Luận văn Thạc sĩ Quản lý văn hóa: Quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Từ đánh giá những mặt tích cực cũng như hạn chế trong công tác quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, luận văn "Quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa" đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác này trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản lý văn hóa: Quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa

UBND TỈNH THANH HÓA BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Hà Trọng Nghĩa QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BIỂU DIỄN NGHỆ THUẬT KHÔNG CHUYÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ VĂN HÓA Thanh Hóa, 2023
UBND TỈNH THANH HÓA BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA Hà Trọng Nghĩa QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BIỂU DIỄN NGHỆ THUẬT KHÔNG CHUYÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA Chuyên ngành: Quản lý văn hóa Mã số: 8229042 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ VĂN HÓA Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Thị Thanh Hƣơng Thanh Hóa, 2023
i LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là Hà Trọng Nghĩa, tôi thực hiện chọn đề tài: “Quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa” để làm đề tài luận văn tốt nghiệp chuyên ngành Thạc sĩ Quản lý văn hóa dưới sự hướng dẫn của PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Hương. Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi trong thời gian qua. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu có sự không trung thực về thông tin sử dụng trong công trình nghiên cứu này. Tác giả luận văn Hà Trọng Nghĩa
ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i MỤC LỤC ........................................................................................................ ii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ...................................................................... v MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................... 1 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu .................................................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................ 7 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu......................................................... 7 5. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 8 6. Nh ng đóng góp của luận văn .............................................................. 9 7. Bố cục luận văn ..................................................................................... 9 Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BIỂU DIỄN NGHỆ THUẬT KHÔNG CHUYÊN VÀ TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG BIỂU DIỄN NGHỆ THUẬT KHÔNG CHUYÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA ....................... 10 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên 10 1.1.1. Các khái niệm cơ bản .................................................................... 10 1.1.2. Cơ sở pháp lý trong quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên ......................................................................................... 16 1.1.3. Nội dung quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên 18 1.2. Tổng quan về hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa ....................................................................... 21 1.2.1. Khái quát chung về thành phố Thanh Hóa ................................... 21 1.2.2. Đặc điểm của hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa ................................................................. 24
iii 1.2.3. Vai trò của quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa .......................................................... 27 Tiểu kết chương 1 ................................................................................... 29 Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BIỂU DIỄN NGHỆ THUẬT KHÔNG CHUYÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA .......................................................... 30 2.1. Cơ chế và chính sách trong quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên .......................................................................................... 30 2.1.1. Cơ chế quản lý .............................................................................. 30 2.1.2. Các chính sách trong quản lý ........................................................ 33 2.2. Thực trạng quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên . 36 2.2.1. Về xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động ..................................... 36 2.2.2. Về tổ chức liên hoan, hội thi, hội diễn ở các cấp .......................... 39 2.2.3. Về xếp loại thi đua, khen thưởng .................................................. 46 2.2.4. Hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng kỹ thuật chuyên môn cho diễn viên và các tác giả không chuyên ........................................................................ 49 2.2.5. Về quản lý các nguồn lực .............................................................. 51 2.3. Đánh giá chung về công tác quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa .................................. 53 2.3.1. Nh ng kết quả đạt được ................................................................ 53 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ............................................................... 55 Tiểu kết chương 2 ................................................................................... 62 Chƣơng 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BIỂU DIỄN NGHỆ THUẬT KHÔNG CHUYÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA ....................... 64 3.1. Nh ng giải pháp quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên .... 64 3.1.1. Giải pháp về cơ chế chính sách..................................................... 64
iv 3.1.2. Giải pháp về nâng cao nhận thức, tuyên truyền giáo dục cho người dân 66 3.1.3. Giải pháp về đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ quản lý văn hóa ...... 69 3.1.4. Giải pháp về công tác tổ chức quản lý .......................................... 71 3.1.5. Giải pháp về tổ chức liên hoan, hội thi, hội diễn và đánh giá, xếp loại thi đua, khen thưởng ........................................................................ 73 3.2. Một số kiến nghị .............................................................................. 76 3.2.1. Với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa ........................ 76 3.2.2. Với UBND thành phố Thanh Hóa ................................................ 76 Tiểu kết chương 3 ................................................................................... 78 KẾT LUẬN .................................................................................................... 79 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 82 PHỤ LỤC ....................................................................................................... 87
v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa của từ BDNT Biểu diễn nghệ thuật BNV Bộ nội vụ CLB Câu lạc bộ HĐND Hội đồng nhân dân NĐ-CP Nghị định chính phủ NQ Nghị quyết NVH Nhà văn hóa QĐ Quyết định TCN Trước công nguyên TDTT Thể dục thể thao TP Thành phố UBND Ủy ban nhân dân VHTT Văn hóa thông tin VHTTDL Văn hóa, Thể thao du lịch
1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Nghị quyết Đại hội XIII Đảng đã xác định văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, động lực phát triển bền v ng đất nước. Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội. Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thống nhất trong đa dạng của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, với các đặc trưng dân tộc, dân chủ, khoa học và nhân văn. Việc quản lý nhằm gi gìn, bảo tồn và phát huy nh ng giá trị văn hóa dân tộc Việt Nam là định hướng đúng đắn mà nhiều Nghị quyết của Đảng đã đề ra và được các cấp chính quyền cùng nhân dân trên cả nước nhận thức sâu sắc và đang có nh ng việc làm cụ thể để văn hóa dân tộc Việt Nam. Nghệ thuật biểu diễn là một trong nh ng hoạt động phổ biến trong đời sống văn hóa xã hội của nước ta, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm và quan niệm của nhiều người. Lĩnh vực văn hóa văn nghệ thuộc về đời sống văn hóa tinh thần của người dân mà nhất là nh ng lĩnh vực mang tính truyền thống cần phải được duy trì và phát triển. Sự tác động của khoa học kỹ thuật, công nghệ cao, của quá trình giao lưu văn hóa và hội nhập kinh tế đã du nhập nh ng văn hóa mới của thế giới nhưng phải có lựa chọn phù hợp với điều kiện Việt Nam và đưa nghệ thuật biểu diễn không chỉ trở thành sản phẩm tinh thần đáp ứng nhu cầu của quần chúng mà còn trở thành một bộ phận của kinh tế thị trường phát triển năng động, sáng tạo. Phát triển nghệ thuật biểu diễn đi đúng hướng dân tộc, khoa học, đại chúng chắc chắn không thể thiếu vai trò then chốt của quản lý nhà nước. Nghị định số 79/2012/NĐ-CP và Nghị định số 15/2016/NĐ-CP đã tạo lập hành lang pháp lý, đưa hoạt động nghệ thuật biểu diễn phát triển theo chủ
2 trương của Đảng và Nhà nước, tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cơ quan quản lý, tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân hoạt động sáng tạo nghệ thuật. Xây dựng xã hội có đời sống vật chất đủ đầy, đời sống văn hóa tinh thần phong phú, lành mạnh là mục tiêu mà Đảng, Nhà nước và toàn dân ta đang hướng đến. Biểu diễn nghệ thuật là lĩnh vực rất rộng lớn, thuộc đời sống tinh thần nên việc quy định chặt chẽ hoạt động này là vô cùng khó khăn, phức tạp. Vì vậy, việc nhà nước quản lý, kiểm tra, rà soát, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động nghệ thuật biểu diễn đang trở thành vấn đề hết sức cấp thiết. Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, xứ Thanh luôn được coi là địa bàn có vị thế đặc biệt về chính trị, kinh tế và văn hóa, là cầu nối gi a hai miền Nam - Bắc, là vùng chuyển tiếp gi a hai vùng văn hóa Bắc bộ - Bắc Trung bộ Việt Nam. Tỉnh Thanh là một vùng địa - nhân văn với nh ng nét độc đáo tạo nên sắc thái văn hóa đặc sắc của cả nước, có tính tổng thể, tương đối biệt lập, trung gian và chuyển tiếp trong tổng thể văn hóa - xã hội Việt Nam. Thành phố Thanh Hóa nằm hai bên bờ sông Mã hùng vĩ và trù phú. Vùng đất cổ này, không chỉ ôm trong mình một nền văn hóa với bản sắc riêng, mà còn là nơi hội tụ khí thiêng sông núi, có truyền thống vẻ vang trong lịch sử đấu tranh dựng nước và gi nước. Bởi vậy, cách đây hơn 200 năm, nơi đây đã được lựa chọn để trở thành trung tâm chính trị, kinh tế và văn hóa - xã hội của xứ Thanh. Bước vào thời kỳ đổi mới, đặc biệt trong nh ng năm gần đây, ngoài hoạt động biểu diễn của đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp (Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Thanh Hóa), hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên ở thành phố Thanh Hóa diễn ra rất sôi nổi, góp phần xây dựng đời sống văn hóa tinh thần cho cơ sở, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ và sáng tạo nghệ thuật
3 của quần chúng nhân dân, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống đặc sắc, phong phú trong các vùng miền của địa phương. Bên cạnh đó, qua hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên sẽ góp phần làm phong phú hơn đời sống tinh thần của cộng đồng nhân dân, khai thác nh ng nhân tố tích cực, hạn chế nh ng nhân tố tiêu cực trong đời sống xã hội. Bên cạnh nh ng kết quả tích cực nêu trên, qua điều tra, khảo sát, tổng hợp và phân tích số liệu, chúng tôi nhận thấy hoạt động biểu diễn văn nghệ không chuyên ở Thanh Hóa còn ít nhiều còn mang tính tự phát, phạm vi hoạt động chưa rộng, đồng đều gi a các vùng miền. Nhận thức về ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng của văn hóa, văn nghệ trong cấp ủy, chính quyền ở một số nơi chưa sâu sắc, đầy đủ. Do chưa có sự quản lý, hướng dẫn của các cơ quan văn hóa Nhà nước nên các chương trình biểu diễn còn nhiều hạn chế về nội dung tư tưởng và chất lượng nghệ thuật. Công tác quản lý các hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên ở tỉnh Thanh Hóa nói chung và thành phố Thanh Hóa nói riêng vẫn còn nhiều bất cập, chưa phát huy đầy đủ các mặt tích cực, vai trò của hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trong việc phát triển đời sống kinh tế - xã hội, phát triển du lịch của thành phố. Chính vì vậy, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa” làm luận văn tốt nghiệp cao học, chuyên ngành Quản lý văn hóa. 2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu Do tính chất, quy mô và tác động đối với đời sống xã hội, hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trong nh ng năm gần đây đã được nhân dân quan tâm và đưa vào diện quản lý. Có thể kể đến một số đầu sách liên quan đến đối tượng nghiên cứu của ngành này:
4 Năm 2006, Bộ VHTT đã xây dựng “Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2015 và “Định hướng phát triển văn hóa đến năm 2020”, trên cơ sở đánh giá hiện trạng, chiến lược đề xuất phương án quản lý phù hợp với xu thế kinh doanh, để văn hóa và phát triển phù hợp với mục tiêu tiên tiến mang bản sắc dân tộc [10]. Cuốn sách “Hợp tác quốc tế về văn hóa trong thời kỳ đổi mới ở Việt Nam” của Lê Thị Hoài Phương, Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, 2009. Nội dung của tài liệu tập trung đánh giá nh ng ưu điểm và hạn chế của mô hình quản lý hành chính trong lĩnh vực văn hóa, đồng thời đề cập đến nh ng bất cập trong cơ chế quản lý, đào tạo và quản lý nhân sự của các tổ chức văn hóa nghệ thuật [38]. Năm 2009, tác giả Nguyễn Văn Tình viết cuốn sách “Chính sách văn hóa thế giới và sự hoàn thiện của chính sách văn hóa Việt Nam”. Cuốn sách giới thiệu một số chính sách văn hóa của các hệ thống chính trị trên thế giới để tham khảo, xây dựng mô hình chính sách văn hóa phù hợp với thực tế Việt Nam [47]. Cuốn Văn hóa Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế của tác giả Nguyễn Chí Bền (chủ biên) Nxb Chính trị Quốc gia, năm 2010. Nội dung tư liệu tập trung nói về thực trạng biểu diễn nghệ thuật sân khấu ở Việt Nam. Đánh giá nh ng thành tựu và khó khăn của các tổ chức BDNT hiện nay. Cuốn sách cũng có nh ng đề xuất về phát triển nguồn nhân lực trong nghệ thuật thông qua các chính sách về tuyển dụng, đào tạo và sử dụng con người. Năm 2011, tác giả Phan Hồng Giang chủ nhiệm đề tài khoa học cấp Nhà nước Quản lý Văn hóa Việt Nam trong tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế, trong đó mục 3.2.10 đề cập đến thực trạng quản lý hoạt động biểu diễn từ năm 1986 đến nay [19].
5 Năm 2013, đề tài “Quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc” của tác giả Ngô Duy Đông đã được bảo vệ thành công là đề tài thạc sĩ ngành quản lý văn hóa của trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Trong công trình này, tác giả giới thiệu chi tiết cơ sở lý luận về quản lý hoạt động nghệ thuật biểu diễn và thực trạng hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Trên cơ sở điều tra, nghiên cứu, bài viết cũng đánh giá tổng thể công tác quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động này [17]. Tác giả Nguyễn Văn Trường, năm 2014 đã có công trình “Quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên ở huyện Mỹ Đức - TP. Hà Nội trong giai đoạn hiện nay” đây là đề tài thuộc chuyên ngành Quản lý văn hóa ở trình độ cử nhân đại học đã bảo vệ thành công tại Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Qua nghiên cứu, tác giả chỉ ra rằng, ngày nay đời sống vật chất của người dân ngày càng được cải thiện và nâng cao nên nhu cầu thưởng thức văn hóa, nghệ thuật ngày càng tăng lên. Trong khi hoạt động biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp còn nhiều bất cập và chưa làm thỏa mãn hết nhu cầu của người dân thì hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên là một sân chơi bổ ích để người dân giao lưu văn hóa, củng cố tinh thần sau nh ng giờ lao động vất vả và phát huy hết khả năng sáng tạo nghệ thuật của mình. Tuy nhiên đội ngũ diễn viên hoạt động trong lĩnh vực này chưa chuyên nghiệp nên gặp nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động. Chính vì vậy hoạt động quản lý biểu diễn nghệ thuật không chuyên đang là một vấn đề cấp bách của đất nước đòi hỏi sự quan tâm của toàn Đảng và toàn dân. Trên cơ sở đánh giá thực trạng, tác giả đã tìm ra nh ng điểm mạnh, hạn chế, rút ra nh ng bài học kinh nghiệm và trình bày nh ng giải pháp nhằm khắc phục nh ng hạn chế còn tồn tại trong hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên của Nhà Văn hóa - thông tin huyện Mỹ Đức [53].
6 Năm 2016, tác giả Lê Thị Hoài Phương viết cuốn Quản lý hoạt động nghệ thuật biểu diễn trong cơ chế thị trường. Cuốn sách khái quát về nghệ thuật biểu diễn Việt Nam và trình bày nội dung quản lý nghệ thuật biểu diễn trong thời kỳ đổi mới ở Việt Nam [39]. Nghiên cứu quá trình xã hội hóa hoạt động nghệ thuật biểu diễn. Kinh nghiệm quản lý các sự kiện biểu diễn nghệ thuật ở Vương quốc Anh. Tác giả đề cập đến hoạt động biểu diễn nghệ thuật của các nghệ sĩ không chuyên như một nhu cầu không thể thiếu đối với sự phát triển của xã hội, hoặc nhu cầu thưởng thức của công chúng, nhất là ở nh ng nơi công cộng. Năm 2018, tác giả Trần Hoàng Minh có công trình Quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội, đây là đề tài thuộc chuyên ngành Quản lý văn hóa ở trình độ thạc sĩ đã bảo vệ thành công tại Trường Đại học sư phạm nghệ thuật Trung ương. Trong công trình này, tác giả đã trình bày cụ thể cơ sở lý luận về quản lý hoạt động nghệ thuật biểu diễn và thực trạng về hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên ở quận Hoàn Kiếm. Điều tra thực trạng hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn quận Hoàn Kiếm. Nắm được mặt mạnh và hạn chế của công tác quản lý theo lĩnh vực; mặt tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn quận Hoàn Kiếm trong giai đoạn hiện nay [35]. Như vậy, lĩnh vực và phạm vi nghiên cứu của đề tài là mới và chưa có công trình luận án, luận văn nghiên cứu liên quan trực tiếp đến nh ng hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trong không gian nghiên cứu địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
7 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Từ đánh giá nh ng mặt tích cực cũng như hạn chế trong công tác quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác này trong giai đoạn hiện nay. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Luận văn làm rõ cơ sở lí luận liên quan đến quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa. Khảo sát điều tra thực trạng hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa. Đánh giá đúng nh ng ưu điểm và hạn chế trong công tác quản lý lĩnh vực này; nh ng tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của nh ng hạn chế. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác quản lý biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa trong giai đoạn hiện nay. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Công tác quản lý về hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa 4.2. Phạm vi nghiên cứu Không gian: Thành phố Thanh Hóa Thời gian: Từ năm 2019 đến nay (sau dịp Lễ kỷ niệm 990 năm Danh xưng Thanh Hóa. Sau khi tổ chức sự kiện này, TP. Thanh Hóa có nhiều sự đổi mới trong quản lý hoạt động nghệ thuật, cũng như nhiều hình thức biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn).
8 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Để thực hiện luận văn, tác giả đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu chính sau đây: Phương pháp khảo sát thực địa: Tìm hiểu thực trạng của hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa. Chúng tôi lấy ý kiến của người dân và cán bộ quản lý văn hóa trên địa bàn bằng hình thức phỏng vấn trực tiếp, cùng sự hỗ trợ của các phương tiễn kỹ thuật khác như máy ghi âm, máy ảnh… Phương pháp khảo sát thực tế: qua quá trình khảo sát thực tế về đời sống vật chất và tinh thần phong phú của người dân thành phố Thanh Hóa giúp tác giả có được phần khái quát sâu sắc hơn. Qua việc khảo sát thực tế một số chương trình biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố giúp tác giả nắm bắt thực trạng từ nhiều khía cạnh hơn như: Về xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động, Về tổ chức liên hoan, hội thi, hội diễn ở các cấp, Về xếp loại thi đua, khen thưởng, Hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng kỹ thuật chuyên môn cho diễn viên và các tác giả không chuyên. Phương pháp phân tích tổng hợp: thông qua tài liệu và công trình nghiên cứu của các bậc tiền bối, nh ng nội dung liên quan đến hoạt động biểu diễn nghệ thuật nghiệp dư được thu thập và sắp xếp. Xuất phát từ nh ng kết quả thu được, tác giả sử dụng phương pháp tổng hợp để phân tích thông tin của từng bộ phận, xây dựng hệ thống hoạt động văn nghệ đầy đủ và sâu sắc, từ đó rút ra giải pháp phù hợp với kế hoạch hoạt động thực tiễn hiện nay. Qua điều tra, tìm hiểu thực trạng quản lý của nhiều đơn vị trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, tác giả phân tích, tổng kết nh ng đặc điểm riêng của công tác quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn Thành phố Thanh Hóa, trên cơ sở đó rút ra nh ng bài học kinh nghiệm, đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý trong hoạt động này.
9 6. Những đóng góp của luận văn 6.1. Về mặt khoa học Luận văn được coi là công trình nghiên cứu toàn diện đầu tiên về công tác quản lý hoạt động nghệ thuật biểu diễn và nghệ thuật biểu diễn không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Kết quả của luận văn sẽ đưa ra một số giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý trong lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa. 6.2. Về mặt thực tiễn Luận văn cung cấp nguồn tư liệu có hệ thống về hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa và là tài liệu tham khảo cho nh ng người nghiên cứu cùng hướng, cũng như cho cán bộ quản lý văn hóa trong lĩnh vực có liên quan. 7. Bố cục luận văn Ngoài các phần Mở đầu, Kết luận, Phụ lục và Tài liệu tham khảo, nội dung luận văn bao gồm 03 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật và tổng quan về hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa
10 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BIỂU DIỄN NGHỆ THUẬT KHÔNG CHUYÊN VÀ TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG BIỂU DIỄN NGHỆ THUẬT KHÔNG CHUYÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động biểu diễn nghệ thuật không chuyên 1.1.1. Các khái niệm cơ bản * Quản lý Quản lý là một khái niệm rất chung xuyên suốt toàn bộ quá trình quản lý xã hội. Từ trước công nguyên, Khổng Tử (551 - 479 TCN), Khổng Tử thường xây dựng các khái niệm đạo đức cai trị xã hội. Cách suy nghĩ này giả định rằng "người trên nêu gương, kẻ dưới noi theo". Từ góc độ quản lý, Khổng Tử đã đưa ra nh ng nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quản lý của người quản lý và đối tượng bị quản lý xoay quanh ch “nhân”, đó là: đạo làm người, đạo làm người và đạo làm việc. .mọi người. một người đàn ông. Tôn giáo của kẻ thống trị và bị trị. Ông tin rằng nếu mọi người có đạo đức và hành xử đúng đắn, mọi thứ sẽ diễn ra tốt đẹp và sẽ không có hỗn loạn. Quản lý hiệu quả chính là làm cho mọi người cùng có lợi. Ông nói “không lo thiếu mà lo sự phân phối không bình quân (công bằng), không lo ít dân mà lo xã tắc không yên. Phân phối quân bình thì dân không nghèo, hòa thuận thì dân sẽ không ít, như vậy xã tắc sẽ yên ổn, chính quyền không nghiêng đổ [18, tr.51]. Nếu Khổng Tử đề cao khía cạnh đạo đức thì Hàn Phi Đồ (280-233 TCN) đề cao quyền lực trong hoạt động hành chính. Ông nhấn mạnh, hoạt động quản lý phải sử dụng pháp luật để làm cho chủ thể dễ điều chỉnh, dễ thực hiện, trở thành công cụ để mọi hoạt động diễn ra trôi chảy. Tuy nhiên,
11 cần phải nói rằng, tư duy quản lý cổ và trung đại thường gắn với quản lý ở tầm vĩ mô và ít liên quan đến quản lý các hoạt động của đời sống hàng ngày (chủ yếu dựa vào kinh nghiệm). Mãi đến cuộc Cách mạng Công nghiệp vào gi a thế kỷ XIX, mối quan hệ gi a chủ và thợ, doanh nghiệp và nhà nước... mới thực sự trở thành một vấn đề cần giải quyết. Lý thuyết quản lý khoa học của Frederick Winslow Taylor (1856-1915) cho rằng quản lý phải đảm bảo các yếu tố sau: Người quản lý và bị quản lý cần phối hợp với nhau để đạt mục tiêu, nói chung là tăng hiệu quả và năng suất mục tiêu. Đối với từng công việc cụ thể phải xây dựng các tiêu chuẩn khoa học để làm tiêu chuẩn đánh giá. Nâng cao nhận thức của đối tượng quản lý và nắm bắt đúng yêu cầu của hoạt động quản lý. Trong lý thuyết quản lý do Henry Fayol (1841-1925) hoạt động quản lý được chia thành các bước cơ bản: ước lượng và lập kế hoạch; tổ chức; kiểm soát; phối hợp và kiểm soát. Trong đó, dự tính và lập kế hoạch là cần thiết vì nó tránh được sự do dự, bước đi giả tạo, khó khăn trong dự báo... Bước tổ chức là yếu tố quyết định của hoạt động quản lý. Các bước kiểm soát là các hành động được thực hiện bởi một tổ chức để đạt được các mục tiêu đã đề ra. Bước điều phối được thực hiện thông qua các cuộc họp để hướng các nguồn lực vào mục tiêu của các hoạt động quản lý. Bước kiểm tra là bước cuối cùng để đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra và xác định nh ng điểm yếu để lần sau không xảy ra tình trạng tương tự. Có thể thấy, quản lý là yếu tố quyết định đến sự phát triển của các quốc gia, tổ chức. Mặc dù có nh ng khác biệt nhất định về quan niệm nhưng các yếu tố cơ bản của hoạt động quản lý đều thống nhất: - Chủ thể quản lý: Là chủ thể tác động và quản lý mọi hoạt động. Chủ thể quản lý tác động đến đối tượng quản lý thông qua các phương pháp và công cụ quản lý phù hợp theo nh ng nguyên tắc nhất định.
12 - Đối tượng quản lý: Có thể là cá nhân, tổ chức chịu sự tác động trực tiếp của chủ thể quản lý. - Đối tượng quản lý: chỉ các yếu tố môi trường tác động đến quá trình quản lý và mục tiêu quản lý, bao gồm môi trường tự nhiên, môi trường kinh tế, môi trường chính trị và môi trường xã hội. - Cơ sở của hoạt động quản lý: là quy luật khách quan. Chủ thể quản lý phải tuân thủ các nguyên tắc quản lý, các nguyên tắc này do bản chất xã hội hình thành và có tính khách quan. - Mục tiêu quản lý: là mục tiêu mà chủ thể quản lý phải đạt được trong một thời gian nhất định, là cơ sở để chủ thể quản lý thực hiện hành vi quản lý và lựa chọn phương pháp quản lý. Quản lý xã hội bắt nguồn từ quản lý con người: quản lý là sự phối hợp nỗ lực của mọi người trong hệ thống, xét về mặt tổ chức và công nghệ của hoạt động quản lý. Từ nh ng đặc điểm trên có thể hiểu khái niệm như sau: quản lý là một quá trình có tổ chức, có định hướng tác động đến đối tượng quản lý thông qua các chính sách, nguyên tắc, hình thức, phương pháp, biện pháp nhằm đạt được mục tiêu quản lý. Đặt mục tiêu trong một môi trường thay đổi. Quản lý có thể hiểu là một quá trình bao gồm nhiều hoạt động khác nhau nhằm đạt được một kết quả cụ thể. Quản lý xã hội ở tầm vĩ mô chính là quản lý nhà nước. * Quản lý nhà nước Quản lý nhà nước là việc thực hiện quyền lực nhà nước của các cơ quan nhà nước (lập pháp, hành pháp và tư pháp) thông qua luật và các văn bản quy phạm để định hướng và kiểm soát xã hội. Trong quản lý nhà nước, hệ thống hành chính nhà nước có vai trò quan trọng, đảm nhận các chức năng thực hiện quyền lực hành chính, điều hành và quản lý đời sống xã hội. Cơ quan hành chính nhà nước là thiết chế trong hệ
13 thống cơ quan hành chính nhà nước bảo đảm thực hiện thống nhất các hoạt động hành chính nhà nước. Tóm lại, có thể hiểu như sau: Quản lý nhà nước là việc tất cả các cơ quan nhà nước (lập pháp, hành chính, tư pháp) thực hiện quyền lực nhà nước để tổ chức, điều tiết các quá trình xã hội và chỉ huy, quản lý các hoạt động của công dân [32]. * Quản lý văn hóa Khái niệm quản lý văn hóa thực chất là từ viết tắt của Quản lý Nhà nước về Văn hóa. Với tư cách là cấp độ hoạt động của quản lý quốc gia bao trùm lĩnh vực văn hóa, công cụ quản lý văn hóa quốc gia là chính sách và hệ thống pháp luật được duy trì và kiểm soát bởi các cơ quan lập pháp, hành chính, tư pháp và các cơ quan lập pháp khác. Quản lý văn hóa là quá trình tác động, điều chỉnh mọi hoạt động văn hóa trong đời sống xã hội của nhân dân phù hợp với nguyên tắc, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thúc đẩy sự phát triển không ngừng của các chủ trương văn hóa. Hình thành môi trường văn hóa phù hợp với người dân. Trong điều kiện xã hội của nước ta, tham gia quản lý văn hóa quốc gia bao gồm các cục chịu trách nhiệm quản lý văn hóa của các cơ quan trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Nói rộng ra, khái niệm quản lý văn hóa có thể được hiểu (khái quát) là: huy động, tổ chức và quản lý các nguồn lực nhằm đạt được các mục tiêu văn hóa đã xác định. Vì vậy, ý nghĩa tổng thể của quản lý văn hóa là thúc đẩy và đẩy nhanh sự phát triển văn hóa theo đường lối lãnh đạo của Đảng. Tóm lại, có thể hiểu như sau: Quản lý văn hóa là quản lý lĩnh vực văn hóa từ trung ương đến địa phương trong bộ máy nhà nước nhằm xây dựng và phát triển văn hóa, thúc đẩy sự phát triển bền v ng của xã hội địa phương, đặc biệt là nền kinh tế quốc dân. Ngoài ra, quản lý văn hóa ở Việt Nam còn được