Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:104

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu chung của luận văn nhằm phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra Lào Cai, từ đó đề xuất những giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN VĂN HẢI NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA TỈNH LÀO CAI LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN – 2020
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN VĂN HẢI NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA TỈNH LÀO CAI NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Khánh Doanh THÁI NGUYÊN - 2020
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả đã nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, trung thực và chưa được dùng để bảo vệ một học vị nào khác. Các thông tin trong luận văn đều đã được ghi rõ nguồn gốc. Tác giả luận văn Trần Văn Hải
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình thực hiện đề tài: “Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai”, tôi đã nhận được sự giúp đỡ, hướng dẫn của nhiều cá nhân và tập thể. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập và nghiên cứu. Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, các khoa, văn phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình học tập và thực hiện hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình của giảng viên hướng dẫn. Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn nhận được sự giúp đỡ và cộng tác của các cô chú, anh chị em và bạn bè, tôi xin chân thành cảm ơn. Thêm nữa, tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn chân thành tới bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã tạo điều kiện mọi mặt để tôi hoàn thành nghiên cứu này. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó. Tác giả luận văn Trần Văn Hải
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii MỤC LỤC ................................................................................................................ iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.................................................................................. vi DANH MỤC BẢNG ............................................................................................... vii MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của nghiên cứu đề tài .......................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................3 4. Những đóng góp của luận văn ................................................................................4 5. Cấu trúc của luận văn ..............................................................................................4 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA ..............5 1.1. Cơ sở lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra ...........5 1.1.1. Khái quát về ngành Thanh tra, cán bộ, công chức ngành Thanh tra .................5 1.1.2. Chất lượng, các tiêu chí đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra ...................................................................................................................12 1.1.3. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ............................................17 1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức .................21 1.2. Cơ sở thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ..................25 1.2.1. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức tại một số địa phương.......................................................................................................................25 1.2.2. Bài học kinh nghiệm đối với Thanh tra tỉnh Lào Cai .....................................27 Chƣơng 2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................29 2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................29 2.2. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................29 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ......................................................................29 2.2.2. Phương pháp xử lý thông tin ...........................................................................31 2.2.3. Phương pháp phân tích thông tin ....................................................................32
iv 2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu .......................................................................32 2.3.1. Các chỉ tiêu phản ánh chất lượng cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai .............................................................................................................................32 2.3.2. Các chỉ tiêu phản ánh về công tác nâng cao chất lượng công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai ..............................................................................................34 CHƢƠNG 3 THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC TẠI THANH TRA TỈNH LÀO CAI ........................................................36 3.1. Khái quát về Thanh tra tỉnh Lào Cai và ngành Thanh tra Lào Cai ....................36 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ..................................................................36 3.1.2. Cơ cấu tổ chức quản lý ....................................................................................38 3.1.3. Chức năng, nhiệm vụ ......................................................................................39 3.1.4. Thuận lợi và khó khăn trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra Lào Cai ..................................................................................43 3.2. Thực trạng về chất lượng của đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai ......................................................................................................................44 3.2.1. Thực trạng về số lượng; cơ cấu giới tính, độ tuổi, dân tộc .............................44 3.2.2. Trình độ của cán bộ, công chức ngành Thanh tra Lào Cai .............................46 3.2.3. Phẩm chất chính trị..........................................................................................48 3.2.4. Kỹ năng thực thi công vụ ................................................................................49 3.2.5. Kết quả thực thi công việc ..............................................................................51 3.2.6. Thực trạng sức khỏe của cán bộ, công chức ...................................................54 3.3. Thực trạng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Thanh tra tỉnh Lào Cai .............................................................................................................................55 3.3.1. Công tác quy hoạch đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra ..................55 3.3.2. Tổ chức thực hiện nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra ...................................................................................................................55 3.3.3. Công tác chỉ đạo nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra ...................................................................................................................62 3.3.4. Công tác đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra ...63 3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Thanh tra tỉnh
v Lào Cai ......................................................................................................................66 3.4.1. Yếu tố khách quan ...........................................................................................66 3.4.2. Yếu tố chủ quan ..............................................................................................68 3.5. Đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức và các hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ..............................................................................71 3.5.1. Kết quả đạt được và nguyên nhân ...................................................................71 3.5.2. Những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân ..........................................................73 CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC TẠI THANH TRA TỈNH LÀO CAI ...........................................75 4.1. Các quan điểm, mục tiêu, định hướng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Thanh tra tỉnh Lào Cai ......................................................................................75 4.1.1. Quan điểm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ..........................75 4.1.2. Mục tiêu, định hướng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Thanh tra tỉnh Lào Cai ..........................................................................................................77 4.2. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Thanh tra tỉnh Lào Cai .............................................................................................................................78 4.2.1. Kiện toàn tổ chức bộ máy và đổi mới phương thức hoạt động của cơ quan Thanh tra ...................................................................................................................78 4.2.2. Xây dựng tiêu chuẩn .......................................................................................79 4.2.3. Công tác sử dụng cán bộ, công chức...............................................................80 4.2.4. Không ngừng nâng cao đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ......................81 4.2.5. Hoàn thiện công tác tuyển dụng cán bộ, công chức ........................................81 4.2.6. Tăng cường đầu tư phương tiện, cơ sở vật chất và các chế độ đãi ngộ đối với cán bộ, công chức làm công tác thanh tra .................................................................82 4.3. Kiến nghị, đề xuất ..............................................................................................83 4.3.1. Đối với Trung ương ........................................................................................83 4.3.2. Đối với chính quyền ........................................................................................83 KẾT LUẬN ..............................................................................................................85 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................87 PHỤ LỤC .................................................................................................................90
vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT CHỮ VIẾT TẮT NGHĨA ĐẦ ĐỦ TIẾNG VIỆT 1 CNH-HĐH Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa 2 UBND Ủy ban nhân dân 3 CBCC Cán bộ, công chức 4 KT-XH Kinh tế - xã hội 5 CNXH Chủ nghĩa xã hội 6 LLCT-HC Lý luận chính trị - Hành chính 7 TTV Thanh tra viên 8 TTVC Thanh tra viên chính 9 ANQP An ninh quốc phòng
vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê đối tượng khảo sát ....................................................................31 Bảng 3.1. Cơ cấu tổ chức Thanh tra tỉnh Lào Cai .....................................................38 Bảng 3.2. Số lượng cán bộ, công chức ngành Thanh tra Lào Cai giai đoạn 2017 - 2019 .........................................................................................................45 Bảng 3.3. Cơ cấu lực lượng cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017 - 2019 .....................................................................................46 Bảng 3.4. Trình độ chuyên môn của cán bộ, công chức ngành Thanh tra Lào Cai 2019 .........................................................................................................47 Bảng 3.5. Trình độ lý luận chính trị của cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai ............................................................................................................49 Bảng 3.6. Kết quả đánh giá năng lực lãnh đạo quản lý của cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai .............................................................................51 Bảng 3.7. Kết quả đánh giá kết quả thực thi công việc của cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai .............................................................................53 Bảng 3.8. Kết quả đánh giá sức khỏe của cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai.....................................................................................................54 Bảng 3.9. Kết quả đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức ngành Thanh tra .......57, 58 Bảng 3.10: Ý kiến đánh giá của cán bộ, công chức ngành thanh tra tỉnh Lào Cai về mô hình đào tạo, tập huấn ........................................................................60 Bảng 3.11. Ý kiến đánh giá của cán bộ, công chức về mức độ tác động của đào tạo kiến thức quản lý nhà nước......................................................................61 Bảng 3.12. Đánh giá cán bộ hằng năm của Thanh tra tỉnh Lào Cai và ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai ........................................................................................64 Bảng 3.13. Đánh giá về thể chế quản lý cán bộ công chức ngành thanh tra Tỉnh Lào Cai năm 2019 ...........................................................................................67 Bảng 3.14. Đánh giá về cơ cấu tổ chức bộ máy ngành thanh tra tỉnh Lào Cai năm 2019 .........................................................................................................68 Bảng 3.15. Đánh giá về môi trường làm việc của ngành thanh tra tỉnh Lào Cai năm 2019 .........................................................................................................69
viii Bảng 3.16. Đánh giá về nhận thức của cán bộ công chức ngành thanh tra tỉnh Lào Cai năm 2019 ...........................................................................................70
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của nghiên cứu đề tài Nhìn từ góc độ kinh tế và quản lý kinh tế - xã hội, trong mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, con người là chủ thể. Chất lượng phát triển kinh tế xã hội phụ thuộc vào chất lượng con người. Ở Việt Nam, cán bộ, công chức cấp cơ sở có vị trí, vai trò vô cùng quan trọng, là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, là người gần dân, sát dân, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của dân, vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, trực tiếp giải quyết những yêu cầu, thắc mắc về lợi ích chính đáng của nhân dân. Chất lượng cán bộ, công chức cấp cơ sở là tổng hợp các yếu tố về phẩm chất chính trị tư tưởng, phẩm chất đạo đức, sức khỏe, trí tuệ khoa học, chuyên môn nghề nghiệp, ý chí, niềm tin, năng lực, gắn bó với tập thể, cộng đồng và khả năng thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao (Đỗ Quỳnh Liên, 2019). Với tư duy nhất quán “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, với quan điểm thanh tra là một tất yếu khách quan, để ngăn chặn khuyết điểm sai lầm, sửa chữa thói hư tật xấu, thải loại những kẻ thoái hóa biến chất, trong “Bài nói chuyện tại Hội nghị cán bộ thanh tra toàn miền Bắc” ngày 06/02/1961, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Thanh tra là một nhiệm vụ vẻ vang và quan trọng; nó theo dõi, xem xét việc chấp hành đúng đắn đường lối, chính sách, nghị quyết, chỉ thị của Đảng và Chính phủ”. Người chỉ ra “một số cán bộ thanh tra còn rụt rè, nể nang đối với một số cán bộ cao cấp của các cơ quan được kiểm tra, buông trôi việc theo dõi các cơ quan sửa chữa khuyết điểm sau khi được kiểm tra, cách làm việc còn chậm chạp, không kịp thời giải quyết một số thư khiếu nại của nhân dân...” Người yêu cầu phải tăng cường công tác tổ chức, cán bộ thanh tra cả về số lượng và chất lượng, đặc biệt là chất lượng. Một trong những phẩm chất mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt ra đối với người cán bộ nói chung, cán bộ thanh tra là phải “công tâm”. Người còn yêu cầu đội ngũ cán không những phải “công tâm” mà còn phải “thạo việc”. Người nhắc nhở cán bộ thanh tra phải: “Kiểm soát khéo, bao nhiêu khuyết điểm lòi ra hết, hơn nữa kiểm tra khéo về sau khuyết điểm nhất định bớt đi. Song, muốn kiểm soát có kết quả tốt, phải có hai điều: Một là việc kiểm soát phải có hệ thống, phải thường làm.
2 Hai là người đi kiểm soát phải là những người rất có uy tín”. Do đó, Đảng phải quan tâm lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt. Người căn dặn: “Các ban thanh tra làm việc tốt, nhanh hay làm kém, chậm, trước hết là do bản thân mỗi ban cố gắng nhiều hay ít, nhưng còn do cấp lãnh đạo có quan tâm đến công tác thanh tra hay không. Các cấp lãnh đạo phải giúp đỡ các ban thanh tra làm việc tốt, phải quan tâm lãnh đạo công tác thanh tra” (Hồ Chí Minh, nxb. Sự thật, 2011). Nhìn từ góc độ ngành và chuyên môn, để chuẩn hóa cán bộ công chức ngành thanh tra ở Việt Nam, các nghiệp vụ thanh tra được giảng dạy chính thức từ năm 2009. Qua 11 năm tổ chức thực hiện và cập nhật, chỉnh sửa, Trường Cán bộ Thanh tra đã đào tạo hàng vạn lượt cán bộ, công chức thanh tra góp phần nâng cao năng lực, trình độ và chuẩn hóa chức danh cho đội ngũ cán bộ của ngành. Tuy nhiên, thời đại và bối cảnh phát triển luôn đặt ra những yêu cầu mới đối với từng cán bộ của ngành về chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức, liêm chính trong thực hiện công vụ (K.Dung, 2020). Lào Cai là một trong những tỉnh có các hoạt động kinh tế theo tôi là sôi động bậc nhất cả nước. Công tác cán bộ nói chung, cán bộ thanh tra nói riêng được đẩy mạnh và chú trọng ngay từ khâu đầu vào. Tỉnh Lào Cai nói chung và ngành Thanh tra Lào Cai nói riêng đã xây dựng kế hoạch và tập trung triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức của cơ quan cũng như của ngành Thanh tra Lào Cai. Sau thời gian thực hiện ngành Thanh tra Lào Cai đã đạt được kết quả khả quan như công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức được thực hiện thường xuyên, trong đó nghiệp vụ chuyên ngành, lý luận chính trị, thái độ ứng xử, trách nhiệm trong thực thi công vụ được đặc biệt quan tâm đặt lên hàng đầu; nhiều cán bộ, công chức có trình độ cao, am hiểu nhiều lĩnh vực như tài chính, luật, giao thông, xây dựng. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cán bộ, công chức của ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai cũng gặp phải không ít khó khăn, một số cán bộ, công chức lười học hỏi, nghiên cứu nâng cao trình độ; một số cán bộ giỏi về nghiệp vụ, vững về chuyên môn thì lại bị luân chuyển, điều động sang cơ quan, đơn vị khác; cán bộ, công chức mới được tuyển dụng hay luân chuyển, điều động từ cơ quan, đơn vị khác chuyển đến lại phải đào tạo lại từ đầu. Đây cũng là vấn đề Thanh tra tỉnh Lào Cai đang quan tâm, tập trung nghiên cứu
3 tìm giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức nhằm đáp ứng nhiệm vụ được giao. Xuất phát từ yêu cầu thực tế trên, tác giả lựa chọn chủ đề: “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai” làm đề tài Luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý kinh tế. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Mục tiêu chung của luận văn nhằm phân tích thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra Lào Cai, từ đó đề xuất những giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hoá và làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra. - Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức Thanh tra tỉnh Lào Cai giai đoạn 2017 – 2019, chỉ ra những kết quả đạt được, những tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại đó. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai trong giai đoạn 2020 – 2025. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Là công tác nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về thời gian: Đề tài thu thập và nghiên cứu các tài liệu, số liệu trong giai đoạn từ 2017 đến 2019, Số liệu sơ cấp khảo sát năm 2019. - Phạm vi về không gian: Luận văn được thực hiện tại Thanh tra tỉnh Lào Cai. - Phạm vi về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu các nội dung nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai (bao gồm: Công tác quy hoạch đội ngũ CBCC ngành Thanh tra; Tổ chức thực hiện nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC ngành Thanh tra; Công tác chỉ đạo nâng cao chất lượng đội ngũ CBCC ngành Thanh tra; Công tác đánh giá chất lượng đội ngũ CBCC ngành Thanh tra).
4 4. Những đóng góp của luận văn - Về mặt lý luận: Luận văn góp phần làm sáng tỏ, bổ sung lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra, góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng ngành Thanh tra và tỉnh Lào Cai ngày càng giàu mạnh. - Về mặt thực tiễn: Qua kết quả nghiên cứu, luận văn góp phần khái quát và làm rõ thêm cơ sở lý luận về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra, đánh giá thực trạng, tìm ra những bất cập, hạn chế về chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra và những vấn đề đang đặt ra, quan điểm, giải pháp bảo đảm chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ở ngành Thanh tra Lào Cai hiện nay. - Kết quả nghiên cứu luận văn là tài liệu tham khảo có giá trị trong tổng kết thực tiễn về đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra. 5. Cấu trúc của luận văn Luận văn ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung của luận văn gồm 4 chương, cụ thể: Chƣơng 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra Lào Cai. Chƣơng 2: Phương pháp nghiên cứu. Chƣơng 3: Thực trạng về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra tỉnh Lào Cai. Chƣơng 4: Giải pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra Lào Cai.
5 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC NGÀNH THANH TRA 1.1. Cơ sở lý luận về chất lƣợng đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra 1.1.1. Khái quát về ngành Thanh tra, cán bộ, công chức ngành Thanh tra 1.1.1.1. Khái quát về ngành Thanh tra a. Khái niệm thanh tra Từ khi ra đời đến nay Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng cán bộ và công tác cán bộ, coi đây là một lực lượng ưu tú quyết định sự thành công hay thất bại, trong sự nghiệp bảo vệ sự nghiệp cách mạng và xây dựng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Trên cơ sở đó Đảng luôn củng cố xây dựng hệ thống quản lý các cấp, đội ngũ cán bộ, trong các cơ quan hành chính Nhà nước. Căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ quản lý của từng ngành, lĩnh vực, địa giới hành chính, lãnh thổ, dân tộc, đặc điểm kinh tế vùng miền, địa lý, dân cư và các đặc điểm của tổ chức, pháp lý, kỹ thuật, được cụ thể hoá bằng Pháp lệnh cán bộ, công chức ngày 26 tháng 02 năm 1998; Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh cán bộ, công chức ngày 28 tháng 4 năm 2000; Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh cán bộ, công chức ngày 29 tháng 4 năm 2003 và Luật cán bộ, công chức ngày 13 tháng 11 năm 2008. Theo Từ điển tiếng Việt “Thanh tra là kiểm soát, xem xét tại chỗ việc làm của địa phương, cơ quan, xí nghiệp”. Với nghĩa này, Thanh tra bao hàm nghĩa kiểm soát nhằm xem xét và phát hiện ngăn chặn những gì trái với quy định. Thanh tra thường đi kèm với một chủ thể nhất định: “Người làm nhiệm vụ thanh tra”, “Đoàn thanh tra” và “đặt trong phạm vi quyền hành của một chủ thể nhất định”. Theo kết quả nghiên cứu Đề tài khoa học “Hoàn thiện cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước” do TS. Trần Đức Lượng làm chủ nhiệm thì khái niệm thanh tra được xác định: Thanh tra là một chức năng thiết yếu của quản lý nhà nước, là hoạt động kiểm tra, xem xét việc làm của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân; thường được thực hiện bởi một cơ quan chuyên trách theo một trình tự, thủ tục do pháp luật quy định, nhằm kết luận đúng, sai, đánh giá ưu điểm,
6 khuyết điểm, phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa, xử lý các vi phạm, góp phần hoàn thiện cơ chế quản lý, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, các quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức và cá nhân. Theo Từ điển Luật học thì “thanh tra” là sự tác động của chủ thể đến đối tượng đã và đang thực hiện thông qua được giao nhằm đạt được mục đích nhất định”. Ở Việt Nam, lần đầu tiên khái niệm thanh tra được định nghĩa trong Luật Thanh tra năm 2004 dưới khái niệm thanh tra nhà nước. Theo đó, thanh tra nhà nước là việc xem xét, đánh giá, xử lý của cơ quan quản lý nhà nước đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự quản lý theo thẩm quyền, trình tự, thủ tục được quy định trong Luật này và các quy định khác của pháp luật. Thanh tra nhà nước bao gồm thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. Luật Thanh tra năm 2010 thay thế cho Luật Thanh tra năm 2004 cũng đưa ra định nghĩa tương tự: Thanh tra nhà nước là việc xem xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thanh tra là sự kiểm tra có tính chất nhà nước của cơ quan quản lý cấp trên đối với cơ quan, tổ chức và cá nhân cấp dưới do tổ chức thanh tra thực hiện. Có trách nhiệm thanh tra việc thực hiện chính sách pháp luật, nhiệm vụ, kế hoạch nhằm phát huy nhân tố tích cực, phòng ngừa và xử lý vi phạm, góp phần thúc đẩy hoàn thành nhiệm vụ, hoàn thiện cơ chế quản lý, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân. Ngành thanh tra là hệ thống các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra. b. Đặc điểm của thanh tra - Có mối quan hệ với cơ quan quản lý nhà nước Trong mối quan hệ giữa quản lý và thanh tra thì quản lý nhà nước giữ vai trò chủ đạo, chi phối hoạt động của thanh tra (đề ra đường lối, chủ trương, quy định thẩm quyền của các cơ quan thanh tra, sử dụng các kết quả, các thông tin từ phía các cơ quan thanh tra).
7 - Mang tính quyền lực nhà nước Thanh tra là một hoạt động luôn luôn mang tính quyền lực nhà nước. Chủ thể tiến hành thanh tra luôn luôn là cơ quan nhà nước. Thanh tra (với tư cách là một danh từ chỉ cơ quan có chức năng này) luôn luôn áp dụng quyền năng của Nhà nước trong quá trình tiến hành hoạt động của mình và nó nhân danh Nhà nước khi áp dụng quyền năng đó. - Có tính độc lập tương đối Đây là đặc điểm vốn có, xuất phát từ bản chất của thanh tra. Tính độc lập tương đối trong quá trình thanh tra được thể hiện trên các điểm sau: tuân theo pháp luật; tự mình tổ chức các cuộc thanh tra trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội theo thẩm quyền đã được pháp luật quy định; ra các kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý theo các quy định của pháp luật về thanh tra; chịu trách nhiệm về quyết định thanh tra của mình. c. Hệ thống cơ quan thanh tra Hệ thống cơ quan thanh tra bao gồm thanh tra hành chính và cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành. - Thanh tra Chính phủ là cơ quan ngang Bộ của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong phạm vi cả nước; thực hiện hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật. Thanh tra Chính phủ có nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; thanh tra đối với doanh nghiệp nhà nước do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập; Thanh tra vụ việc phức tạp, liên quan đến trách nhiệm quản lí của nhiều bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; Kiểm tra tính chính xác, hợp pháp của kết luận thanh tra và quyết định xử lý sau thanh tra sau thanh tra của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh khi cần thiết; Thanh tra vụ việc khác do Thủ tướng giao. - Thanh tra Bộ và cơ quan ngang Bộ có nhiệm vụ và quyền hạn sau đây: Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan,
8 tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý trực tiếp của bộ; thanh tra đối với doanh nghiệp nhà nước do Bộ trưởng quyết định thành lập; Thanh tra việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn - kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành, lĩnh vực của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý nhà nước của ngành, lĩnh vực do bộ phụ trách; Kiểm tra tính chính xác, hợp pháp của kết luận thanh tra và quyết định xử lý sau thanh tra của Thủ trưởng cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành thuộc bộ… - Thanh tra tỉnh có nhiệm vụ và quyền hạn sau: Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của sở, của Ủy ban nhân dân cấp huyện; thanh tra đối với doanh nghiệp nhà nước do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thành lập; Thanh tra vụ việc phức tạp, liên quan đến trách nhiệm của nhiều sở, Ủy ban nhân dân cấp huyện; Thanh tra vụ việc khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao. - Thanh tra Sở có nhiệm vụ và quyền hạn sau: Xây dựng kế hoạch thanh tra trình giám đốc sở phê duyệt; Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý trực tiếp của sở. - Thanh tra Huyện có nhiệm vụ và quyền hạn sau: Thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện; Thanh tra vụ việc phức tạp, có liên quan đến trách nhiệm của nhiều cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện; Thanh tra vụ việc khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giao. 1.1.1.2. Khái quát về đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra a. Khái niệm đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra * Khái niệm về đội ngũ Khái niệm đội ngũ tuy có nhiều khái niệm khác nhau, nhưng đều có chung một điểm đó là: một nhóm người được tổ chức và tập hợp thành một lực lượng, để thực hiện một hay nhiều chức năng, có thể có cùng hay không cùng nghề nghiệp nhưng đều có chung một mục đích nhất định.
9 Tóm lại: đội ngũ là một tập thể gồm số đông người, có cùng lý tưởng, có cùng mục đích, làm việc theo sự chỉ huy thống nhất, có kế hoạch gắn bó với nhau về quyền lợi vật chất cũng như tinh thần. * Khái niệm cán bộ, công chức ngành Thanh tra Từ khái niệm về công chức, có thể hiểu công chức ngành thanh tra là công dân được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc ngành thanh tra, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước, thực hiện nhiệm vụ thanh tra. - Phân loại công chức thanh tra: Căn cứ chức vụ thì công chức thanh tra được phân thành hai loại: + Công chức là lãnh đạo thanh tra các cấp gồm: Công chức là lãnh đạo cấp phòng, cấp huyện (quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh) và tương đương thuộc thanh tra tỉnh thành phố; công chức là lãnh đạo thanh tra tỉnh, thành phố; công chức là lãnh đạo vụ, viện thuộc Thanh tra Chính phủ. + Công chức thừa hành gồm: Thanh tra viên nghiệp vụ; công chức làm công tác văn thư, kế toán, thủ quỹ. Theo các văn bản pháp luật về công chức, là thanh tra viên ngành thanh tra thì việc bổ nhiệm cán bộ giữ chức vụ lãnh đạo quản lý ở các tổ chức thanh tra không đồng nhất với việc bổ nhiệm ngạch thanh tra viên. Cụ thể công chức A đang công tác ở một cơ quan khác được bổ nhiệm chức vụ Chánh thanh tra cấp trên bổ nhiệm (theo quy chế thanh tra viên ban hành kèm theo Luật Thanh tra năm 2010) việc này rất hợp lý, làm ảnh hưởng đến hoạt động công tác nghiệp vụ (vì không có trang phục và thẻ thanh tra viên). Căn cứ ngạch thì công chức ngành thanh tra có thanh tra cao cấp, thanh tra chính, thanh tra viên. * Khái niệm đội ngũ cán bộ, công chức ngành Thanh tra Đội ngũ cán bộ công chức ngành thanh tra là tập hợp các công dân được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc ngành thanh tra, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước, thực hiện nhiệm vụ thanh tra.
10 b. Nhiệm vụ, quyền hạn công chức ngành Thanh tra Công chức ngành thanh tra là công chức nên có đủ nhiệm vụ, quyền hạn của công chức (được quy định trong Luật Cán bộ, công chức năm 2015). Ngoài ra, công chức ngành thanh tra nói chung có nhiệm vụ, quyền hạn sau: * Đối với thanh tra hành chính: - Thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của Trưởng đoàn thanh tra. - Yêu cầu đối tượng thanh tra cung cấp thông tin, tài liệu, báo cáo bằng văn bản, giải trình về vấn đề liên quan đến nội dung thanh tra; yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung thanh tra cung cấp thông tin, tài liệu đó. - Kiến nghị Trưởng đoàn thanh tra áp dụng biện pháp thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Trưởng đoàn thanh tra quy định tại Điều 46 của Luật Thanh tra để bảo đảm thực hiện nhiệm vụ được giao. - Kiến nghị việc xử lý về vấn đề khác liên quan đến nội dung thanh tra. - Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao với Trưởng đoàn thanh tra, chịu trách nhiệm trước Trưởng đoàn thanh tra và trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, khách quan của nội dung đã báo cáo. * Đối với thanh tra chuyên ngành: - Khi tiến hành thanh tra theo Đoàn: + Thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của Trưởng đoàn thanh tra; + Yêu cầu đối tượng thanh tra cung cấp thông tin, tài liệu, báo cáo bằng văn bản, giải trình về vấn đề liên quan đến nội dung thanh tra; yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung thanh tra cung cấp thông tin, tài liệu đó; + Kiến nghị Trưởng đoàn thanh tra áp dụng biện pháp thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Trưởng đoàn thanh tra quy định tại Điều 53 của Luật Thanh tra để bảo đảm thực hiện nhiệm vụ được giao; + Xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; + Kiến nghị việc xử lý về vấn đề khác liên quan đến nội dung thanh tra;