Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng các công trình trọng điểm tại thành phố Long Xuyên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:108

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được thực hiện trên cơ sở lý luận, những bài học kinh nghiệm về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của các nước trên Thế giới và tại Việt Nam, những yếu tố tác động đến công tác quản lý Nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng như: Hệ thống văn bản pháp luật, công tác quản lý Nhà nước về đất đai, các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng các công trình trọng điểm tại thành phố Long Xuyên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ******************** LUẬN VĂN THẠC SĨ HOÀNG VIỆT LUÂN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG CÁC CÔNG TRÌNH TRỌNG ĐIỂM TẠI THÀNH PHỐ LONG XUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ KINH TẾ - 8310110 Người hướng dẫn khoa học: TS. HOÀNG VĂN LONG Tp. Hồ Chí Minh, tháng 5/2023
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP i
BIÊN BẢN CHẤM CỦA HỘI ĐỒNG ii
NHẬN XÉT CỦA PHẢN BIỆN iii
iv
v
vi
vii
LÝ LỊCH KHOA HỌC viii
ix
LỜI CẢM ƠN Đạt được kết quả hôm nay, trước tiên tôi vô cùng cảm ơn đến Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM đã tạo điều kiện để tôi được học và hiểu biết kiến thức sau Đại học. Chân thành cảm ơn các Giáo sư, Tiến sĩ, Các Nhà khoa học trong và ngoài Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM đã truyền đạt và cung cấp kiến thức để tôi biết cách vận dụng kiến thức đó vào thực tế phục vụ cho bài luận. Chân thành cảm ơn đội ngủ cán bộ phòng Đào tạo sau đại học Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP. HCM đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, sắp xếp thời gian hợp lý, thông báo kịp thời và hướng dẫn những văn bản chỉ đạo phục vụ cho việc đăng tải bài luận trên cổng đào tạo sau Đại học. Đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn Thầy TS. Hoàng Văn Long, Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh đã tận tình hướng dẫn tôi rất nhiều trong quá trình lựa chọn đề tài, xác định hướng nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Tôi rất mong nhận được sự quan tâm đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo, chuyên gia và những độc giả quan tâm đến vấn đề này để luận văn của tôi hoàn thiện hơn. Kính chúc Quý Thầy Cô giáo, Các Nhà khoa học trong và ngoài Trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM dồi dào sức khỏe và công tác tốt. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn! TP. Hồ Chí Minh, ngày 05 tháng 5 năm 2023 Học viên thực hiện HOÀNG VIỆT LUÂN x
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng tôi. Những số liệu và trích dẫn trong luận văn là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn chưa được công bố trong bất cứ công trình khoa học nào. Tác giả HOÀNG VIỆT LUÂN xi
TÓM TẮT Ngày nay, đất nước ta đang trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, kéo theo đó là quá trình đô thị hoá diễn ra mạnh mẽ ở tất cả các tỉnh thành trong cả nước, trong đó có thành phố Long Xuyên, để đáp ứng nhu cầu rất lớn về đất đai để xây dựng cơ sở hạ tầng, khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất, khu vui chơi giải trí, … nhằm phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng. Do đó, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng là nhu cầu tất yếu để phục vụ nhu cầu phát triển trong giai đoạn hiện nay. Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ hết sức khó khăn và phức tạp. Hiện nay, Luật đất đai 2013 ra đời đã quy định rất đầy đủ và cụ thể về các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư nên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thời gian qua cơ bản đạt được yêu cầu đề ra. Tuy nhiên, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng trên thực tế vẫn còn gặp nhiều khó khăn và vướng mắc. Từ những lý do trên, tôi đã chọn đề tài "Quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng các công trình trọng điểm tại thành phố Long Xuyên'' để nghiên cứu. Đề tài sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích, thống kê, mô tả, phỏng vấn chuyên gia, trên cơ sở các báo cáo, tình hình thực tế để đánh giá, phân tích thực trạng công tác quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng tại thành phố Long Xuyên. Luận văn được thực hiện trên cơ sở lý luận, những bài học kinh nghiệm về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của các nước trên Thế giới và tại Việt Nam, những yếu tố tác động đến công tác quản lý Nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng như: Hệ thống văn bản pháp luật, công tác quản lý Nhà nước về đất đai, các chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, …để từ đó có cái nhìn tổng thể đầy đủ hơn về công tác thực hiện quản lý Nhà nước về bồi thường giải phóng mặt bằng các công trình trọng điểm trên địa bàn thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang, nhằm tìm hiểu về thực trạng và tìm ra nguyên nhân vướng mắc để đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng, đồng thời góp phần hạn chế, giảm thiểu khiếu kiện của người dân bị thu hồi đất tại thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang. xii
ABSTRACT Today, our country is in the period of industrialization and modernization of the country, followed by a strong urbanization process in all provinces and cities in the country, including Long Xuyen city. , to meet the huge demand for land to build infrastructure, industrial parks, economic zones, export processing zones, amusement parks, etc. to serve the purposes of national defense and security; socio-economic development, for national and public interests. Therefore, compensation and site clearance is an indispensable need to serve development needs in the current period. The work of compensation and site clearance is a very difficult and complicated task. Currently, the Law on Land 2013 was born with very complete and specific regulations on compensation, support and resettlement policies. . However, the work of compensation and ground clearance in reality still faces many difficulties and obstacles. From the above reasons, I have chosen the topic "State management of compensation and site clearance for key works in Long Xuyen city" for research. The topic uses methods of synthesis, analysis, statistics, description, interviews with experts, on the basis of reports and actual situations to evaluate and analyze the current state of state management of compensation. Normally, land clearance in Long Xuyen city. The thesis is made on the basis of theory, lessons learned on compensation and site clearance work of countries in the world and in Vietnam, factors affecting the state management of land acquisition. compensation and site clearance such as: System of legal documents, State management of land, compensation, support and resettlement policies, etc., from which to have a complete overview more about the implementation of State management on compensation and site clearance for key works in Long Xuyen city, An Giang province, in order to learn about the current situation and find out the causes of problems to propose. a number of solutions to improve the efficiency of the State management of compensation and site clearance and at the same time contribute to limiting and minimizing complaints of people whose land has been recovered in Long Xuyen city, An Giang province. xiii
MỤC LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ..........................................i BIÊN BẢN CHẤM CỦA HỘI ĐỒNG .......................................................................... ii NHẬN XÉT CỦA PHẢN BIỆN .................................................................................... ii LÝ LỊCH KHOA HỌC ............................................................................................... viii LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................x LỜI CAM ĐOAN ...........................................................................................................xi TÓM TẮT..................................................................................................................... xii ABSTRACT ................................................................................................................ xiii DANH MỤC BẢNG – HÌNH .................................................................................... xvii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................................. xviii MỞ ĐẦU .......................................................................................................................19 1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................................19 2. Các công trình nghiên cứu có liên quan ....................................................................20 3. Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................................24 4. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................................ 24 5. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................................24 6. Phương pháp nghiên cứu ...........................................................................................25 7. Những điểm mới của luận văn ..................................................................................26 8. Kết cấu của luận văn ..................................................................................................26 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG .......................................27 1.1. Một số khái niệm về bồi thường, giải phóng mặt bằng ......................................27 1.1.1. Bồi thường và giải phóng mặt bằng ...................................................................27 1.1.2. Thu hồi đất và bồi thường về đất ........................................................................27 1.1.3. Hỗ trợ, tái định cư ............................................................................................... 27 1.1.4. Quản lý nhà nước về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng .......................28 1.2. Sự cần thiết quản lý nhà nước về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng ....28 1.3. Vai trò quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng ..........................30 1.4. Đặc điểm của công tác quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng .31 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng ........................................................................................................................32 1.5.1. Điều kiện tự nhiên .............................................................................................. 32 1.5.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ...................................................................................32 1.5.3. Yếu tố giá đất và định giá đất .............................................................................33 xiv
1.5.4. Trình độ đội ngũ cán bộ thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng ..33 1.6. Nội dung quản lý nhà nước về giải phóng mặt bằng ..........................................33 1.6.1. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và xây dựng ..................................33 1.6.2. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư .....................................................34 1.6.3. Tổ chức thực hiện công tác giải phóng mặt bằng ...............................................35 1.6.4. Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra giải phóng mặt bằng ............................. 38 1.7. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng ................39 1.7.1. Kinh nghiệm quốc tế...........................................................................................39 1.7.2. Kinh nghiệm trong nước .....................................................................................41 1.7.3. Bài học rút ra trong việc quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng tại thành phố Long Xuyên ............................................................................................. 44 Kết luận chương 1 .........................................................................................................45 Chương 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG ...................................................................46 2.1. Tổng quan về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội thành phố Long Xuyên ..........46 2.1.1. Điều kiện tự nhiên .............................................................................................. 46 2.1.2. Điều kiện kinh tế, văn hóa và xã hội ..................................................................48 2.1.3. Tiềm năng phát triển ...........................................................................................49 2.2. Thực trạng công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại TP. Long Xuyên ......50 2.2.1. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và xây dựng ..................................50 2.2.2. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư .....................................................51 2.2.3. Tổ chức thực hiện công tác giải phóng mặt bằng ...............................................53 2.2.4. Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra giải phóng mặt bằng ............................. 58 2.3. Một số dự án đã thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại thành phố Long Xuyên ............................................................................................................60 2.4. Đánh giá việc thực hiện bồi thường, GPMB tại TP. Long Xuyên .....................67 2.4.1. Đánh giá chung tình hình thực hiện các dự án trên địa bàn ............................... 67 2.4.2. Kết quả thực hiện qua một số dự án tại thành phố Long Xuyên ........................68 2.4.3. Nhận xét và đánh giá về các dự án trong điểm ...................................................70 2.5. Nhận xét chung quản lý nhà nước về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng tại thành phố Long Xuyên ............................................................................................. 72 2.5.1. Những kết quả đạt được......................................................................................72 2.5.2. Những tồn tại, hạn chế ........................................................................................73 2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế ........................................................................74 Kết luận chương 2 .........................................................................................................75 xv
Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ BỒI THƯỜNG, GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI THÀNH PHỐ LONG XUYÊN, TỈNH AN GIANG .................................................................76 3.1. Quan điểm, định hướng quản lý nhà nước về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của thành phố Long Xuyên ............................................................................76 3.1.1. Phương hướng, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ...........................................76 3.1.2. Quan điểm khoa học về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng khi nhà nước thu hồi đất .....................................................................................................................79 3.1.3. Định hướng công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng .....................................80 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng tại thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang ...........................................................81 3.2.1. Hoàn thiện về chính sách ....................................................................................81 3.2.2. Hoàn thiện về tổ chức thực hiện .........................................................................83 3.2.3. Giải pháp về tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật ................................ 84 3.2.4. Tăng cường quản lý nhà nước về đất đai và quy hoạch trên địa bàn .................85 3.2.5. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng khi thu hồi đất tại thành phố Long Xuyên ............................................................ 85 3.2.6. Tăng cường kiểm tra, giám sát và tổng kết đánh giá trong quản lý nhà nước về bồi thường, giải phóng mặt bằng ...................................................................................87 3.2.7. Một số giải pháp khác .........................................................................................88 3.3. Kết luận và kiến nghị ..........................................................................................90 3.3.1. Kết luận ...............................................................................................................90 3.3.2. Kiến nghị ............................................................................................................91 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................92 xvi
DANH MỤC BẢNG – HÌNH Hình 2.1: Bản đồ hành chính thành phố Long Xuyên ...................................................47 Bảng 2.1: Các dự án thu hồi đất và có sử dụng đất trồng lúa........................................60 Bảng 2.2: Các dự án thu hồi đất (không sử dụng đất trồng lúa) ...................................62 Bảng 2.3: Các công trình bồi thường giải phóng mặt bằng (ĐVT: đồng).....................63 Bảng 2.4: Các dự án tái định cư ....................................................................................65 Bảng 2.5: Diện tích đất thu hồi tại 2 dự án ....................................................................69 xvii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Tiếng Anh (nếu có) Tên tiếng Việt 1 BT Bồi thường 2 GPMB Giải phóng mặt bằng 3 GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm thu nhập quốc dân 4 HĐND Hội Đồng Nhân Dân 5 ODA Official Development Hỗ trợ Phát triển Chính thức Assistance 6 KCN Khu công nghiệp 7 ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long 8 TMDV Thương mại dịch vụ 9 UBND Uỷ Ban Nhân Dân xviii
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đất là sản phẩm của tự nhiên, qua quá trình tác động của con người đất đai là yếu tố tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất, là mặt bằng để thực hiện việc xây dựng các loại hình công trình kết cấu hạ tầng, các công trình sản xuất kinh doanh, xây dựng đô thị và các khu dân cư... Cùng với sự phát triển của xã hội, đất đai ngày càng được sử dụng vào nhiều mục đích và nhu cầu sử dụng đất ngày một tăng lên. Việc sử dụng đất có hiệu quả cả về kinh tế - xã hội và tính bền vững môi trường ngày càng có ý nghĩa. Nhà nước đã có chính sách khuyến khích thu hút vốn đầu tư, tận dụng nguồn tài nguyên sẵn có, đặc biệt là tài nguyên đất đai. Những năm gần đây, công tác quản lý nhà nước về đất đai nói chung, về giải phóng mặt bằng nói riêng gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, hiệu quả thấp. Nhiều địa phương phải điều chỉnh lại quy hoạch, sửa đổi thiết kế, dự án phải chờ đợi đất do không giải phóng được mặt bằng hoặc do cơ sở hạ tầng không đảm bảo. Hậu quả là làm ảnh hưởng tiến độ, gây thiệt hại lớn về kinh tế của”Nhà nước và nhà đầu tư, làm bất ổn định về chính trị - xã hội. Tồn tại lớn nhất đang xảy ra ở hầu hết các địa phương là việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ không tuân thủ các quy định của pháp luật, giá bồi thường thấp, không công khai, thiếu dân chủ, tiêu cực, tham nhũng. Đối với các dự án trong những năm gần đây đã và đang được triển khai lấy đi quỹ đất không nhỏ là tư liệu sản xuất của người dân. Từ quỹ đất thu hồi này nhiều nhà máy, khu đô thị, các công trình phúc lợi... đã được xây dựng phục vụ đời sống nhân dân, là cơ sở để thu hút lượng vốn đáng kể của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tuy nhiên ngoài những thành công của công tác thu hồi đất trên đã nảy sinh nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện bồi thường GPMB. Giải phóng mặt bằng một số dự án trọng điểm còn chậm; còn sảy ra tình trạng vi phạm pháp luật trong quản lý nhà nước về giải phóng mặt bằng, nhiều vụ việc có tính chất phức tạp; vẫn còn xảy ra khiếu kiện kéo dài liên quan đến công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng; một số dự án đã không triển khai được theo tiến độ dự kiến ban đầu do không thực hiện được bồi thường GPMB khi nhà nước thu hồi đất. Mặt khác cuộc sống và sản xuất của 19