát triển kinh tế - xã hội, khoa học và công nghệ, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tƣ” (Đảng Cộng sản Việt Nam, 2020, trang 128). Đây là định hƣớng lớn, là cơ sở quan trọng để thực hiện chủ trƣơng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay. Để đổi mới giáo dục thành công thì chất lƣợng, trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên các cấp là nhân tố hết sức quan trọng, vì vậy trong xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục nghị quyết số 29- NQ/TW xác định “Xây dựng quy hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng và hội nhập quốc tế. Thực hiện chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo theo từng cấp học và trình độ đào tạo. Tiến tới tất cả các giáo viên tiểu học, trung học cơ sở, giáo viên, giảng viên các cơ sở giáo dục nghề nghiệp phải có trình độ từ đại học trở lên, có năng lực sƣ phạm”, đồng thời coi việc chăm lo xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt để thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo thành công. Theo quan điểm xây dựng chƣơng trình giáo dục phổ thông mới thì dạy học phải thực hiện theo hƣớng “tích hợp cao ở các lớp học dƣới, phân hoá dần ở các lớp học trên; thông qua các phƣơng pháp, hình thức tổ chức giáo dục phát huy tính chủ động và tiềm năng của mỗi học sinh, các phƣơng pháp đánh giá phù hợp với mục tiêu giáo dục và phƣơng pháp giáo dục để đạt đƣợc mục tiêu đó” (Bộ GD&ĐT, 2018, trang 05). Nhƣ vậy, đối với các trƣờng trung học cơ sở thì dạy học tích hợp là yêu cầu bắt buộc trong chƣơng trình giáo dục phổ thông năm 2018. Để giáo viên dạy học tích hợp đƣợc thì bồi dƣỡng năng lực dạy học theo chƣơng trình giáo dục phổ thông mới cho giáo viên trung học cơ sở là một nội dung đặc biệt quan trọng.
2 Nhƣng muốn công tác bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở đạt hiệu quả cao thì các cấp quản lý cần phải quản lý chặt chẽ công tác bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên theo chƣơng trình giáo dục phổ thông mới đúng định hƣớng ngay từ khâu lập kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch đến chỉ đạo thực hiện và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện bồi dƣỡng. Thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng có 13 trƣờng THCS công lập, năm học 2021-2022 bắt đầu thực hiện chƣơng trình giáo dục phổ thông mới cho khối 6. Khi bƣớc vào thực hiện chƣơng trình giáo dục phổ thông mới ở cấp học trung học cơ sở còn nổi lên một số hạn chế: Một số cán bộ quản lý, giáo viên nhận thức chƣa đầy đủ về vai trò, tầm quan trọng của bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trong nâng cao chất lƣợng dạy học theo chƣơng trình giáo dục phổ thông mới; việc lập kế hoạch bồi dƣỡng của các trƣờng còn thiếu tính chủ động chủ yếu dựa vào các nội dung kế hoạch của cấp trên mà chƣa gắn với điều kiện cụ thể của trƣờng mình; công tác tổ chức thực hiện các đợt bồi dƣỡng chƣa chặt chẽ, một số giáo viên chƣa chú tự bồi dƣỡng năng lực dạy học; chỉ đạo thực hiện còn chung chung chƣa sâu sát; công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dƣỡng còn có biểu hiện nặng về hình thức, văn bản là chính mà chƣa đi vào thực chất trình độ chuyên môn của đội ngũ giáo viên các trƣờng đạt đƣợc sau các đợt bồi dƣỡng… đặc biệt ảnh hƣởng của đại dịch Covid-19 làm cho chất lƣợng bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên các trƣờng trung học cơ sở của thành phố hiệu quả chƣa cao. Xuất phát từ những vấn đề lý luận và thực tiễn trên, tôi chọn đề tài “Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương” làm luận văn tốt nghiệp của mình, góp phần quản lý tốt và nâng cao chất lƣợng hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng đáp ứng chƣơng trình giáo dục phổ thông mới. 2. Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu lý luận và thực trạng về quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình
3 Dƣơng. Từ đó, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 3. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề 3.1 Các nghiên cứu trên thế giới Trên thế giới đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về lý luận quản lý giáo dục nói chung và quản lý hoạt động bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên nói riêng. Dựa trên kinh nghiệm của Mỹ, Nga và Châu Âu tác giả Belyaeva E.N. “đề cập đến những vấn đề trọng tâm nhƣ: năng lực đƣợc đào tạo, năng lực nghề nghiệp, năng lực xã hội, năng lực nền tảng của nhân cách, các năng lực nghề nghiệp của giáo viên trong nghiên cứu về “Sự hình thành năng lực nghề nghiệp của giáo viên trong bồi dƣỡng nâng cao trình độ”. Các quốc gia có nền giáo dục phát triển, tiến bộ đều coi trọng và quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, chăm lo bồi dƣỡng chăm lo đội ngũ giáo viên (Phạm Minh Hạc, Trần Kiều, Đặng Bá Lãm, Nghiêm Đình Vỹ, 2002), cụ thể nhƣ: - Pháp: Quan niệm dạy học là một nghề đòi hỏi có trình độ chuyên sâu và đƣợc đào tạo về nghề nghiệp rất cao. Việc bồi dƣỡng giáo viên đƣợc thực hiện theo 3 hƣớng chính: coi trọng việc giáo viên tự nâng cao trình độ nghề nghiệp, tạo ra sự phù hợp với công việc đối với tất cả giáo viên và định kỳ xác định những kiến thức sẽ phải đƣa vào tổng thể chƣơng trình bồi dƣỡng để tổ chức bồi dƣỡng giáo viên nhằm đảm bảo mục tiêu, kế hoạch giáo dục và đào tạo. - Hàn Quốc: việc bồi dƣỡng giáo viên đƣơng nhiệm đƣợc quy định cụ thể với chƣơng trình bồi dƣỡng đƣợc thiết kế riêng cho từng đối tƣợng. Bồi dƣỡng giáo viên thƣờng có 2 loại: Bồi dƣỡng cấp chứng chỉ và bồi dƣỡng nâng cao nghiệp vụ. Chƣơng trình đƣợc phân loại phù hợp với mục tiêu bồi dƣỡng, nhƣ: Bồi dƣỡng chung; soạn thảo chƣơng trình giảng dạy; đào tạo số hóa thông tin dữ liệu. - Trung Quốc: coi đào tạo bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên là “máy cái” của toàn bộ ngành giáo dục, là cơ sở nền tảng cho việc dạy dỗ, đào tạo thế hệ mới. - Thái Lan, việc bồi dƣỡng giáo viên đƣợc chuyển từ bồi dƣỡng tập trung sang đào tạo bồi dƣỡng dựa vào nhà trƣờng.
4 Những nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên kể đến nhƣ: “Một số vấn đề về đào tạo giáo viên” Michel Develay; “Tự đào tạo để dạy học” của Patrice Pelpel (Patrice Pelpel, 1993); “Đào tạo giáo viên về nghiệp vụ” của Marguerite Altet (Marguerite Altet, 1995), ... vv, đã chỉ rõ việc thông qua đào tạo ban đầu và bồi dƣỡng thƣờng xuyên, ngƣời giáo viên phải có năng lực vừa tập trung đi sâu vào nội dung của bộ môn và việc học của ngƣời học. Nhƣ vậy, công trình nghiên cứu ở nƣớc ngoài cũng nhƣ thực tiễn giáo dục của các quốc gia cho thấy vấn đề đào tạo bồi dƣỡng giáo viên và quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên nói chung đƣợc coi trọng và là nhân tố không thể thiếu, điều kiện cần thiết cho hoạt động sƣ phạm của ngƣời thầy có hiệu quả cao và lâu bền đƣợc. 3.2 Các nghiên cứu ở Việt Nam Có thể kể đến các công trình nghiên cứu, các bài viết của các tác giả hàng đầu Việt Nam xung quanh vấn đề này nhƣ các tác giả: Trần Kiểm, Hồ Văn Liên, Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Đức Chính, Trần Khánh Đức, Đặng Xuân Hải, Nguyễn Trọng Hậu, Đặng Bá Lãm, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Phạm Viết Vƣợng... Các nghiên cứu đa dạng từ những vấn đề chung nhất về Quản lý trong hệ thống giáo dục nhƣ các nhân tố, các quan hệ trong Quản lý giáo dục; quan điểm, nguyên tắc quản lý, phƣơng pháp quản lý… đến các nghiên cứu lý luận và thực tế về hoạt động Quản lý bồi dƣỡng giáo viên. Trong phạm vi công trình nghiên cứu này, tác giả khái quát một số nghiên cứu có liên quan trực tiếp đến hoạt động bồi dƣỡng giáo viên và quản lý hoạt động này nhất là ở trƣờng mầm non. Tác giả Trần Nhƣ Tỉnh với công trình “Một số vấn đề về đào tạo bồi dƣỡng giáo viên trung học cơ sở đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông và phổ cập giáo dục trung học cơ sở” đã phân tích thực trạng của đội ngũ giáo viên trung học cơ sở và chỉ ra phƣơng hƣớng đào tạo bồi dƣỡng đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông và phổ cập giáo dục trung học cơ sở. Tiếp đến là các nghiên cứu của Trần Bá Hoành về giáo viên và đào tạo, bồi dƣỡng giáo viên trong giai đoạn hiện nay (Trần Bá Hoành, 2000). Nghiên cứu của tác giả Hà Thế Truyền về “Một số biện pháp nâng cao trình
5 độ đội ngũ giáo viên nhằm thực hiện phổ cập giáo dục trung học cơ sở” cũng đề cập đến vấn đề đổi mới phƣơng thức và phƣơng pháp đánh giá bồi dƣỡng thƣờng xuyên theo hƣớng tiếp tục đổi mới và cải tiến phƣơng thức và cách thức tổ chức học tập bồi dƣỡng thƣờng xuyên cho giáo viên (Hà Thế Truyền, 2003). Tác giả Nguyễn Sĩ Thƣ trong nghiên cứu “Những biện pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở các tỉnh Tây nguyên đáp ứng yêu cầu phổ cập giáo dục trung học cơ sở” (Nguyễn Sỹ Thƣ, 2006) đã đề cập đến vấn đề nâng cao chất lƣợng hoạt động bồi dƣỡng giáo viên trung học cơ sở. Đề tài trên cơ sở đánh giá thực trạng, đề xuất giải pháp và kiến nghị với cấp có thẩm quyền nhằm nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở trên địa bàn Tây Nguyên dƣới góc độ của nhà Quản lý giáo dục. Trong luận án tiến sĩ của Lục Thị Nga về “Quản lý hoạt động tự bồi dƣỡng nghiệp vụ sƣ phạm của giáo viên trƣờng trung học cơ sở trong giai đoạn hiện nay”, tác giả đã phân tích, làm rõ về hoạt động tự bồi dƣỡng của giáo viên trƣờng trung học cơ sở và Quản lý hoạt động tự bồi dƣỡng này. Nghiên cứu đã đề xuất những biện pháp Quản lý hoạt động tự bồi dƣỡng nghiệp vụ sƣ phạm của giáo viên trƣờng trung học cơ sở trong giai đoạn hiện nay (Lục Thị Nga, 2007). Công trình “Nghiên cứu đề xuất các biện pháp cải cách công tác đào tạo bồi dƣỡng giáo viên phổ thông” do Nguyễn Thị Bình làm chủ nhiệm đã chỉ ra những hạn chế về nội dung, hình thức, phƣơng pháp trong bồi dƣỡng giáo viên, từ đó đã đƣa ra các biện pháp đổi mới căn bản về phƣơng thức đào tạo và bồi dƣỡng giáo viên nhằm đem lại hiệu quả cao hơn (Nguyễn Thị Bình, 2013). Luận án tiến sĩ của Nguyễn Thị Thu Thơm về “Quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở khu vực miền núi phía Bắc theo định hƣớng đổi mới giáo dục phổ thông”, tác giả đã làm phong phú thêm lí luận về bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở theo định hƣớng đổi mới giáo dục phổ thông. Đánh giá đƣợc thực trạng năng lực dạy học và bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở khu vực miền núi phía Bắc theo định hƣớng đổi mới giáo dục phổ thông; chỉ ra đƣợc các yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hƣởng đến quản lí hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở.
6 Từ đó, đề xuất đƣợc 6 biện pháp quản lý bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở khu vực miền núi phía Bắc theo định hƣớng đổi mới giáo dục phổ thông (Nguyễn Thị Thu Thơm, 2020). Luận án tiến sĩ của Trần Đăng Khởi: “Quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực”, tác giả đã khái quát hóa và hệ thống hóa các kết quả nghiên cứu về năng lực, làm rõ bản chất của năng lực đƣợc đào tạo và năng lực nghề nghiệp. Đề xuất quy trình quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực nhằm nâng cao năng lực nghề nghiệp của giáo viên trung học cơ sở đáp ứng những yêu cầu của sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục nƣớc ta hiện nay. Khảo sát để đánh giá thực trạng nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về công tác đánh giá năng lực của nhà trƣờng và toàn bộ công tác quản lý tất cả các hoạt động bồi dƣỡng giáo viên trong các trƣờng trung học cơ sở trong mẫu khảo sát từ các tỉnh vùng ven Hà Nội. Từ đó, đề xuất đƣợc 6 biện pháp quản lý nâng cao chất lƣợng và hiệu quả công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực (Trần Đăng Khởi, 2021). Ngoài ra còn có nhiều công trình đề cập đến vấn đề bồi dƣỡng và quản lý bồi dƣỡng giáo viên ở các cấp quản lý giáo dục nhƣ: Nguyễn Văn Lê với “Khoa học quản lý nhà trƣờng” (Nguyễn Văn Lê, 1998); “Về các biện pháp lớn nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo, bồi dƣỡng, sử dụng giáo viên” của Nguyễn Cảnh Toàn (Nguyễn Cảnh Toàn, 1987), “Về các biện pháp lớn nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo, bồi dƣỡng, sử dụng giáo viên”, Tạp chí Nghiên cứu giáo dục, số 1) …. vv. Liên quan đến vấn đề này cũng nhận đƣợc nhiều sự quan tâm, nghiên cứu của các tác giả, trong đó phải kể đến một số luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục đã nghiên cứu nhƣ: “Biện pháp quản lý hoạt động dạy của Hiệu trƣởng ở trƣờng Trung học phổ thông An Hải Thành phố Hải Phòng trong giai đoạn hiện nay” của tác giả Bùi Thanh Bình; "Biện pháp quản lý bồi dƣỡng giáo viên tiểu học Thành phố Nam Định đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp" của tác giả Dƣơng Thị Minh Hiền; “Quản lý của hiệu trƣởng nhằm nâng cao năng lực sƣ phạm cho giáo viên mầm non Thành phố Thái Nguyên” của tác giả Lƣu Thị Kim Phƣợng; “Thực trạng hoạt động quản lý việc bồi dƣỡng chuyên môn cho giáo viên ở một số trƣờng mầm non tại Thành phố Hồ Chí
7 Minh” của tác giả Nguyễn Hữu Lê Duyên;…vv. Ngoài ra, còn các công trình nghiên cứu khác có liên quan theo các góc độ tiếp cận nhƣ tiếp cận năng lực, tiếp cận tổng thể, gắn với chuẩn nghề nghiệp của giáo viên…. nhƣ: “Cải cách đào tạo bồi dƣỡng giáo viên theo định hƣớng chuẩn và năng lực nghề nghiệp” của tác giả Vũ Quốc Chung và Nguyễn Văn Cƣờng; “Một số vấn đề về năng lực sƣ phạm và đào tạo năng lực sƣ phạm cho sinh viên”, tác giả Lê Thị Xuân Liên (Lê Thị Xuân Liên, 2006), Một số vấn đề về năng lực sư phạm và đào tạo năng lực sư phạm cho sinh viên, Tạp chí Giáo dục, số 131) đã chỉ rõ các yêu cầu về 5 nhóm năng lực cơ bản của ngƣời giáo viên... Nhƣ vậy, có thể thấy vấn đề bồi dƣỡng giáo viên, quản lý hoạt động bồi dƣỡng giáo viên nói chung là vấn đề đƣợc nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu, cho thấy tính khoa học và thời sự, cấp thiết. Tuy nhiên, chƣa có công trình nghiên cứu nào trực tiếp đề cập đến vấn đề quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. Song các công trình và bài viết trên là nguồn tƣ liệu rất quan trọng cho tác giả thực hiện thành công đề tài luận văn của mình. 4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu và giả thuyết khoa học 4.1. Đối tƣợng nghiên cứu Quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4.2.1. Về nội dung: Đề tài chỉ nghiên cứu công tác quản lý hoạt động bồi dƣỡng năng lực dạy học cho giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở tại thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dƣơng. 4.2.2. Về đối tượng khảo sát: Đề tài tiến hành khảo sát 100 cán bộ quản lý (PGD, BGH, Tổ trƣởng – tổ phó chuyên môn các trƣờng), giáo viên ở các trƣờng trung học cơ sở, thành phố Thủ Dầu Một. Ngoài ra còn có trao đổi lấy ý kiến chuyên gia (Cán bộ phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố Thủ Dầu Một; một số Hiệu trƣởng và Phó Hiệu trƣởng các