Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:203

Thêm vào BST

Báo xấu

33
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương" đã tập trung nghiên cứu về cơ sở lý thuyết và thực tiễn hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh tiểu học cũng như công tác quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng này tại các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT TRẦN QUANG KIỆT QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG, CHỐNG XÂM HẠI TÌNH DỤC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÍ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ BÌNH DƯƠNG - 2019
2 UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT TRẦN QUANG KIỆT QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG, CHỐNG XÂM HẠI TÌNH DỤC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƯƠNG CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÍ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 8140114 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. TRẦN THỊ TUYẾT MAI BÌNH DƯƠNG - 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên Trần Quang Kiệt xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Bình Dương, ngày tháng năm 2019 (Ký tên và ghi rõ họ tên) Trần Quang Kiệt
LỜI CẢM ƠN Đầu tiên tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả quý Thầy/ Cô trong Trường Đại học Thủ Dầu Một, Bình Dường đã hỗ trợ cho tôi trong quá trình tham gia học tập, cũng như thực hiện luận văn. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Trần Thị Tuyết Mai, người đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành tới đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý tại các Trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương bao gồm: Trường TH Trần Quốc Tuấn, Tân Định, Võ Thị Sáu, An Điền, Duy Tân, An Tây B đã tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ nhiệt tình trong quá trình thực hiện khảo sát thực trạng cho đề tài. Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, tập thể các anh chị em bạn bè đã chia sẻ, động viên và hỗ trợ tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Người nghiên cứu Trần Quang Kiệt ii
TÓM TẮT Hiện nay, tình trạng xâm hại tình dục trẻ em đang có xu hướng gia tăng và ngày càng diễn biến phức tạp. Xâm hại tình dục trẻ em hiện nay đang trở thành mối quan tâm lớn của mọi gia đình và toàn xã hội. Đặc biệt, đối với nạn nhân là học sinh tiểu học, các em dễ bị tấn công tình dục do bản thân còn nhỏ dại, trong sáng và không có kiến thức nên rất dễ bị xâm hại. Khi đã bị xâm hại nhiều học sinh bị rơi vào mặc cảm tội lỗi, thấy mình không có giá trị, tự ti về bản thân nên rất dễ trở thành nạn nhân của các vụ tiếp theo. Nghiêm trọng hơn khi lớn lên các em không dám quan hệ với người khác giới, đánh mất niềm tin cuộc sống, buông xuôi cuộc đời phụ thuộc vào các chất gây nghiện, tệ nạn xã hội. Từ diễn biến phức tạp của tình trạng xâm hại trẻ em và những hậu quả của nó để lại đã và đang đặt ra cho xã hội, gia đình và ngành giáo dục, đặc biệt là trường tiểu học nhiệm vụ cấp bách trong việc dạy cho học sinh các kỹ năng để nhận biết các tình huống và phòng chống xâm hại tình dục. Nhà trường phải có những biện pháp hiệu quả công tác quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học giúp các em nhận rõ được giá trị của bản thân, thể hiện được lòng tự trọng và bản lĩnh của mình. Đề tài đã tập trung nghiên cứu về cơ sở lý thuyết và thực tiễn hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh tiểu học cũng như công tác quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng này tại các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Kết quả nghiên cứu thực trạng về quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh ở các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát đã chỉ ra được những hạn chế, thiếu sót như: - Một bộ phận CBQL, GV và CMHS chưa có sự hiểu biết đầy đủ và thấu đáo về ý nghĩa, mục đích của hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống XHTD cho học sinh. Chưa thực hiện hiệu quả nội dung giáo dục học sinh kỹ năng nhận biết cảm giác an toàn và không an toàn, giáo dục học sinh kỹ năng xử lý các tình huống mà học sinh có nguy cơ bị xâm hại tình dục. Hình thức thực hiện thông iii
qua lồng ghép vào các môn học chính khóa trên lớp, hoạt động tư vấn, và câu lạc bộ tuổi thơ hiếm khi được thực hiện; - Các trường tiểu học chưa phối kết hợp hiệu quả với các cơ quan ban ngành, gia đình để đảm bảo quyền lợi cho học sinh, đạt được mục tiêu giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh; - Các trường tiểu học chưa huy động hiệu quả các lực lượng ngoài nhà trường như cha mẹ học sinh, các tổ chức xã hội tham gia hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh. Các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, tài liệu giảng dạy, tranh ảnh trong tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh chưa phục vụ hiệu quả. Khả năng tổ chức kiểm tra việc thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục chưa thường xuyên và chưa mang lại kết quả cao; - Các trường tiểu học chưa thực hiện hiệu quả trong việc chỉ đạo giáo viên lồng ghép giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục trong các môn học như: Đạo đức, Thể dục. Công tác tư vấn tâm lý học đường của nhà trường, chỉ đạo giáo viên phụ trách tư vấn chia sẻ, tư vấn, giải đáp những thắc mắc cho học sinh những vấn đề liên quan tới giáo dục giới tính, giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục chưa mang lại hiệu quả. Các trường chưa thực hiện tốt việc xây dựng và quản lý các câu lạc bộ tuổi thơ trong nhà trường tiểu học; - Các trường chưa thực hiện việc chuẩn bị nguồn kinh phí, cơ sở vật chất cho hoạt động giáo dục kỹ năng sống nói chung, giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục nói riêng hiệu quả. CBQL phối hợp với địa phương công an, các tổ chức đoàn hội tổ chức các hoạt động ngoại khóa, giáo dục kỹ năng cho học sinh tiểu học về lĩnh vực phòng chống xâm hại tình dục còn hạn chế. Để khắc phục những hạn chế thiếu sót trên, người nghiên cứu đã đề xuất 5 biện pháp quản lý, bao gồm: Nâng cao nhận thức của giáo viên nhà trường, cha mẹ và người giám hộ về tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh; Tổ chức tập huấn kiến thức, phương pháp giáo dục giới tính và kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho cán bộ, giáo viên trong nhà trường; Tăng cường chỉ đạo giáo viên hình thành các kỹ năng phòng, chống iv
xâm hại tình dục cho học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm và lồng ghép các môn học; Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và các điều kiện hỗ trợ cho hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh; Đẩy mạnh kiểm tra đánh giá hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh. Các biện pháp được xác định là khả thi và cần thiết để khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong quá trình quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh ở các trường tiểu học ở thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. v
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ ii TÓM TẮT ............................................................................................................. iii MỤC LỤC ............................................................................................................. vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................... xi DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................... xii DANH MỤC BIỂU ĐỒ ...................................................................................... xiv MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG CHỐNG XÂM HẠI TÌNH DỤC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC .............................................................................................................................. 10 1.1.Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................ 10 1.1.1 Các nghiên cứu ở nước ngoài ............................................................. 10 1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam .............................................................. 11 1.2. Một số khái niệm ........................................................................................... 14 1.2.1. Khái niệm xâm hại trẻ em, xâm hại tình dục trẻ em ........................ 14 1.2.2. Khái niệm quản lý, quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học ........................................ 17 1.2.3. Khái niệm kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục; hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục ................................................ 19 1.3. Lý luận về hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học .................................................................................... 22 1.3.1. Sự phát triển tâm lý ở lứa tuổi học sinh tiểu học............................... 22 1.3.2. Một số văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác phòng chống xâm hại tình dục học sinh ở trường tiểu học .................................... 24 1.3.3. Mục tiêu giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học .................................................................................. 27 1.3.4. Nội dung giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học .................................................................................. 27 vi
1.3.5. Phương pháp và hình thức giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học ...................................................... 29 1.3.6. Kiểm tra – đánh giá kết quả hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học ............................. 33 1.4. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học ............................................................................. 33 1.4.1. Quản lý mục tiêu giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học .................................................................... 34 1.4.2. Quản lý nội dung giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học .................................................................... 34 1.4.3. Quản lý phương pháp và hình thức giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học ........................................ 36 1.4.4. Quản lý các điều kiện giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học ............................................................. 37 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học ................................................. 37 1.5.1. Các yếu tố khách quan....................................................................... 37 1.5.2. Các yếu tố chủ quan .......................................................................... 39 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1..................................................................................... 41 Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG, CHỐNG XÂM HẠI TÌNH DỤC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƯƠNG .................. 43 2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ................................................................................................................... 43 2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội thị xã Bến Cát .......................................... 44 2.1.2. Giới thiệu về các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ..................................................................................................................... 45 2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ..................................................................... 47 2.2.1. Nội dung khảo sát .............................................................................. 47 2.2.2. Công cụ điều tra, khảo sát thực trạng ................................................ 48 vii
2.2.3. Tổ chức điều tra, khảo sát.................................................................. 49 2.2.4. Qui ước thang đo ............................................................................... 53 2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ............................ 55 2.3.1. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và cha mẹ học sinh về hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục .............................. 55 2.3.2. Thực trạng nội dung giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học .................................................................... 60 2.3.3. Thực trạng phương pháp giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học ............................................................. 64 2.3.4. Thực trạng hình thức giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học ............................................................. 66 2.4. Kết quả khảo sát thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ờ trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ........................................................................................... 68 2.4.1. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tầm quan trọng của quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học .................................................................................. 68 2.4.2. Mục tiêu quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ................................................................................................. 70 2.4.3. Thực trạng quản lý nội dung hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ........................................................................... 72 2.4.4. Thực trạng quản lý phương pháp và hình thức giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ................................................................. 76 2.4.5. Thực trạng quản lý các điều kiện phục vụ cho hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương .......................................................... 80 viii
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương.................................................................................... 83 2.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ........................................................................................... 85 2.6.1. Ưu điểm ............................................................................................. 85 2.6.2. Hạn chế .............................................................................................. 85 2.6.3. Nguyên nhân ...................................................................................... 87 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..................................................................................... 89 Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC KỸ NĂNG PHÒNG, CHỐNG XÂM HẠI TÌNH DỤC CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƯƠNG .................. 91 3.1. Các nguyên tắc đề xuất hệ thống các biện pháp ........................................... 91 3.1.1 Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích .................................................... 91 3.1.2 Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ........................................................ 91 3.1.3 Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ..................................................... 91 3.1.4 Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống ..................................................... 91 3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường Tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương .......................................................................................................... 92 3.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ giáo viên nhà trường, cha mẹ và người giám hộ về tầm quan trọng của kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh .......................................................................................... 92 3.2.2. Tổ chức tập huấn kiến thức, phương pháp giáo dục giới tính và kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho cán bộ, giáo viên trong nhà trường ..................................................................................................................... 94 3.2.3. Tăng cường chỉ đạo giáo viên hình thành các kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm và lồng ghép các môn học ........................................................................................ 96 ix
3.2.4. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và các điều kiện hỗ trợ cho hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ......... 98 3.2.5. Đẩy mạnh kiểm tra đánh giá hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh .......................................................... 99 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 101 3.4. Khảo nghiệm tính khả thi của biện pháp giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở Trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương ........................................................................................................ 102 3.4.1 Mục đích khảo nghiệm ..................................................................... 102 3.4.2 Phương pháp khảo nghiệm ............................................................... 102 3.4.3 Quy trình khảo nghiệm ..................................................................... 102 3.4.2 Kết quả khảo nghiệm ........................................................................ 103 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3................................................................................... 114 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .................................................................... 115 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 119 PHỤ LỤC ............................................................................................................... 1 x
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT STT Chữ viết tắt Nội dung đầy đủ 1 CBQL Cán bộ quản lý 2 CMHS Cha mẹ học sinh 3 GD&ĐT Giáo dục và Đào tạo 4 GV Giáo viên 5 HĐGD Hoạt động giáo dục 6 HSTH Học sinh tiểu học 7 QL Quản lý 8 QLGD Quản lý giáo dục 9 TH Tiểu học 10 UBND Ủy ban nhân dân 11 XHTD Xâm hại tình dục xi
DANH MỤC CÁC BẢNG STT TÊN CÁC BẢNG TRANG Bảng 2.1. Số lượng và mã hóa tên người tham gia phỏng vấn 1 49 trong các trường tiểu học tại thị xã Bến Cát, Bình Dương 2 Bảng 2.2. Thống kê số liệu các trường khảo sát 50 3 Bảng 2.3. Đặc điểm CBQL và GV được khảo sát 51 4 Bảng 2.4. Đặc điểm cha mẹ học sinh được khảo sát 52 5 Bảng 2.5. Quy ước xử lý thông tin phiếu khảo sát 54 Bảng 2.6. Ý kiến của CBQL, GV và CMHS về ý nghĩa hoạt 6 động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học 56 sinh tiểu học Bảng 2.7. Ý kiến của CBQL, GV và CMHS về mục đích hoạt 7 động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học 58 sinh tiểu học Bảng 2.8. Ý kiến của CBQL, GV, PHHS về thực trạng nội 8 dung giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho 61 học sinh Bảng 2.9. Ý kiến của CBQL và GV về thực trạng phương 9 64 pháp giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại cho học sinh Bảng 2.10. Ý kiến của CBQL, GV, CMHS về thực trạng hình 10 66 thức giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại cho học sinh Bảng 2.11. Ý kiến của CBQL, GV về việc thực hiện mục tiêu quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại 11 70 tình dục cho học sinh tại các trường tiểu học thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương Bảng 2.12. Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng quản lý nội 12 dung hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống XHTD cho 73 học sinh tại các trường tiểu học xii
Bảng 2.13. Ý kiến của CBQL, GV về thực trạng quản lý 13 phương pháp và hình thức giáo dục kỹ năng phòng, chống 76 xâm hại tình dục cho học sinh tại các trường tiểu học Bảng 2.14. Ý kiến CBQL, GV về thực trạng quản lý các điều 14 kiện phục vụ hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống 80 XHTD cho học sinh các trường tiểu học Bảng 2.15. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt 15 động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho 83 học sinh tại các trường tiểu học thị xã Bến Cát, Bình dương Bảng 3.1: Kế hoạch tập huấn cho đội ngũ giáo viên, cán bộ 16 94 quản lý Bảng 3.2. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp “Nâng cao nhận thức của giáo viên nhà trường, cha 17 104 mẹ và người giám hộ về tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh” Bảng 3.3. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp “Tổ chức tập huấn kiến thức, phương pháp giáo dục 18 106 giới tính và kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho cán bộ, giáo viên trong nhà trường” Bảng 3.4. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp “Tăng cường chỉ đạo giáo viên hình thành các kỹ 19 108 năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm và lồng ghép các môn học” Bảng 3.5. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của biện pháp “Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và các điều kiện 20 109 hỗ trợ cho hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh” Bảng 3.6. Kết quả đánh giá về tính cần thiết và khả thi của 21 111 biện pháp “Tăng cường chỉ đạo giáo viên hình thành các kỹ xiii
năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh thông qua các hoạt động trải nghiệm và lồng ghép các môn học” DANH MỤC BIỂU ĐỒ STT TÊN BIỂU ĐỒ TRANG Biểu đồ 2.1. Nhận thức của CBQL, GV về tầm quan 1 trọng của quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng 69 phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh tiểu học Biểu đồ 3.1. Kết quả đánh giá tính cần thiết và khả 2 113 thi của các biện pháp đề xuất xiv
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Xâm hại tình dục trẻ em hiện nay đang trở thành mối quan tâm lớn của mọi gia đình và toàn xã hội. Những vụ án gần đây làm nóng dư luận xã hội chính là sự cảnh báo đến các bậc cha mẹ, đòi hỏi cha mẹ có sự quan tâm nhiều hơn đến con cái đồng thời cũng cần có đủ kiến thức, kỹ năng để bảo vệ con em mình. Hiện nay, trên các trang báo liên tục xuất hiện những tin tức về xâm phạm tình dục trẻ em xảy ra ở cả đối tượng bé trai và bé gái và đang có xu hướng gia tăng và diễn biến phức tạp hơn. Xâm hại tình dục trẻ em là một trong những vấn đề đang gây phẫn nộ trong cộng đồng xã hội. Theo thống kê của Cục Bảo vệ - Chăm sóc trẻ em (thuộc Bộ Lao động - Thương binh và xã hội), trong giai đoạn từ 2005 - 2007, đặc biệt là vào năm 2007, nạn xâm hại, ngược đãi, bạo hành trong gia đình tăng gấp 3 lần, ở cộng đồng tăng 7 lần, trong trường học tăng 13 lần. Theo UNICEF, trong 5 năm qua, có khoảng 5.300 vụ xâm hại tình dục trẻ em tại Việt Nam, nghĩa là cứ 8 giờ trôi qua lại có một bé bị xâm hại. Đau lòng hơn là hàng trăm trẻ dưới 6 tuổi cũng trở thành nạn nhân. Trong đó, thông tin 5 tháng đầu năm 2018, có 735 trẻ em bị xâm hại (Theo báo Tuổi Trẻ online ngày 28/7/2017). Tuy nhiên, những con số này trên thực tế còn lớn hơn rất nhiều bởi các vụ xâm hại vẫn còn bị che dấu do sự kém hiểu biết về pháp luật, đặc biệt là Luật Bảo vệ, Chăm sóc và Giáo dục trẻ em. Lứa tuổi học tiểu học là lứa tuổi dễ bị tấn công tình dục do bản thân các em còn nhỏ dại, trong sáng và không có kiến thức nên rất dễ bị xâm hại, thậm chí khi đã bị xâm hại nhiều trẻ cũng không biết. Đối tượng xấu có thể là hàng xóm, là họ hàng người thân thường dụ dỗ các em bằng việc cho quà bánh, bằng hành vi âu yếm khiến nhiều phụ huynh chủ quan cho rằng con không thể bị đưa vào “chuyện người lớn”. Sự xâm hại thể hiện dưới nhiều hình thức như xâm hại về thể xác, về vật chất hoặc về tinh thần mà đôi khi không dễ nhận ra ngay nguy cơ và mức độ nguy hiểm của chúng. Trẻ em khi bị xâm hại phải chịu sang chấn tâm lý mạnh mẽ, tật nguyền về tinh thần và đau đớn về thể xác. Các em bị rơi vào
mặc cảm tội lỗi, thấy mình không có giá trị, tự ti về bản thân nên rất dễ trở thành nạn nhân của các vụ tiếp theo. Nghiêm trọng hơn khi lớn lên các em không dám quan hệ với người khác giới, đánh mất niềm tin cuộc sống, buông xuôi cuộc đời phụ thuộc vào các chất gây nghiện (ma túy, sex) trở thành gái mại dâm… Diễn biến phức tạp của tình trạng xâm hại trẻ em và những hậu quả của nó để lại đã và đang đặt ra cho xã hội, gia đình và ngành giáo dục, đặc biệt là trường tiểu học nhiệm vụ cấp bách trong việc dạy cho học sinh các kỹ năng để nhận biết các tình huống và phòng chống xâm hại tình dục. Học sinh trong độ tuổi tiểu học, do khả năng nhận thức, kinh nghiệm sống cũng như khả năng tự bảo vệ còn nhiều hạn chế, nên công tác giáo dục kỹ năng này càng cần được chú trọng hơn. Khi trẻ có kỹ năng nhận biết, phòng chống và xử trí khi bị xâm hại sẽ giúp các em nhận rõ được giá trị của bản thân, thể hiện được lòng tự trọng và bản lĩnh của mình. Để tăng cường giải pháp phòng, chống và xử lý kịp thời các vụ việc bạo lực, xâm hại trẻ em, giảm tối đa các tổn hại và bảo đảm quyền, lợi ích của trẻ em, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị: Số: 18/CT-TTg ngày 16 tháng 05 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ chỉ thị về việc tăng cường giải pháp phòng chống bạo lực, xâm hại trẻ em. Công văn số 995/LĐTBXH-TE ngày 17/3/2017 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội V/v tăng cường công tác bảo vệ trẻ em, thực hiện các giải pháp phòng, chống xâm hại, bạo lực trẻ em; Luật Bảo vệ, Chăm sóc và Giáo dục trẻ em số 25/2004/QH11, được Quốc hội thông qua ngày 15/6/2004, trẻ dưới 6 tuổi được chăm sóc sức khỏe ban đầu, được khám, chữa bệnh không phải trả tiền tại các cơ sở y tế công lập; Luật trẻ em số 102/2016/QH13 đã ban hành những quy định: Theo dõi sức khỏe định kỳ cho phụ nữ mang thai và trẻ em theo độ tuổi. Chăm sóc dinh dưỡng, sức khỏe ban đầu và tiêm chủng cho trẻ em. Phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em. Tư vấn và hỗ trợ trẻ em trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục phù hợp với độ tuổi theo quy định pháp luật; Thông báo số 117/TB-VPCP khẳng định: Công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm chỉ đạo và có biện pháp quản lý, giám 2
sát, công khai hoạt động giáo dục, chăm sóc trẻ em, phòng ngừa bạo lực, xâm hại trẻ em. Thực hiện kế hoạch số 48 KH/HĐĐTW ngày 17/3/2017 của Hội đồng Đội Trung ương về việc tổ chức chương trình “Hãy lên tiếng” phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em năm 2017; Chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi, năm học 2016 – 2017. Ngày 26/4/2017, tại Hội trường Nhà Thiếu nhi tỉnh Bình Dương, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn, Hội đồng Đội tỉnh tổ chức tập huấn kỹ năng tuyên truyền phòng chống xâm hại tình dục ở trẻ em với sự tham gia của 236 đại biểu là Chủ tịch, Phó chủ tịch Hội Đồng đội các huyện, thị, thành phố và giáo viên làm Tổng phụ trách Đội của 231 Liên đội trên địa bàn tỉnh. Bến Cát là một trong những huyện thị của tỉnh Bình Dương có tốc độ đô thị hóa cao với nhiều khu công nghiệp. Do đó, nhiều nhà trọ mọc lên, mở cửa đón dân nhập cư từ khắp nơi đổ về sinh sống, đã khiến Bến Cát thành một mảnh đất ẩn trú và phát sinh nhiều loại tội phạm. Trong đó, xâm hại tình dục (XHTD) trẻ em đang trở thành vấn nạn. Trước thực trạng đó, thời gian qua, dưới sự chỉ đạo từ Trung ương đến địa phương, các cấp, ngành trong tỉnh nói chung và thị xã Bến Cát nói riêng đã triển khai nhiều hoạt động; trong đó tập trung tuyên truyền, cung cấp cho các em những kiến thức về giới, hành vi xâm hại tình dục và kỹ năng ứng phó. Các đơn vị trường học cũng đã tập trung tuyên truyền và tổ chức nhiều chuyên đề về kỹ năng phòng ngừa, xử lý các hành vi, tình huống xâm hại tình dục cho các em về mối nguy hiểm và hậu quả của các yếu tố xâm hại cũng như cung cấp địa chỉ các cơ quan có thể hỗ trợ, can thiệp… Tuy nhiên, trên thực tế, việc giáo dục trẻ em những kỹ năng nhận biết và phòng chống sự xâm hại còn là một khoảng trống lớn, do chưa nhận thức được tầm quan trọng của công tác giáo dục kỹ năng sống nói chung, và công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về Quyền Trẻ em còn chưa được quan tâm đúng mức. Tại các trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương, lãnh đạo các trường thường chỉ tập trung vào các biện pháp và kế hoạch để nâng cao chất lượng về chuyên môn, mà chưa tập trung cao vào công tác quản lý hoạt động 3
giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, công tác quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh chưa được chú trọng do những nguyên nhân chủ quan, khách quan khác nhau. Xuất phát từ những lí do nêu trên, chúng tôi chọn đề tài: "Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương” để làm luận văn tốt nghiệp. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở lý luận, đề tài phân tích thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học công lập trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Từ đó, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học công lập tại địa phương nhằm giúp các em có được những kỹ năng phòng, chống xâm hại cần thiết để tự bảo vệ bản thân mình. 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học. 3.2. Đối tượng nghiên cứu Quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Hệ thống hóa cơ sở lí luận của quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh trường tiểu học. 4.2. Tìm hiểu, phân tích thực trạng quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. 4.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng phòng, chống xâm hại tình dục cho học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương. 4