Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:121

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài nghiên cứu này hệ thống hóa các vấn đề cơ bản về quản lý nhân lực đồng thời phân tích thực trạng và quản lý nhân lực tại Ngân hàng thương mại nói chung và ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. Luận văn đưa ra những giải pháp nhằm tăng cường và hoàn thiện công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ -----------o0o----------- PHÙNG THÚY HÀ QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM CHI NHÁNH HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG HÀ NỘI – 2017
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ -----------o0o----------- PHÙNG THÚY HÀ QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM CHI NHÁNH HÀ NỘI Chuyên ngành : Quản lý Kinh tế Mã số : 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS.NGUYỄN XUÂN THIÊN XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN HÀ NỘI – 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của tôi được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Nguyễn Xuân Thiên. Các số liệu, tài liệu sử dụng cho luận văn này là trung thực, có trích nguồn được thu thập từ các nguồn thực tế, được công bố công khai trên các tài liệu, báo cáo của các cơ quan, tổ chức liên quan, bao gồm các tạp chí chuyên ngành, sách chuyên khảo, giáo trình và các tài liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. Các đề xuất giải pháp là của cá nhân tác giả rút ra trong quá trình học tập, nghiên cứu lý luận và thực tiễn tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. Các quan điểm của tác giả có thể không phản ánh quan điểm của các cá nhân và tổ chức có liên quan. Kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác. Tác giả Phùng Thúy Hà
LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chương trình cao học và viết luận văn này, tôi đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ và góp ý nhiệt tình của Quý Thầy Cô giáo Trường Đại học Kinh tế - Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i . Các thầy cô đã là những người truyền đạt cho tôi những kiến thức hữu ích về quản lý kinh tế làm cơ sở để thực hiện bản luận văn này cũng như ứng dụng vào công việc hàng ngày. Trước hết, tôi xin chân thành cảm ơn đến Quý Thầy Cô trường Đại học Kinh tế - Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i , các Thầy Cô giáo trong Hội đồng khoa học nhà trường đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ cho tôi trong quá trình học tập. Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Xuân Thiên đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết hướng dẫn cho tôi hoàn thành luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng nỗ lực, song vì thời gian có hạn cũng như kinh nghiệm nghiên cứu chưa nhiều nên bản luận văn có thể có những thiếu sót, rất mong nhận được những đóng góp tận tình của Quý Thầy Cô và các bạn. Xin trân trọng cảm ơn! Tác giả Phùng Thúy Hà
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÂN LỰC CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .........5 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ......................................................................5 1.1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhân lực của doanh nghiệp ...5 1.1.2. Các công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhân lực của PVcomBank nói chung và Chi nhánh Hà Nội nói riêng. .................................................................9 1.1.3. Các nhận xét rút ra từ tổng quan ..............................................................10 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý nhân lực của Ngân hàng thƣơng mại ...................10 1.2.1. Một số lý thuyết và các khái niệm về quản lý nhân lực ...........................10 1.2.2. Vai trò của công tác quản lý nhân lực trong doanh nghiệp tại các Ngân hàng thương mại cổ phần ...................................................................................12 1.2.3 Nội dung chủ yếu của công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng thương mại ....13 1.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhân lực của Ngân hàng thương mại .........................................................................................................19 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ NGUỒN SỐ LIỆU ..........23 2.1. Các phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể ..............................................................23 2.1.1. Phương pháp khảo sát, phỏng vấn ...........................................................23 2.1.2. Phương pháp nghiên cứu chọn mẫu điển hình .........................................25 2.1.3. Phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp ..............................................27 2.3. Nguồn số liệu .....................................................................................................28 2.3.1. Số liệu sơ cấp ...........................................................................................28 2.3.2. Số liệu thứ cấp ..........................................................................................28 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2013 - 2016 ...............................................................................................................29
3.1. Những nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – PVcomBank ............................................................................29 3.1.1. Quá trình hình thành Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (trong đó bao gồm Chi nhánh Hà Nội) ..............................................................................29 3.1.2. Lĩnh vực hoạt động kinh doanh của PVcomBank Chi nhánh Hà Nội .....30 3.1.3. Sơ đồ cơ cấu tổ chức ................................................................................32 3.1.4. Định hướng phát triển chung của PVcomBank .......................................34 3.2. Tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội (Từ tháng 10/2013 đến 31/12/2016). ..........................35 3.3. Phân tích thực trạng quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội ...............................................................................37 3.3.1. Công tác quản lý và cơ cấu nhân lực tại PVcomBank - Chi nhánh Hà Nội .......37 3.3.2 Thực trạng công tác quản lý nhân lực tại PVcomBank - chi nhánh Hà Nội .51 3.4 Đánh giá về công tác quản lý nhân lực tại PVcomBank Chi nhánh Hà Nội ......72 3.4.1 Ưu điểm và những kết quả đạt được ........................................................72 3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ..........................................................................73 CHƢƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẠI CHÚNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ NỘI ...........75 4.1 Mục tiêu và phƣơng hƣớng chiến lƣợc phát triển của PVcomBank chi nhánh Hà Nội ...........................................................................................................75 4.2 Các giải pháp hoàn thiện chức năng thu hút, quản lý nhân lực tại PVcomBank chi nhánh Hà Nội ..............................................................................78 4.2.1 Hoàn thiện chính sách tuyển dụng và bố trí sử dụng nhân lực .................78 4.2.2 Hoàn thiện chế độ đề bạt bổ nhiệm và điều động nhân viên ....................81 4.2.3 Giải pháp hoàn thiện chức năng đào tạo và phát triển nhân lực ...............84 4.2.4 Giải pháp hoàn thiện chức năng duy trì nhân lực .....................................87 4.2.5 Các biện pháp hỗ trợ đề hoàn thiện công tác quản lý nhân lực ................91 KẾT LUẬN ..............................................................................................................95 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 NHTM Ngân hàng thương mại 2 NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần 3 NHNN Ngân hàng nhà nước 4 NL Nhân lực 5 CBNL Cán bộ nhân lực 6 CP Cổ phần 7 CB Cán bộ 8 CBNV Cán bộ nhân viên 9 HCTH Hành chính tổng hợp 10 BP QLTD Bộ phận quản lý tín dụng 11 DVKH Dịch vụ khách hàng 12 KHCN Khách hàng cá nhân 13 KHDN Khách hàng doanh nghiệp 14 PVFC Tổng công ty tài chính cổ phần dầu khí Việt Nam 15 PGD Phòng giao dịch 16 Westernbank Ngân hàng TMCP Phương Tây 17 CBNV Cán bộ nhân viên 18 PVcomBank Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam 19 QTNNL Quản trị nguồn nhân lực 20 SXKD Sản xuất kinh doanh 21 DV Dịch vụ 22 DN Doanh nghiệp 23 NLĐ Người lao động 24 QTNNL Quản trị nguồn nhân lực 25 DA Dự án 26 TC Tài chính 27 KPIs Chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh 28 DVNS Dịch vụ nhân sự 29 DN Doanh nghiệp 30 RM Relationship manager (Chuyên viên tín dụng) 31 NHTC Ngân hàng tài chính
DANH MỤC BẢNG STT Bảng Nội dung Trang 1 Bảng 2.1 Danh sách phỏng vấn trực tiếp 24 Danh sách các đơn vị nghiệp vụ tại chi nhánh tham gia 2 Bảng 2.2 26 Khảo sát online Chỉ tiêu hoạt động kinh doanh tại PVcomBank chi 3 Bảng 3.1 37 nhánh Hà Nội giai đoạn 2013 – 2016 Quy mô nhân lực của PVcomBank Chi nhánh Hà Nội 4 Bảng 3.2 38 giai đoạn 2013 – 2016 Tình hình nhân lực Ngân hàng PVcomBank 2014- 5 Bảng 3.3 40 2016 Cơ cấu nhân lực theo nghiệp vụ của PVcomBank chi 6 Bảng 3.4 46 nhánh Hà Nội giai đoạn 2013 – 2016 Cơ cấu nhân lực PVcomBank chi nhánh Hà Nội theo 7 Bảng 3.5 47 trình độ đào tạo giai đoạn 2013-2016 Cơ cấu nhân lực theo giới tính của PVcomBank 8 Bảng 3.6 48 chi nhánh Hà Nội giai đoạn 2013 – 2016 Cơ cấu nhân lực của PVcomBank chi nhánh Hà Nội 9 Bảng 3.7 49 theo độ tuổi giai đoạn 2013-2016 Nhận xét về thăng tiến của 63 cán bộ công nhân viên 10 Bảng 3.8 trong PVcomBank chi nhánh Hà Nội (không bao gồm 53 các cấp quản lý tại đơn vị) Kinh phí đào tạo bình quân của PVcomBank Chi 11 Bảng 3.9 59 nhánh Hà Nội giai đoạn 2014 - 2016 Lượt cán bộ được tham gia đào tạo của PVB chi nhánh 12 Bảng 3.10 61 Hà Nội giai đoạn 2008-2012 Phương pháp đào tạo tại PVB chi nhánh Hà Nội giai đoạn 13 Bảng 3.11 61 2014 - 2016 Nhận xét về đào tạo của 70 CBCNV trong PVcomBank 14 Bảng 3.12 62 chi nhánh Hà Nội Thu nhập bình quân 1 năm của người lao đông giai 15 Bảng 3.13 69 đoạn 2013 – 2016 của PVcomBank chi nhánh Hà Nội Mức thu nhập bình quân của các Ngân hàng trên địa 16 Bảng 3.14 71 bàn giai đoạn 2013 – 2016
DANH MỤC HÌNH STT Bảng Nội dung Trang 3 Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam 32 Sơ đồ tổ chức Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam 4 Hình 3.2 34 – tại các Chi nhánh (bao gồm Chi nhánh Hà Nội) Sơ đồ tổ chức Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam 5 Hình 3.3 53 – tại các Chi nhánh (bao gồm Chi nhánh Hà Nội)
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay, trong điều kiện nền kinh tế thị trường khắc nghiệt, cạnh tranh về nguồn nhân lực luôn là các vấn đề hết sức khó khăn. Chính vì vậy, vấn đề quản lý nhân lực, sự thu hút nhân tài các doanh nghiệp không ngừng hoàn thiện chính sách và phát triển, tìm cách giữ chân nhân lực, theo đó mức lương và nhiều chế độ đãi ngộ khác luôn được các lãnh đạo doanh nghiệp đặc biệt quan tâm. Quản lý nhân lực thực chất là vấn đề quản lý con người bao gồm nhiều khía cạnh: tuyển dụng, đào tạo, huấn luyện, đánh giá công việc của nhân viên, các chính sách, chế độ lương/ thưởng, các chế độ đãi ngộ lao động...Nhưng một trong những vấn đề quan trọng nhất mà các chuyên gia quản trị nhân lực không thể bỏ qua là việc hoạch định, thực hiện các chiến lược quản lý nhân lực hiện hữu, phát triển nhân lực, thu hút nhân tài về làm việc cho công ty. Đối với các Ngân hàng nói chung vấn đề quản lý nhân lực đang là một trong những vấn đề đặc biệt quan tâm, nhằm ổn định tình hình nhân lực, chiêu mộ nhân lực có năng lực trình độ, giữ chân những cán bộ, nhân lực tâm huyết, có chuyên môn, có kinh nghiệm công tác, có cam kết làm việc lâu dài với tổ chức là một trong những bài toán khó đối với các nhà quản lý, nhà Lãnh đạo. Tất cả các nhà quản lý đều nhìn nhận rằng họ thường phải trả giá rất cao cho việc ra đi của các nhân viên, cộng sự then chốt trong công việc tại các Ngân hàng hiện này là một trong những bài toán khó đối với các nhà quản lý, cụ thể: như sự ra đi đó sẽ kéo theo các khách hàng đi theo, hay tạo nên những cơn sóng ngầm trong việc ra đi của một số các nhân viên còn lại của Ngân hàng, tạo sự bất an đối với khách hàng. Có thể thấy, các ngân hàng ngoài việc rất cần các nhân lực chất lượng cao để phát triển kinh doanh thì còn phải biết cách giữ chân được những nhân viên có năng lực để tránh việc bị chảy máu chất xám, đây chính là vấn đề sống còn của mỗi tổ chức, mỗi doanh nghiệp nói chung, tại các ngân hàng trong tình hình kinh tế thị trường hiện nay. 1
Ngân hàng là lĩnh vực diễn ra sự chuyển dịch lao động với cường độ mạnh nhất. Nguyên nhân có thể do những đặc thù của ngành này như: áp lực về chỉ tiêu kinh doanh quá lớn khiến nhân viên ngành Ngân hàng muốn chuyển sang lĩnh vực khác. Hay việc đẩy mạnh tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng cũng sẽ khiến nhân lực ngành ngân hàng có nhiều xáo trộn nên chuyện „„nhảy việc‟‟ trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng diễn ra thường xuyên. Bên cạnh đó, hiện tượng nhân viên có xu hướng „„nhảy‟‟ từ ngân hàng này sang ngân hàng khác để tìm cơ hội thăng tiến nhanh hơn cũng là một vấn đề đau đầu đối với các nhà quản lý tại ngân hàng khi giải bài toán về công tác quản lý nhân lực. Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội là một đơn vị thuộc hệ thống Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam. Trong những năm qua, với sự khẳng định lớn mạnh của thương hiệu, tin tưởng của khách hàng, cùng sự cố gắng không ngừng của đội ngũ cán bộ công nhân viên. Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam đã và đang ngày càng phát triển mạnh mẽ trên mọi mặt, chiến lược phát triển đến năm 2020 trở thành một trong bảy ngân hàng TMCP bán lẻ tốt nhất Việt Nam. Với mong muốn đóng góp không ngừng cho sự phát triển, hội nhập chung của nền kinh tế. Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam đang ngày càng nỗ lực hơn nữa trong việc xây dựng đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp có tâm và có tầm, áp dụng công nghệ khoa học hiện đại phục vụ cho sự nghiệp phát triển chung của đất nước. Tuy nhiên, công tác quản lý nhân lực tại Chi nhánh Hà Nội còn nhiều bất cập chưa thực sự gắn liền với hoạt động kinh doanh của đơn vị, còn mang tình dàn trải, chưa khuyến khích tạo động lực cho cán bộ nhân viên cụ thể: trong công tác tuyển dụng; công tác bố trí sử dụng nhân lực, vấn đề quy hoạch đề bát, bổ nhiệm; công tác đào tạo phát triển nhân lực; chế độ lương thưởng và đãi ngộ chưa có sức cạnh tranh, cuốn hút nhân lực, đặc biệt chế độ lương thưởng, đề bạt bổ nhiệm có sự chênh lệch khá rõ nét giữa những cán bộ nhân viên cũ so với cán bộ nhân viên mới tuyển dụng nhưng có kinh nghiệm tại các tổ chức tín dụng ngân hàng khác… Vì vậy, việc 2
nghiên cứu và đề ra các giải pháp cho việc quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội có ý nghĩa thực tiễn và tính cấp thiết cao. Xuất phát từ những yêu cầu trên, tôi đã lựa chọn đề tài: “Quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội” để làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ. Luận văn tập trung trả lời các câu hỏi nghiên cứu như sau: - Quản lý nhân lực có ý nghĩa như thế nào đối với các Ngân hàng TMCP ? - Các yếu tố nào ảnh hưởng đến quản lý nhân lực của Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PVcomBank) – Chi nhánh Hà Nội ? - Thực trạng quản lý nhân lực của PVcomBank – Chi nhánh Hà Nội có những thành công và hạn chế gì ? - PVcomBank – Chi nhánh Hà Nội cần những giải pháp gì để hoàn thiện quản lý nhân lực trong thời gian tới ? 2 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1 Mục đích: Trên cơ sở hệ thống hóa các vấn đề cơ bản về quản lý nhân lực đồng thời phân tích thực trạng và quản lý nhân lực tại Ngân hàng thương mại nói chung và ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. Luận văn đưa ra những giải pháp nhằm tăng cường và hoàn thiện công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: Hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung về quản lý nhân lực, nêu lên một số kinh nghiệm thực tiễn về quản lý nhân lực. Phân tích thực trạng công tác quản lý nhân lực tại PVcomBank – Chi nhánh Hà Nội, làm rõ những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó. Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhân lực của ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu. 3.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động quản lý nhân lực của ngân 3
hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. 3.2 Phạm vi nghiên cứu Là các yếu tố tác động tới công tác quản lý nhân lực tại PVcomBank – Chi nhánh Hà Nội tập trung vào những vấn đề chủ yếu sau: tuyển dụng, đào tạo, bố trí nguồn nhân lực, chế độ lương/thưởng và các chính sách đãi ngộ… Luận văn tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ sở khoa học và thực tiễn về quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội để đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện vấn đề quản lý nhân lực giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2016. 4. Những đóng góp mới của luận văn: Hệ thống hóa cơ sở khoa học và thực tiễn về quản lý nhân lực trong các ngân hàng thương mại cổ phần. Phân tích và làm rõ nguyên nhân, thực trạng và hiệu quả quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của chi nhánh trong thời gian tới. 5 . Kết cấu của luận văn: Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của luận văn được chia thành 4 Chương như sau: Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về quản lý nhân lực của doanh nghiệp Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu và nguồn số liệu Chƣơng 3: Thực trạng quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội Chƣơng 4: Một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhân lực tại ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội 4
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÂN LỰC CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu Công tác quản lý nhân lực nói chung có vai trò rất quan trọng quyết định đến thành công hay thất bại đối với hoạt động của một doanh nghiệp. Công tác quản lý nhân lực tốt sẽ giúp cho doanh nghiệp hoạt động và phát triển bền vững. Việc các Ngân hàng không ngừng hoàn thiện công tác quản lý nhân lực của mình là điều tất yếu. Về chủ đề này, đã có rất nhiều các tài liệu, công trình khoa học tiêu biểu nghiên cứu về Nhân lực và quản lý nhân lực, có thể tổng quan như sau: 1.1.1. Các công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhân lực của doanh nghiệp Nghiên cứu về quản lý nhân lực đã có nhiều cuốn sách được coi như giáo trình tiêu biểu như: “Giáo trình kinh tế nguồn nhân lực”, tác giả Trần Xuân Cầu chủ biên (2012); “Những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển nguồn nhân lực ở Việt Nam”, tác giả Nguyễn Lộc chủ biên (2010). Bên cạnh đó, có nhiều nghiên cứu ở dạng bài viết chuyên gia như “Kinh nghiệm quản lý nguồn nhân lực trong các công ty vừa và nhỏ ở Châu Á” của tác giả Vũ Văn Tuấn (2013); “Phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục và đào tạo, kinh nghiệm Đông Á” của tác giả Lê Thị Ái Lâm (2003); “Nghiên cứu con người và nguồn lực đi vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa” của tác giả Phạm Minh Hạc (2001). Những công trình trên đã đề cập một cách khá toàn diện về nhân lực và quản lý nhân lực của tổ chức, doanh nghiệp. Trong cuốn sách “Giáo trình kinh tế nguồn nhân lực” của Trần Xuân Cầu chủ biên, với kết cấu 6 phần, 20 chương, tác giả đã trình bày khá cụ thể về nhân lực, nhu cầu đào tạo, quản lý nhân lực đang đòi hỏi phải không ngừng đổi mới, những vấn đề về dân số - cơ sở hình thành nhân lực, phân bố, đào tạo và phát triển nhân lực, cung – cầu lao động, chính sách và chế độ tiền lương, quản lý quỹ lương trong các cơ quan, doanh nghiệp, xoay quanh vấn đề 5
nhân lực tác giả đã khuyến nghị các doanh nghiệp cần chủ động xem xét sự tác động qua lại giữa các yếu tố tác động bên ngoài, nội lực bên trong doanh nghiệp và cả xu thế phát triển. Đối với tác giả Nguyễn Lộc với đề tài “Những vấn đề lý luận cơ bản về phát triển nguồn nhân lực ở Việt Nam,” tác giả đã trình bày một cách có hệ thống lý luận cơ bản về phát triển nhân lực cấp quốc gia, từ kinh nghiệm của một số nước như Hàn Quốc, Singapore, Indonesia, Malaysia và thực tiễn đặc điểm ở Việt Nam, tác giả nhận định tình trạng thể lực của nhân lực đã được cải thiện song còn khá nhiều hạn chế, nhân lực cơ cấu trẻ song đang có xu hướng “già” đi, trình độ học vấn nhân lực tăng những vẫn thấp về thực hành, thực tế và đã đưa ra những định hướng chiến lược về phát triển nhân lực Việt Nam trong thập kỷ tới. Cùng với vấn đề này, tác giả Lê Thị Ái Lâm của “Phát triển nguồn nhân lực thông qua giáo dục và đào tạo, kinh nghiệm Đông Á” lại nhìn nhận nghiên cứu ở góc độ khác, tổng kết kinh nghiệm phát triển nhân lực thông qua giáo dục và đào tạo ở một số nước Đông Á, từ đó gợi mở một số vấn đề đối với Việt Nam. Tác giả nhận định cần đầu tư hơn nữa cho giáo dục, mở rộng và phát triển hệ thống giáo dục – đào tạo nghề, tạo khả năng hơn nữa cho đội ngũ nhân lực thích ứng với tình hình và xu hướng toàn cầu hóa (phải kiến tạo xã hội học tập suốt đời và thực hiện cải cách các quá trình dạy và học), cải cách hệ thống đãi ngộ và sử dụng lao động bằng cách hướng tới một hệ thống tiền lương khuyến khích tự đào tạo và nâng cao trình độ. Thực tế hiện nay đang có độ vênh rõ rệt giữa các cơ sở đào tạo nhân lực với nhu cầu nhân lực của các doanh nghiệp (DN), đa số các DN chưa “đặt hàng” nhân lực tại các cơ sơ đào tạo và ngược lại nhiều cơ sở đào tạo chưa xuất phát từ nhu cầu của DN, dẫn đến thừa thầy, thiếu thợ, hay ngành này thừa, ngành kia thiếu hụt nhân lực đã qua đào tạo và nhân lực chất lượng cao. Tác giả Phạm Minh Hạc với “Nghiên cứu con người và nguồn nhân lực đi vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa” Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, đã phân tích xoay quanh về chiến lược con người, coi con người, nguồn lực con người có ý 6
nghĩa quyết định đến việc sáng tạo ra vật chất và tinh thần, trình bày các mối quan hệ về giáo dục – đào tạo, sử dụng và tạo việc làm nhằm phát triển nhân lực. Đồng thời, cũng đã có nhiều học viên cao học lựa chọn các vấn đề liên quan đến NNL lảm luận văn thạc sĩ như: Lê Duy Khánh (2013), “Quản trị nguồn nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Sơn La”. Luận văn thạc sỹ. Trường Đại học Đà Nẵng. Tác giả đã phân tích nguyên nhân, thực trạng và đưa ra các giải pháp nhằm giúp Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam thực hiện tốt công tác quản trị nguồn nhân lực hiện có, phù hợp với đặc điểm tình hình trên địa bàn Chi nhánh Sơn La. Tuy nhiên, giải pháp tác giả đưa ra tập trung vào công tác quản trị nguồn nhân lực hiện hữu, cụ thể, chưa hướng đến các giải pháp quản lý tổng thể nguồn lực hiện hữu và nguồn lực hướng đến để đáp ứng cho nhu cầu phát triển của Ngân hàng và phát triển nguồn lực chất lượng cao cho Ngân hàng. Nguyễn Việt Hà (2012), Hoàn thiện công tác QL NNL tại sân bay Nội Bài. Luận văn thạc sỹ, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông. Tác giả đã phân tích thực trạng và đưa ra một số giải pháp như sau: Đào tạo và phát triển nhân lực; Hoàn thiện chính sách, chế độ đãi ngộ; Bố trí sử dụng hiệu quả nhân lực, cơ cấu độ tuổi, giới tính …ảnh hưởng đến chất lượng nhân lực, phù hợp với tính chất riêng của ngành nghề… Nguyễn Thị Thu Phương (2014), “Quản lý nhân lực tại công ty Cokyvina”, Luận văn thạc sỹ, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội. Tác giả luận văn đã làm rõ hơn cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý nhân lực trong DN; Phân tích, đánh giá công tác quản lý nhân lực tại Công ty Cokyvina, đặc biệt phát hiện ra những bất cập trong công tác quản lý này tại Cokyvina. Từ đó, luận văn đưa ra được 1 số giải pháp nhằm tăng cường quản lý nhân lực tại Công ty này giai đoạn 2014 – 2015 và tầm nhìn đến năm 2020. Hội thảo khu vực, Phát triển vốn nhân lực ngành ngân hàng tài chính do viện nhân lực Ngân hàng tài chính phối hợp với Trung tâm nhân lực quốc tế tổ chức tại Hà Nội ngày 10/10/2012. Hội thảo đã đưa ra một số vấn đề thực trạng hiện nay về tình hình nhân lực ngành ngân hàng tài chính, những bất cập, khó khăn sắp tới mà ngành 7
NHTC sẽ phải đối mặt về vấn đề nhân lực là gì: đó là vấn đề về chất lượng nguồn nhân lực, xu thế chọn ngành, nghề của nhân lực tương lai, những khó khăn, áp lực, cơ hội và thách thức của nhân lực ngành là gì để từ đó giúp các nhà quản trị, chủ các tổ chức tín dụng ngân hàng có cách nhìn tổng thể về quản lý nhân lực phù hợp với tình hình xã hội chung, phù hợp với điều kiện tình hình thực tế của từng ngân hàng. Bên cạnh đó cũng cần kể đến một số các công trình nghiên cứu chỉ ra được những yếu tố tác động và định hướng quản lý nhân lực cho doanh nghiệp đó là: Cuốn sách “Quản trị nguồn nhân lực” của tác giả John M.Lvancevich, lại giải thích về các định hướng quản lý nhân lực, các Giám đốc luôn đối mặt với những vấn đề, thách thức về quản lý nhân lực, tác giả đã tập trung đưa ra quy trình ứng dụng quản lý nguồn nhân lực (Human Resource Management) trong các tổ chức quản lý và tình huống thực tế, nhất là tạo ra môi trường làm việc sao cho nhân lực trong DN đều cảm thấy hạnh phúc và nhiều năng lượng công hiến cho DN nhất. Hay cuốn sách “Tuyển 40 năm chính luận của Lý Quang Diệu” (1994), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, đã khẳng định những tư tưởng của Lý Quang Diệu về trọng dụng nhân tài đất nước, về tầm quan trọng của nhân tài, vai trò của giáo dục – đào tạo đối với sự phát triển NNL, đào tạo nhân tài, đặc biệt nhấn mạnh đến vấn đề chính sách, thu hút và sử dụng nhân tài “Chế độ Singapore thực hành là chế độ trọng dụng nhân tài” coi việc đào tạo và dùng người tài là bí quyết thành công của Singapore ngày nay. Về nghệ thuật quản lý nhân lực trong hoạt động của doanh nghiệp, có một số công trình như sách “Đắc nhân tâm” của tác giả Dale Canergie; “21 nguyên tắc vàng của nghệ thuật lãnh đạo” của tác giả John C.Maxwell; “Nghệ thuật lãnh đạo theo nguyên tắc” của tác giả Stephen R.Covey. Đặc điểm chung của các công trình này đã đưa ra những phạm trù, luận cứ, luận điểm của các nhà quản lý trong công tác quản lý nhân lực hay một nhà quản trị, nhà lãnh đạo, hay những người đứng đầu DN, đó là cần có tầm nhìn, chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp phải gắn liền với chiến lược phát triển, đào tạo, thu hút và chiêu mộ nhân tài. Hay nói một cách khác thì quản lý nhân lực là một trong những yếu tố sống còn và tiên quyết làm nên thành công của doanh nghiệp. 8
1.1.2. Các công trình nghiên cứu liên quan đến quản lý nhân lực của PVcomBank nói chung và Chi nhánh Hà Nội nói riêng. Như vậy, có thể nói các tài liệu, công trình nghiên cứu trên đã phân tích, đánh giá thực trạng, hệ thống khái quát cơ sở lý luận về quản lý nhân lực, làm rõ các nhân tố ảnh hưởng, vai trò và phương thức quản lý nhân lực trong doanh nghiệp hay các tổ chức tín dụng, đặc biệt tại các Ngân hàng TMCP. Đồng thời, nêu ra những thuận lợi, khó khăn, những bất cập của quản lý NL, đặc biệt là dự báo xu hướng, những giải pháp quản lý nhân lực nói chung. Quá trình nghiên cứu tổng quan lý luận và thực tiễn quản lý nhân lực, giúp tác giả có một cái nhìn khách quan, toàn diện, cơ sở lý luận và thực tiễn, để tìm hiểu, phân tích nghiên cứu đánh giá thực trạng quản lý nhân lực ở ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam - Chi nhánh Hà Nội. Xuất phát từ những phân tích thực tế nêu trên, có thể khẳng định rằng: Nghiên cứu về quản lý nhân lực tại các Ngân hàng TMCP nói chung là vấn đề không mới, nhưng mang tính riêng biệt của đơn vị, các công trình nghiên cứu đã đưa những nội dung có tính khái quát chung, riêng, những bài học kinh nghiệm, có thể trở thành những vấn đề mang tính nguyên lý cơ sở trong công tác quản lý nhân lực. Nhưng tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam, đặc biệt tại Chi nhánh Hà Nội, trong điều kiện cụ thể, lĩnh vực sản xuất kinh doanh cụ thể thì những vấn đề có tính nguyên lý trong quản lý nhân lực là một trong những vấn đề hoàn toàn không mới mẻ đối với các nhà lãnh đạo quản trị Ngân hàng, song trong quá trình thực hiện, áp dụng thực tế cũng như không nên dập khuôn phương pháp quản lý nhân lực của ngân hàng này đang có hiệu quả mà bê nguyên vào cách quản lý nhân lực của một Ngân hàng khác chưa hẳn đã mang lại hiệu quả, cho dù cả hai Ngân hàng có sự tương đồng. Trong quá trình nghiên cứu về quản lý nhân lực tại các Ngân hàng thương mại cổ phần là một trong những đề tài không phải là mới mẻ, nhưng đối với công tác quản lý nhân lực tại PVcomBank nói chung - Chi nhánh Hà Nội nói riêng là một 9
sự hoàn toàn mới mẻ, không có sự trùng lặp trong đề tài nghiên cứu bởi sự hình thành và phát triển của PVcomBank còn khá non trẻ trên thị trường tại chính ngân hàng TMCP. Vì vậy, việc nghiên cứu công tác quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại Chung Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội là rất cần thiết và không trùng lặp với các công trình đã công bố trước đây về quản lý nhân lực (giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2016). 1.1.3. Các nhận xét rút ra từ tổng quan Nhìn chung cho đến nay đã có một số đề tài nghiên cứu về hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP cũng như những vấn đề về quản trị, quản lý nhân lực hay công tác quản lý nhân sự, đó là những nội dung mà luận văn có thể kế thừa. Tuy nhiên chưa có công trình nào nghiên cứu sâu về Quản lý nhân lực tại Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội. Do đó có thể khẳng định đề tài luận văn thạc sỹ này không trùng với các luận văn đã nghiên cứu và bảo vệ. 1.2. Cơ sở lý luận về quản lý nhân lực của Ngân hàng thƣơng mại 1.2.1. Một số lý thuyết và các khái niệm về quản lý nhân lực Để hiểu được thế nào là công tác quản lý nhân lực ta cần tìm hiểu: Nhân lực là gì ? Là bao gồm tất cả các tiềm năng của con người trong một tổ chức hay xã hội (kể cả những thành viên trong ban lãnh đạo doanh nghiệp) tức là tất cả các thành viên trong doanh nghiệp sử dụng kiến thức, khả năng, hành vi ứng xử và giá trị đạo đức để thành lập, duy trì và phát triển doanh nghiệp. Công tác quản lý nhân lực giúp tìm kiếm, phát triển và duy trì đội ngũ nhân viên và quản lý chất lượng - những người tham gia tích cực vào sự thành công của doanh nghiệp. Các tổ chức trông mong vào các nhà chuyên môn về quản lý nhân lực giúp họ đạt được hiệu quả và năng suất cao hơn với một hạn chế về lực lượng lao động. Một trong những yêu cầu chính của quản lý nhân lực là tìm ra đúng người, đúng số lượng và đúng thời điểm trên các điều kiện thỏa mãn cả doanh nghiệp và nhân viên mới. Khi lựa chọn được những người có kỹ năng thích hợp làm 10