Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông

Chia sẻ: Tomcangxanh90 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học, đề tài đề xuất các biện pháp tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục: Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM PHẠM NGỌC THẮNG TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CẤP TIỂU HỌC TỈNH BẮC KẠN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM PHẠM NGỌC THẮNG TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CẤP TIỂU HỌC TỈNH BẮC KẠN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG Ngành: Quản lý giáo dục Mã ngành: 8.14.01.14 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. Đinh Đức Hợi 2. TS. Lê Thị Thu Hương THÁI NGUYÊN - 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả trình bày trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Bắc Kạn, tháng 7 năm 2018 TÁC GIẢ Phạm Ngọc Thắng i
LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng tới Lãnh đạo trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, các Thầy giáo Cô giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo điều kiện giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trường. Đặc biệt, với tấm lòng thành kính, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến TS. Đinh Đức Hợi và TS. Lê Thị Thu Hương những người đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Kạn, lãnh đạo các phòng chuyên môn Sở GD&ĐT tỉnh Bắc Kạn, các phòng Giáo dục và Đào tạo, các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn cùng bạn bè, người thân đã tạo điều kiện cả về thời gian, vật chất, tinh thần cho tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, mặc dù bản thân em đã luôn cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm khuyết. Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của các thầy, các cô và các bạn đồng nghiệp. Em xin trân trọng cảm ơn! Bắc Kạn, tháng 7 năm 2018 TÁC GIẢ Phạm Ngọc Thắng ii
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii MỤC LỤC ..........................................................................................................iii DANH MỤC CÁC TỪ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT ............................................ iv DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................. vii MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 4 3. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 4 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 5 5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 5 6. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 5 7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5 8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 7 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CẤP TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG .............................................. 8 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 8 1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................ 11 1.2.1. Tổ chức .................................................................................................... 11 1.2.2. Tổ chức bồi dưỡng................................................................................... 13 1.2.3. Nội dung và hoạt động bồi dưỡng giáo viên ........................................... 15 1.3. Một số vấn đề cơ bản về năng lực của giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học ...... 17 1.3.1. Nhiệm vụ của giáo viên tiếng Anh tiểu học trong giai đoạn hiện nay.......... 17 1.3.2. Yêu cầu về năng lực của giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học..................... 17 iii
1.4. Những nội dung cơ bản của hoạt động tổ chức bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học ....................................................................................... 20 1.4.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng giáo viên .......................................................... 20 1.4.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng giáo viên ................................... 22 1.4.3. Chuẩn bị các điều kiện và phương tiện kỹ thuật cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên ................................................................................................. 24 1.4.4. Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng giáo viên ..................................... 24 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học ........................................................................................................ 25 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .................................................................................... 29 Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CẤP TIỂU HỌC TỈNH BẮC KẠN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG .............. 30 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hoá - xã hội của tỉnh Bắc Kạn................. 30 2.2. Thực trạng giáo dục tiểu học tỉnh Bắc Kạn ................................................ 31 2.2.1. Thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh ở các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn .................................................................... 31 2.3. Thực trạng công tác tổ chức bồi dưỡng giáo viên dạy tiếng Anh cấp tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn .................................................................... 36 2.3.1. Lập kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh ở một số phòng GD&ĐT, trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm 2014 đến 2017 ....................... 37 2.3.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm 2014 đến 2017 ............................................. 42 2.3.3. Chuẩn bị các điều kiện và phương tiện kỹ thuật cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh cấp tiểu trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm 2014 đến 2017............................................................................................................. 48 2.3.4. Kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh ở một số phòng GD&ĐT, trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm 2014 đến 2017............................................................................................................. 51 iv
2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông............. 54 2.5. Đánh giá chung ........................................................................................... 58 2.5.1. Ưu điểm ................................................................................................... 58 2.5.2. Hạn chế .................................................................................................... 59 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 .................................................................................... 62 Chương 3: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CẤP TIỂU HỌC TỈNH BẮC KẠN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG ........................ 63 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp .............................................................. 63 3.1.1. Đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp ............................................... 63 3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ của các biện pháp ................................................ 63 3.1.3. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................... 63 3.2. Đề xuất một số biện pháp Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông .................................................................................................................. 64 3.2.1. Đổi mới công tác lập kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh tiểu học............................................................................................................... 64 3.2.2. Xác định nội dung bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh tiểu học............. 66 3.2.3. Đổi mới các hình thức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh tiểu học phù hợp với đặc điểm nhà trường, của địa phương ........................................... 77 3.2.4. Xác định và cung cấp các điều kiện, nguồn lực phục vụ bồi dưỡng giáo viên............................................................................................................. 81 3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng ......................... 83 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 85 3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ............................................................................................................... 86 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................... 90 v
1. Kết luận .......................................................................................................... 90 2. Kiến nghị ....................................................................................................... 92 2.1. Với Sở GD&ĐT Bắc Kạn........................................................................... 92 2.2. Với các phòng GD&ĐT.............................................................................. 92 2.3. Với các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn .................................... 93 2.4. Với giáo viên dạy tiếng Anh tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn............... 93 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 95 PHỤ LỤC vi
DANH MỤC CÁC TỪ VÀ CỤM TỪ VIẾT TẮT Từ và cụm từ Quy ước viết tắt Bồi dưỡng giáo viên BDGV Bồi dưỡng thường xuyên BDTX Cán bộ quản lý CBQL Cơ sở vật chất CSVC Giáo dục và Đào tạo GD&ĐT Sách giáo khoa SGK Trung học cơ sở THCS Trung học phổ thông THPT Ủy ban nhân dân UBND iv
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê về đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn năm học 2017-2018 .............................................. 31 Bảng 2.2. Tổng hợp số lượng khách thể khảo sát theo từng đơn vị trường tiểu học và phòng GD&ĐT (được lựa chọn) trên địa bàn tỉnh ......... 37 Bảng 2.3. Tổng hợp ý kiến của CBQL và giáo viên đánh giá về các nội dung BDGV tiếng Anh tiểu học ........................................................ 38 Bảng 2.4. Tổng hợp ý kiến của CBQL và giáo viên đánh giá về công tác lập kế hoạch BDGV tiếng Anh ở một số phòng GD&ĐT ................ 40 Bảng 2.5. Thống kê giáo viên Tiếng Anh tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn tham gia tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ từ năm 2015 đến năm 2017 ..................................... 44 Bảng 2.6. Thống kê ý kiến đánh giá về sự chuẩn bị các điều kiện và phương tiện kỹ thuật phục vụ cho hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm 2014 đến 2017 ............................................................................................ 48 Bảng 2.7. Thống kê trang thiết phục vụ việc dạy và học tiếng Anh đã cấp cho các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm 2014 đến 2017 ............................................................................................ 49 Bảng 2.8. Tổng hợp ý kiến của CBQL, giáo viên về mức độ thực hiện của công tác kiểm tra đánh giá kết quả BDGV tiếng Anh ở một số phòng GD&ĐT, trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm 2014 đến 2017 ........................................................................... 51 Bảng 2.9. Tổng hợp ý kiến của CBQL, giáo viên về mức độ hiệu quả của công tác kiểm tra đánh giá kết quả BDGV tiếng Anh ở một số phòng GD&ĐT, trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm 2014 đến 2017 ........................................................................... 52 v
Bảng 2.10. Tổng hợp ý kiến của CBQL, giáo viên về mức độ tác động của các yếu tố đến hiệu quả hoạt động BDGV tiếng Anh tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông ........................... 55 Bảng 3.1. Ma trận bài kiểm tra định kỳ môn tiếng Anh .................................... 75 Bảng 3.2. Mức độ cần thiết của công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông ............................................................................ 87 Bảng 3.3. Mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông ......................................... 87 vi
DANH MỤC CÁC HÌNH Biểu đồ 2.1. Số lượng giáo viên tiếng Anh tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn tham gia tập huấn chương trình SGK mới từ năm 2014 đến năm 2016 ..................................................................................... 42 Biểu đồ 2.2. Kết quả bồi dưỡng thường xuyên của giáo viên Tiếng Anh tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm học 2014-2015 đến năm học 2016-2017 ............................................................................. 47 vii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ngày 07 tháng 11 năm 2006, Việt Nam được kếp nạp là thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới, đánh dấu một bước phát triển mới trên con đường hội nhập quốc tế theo xu hướng toàn cầu hoá. Trong bối cảnh đó, yếu tố con người, nguồn nhân lực chất lượng cao, là yếu tố quyết định để phát triển kinh tế. Ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, cũng có một vai trò, vị trí mới. Tiếng Anh được sử dụng rộng rãi trong tất cả các lĩnh vực, từ ngoại giáo, thương mại, hàng không, tin học, y học, kĩ thuật, văn hóa - xã hội ... Biết ngoại ngữ không những là yêu cầu tất yếu của lao động có kỹ thuật cao nhằm đáp ứng các quy trình công nghệ thường xuyên được đổi mới, mà biết ngoại ngữ còn là một năng lực cần thiết đối với người Việt Nam hiện đại. Thông thạo ngoại ngữ đang dần trở thành một kỹ năng không thể thiếu trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập như hiện nay. Khả năng ngoại ngữ là tiêu chuẩn hàng đầu để các công ty lớn tuyển nhân viên cũng như cất nhắc vào những vị trí quản lý. Mặc dù hiện tại chưa có thống kê chính thức về tương quan giữa trình độ ngoại ngữ và mức lương, nhưng thực tế cho thấy cánh cửa cơ hội thường mở rộng hơn đối với những ứng viên có khả năng ngoại ngữ tốt. Biết một ngôn ngữ khác, đặc biệt là tiếng Anh, con người có thể hiểu biết sâu sắc hơn về nền văn minh thế giới, mở rộng quan hệ hợp tác, giáo lưu và phát triển tiềm năng của chính mình. Từ nhu cầu phát triển nhân lực của xã hội theo xu thế hội nhập, nâng cao chất lượng dạy học nói chung và dạy học môn Tiếng Anh nói riêng là nhiệm vụ cơ bản và thường xuyên của các nhà trường. Xã hội đặt hàng cho ngành giáo dục nguồn nhân lực có khả năng sử dụng được tiếng Anh thành thạo trong giáo tiếp cũng như trong tiếp cận khoa học công nghệ tiên tiến của thế giới. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mãnh mẽ với tốc độ rất nhanh, đòi hỏi đội ngũ lao động của chúng ta phải thích ứng và tiếp thu được nhanh nhất những thành tựu của nó. Bên cạnh đó yêu cầu thông thạo ngoại ngữ (tiếng Anh) là yêu cầu bắt buộc đối với giáo dục công dân toàn cầu. 1
Hiện nay, nhiều nước tiên tiến trên thế giới đang áp áp dụng chương trình giáo dục hiện đại STEM. Từ những năm 1960, nhu cầu về những kỹ năng đã thay đổi đáng kể – nhu cầu kỹ năng thực hiện những công việc mang tính cố định và theo trình tự đã giảm, thay vào đó là sự phát triển đáng kể nhu cầu về những kỹ năng thực hiện những công việc luân chuyển mang tính tương tác. Đội ngũ lao động STEM bao gồm các kỹ thuật viên, chuyên gia máy tính và các ngành nghề liên quan có khả năng bắt nhịp được với những thay đổi trong thị trường việc làm. Theo dự tính. vào năm 2030, máy tính sẽ thay thế 60% nghề nghiệp hiện tại của con người, con người sẽ phải trang bị những kỹ năng kỹ thuật cần thiềt để thích ứng. Để đáp ứng các chương trình STEM, và phát triển các kỹ năng của thế kỷ 21 cho thế hệ trẻ thì người học, người lao động phải thông thạo ngoại ngữ (đặc biệt là tiếng Anh). Đảng và Nhà nước cũng rất quan tâm đến vấn đề dạy học ngoại ngữ tại các cơ sở giáo dục hiện nay. Ngày 04/11/2013, Ban Chấp hành Trung ương khoá XI đã ban hành Nghị quyết số 29/NQ-TW về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, trong đó nhấn mạnh “Chủ động, tích cực hội nhập quốc tế để phát triển giáo dục và đào tạo, đồng thời giáo dục và đào tạo phải đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế để phát triển đất nước”. Muốn hội nhập quốc tế thì ngoại ngữ (tiếng Anh) phải được chú trọng. Ngày 27/7/2017, Ban chỉ đạo đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông thông qua “Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể”. Theo đó, môn Ngoại ngữ 1 - (chủ yếu là Tiếng Anh) là một trong số các môn bắt buộc ở bậc học phổ thông, bên cạnh đó môn Ngoại ngữ 1 là môn học tự chọn của các lớp 1 và 2. Trước đó, ngày 30/9/2008, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1400/QĐ-TTg phê duyệt Đề án "Dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, giai đoạn 2008-2020" quy định Đề án thực hiện 7 nhiệm vụ quan trọng nhằm đạt được mục tiêu chung là: Đổi mới toàn diện việc dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân, triển khai 2
chương trình dạy học ngoại ngữ mới ở các cấp học, trình độ đào tạo, nhằm đến năm 2015 đạt được một bước tiến rõ rệt về trình độ, năng lực sử dụng ngoại ngữ của nguồn nhân lực, nhất là đối với một số lĩnh vực ưu tiên; đến năm 2020 đa số thanh niên Việt Nam tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập, tự tin trong giáo tiếp, học tập, làm việc trong môi trường hội nhập, đa ngôn ngữ, đa văn hóa; biến ngoại ngữ trở thành thế mạnh của người dân Việt Nam, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước... Triển khai thực hiện chương trình giáo dục 10 năm, bắt đầu từ lớp 3 môn ngoại ngữ bắt buộc ở các cấp học phổ thông. Từ năm 2010 - 2011 triển khai dạy ngoại ngữ theo chương trình mới cho khoảng 20% số lượng học sinh lớp 3 và mở rộng dần quy mô để đạt khoảng 70% vào năm học 2015 - 2016; đạt 100% vào năm 2018 - 2019. Tuy nhiên, việc triển khai đề án ngoại ngữ còn gặp nhiều khó khăn và chưa đồng đều ở các địa phương [24, tr.1]. Hiện nay, việc triển khai các hoạt động dạy học và chất lượng dạy-học môn Tiếng Anh ở các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn nói riêng tuy đã được quan tâm nhưng chưa thực sự đáp ứng được mục tiêu của ngành đề ra. Nhiều năm liền, chất lượng giáo dục cấp tiểu học nói chung và môn Tiếng Anh nói riêng của tỉnh Bắc Kạn luôn ở mức thấp. Cơ sở vật chất phục vụ việc dạy và học môn Tiếng Anh đã được địa phương được quan tâm đầu tư nhưng chưa đáp ứng đủ yêu cầu của việc học ngoại ngữ. Đa số học sinh không thích học tiếng Anh và coi đó là môn học rất khó. Sau khi hoàn thành chương trình tiểu học, nhiều học sinh không có khả năng giáo tiếp cơ bản bằng tiếng Anh,... Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này như phụ huynh và học sinh nhà trường chưa nhận thức đúng vai trò của tiếng Anh trong thời đại hiện nay, trình độ giáo viên chưa đáp ứng chuẩn, phương pháp dạy học chưa đổi mới, việc quản lý các hoạt động dạy học môn Tiếng Anh còn mang nặng tính hình thức và chưa đồng bộ về các giải pháp; việc đầu tư và khai thác trang thiết bị hiện đại phục vụ giảng dạy ngoại ngữ còn hạn chế .... 3
Tính đến năm học 2017-2018, toàn tỉnh Bắc Kạn có 111/124 trường có cấp tiểu học tổ chức dạy tiếng Anh 4 tiết/tuần (theo chương trình 10 năm), với 7544 học sinh lớp 3, 4, 5, chiếm tỷ lệ 51,40%. Theo Kế hoạch số 118/KH-UBND ngày 04/4/2017 của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Bắc Kạn, đến năm học 2018- 2019, 100% học sinh lớp 3 trên địa bàn tỉnh được học chương trình 10 năm (4 tiết/tuần). Do đó, việc xây dựng đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học có chất lượng, đáp ứng được yêu cầu, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Anh là một vấn đề cấp bách hiện nay [16, tr.2], [1, tr.13]. Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông” với mong muốn: thông qua việc nghiên cứu các lí luận về khoa học quản lí để đề xuất những giải pháp thiết thực trong hoạt động bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông, phù hợp với đặc điểm, điều kiện của địa phương nói chung và các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn nói riêng; từng bước nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Anh nhằm đáp ứng được mục tiêu giáo dục, góp phần thực hiện thắng lợi Đề án ngoại ngữ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và quá trình hội nhập quốc tế. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học, đề tài đề xuất các biện pháp tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động bồi dưỡng giáo viên (BDGV) tiếng Anh ở trường tiểu học. 4
- Khảo sát, đánh giá thực trạng tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học ở các trường tiểu học của tỉnh Bắc Kạn. - Đề xuất các biện pháp tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông. 4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu Quá trình tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học. 4.2. Đối tượng nghiên cứu Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tại tỉnh Bắc Kạn. 5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 5.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu Đề tài nghiên cứu các biện pháp tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông. 5.2. Giới hạn về khách thể khảo sát và thời gian nghiên cứu Đề tài tiến hành khảo sát 20 cán bộ quản lý của phòng GD&ĐT, trường tiểu học và 30 giáo viên tiếng Anh trên địa bàn các huyện, thành phố của tỉnh Bắc Kạn. 6. Giả thuyết khoa học Thời gian qua, việc tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông đã được quan tâm và đạt được những kết quả nhất định, song vẫn còn một số hạn chế, bất cập, nếu đề xuất được biện pháp tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng thì có thể nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. 7. Phương pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết Phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá các tài liệu, các công trình nghiên cứu có liên quan để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài. 5
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn 7.2.1. Phương pháp quan sát Quan sát các phương pháp, hình thức hoạt động BDGV tiếng Anh tiểu học của hiệu trưởng, các cấp quản lý và hoạt động tự bồi dưỡng của đội ngũ giáo viên tiếng Anh tiểu học. 7.2.2. Phương pháp chuyên gia Bằng việc gặp gỡ, trao đổi ý kiến một cách chính thức, hoặc không chính thức như trao đổi, trực tiếp thảo luận, qua điện thoại hay thư điện tử (E-mail) bàn về những vấn đề có liên quan đến nội dung này với các chuyên gia (các cán bộ quản lý, tổ trưởng, nhóm trưởng chuyên môn, giáo viên dạy tiếng Anh có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy tiếng Anh của trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn,…). Phương pháp này được sử dụng với mục đích tìm hiểu mức độ tán thành của các chuyên gia về các biện pháp dự kiến đề xuất và mức độ vận dụng các biện pháp đó vào công tác BDGV dạy tiếng Anh. Mặt khác, phương pháp này được dùng để xem xét tính hợp lý và tính khả thi của các biện pháp quản lý được bổ sung sau khi hoàn chỉnh các biện pháp dự kiến. 7.2.3. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi Bằng việc xây dựng hệ thống câu hỏi điều tra theo những nguyên tắc và nội dung chủ định của chúng tôi. Phương pháp này được sử dụng với mục đích chủ yếu là thu thập các số liệu về công tác BDGV dạy tiếng Anh của các cấp quản lý, hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn nhằm minh chứng được thực trạng công tác BDGV dạy tiếng Anh tại địa phương, các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. 7.2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Phương pháp này được sử dụng với mục đích đánh giá, tổng kết công tác BDGV dạy tiếng Anh của Sở GD&ĐT, các phòng GD&ĐT, hiệu trưởng các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. 7.2.5. Phương pháp khảo nghiệm Phương pháp này được sử dụng để kiểm tra tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý đã đề xuất. 6
7.3. Nhóm phương pháp sử dụng toán thống kê Sử dụng phương pháp thống kê để xử lý các kết quả điều tra, phân tích kết quả nghiên cứu (lập bảng thống kê kết quả điều tra, tính tỉ lệ phần trăm các giá trị tương ứng, vẽ biểu đồ, từ đó rút ra các kết luận). 8. Cấu trúc luận văn Luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận và phụ lục, có cấu trúc luận văn gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở lý luận của việc tổ chức bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông. Chương 2. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông. Chương 3. Biện pháp tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng Anh cấp tiểu học tỉnh Bắc Kạn đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục phổ thông. 7
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIẾNG ANH CẤP TIỂU HỌC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề Trong lịch sử phát triển của xã hội, vai trò của người thầy giáo luôn được đề cao. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng rất đề cao vai trò của người giáo viên. Trong bài phát biểu tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (10/1964), Người nói: “Có gì vẻ vang hơn là nghề đào tạo những thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng Chủ nghĩa xã hội và Chủ nghĩa cộng sản. Người thầy giáo tốt, người thầy giáo xứng đáng là người thầy vẻ vang nhất, dù tên tuổi không đăng trên báo, không được thưởng huân chương. Song những người thầy giáo tốt là những người anh hùng vô danh. Đây là một điều rất vẻ vang, nếu không có thầy giáo dạy dỗ cho con em nhân dân thì làm sao mà xây dựng Chủ nghĩa xã hội được. Vì vậy, nghề thầy giáo rất quan trọng, rất vẻ vang. Ai có ý kiến không đúng về nghề thầy giáo thì phải sửa chữa”. Sự phát triển của giáo dục đòi hỏi ở người thầy phải được học tập, được bồi dưỡng thường xuyên và nhận thức sâu sắc rằng muốn cống hiến được nhiều hơn cho giáo dục, cho xã hội thì phải biết tích lũy tri thức, muốn tích lũy tri thức thì phải thường xuyên rèn luyện, bồi dưỡng và học tập suốt đời. Trong suốt các giai đoạn phát triển kinh tế xã hội ở nước ta, vấn đề bồi dưỡng cán bộ luôn luôn được chú trọng. Ngay từ bản thảo Di chúc đầu tiên, tháng 5-1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Ngay sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, Người đã quan tâm xây dựng một nền giáo dục toàn dân, chú trọng xây dựng đội ngũ giáo viên, từng bước đủ về số lượng và đảm bảo chất lượng để phục vụ sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp cách mạng của Đảng (Hồ Chí Minh Toàn tập, tr. 616 và 612, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011). 8