intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý quỹ bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:141

Thêm vào BST
Báo xấu
48
lượt xem 13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở làm rõ cơ sở lý luận, thực trạng quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên, chỉ ra ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Đề tài hướng tới đề xuất các giải pháp góp phần tăng cường hiệu quả quản lý quỹ BHXH tại thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý quỹ bảo hiểm xã hội tại Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên

  1. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN MINH DIỆP QUẢN LÝ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2020
  2. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN MINH DIỆP QUẢN LÝ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. PHẠM THỊ MAI YẾN THÁI NGUYÊN - 2020
  3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào tại Việt Nam. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và mọi thông tin trong luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc. Tác giả Nguyễn Minh Diệp
  4. ii LỜI CẢM ƠN Sau hai năm học tập, nghiên cứu chương trình Thạc sỹ Kinh tế tại Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên. Tôi đã được nhà trường trang bị những kiến thức tổng hợp và hệ thống. Đến nay tôi đã kết thúc khóa học và hoàn thành bài luận văn tốt nghiệp của mình. Tôi xin chân thành bày tỏ lời cảm ơn đến tập thể giáo viên và cán bộ Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên. Và đặc biệt là TS Phạm Thị Mai Yến người đã hướng dẫn tôi trong quá trình làm luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo, các bộ phận nghiệp vụ tại cơ quan Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên. Các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và các Phòng, ban trong thị xã đã giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập tài liệu thực hiện luận văn. Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng do còn hạn chế về thời gian và nhận thức nên luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết, tôi mong nhận được sự phê bình, góp ý của độc giả, của các anh chị học viên trong trường và sự chỉ bảo, hướng dẫn của các thầy, các cô để bổ sung hoàn thiện trong quá trình nghiên cứu tiếp vấn đề này. Xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, ngày 20 tháng 10 năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Minh Diệp
  5. iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................ i LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii MỤC LỤC ................................................................................................................. iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................................... vi DANH MỤC BẢNG BIỂU ......................................................................................vii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ........................................................................................ ix MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................ 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................... 2 4. Ý nghĩa của đề tài .................................................................................................... 3 5. Đóng góp mới của đề tài ......................................................................................... 3 6. Bố cục của luận văn ................................................................................................ 4 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI .......................................................................................................... 5 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý quỹ bảo hiểm xã hội ..................................................... 5 1.1.1. Nhữngvấn đề cơ bản về bảo hiểm xã hội .......................................................... 5 1.1.2. Quỹ BHXH và quản lý quỹ BHXH ................................................................ 11 1.1.3. Nội dung quản lý quỹ BHXH ......................................................................... 15 1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý quỹ BHXH .............................................. 26 1.2. Kinh nghiệm thực tiễn về quản lý quỹ BHXH................................................... 29 1.2.1. Kinh nghiệm của BHXH huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên ....................... 29 1.2.2. Kinh nghiệm của BHXH huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên ........................ 30 1.2.3. Kinh nghiệm của BHXH thành phố Hà Nội ................................................... 31 1.2.4. Kinh nghiệm của BHXH thành phố Hồ Chí Minh.......................................... 33 1.2.5. Bài học kinh nghiệm rút ra cho quản lý quỹ BHXH thị xã Phổ Yên .............. 35 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 37 2.1. Các câu hỏi đặt ra mà đề tài cần giải quyết ........................................................ 37 2.2. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 37 2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin ...................................................................... 37
  6. iv 2.2.2. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu.................................................... 40 2.2.3. Phương pháp so sánh....................................................................................... 40 2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu đánh giá công tác quản lý quỹ BHXH ......... 41 2.3.1. Nhóm chỉ phản ánh tính khả thi, hiệu quả của công tác lập kế hoạch thu - chi ..... 41 2.3.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh tỷ lệ thực tế thu quỹ BHXH ..................................... 41 2.3.3. Nhóm chỉ tiêu đánh giá tỷ lệ thực tế sử dụng (chi) quỹ BHXH ..................... 42 2.3.4. Nhóm chỉ tiêu cân đối thu - chi BHXH .......................................................... 43 Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI THỊ XÃ PHỔ YÊN ............................................................ 44 3.1. Khái quát về Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. .................... 44 3.1.1. Đặc điểm kinh tế xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ........................... 44 3.1.2. Quá trình hình thành và phát triển của Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên........ 45 3.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy của cơ quan Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên ........... 46 3.2. Thực trạng quản lý quỹ BHXH trên địa bàn thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ........ 51 3.2.1. Quy trình thực hiện quản lý quỹ BHXH tại thị xã Phổ Yên ........................... 51 3.2.1. Lập kế hoạch thu - chi ..................................................................................... 51 3.2.2. Quản lý thu quỹ BHXH................................................................................... 55 3.2.3. Quản lý chi quỹ BHXH ................................................................................... 69 3.2.4. Quản lý cân đối thu - chi quỹ BHXH.............................................................. 86 3.2.5. Công tác kiểm tra, giám sát thu - chi quỹ BHXH ........................................... 87 3.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên .......................................................................................................... 90 3.3.1. Yếu tố khách quan ........................................................................................... 90 3.3.2. Yếu tố chủ quan .............................................................................................. 91 3.4. Đánh giá chung về công tác quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên Thái Nguyên ................................................................................................... 92 3.4.1. Ưu điểm ........................................................................................................... 92 3.4.2. Hạn chế............................................................................................................ 94 3.4.3. Nguyên nhân hạn chế ...................................................................................... 95
  7. v Chương 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ QUỸ BHXH TẠI BHXH THỊ XÃ PHỔ YÊN, TỈNH THÁI NGUYÊN............................................................ 97 4.1. Phương hướng phát triển trong thời gian tới của BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................ 97 4.1.1. Mô hình tổ chức về Bảo hiễm xã hội .............................................................. 97 4.1.2 Thực hiện các nghiệp vụ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế ................................ 97 4.1.3 Mục tiêu, định hướng công tác quản lý quỹ của BHXH thị xã Phổ Yên ......... 98 4.2 Giải pháp tăng cường quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ................................................................................................. 101 4.2.1. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội và các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng về chính sách BHXH .... 101 4.2.2. Thực hiện tốt công tác lập lập kế hoạch thu - chi quỹ BHXH tại thị xã Phổ Yên ........................................................................................................ 102 4.2.3. Tăng cường các biện pháp để quản lý và phát triển nguồn thu bảo hiểm xã hội ............................................................................................................ 104 4.2.4. Quản lý chặt chẽ đối tượng và mở rộng phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội ............................................................................................ 106 4.2.5. Khắc phục nợ đọng, trốn đóng bảo hiểm xã hội ........................................... 108 4.2.6. Hoàn thiện quá trình quản lý thu - chi quỹ BHXH ....................................... 109 4.2.7. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra; gắn xử phạt với khen thưởng kịp ....... 110 4.3. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên ................................................................ 111 4.3.1. Kiến nghị đối với Nhà nước .......................................................................... 111 4.3.2. Kiến nghị với BHXH Việt Nam.................................................................... 113 4.3.3. Kiến nghị với BHXH thị xã Phổ Yên ........................................................... 114 KẾT LUẬN ............................................................................................................ 116 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 117 PHỤ LỤC ............................................................................................................... 119
  8. vi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT BHXH Bảo hiểm xã hội BHYT Bảo hiểm y tế NLĐ Người lao động NSDLĐ Người sử dụng lao động TNLĐ Tai nạn lao động TNLĐ-BNN Tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp
  9. vii DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Tổng hợp đối tượng khảo sát ............................................................ 39 Bảng 3.1: Kết quả lập kế hoạch thu BHXH thị xã Phổ Yên các năm (2017-2019) ....................................................................................... 54 Bảng 3.2: Kết quả lập kế hoạch chi BHXH của thị xã Phổ Yên từ năm 2017-2019 ......................................................................................... 55 Bảng 3.3: Tình hình đối tượng tham gia BHXH bắt buộc tại thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017- 2019 ................................................................. 57 Bảng 3.4: Cơ cấu lao động tham gia BHXH bắt buộc theo khối cơ quan doanh nghiệp ..................................................................................... 58 Bảng 3.5 Số lượng tham gia BHXH tự nguyện và nguồn thu từ đối tượng tham gia BHXH tự nguyên tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017-2019 ......................................................................................... 59 Bảng 3.6: Tình hình thu tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017 - 2019 ...... 60 Bảng 3.7. Nợ đọng BHXH tại cơ quan BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017-2019 ......................................................................................... 62 Bảng 3.8: Tổng hợp số tiền nợ BHXH qua các năm 2017 - 2019 ..................... 63 Bảng 3.9: Đánh giá công tác quản lý thu quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017 - 2019 ................................................................ 66 Bảng 3.10: Tổng hợp số người hưởng các chế độ BHXH trên địa bàn thị xã Phổ Yên ............................................................................................. 70 Bảng 3.11: Bảng tổng hợp Kết quả chi trả lương hưu và trợ cấp hàng tháng theo đối tượng hưởng tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017 - 2019...... 73 Bảng 3.12: Kết quả chi trả trợ cấp 1 lần, trợ cấp khi nghỉ hưu và TNLĐ- BNN 1 lần từ nguồn quỹ BHXH chi trả............................................ 76 Bảng 3.13: Kết quả chi trả trợ cấp tuất 1 lần, mai táng phí, khu vực 1 lần có nguồn từ NSNN và quỹ BHXH chi trả giai đoạn 2017 - 2019 ......... 77 Bảng 3.14: Tình hình chi trả chế độ trợ cấp ốm đau ........................................... 79 Bảng 3.15: Tình hình chi trả chế độ trợ cấp thai sản ........................................... 80 Bảng 3.16: Tình hình chi trả chế độ trợ cấp TNLĐ - BNN ................................. 81
  10. viii Bảng 3.17: Đánh giá hình thức chi trả BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên .......... 82 Bảng 3.18: Đánh giá công tác quản lý chi trả quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017 - 2019 ......................................................... 83 Bảng 3.19: Tình hình cân đối Thu - Chi quỹ BHXH thị xã Phổ Yên ................. 86 Bảng 3.20: Tổng hợp kết quả kiểm tra, hậu kiểm công tác chi trả các chế độ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên giai đoạn 2017 - 2019 ............ 90
  11. ix DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Sơ đồ.3.1. Hệ thống tổ chức của Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên ...................... 47 Sơ đồ 3.2. Quy trình quản lý quỹ BHXH thị xã Phổ Yên .................................... 51 Sơ đồ 3.3. Quy trình lập kế hoạch thu quỹ BHXH thị xã Phổ Yên ...................... 52 Sơ đồ 3.4. Quy trình lập kế hoạch chi quỹ BHXH thị xã Phổ Yên ...................... 53 Sơ đồ 3.5. Quy trình quản lý đối tượng tham gia BHXH ..................................... 57 Sơ đồ 3.6: Quy trình chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng tại thị xã Phổ Yên .......................................................................................... 71 Sơ đồ 3.7: Sơ đồ quy trình chi trả trợ cấp một lần do BHXH thị xã Phổ Yên trực tiếp chi trả .................................................................................... 75 Sơ đồ 3.8: Sơ đồ quy trình chi trả trợ cấp một lần do Bưu điện Thị xã chi trả .... 75
  12. 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một chính sách lớn của Đảng và Nhà nước đối với người lao động nhằm từng bước mở rộng và nâng cao đảm bảo vật chất, góp phần ổn định đời sống cho người lao động khi gặp rủi ro như bị ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, sảy thai, hết tuổi lao động, qua đời. Cùng với sự đổi mới của nền kinh tế đất nước trong thời gian vừa qua, chính sách BHXH cũng được điều chỉnh, thay đổi để phối hợp với sự chuyển đổi của nền kinh tế đất nước, với nguyện vọng của người lao động. Quỹ BHXH là một bộ phận cốt lõi không thể thiếu được và có thể nói nó là vai trò quan trọng nhất trong hoạt động BHXH, là một bộ phận cấu thành quan trọng nhất trong chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước ta, đã góp phần bảo đảm ổn định đời sống cho cán bộ, công chức, viên chức, quân nhân và người lao động, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, an sinh xã hội thúc đẩy sự nghiệp xây dựng đất nước, bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, từ khi thành lập đến nay, Nhà nước đã quan tâm thường xuyên đến việc thực hiện các chế độ chính sách BHXH đối với cán bộ, công chức, quân nhân và người lao động thuộc các thành phần kinh tế. Việc quản lý quỹ BHXH nó ảnh hưởng trực tiếp tới sự tồn tại và phát triển của quỹ BHXH, ảnh hưởng tới sự ổn định của chính sách BHXH. Vậy vấn đề làm thế nào để có thể nâng cao được hiệu quả quản lý quỹ BHXH đây là câu hỏi được đặt ra đối với những người quan tâm nghiên cứu hoạt động BHXH. Trong những năm, công tác quản lý quỹ BHXH thị xã Phổ Yên thuộc BHXH tỉnh Thái Nguyên đã từng bước được củng cố, giải quyết các chế độ chính sách BHXH cho các đối tượng theo luật định dần đi vào nền nếp, tạo điều kiện thuận lợi cho những người tham gia và hưởng các chế độ BHXH, góp phần không nhỏ cho sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. Bên cạnh kết quả đã đạt được, công tác quản lý quỹ BHXH vẫn còn tồn tại một số khó khăn như: có nhiều chủ sử dụng lao động tìm mọi cách để trốn tránh không tham gia BHXH cho người lao động, đóng không đúng đối tượng, không đủ số lao động, không đủ quỹ tiền lương của đơn vị, tình trạng nợ đọng BHXH diễn ra theo chiều
  13. 2 hướng xấu, tăng cả về số đơn vị nợ và số tiền nợ. Cá biệt có nhiều đơn vị lạm dụng quỹ BHXH, tiền đóng BHXH của người lao động làm vốn sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị mình, gây ra nhiều khó khăn cho việc quản lý thu BHXH, ảnh hưởng không nhỏ tới việc khai thác và phát triển đối tượng cũng như việc giải quyết chính sách chế độ cho người lao. Công tác thanh tra, kiểm tra, khởi kiện, xử lý vi phạm về pháp luật BHXH đối với chủ doanh nghiệp chây ỳ, cố tình không đóng, đóng không đúng, không kịp thời, đóng không đầy đủ BHXH cho người lao động còn thiếu chủ động, chưa mang lại hiệu quả cao. Vấn đề nợ đọng, trốn đóng BHXH đã và đang diễn ra hết sức phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của người lao động, được xã hội hết sức quan tâm. Xuất phát từ những lí trên tôi đã lựa chọn vấn đề: “Quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên” làm đề tài luận văn thạc sĩ của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Trên cơ sở làm rõ cơ sở lý luận, thực trạng quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên, chỉ ra ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Đề tài hướng tới đề xuất các giải pháp góp phần tăng cường hiệu quả quản lý quỹ BHXH tại thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên trong thời gian tới. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa các khái niệm và các vấn đề lý luận của đề tài như khái niệm BHXH, quỹ BHXH, Nội dung của quản lý quỹ BHXH; các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý quỹ BHXH,... - Phân tích thực trạng quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên thông qua việc làm rõ các nội dụng cụ thể: Lập kế hoạch thu - chi; quản lý thu; quản lý chí, cần đối hoạt động thu - chi quỹ; thanh tra, kiểm tra quỹ BHXH. - Đề xuất các giải pháp tăng cường hiệu quả quản lý quỹ BHXH cho BHXH thị xã Phổ Yên trong thời gian tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Công tác quản lý quỹ BHXH tại BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên.
  14. 3 3.2. Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi về không gian: Bảo hiểm xã hội thị xã Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên + Phạm vi về thời gian: 03 năm (năm 2017 - 2019) + Phạm vi nghiên cứu về nôi dụng: Đề tài tập trung nghiên cứu các nội dung của quản lý quỹ BHXH gồm: Lập kế hoạch thu - chi; Quản lý thu; Quản lý chi; Quản lý cân đối thu - chi; Thanh quyết toán quỹ BHXH tại thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. 4. Ý nghĩa của đề tài - Ý nghĩ khoa học: Đề tài của luận văn nghiên cứu về nhiệm vụ thường xuyên và cơ bản của ngành, đã và đang có những vấn đề đặt ra và cần phải tìm lời giải đáp, phương án thực hiện nhằm tháo gỡ khó khăn, góp phần phát triển bền vững sự nghiệp BHXH, đáp ứng đc yêu cầu hiện tại cũng như thực hiện mục tiêu của ngành đề ra “BHXH cho mọi người lao động”. - Ý nghĩa thực tiễn: Những giải pháp được đề xuất và kiến nghị với các cấp có thẩm quyển có thể tham khảo, vận dụng thực tế vào công tác quản lý quỹ BHXH, và đầu tư phát triển bền vững nguồn quỹ BHXH tại BHXH tại thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên. 5. Đóng góp mới của đề tài Luận văn có những đóng góp mới cả về mặt lý luận và thực tiễn, cụ thể như sau: Một là, luận văn nghiên cứu một cách có hệ thống quỹ BHXH bao gồm các vấn đề như: đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời; giảm thiểu nợ đọng BHXH; đảm bảo công bằng đối với các đối tượng tham gia BHXH. Hai là, luận văn xác định những nhân tố tác động đến quản lý quỹ BHXH, lý giải và làm rõ nội dung của từng nhân tố. Ba là, luận văn xác định các tiêu chí đánh giá mức độ bao phủ, mức độ tuân thủ BHXH, mức độ quản lý quỹ BHXH. Bốn là, luận văn sử dụng cơ sở lý thuyết, thực tiễn để phân tích, đánh giá thực trạng quản lý quỹ BHXH ở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên;
  15. 4 Năm là, luận văn đó đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý quỹ BHXH ở Việt Nam nói chung và quản lý quỹ BHXH ở thị xã Phổ Yên nói riêng. 6. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục kèm theo, Luận văn gồm 4 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng công tác quản lý quỹ BHXH ở thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên Chương 4: Giải pháp tăng cường hiệu quả quản lý quỹ BHXH thị xã Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
  16. 5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ QUỸ BẢO HIỂM XÃ HỘI 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý quỹ bảo hiểm xã hội 1.1.1. Nhữngvấn đề cơ bản về bảo hiểm xã hội * Khái niệm BHXH Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những loại hình bảo hiểm ra đời khá sớm và ngày nay đã được phổ biến ở tất cả các nước trên thế giới, đây là một loại hình bảo hiểm đặc biệt, nó ít mang tính chất kinh doanh thương mại mà chủ yếu là tính nhân đạo và nhân văn cao cả. Ở nước ta, BHXH được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm ngay từ khi bôn ba tìm đường cứu nước đến trước lúc đi xa, Người đã nhiều lần đề cập đến cụm từ "Bảo hiểm xã hội" và khẳng định bảo hiểm xã hội là một chính sách cơ bản đối với người lao động. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về BHXH đã được thể hiện trong Hiến pháp 1946, Hiến pháp 1959. Điều 32 Hiến pháp 1959 quy định: "Người lao động được giúp đỡ về vật chất khi già yếu, bệnh tật hoặc mất sức lao động. Nhà nước mở rộng dần các tổ chức bảo hiểm xã hội, cứu tế và y tế để đảm bảo cho mọi người được hưởng quyền đó". Từ năm 1995, cơ chế quản lý BHXH được đổi mới toàn diện bằng việc Chính phủ ban hành Điều lệ BHXH, lúc này khái niệm về BHXH được tiếp cận dưới những góc độ khác nhau. Dưới góc độ chính sách: BHXH là một chính sách xã hội, nhằm giải quyết các chế độ xã hội liên quan đến một tầng lớp đông đảo người lao động và bảo vệ sự phát triển kinh tế - xã hội, sự ổn định chính trị quốc gia. Dưới góc độ quản lý: BHXH là công cụ quản lý của Nhà nước để điều chỉnh mối quan hệ kinh tế giữa người lao động, người sử dụng lao động và Nhà nước; thực hiện quá trình phân phối và phân phối lại thu nhập giữa các thành viên trong xã hội. Dưới góc độ tài chính: BHXH là một quỹ tài chính tập trung, được hình thành từ sự đóng góp của các bên tham gia và có sự hỗ trợ của Nhà nước. Dưới góc độ thu nhập: BHXH là sự bảo đảm thay thế một phần thu nhập khi người lao động có tham gia BHXH bị mất hoặc giảm thu nhập. Trong Điều 3 Luật BHXH số 58/2014/ QH13 ban hành ngày 20/11/2014 ghi rõ:
  17. 6 “Bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH” * Đặc điểm của Bảo hiểm xã hội - BHXH mang tính chất xã hội, phi lợi nhuận, không vì mục đích kinh doanh thu lợi nhuận mà vì mục đích phục vụ cộng đồng xã hội trên phạm vi toàn quốc, nhằm thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng và nhà nước, đảm bảo cho người lao động có khoản trợ cấp thiết yếu khi gặp rủi ro, khó khăn trong cuộc sống. - BHXH bảo hiểm cho người lao động trong và sau quá trình lao động. Nói cách khác, khi đã tham gia vào hệ thống BHXH, người lao động được bảo hiểm đến lúc chết. - Người lao động muốn được hưởng trợ cấp BHXH thì phải có nghĩa vụ đóng BHXH, chủ sử dụng lao động có nghĩa vụ đóng BHXH cho người lao động do mình ký kết hợp đồng lao động. Sự đóng góp của các bên tham gia BHXH là nguồn hình thành nên quỹ BHXH. Quỹ BHXH được dùng để chi trả các chế độ BHXH cho người lao động - BHXH chỉ bảo đảm cho các rủi ro bản thân, không bảo đảm cho các rủi ro tài sản và trách nhiệm dân sự. - Mức hưởng bảo hiểm xã hội được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng và có chia sẻ giữa những người tham gia bảo hiểm xã hội. - Sự tương hỗ trong BHXH được thực hiện trong một cộng đồng rộng rãi, toàn xã hội, nhằm chia sẻ rủi ro. - BHXH là một hoạt động thỏa thuận và không thỏa thuận. Điều này thể hiện ở chỗ BHXH có cả BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện. * Vai trò của BHXH đối với người lao động và xã hội - Đối với người lao động: BHXH góp phần trợ giúp cho những người lao động gặp phải rủi ro, bất hạnh, nhanh chóng khắc phục những khó khăn bằng cách tạo cho họ những thu nhập thay thế, những điều kiện sinh hoạt thuận lợi, giúp họ ổn định cuộc sống, yên tâm công tác, tạo cho họ tin tưởng vào tương lai, từ đó góp
  18. 7 phần vào việc tăng năng suất lao động cũng như sự nỗ lực vì sự phát triển của doanh nghiệp, cơ quan họ công tác nói riêng và toàn xã hội nói chung. - Đối với xã hội: Thứ nhất, cần phải khẳng định rằng BHXH là loại hình dịch vụ công. Hoạt động BHXH cần cho toàn dân chứ không phải chỉ mình các cán bộ công chức, viên chức Nhà nước. Khi đối tượng tham gia BHXH ngày càng được mở rộng thì giá trị của dịch vụ này ngày càng được tăng và đây là một bộ phận trực tiếp làm gia tăng tổng sản phẩm xã hội. Vì vậy BHXH phải được xem là ngành dịch vụ công quan trọng trong nền kinh tế. Thứ hai, với tư cách là một chính sách kinh tế - xã hội của Nhà nước, BHXH sẽ giải quyết được những rủi ro đối với người lao động, góp phần tích cực vào việc phục hồi năng lực làm việc, khả năng sáng tạo của họ và góp tăng năng suất lao động của xã hội. Thông qua sự trợ giúp của BHXH người lao động nhận được các chế độ BHXH, họ sẽ có thu nhập thay thế. Như vậy BHXH đã gián tiếp tác động đến chính sách tiêu dùng quốc gia, kích thích tiêu dùng của xã hội, hỗ trợ và bổ sung các chính sách vĩ mô khác của Chính phủ. Thứ ba, với tư cách là một quỹ tiền tệ tập trung, BHXH có tác động mạnh mẽ tới chính sách tài chính quốc gia, có ảnh hưởng không nhỏ tới thị trường tài chính thông qua hoạt động đầu tư tài chính từ quỹ BHXH. Chính vì vậy hoạt động đầu tư từ quỹ BHXH có tác động không nhỏ tới quá trình phát triển của đất nước, là nguồn vốn quan trọng để tạo ra những cơ sở sản xuất kinh doanh mới, góp phần tạo ra công ăn việc làm cho người lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp, tạo thu nhập cho người lao động và tăng tổng sản phẩm quốc dân. Thư tư, BHXH cũng là chính sách nhằm thực hiện công bằng xã hội, là công cụ để phân phối lại thu nhập giữa những người tham gia BHXH. Sự phân phối này được tiến hành qua hai cách. Cách thứ nhất là phân phối theo chiều ngang giữa người đang làm việc và người nghỉ hưu, người trẻ và người già, nam và nữ, người chưa hưởng trợ cấp và người đang hưởng trợ cấp. Cách thứ hai là phân phối theo chiều dọc giữa người có thu nhập cao và người có thu nhập thấp, giữa người giàu và người nghèo. Đây là một trong những mục tiêu quan trọng trong các chính sách kinh tế - xã hội ở tầm vĩ mô của quốc gia.
  19. 8 * Chức năng của Bảo hiểm xã hội BHXH có một số chức năng chủ yếu như sau: Phòng ngừa rủi ro: Với chức năng này BHXH cho phép tất cả các hoạt động kinh tế xã hội hoặc các đối tượng đã tham gia trong quá trình kinh tế xã hội trước đây hoặc tất cả các công dân... hình thành các quyền lợi đảm bảo để duy trì một chuẩn mực sống tương đối ổn định ngay cả khi trong trường hợp có sự cố bất ngờ rủi ro xảy ra. An sinh xã hội: Với chức năng này rất cần thiết cho người lao động, Người sử dụng lao động mà còn đảm bảo sự ổn định chính trị, an toàn xã hội cho quốc gia, đảm bảo chắc chắn đối với mọi thành viên trong xã hội gặp cảnh nghèo đói đều được cung cấp một khoản thu nhập bằng tiền cũng như các dịch vụ chăm sóc về y tế và dịch vụ xã hội đầy ý nghĩa. Hai chức năng trên này hỗ trợ cho nhau. Đảm bảo ổn định kinh tế tài chính cho người lao động, khuyến khích họ yên tâm làm việc phát huy hết khả năng, năng lực chuyên môn giúp cho nền kinh tế phát triển, ổn định xã hội, đảm bảo an toàn cho quốc gia về kinh tế chính trị và an ninh quốc phòng. Chính vì thế mà hiện nay đã có 182 nước có luật về BHXH. Có thể nói BHXH là một trong những hoạt động mà tất cả các quốc gia đều quan tâm không phân biệt thể chế chính trị, trình độ phát triển kinh tế xã hội. Bảo hiểm xã hội đã đóng góp vai trò to lớn trong việc bảo đảm an sinh xã hội, ổn định và phát triển kinh tế, được thể hiện thông qua các tác động chủ yếu cụ thể sau:- Bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ bị giảm thu nhập hoặc bị mất thu nhập do bị suy giảm sức khỏe hoặc mất khả năng lao động bị mất việc làm. Đây là sự đảm bảo chắc chắn sẽ xảy ra vì mọi người sẽ mất khả năng lao động khi họ hết tuổi lao động, theo các điều kiện quy định của BHXH. Đây là chức năng cơ bản của BHXH nó quyết định tính chất, nhiệm vụ và cơ chế hoạt động của hệ thống BHXH. - Thực hiện phân phối và phân phối lại thu nhập giữa những người tham gia đóng góp quỹ BHXH. Tham gia BHXH có người sử dụng lao động, người lao động và nhà nước hỗ trợ đóng góp hình thành xây dựng lên quỹ BHXH. Quỹ BHXH này
  20. 9 được sử dụng để chi trả trợ cấp BHXH cho những người tham gia BHXH không may gặp tai nạn, rủi ro. Thực tế chỉ ra rằng số tiền trợ cấp được hưởng thường nhỏ hơn rất nhiều so với số số tiền mình tham gia, do áp dụng theo quy luật số đông bù ít, quỹ BHXH đã thực hiện phân phối lại thu nhập theo cả chiều ngang lẫn chiều dọc. Sự phân phối này thể hiện phân phối thu nhập giữa những người có thu nhập cao với những người có thu nhập thấp, giữa những người đang làm việc khoẻ mạnh với những người tuổi cao sức yếu, già cả, ốm đau đang nghỉ việc. chức năng này của BHXH đã góp phần tạo nên sự công bằng trong xã hội mang tính nhân văn sâu sắc. - Góp phần thúc đẩy, kích thích tinh thần lao động, khuyến khích người lao động hăng hái sản suất nâng cao chất lượng, năng xuất lao động tạo ra nhiều của cải cho xã hội. Quỹ BHXH thực hiện chức năng này là do họ không may gặp phải các tai nạn rủi ro, phần thu nhập của họ bị giảm sút hoặc không còn nhưng sự suy giảm này đã được bù đắp một phần, hay toàn bộ từ quỹ BHXH. Vì vậy mà đời sống sinh hoạt hàng ngày của người lao động và gia đình họ không còn bị sáo trộn. Hay nói một cách khác là họ luôn luôn được bảo đảm ổn định cuộc sống và có chỗ dựa về mặt vật chất, tinh thần. Chính vì vậy họ luôn yên tâm để sản xuất nâng cao chất lượng, năng xuất lao động và đạt hiệu quả kinh tế cao. - Gắn bó lợi ích giữa người sử dụng lao động và người lao động giữa người sử dụng lao động với xã hội. Thông qua BHXH những mâu thuẫn giữa những người lao động và người sử dụng lao động. Như mâu thuẫn về tiền lương, tiền thưởng, thời gian lao động… sẽ được hoà giải và giải quyết kịp thời. Đặc biệt nhờ có BHXH mà cả hai bên này đều thấy được quyền lợi của mình được quan tâm bảo vệ. Từ đó làm cho họ hiểu nhau hơn và gắn bó chặt chẽ lợi ích với nhau. Đối với Nhà nước và xã hội thì chi hỗ trợ cho BHXH là khoản chi rất nhỏ nhưng lại đem lại hiệu quả đạt được rất cao đảm bảo ổn định đời sống của người lao động và gia đình họ, góp phần ổn định sản xuất và phát triển kinh tế xã hội. * Đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội Mặc dù ra đời đã rất lâu nhưng đối tượng của BHXH còn có nhiều quan điểm chưa thống nhất dẫn đến sự nhầm lẫn giữa đối tượng của BHXH với đối tượng tham gia BHXH. Như đã phân tích ở trên, Bảo hiểm xã hội là việc lập ra một nguồn ngân
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2