Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:87

Thêm vào BST

Báo xấu

117
lượt xem 39
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là hệ thống hóa cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập; phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai trong giai đoạn 2016-2019; đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai đến năm 2025.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGUYỄN HOÀNG YÊN QUẢN LÝ MUA SẮM TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN BẠCH MAI LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG HÀ NỘI - 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ NGUYỄN HOÀNG YÊN QUẢN LÝ MUA SẮM TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN BẠCH MAI CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HOÀNG TRIỀU HOA XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƢỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN HÀ NỘI - 2020
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “Quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai” là công trình nghiên cứu của riêng tôi cùng với sự hƣớng dẫn tận tình của giáo viên hƣớng dẫn TS.Hoàng Triều Hoa và xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này. Số liệu trong luận văn là số liệu trung thực, kết quả nghiên cứu đƣợc trình bày chƣa từng đƣợc công bố tại các công trình nào khác. Tác giả luận văn Nguyễn Hoàng Yên 1
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn thạc sĩ quản lý kinh tế của mình, ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tôi đã nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều cá nhân và tập thể. Nhân dịp này, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình của các Thầy, Cô giáo khoa Kinh tế chính trị, Trƣờng Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội; đặc biệt là sự quan tâm, chỉ dẫn tận tình của cô giáo TS. Hoàng Triều Hoa đã trực tiếp hƣớng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện luận văn. Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới Ban lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai; Phòng Kế hoạch tổng hợp và vật tƣ y tế; Phòng hành chính quản trị và tổ chức cán bộ; tập thể Phòng Tài chính kế toán Bệnh viện Bạch Mai đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và thu thập tài liệu phục vụ cho luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Tác giả luận văn
MỤC LỤC DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. i DANH MỤC CÁC BẢNG................................................................................ ii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ .............................................................................. iii PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ MUA SẮM TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ CÔNG LẬP ................................. 5 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập ........................................................... 5 1.1.1. Các công trình nghiên cứu ............................................................... 5 1.1.2. Khoảng trống nghiên cứu ................................................................. 7 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập ....................................................................................... 8 1.2.1. Các khái niệm cơ bản ....................................................................... 8 1.2.2. Nội dung quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập ................................................................................. 15 1.2.3. Tiêu chí đánh giá công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại đơn vị sự nghiệp y tế công lập ................................................................. 24 1.2.4. Các nhân tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập ............................................... 25 1.3. Kinh nghiệm quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại một đơn vị sự nghiệp y tế công lập và bài học rút ra cho Bệnh viện Bạch Mai ................. 30 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Giang ................................................................................. 30
1.3.2. Kinh nghiệm quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc ................................................................................. 32 1.3.3. Bài học rút ra cho Bệnh viện Bạch Mai ......................................... 33 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 36 2.1. Phƣơng pháp thu thập tài liệu, số liệu. ................................................. 36 2.2 Phƣơng pháp xử lý tài liệu, số liệu ........................................................ 37 2.2.1 Phƣơng pháp thống kê - mô tả ........................................................ 37 2.2.2 Phƣơng pháp phân tích .................................................................... 37 2.2.3 Phƣơng pháp tổng hợp .................................................................... 38 2.2.4 Phƣơng pháp so sánh ....................................................................... 38 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ MUA SẮM TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN BẠCH MAI ................................................................. 39 3.1. Khái quát về Bệnh viện Bạch Mai ........................................................ 39 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Bệnh viện Bạch Mai ............... 39 3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Bệnh viện Bạch Mai ............................. 41 3.1.3. Cơ cấu tổ chức của Bệnh viện Bạch Mai ....................................... 43 3.1.4. Tình hình trang thiết bị y tế của Bệnh viện Bạch Mai. .................. 47 3.2. Phân tích thực trạng công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai. ................................................................................... 49 3.2.1. Lập kế hoạch mua sắm trang thiết bị y tế. ..................................... 49 3.2.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai. ......................................................................................... 50 3.2.3. Kiểm tra, giám sát việc thực hiện kế hoạch mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai. ...................................................................... 55 3.3. Đánh giá công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai ...................................................................................................... 57 3.3.1. Những kết quả đạt đƣợc. ................................................................ 57
3.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ................................................................ 59 CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ MUA SẮM TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI BỆNH VIỆN BẠCH MAI..................................................................................................... 63 4.1. Định hƣớng hoàn thiện công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai .................................................................................... 63 4.1.1. Bối cảnh mới tác động đến công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai ..................................................................... 63 4.1.2. Định hƣớng hoàn thiện công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai ............................................................................ 65 4.2. Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai. .............................................................................. 66 4.2.1. Nâng cao chất lƣợng công tác lập kế hoạch mua sắm trang thiết bị y tế ....................................................................................................... 66 4.2.2. Giải pháp huy động vốn phục vụ mua sắm TTBYT…………………….68 4.2.3. Giải pháp đối với kiểm tra, giám sát mua sắm trang thiết bị y tế...69 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 72 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 74 PHỤ LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 BSCK Bác sỹ chuyên khoa 2 BV Bệnh viện 3 BYT Bộ y tế 4 CNTT Công nghệ thông tin 5 CTYT Công trình y tế 6 DC Dụng cụ 7 KCB Khám chữa bệnh 8 MSTT Mua sắm tập trung 9 NCKH Nghiên cứu khoa học 10 NSNN Ngân sách Nhà nƣớc 11 NVYT Nhân viên y tế 12 SYT Sở y tế 13 TTB Trang thiết bị 14 TTBYT Trang thiết bị y tế 15 VT-TTBYT Vật tƣ trang thiết bị y tế 16 WHO Tổ chức thƣơng mại thế giới 17 XHHYT Xã hội hóa y tế i
DANH MỤC CÁC BẢNG STT Bảng Nội dung Trang 1 Bảng 2.1 Tổng hợp số mẫu khảo sát 36 Chủng loại TTBYT đƣợc trang bị của Bệnh viện 2 Bảng 3.1 48 Bạch Mai Nguồn vốn mua sắm TTBYT của bệnh viện Bạch 3 Bảng 3.2 50 Mai giai đoạn 2016-2019 Quy định Quản lý hoạt động mua sắm thiết bị y tế 4 Bảng 3.3 54 theo nguồn vốn tại bệnh viện Bạch Mai Kết quả công tác kiểm kê số lƣợng TTBYT nhập 5 Bảng 3.4 56 về giai đoạn 2016-2019 ii
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ STT Bảng Nội dung Trang 1 Sơ đồ 3.1 Sơ đồ tổ chức Bệnh viện Bạch Mai 46 iii
PHẦN MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài Trang thiết bị y tế trong ngành y đóng vai trò quan trọng hàng đầu đối với chất lƣợng công tác khám chữa bệnh, trong đó những thành tựu khoa học công nghệ mới nhất đƣợc ứng dụng và phát triển nhanh chóng. Công nghệ hiện đại của các trang thiết bị đƣợc áp dụng để giám sát các đại lƣợng đặc trung của cơ thể nhằm chuẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏa con ngƣời giúp các giáo sƣ, bác sỹ có những quyết định chính xác và kịp thời trong việc khám chữa bệnh. Mặt khác, trang thiết bị y tế với công nghệ hiện đại hỗ trợ đắc lực cho cán bộ, nhân viên y tế trong việc chẩn đoán, điều trị hiệu quả các căn bệnh hiểm nghèo. Hoạt động mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập có vai trò quan trọng trọng việc đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh tại đơn vị. Tuy nhiên, hiệu quả trong hoạt động mua sắm trang thiết bị y tế là một vấn đề lớn đối với tất cả các đơn vị sự nghiệp y tế công lập mặc dù đây không phải là một vấn đề mới. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại và thách thức trong hoạt động thực tế của ngành y về lĩnh vực trang thiết bị y tế. Kinh tế Việt Nam đang phát triển từ một đất nƣớc nghèo đi lên nên nguồn ngân sách cho ngành y tế còn hạn hẹp, trong nhiều năm qua, thiết bị y tế của nƣớc ta chủ yếu đƣợc cung cấp từ các nguồn viện trợ khác nhau. Hạn chế của việc này là không đánh giá đƣợc đúng nhu cầu của ngành y tế nên có tình trạng thiết bị vừa thừa lại vừa thiếu, chƣa đồng bộ và lạc hậu so với các nƣớc trong khu vực. Rất nhiều ngƣời Việt Nam ra nƣớc ngoài chữa bệnh chỉ vì trang thiết bị y tế bên nƣớc ngoài đồng bộ hơn, hiện đại hơn, ảnh hƣởng trực tiếp đến việc chẩn đoán, theo dõi và điều trị bệnh cho bệnh nhân, từ đó ảnh hƣởng đến chất lƣợng của công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Bệnh viện Bạch Mai đƣợc thành lập từ năm 1911, là một trong những 1
bệnh viện lớn nhất tại Việt Nam trực thuộc Bộ Y tế. Việc nhập trang thiết bị, mua sắm thiết bị diễn ra thƣờng xuyên với số lƣợng lớn. Từ thực tiễn đó việc quản lý mua sắm trang thiết bị đóng vai trò quan trọng và mang tính cấp thiết. Trong thời gian qua, lãnh đạo Bệnh viện luôn quan tâm đến công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế và hoạt động này đã đạt đƣợc những kết quả nhất định, giúp bệnh viện nâng cao đƣợc chất lƣợng của công tác y tế, hỗ trợ cho ngƣời thầy thuốc trong chẩn đoán, điều trị bệnh nhân đƣợc chính xác, nhanh chóng, an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên trong quá trình quản lý mua sắm trang thiết bị y tế của Bệnh viện vẫn còn những bất cập nhƣ: một phần trang thiết bị y tế của Bệnh viện Bạch Mai còn mang tính chồng chéo, có khi cùng một chủng loại trang thiết bị đƣợc tài trợ bởi nhiều tổ chức khác nhau, nhiều phƣơng thức tài trợ khác nhau. Chỗ thừa không cần dùng trong khi chỗ nhu cầu cao thiếu lại càng thiếu. Do vậy ảnh hƣởng đến công tác khám chữa bệnh. Với mong muốn tìm hiểu công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện và đóng góp một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác quản lý trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai, học viên đã lựa chọn đề tài: “Quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai” để nghiên cứu với hy vọng s có những giải pháp tốt hơn trong công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế để đƣa vào áp dụng tại Bệnh viện, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và chất lƣợng khám chữa bệnh tại Bệnh viện Bạch Mai. 2. Câu hỏi nghiên cứu Ban Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cần có giải pháp nhƣ thế nào để hoàn thiện công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế của bệnh viện trong thời gian tới?f 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Là đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý mua sắm 2
trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai từ năm 2020 đến năm 2025. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục đích nghiên cứu nêu trên, luận văn cần phải thực hiện các nhiệm vụ sau: + Hệ thống hóa cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập. + Phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai trong giai đoạn 2016-2019. + Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai đến năm 2025. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: Luận văn nghiên cứu công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai. + Về thời gian: Luận văn nghiên cứu thực trạng công tác mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai trong giai đoạn từ 2016-2019. Các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý trang thiết bị y tế tại Bệnh viện đƣợc đề xuất cho giai đoạn 2020-2025. + Về nội dung Luận văn nghiên cứu công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế của bệnh viện Bạch Mai theo các nội dung sau: 3
- Lập kế hoạch mua sắm trang thiết bị y tế - Tổ chức thực hiện kế hoạch mua sắm trang thiết bị y tế - Kiểm tra, giám sát việc thực hiện kế hoạch mua sắm trang thiết bị y tế 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, luận văn đƣợc kết cấu gồm 4 chƣơng: Chƣơng 1:Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập. Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu. Chƣơng 3: Thực trạng quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai Chƣơng 4: Định hƣớng và giải pháp hoàn thiện công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai. 4
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ MUA SẮM TRANG THIẾT BỊ Y TẾ TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ CÔNG LẬP 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập 1.1.1. Các công trình nghiên cứu Hiện nay, các công trình nghiên cứu độc lập về quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp công lập chƣa có nhiều, và mới chỉ có một vài công trình nghiên cứu về quản lý trang thiết bị y tế tại một số cơ sở y tế, trong đó các tác giả cũng đề cập đến việc mua sắm các trang thiết bị từ nhiều góc độ, khía cạnh khác nhau, có thể kể ra một số công trình nghiên cứu tiêu biểu nhƣ sau: Luận văn thạc sĩ của Vũ Quang Hƣng (2013) với đề tài “Quản lý trang thiết bị y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Giang” (Học viện nông nghiệp Việt Nam). Trong đề tài này, việc mua sắm trang thiết bị y tế đƣợc tác giả đề cập tới nhƣ là một khâu của quá trình quản lý trang thiết bị bao gồm mua sắm, sử dụng, sửa chữa…. Chất lƣợng của khâu mua sắm trang thiết bị đƣợc tác giả đánh giá qua việc sử dụng các trang thiết bị đó trong việc khám chữa bệnh tại Bệnh viện. Luận văn thạc sĩ của học viên Trƣơng Thị Hồng Linh (2018) về “Hoàn thiện công tác quản lý trang thiết bị y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Trị” (Đại học Kinh tế - Đại học Huế) cũng nói đến việc quản lý trong đầu tƣ mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện là một phần của quá trình quản lý trang thiết bị y tế. Trong công trình nghiên cứu này, tác giả cũng đƣa ra một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý trong đầu tƣ mua sắm trang thiết bị y 5
tế cùng với một số giải pháp về hoàn thiện quản lý trong quá trình sử dụng, sửa chữa hay bảo dƣỡng. Luận văn thạc sĩ của Vũ Thị Thúy Hà (2015) về “Quản lý nhà nƣớc về hoạt động đấu thầu trang thiết bị y tế ở Việt Nam” (Trƣờng Đại học Kinh tế, Đại học Quốc Gia Hà Nội) đã đề cập đến một khâu trong quá trình quản lý mua sắm trang thiết bị y tế ở Việt Nam là quản lý hoạt động đấu thầu. Trong luận văn này, tác giả đã phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc về đấu thầu, khảo cứu cụ thể hoạt động đấu thầu tại một số doanh nghiệp để tìm ra những hạn chế trong công tác quản lý nhà nƣớc đối với hoạt động này, từ đó tác giả cũng đã đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nƣớc về hoạt động đấu thầu trang thiết bị y tế ở Việt Nam. Trong luận văn “Hoàn thiện công tác quản lý trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk” (2016), Trƣờng Đại học Quốc tế Hồng Bàng, Thành phố Hồ Chí Minh, tác giả Trần Xuân Thắng cũng tiếp cận việc quản lý mua sắm trang thiết bị y tế là một khâu của quá trình quản lý trang thiết bị y tế tại Bệnh viện. Qua đánh giá thực trạng quản lý trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk, tác giả cũng đã đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý mua sắm trang thiết bị y tế cùng với các giải pháp về quản lý sửa dụng, hay quản lý sửa chữa các trang thiết bị này tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Đắk Lắk. Luận văn thạc sĩ với đề tài “Thực trạng quản lý sử dụng trang thiết bị y tế tại Bệnh viện nhi đồng 1 năm 2017” của học viên Phạm Minh Tiến, Trƣờng đại học y tế công cộng (năm 2017). Học viên đã tập trung nghiên cứu thực trạng quản lý thiết bị y tế tại hai khoa thuộc bệnh viện là khoa chuẩn đoán hình ảnh và khoa xét nghiệm. Luận văn đã làm rõ những thuận lợi và khó khăn trong việc quản lý thiết bị y tế tại hai Khoa này. Thiết bị y tế tại hai khoa này có sự khác biệt rõ ràng với các thiết bị khác và là thiết bị y tế tiêu biểu trong hoạt động của Bệnh viện. 6
Trang thiết bị y tế còn đƣợc xem nhƣ là tài sản công của các đơn vị y tế và việc quản lý trang thiết bị y tế, trong đó có hoạt động mua sắm đƣợc các tác giả nghiên cứu thông qua nghiên cứu về quản lý tài sản công nhƣ: Luận văn thạc sĩ của Hoàng Thu Thủy (2018) về “Quản lý tài sản công tại Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức” (Học viện Khoa học xã hội). Trong công trình nghiên cứu này, việc quản lý mua sắm trang thiết bị y tế đƣợc tác giả đề cập đến qua các nội dung về quy trình mua sắm, đấu thầu mua sắm, nguồn vốn cho mua sắm. Tác giả cũng đã phân tích và đƣa ra những kết quả cũng nhƣ hạn chế của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức trong việc quản lý tài sản công, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác này trong thời gian tới. Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Văn Điều (2015) về “Tăng cƣờng quản lý tài sản công tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang” Học viện Nông nghiệp Việt Nam cũng xem quản lý mua sắm trang thiết bị y tế nhƣ mua sắm tài sản công của Bệnh viện. Trên cơ sở đánh giá thực trạng quản lý tài sản công tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang, tác giả đã đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cƣờng quản lý tài sản công tại Bệnh viện. 1.1.2. Khoảng trống nghiên cứu Nhìn chung, các công trình trên đây chủ yếu nghiên cứu về quản lý trang thiết bị y tế tại đơn vị y tế và thiên về việc quản lý sử dụng, bảo dƣỡng hay sửa chữa, việc mua sắm trang thiết bị y tế đƣợc các tác giả lồng ghép nhƣ một khâu của quá trình quản lý nói chung. Một số công trình nghiên cứu khác cũng nhắc đến quản lý mua sắm trang thiết bị y tế trong mua sắm tài sản công của Bệnh viện. Và thực tế cho đến thời điểm này, chƣa có công trình nào nghiên cứu độc lập về quản lý mua sắm trang thiết bị y tế, đặc biệt là nghiên cứu về mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai. Vì vậy, luận văn cần tiếp tục nghiên cứu những vấn đề sau: - Về lý thuyết, tiếp tục hoàn thiện khung lý thuyết về quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập. 7
- Về thực tiễn, trên cơ sở phân tích và đánh giá thực trạng quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại Bệnh viện Bạch Mai để đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác này trong thời gian tới. 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý mua sắm trang thiết bị y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế công lập 1.2.1. Các khái niệm cơ bản 1.2.1.1. Khái niệm về quản lý Quản lý là một hiện tƣợng xuất hiện rất sớm, là một phạm trù tồn tại khách quan đƣợc ra đời từ bản thân nhu cầu của mọi chế độ xã hội, mọi quốc gia, mọi thời đại. Thuật ngữ quản lý đã trở nên khá phổ biến nhƣng chƣa có khái niệm thống nhất. Vì thế cho tới nay có khá nhiều khái niệm về quản lý do bản thân khái niệm quản lý có tính đa nghĩa nên có sự khác nhau về nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Bên cạnh đó, sự khác biệt về xã hội, thời đại, chế độ nghề nghiệp nên quản lý có nhiều lý giải, sự giải thích khác nhau. Đồng thời cùng sự phát triển của phƣơng thức xã hội hóa sản xuất và phát triển trong nhận thức của con ngƣời thì sự khác biệt về nhận thức và giải thích khái niệm quản lý càng trở nên rõ rệt. Do vậy khái niệm về quản lý rất phong phú và đa dạng, sau đây là một số khái niệm chủ yếu: Theo Fayei: “Quản lý là hoạt động mà mọi tổ chức (gia đình, doanh nghiệp, chính phủ) đều có, nó gồm 5 yếu tố tạo thành là: Kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, điều hành, và kiểm soát. Quản lý chính là thực hiện kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo điều chỉnh và kiểm soát ấy”. Theo Hard Koont: “Quản lý là xây dựng và duy trì một môi trƣờng tốt giúp con ngƣời hoàn thành có hiệu quả mục tiêu đã định” Quản lý là sự tác động của chủ thể quản lý lên đối tƣợng quản lý nhằm đạt đƣợc những mục tiêu nhất định trong điều kiện biến động của môi trƣờng. 8
+ Chủ thể quản lý: là tác nhân tạo ra các tác động quản lý nhằm dẫn dắt đối tƣợng quản lý đến mục tiêu, chủ thể quản lý có thể là một ngƣời, một bộ máy quản lý gồm nhiều ngƣời, một thiết bị + Đối tƣợng quản lý tiếp nhận các tác động của chủ thể quản lý và chịu sự chỉ huy của chủ thể quản lý + Có thể hiểu quản lý là sự tác động có tổ chức, có hƣớng đích của chủ thể quản lý lên đối tƣợng quản lý và khách thể quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, cơ hội của tổ chức để đạt đƣợc những mục tiêu đã đặt ra trong điều kiện biến động, thay đổi liên tục của môi trƣờng. Về nghĩa rộng, quản lý là hoạt động có tính mục đích của con ngƣời, nó là một chức năng lao động xã hội bắt nguồn từ tính chất xã hội của lao động. Về cơ bản, mọi ngƣời đều cho rằng quản lý chính là các hoạt động do một hoặc nhiều ngƣời điều phối hành động của những ngƣời khác nhằm thu đƣợc kết quả nhƣ mong muốn. 1.2.1.2. Thiết bị y tế tại bệnh viện * Khái niệm thiết bị y tế tại bệnh viện: Tổ chức Y tế thế giới xác định thiết bị y tế là “dụng cụ, thiết bị hoặc máy móc đƣợc sử dụng trong phòng ngừa, chuẩn đoán, hoặc điều trị bệnh, hoặc để phát hiện, đo lƣờng, phụ hồi, sửa chữa hoặc sửa đổi cấu trúc hoặc chức năng của cơ thể cho một số mục đích sức khoẻ”. Thiết bị y tế không sử dụng cơ chế dƣợc lý, miễn dịch hoặc trao đổi chất, trong hoặc trên cơ thể ngƣời để đạt đƣợc mục đích sử dụng, nhƣng có thể đƣợc hỗ trợ trong chức năng dự định của nó bằng các phƣơng tiện đó. Theo thông tƣ số 24/2011/TT – BYT, trang thiết bị y tế là các loại thiết bị, dụng cụ, vật tƣ, hóa chất, kể cả phần mềm cần thiết, đƣợc sử dụng riêng lẻ hay phối hợp với nhau phục vụ cho con ngƣời nhằm mục đích: 9
+ Ngăn ngừa, kiểm tra, chẩn đoán, điều trị, làm giảm nhẹ bệnh tật hoặc bù đắp tổn thƣơng; + Kiểm tra, thay thế, sửa đổi, hỗ trợ phẫu thuật trong quá trình khám bệnh, chữa bệnh; + Hỗ trợ hoặc duy trì sự sống; + Kiểm soát quá trình mang thai cho sản phụ; + Tiệt trùng trong y tế (không bao gồm hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn dùng trong gia dụng và y tế); + Phƣơng tiện vận chuyển chuyên dụng phục vụ cho hoạt động y tế; Một số tài liệu khác thì cho rằng trang thiết bị y tế là một loại hàng hóa đặc biệt, đa dạng về chủng loại, luôn đƣợc cập nhật ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ mới, thế hệ công nghệ luôn thay đổi. * Đặc điểm của thiết bị y tế Trang thiết bị y tế bệnh viện hiện nay có nhiều loại hiện đại đang đƣợc sử dụng để khám chữa bệnh cho con ngƣời. Chúng là con đẻ của ứng dụng khoa học công nghệ, việc sử dụng những trang thiết bị y tế hiện đại giúp cho việc chẩn đoán, điều trị bệnh chính xác, nhanh chóng, an toàn và đạt hiệu quả cao. Do đó gây ra ít biến chứng sau điều trị cho ngƣời bệnh. Về mặt tinh thần, TTBYT còn giúp cho các bác sĩ, ngƣời thầy thuốc cảm thấy vững tin trong công việc, an tâm khám chữa bệnh, đồng thời giúp ngƣời bệnh lạc quan, hy vọng điều trị bệnh. TTBYT đều có đặc điểm riêng, đa chủng loại và đƣợc sử dụng linh hoạt cho các đối tƣợng khác nhau. Đặc điểm TTBYT thể hiện: + Trang thiết bị y tế là tài sản cố định có giá trị cao: Nó đƣợc gắn liền với thành tựu khoa học tiên tiến về khám chữa bệnh. Đồng nghĩa với việc hiện đại, các trang thiết bị này đều có giá trị cao, đắt tiền. 10