Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa tại Nhà máy Z121 - Bộ Quốc Phòng

Chia sẻ: Phạm Gia Hưng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:102

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài đã đánh giá hoạt động quản lý sản xuất, kinh doanhPháo hoacủa Nhà máy Z121-Bộ Quốc Phòng. Trên cơ sở phân tích thực trạng, đề xuất một số giải phápcơ bản, chủ yếu góp phần tăng cường quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh cho nhà máy trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa tại Nhà máy Z121 - Bộ Quốc Phòng

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN THỊ THU HẰNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH PHÁO HOA TẠI NHÀ MÁY Z121 - BỘ QUỐC PHÒNG LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2018
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN THỊ THU HẰNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH PHÁO HOA TẠI NHÀ MÁY Z121 - BỘ QUỐC PHÒNG Ngành: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8.34.04.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Khánh Doanh THÁI NGUYÊN - 2018
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của tôi. Các số liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu trích dẫn trong quá trình nghiên cứu đều được dẫn nguồn và có độ chính xác cao nhất trong phạm vi hiểu biết của tôi. Tác giả luận văn Trần Thị Thu Hằng
ii LỜI CẢM ƠN Sự thành công nào cũng đều gắn liền với những sự hỗ trợ, giúp đỡ dù ít hay nhiều, trực tiếp hay gián tiếp của những người xung quanh. Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu làm luận văn đến nay, tôi đã nhận được sự quan tâm, chỉ bảo, giúp đỡ tận tình của thầy cô giáo trong trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên, cũng như của cán bộ công nhân viên Nhà máy Z121 - Bộ quốc phòng, của gia đình và bạn bè xung quanh. Với tấm lòng biết ơn vô cùng sâu sắc, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến quý Thầy Cô của trường, đã dùng những tri thức và tâm huyết của mình để có thể truyền đạt cho tôi vốn kiến thức quý báu trong suốt thời gian học tập tại trường. Xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường, phòng Đào tạo, và các cán bộ của trường đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu, viết luận văn. Đặc biệt, tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Khánh Doanh - Trường Đại học Thái Nguyên, người trực tiếp hướng dẫn tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Tôi xin gửi lời tri ân sâu sắc tới gia đình, người thân và những người bạn đã động viên giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình học tập, làm việc và thực hiện nhiệm vụ này. Vì nhiều lý do khách quan và chủ quan, luận văn còn có những hạn chế, tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, các thầy, cô giáo và các đồng nghiệp. Xin chân thành cảm ơn! Phú Thọ, ngày tháng 8 năm 2018 Tác giả luận văn Trần Thị Thu Hằng
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii MỤC LỤC ........................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................. vii DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................. viii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ......................................... ix MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 3 4. Những đóng góp của luận văn ...................................................................... 4 5. Kết cấu luận văn ............................................................................................ 4 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH PHÁO HOA ......................... 5 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh pháo hoa ........... 5 1.1.1. Một số khái niệm liên quan ..................................................................... 5 1.1.2. Đặc điểm của quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa ........... 7 1.1.3. Nội dung QLNN đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa ...... 9 1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa................................................................................................ 14 1.1.5. Vai trò quan trọng của công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa................................................................................................ 25 1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh pháo hoa ...... 26 1.2.1. Kinh nghiệm quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa tại một số nước trên thế giới ................................................................................ 26 1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho Nhà máy Z121 .................................... 29
iv Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................. 30 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 30 2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 30 2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu (thu thập tài liệu thứ cấp)...................... 30 2.2.2. Phương pháp tổng hợp dữ liệu .............................................................. 31 2.2.3. Phương pháp phân tích dữ liệu ............................................................. 31 2.3. Hệ thống chỉ tiêu phân tích, đánh giá công tác QLNN đối với hoạt động sản xuất và kinh doanh Pháo hoa .................................................................... 31 2.3.1. Tiêu chí quản lý chất lượng của sản phẩm pháo hoa ............................ 31 2.3.2. Tiêu chí quản lý sản lượng của sản phẩm pháo hoa ............................. 32 2.3.3. Tiêu chí đảm bảo an toàn trong sản xuất và kinh doanh pháo hoa ....... 32 2.3.4. Tiêu chí QLNN về nhập khẩu, kiểm soát các hoạt động trái phép ....... 32 2.3.5. Nhóm chỉ tiêu xét về mặt hiệu quả kinh tế - xã hội .............................. 33 Chương 3. THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH PHÁO HOA CỦA NHÀ MÁY Z121 ............................... 34 3.1. Đặc điểm cơ bản về Nhà máy Z121 và dây chuyền sản xuất Pháo hoa mới ..... 34 3.1.1. Lịch sử hình thành của Nhà máy .......................................................... 34 3.1.2. Hình thức, tên gọi, địa chỉ của Nhà máy ............................................... 37 3.1.3. Ngành nghề kinh doanh của Nhà máy .................................................. 38 3.1.4. Cơ cấu tổ chức của Nhà máy ................................................................ 39 3.1.5. Tình hình lao động của Nhà máy .......................................................... 40 3.2. Thực trạng về sản xuất và tiêu thụ sản phẩm pháo hoa của Nhà máy ..... 40 3.2.1. Tình hình sản xuất sản phẩm pháo hoa của Nhà máy ........................... 42 3.2.2. Kết quả sản xuất sản phẩm pháo hoa của Nhà máy .............................. 42 3.2.3. Kết quả tiêu thụ sản phẩm pháo hoa của nhà máy ................................ 46
v 3.3. Thực trạng về quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa của nhà máy Z121 .................................................................................................. 49 3.3.1. QLNN về chất lượng sản phẩm ............................................................ 49 3.3.2. QLNN về sản lượng sản phẩm .............................................................. 50 3.3.3. QLNN về giá bán sản phẩm .................................................................. 51 3.3.4. QLNN về ngành kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự ............... 52 3.3.5. QLNN về xuất - nhập khẩu, kiểm soát các hoạt động kinh doanh trái phép .......................................................................................................... 53 3.3.6. QLNN về hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa tác động đến xã hội ............................................................................................................... 54 3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa tại Nhà máy Z121 ......................................................... 56 3.4.1. Nhóm nhân tố chủ quan ........................................................................ 56 3.4.2. Nhóm nhân tố khách quan .................................................................... 61 3.5. Đánh giá chung về công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa của Nhà máy Z121 ........................................................................... 71 3.5.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 71 3.5.2. Những điểm mạnh, hạn chế và nguyên nhân trong việc quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh Pháo hoa của Nhà máy Z121 ....................... 73 Chương 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH PHÁO HOA CỦA NHÀ MÁY Z121 ........................................................................ 75 4.1. Phương hướng, mục tiêu nhằm tăng cường công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh Pháo hoa của Nhà máy Z121 ............................... 75 4.1.1. Phương hướng đặt ra ............................................................................. 75 4.1.2. Mục tiêu thực hiện ................................................................................ 76
vi 4.2. Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh Pháo hoa của Nhà máy Z121 .............................................. 77 4.2.1. Về chất lượng sản phẩm ........................................................................ 77 4.2.2. Về sản lượng sản phẩm ......................................................................... 79 4.2.3. Về giá bán sản phẩm ............................................................................. 82 4.2.4. Về nguồn cung cấp nguyên liệu ............................................................ 84 4.2.5. Về đảm bảo an toàn trong sản xuất, kinh doanh và kiểm soát các hoạt động trái phép .......................................................................................... 84 4.3. Một số kiến nghị....................................................................................... 85 4.3.1. Đối với nhà nước ................................................................................... 85 4.3.2. Đối với cơ quan chính quyền địa phương ............................................. 85 KẾT LUẬN .................................................................................................... 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 88
vii DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT - BQP : Bộ quốc phòng - CB-CNV : Cán bộ - Công nhân viên - CNQP : Công nghiệp quốc phòng - DN : Doanh nghiệp - NM : Nhà máy Z121 - QLNN : Quản lý Nhà nước
viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1: Sản lượng sản xuất pháo hoa giai đoạn 2014 - 2017 ................... 42 Bảng 3.2: Tình hình tiêu thụ sản phẩm pháo hoa của NM ........................... 46 Bảng 3.3: Cơ cấu lao động của Nhà máy trong giai đoạn 2014-2017 ......... 64 Bảng 3.4: Cơ cấu lao động phân loại theo trình độ ...................................... 65 Bảng 3.5: Cơ cấu lao động phân loại theo kết cấu ....................................... 66 Bảng 3.6: Hoạt động nghiên cứu phát triển của công ty .............................. 68 Bảng 3.7: Số liệu thống kê ý kiến khách hàng về sản phẩm Pháo hoa ........ 70 Bảng 3.8: Kết quả sản xuất, kinh doanh đạt được qua các năm ................... 72
ix DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Trang Só đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức của Nhà máy ................................................. 39 Hình 3.1: Pháo hoa tầm cao xuất khẩu................................................... 41 Hình 3.2: Pháo hoa tầm thấp (Phục vụ bắn trong nước) ........................ 41 Biểu đồ 3.1: Sản xuất pháo hoa xuất khẩu của NM giai đoạn 2014 - 2017...... 42 Biểu đồ 3.2: Sản xuất pháo hoa nội địa của NM giai đoạn 2014-2017 ...... 44 Biểu đồ 3.3: Sản xuất pháo hoa tầm thấp của NM giai đoạn 2014-2017 ......... 44 Biểu đồ 3.4: Tình hình tiêu thụ sản phẩm pháo hoa tại thị trường quốc tế ..... 47 Biểu đồ 3.5: Tình hình tiêu thụ sản phẩm pháo hoa tại thị trường trong nước ... 48 Biểu đồ 3.6: Cơ cấu lao động của Nhà máy phân loại theo giới tính ......... 67 Biểu đồ 3.7: Tổng hợp các ý kiến khách hàng về chất lượng sản phẩm .... 71 Biểu đồ 3.8: Kết quả sản xuất, kinh doanh giai đoạn 2014 - 2017............. 72
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Công nghiệp quốc phòng là một bộ phận của tiềm lực quốc phòng, an ninh của đất nước; đồng thời, là một ngành kinh tế kỹ thuật đặc thù của nền kinh tế quốc dân. Vì vậy, kết hợp sản xuất quốc phòng với kinh tế, kinh tế với quốc phòng là yêu cầu khách quan trong hoạt động của ngành CNQP. Trước yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh hội nhập và yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình mới, nhất là sau khi có Nghị quyết 06-NQ/TW, ngày 16-7-2011 của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng đến năm 2020 và những năm tiếp theo”; Nghị quyết 520-NQ/QUTW, ngày 25-9-2012 của Quân ủy Trung ương về “Lãnh đạo nhiệm vụ sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp quốc phòng của Quân đội đến năm 2020”, việc kết hợp quốc phòng với kinh tế, kinh tế với quốc phòng của Tổng cục được lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, thống nhất, tổ chức thực hiện ngày càng khoa học, hiệu quả. Vì vậy việc quản lý hoạt động, sản xuất kinh doanh để từ đó đánh giá và tìm biện pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh mà vẫn đảm bảo các yếu tố yêu cầu của đặc thù ngành nghề có điều kiện trong một Nhà máy thuộc Tổng cục CNQP là việc vô cùng cần thiết. Không ngừng nâng cao hiệu quả không chỉ là mối quan tâm của bất kỳ ai, mà là mối quan tâm của bất kỳ xã hội nào, khi làm bất cứ điều gì. Đó cũng là vấn đề bao trùm và xuyên suốt thể hiện công tác quản lý. Bởi suy cho cùng quản lý kinh tế là để đảm bảo tạo ra kết quả và hiệu quả cao nhất cho mọi quá trình trong sản xuất kinh doanh. Tất cả những cải tiến, những đổi mới về nội dung, phương pháp, biện pháp áp dụng trong quản lý chỉ thực sự đem lại ý nghĩa khi chúng làm tăng được hiệu quả kinh doanh. Đó không những là thước đo và chất lượng, phản ánh tổ chức, quản lý kinh doanh mà còn là vấn đề sống còn của doanh nghiệp nói chung và của các Nhà máy, Xí nghiệp trong Tổng cục CNQP mà cụ thể là Nhà máy Z121 nói riêng.
2 Nhận nhiệm vụ về chủ trương sản xuất, kinh doanh hàng quốc phòng cũng như hàng kinh tế trực tiếp từ Tổng cục CNQP, Nhà máy Z121 đã luôn chủ động tìm các giải pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong điều kiện cho phép, và xem đây là thước đo và công cụ thực hiện các mục tiêu kinh doanh được đặt ra tại Nhà máy. Đặc biệt, sau sự cố cháy nổ kho chứa tạm pháo hoa ngày 12/10/2013 gây hậu quả nghiêm trọng về con người và tài sản tại Nhà máy, toàn bộ dây chuyền sản xuất pháo hoa bị phá hủy hoàn toàn, dẫn đến việc sản xuất và kinh doanh pháo hoa gặp cực nhiều khó khăn, trong khi pháo hoa là mặt hàng độc quyền của Nhà máy. Nhà máy đã cùng với các cấp lãnh đạo trong Tổng cục CNQP không ngừng mệt mỏi để xây dựng lại dây chuyền trên quy mô hoàn toàn mới. Trong những năm qua với mục tiêu không ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, Nhà máy đã tìm kiếm các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất của mình nói chung và của sản phẩm Pháo hoa nói riêng. Do đó, sau khi xây dựng lại dây chuyền sản xuất pháo hoa trên quy mô hoàn toàn mới thì việc quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh để rút ra kết luận về hiệu quả của dây chuyền và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của Nhà máy Z121 là một việc làm cấp thiết, mang tính thời sự, giúp lãnh đạo của Tổng cục CNQP, cũng như của Nhà máy Z121 đánh giá chính xác thực trạng sản xuất, kinh doanh của mặt hàng pháo hoa trên dây chuyền mới, từ đó đưa ra những chính sách phù hợp để quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa đạt hiệu quả. Bản thân là một nhân viên của Nhà máy và xuất phát từ những lý do trên, tôi đã chọn đề tài: “Quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa tại Nhà máy Z121 - Bộ Quốc Phòng” làm đề tài luận văn thạc sỹ chuyên ngành Quản lý kinh tế với mong muốn vận dụng phần nào kiến thức bản thân để đóng góp một phần công sức vào sự nghiệp xây dựng đơn vị.
3 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Đánh giá hoạt động quản lý sản xuất, kinh doanh Pháo hoa của Nhà máy Z121- Bộ Quốc Phòng. Trên cơ sở phân tích thực trạng, đề xuất một số giải pháp cơ bản, chủ yếu góp phần tăng cường quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh cho nhà máy trong thời gian tới. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến hoạt động quản lý sản xuất, kinh doanh pháo hoa trong nền kinh tế thị trường. - Đánh giá thực trạng công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa và làm rõ các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh pháo hoa của của Nhà máy Z121 trong giai đoạn 2014-2017. - Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa của Nhà máy Z121 trong giai đoạn 2018-2020. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa của Nhà máy Z121. - Phạm vi nghiên cứu: + Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng về công tác quản lý động sản xuất, kinh doanh pháo hoa của Nhà máy Z121 trong giai đoạn 2014 - 2017. Trên cơ sở phân tích các nhân tố ảnh hưởng, luận văn sẽ đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường công tác quản lý sản xuất, kinh doanh tại nhà máy trong thời gian tới. + Về không gian: Luận văn thực hiện tại Nhà máy Z121, một số công ty, địa bàn hoạt động của Nhà máy + Về thời gian: Luận văn sử dụng nguồn số liệu phân tích trong giai đoạn 2014 - 2017. Các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2018 - 2020.
4 4. Những đóng góp của luận văn - Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh Pháo hoa tại Nhà máy Z121 - Đánh giá được thực trạng công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa của Nhà máy Z121, những kết quả đạt được, những hạn chế, yếu kém về công tác quản lý sản xuất kinh doanh và nguyên nhân của nó; chỉ rõ các nhân tố tác động chủ yếu đến công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh pháo hoa của Nhà máy. - Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh Pháo hoa tại Nhà máy Z121 fđáp ứng yêu cầu ngành, nghề kinh doanh có điều kiện và nhu cầu phát triển trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế giai đoạn 2018 - 2020. Kết quả nghiên cứu của luận văn là căn cứ cho việc hoạch định chính sách, giải pháp quản lý hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh pháo hoa của Nhà máy Z121, góp phần thúc đẩy Nhà máy ngày càng phát triển đóng góp vào sự nghiệp phát triển chung của Tổng cục CNQP. 5. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn bố cục thành 04 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa của Nhà máy Z121 Chương 4: Một số giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh Pháo hoa tại Nhà máy Z121.
5 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT, KINH DOANH PHÁO HOA 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh pháo hoa 1.1.1. Một số khái niệm liên quan 1.1.1.1. Khái niệm quản lý Là sự điều khiển, chỉ đạo một hệ thống hay một quá trình dựa trên luật pháp và những nguyên tắc tương ứng sao cho hệ thống hay quá trình đó vận động theo đúng ý muốn của người quản lý nhằm đạt được mục đích đã đặt ra từ trước. Quản lý là một yếu tố thiết yếu, không thể thiếu trong mọi đời sống xã hội. Xã hội càng phát triển thì vai trò của quản lý càng lớn và nội dung càng phức tạp. Quản lý có thể hiểu với ý nghĩa thông thường, phổ biến, với phạm vi rất rộng là hoạt động nhằm tác động một cách có tổ chức của chủ thể vào đối tượng nhất định để điều chỉnh các quá trình xã hội và các hành vi của con người, nhằm duy trì tính ổn định và sự phát triển của đối tượng theo những mục tiêu đã định. 1.1.1.2. Khái niệm hoạt động sản xuất kinh doanh Trong thời đại ngày nay, hoạt động sản xuất tạo ra của cải vật chất và dịch vụ luôn gắn liền với cuộc sống của con người, công việc sản xuất thuận lợi khi các sản phẩm tạo ra được thị trường chấp nhận tức là đồng ý sử dụng sản phẩm đó. Để được như vậy thì các chủ thể tiến hành sản xuất phải có khả năng kinh doanh. TS Nguyễn Thị Hồng Thủy và PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Huyền (1998 - trang 5) nêu rõ “Nếu loại bỏ các phần khác nhau nói về phương tiện, phương thức, kết quả cụ thể của hoạt động kinh doanh thì có thể hiểu kinh doanh là các hoạt động kinh tế nhằm mục tiêu sinh lời của chủ thể kinh doanh trên thị trường”.
6 Hoạt động kinh doanh có đặc điểm: + Do một chủ thể thực hiện và gọi là chủ thể kinh doanh, chủ thể kinh doanh có thể là cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp + Kinh doanh phải gắn với thị trường, các chủ thể kinh doanh có mối quan hệ mật thiết với nhau, đó là quan hệ với các bạn hàng, với chủ thể cung cấp đầu vào, với khách hàng, với đối thủ cạnh tranh, với Nhà nước. Các mối quan hệ này giúp cho các chủ thể kinh doanh duy trì hoạt động kinh doanh đưa doanh nghiệp của mình này càng phát triển. + Kinh doanh phải có sự vận động của đồng vốn: Vốn là yếu tố quyết định cho công việc kinh doanh, không có vốn thì không thể có hoạt động kinh doanh. Chủ thể kinh doanh sử dụng vốn mua nguyên liệu, thiết bị sản xuất, thuê lao động... + Mục đích chủ yếu của hoạt động kinh doanh là lợi nhuận. 1.1.1.3. Khái niệm ngành sản xuất, kinh doanh pháo hoa * Khái niệm ngành sản xuất pháo hoa Pháo hoa hay pháo bông là loại pháo sử dụng thuốc phóng, thuốc nổ và các phụ gia đặc biệt tạo nên quang cảnh hoành tráng, màu sắc của ánh sáng đa dạng, hình khối phong phú, sinh động nhằm quy tụ cộng đồng trong những sinh hoạt văn hóa có tính tập thể, như khai mạc bế mạc ngày lễ tết, giao thừa, lễ hội, chào mừng quốc khánh, … Là loại pháo lễ hội có lịch sử lâu đời, pháo hoa rất thịnh hành trong dân gian các nước phương Đông đặc biệt là Trung Hoa từ thời cổ đại. Tuy nhiên, hiện nay pháo hoa đã trở nên phổ biến toàn cầu và được sản xuất chủ yếu tại các nhà máy công nghiệp. * Khái niệm ngành kinh doanh pháo hoa: Kinh doanh sản phẩm pháo hoa là ngành kinh doanh có điều kiện, ngoài việc phải có sự quản lý theo các quy định chung của pháp luật, còn phải có một số điều khoản quản lý riêng theo đặc thù ngành nghề được quy định rõ ràng tại thông tư số 08/2010/TT-BCA (chương 2, điều 7); Quy định chi tiết
7 thi hành một số điều của Nghị định số 36/2009/NĐ-CP ngày 15/4/2009 về quản lý, sử dụng pháo, Bộ công an ban hành ngày 05/02/2010, cụ thể: - Cơ sở sản xuất pháo hoa, thuốc pháo hoa chỉ được bán pháo hoa cho các đơn vị, địa phương được phép tổ chức bắn pháo hoa quy định tại Điều 7 Nghị định số 36/2009/NĐ-CP. - Các đơn vị, địa phương được phép sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa của các cơ sở được phép sản xuất pháo hoa thuộc Bộ Quốc phòng quy định tại Điều 11 Nghị định số 36/2009/NĐ-CP. - Hồ sơ mua pháo hoa bao gồm: + Văn bản đề nghị của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoặc của Ban Tổ chức lễ hội văn hóa, thể thao, du lịch nêu cụ thể thời gian, địa điểm, số lượng, chủng loại pháo hoa; + Hợp đồng mua bán, vận chuyển (nếu có); + Người đến liên hệ mua pháo hoa phải xuất trình Giấy giới thiệu và Giấy chứng minh nhân dân. 1.1.1.4. Quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh pháo hoa Là hoạt động có tổ chức của nhà nước thông qua các văn bản pháp quy, các công cụ, chính sách, nhà nước sẽ tác động đến hoạt động sản xuất, kinh doanh Pháo hoa trên cả nước nhằm định hướng, dẫn dắt các chủ thể sản xuất, kinh doanh, người tiêu dùng để thực hiện tốt các vấn đề về sản xuất, kinh doanh ngành hàng này. Mục tiêu chung là khai thác hiệu quả nguồn lực kinh tế mà thị trường Pháo hoa mang lại, thông qua việc kiểm soát về sản lượng, chất lượng nhưng phải đảm bảo an toàn, tác động tới đời sống xã hội, kinh tế. 1.1.2. Đặc điểm của quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa Hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa là ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự và phạm vi quản lý. Kinh doanh các loại pháo, gồm: Sản xuất, gia công, nhập khẩu, xuất khẩu, mua, bán các loại pháo hoa, các loại pháo khác và thuốc pháo theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng pháo.
8 - Người đứng đầu doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện và người đại diện theo pháp luật của cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự phải có lý lịch rõ ràng và không thuộc một trong các trường hợp sau: + Tổ chức, cá nhân mà Luật Doanh nghiệp và các văn bản pháp luật khác cấm thành lập, quản lý doanh nghiệp, cấm thực hiện các hoạt động kinh doanh các ngành, nghề có điều kiện về an ninh, trật tự. + Người chưa đủ 18 tuổi, người bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự; người nghiện ma túy. + Người đã bị khởi tố hình sự mà các cơ quan tố tụng đang tiến hành điều tra, truy tố, xét xử. + Người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại phường, xã, thị trấn; đang chấp hành hình phạt cải tạo không giam giữ, quản chế, cấm cư trú, bị phạt tù được hưởng án treo đang trong thời gian thử thách; người đang trong thời gian được tạm hoãn chấp hành hình phạt tù; được tạm hoãn đưa vào cơ sở chữa bệnh, cơ sở giáo dục. + Người có tiền án về các tội xâm phạm an ninh quốc gia; tội do lỗi cố ý có mức án từ 10 năm trở lên hoặc các tội khác liên quan trực tiếp đến ngành, nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự mà chưa được xóa án tích; người đã bị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính khác nhưng chưa đủ thời hạn để được coi là chưa bị xử lý vi phạm hành chính. - Cơ sở kinh doanh phải bảo đảm các yêu cầu về kỹ thuật, trang thiết bị, quy trình kinh doanh và các tiêu chuẩn khác theo quy định của pháp luật; địa điểm đặt cơ sở kinh doanh phải phù hợp với quy hoạch phát triển mạng lưới kinh doanh hàng hóa, dịch vụ kinh doanh có điều kiện. - Địa điểm kinh doanh không nằm trong khu vực cấm theo quy định của pháp luật. - Là doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ cho phép sản xuất pháo hoa, thuốc pháo hoa.
9 - Cơ sở kinh doanh phải đảm bảo các điều kiện về phòng cháy chữa cháy theo quy định của pháp luật. - Cơ sở kinh doanh ngành, nghề có điều kiện về an ninh, trật tự chỉ được tiến hành các hoạt động kinh doanh sau khi có Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự do cơ quan Công an có thẩm quyền cấp. 1.1.3. Nội dung QLNN đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh pháo hoa 1.1.3.1. QLNN về chất lượng sản phẩm Chất lượng sản phẩm, hàng hóa là mức độ của các đặc tính của sản phẩm, hàng hóa đáp ứng yêu cầu trong tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng (Luật chất lượng sản phẩm hàng hóa số 05/2007/QH12, 2007, khoản 5 điều 3). Cơ quan có trách nhiệm thực hiện việc kiểm tra nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa (sau đây gọi là cơ quan kiểm tra chất lượng sản phẩm) là cơ quan được phân công, phân cấp thực hiện nhiệm vụ QLNN về chất lượng sản phẩm, hàng hóa thuộc Bộ quản lý ngành, lĩnh vực, cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (Luật chất lượng sản phẩm hàng hóa số 05/2007/QH12, 2007, khoản 16 điều 3). Như vậy QLNN về chất lượng hàng hóa là vô cùng quan trọng. Quản lý chất lượng tốt sẽ đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng lẫn người sản xuất. Bên cạnh đó, việc QLNN về chất lượng cũng góp phần không nhỏ trong việc ổn định, lành mạnh thị trường. Quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hoá là trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh nhằm bảo đảm an toàn cho người, động vật, thực vật, tài sản, môi trường; nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm, hàng hoá Việt Nam. QLNN về chất lượng sản phẩm, hàng hoá là trách nhiệm của cơ quan QLNN có thẩm quyền nhằm thực thi các quy định của pháp luật về chất lượng sản phẩm, hàng hoá. Hoạt động QLNN về chất lượng sản phẩm, hàng hoá