Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Hoàn thiện quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh

Chia sẻ: Dongcoxanh10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:118

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài "Hoàn thiện quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh" là đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động du lịch nhằm thúc đẩy ngành du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long phát triển nhanh, bền vững, đúng định hướng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Hoàn thiện quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG ---------***--------- LUẬN VĂN THẠC SĨ HOÀN THIỆN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TP HẠ LONG TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Quản lý kinh tế NGUYỄN THỊ MINH HUYỀN Hà Nội - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG ---------***--------- LUẬN VĂN THẠC SĨ HOÀN THIỆN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TP HẠ LONG TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Quản lý kinh tế Chƣơng trình: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 Họ và tên: Nguyễn Thị Minh Huyền Ngƣời hƣớng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thanh Bình Hà Nội - 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu “Hoàn thiện quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh” là của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Quảng Ninh, ngày 05 tháng 07 năm 2021 Tác giả Nguyễn Thị Minh Huyền
ii LỜI CẢM ƠN Trong thời gian nghiên cứu và thực hiện luận văn này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình từ các cơ quan, tổ chức và cá nhân. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc lòng biết ơn chân thành đến các tập thể, cá nhân đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu trường Đại học Ngoại Thương cùng tập thể các thầy cô giáo, những người đã trang bị kiến thức cho tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu tại trường. Với lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất, tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Nguyễn Thanh Bình người trực tiếp hướng dẫn tôi. Cô đã giúp đỡ, chỉ bảo tận tình tôi trong quá trình nghiên cứu, viết và hiệu chỉnh luận văn này. Do thời gian nghiên cứu và kiến thức còn hạn chế, luận văn được hoàn thiện không thể tránh khỏi những sơ suất thiếu sót, tôi rất mong nhận được những ý kiến của các thầy cô giáo cùng các bạn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Quảng Ninh, ngày 05 tháng 07 năm 2021 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Nguyễn Thị Minh Huyền
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ....................................................................... vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU .................................................................... viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN ......................................... viii MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TỈNH ...................................................7 1.1. Khái niệm và vai trò quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn Thành phố trực thuộc tỉnh .......................................................................................................7 1.1.1. Các khái niệm có liên quan .....................................................................7 1.1.2. Đặc điểm quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố trực thuộc tỉnh ....................................................................................................................10 1.1.3. Các chủ thể tham gia quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố trực thuộc tỉnh ...........................................................................................14 1.1.4. Vai trò quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố trực thuộc tỉnh ....................................................................................................................15 1.2. Nội dung quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố trực thuộc tỉnh ........................................................................................................................17 1.2.1. Xây dựng và công khai chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch trên địa bàn................................................................................................17 1.2.2. Tổ chức thực hiện các chính sách, pháp luật và các văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến hoạt động du lịch trên địa bàn ...........................................................................................................................17 1.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý hoạt động du lịch ...........................................19 1.2.4. Phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ du lịch ...........................................20 1.2.5. Thanh tra, kiểm tra hoạt động du lịch và xử lý vi phạm trong hoạt động du lịch trên địa bàn .................................................................................21
iv 1.2.6. Tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động quản lý du lịch trên địa bàn thành phố trực thuộc tỉnh ................................................................................21 1.3. Yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố trực thuộc tỉnh .....................................................................................................24 1.3.1. Yếu tố khách quan..................................................................................24 1.3.2. Yếu tố chủ quan......................................................................................28 1.4. Kinh nghiệm quản lý hoạt động du lịch ở một số địa phƣơng tại Việt Nam.......................................................................................................................29 1.4.1. Thực trạng quản lý hoạt động du lịch tại một số địa phương .............29 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho quản lý hoạt động du lịch tại Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh....................................................................................31 Tiểu kết chƣơng 1 ....................................................................................................33 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HẠ LONG .............................................................................34 2.1. Giới thiệu về tiềm lực du lịch của Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ...............................................................................................................................34 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ..................................................................................34 2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội .......................................................................34 2.1.3. Đặc điểm tài nguyên du lịch của thành phố Hạ Long .........................37 2.1.4. Thực trạng hoạt động du lịch của Thành phố Hạ Long ......................41 2.2. Tình hình quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2010-2020 ...............................................................48 2.2.1. Về xây dựng và công khai quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch trên địa bàn ..............................................................................................................48 2.2.2. Về tổ chức thực hiện các chính sách, pháp luật và các văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan đến hoạt động du lịch trên địa bàn ...........................................................................................................................51 2.2.3. Tổ chức bộ máy quản lý hoạt động du lịch ...........................................57 2.2.4. Phát triển kết cấu hạ tầng phục vụ du lịch ...........................................57
v 2.2.5. Về thanh tra, kiểm tra hoạt động du lịch và xử lý vi phạm trong hoạt động du lịch trên địa bàn .................................................................................59 2.3. Đánh giá chung về quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2015-2020 ....................................................61 2.3.1. Các thành tựu đạt được .........................................................................61 2.3.2. Tồn tại và nguyên nhân .........................................................................64 Tiểu kết chƣơng 2 ....................................................................................................69 Chƣơng 3 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH..70 TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HẠ LONG .........................................................70 3.1. Phƣơng hƣớng quản lý động du lịch trên địa bàn Thành phố Hạ Long 70 3.1.1. Dự báo nhu cầu phát triển hoạt động du lịch trên địa bàn Thành phố Hạ Long ............................................................................................................70 3.1.2. Quan điểm phát triển hoạt động du lịch của thành phố Hạ Long ......76 3.1.3. Định hướng quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh....................................................................................79 3.2. Một số giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh ..............................................................80 3.2.1. Xây dựng chiến lược, quy hoạch, và thực hiện các quy định pháp luật về phát triển du lịch ..........................................................................................80 3.2.2. Làm tốt công tác tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến các hoạt động du lịch.....................................................................................................................82 3.2.3. Tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng- kỹ thuật, dịch vụ phục vụ hoạt động du lịch ...............................................................................................................83 3.2.4. Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực cho hoạt động du lịch của thành phố Hạ Long ......................................................................85 3.2.5. Xây dựng sản phẩm du lịch đặc sắc, tiêu biểu của thành phố Hạ Long ...........................................................................................................................87 3.2.6. Tăng cường bảo vệ môi trường nói chung và tại Vịnh Hạ Long nói riêng ..................................................................................................................90 3.2.7. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế về du lịch của Thành phố Hạ Long ..........93
vi 3.2.8. Kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về du lịch của thành phố Hạ Long ...........................................................................................................................94 3.2.9. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt dộng du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long ...................................................................................96 Tiểu kết chƣơng 3 ....................................................................................................99 KẾT LUẬN ............................................................................................................100 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................102
vii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT HĐDL : Hoạt động du lịch IUOTO : International Union of Official Travel Oragnization- Liên hiệp quốc tế các tổ chức lữ hành chính thức KT-XH : Kinh tế - xã hội QLNN : Quản lý nhà nước UNESCO : Tổ chức di sản thế giới UBND : Ủy ban nhân dân VH-TT-DL : Văn hóa, thể thao và du lịch VH-TT : Văn hóa thông tin WTO : World Tourism Organization – Tổ chức du lịch thế giới
viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG, BIỂU Sơ đồ 2.1. Tổ chức bộ máy quản lý HĐDL thành phố Hạ Long ..............................57 Bảng 2.1. Cơ cấu kinh tế của thành phố Hạ Long giai đoạn 2016 - 2020 ................35 Bảng 2.2. Số lượng cơ sở lưu trú của thành phố Hạ Long được phân hạng sao .......42 Bảng 2.3. So sánh mức chi tiêu và lưu trú của khách tại Hạ Long ...........................47 Bảng 2.4. Trình độ học vấn của nhân viên các khách sạn trên địa bàn thành phố Hạ Long ..........................................................................................................................56 Biểu đồ 2.1. Số lượng cơ sở lưu trú từ năm 2013-2018 ............................................41 Biểu đồ 2.2. Số lượng khách sạn 1-2 sao ở Hạ Long so với các địa phương khác của tỉnh Quảng Ninh ........................................................................................................43 Biểu đồ 2.3. Lượng khách du lịch đến Hạ Long giai đoạn 2013-2019 .....................44 Biểu đồ 2.4. Số lượt khách du lịch quốc tế đến tham quan Vịnh Hạ Long ..............45 Biểu đồ 2.5. Doanh thu du lịch của thành phố Hạ Long giai đoạn 2016-2020.........46 Biểu đồ 3.1. Số lượng hành khách sử dụng dịch vụ của hãng hàng không giá rẻ trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương ...............................................................72 Biểu đồ 3.2. Dự báo tốc độ tăng trưởng trong lượng khách đi du lịch nước ngoài, khởi hành trong giai đoạn 2020-2025 .......................................................................73 Biểu đồ 3.3. Tầng lớp khách du lịch hạng trung lưu mới nổi, đặc biệt là châu Á ....74
ix TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Tên đề tài: Hoàn thiện quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh 1. Tính cấp thiết của đề tài: Thứ nhất, xuất phát từ vai trò quan trọng của HĐDL đối với sự phát triển KT- XH của thành phố Hạ Long. Thứ hai, xuất phát từ vai trò của QLNN đối với HĐDL trên địa bàn thành phố Hạ Long. Thứ ba, thời gian qua để phát triển hiệu quả HĐDL, góp phần thúc đẩy sự phát triển KT-XH, Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh tăng cường các hoạt động quản lý đối với các HĐDL trên địa bàn, thành phố đã thực hiện những định hướng, chủ trương của trung ương, của tỉnh; đồng thời xây dựng những chiến lược, kế hoạch nhằm khai thác các lợi thế và tiềm năng du lịch để thúc đẩy các HĐDL. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu: Cơ sở lý luận của đề tài dựa trên quan điểm của Đảng và pháp luật của Nhà nước ta về phát triển du lịch, thể hiện trong các văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc; các văn bản QPPL liên quan đế hoạt động QLNN về du lịch như Luật Du lịch, Luật Di sản văn hóa, Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan. Để thực hiện các mực đích nghiên cứu đề ra, đề tài sử dụng chủ yếu phương pháp nghiên cứu mô tả như sau: Phương pháp phân tích và xử lý thông tin; Phương pháp tổng hợp: Phương pháp hệ thống hóa; Phương pháp thống kê 3. Kết quả nghiên cứu: Thứ nhất, nghiên cứu những nội dung cơ bản quản lý HĐDL của chính quyền thành phố trực thuộc tỉnh. Bên cạnh đó, luận văn còn đưa ra những nhân tố ảnh hưởng đến công tác công tác này; nghiên cứu kinh nghiệm quản lý HĐDL ở một số thành phố có điều kiện tương đồng về phát triển du lịch biển đảo như thành phố Hạ Long. Từ đó, luận văn đã chỉ ra được các giá trị tham khảo cho quản lý HDDL tại Hạ Long.
x Thứ hai, qua đánh giá các điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và những tài nguyên phát triển du lịch cùng với tình hình phát triển các HĐDL trên địa bàn Thành phố; đánh giá thực trạng quản lý HĐDL địa bàn Thành phố Hạ Long, đồng thời đưa ra được những kết quả đạt được, những hạn chế còn tồn tại và qua đó nêu nguyên nhân của những hạn trong công tác quản lý để có phương hướng khắc phục. Thứ ba, trên cơ sở kết quả phân tích các hạn chế cũng như những nguyên nhân của hạn chế cùng việc phân tích dự báo về nhu cầu phát triển du lịch của Thành phố Hạ Long trong giai đoạn tiếp theo. Căn cứ trên những định hướng quản lý HĐDL của chính quyền thành phố Hạ Long, tác giả đã để xuất một số giải pháp nhằm để khắc phục hạn chế, nâng cao hiệu quả quản lý HĐDL địa bàn Thành phố Hạ Long.
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề tài Đề tài: "Hoàn thiện quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long, Tỉnh Quảng Ninh" được lựa chọn làm đề tài nghiên cứu xuất phát từ các lý do sau đây: Thứ nhất, xuất phát từ vai trò quan trọng của HĐDL đối với sự phát triển KT- XH của thành phố Hạ Long. Trong những năm qua, các HĐDL đã góp phần chuyển đổi nền kinh tế của thành phố Hạ Long từ “nâu” sang “xanh”, cải thiện đời sống nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội; bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa; đẩy mạnh quan hệ hữu nghị hợp tác, hội nhập quốc tế; các tuyến, điểm tham quan được mở rộng. Danh tiếng và vị thế của Vịnh Hạ Long ngày càng có ảnh hưởng tốt và trở thành điểm đến của du khách trong nước và quốc tế, góp phần tạo ra diện mạo mới. Nhờ đó, những năm qua, ngành du lịch thành phố Hạ Long luôn tăng trưởng ổn định. Trong giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2020, tổng lượng khách du lịch đến Hạ Long đạt 34,7 triệu lượt, bằng 126% giai đoạn 2011-2015; doanh thu từ HĐDL đạt gần 40.000 tỷ đồng, bằng 144% giai đoạn 2011-2015; thời gian lưu trú đạt 2,8 ngày/du khách, tăng 1,3 ngày so với giai đoạn trước (Trung tâm truyền thông và Văn hóa Thành phố Hạ Long, 2020). Thứ hai, xuất phát từ vai trò của QLNN đối với HĐDL trên địa bàn thành phố Hạ Long. Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh Quảng Ninh nói chung, trong đó có thành phố Hạ Long. Tuy nhiên, bên cạnh phát triển du lịch, thành phố cũng cần có những giải pháp tối ưu để hạn chế những tác động tiêu cực làm ảnh hưởng đến môi trường và xã hội. Chính vì vậy, QLNN đối với các HĐDL đóng vai trò vô cùng quan trọng, định hướng cho HĐDL phát triển tích cực, một mặt giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế song vẫn giữ gìn các giá trị truyền thống và bảo tồn tài nguyên du lịch của Hạ Long; dung hoà mối quan hệ và lợi ích giữa du lịch với các ngành kinh tế khác; đảm bảo hài hoà về quyền lợi giữa cộng đồng dân cư, nhà đầu tư du lịch và khách du lịch. Đặc biệt, chính quyền thành phố Hạ Long thông qua những công cụ quản lý nhất định nhằm tác động tích cực vào các HĐDL, tạo dựng môi trường pháp lý lành mạnh, giúp ngành Du lịch của thành phố phát triển theo đúng định hướng và hiệu quả.
2 Thứ ba, thời gian qua để phát triển hiệu quả HĐDL, góp phần thúc đẩy sự phát triển KT-XH, Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh tăng cường các hoạt động quản lý đối với các HĐDL trên địa bàn, thành phố đã thực hiện những định hướng, chủ trương của trung ương, của tỉnh; đồng thời xây dựng những chiến lược, kết hoạch nhằm khai thác các lợi thế và tiềm năng du lịch để thúc đẩy các HĐDL. Trong thời gian qua, các hoạt động, sản phẩm, dịch vụ du lịch thu hút đông đảo khách du lịch. Tuy vậy, công tác quản lý đối với các HĐDL trên địa bàn Thành phố Hạ Long vần còn tồn tại một số bất cập làm hạn chế, đặc biệt quá trình khai thác và phát triển HĐDL ồ ạt, thiếu sự quản lý của các cơ quan chức năng đã phần nào dẫn đến tình trạng ô nhiểm môi trường, làm mất sự đa dạng sinh học, phá hủy môi trường sinh thái của Thành phố, nhất là khu vực Vịnh Hạ Long. Vì thế, để phát huy những mặt tích cực và khắc phục những hạn chế, thách thức trong công tác quản lý HĐDL trên địa bàn Thành phố, cần có những giải pháp đồng bộ nhằm quản lý HĐDL theo hướng bền vững, góp phần thúc đẩy nhanh quá trình phát triển KT-XH của Thành phố là yêu cầu và nhiệm vụ chiến lược vừa cấp thiết vừa lâu dài. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Quản lý HĐDL là một vấn đề luôn thu hút sự quan tâm của nhiều nhà quản lý, nhà nghiên cứu nhằm đảm bảo các hoạt động này được khai thác hiệu quả phục vụ phát triển KT-XH và nhu cầu nghỉ dưỡng, hưởng thụ của người dân. Có thể kể đến một số nghiên cứu như sau: Tác giả Lê Long, 2012, Tăng cường công tác QLNN về hoạt động kinh doanh lữ hành của ngành du lịch tỉnh Quảng Ninh, Luận văn thạc sỹ Kinh tế, Trường Đại học kinh tế và Quản trị kinh doanh, Đại học Thái nguyên. Đây là công trình nghiên cứu QLNN đối với hoạt động kinh doanh lữ hành ở một địa phương cụ thể. Luận văn đã phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm làm rõ chức năng, nhiệm vụ; đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm góp phần đổi mới và nâng cao trình độ QLNN về hoạt động kinh doanh lữ hành ở tỉnh Quảng Ninh. Tuy nhiên, tác giả chỉ nghiên cứu QLNN đối với hoạt động kinh doanh lữ hành ở Quảng Ninh, khác với việc quản lý HĐDL nói chung. Tác giả Vũ Thị Hạnh, 2012, Phát triển nhân lực du lịch Quảng Ninh 2011 – 2012, Luận văn Thạc sỹ Du lịch, Trường Đại học khoa học xã hội và nhân văn, Đại
3 học Quốc gia Hà Nội. Nội dung nghiên cứu này cũng đề cập đến vấn đề nguồn nhân lực phục vụ nhu cầu phát triển HĐDL trên địa bàn. Tác giả Nguyễn Thị Thùy, 2013, QLNN về du lịch tại huyện đảo Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh, Luận văn thạc sỹ Du lịch, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã phân tích được đặc điểm, vai trò của ngành du lịch trong giai đoạn đầu phát triển nền kinh tế thị trường, đánh giá thực trạng QLNN về du lịch nói chung và đề xuất những giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu lực QLNN về du lịch. Tuy nhiên, tác giả chỉ nghiên cứu vấn đề về du lịch ở một huyện đảo nhỏ. Tác giả Lê Anh Cường, 2013, Tăng cường QLNN về du lịch ở Thành phố Hạ Long, Luận văn thạc sỹ Kinh tế, Trường Đại học kinh tế và quản trị kinh doanh, Đại học Thái Nguyên. Nội dung luận văn này đề cập đến thực trạng quản lý HĐDL của Thành phố Hạ Long trong giai đoạn trước đó là từ năm 2007-2013. Tác giả Đỗ Hồng Thủy, 2014, QLNN về bảo tồn khu di tích lịch sử trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, Luận văn thạc sỹ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia. Nội dung này chỉ đề cập tới một phần của HĐDL đó chính là các di tích lịch sử phục vụ HĐDL văn hóa và tâm linh. Tác giả Bùi Thị Đức Hằng, 2015, QLNN đối với HĐDL trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Nội dung của nghiên cứu này là nhằm ra công tác QLNN về HĐDL vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Trên cơ sở đó đưa ra 6 giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý du lịch trên địa bàn tỉnh Phú Thọ. Tác giả Trần Như Đào, 2017, QLNN về du lịch trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, luận văn thạc sỹ Quản lý kinh tế, Trường Đại học Kinh tế- Đại học Đà Nẵng. Nội dung nghiên cứu nhằm hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan đến du lịch và QLNN về du lịch; Phân tích, đánh giá thực trạng QLNN về du lịch trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong thời gian vừa qua; chỉ ra những Thành công, tồn tại và nguyên nhân; đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLNN về du lịch trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong thời gian tới. Luận văn thạc sỹ Quản lý kinh tế được thực hiện tại Trường Đại học Trà Vinh năm 2017, Một số giải pháp hoàn thiện QLNN về HĐDL trên địa bàn tỉnh Trà
4 Vinh” của tác giả Huỳnh Văn Kiên, 2017. Đề tài này được thực hiện nhằm hệ thống hóa các cơ sở lý luận về du lịch như: HĐDL, QLNN về HĐDL; đặc điểm, vai trò và nội dung QLNN đối với HĐDL; bài học kinh nghiệm cho tỉnh Trà Vinh từ hiệu quả QLNN về HĐDL ở Thành phố Cần Thơ và Thành phố Đà Nẵng. Đồng thời, đề tài phân tích thực trạng phát triển du lịch và thực trạng QLNN về HĐDL trên địa bàn tỉnh Trà Vinh. Từ đó, đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLNN về HĐDL trên địa bàn tỉnh Trà Vinh. Tác giả Đinh Thị Thùy Liên, 2018, QLNN về du lịch trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công. Trên cơ sở đánh giá thực trạng vấn đề QLNN về du lịch của tỉnh Quảng Ninh để tìm ra 2018 các phương hướng, giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao hơn nữa quản lý đối với du lịch trên địa bàn tỉnh. Qua đó thúc đẩy ngành du lịch của tỉnh phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế của đất nước. Nhìn chung các nghiên cứu nêu trên đều có ít nhiều đề cập đến quản lý HĐDL của các địa phương, đặc biệt là tỉnh Quảng Ninh, trong đó có địa bàn Thành phố Hạ Long, thậm chí có đề tài đã đề cập đến công tác quản lý HĐDL trên địa bàn Thành phố Hạ Long, nhưng ở giai đoạn từ 2007-2012. Do vậy, có thể khẳng định đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu (phạm vi về thời gian) của đề tài này không có sự trùng lắp với nội dung của các nghiên cứu trước đó. 3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài 3.1. Mục đích Mục đích nghiên cứu của đề tài này là đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý HĐDL nhằm thúc đẩy ngành du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long phát triển nhanh, bền vững, đúng định hướng. 3.2. Nhiệm vụ Để thực hiện được các mục đích trên, đề tài xác định những nhiệm vụ nghiên cứu như sau: + Thứ nhất, nghiên cứu những vấn đề lý luận về công tác quản lý HĐDL của cơ quan chức năng nhà nước.
5 + Thứ hai, phân tích thực trạng quản lý HĐDL trên địa bàn thành phố Hạ Long trong giai đoạn từ năm 2015-2020, từ đó đánh giá các kết quả đạt được, những tồn tại hạn chế và nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế đó. + Thứ ba, đề xuất các giải pháp đổi mới và hoàn thiện quản lý HĐDL trên địa bàn thành phố Hạ Long, nhằm khai thác có hiệu quả tiềm năng du lịch trên địa bàn Thành phố. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động quản lý du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long của chính quyền thành phố Hạ Long. 4.2. Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi về không gian: Đề tài tiến hành nghiên cứu trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. + Phạm vi về thời gian: Đề tài nghiên cứu trong thời gian 05 năm, từ năm 2015 đến năm 2020. + Phạm vi nội dung: đề tài tập trung làm rõ những nội dung quản lý HĐDL của chính quyền thành phố Hạ Long trong đó chú trọng việc xây dựng kế hoạch, chiến lược phát triển HĐDL; xây dựng và triển khai thực hiện cơ chế, chính sách về HĐDL; tổ chức HĐDL (lữ hành, vận chuyển khách du lịch, lưu trú, dịch vụ ăn uống, vui chơi giải trí); xúc tiến – hợp tác phát triển du lịch; phát triển kết cấu hạ tầng du lịch; khuyến khích, hỗ trợ các cơ sở kinh doanh du lịch; và kiểm tra, kiểm soát HĐDL trên địa bàn thành phố Hạ Long. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài Cơ sở lý luận của đề tài dựa trên quan điểm của Đảng và pháp luật của Nhà nước ta về phát triển du lịch, thể hiện trong các văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc; các văn bản QPPL liên quan đế hoạt động QLNN về du lịch như Luật Du lịch, Luật Di sản văn hóa, Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.
6 Để thực hiện các mực đích nghiên cứu đề ra, đề tài sử dụng chủ yếu phương pháp nghiên cứu mô tả như sau: - Phương pháp phân tích và xử lý thông tin: nghiên cứu các tài liệu lý thuyết, các văn bản hiện hành liên quan đến quản lý HĐDL. Phương pháp này được sử dụng để phân tích các số liệu thống kê và tình hình thực tiễn để đánh giá hạn chế của công tác quản lý HĐDL của các cơ quan quản lý trên địa bàn thành phố Hạ Long và xác định những vấn đề cần giải quyết. - Phương pháp tổng hợp: nghiên cứu và liên kết các mặt, các bộ phận, các thông tin liên quan tác động tới công tác quản lý HĐDL của các cơ quan quản lý trên địa bàn thành phố Hạ Long trong thời gian qua. - Phương pháp hệ thống hóa: sắp xếp các tri thức của đối tượng nghiên cứu trong đề tài công tác quản lý HĐDL của các cơ quan quản lý trên địa bàn thành phố Hạ Long đã được phân tích và tổng hợp theo một cấu trúc nhất định nhằm tạo thành một hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý HĐDL, giúp cho sự hiểu biết quản lý HĐDL của các cơ quan quản lý được đầy đủ và chuyên sâu. - Phương pháp thống kê: sử dụng các số liệu thống kê để phân tích và làm rõ các xu hướng vận động của những vấn đề có liên quan để lập luận nhằm minh chứng cho những nhận xét và kết luận của tác giả. 6. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phần nội dung của đề tài được kết cấu bao gồm 3 chương, cụ thể: Chương 1. Cơ sở khoa học quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn Thành phố trực thuộc tỉnh Chương 2. Thực trạng quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh Chương 3. Giải pháp hoàn thiện quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn Thành phố Hạ Long, Tỉnh Quảng Ninh.
7 Chƣơng 1 CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ TRỰC THUỘC TỈNH 1.1. Khái niệm và vai trò quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn Thành phố trực thuộc tỉnh 1.1.1. Các khái niệm có liên quan * Du lịch Từ giữa thế kỷ 19, du lịch bắt đầu phát triển mạnh và ngày nay đã trở thành một hiện tượng KT-XH phổ biến. Tuy nhiên cho đến này vẫn có rất nhiều quan điểm khác nhau về khái niệm này. Cụ thể: Các học giả Trung Quốc đã đưa ra định nghĩa về du lịch: “Du lịch là hiện tượng kinh tế - xã hội nảy sinh trong điều kiện kinh tế - xã hội nhất định, là sự tổng hòa các quan hệ và hiện tượng do việc lữ hành để thỏa mãn mục đích chủ yếu là nghỉ ngơi, tiêu khiển, giới thiệu văn hóa nhưng lưu động chứ không định cư mà tạm thời lưu trú của mọi người dẫn tới” (Lê Thu Hương, 2011). Với định nghĩa này người Trung Quốc nhấn mạnh đến mục đích của du lịch là nghỉ ngơi, tiêu khiển, giới thiệu văn hóa, đồng thời hoạt động này là lưu động, diễn ra ngắn hạn. Theo Liên hiệp quốc tế các tổ chức lữ hành chính thức (InternationalUnion of Official Travel Oragnization: IUOTO): “Du lịch được hiểu là hành động du hành đến một nơi khác với địa điểm cư trú thường xuyên của mình nhằm mục đích không phải để làm ăn, tức không phải để làm một nghề hay một việc kiếm tiền sinh sống…”; Theo Tổ chức Du lịch thế giới (World Tourism Organization): “Du lịch bao gồm tất cả mọi hoạt động của những người du hành tạm trú với mục đích tham quan, khám phá và tìm hiểu, trải nghiệm hoặc với mục đích nghỉ ngơi, giải trí, thư giãn cũng như mục đích hành nghề và những mục đích khác nữa trong thời gian liên tục nhưng không quá một năm ở bên ngoài môi trường sống định cư nhưng loại trừ các du hành mà có mục đích chính là kiếm tiền” (Nguyễn Văn Đính, Trần Thị Minh Hòa, 2008).
8 Với cách hiểu về khái niệm du lịch của IUOTO và WTO thì đều cho rằng du lịch không phải là hoạt động để làm ăn hoặc làm một việc để kiếm tiền mà đây là hoạt động với mục đích tham quan, khám phá và tìm hiểu, trải nghiệm hoặc với mục đích nghỉ ngơi, giải trí, thư giãn ngoài nơi thường trú của mình. Tại Việt Nam, khái niệm du lịch đã được luật hóa, theo Khoản 1 Điều 3, Luật Du lịch của Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam năm 2017 thì du lịch được hiểu: “Là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá 01 năm liên tục nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu, khám phá tài nguyên du lịch hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác” (Luật Du lịch Việt Nam số 9/2017/QH14, 2017) Như vậy, có khá nhiều khái niệm “Du lịch” nhưng tổng hợp lại ta thấy du lịch hàm chứa các yếu tố cơ bản sau: - Du lịch là một hiện tượng KT-XH. - Du lịch là sự di chuyển và tạm thời lưu trú ngoài nơi ở thường xuyên của các cá nhân hoặc tập thể nhằm thoả mãn các nhu cầu đa dạng của họ. - Du lịch là tập hợp các hoạt động kinh doanh phong phú và đa dạng nhằm phục vụ cho các cuộc hành trình, lưu trú tạm thời và các nhu cầu khác của cá nhân hoặc tập thể khi họ ở ngoài nơi cư trú thường xuyên của họ. - Các cuộc hành trình, lưu trú tạm thời của cá nhân hoặc tập thể đó đều đồng thời có một số mục đích nhất định, trong đó có mục đích hoà bình. Trên cơ sở tổng hợp những lý luận trên thế giới và Việt Nam về khái niệm du lịch, đề tài đi đến thống nhất cách hiểu về khái niệm du lịch như sau: “Du lịch là một ngành kinh doanh bao gồm các hoạt động tổ chức hướng dẫn du lịch, sản xuất, trao đổi hàng hoá và dịch vụ của các doanh nghiệp nhằm đáp ứng về nhu cầu đi lại, lưu trú, ăn uống, nghỉ ngơi, giải trí, tham quan và các nhu cầu khác của khách du lịch. Các hoạt động đó phải đem lại lợi ích về kinh tế, chính trị - xã hội thiết thực cho quốc gia và toàn xã hội”. * Hoạt động du lịch