Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước về đầu từ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa

Chia sẻ: Tomjerry001 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

30
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của Luận văn là vận dụng lý luận quản lý nhà nước về đầu tư phát triển các khu kinh tế vào việc phân tích thực trạng quản lý nhà nước về đầu tư phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá, để nhận diện mặt bất cập, hạn chế và nguyên nhân, từ đó khuyến nghị giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về đầu tư phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đến năm 2025.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhà nước về đầu từ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- TRƢƠNG MINH THÀNH QUẢN NHÀ NƢỚ VỀ Đ U TƢ PH T TRIỂN CÁC HU INH TẾ TR N ĐỊ ÀN TỈNH TH NH HO LUẬN VĂN THẠ SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ HƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2016
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- TRƢƠNG MINH THÀNH QUẢN NHÀ NƢỚ VỀ Đ U TƢ PH T TRIỂN CÁC HU INH TẾ TR N ĐỊ ÀN TỈNH TH NH HO Chuyên ngành: Quản lý Kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠ SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ HƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN TIẾN HÙNG Hà Nội – 2016
ỜI M ĐO N Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu trong luận văn là trung thực, xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị. Kết quả nghiên cứu đƣợc trình bày trong luận văn này không sao chép của bất kì luận văn nào và không đƣợc công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu nào trƣớc đây. T Tác giả luận văn T Trƣơng Minh Thành
ỜI ẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn Thầy giáo - TS. Nguyễn Tiến Hùng đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ và truyền đạt nhiều ý kiến quý báu để giúp tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin có lời cảm ơn chân thành nhất đến Quý Thầy, Cô Trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã truyền đạt nhiều kiến thức của các môn cơ sở, đó là nền tảng giúp đỡ tôi rất nhiều trong quá trình hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn các cơ quan quản lý nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã tạo điều kiện thuận lợi giúp tôi nghiên cứu, thu thập số liệu và truyền đạt những kinh nghiệm thực tế tại đơn vị để hoàn thành tốt luận văn này. H Hà Nội, ngày … tháng … năm 2016 H Học viên T Trƣơng Minh Thành
MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................................ i DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................................ ii DANH MỤC HÌNH ....................................................................................................... iii MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU; CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ .............. 5 1.1 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU………………………………………………5 1.2 TỔNG QUAN VỀ KHU KINH TẾ……………………………………………….10 1.2.1 Khái niệm khu kinh tế ................................................................................. 10 1.2.2 Đặc điểm, vai trò khu kinh tế ...................................................................... 11 1.3 QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ ...... 14 1.3.1 Khái niệm và đặc điểm quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế ........................................................................................................................... 14 1.3.3 Mục tiêu quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế ................ 19 1.3.4 Nội dung quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế ................ 20 1.3.5 Các tiêu chí phản ánh quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế25 1.3.6 Nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế ........................................................................................................................... 27 1.4 QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ Ở MỘT SỐ ĐỊA PHƢƠNG .............................................................................................. 31 1.4.1 Kinh nghiệm quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế ở một số địa phƣơng ....................................................................................................... 31 1.4.2 Gợi ý trong quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế đối với tỉnh Thanh Hóa ..................................................................................................... 34 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .......................................................... 36 2.1 Phƣơng pháp thu thập số liệu ……………………………………………....36
2.2 Phƣơng pháp điều tra ……………………………………………………….36 2.3 Cách thức điều tra …………………………………………………………..39 2.4 Phƣơng pháp xử lý số liệu ………………………………………………….39 CHƢƠNG 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HÓA GIAI ĐOẠN 2010 - 2015 ..................................................................................................... 441 3.1 KHÁI QUÁT VỀ CÁC KHU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HOÁ GIAI ĐOẠN 2010 - 2015 ............................................................................................. 41 3.1.1 Tổng quan các điều kiện tỉnh Thanh Hóa ảnh hƣởng đến hoạt động đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh .......................................................... 41 3.1.2 Tổng quan các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .......................... 433 3.2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HOÁ GIAI ĐOẠN 2010 - 2015 ............ 45 3.2.1 Ban hành chính sách, quy hoạch, kế hoạch, chiến lƣợc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế ...................................................................................................... 45 3.2.2 Tổ chức thực hiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá ................................................................................. 48 3.2.3 Kiểm tra, theo d i việc thực hiện các văn bản, chính sách, quy hoạch liên quan đến quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế ......................... 53 3.2.4 Đánh giá và báo cáo tổng kết tình hình thực hiện Luật, chính sách, quy hoạch về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế ........................................................... 57 3.3 THỰC TRẠNG NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HÓA GIAI ĐOẠN 2010 - 2015 ............................................................................................. 57 3.3.1 Các nhân tố chủ quan ................................................................................. 57 3.3.2 Các nhân tố khách quan........................................................................... 5959
3.4 ĐÁNH GIÁ QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HÓA GIAI ĐOẠN 2010 - 2015 ............ 60 3.4.1 Đánh giá quản lý Nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2010 – 2015 trên cơ sở các tiêu chí ................................... 60 3.4.2 Đánh giá quản lý Nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2010 – 2015 theo nội dung quản lý ................................. 655 3.4.3 Nguyên nhân của hạn chế ............................................................................ 67 CHƢƠNG 4: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC TRONG ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HOÁ ĐẾN NĂM 2025 ........................................................................ 71 4.1 ĐỊNH HƢỚNG, MỤC TIÊU ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HOÁ ĐẾN NĂM 2025 ........................................... 71 4.1.1 Định hƣớng và mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thanh Hoá đến năm 2025 ...................................................................................................................... 71 4.1.2 Phƣơng hƣớng phát triển các khu kinh tế phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thanh Hóa ..................................................................................................... 73 4.2 GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN CÁC KHU KINH TẾ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HOÁ ĐẾN NĂM 2025 ....................................................................................................................................... 75 4.2.1 Tiếp tục sửa đổi, sổ sung văn bản quy phạm pháp luật về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ........................................................ 75 4.2.2 Tăng cƣờng phối hợp cơ quan quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế ở Trung ƣơng và địa phƣơng ............................................................. 77 4.2.3 Nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán bộ quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa ........................................................ 83 4.2.4 Đổi mới phƣơng thức đầu tƣ, hỗ trợ đầu tƣ xây dựng kết cấu hạ tầng khu kinh tế từ nguồn ngân sách nhà nƣớc ................................................................... 86
4.3 ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP .................................................. 90 4.3.1 Đối với Nhà nƣớc ........................................................................................ 90 4.3.2 Đối với doanh nghiệp trong khu kinh tế ...................................................... 91 KẾT LUẬN ................................................................................................................... 92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................... 93 PHỤ LỤC ...................................................................................................................... 97
D NH MỤ HỮ VIẾT TẮT STT ý hiệu Nguyên nghĩa 1 BQL Ban quản lý 2 CN Công nghiệp 3 CNĐT Chứng nhận đầu tƣ 4 DN Doanh nghiệp 5 ĐTM Đầu tƣ mới 6 GCNĐT Giấy chứng nhận đầu tƣ 7 KCN Khu công nghiệp 8 KKT Khu kinh tế 9 TP Thành phố 10 UBND Ủy ban nhân dân 11 QLNN Quản lý Nhà nƣớc i
D NH MỤ ẢNG IỂU Bảng 3.1. Kết quả kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách QLNN về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .......................................................... 55 Bảng 3.2. Đánh giá chính sách QLNN về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa của Khối cơ quan QLNN giai đoạn 2010 – 2015 ...................... 61 Bảng 3.3. Đánh giá chung về mức độ hài lòng chính sách QLNN về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa của Khối cơ quan QLNN ................ 62 Bảng 3.4. Đánh giá chính sách QLNN về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa của Khối cơ quan chịu ảnh hƣởng giai đoạn 2010 – 2015 ...... 633 Bảng 3.5. Đánh giá chung về mức độ hài lòng chính sách QLNN về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa của Khối chịu ảnh hƣởng ................ 64 ii
D NH MỤ HÌNH Hình 1.1. Tiến trình nghiên cứu ..................................................................................... 10 Hình 1.2. Tổ chức bộ máy thực hiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế …………………………………………………………………..…………...……...22 Hình 3.1. Tình hình đào tạo nghề tại các KKT trên địa bàn tỉnh ……………...……...46 Hình 3.2. Tổ chức bộ máy thực hiện chính sách QLNN về ........................................... 49 Hình 3.3. Sơ đồ tổ chức bộ máy BQL các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .............. 49 Hình 3.4. Tình hình thành lập doanh nghiệp mới trên địa bàn KKT tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2010 – 2015 ......................................................................................... 51 Hình 3.5. Kết quả thực hiện hỗ trợ thuê đất đối với doanh nghiệp trên địa bàn KKT tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2011 – 2015................................................................ 52 Hình 3.6. Tình hình kiểm tra, giám sát thực hiện chính sách QLNN về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa .......................................................... 55 Hình 3.7. Kết quả kiểm tra đột xuất giai đoạn 2010 - 2015 ………………………………….56 Hình 3.8. Sơ đồ đánh giá chung về mức độ hài lòng chính sách QLNN về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa của Khối cơ quan QLNN ........ 63 Hình 3.9. Sơ đồ đánh giá chung về mức độ hài lòng chính sách QLNN về đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa của Khối cơ quan chịu ảnh hƣởng giai đoạn 2010 – 2015 ....................................................................... 64 iii
1
MỞ Đ U 1. Tính cấp thiết của Đề tài 1.1 Lý do chọn lựa đề tài Việt Nam trƣớc yêu cầu Công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế quốc tế, việc thực hiện đầy đủ chức năng kinh tế của nhà nƣớc là vấn đề đặt ra hết sức quan trọng và cấp thiết. Thanh Hoá là tỉnh nằm ở Bắc Miền Trung, cách Thủ đô Hà Nội 150 km về phía Nam, cách Thành phố Hồ Chí Minh 1.560km. Phía Bắc giáp với ba tỉnh Sơn La, Hoà Bình và Ninh Bình, phía Nam giáp tỉnh Nghệ An, phía Tây giáp tỉnh Hủa Phăn (nƣớc Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào), phía Đông là Vịnh Bắc Bộ. Thanh Hoá nằm trong vùng ảnh hƣởng của những tác động từ vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, các tỉnh Bắc Lào và vùng trọng điểm kinh tế Trung bộ, ở vị trí cửa ng nối liền Bắc Bộ với Trung Bộ, có hệ thống giao thông thuận lợi nhƣ: đƣờng sắt xuyên Việt, đƣờng Hồ Chí Minh, các quốc lộ 1A, 10, 45, 47, 217; cảng biển nƣớc sâu Nghi Sơn và hệ thống sông ngòi thuận tiện cho lƣu thông Bắc Nam, với các vùng trong tỉnh và đi quốc tế. Với điều kiện thuận lợi này, năm 2006 chính phủ Việt Nam đã quyết định thành lập khu kinh tế Nghi Sơn. Trong thời gian qua việc quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển tại khu kinh tế này đã đạt đƣợc nhiều thành tựu đáng kể. Tuy nhiên vấn đề này đã bộc lộ một số hạn chế bất cập về quản lý nhà nƣớc đòi h i phải có sự nghiên cứu phân tích một cách có hệ thống, từ đó tìm kiếm biện pháp khắc phục kịp thời. Nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của vấn đề, qua quá trình nghiên cứu, học tập, tiếp cận hoạt động của khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá tác giả lựa chọn trên làm đề tài luận văn thạc s . 1.2. Sự phù hợp của Đề tài với chuyên ngành nghiên cứu Đề tài nghiên cứu các công cụ, biện pháp, cách thức, phƣơng pháp mà nhà nƣớc Việt Nam, UBND tỉnh Thanh Hoá đã sử dụng để tác động tới hoạt động đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá nhằm đạt đƣợc mục tiêu 1
phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đến năm 2025. Do vậy Đề tài " " phù hợp với mã ngành quản lý kinh tế, tác giả luận văn k vọng đóng góp những khuyến nghị nhằm hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá mà trọng tâm là khu kinh tế Nghi Sơn. 1.3. Câu hỏi nghiên cứu a. Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế có những nội dung cơ bản nào? b. Thực trạng quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá nhƣ thế nào? Mặt tích cực? Mặt hạn chế bất cập? Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập? c. Giải pháp để hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế của tỉnh Thanh Hoá? 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1 Mục đích nghiên cứu Vận dụng lý luận quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế vào việc phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá, để nhận diện mặt bất cập, hạn chế và nguyên nhân, từ đó khuyến nghị giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đến năm 2025. 2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu  Phân tích lợi thế về địa kinh tế của các khu kinh tế của tỉnh Thanh Hoá.  Bổ sung các nội dung quản lý Nhà nƣớc về khu kinh tế.  Tổng kết một số kinh nghiệm quản lý Nhà nƣớc về khu kinh tế ở một số địa phƣơng nhƣ Bình Dƣơng, Bắc Ninh, từ đó đƣa ra gợi ý đối với tỉnh Thanh Hóa.  Phân tích thực trạng từ đó nhận diện bất cập, hạn chế trong quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa.  Phân tích các yếu tố ảnh hƣởng và thuận lợi khó khăn trong công tác QLNN về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá. 2
 Quan điểm định hƣớng phát triển khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá.  Khuyến nghị giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đến năm 2025. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu: Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trƣờng hợp nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá.  Phạm vi nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu công cụ, biện pháp, cách thức, phƣơng pháp mà chủ thể quản lý Nhà nƣớc cấp tỉnh sử dụng trong quy trình quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển khu kinh tế trong phạm vi địa bàn tỉnh Thanh Hoá giai đoạn 2010 - 2015 với nội dung: Nghiên cứu phân tích thực trạng và đƣa ra quan điểm, giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đến năm 2025. Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế là đề tài tƣơng đối rộng. Do điều kiện thời gian, hạn chế về kiến thức, luận văn chỉ tập trung nghiên cứu về vấn đề môi trƣờng thể chế đầu tƣ, các công cụ quản lý mà nhà nƣớc cấp tỉnh sử dụng để tác động tới hoạt động đầu tƣ, sản xuất; hàng hóa và dịch vụ công nghiệp; không nghiên cứu lĩnh vực xã hội của lao động ngụ cƣ. Mặt khác Tên đề tài là “Quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá” tuy nhiên thực tế thì trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá chỉ có 1 khu kinh tế là khu kinh tế Nghi Sơn vì vậy phạm vị nghiên cứu của đề tài chỉ tập trung và khu kinh tế Nghi Sơn. 4. Đóng góp về khoa học và thực tiễn của luận văn Luận văn có những đóng góp mới về khoa học và thực tiễn sau đây:  Góp phần bổ sung, sửa đổi các nội dung quản lý Nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế.  Phân tích thực trạng quản lý Nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trƣờng hợp nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. 3
 Khuyến nghị giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý Nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trƣờng hợp nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đến năm 2025. 5. ết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của luận văn đƣợc kết cấu thành 4 chƣơng. Chương 1: Tổng quan nghiên cứu; cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế Chương 2: Phƣơng pháp nghiên cứu Chương 3: Phân tích thực trạng quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá giai đoạn 2010 - 2015 Chương 4: Định hƣớng và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ phát triển các khu kinh tế trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá đến năm 2025 4
CHƢƠNG 1 TỔNG QU N NGHI N ỨU; Ơ SỞ L UẬN VÀ THỰ TIỄN QUẢN NHÀ NƢỚ VỀ Đ U TƢ PH T TRIỂN HU INH TẾ 1.1 TỔNG QU N VỀ NGHI N ỨU Ở Chƣơng này tác giả sẽ đƣa ra những tài liệu cần thu thập để thực hiện đề tài nghiên cứu nhƣ: Các số liệu thống kê, các báo cáo tổng kết thực tiễn của Bộ, Ngành Trung ƣơng, UBND tỉnh, BQL các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, báo cáo của các cơ quan ban ngành thuộc tỉnh Thanh Hóa. QLNN về đầu tƣ phát triển các KKT là vấn đề không mới, đã đƣợc rất nhiều học giả, nhà quản lý nghiên cứu công bố trong nhiều công trình khác nhau. Để có thể làm r hệ thống tri thức khoa học đã có liên quan đến đề tài “ ”, tác giả xin đƣợc trình bày thành quả nghiên cứu trong lĩnh vực này theo các vấn đề sau đây: Vũ Đại Thắng (2014), “Hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển KCN, KCX, KKT”, Kỉ yếu 20 năm xây dựng và phát triển KCN, KCX, KKT ở Việt Nam. Tác giả đã chỉ ra những tồn tại trong thực tiễn áp dụng các cơ chế, chính sách vào mỗi địa phƣơng nhƣ: hội chứng ồ ạt thành lập các KCN khi chƣa đƣợc chuẩn bị k lƣỡng; sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các địa phƣơng về thu hút đầu tƣ vào KCN, các vấn đề về ô nhiễm môi trƣờng và vấn đề quản lý,... Nghiên cứu này cũng đã đề xuất đổi mới cơ chế, chính sách nhằm bảo đảm cho quản lý và phát triển các KCN trên phạm vi cả nƣớc. Vấn đề lựa chọn quy hoạch xây dựng KCN và lựa chọn địa điểm xây dựng KCN phù hợp với đặc thù ngành và phù hợp với đối tƣợng thu hút đầu tƣ theo cơ cấu ngành vào KCN. Tác giả cũng kiến nghị một số giải pháp cụ thể nhƣ: cần đánh giá đúng thực trạng các KCN ở Việt Nam; nâng cao chất lƣợng quy hoạch xây dựng các KCN Việt Nam, nhất là lựa chọn KCN, đặc biệt là vị trí đặt KCN; coi trọng quy hoạch các khu chức năng, khu nhà ở, khu phục vụ công cộng trong việc xây dựng và phát triển các KCN ở các địa phƣơng; thu hút chủ đầu tƣ hạ 5
tầng, thu hút các nhà đầu tƣ thứ cấp với cácchính sách ƣu đãi riêng, cơ chế quản lý đặc thù tạo thuận lợi thúc đẩy sản xuất của DN trong KCN. Bùi Thế Cử (2014), Phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Luận văn Thạc sĩ Đại học Kinh tế Quốc dân. Đề tài đã đề cập đến vai trò của phát triển công nghiệp, các KCN trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đối với sự nghiệp CNH -HĐH và cũng nêu đƣợc những bất cập về hoạt động quản lý nhà nƣớc đối với KCN, khu kinh tế nhƣng những công trình này chƣa có những giải pháp th a đáng để phát triển các KCN về kinh tế, xã hội, môi trƣờng và thể chế. Nguyễn Tuấn Anh (2013), Tăng cường công tác quản lý, giám sát sau cấp phép đối với các dự án đầu tư trong các KCN trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Luận văn Thạc sĩ Đại học Quốc gia Hà Nội. Nghiên cứu chỉ ra đƣợc những hạn chế nhƣ: Khoảng 30% DN chƣa chấp hành nghiêm túc quy định của pháp luật về báo cáo thống kê, việc nộp báo cáo của một số DN còn mang tính hình thức, đối phó hoặc do nghiệp vụ kế toán, tổng hợp thực hiện báo cáo của cán bộ tại nhiều doanh nghiệp chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu nên số liệu không chính xác, chất lƣợng báo cáo thấp; việc này gây khó khăn cho Ban Quản lý các KCN tỉnh trong công tác tổng hợp cũng nhƣ đánh giá chính xác tình hình thực hiện dự án đầu tƣ. Công tác xử lý vi phạm qua giám sát của Ban Quản lý các KCN và chấp hành các biện pháp xử lý của các DN còn hạn chế và chƣa triệt để. Việc chấm dứt dự án, thu hồi Giấy chứng nhận đầu tƣ và thanh lý dự án đầu tƣ còn gặp vƣớng mắc, nhiều trƣờng hợp để kéo dài, nhất là đối với một số trƣờng hợp chủ đầu tƣ nƣớc ngoài không triển khai thực hiện dự án, đã b về nƣớc, các cơ quan quản lý nhà nƣớc không liên hệ đƣợc với chủ đầu tƣ để thực hiện thủ tục thu hồi Giấy chứng nhận đầu tƣ. Những tồn tại chƣa đƣợc giải quyết triệt để ảnh hƣởng đến môi trƣờng đầu tƣ chung. Tác giả cũng đƣa ra một số giải pháp: Tổ chức đào tạo, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý sau cấp phép; đồng thời tiếp tục tăng cƣờng công tác phổ biến, tuyên truyền, hƣớng dẫn và đôn đốc việc chấp hành báo cáo của các doanh nghiệp; hàng năm xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát thƣờng xuyên, cụ thể đối với các dự án chậm tiến độ, có dấu hiệu vi phạm về môi trƣờng, 6
xây dựng, sử dụng lao động ...; phối hợp chặt chẽ hơn với các sở, ngành trong việc xử lý các vi phạm của chủ đầu tƣ, đặc biệt đối với các doanh nghiệp cố tình không chấp hành các biện pháp xử lý; quy định cụ thể về điều kiện, trình tự, thủ tục và chế tài xử lý đối với trƣờng hợp chủ đầu tƣ nƣớc ngoài không thực hiện dự án đầu tƣ, đã b về nƣớc và trƣờng hợp nhà đầu tƣ không thực hiện giải thể DN, thanh dự án đầu tƣ theo quy định. Trần Văn Thắng (2014), Hoàn thiện công tác quản lý nhà nước đối với phát triển các KCN, Bài đăng trên Tạp chí khu công nghiệp Việt Nam số 8. Nghiên cứu đƣa ra ví dụ cụ thể của tỉnh Thanh Hóa, đánh giá thành tựu của các KCN, KCX, những đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế đất nƣớc qua 20 năm xây dựng và phát triển. Đồng thời đặt ra không ít khó khăn, hạn chế. Một trong những nguyên nhân quan trọng là cơ chế, chính sách về KCN, KCX tuy đã tƣơng đối hoàn thiện song vẫn còn nhiều điểm chƣa thống nhất, đồng bộ; việc phân công trách nhiệm phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nƣớc chƣa r ràng; quyền lợi, trách nhiệm chƣa gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát, chế tài khuyến khích và xử phạt thực sự chặt chẽ. Từ thực tiễn công tác quản lý nhà nƣớc đối với các KCN trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa nói riêng và các địa phƣơng trên cả nƣớc nói chung, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nƣớc đối với các KCN nhƣ: hoàn thiện công tác quy hoạch phát triển các KCN; cải cách thủ tục hành chính đối với hoạt động đầu tƣ vào KCN; hoàn thiện tổ chức bộ máy nhà nƣớc đối với các KCN; toàn thiện và nâng cao tính hấp dẫn của môi trƣờng đầu tƣ. Bên cạnh đó, cũng đã có 1 số tác giả đánh giá thực trạng đầu tƣ phát triển các KKT trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa trên các tạp chí nhƣ: Trần hòa (2013), KKT Nghi Sơn và các KCN tỉnh Thanh Hóa: Những bước phát triển vững chắc, bài đăng trên tạp chí KCN Việt Nam sô 10. Đề tài đã chỉ ra thực trạng của KKT Nghi Sơn và các KCN tỉnh Thanh Hóa và vai trò quan trọng của Ban Quản lý KKT Nghi Sơn trong việc nỗ lực nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nƣớc, thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra trên tất cả các lĩnh vực, tạo nền tảng quan trọng cho tiến trình xây dựng, phát triển KKT Nghi Sơn và các KCN 7
trong những năm tiếp theo. Bên cạnh đó phát huy những thành quả của năm 2012 và phấn đấu đạt kết quả cao hơn nữa trong những năm tiếp theo, thu hút thêm nhiều nhà đầu tƣ đến đầu tƣ tại KKT Nghi Sơn và các KCN trên địa bàn tỉnh, Ban Quản lý KKT Nghi Sơn đã đặt ra một số nhiệm vụ cần thực hiện trong năm 2013 nhƣ sau:Tập trung chỉ đạo, xây dựng phƣơng án cụ thể nhằm hạn chế tối đa những khó khăn, vƣớng mắc về giao thông, môi trƣờng, tình hình an ninh trật tự… để chuẩn bị các điều kiện tốt nhất cho dự án Lọc hóa dầu triển khai thuận lợi. Lựa chọn đơn vị tƣ vấn triển khai lập các đồ án quy hoạch chi tiết các KCN Ngọc Lặc, Bãi Trành, Thạch Quảng; hoàn thành phê duyệt đồ án quy hoạch Đảo Mê – KKT Nghi Sơn và KCN Lam Sơn – Sao Vàng. Đẩy nhanh tiến độ xây lắp các dự án đầu tƣ hạ tầng k thuật sớm đƣa vào khai thác sử dụng. Đồng thời đẩy mạnh kêu gọi các dự án đầu tƣ tại các KCN phía Tây quốc lộ 1A, khu đô thị trung tâm - KKT Nghi Sơn, KCN Tây Bắc Ga giai đoạn 2, KCN Bỉm Sơn và KCN Hoàng Long. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, rà soát, đánh giá tình hình hoạt động của các doanh nghiệp theo Chỉ thị 07/CT-TTg; tích cực tìm biện pháp hỗ trợ, tháo gỡ những khó khăn, vƣớng mắc cho nhà đầu tƣ, các doanh nghiệp đang hoạt động tại KKT Nghi Sơn và các KCN; kiên quyết thu hồi các dự án triển khai không đúng tiến độ. Tăng cƣờng công tác quản lý nhà nƣớc, thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về môi trƣờng, đất đai, tiến độ đầu tƣ xây dựng các dự án, công tác quản lý lao động trong và ngoài nƣớc. Hoàng Anh Thắng (2016), Thanh Hóa: KKT Nghi Sơn sẽ là trọng điểm Công nghiệp-Dịch vụ ven biển của cả nước, bài đăng trên tạp trí truyền thông pháp luật Việt Nam sô 9. Đề tài chỉ ra KKT Nghi Sơn là một trong 8 khu kinh tế trọng điểm của cả nƣớc đƣợc Chính phủ ƣu tiên đầu tƣ và hỗ trợ nhiều ƣu đãi; là trung tâm công nghiệp hiện đại hàng đầu vùng Bắc Trung Bộ. Trong đó, dự án lọc hóa dầu mang tầm cỡ Đông Nam Á. Theo thống kê, tại giai đoạn 2011-2015, gia trị sản xuất Công nghiệp-Thƣơng mại-Dịch vụ đạt 44.500 tỉ đồng, nộp ngân sách đạt 6.700 tỉ đồng, xuất khẩu đạt 500 triệu USD, giải quyết việc làm cho 45 ngàn ngƣời. Đặc biệt, nhiệm vụ trọng tâm của Thanh Hóa đề ra là đến năm 2020, KKT Nghi Sơn sẽ 8