Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài chính tại Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:109

Thêm vào BST

Báo xấu

13
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở phân tích công tác quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao khả năng tự chủ tài chính, tăng thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; góp phần thúc đẩy sự phát triển của Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên trong thời gian sắp tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý kinh tế: Quản lý tài chính tại Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN LÊ TRANG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI ĐÀI PHÁT THANH - TRUYỀN HÌNH TỈNH THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN LÊ TRANG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI ĐÀI PHÁT THANH - TRUYỀN HÌNH TỈNH THÁI NGUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ Mã số: 8.31.01.10 LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN BÍCH HỒNG THÁI NGUYÊN - 2019 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng Luận văn thạc sĩ kinh tế: “Quản lý tài chính tại Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên” được hoàn thành là công trình nghiên cứu độc lập của bản thân với sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn TS. Nguyễn Bích Hồng. Tôi cam đoan các số liệu, trích dẫn trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng và trung thực, kết quả nghiên cứu này chưa từng được công bố trong những công trình được nghiên cứu từ trước đến nay. Thái Nguyên, tháng 9 năm 2019 Tác giả luận văn Trần Lê Trang Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
ii LỜI CẢM ƠN Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài, tôi đã nhận được sự giúp đỡ quý báu của tập thể và các cá nhân. Tại đây tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc của mình tới: Giảng viên hướng dẫn khoa học: Tiến sỹ Nguyễn Bích Hồng đã rất tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ cho tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài. Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu Nhà trường cùng các thầy, cô giáo khoa Sau Đại học Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã giúp đỡ, dạy bảo tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ và tạo điều kiện của Ban Giám đốc, cán bộ, viên chức, người lao động của Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên nơi tôi đang công tác đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi tham khảo và thu thập số liệu đề hoàn thành luận văn này. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn đến gia đình tôi đã luôn hỗ trợ và thường xuyên động viên tinh thần tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Mặc dù tôi đã có nhiều cố gắng để hoàn thiện luận văn này, tuy nhiên vẫn không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế. Rất mong nhận được sự đóng góp quý báu của các thầy cô giáo và các bạn. Thái Nguyên, tháng 9 năm 2019 Tác giả luận văn Trần Lê Trang MỤC LỤC Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
iii LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii MỤC LỤC ........................................................................................................ ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................... vi DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................ vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ .............................................. viii MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ............................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ................................................ 3 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ...................................................... 3 5. Kết cấu của đề tài .......................................................................................... 3 Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP LĨNH VỰC PHÁT THANH - TRUYỀN HÌNH .............................................................................................. 4 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính tại Đài Phát thanh – Truyền hình ........ 4 1.1.1. Những vấn đề chung về đơn vị sự nghiệp lĩnh vực phát thanh - truyền hình .................................................................................................................... 4 1.1.2. Quản lý tài chính của các đơn vị sự nghiệp lĩnh vực Phát thanh - Truyền hình .................................................................................................................... 6 1.1.3. Nội dung quản lý tài chính đối với đơn vị sự nghiệp lĩnh vực phát thanh- truyền hình....................................................................................................... 11 1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính đối với đơn vị sự nghiệp lĩnh vực Phát thanh - Truyền hình................................................................... 19 1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý tài chính tại một số Đài PT-TH trong nước và bài học kinh nghiệm cho Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên................................. 22 1.2.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Hưng Yên............. 22 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
iv 1.2.2. Kinh nghiệm quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Hà Giang .............. 24 1.2.3. Bài học kinh nghiệm rút ra về công tác quản lý tài chính cho Đài PT- TH tỉnh Thái Nguyên ............................................................................................. 25 Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 27 2.1. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................. 27 2.2. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 27 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 27 2.2.2. Phương pháp tổng hợp thông tin ........................................................... 29 2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu .............................................................. 29 2.3. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ................................................................... 30 2.3.1. Nhóm các chỉ tiêu về dự toán ................................................................ 30 2.3.2. Nhóm chỉ tiêu về thực hiện dự toán ...................................................... 31 2.3.3. Nhóm chỉ tiêu về quyết toán ngân sách ................................................ 31 2.3.4.Nhóm chỉ tiêu về công tác thanh tra, kiểm tra ....................................... 32 2.3.5. Nhóm chỉ tiêu phân tích quy mô, cơ cấu và sự biến động của tài sản .. 32 Chương 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI ĐÀI PHÁT THANH – TRUYỀN HÌNH TỈNH THÁI NGUYÊN ................................ 33 3.1. Cơ cấu tổ chức hoạt động của Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên ................. 33 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................ 33 3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ............................................................................ 34 3.1.3. Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý ........................................................ 36 3.2. Thực trạng quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên ............... 37 3.2.1. Đặc điểm công tác quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên 37 3.2.2. Cơ sở pháp lý quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên ....... 38 3.2.3. Quy trình quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên .............. 39 3.2.4. Phân tích thực trạng quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên ......................................................................................................................... 41 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
v 3.3. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý tài chính tại Đài PT- TH tỉnh Thái Nguyên ...................................................................................... 65 3.3.1. Các nhân tố chủ quan ............................................................................ 65 3.3.2. Các nhân tố khách quan ........................................................................ 69 3.4. Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Đài PT-TH Thái Nguyên ........ 72 3.4.1. Những kết quả đã đạt được ................................................................... 72 3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ....................................................................... 75 Chương 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI ĐÀI PT-TH TỈNH THÁI NGUYÊN ............................ 78 4.1. Định hướng và mục tiêu phát triển của quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên .................................................................................................... 78 4.1.1. Định hướng phát triển ........................................................................... 78 4.1.2. Mục tiêu phát triển ................................................................................ 79 4.2. Một số giải pháp tăng cường quản lý tài chính tại Đài PT-TH Thái Nguyên ......................................................................................................................... 79 4.2.1. Tăng cường chất lượng công tác dự toán .............................................. 79 4.2.2. Đổi mới công tác quản lý thu, chi ......................................................... 80 4.2.3. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra............................................... 80 4.2.4. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý tài chính ......................... 81 4.2.5. Phát triển sản xuất kinh doanh, dịch vụ tạo điều kiện cho mở rộng nguồn thu của Đài ...................................................................................................... 82 4.2.6. Một số giải pháp khác ........................................................................... 84 4.3. Kiến nghị .................................................................................................. 84 4.3.1. Đối với nhà nước ................................................................................... 84 4.3.2. Đối với UBND tỉnh Thái Nguyên và các sở ngành liên quan .............. 85 KẾT LUẬN .................................................................................................... 84 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 88 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
vi DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nguyên nghĩa PT-TH Phát thanh - Truyền hình NSNN Ngân sách nhà nước ĐVSN Đơn vị sự nghiệp UBND Ủy ban nhân dân KT-XH Kinh tế - xã hội FDI Đầu tư trực tiếp nước ngoài Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 3.1. Quy mô, trình độ của nguồn nhân lực năm 2018 ........................... 37 Bảng 3.2: Bảng tổng hợp các nguồn thu giai đoạn 2016-2018 ....................... 42 Bảng 3.3. Nội dung chi cho hoạt động của Đài PT - TH Thái Nguyên .......... 44 giai đoạn 2016 - 2018 ...................................................................................... 44 Bảng 3.4. Các quỹ của Đài PT-TH Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ......... 47 Bảng 3.5: Dự toán thu của Đài PT-TH Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ... 49 Bảng 3.6: Dự toán chi của Đài PT-TH Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ... 50 Bảng 3.7: Ý kiến đánh giá của cán bộ lãnh đạo về công tác quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên ......................................................................... 51 Bảng 3.8: Kết quả đánh giá công tác lập dự toán tại đơn vị ........................... 51 Bảng 3.9: Kết quả thực hiện so với dự toán thu chi của Đài PT-TH Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 ........................................................................................ 53 Bảng 3.10: Ý kiến đánh giá của cán bộ lãnh đạo về công tác chấp hành dự toán tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên .................................................................... 56 Bảng 3.11: Kết quả đánh giá công tác chấp hành dự toán tại đơn vị………..54 Bảng 3.12: Nội dung quyết toán ngân sách của Đài PT-TH Thái Nguyên giai đoạn 2016 - 2018 ............................................................................................. 58 Bảng 3.13. Ý kiến đánh giá của cán bộ lãnh đạo về công tác quyết toán tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên ................................................................................ 59 Bảng 3.14. Kết quả đánh giá công tác quyết toán tại đơn vị .......................... 59 Bảng 3.15: Số lượt thanh tra, kiểm tra tài chính tại Đài PT-TH ..................... 61 tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2016 – 2018........................................................ 61 Bảng 3.16: Kết quả đánh giá công tác thanh tra, kiểm tra tài chính ............... 62 Bảng 3.17: Quy mô, cơ cấu và sự biến động của tài sản của.......................... 64 Đài PT-TH Thái Nguyên giai đoạn 2016-2018 .............................................. 64 Bảng 3.18: Kết quả đánh giá trình độ cán bộ kế toán trong đơn vị ................ 66 Bảng 3.19: Kết quả đánh giá trình độ cán bộ quản lý tài chính của đơn vị .... 67 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 3.1: Cơ cấu tổ chức Đài PT - TH tỉnh Thái Nguyên .................... 36 Sơ đồ 3.2: Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán tại đơn vị ............................. 38 Biểu đồ 3.1: Biểu đồ các nguồn thu của Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên . 43 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên là cơ quan thuộc UBND tỉnh Thái Nguyên, có nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước cũng như các chương trình nhiệm vụ của tỉnh; động viên cán bộ, nhân dân các dân tộc trong tỉnh vừa sản xuất, vừa thực hiện đường lối đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trải qua hơn 60 năm xây dựng và phát triển, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, Đảng bộ, Chính quyền địa phương, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên đã và đang có những bước phát triển vượt bậc trên mọi phương diện. Hiện nay, Đài có 02 kênh truyền hình là TN1 và TN2 với tổng thời lượng phát sóng hơn 48 giờ/ngày, 01 kênh phát thanh, 01 tạp chí phát thanh truyền hình và 01 trang thông tin điện tử. Về cơ chế tài chính, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên là đơn vị sự nghiệp có thu trong lĩnh vực báo chí và truyền thông, công tác quản lý tài chính tại Đài hiện được thực hiện thống nhất theo Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 của Chính phủ, quy định về cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập. Sau một thời gian thực hiện, đến nay Đài đã có nhiều cải cách và đổi mới trong công tác quản lý tài chính nói chung và công tác kế toán nói riêng. Đài đã từng bước tự chủ về chi phí phục vụ cho nhu cầu chi thường xuyên, có nghĩa vụ nộp các khoản thuế theo luật định và trích lập các quỹ theo quy định hiện hành. Đài đã tiết kiệm chi thường xuyên góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động, bù đắp được nhu cầu tiền lương tăng thêm cho cán bộ, viên chức, người lao động...Theo định hướng phát triển của Đài được nêu ở Báo cáo tổng kết công tác phát thanh truyền hình và phương hướng nhiệm vụ qua các năm có thể thấy rằng Đài PT-TH Thái Nguyên đang trong quá trình tiến tới tự chủ tài chính hoàn toàn trong khi nguồn thu – chi hàng năm của Đài dao động trong khoảng trên dưới 60 tỷ là khá lớn do vậy Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2 không tránh khỏi nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc quản lý tài chính tại đơn vị, ngoài ra nhu cầu về hoàn thiện và nâng cao hạ tầng, trang thiết bị để bắt kịp với xu hướng phát triển ngày cao, để đáp ứng điều này thì nhu cầu tài chính cũng gia tăng, trong khi nguồn ngân sách Nhà nước cấp ngày một hạn hẹp, do vậy đòi hỏi Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên cần phải có những giải pháp hữu hiệu hơn nữa giúp nâng cao mức độ tự chủ tài chính, thực hiện tốt mục tiêu nhiệm vụ được giao. Từ những lý do trên, tác giả quyết định lựa chọn đề tài “Quản lý tài chính tại Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên” làm luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý kinh tế. Từ việc nghiên cứu thực tế công tác quản lý tài chính tại Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Thái Nguyên, tác giả mong muốn góp phần vào việc nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác quản lý tài chính để phát triển đơn vị, góp phần làm cho Đài thực hiện tốt hơn vai trò và khẳng định vị thế của mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung Trên cơ sở phân tích công tác quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao khả năng tự chủ tài chính, tăng thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; góp phần thúc đẩy sự phát triển của Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên trong thời gian sắp tới. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa và làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến quản lý tài chính đối với đơn vị sự nghiệp lĩnh vực phát thanh - truyền hình nói chung và đối với Đài PT- TH tỉnh Thái Nguyên nói riêng. - Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Đài PT- TH tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2016-2018. - Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý tài chính tại Đài PT- TH tỉnh Thái Nguyên trong thời gian tới. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn: Công tác quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi không gian: Nghiên cứu tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên. - Phạm vi thời gian: Số liệu thứ cấp được thu thập trong giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2018. Số liệu sơ cấp được thu thập trong năm 2019. - Phạm vi về nội dung: Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Đài PT- TH tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2016-2018. 4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Đề tài góp phần làm sáng tỏ và hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý tài chính của các đơn vị sự nghiệp lĩnh vực thông tin và truyền thông. Trên cơ sở phân tích kinh nghiệm thực tiễn về quản lý tài chính của một số Đài PT-TH, đề tài rút ra một số bài học kinh nghiệm cho Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên. Hơn thế, kết quả nghiên cứu của đề tài không những cung cấp các thông tin sâu sắc về thực trạng quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên trong giai đoạn 2016 - 2018 mà còn đề xuất phương hướng và các giải pháp thiết thực góp phần tăng cường công tác quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên. 5. Kết cấu của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, phụ lục, tài liệu tham khảo, danh mục ký hiệu viết tắt, danh mục bảng, luận văn được kết cấu thành 4 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính của đơn vị sự nghiệp lĩnh vực phát thanh - truyền hình Chương 2: Phương pháp nghiên cứu Chương 3: Thực trạng quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên Chương 4: Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý tài chính tại Đài PT-TH tỉnh Thái Nguyên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
4 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP LĨNH VỰC PHÁT THANH - TRUYỀN HÌNH 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính tại Đài Phát thanh – Truyền hình 1.1.1. Những vấn đề chung về đơn vị sự nghiệp lĩnh vực phát thanh - truyền hình 1.1.1.1 Khái niệm, phân loại đơn vị sự nghiệp công lập a) Khái niệm Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập được nêu tại khoản 1 Điều 9 Luật Viên chức 2010 như sau: “Đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước”. b) Phân loại các đơn vị sự nghiệp công lập Theo khoản 2 Điều 9 Luật viên chức năm 2010 thì đơn vị sự nghiệp công lập được phân thành: “- Đơn vị sự nghiệp công lập được giao quyền tự chủ hoàn toàn về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sự (sau đây gọi là đơn vị sự nghiệp công lập được giao quyền tự chủ); - Đơn vị sự nghiệp công lập chưa được giao quyền tự chủ hoàn toàn về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sự (sau đây gọi là đơn vị sự nghiệp công lập chưa được giao quyền tự chủ)”. Tuy nhiên, trong giới hạn của đề tài là hướng tới công tác quản lý tài chính tại hệ thống Đài PT-TH cấp tỉnh, do vậy tác giả chú trọng đến cách phân loại đơn vị sự nghiệp theo quy định tại Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 của Chính phủ quy định về cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập gồm có: “- Các đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
5 - Các đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên. - Các đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (do giá, phí dịch vụ sự nghiệp công chưa kết cấu đủ chi phí, được Nhà nước đặt hàng, giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công theo giá, phí chưa tính đủ chi phí). - Các đơn vị sự nghiệp công do Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên (theo chức năng, nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao, không có nguồn thu hoặc nguồn thu thấp)”. 1.1.1.2. Vị trí và vai trò của Đài Phát thanh -Truyền hình a) Vị trí của Đài Phát thanh -Truyền hình Theo Thông tư liên tịch số 17/2010/TTLT-BTTTT-BNV của Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ nội vụ về Hướng dẫn thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Đài Phát thanh và Truyền hình thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Đài Truyền thanh - Truyền hình thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện có quy định về vị trí các Đài Phát thanh - Truyền hình như sau: “- Đài Phát thanh và Truyền hình thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là Đài Phát thanh và Truyền hình cấp tỉnh) là đơn vị sự nghiệp thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thực hiện chức năng cơ quan báo chí của Đảng bộ, chính quyền tỉnh; chịu sự quản lý nhà nước về báo chí, về truyền dẫn và phát sóng của Bộ Thông tin và Truyền thông, Sở Thông tin và Truyền thông thực hiện quản lý nhà nước trên địa bàn theo phân công của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh - Đài Phát thanh và Truyền hình cấp tỉnh có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng”. b) Vai trò của Đài Phát thanh -Truyền hình Cũng theo Thông tư liên tịch số 17/2010/TTLT-BTTTT-BNV quy định về vai trò của các Đài Phát thanh - Truyền hình, cụ thể: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
6 “- Sản xuất và phát sóng các chương trình phát thanh, các chương trình truyền hình, nội dung thông tin trên trang thông tin điện tử bằng tiếng Việt, bằng các tiếng dân tộc và tiếng nước ngoài theo quy định của pháp luật. - Trực tiếp vận hành, quản lý, khai thác hệ thống kỹ thuật chuyên ngành để sản xuất chương trình, truyền dẫn tín hiệu và phát sóng các chương trình phát thanh, truyền hình của địa phương và quốc gia theo quy định của pháp luật; phối hợp với các cơ quan, tổ chức khác để đảm bảo sự an toàn của hệ thống kỹ thuật này. - Thực hiện các dự án đầu tư và xây dựng; tham gia thẩm định các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực phát thanh, truyền thanh, truyền hình theo sự phân công của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật. - Tổ chức các hoạt động quảng cáo, kinh doanh, dịch vụ; tiếp nhận sự tài trợ, ủng hộ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước theo quy định của pháp luật. - Tham gia phát triển sự nghiệp phát thanh, truyền hình trên địa bàn tỉnh”. 1.1.2. Quản lý tài chính của các đơn vị sự nghiệp lĩnh vực Phát thanh - Truyền hình 1.1.2.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của quản lý tài chính a) Khái niệm quản lý tài chính “Tài chính là những hiện tượng, biểu hiện bên ngoài là thu, chi bằng tiền, sự vận động của các nguồn tài chính, sự tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ ở các chủ thể trong xã hội” (Vũ Thị Hậu, Vũ Thị Loan, 2016). “Quản lý tài chính công là quá trình Nhà nước hoạch định, xây dựng chính sách, chế độ; sử dụng hệ thống các công cụ và phương pháp thích hợp tác động đến các hoạt động của tài chính công làm cho chúng vận động phù hợp với yêu cầu khách quan của nền kinh tế - xã hội, nhằm phục vụ tốt nhất cho việc thực hiện các chức năng do Nhà nước đảm nhận” (Phạm Văn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
7 Khoan, 2008). Quản lý tài chính trong các Đài truyền hình là việc sử dụng các công cụ quản lý tài chính để phản ánh tình trạng tài chính của một đơn vị, từ đó lập kế hoạch quản lý, sử dụng các nguồn tài chính nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của đơn vị. Quản lý tài chính đòi hỏi các chủ thể quản lý phải lựa chọn và đưa ra các quyết định tài chính và tổ chức thực hiện các quyết định đó nhằm đạt được mục tiêu hoạt động quản lý tài chính của đơn vị. Quản lý tài chính trong đơn vị chủ yếu hướng vào quản lý thu chi của các nguồn tài chính trong đơn vị, quản lý thu chi của các chương trình, dự án, quản lý tài sản, quản lý việc thực hiện dự toán ngân sách. b) Đặc điểm của quản lý tài chính Theo Phạm Văn Khoan (2008) Quản lý tài chính có một số đặc điểm sau đây: “- Đặc điểm về mục tiêu quản lý: Mục tiêu quản lý tài chính công hay mục tiêu quản lý tài chính tư nhân đều nhằm thu được lợi ích cao nhất nhưng với chi phí thấp nhất. Tuy nhiên, mục tiêu của quản lý tài chính công cần hướng tới lại khác về cơ bản so với mục tiêu của quản lý tài chính tư nhân. Lợi ích được tư nhân quan tâm chủ yếu là lợi ích kinh tế của riêng mình. Trái lại lợi ích mà Nhà nước quan tâm phải là lợi ích tổng thể kinh tế - xã hội của cả quốc gia. Tư nhân quan tâm chủ yếu đến chi phí trực tiếp do mình bỏ ra và ít quan tâm đến chi phí của xã hội, như chi phí khắc phục ô nhiễm môi trường, chi phí xóa đói giảm nghèo, giữ gìn an ninh trật tự… Trái lại, Nhà nước chủ yếu phải quan tâm đến chi phí chung của toàn xã hội. Tóm lại, trong khi mục đích của quản lý tài chính tư nhân là nhằm đạt tới lợi ích kinh tế cục bộ (lợi nhuận) thì mục đích của quản lý tài chính công là nhằm đạt tới lợi ích tổng thể, cả về kinh tế, cả về xã hội ở tầm vĩ mô. - Đặc điểm về phạm vi quản lý: Mỗi chủ thể trong xã hội đều có tài chính Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
8 riêng của mình. Tài chính công có quan hệ với tài chính của tất cả các chủ thể trong xã hội thông qua các chính sách thuế, vay nợ, chi tiêu cho tiêu dùng thường xuyên và chi đầu tư phát triển. Như vậy, quản lý tài chính công là rất rộng. Quản lý tài chính công phải kiểm soát được toàn bộ các nguồn lực tài chính có trong xã hội, thu thuế một cách hợp lý và chi tiêu sao cho có hiệu quả để phục vụ lợi ích của toàn xã hội. Trong khi đó, phạm vi quản lý tài chính của các chủ thế khác lại hẹp hơn nhiều. Nó chỉ giới hạn trong phạm vị nguồn thu nhập sở hữu của chủ thể và một số quan hệ tài chính với một số chủ thể khác. - Đặc điểm về sử dụng các công cụ quản lý: Quản lý tài chính công và quản lý tài chính tư nhân đều phải dựa vào pháp luật, kế hoạch, hạch toán…Nhưng việc sử dụng các công cụ này trong quản lý tài chính công và quản lý tài chính tư nhân là rất khác nhau. Quản lý tài chính công phải tuân thủ pháp luật cả dưới góc độ quản lý Nhà nước, cả dưới góc độ quản lý nghiệp vụ cụ thể. Nhưng quản lý tài chính tư nhân chỉ phải tuân thủ pháp luật dưới góc độ quản lý Nhà nước, còn quản lý các nghiệp vụ cụ thể lại theo quy định của người chủ”. c) Vai trò của quản lý tài chính Cũng theo Phạm Văn Khoan (2008) thì quản lý tài chính gồm những vai trò sau: “- Đảm bảo đầy đủ và kịp thời vốn cho hoạt động của đơn vị. Trong quá trình hoạt động của đơn vị thưởng nảy sinh các nhu cầu vốn ngắn hạn và dài hạn cho hoạt động thường xuyên của đơn vị cũng như cho hoạt động đầu tư phát triển. Vai trò của quản lý tài chính trước hết thể hiện ở chỗ xác định đúng đắn các nhu cầu về vốn cho hoạt động trong từng thời kỳ và tiếp đó phải lựa chọn các phương pháp và hình thức sử dụng nguồn vốn hợp lý cho các hoạt động của đơn vị. - Tiết kiệm, hiệu quả trong việc quản lý tài chính. Do hoạt động của các đơn vị rất đa dạng, tham gia trong nhiều lĩnh vực Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
9 nên quản lý tài chính khá phức tạp. Bên cạnh các khoản chi của NSNN đối với các đơn vị, thì các đơn vị còn có nguồn thu nhập khác. Quản lý tốt tài chính của các đơn vị không những góp phần làm giảm bớt các khoản chi sự nghiệp của NSNN, mà còn khuyến khích cung cấp dịch vụ chất lượng cao cho xã hội. - Nhà nước có thể giám sát, kiểm tra chặt chẽ các mặt hoạt động của đơn vị. Quản lý tài chính là một trong những hoạt động quản lý quan trọng của bất kỳ một tổ chức nào trong điều kiện kinh tế thị trường. Thông qua quản lý tài chính, chủ thể quản lý không chỉ kiểm soát được toàn bộ chu trình hoạt động của đơn vị mà còn đánh giá được chất lượng hoạt động của chúng, phát hiện kịp thời những vướng mắc tồn tại trong hoạt động, từ đó đưa ra được những điều chỉnh phù hợp với thực tế”. 1.1.2.2. Cơ sở pháp lý của quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp lĩnh vực phát thanh - truyền hình Bao gồm hệ thống các văn bản pháp luật liên quan đến công tác quản lý tài chính. Hệ thống các văn bản này quy định các điều kiện, chuẩn mực pháp lý hay các chính sách khác nhau cho các hoạt động tài chính. Ngoài ra còn kể đến mục lục ngân sách Nhà nước. Nhờ có nó mà cơ cấu thu chi ngân sách Nhà nước được bố trí phù hợp với yêu cầu thực hiện các chức năng về kinh tế và xã hội của Nhà nước đồng thời các nhà quản lý có thể theo dõi, kiểm tra các đơn vị thực hiện thu, chi NSNN theo quy định. Công tác quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp lĩnh vực phát thanh - truyền hình sẽ cơ bản tuân theo những quy định chung về tài chính sau: - Luật Ngân sách số 83/2015/QH13 ngày 25/6/2015 về Ngân sách Nhà nước; - Luật số 15/2017/QH14 ngày 21/6/2017 về Quản lý, sử dụng tài sản công; - Nghị định số 18/2014/NĐ-CP ngày 14/3/2014 của Chính phủ quy định Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
10 về chế độ nhuận bút trong lĩnh vực báo chí, xuất bản; - Nghị định số 16/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 của Chính phủ quy định về cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập; - Nghị định 163/2016/NĐ-CP ngày 21/12/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Ngân sách nhà nước; - Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; - Thông tư số 40/2017/TT-BTC ngày 28/4/2017 của Bộ Tài chính quy định chế độ công tác phí, chế độ chi hội nghị; - Thông tư số 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc hướng dẫn chế độ kế toán Hành chính sự nghiệp; 1.1.2.3. Quy trình quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp lĩnh vực phát thanh - truyền hình Quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp lĩnh vực phát thanh - truyền hình được tiến hành theo quy trình của quản lý tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập gồm: đầu tiên là việc lập dự toán thu chi, tiếp theo đến thực hiện dự toán và cuối dùng là quyết toán thu chi. Theo Tài liệu bồi dưỡng ngạch chuyên viên (Ban hành kèm theo quyết định số 2721/QĐ-BNV ngày 28/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ) có nêu chi tiết quy trình quản lý tài chính như sau: “- Lập dự toán: Lập dự toán là khâu mở đầu có ý nghĩa quyết định đến các khâu của quá trình quản lý tài chính, là việc xác lập theo kế hoạch về các khoản thu, chi ngân sách trong một năm tài chính giúp cho các đơn vị chủ động hoạch định kế hoạch chi tiêu và tiến hành các công việc có hiệu quả. Hàng năm, căn cứ vào các văn bản hướng dẫn lập dự toán của Bộ tài chính và hướng dẫn của cơ quan quản lý cấp trên; căn cứ vào chức năng nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao; căn cứ vào tình hình thực hiện nhiệm vụ của Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn