Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý đội ngũ cán bộ công chức quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:101

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đã hệ thống hoá, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý đội ngũ cán bộ công chức cấp quận; phân tích và đánh giá thực trạng quản lý đội ngũ cán bộ công chức UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội giai đoạn 2014-2018, chỉ ra những kết quả đã đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý đội ngũ cán bộ công chức quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ LƢƠNG QUANG VIỆT QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CÔNG CHỨC QUẬN CẦU GIẤY THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG HÀ NỘI - 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ LƢƠNG QUANG VIỆT QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CÔNG CHỨC QUẬN CẦU GIẤY THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHAN TRUNG CHÍNH XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan đây là đề tài luận văn của riêng tác giả. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là thực tế và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Hà Nội, ngày 10 tháng 02 năm 2020 Tác giả luận văn Lƣơng Quang Việt
LỜI CẢM ƠN Luận văn là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu ở nhà trường, kết hợp với kinh nghiệm trong quá trình công tác thực tiễn, với sự nỗ lực cố gắng của bản thân. Đạt được kết quả này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến Ban Giám hiệu, quý các thầy, cô giáo trường Đại học Kinh tế đã nhiệt tình giúp đỡ, hỗ trợ cho tôi. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến thầy giáo: TS. Phan Trung Chính là người trực tiếp hướng dẫn khoa học và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn đến lãnh đạo, cán bộ công chức tại Ủy ban Nhân dân quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội đã giúp đỡ tạo điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn. Mặc dù bản thân đã rất cố gắng nhưng luận văn không tránh khỏi những hạn chế, tôi mong nhận được sự góp ý chân thành của quý thầy, cô giáo; đồng chí và đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn Lƣơng Quang Việt
MỤC LỤC Lời cam đoan Lời cảm ơn Danh mục chữ viết tắt ································································· i Danh mục bảng biểu ·································································· ii MỞ ĐẦU ··············································································· 1 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP QUẬN ·························································· 4 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ··················· 4 1.1.1. Các công trình nghiên cứu về đội ngũ cán bộ công chức và quản lý đội ngũ cán bộ công chức đã được công bố ···················· 4 1.1.2. Những kết quả chủ yếu của các công trình nghiên cứu và khoảng trống trong nghiên cứu ············································ 6 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý đội ngũ cán bộ công chức ······················ 7 1.2.1. Khái niệm và vai trò cán bộ công chức ································ 7 1.2.2. Khái niệm và nguyên tắc quản lý cán bộ công chức ··············· 13 1.2.3. Nội dung quản lý đội ngũ cán bộ công chức ························ 16 1.2.4. Tiêu chí đánh giá quản lý đội ngũ cán bộ công chức cấp quận ··· 22 1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đội ngũ cán bộ công chức ···· 23 1.3. Kinh nghiệm quản lý đội ngũ cán bộ công chức ở một số địa phƣơng và bài học rút ra cho UBND quận Cầu Giấy ······················· 26 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý đội ngũ cán bộ công chức của một số địa phương ································································· 26 1.3.2. Bài học rút ra cho quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội ····························· 31
CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ····························· 32 2.1. Các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể ······································ 32 2.1.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu ······································ 32 2.1.2. Phương pháp thống kê mô tả ·········································· 32 2.1.3. Phương pháp phân tích - tổng hợp ···································· 32 2.1.4. Phương pháp so sánh ··················································· 33 2.1.5. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp ································· 33 2.2. Địa điểm và thời gian thực hiện nghiên cứu ····························· 34 2.2.1. Địa điểm nghiên cứu···················································· 34 2.2.2. Thời gian thực hiện nghiên cứu ······································· 34 CHƢƠNG 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CÔNG CHỨC TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN CẦU GIẤY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI ··························································· 35 3.1. Khái quát về UBND quận Cầu Giấy và đội ngũ cán bộ công chức UBND quận Cầu Giấy ······················································ 35 3.1.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội UBND quận Cầu Giấy ···· 35 3.1.2. Tổng quan về đội ngũ cán bộ công chức Ủy ban Nhân dân quận Cầu Giấy ····························································· 36 3.2. Thực trạng quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy ············································································· 43 3.2.1. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch và tổ chức bộ máy quản lý đội ngũ cán bộ công chức ····················································· 43 3.2.2. Tổ chức thực hiện việc tuyển dụng, quản lý đội ngũ cán bộ công chức ··································································· 50 3.2.3. Kiểm tra, giám sát công tác quản lý đội ngũ cán bộ công chức ··· 61 3.3. Đánh giá chung về quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy ······································································ 62
3.3.1. Những kết quả đạt được ················································ 62 3.3.2. Hạn chế ··································································· 63 3.3.3. Nguyên nhân ····························································· 64 CHƢƠNG 4. ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CÔNG CHỨC TẠI UBND QUẬN CẦU GIẤY GIAI ĐOẠN 2019 - 2025 TẦM NHÌN NĂM 2030 ··········· 66 4.1. Dự báo tình hình đội ngũ cán bộ công chức và định hƣớng hoàn thiện đội ngũ cán bộ cán bộ công chức tại Ủy ban nhân dân quận Cầu Giấy ············································································· 66 4.1.1. Dự báo tình hình đội ngũ cán bộ công chức của UBND quận Cầu Giấy giai đoạn 2019 - 2025 ········································· 66 4.1.2. Định hướng hoàn thiện quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy ···················································· 68 4.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy ····························································· 69 4.2.1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy các cơ quan thuộc UBND quận Cầu Giấy ···································································· 69 4.2.2. Hoàn thiện quy hoạch cán bộ công chức UBND quận Cầu Giấy ··· 72 4.2.3. Hoàn thiện việc tuyển dụng, bố trí, sử dụng, luân chuyển cán bộ công chức ······························································· 74 4.2.4. Đổi mới hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức ········· 78 4.2.5. Thực hiện tốt chế độ đãi ngộ cán bộ công chức ····················· 79 4.2.6. Hoàn thiện việc đánh giá cán bộ công chức ························· 80 KẾT LUẬN ·········································································· 83 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO······································· 85 Phụ lục ··············································································· 88
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 BTV Ban Thường vụ 2 CBCC Cán bộ công chức 3 CH Chỉ huy 4 CSTĐ Chiến sỹ thi đua 5 GK Giấy khen 6 HĐND Hội đồng nhân dân 7 HND Hội nông dân 8 HTNV Hoàn thành nhiệm vụ 9 HTTNV Hoàn thành tốt nhiệm vụ 10 HTXSNV Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ 11 KHTNV Không hoàn thành nhiệm vụ 12 LĐTT Lao động tiên tiến 13 LHPN Liên hiệp phụ nữ 14 NS Ngân sách 15 QS Quân sự 16 SL Số lượng 17 UBMTTQ Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc 18 UBND Uỷ ban nhân dân 19 VH-XH Văn hoá xã hội 20 VP-TK Văn phòng - Thống kê 21 VTVL Vị trí việc làm i
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU STT Tên bảng Nội dung Trang 1 Bảng 2.1 Số lượng cán bộ công chức các khối 38 2 Bảng 2.2 Độ tuổi CBCC cơ quan quản lý Nhà nước cấp quận 40 3 Bảng 2.3 Trình độ đội ngũ CBCC quản lý Nhà nước cấp quận 41 4 Bảng 2.4 Tỷ lệ nữ trong nhóm cơ quan QLNN cấp quận 42 5 Bảng 2.5 Công tác quy hoạch CBCC cấp quận 46 So sánh chất lượng CBCC trước và sau khi có 6 Bảng 2.6 chính sách đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ 56 chuyên môn Mức độ thực chất của công tác đánh giá, xếp loại 7 Bảng 2.7 59 khen thưởng kỷ luật CBCC cấp quận Việc thực hiện chế độ giờ giấc làm việc của 8 Bảng 2.8 60 CBCC 9 Bảng 2.9 Mức độ hài lòng của người dân về đội ngũ CBCC 60 ii
MỞ ĐẦU 1. Về tính cấp thiết của đề tài Trong nền hành chính nhà nước, cán bộ công chức và công tác quản lý cán bộ công chức là một trong 4 trụ cột, tác động, chi phối mạnh mẽ đến các bộ phận còn lại là: Thể chế hành chính, bộ máy tổ chức, nguồn lực tài chính công và tiến trình quản lý, đều do đội ngũ cán bộ công chức nhà nước xây dựng và thực hiện. Vấn đề quản lý đội ngũ cán bộ công chức cấp quận được nhiều chuyên ngành khoa học tiếp cận nghiên cứu. Đối với chuyên ngành Quản lý kinh tế được tiếp cận nghiên cứu quản lý đội ngũ này với tư cách là nguồn nhân lực của tổ chức hành chính Nhà nước, thực hiện chức năng QLNN nhằm phát triển kinh tế - xã hội của quận. Do đó nghiên cứu được tiếp cận theo nội dung của quản lý nguồn nhân lực. Đối với UBND quận Cầu Giấy- thành phố Hà Nội việc quản lý đội ngũ cán bộ công chức nhà nước đã đạt được nhiều kết quả tích cực, trong đó đổi mới công tác quản lý đội ngũ cán bộ công chức theo hướng phân công, phân cấp rõ ràng hơn. Việc làm tốt công tác quản lý đội ngũ cán bộ công chức là yêu cầu cấp thiết để có thể đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ công chức trong thời gian tới. Xuất phát từ thực tiễn đó, đồng thời là người trực tiếp công tác tại địa bàn nghiên cứu, tôi chọn đề tài “Quản lý đội ngũ cán bộ công chức Quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội” làm luận văn thạc sĩ, chuyên ngành: Quản lý kinh tế. 2. Câu hỏi nghiên cứu 1
Thực trạng quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy và cần có những giải pháp gì để hoàn thiện quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy trong thời gian tới?. 3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu của luận văn Mục đích nghiên cứu của luận văn: đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện Quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn - Hệ thống hoá, làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý đội ngũ cán bộ công chức cấp quận. - Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý đội ngũ cán bộ công chức UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội giai đoạn 2014-2018, chỉ ra những kết quả đã đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý đội ngũ cán bộ công chức UBND quận Cầu Giấy trong giai đoạn 2019 - 2025. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu của luận văn Đối tượng nghiên cứu của luận văn quản lý đội ngũ cán bộ công chức hoạt động trong cơ quan QLNN tại UBND quận Cầu Giấy. 4.2. Phạm vi nghiên cứu của luận văn - Về không gian: Tại UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. - Về nội dung: Do đề tài rộng, trong phạm vi một luận văn thạc sĩ và để có điều kiện đi sâu nghiên cứu nên đề tài được giới hạn tập trung nghiên cứu Quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội không nghiên cứu toàn bộ đội ngũ cán bộ công chức thuộc hệ thống chính trị của quận. Luận văn nghiên cứu đề tài ở các nội dung theo cách tiếp cận của quản lý kinh tế gồm: 2
+ Xây dựng quy hoạch và kế hoạch về đội ngũ cán bộ công chức; + Tổ chức quản lý đội ngũ cán bộ công chức; + Kiểm tra, giám sát công tác quản lý đội ngũ cán bộ công chức. - Về thời gian: Nghiên cứu thực trạng quản lý đội ngũ CBCC tại UBND quận Cầu Giấy trong giai đoạn 2014- 2018 và đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý đội ngũ cán bộ công chức UBND quận Cầu Giấy giai đoạn 2019 - 2025. 5. Ý nghĩa khoa học thực tiễn của đề tài - Kết quả nghiên cứu nhằm đề xuất hoàn thiện quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Do đó, đề tài sẽ rất hữu ích và ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn. - Là tài liệu tham khảo cho những nhà quản lý, người nghiên cứu quan tâm đến lĩnh vực này. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, luận văn gồm 4 chương: Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận, thực tiễn về quản lý đội ngũ cán bộ công chức cấp quận. Chƣơng 2: Phương pháp nghiên cứu Chƣơng 3: Thực trạng Quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Chƣơng 4: Định hướng và giải pháp hoàn thiện Quản lý đội ngũ cán bộ công chức tại UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội giai đoạn 2019 - 2025 và tầm nhìn 2030. 3
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC CẤP QUẬN 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 1.1.1. Các công trình nghiên cứu về đội ngũ cán bộ công chức và quản lý đội ngũ cán bộ công chức đã được công bố Tác giả Nguyễn Phú Trọng, Trần Xuân Sầm (2003) “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước”, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. Điểm nổi bật của công trình này là việc đưa ra nội dung tiêu chuẩn hoá cán bộ, đây là một quan điểm đổi mới trong công tác cán bộ mà tác giả có thể vận dụng và kế thừa trong luận văn của mình để nghiên cứu vấn đề tiêu chuẩn hoá cán bộ công chức cấp quận phù hợp với xu thế phát triển của thời đại và đặc trưng của UBND quận Cầu Giấy. Tác giả Nguyễn Trọng Điều (chủ biên - 2007) “Về chế độ công vụ Việt Nam”, NXB Chính trị quốc gia. Tác giả đã phân tích một cách toàn diện, có hệ thống về lý luận và thực tiễn của chế độ công vụ, cải cách công vụ của Việt Nam qua từng thời kỳ; Luận giải và đưa ra lộ trình thích hợp cho việc hoàn thiện chế độ công vụ Việt Nam trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Nhà nước của dân, do dân, vì dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Tác giả Thang Văn Phúc, Nguyễn Minh Phương, Nguyễn Thu Huyền (2004) “Hệ thống công vụ và xu hướng cải cách của một số nước trên thế giới”, NXB Chính trị quốc gia. Các tác giả đã nghiên cứu về tổ chức Nhà nước, bộ máy hành chính, lịch sử nền công vụ, chế độ quản lý công chức ở tám nước trên thế giới: Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Liên Bang Nga, Cộng hoà Pháp, Cộng hoà Liên bang Đức, Vương quốc Anh, Mỹ. 4
Tác giả Trần Đình Hoan (2009), "Đánh giá quy hoạch, luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước", NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội. Trong công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước hiện nay, đội ngũ CBCC đã không ngừng học tập, sáng tạo đóng góp xứng đáng vào sự phát triển của đất nước. Tuy nhiên, dưới sự tác động của cơ chế thị trường đã làm bộc lộ nhiều yếu kém, khuyết điểm của đội ngũ CBCC cả về phẩm chất lẫn năng lực. Một bộ phận CBCC đã bị suy thoái về phẩm chất đạo đức, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để tham ô lãng phí; trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của một số CBCC chưa đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn hiện nay. Tác giả góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, thực tiễn về công tác xây dựng đội ngũ công chức nói chung, công tác đánh giá, quy hoạch, luân chuyển, đào tạo bồi dưỡng CBCC nói riêng, từ đó đề ra những giải pháp hiệu quả cho công tác cán bộ trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước hiện nay. Luận án tiến sỹ: “Hoàn thiện thể chế quản lý cán bộ công chức ở Việt Nam trong điệu kiện phát triển và hội nhập quốc tế” của Trần Anh Tuấn (2007) tập trung đi sâu nghiên cứu, đánh giá thực trạng xây dựng thể chế quản lý công chức ở nước ta, trên cơ sở phân tích thực trạng, tá giả đề xuất một số giải pháp chủ yếu góp phần hoàn thiện hệ thống thể chế quản lý đội ngũ công chức ở Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế. Luận văn thạc sỹ của tác giả Nguyễn Thị Thu Trang (2010): “Xây dựng đội ngũ cán bộ công chức tại tỉnh Phú Thọ hiện nay” đã đánh giá thực trạng đội ngũ cán bộ công chức của một địa phương cụ thể đó là tỉnh Phú Thọ trong những năm gần đây. Bằng các phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, tác giả đã phân tích sâu sắc khái niệm công vụ, khái niệm công chức, đặc trưng của đội ngũ cán bộ công chức... và nội dung xây dựng đội ngũ cán bộ công chức bao gồm tuyển dụng, sử dụng, quản lý; quy hoạch; đào tạo, bồi 5
dưỡng; điều động, luân chuyển; chế độ chính sách; trách nhiệm của đội ngũ cán bộ công chức. 1.1.2. Những kết quả chủ yếu của các công trình nghiên cứu và khoảng trống trong nghiên cứu 1.1.2.1. Những kết quả chủ yếu của các công trình nghiên cứu Hầu hết các công trình nghiên cứu nêu trên đều đi sâu phân tích các nội dung liên quan đến quản lý đội ngũ cán bộ công chức nói riêng và đội ngũ cán bộ công chức nói chung. Các giải pháp, khuyến nghị đã đề cập đến công tác tuyển dụng, chế độ chính sách đãi ngộ, xây dựng đề án vị trí công việc, phương thức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và phẩm chất chính trị và đánh giá cán bộ công chức... nhiều giải pháp khá thiết thực, có thể áp dụng vào công tác quản lý đội ngũ cán bộ công chức Nhà nước nhằm đáp ứng các yêu cầu của sự nghiệp CNH – HĐH của đất nước. 1.1.2.2. Khoảng trống trong nghiên cứu - Các công trình nghiên cứu trên chủ yếu tập trung nghiên cứu về đội ngũ CBCC hoặc chất lượng đội ngũ CBCC ở những chuyên ngành khoa học khác nhau rất ít công trình nghiên cứu về công tác quản lý đội ngũ CBCC trên phương diện quản lý nguồn nhân lực của chuyên ngành QLKT. Do đó trong luận văn này, tác giả nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác quản lý đội ngũ CBCC cấp quận và đưa ra các giải pháp theo tiếp cận của quản lý kinh tế. - Các công trình nghiên cứu chủ yếu bàn luận về khái niệm cán bộ công chức, công chức hành chính... và thường tập trung phân tích đánh giá về đội ngũ CBCC của Thành phố nói chung, ít đi sâu nghiên cứu quản lý đội ngũ CBCC ở một quận cụ thể. - Đến nay, chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu về quản lý đội ngũ CBCC tại UBND quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Vì vậy đề tài "Quản lý đội ngũ CBCC quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội” là cần thiết và không trùng lặp với bất kỳ công trình nào đã được công bố. 6
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý đội ngũ cán bộ công chức 1.2.1. Khái niệm và vai trò cán bộ công chức 1.2.1.1. Khái niệm cán bộ công chức * Khái niệm cán bộ: - Cán bộ là khái niệm quan trọng trong tổ chức bộ máy và nhân sự đã được đưa vào Luật Cán bộ công chức năm 2008. Trong từ điển tiếng Việt xuất bản năm 1993 thì cán bộ có hai nghĩa: “1. Người làm công tác có nghiệp vụ chuyên môn trong cơ quan Nhà nước”; “2. Người làm công tác có chức vụ trong một cơ quan, một tổ chức, phân biệt với người thường, không có chức vụ”. Với nghĩa thứ nhất, cán bộ không chỉ bao gồm những người làm công tác có nghiệp vụ chuyên môn trong cơ quan Nhà nước mà trong cả hệ thống chính trị và là những người có trình độ được đào tạo. Số không có trình độ được đào tạo gọi là nhân viên. Với nghĩa thứ hai, người làm công tác có chức vụ trong một cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị là cán bộ. Đây chính là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, những người có chức vụ, để phân biệt với người không có chức vụ. Bộ phận cán bộ này được hình thành thông qua việc bầu cử hoặc đề bạt, bổ nhiệm. Cán bộ ở nước ta được đặt trong các mối quan hệ xác định; cán bộ quan hệ với tổ chức và cơ chế. - Khái niệm cán bộ và khái niệm công chức được quy định cụ thể, giải thích rõ ràng tại Luật Cán bộ công chức ban hành năm 2008 có hiệu lực từ 01/01/2010. Theo đó, Cán bộ được định nghĩa là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức Chính trị - xã hội ở Trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, ở quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Theo quy định của Luật Cán bộ công chức năm 2008 và Nghị định số 06/2010/NĐ-CP năm 2010 của Chính phủ, có thể liệt kê những người là cán bộ gồm: 7
Ở cấp quận: Bí thư, Phó Bí thư Quận uỷ, Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND quận, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND quận. Như vậy, mặc dù khái niệm cán bộ và khái niệm công chức đã được phân biệt, song sự phân biệt này cũng không thật sự rõ ràng, cụ thể. Trên thực tế để trở thành người cán bộ (do được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm), phần lớn người đó đều phải trải qua thời gian làm công chức, nói một cách đúng hơn là theo khái niệm cán bộ của Luật Cán bộ công chức thì đa số cán bộ được trưởng thành từ đội ngũ công chức. * Khái niệm công chức: Theo Luật Cán bộ công chức năm 2008: Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức Chính trị - xã hội ở Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức Chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Theo đó, căn cứ để xác định công chức gồm: là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh, trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách Nhà nước hoặc được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật, làm việc trong các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, của tổ chức Chính trị - xã hội. Công chức là những người làm việc trong Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước, trong Cơ quan Bộ và các tổ chức khác do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thành lập, trong cơ quan hành chính cấp tỉnh, cấp quận, trong hệ thống Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, trong cơ quan, 8
đơn vị của Quân đội nhân dân và Công an nhân dân, trong bộ máy lãnh đạo, quản lý đơn vị sự nghiệp công lập. Công chức được phân loại căn cứ theo ngạch được bổ nhiệm và theo vị trí công tác bao gồm các loại công chức như sau: + Công chức loại A bao gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên cao cấp hoặc tương đương. + Công chức loại B bao gồm những người được bổ nhiệm và ngạch chuyên viên chính hoặc tương đương. + Công chức loại C bao gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên hoặc tương đương. + Công chức loại D bao gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch cán sự hoặc tương đương và ngạch nhân viên. Theo vị trí công tác công chức được phân loại như sau: Công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý (chỉ huy, điều hành) và công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý (trực tiếp thực thi công việc). Theo cấp chính quyền có công chức cơ quan Trung ương, công chức cấp tỉnh, công chức cấp quận và công chức cấp xã. 1.2.1.2. Vai trò cán bộ công chức. Đội ngũ CBCC có vai trò sau: - Cán bộ công chức đóng vai trò quan trọng, đóng vai trò chủ đạo trong công cuộc đổi mới và xây dựng đất nước. Một đất nước mà ở đó có đội ngũ cán bộ công chức đầy đủ phẩm chất chính trị, có trình độ chuyên môn và năng lực, có tinh thần trách nhiệm cao, sẵn sàng cống hiến cho sự nghiệp xây dựng đất nước. Bởi vì, ở đó đội ngũ công chức chính là lực lượng nòng cốt, luôn đóng vai trò chủ đạo thực hiện các nhiệm vụ quan trọng trong mỗi giai đoạn lịch sử của đất nước. 9
- Cán bộ công chức là lực lượng nòng cốt trong hệ thống chính trị, có nhiệm vụ hoạch định các chính sách, đưa các chính sách và thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong thực tiễn và tiếp thu nguyện vọng của nhân dân, kịp thời nắm bắt những yêu cầu thực tiễn của cuộc sống để phản ánh với cấp trên, giúp cho Đảng và Nhà nước hoạch địch được những chủ trương, chính sách sát với tình hình thực tiễn. - Đội ngũ cán bộ công chức là nguồn nhân lực có vai trò quan trọng trong việc quyết định và nâng cao tính hiệu lực, hiệu quả của bộ máy Nhà nước, là một trong những nguồn lực quan trọng trong việc thực hiện công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. - Đội ngũ cán bộ công chức chính là đội ngũ chủ yếu, tham gia trực tiếp vào việc xây dựng và hoạch địch các đường lối, chính sách cũng như đề ra các chiến lược đổi mới nhằm phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức quản lý Nhà nước. Điều này thể hiện rõ ở việc quản lý nền kinh tế vĩ mô. Bởi vì, toàn bộ nền kinh tế quốc dân hoạt động trong thể chế, môi trường và định hướng nào đều là do cán bộ công chức hoạch định; đội ngũ này là những người trực tiếp tạo ra môi trường, điều kiện về sử dụng các công cụ kinh tế, thực lực kinh tế để tác động, quản lý và điều tiết nền kinh tế thị trường. Thực hiện đường lối đổi mới nền kinh tế trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, vai trò của đội ngũ CBCC càng trở nên quan trọng, bởi cạnh tranh trên thị trường ngày càng quyết liệt, đòi hỏi càng nhiều phương án, quyết định quản lý và sự lựa chọn phương án tối ưu càng khó khăn, phức tạp hơn. Sự tác động của các quá trình quản lý đối với thực tiễn trong tình hình mới ngày càng trở nên quan trọng. Các Quyết định quản lý sâu sắc và lâu dài có thể đem lại hiệu quả lớn nhưng cũng có thể dẫn tới hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, cán bộ công chức phải có trách nhiệm, tính khoa học nhằm nâng cao chất lượng trong các quyết định quản lý. Đặc biệt với sự xuất hiện của hệ 10
thống thông tin mới, gồm cả thông tin quản lý đã và đang được mở rộng đòi hỏi đội ngũ cán bộ công chức phải có trình độ, năng lực để xử lý thông tin trước sự tăng nhanh khối lượng tri thức và độ phức tạp của cơ cấu tri thức, trong đó có tri thức kinh tế và quản lý kinh tế hiện đại, Hệ thống quản lý đổi mới để phù hợp với cơ chế thị trường do đó đội ngũ cán bộ công chức cũng phải không ngừng đổi mới về kiến thức, nghiệp vụ, kỹ năng quản lý và nâng cao trách nhiệm của mình. 1.2.1.3. Đặc điểm cán bộ công chức quản lý nhà nước cấp quận Cán bộ công chức QLNN cấp quận có những đặc điểm chung của công chức và có những đặc điểm riêng, cụ thể là: - Nắm quyền lực QLNN thực sự ở cấp quận (về tài sản, tài nguyên, ngân sách nhà nước cấp quận....) Cán bộ công chức QLNN cấp quận có quyền lực thực sự trong quản lý về tài sản, tài nguyên và ngân sách nhà nước cấp quận dưới sự quản lý của Chủ tịch UBND quận và cơ quan cấp trên. Có quyền kiểm tra, kiểm soát đối với các hoạt động khai thác bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và ngân sách nhà nước cấp quận. Quyền lực của đội ngũ thể hiện ở việc họ sử dụng công cụ quản lý bằng pháp luật và mang tính cưỡng chế để đảm bảo tính hiệu lực của QLNN nhưng việc sử dụng quyền lực mạnh này dễ dẫn đến sử dụng sai thẩm quyền, lộng quyền, lạm quyền. - Thực hiện chức năng QLNN ở cấp quận: Đội ngũ cán bộ công chức QLNN cấp quận thừa hành nhiệm vụ được giao dựa trên chuyên môn, nghiệp vụ và nhiệm vụ được phân công trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội và được quy định của từng vị trí công việc trong cơ cấu bộ máy QLNN cấp quận... đội ngũ cán bộ công chức quản lý nhà nước cấp quận phải tuân thủ các nguyên tắc nhất định cụ thể như: 11