Luận văn Thạc sĩ Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành: Giải pháp khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững tại khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ - Thành phố Hồ Chí Minh

Chia sẻ: Lộ Lung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:134

Thêm vào BST

Báo xấu

63
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là hệ thống hóa các lý thuyết liên quan đến khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững; đánh giá thực trạng khai thác du lịch sinh thái tại Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ; đề xuất định hướng và một số giải pháp khai thác tiềm năng phát triển DLSTBV tại khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành: Giải pháp khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững tại khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ - Thành phố Hồ Chí Minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM ____________ VŨ THỊ HƢƠNG GIANG GIẢI PHÁP KHAI THÁC TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI BỀN VỮNG TẠI KHU DỰ TRỮ SINH QUYỂN CẦN GIỜ - THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành Mã số : 60340103 TP. HCM - 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.HCM VŨ THỊ HƢƠNG GIANG GIẢI PHÁP KHAI THÁC TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI BỀN VỮNG TẠI KHU DỰ TRỮ SINH QUYỂN CẦN GIỜ - THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành Mã số : 60340103 HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN QUYẾT THẮNG TP. HCM - 2017
CÔNG TRÌNH ĐƢỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM Cán bộ hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN QUYẾT THẮNG Luận văn Thạc sĩ đƣợc bảo vệ tại Trƣờng Đại học Công nghệ TP.HCM ngày 14 tháng 10 năm 2017. Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm: TT Họ và tên Chức danh Hội đồng 1 PGS.TS.Nguyễn Phú Tụ Chủ tịch 2 TS.Trần Văn Thông Phản biện 1 3 TS.Nguyễn Văn Lƣu Phản biện 2 4 PGS.TS.Phạm Trung Lƣơng Ủy viên 5 TS.Đoàn Liêng Diễm Ủy viên, Thƣ ký Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã đƣợc sửa chữa (nếu có). Chủ tịch Hội đồng đánh giá luận văn
TRƢỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC Độc lập – Tự do – Hạnh phúc TP. HCM, ngày tháng 01 năm 2017 NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên : VŨ THỊ HƢƠNG GIANG Giới tính : NỮ Ngày, tháng, năm sinh : 02/8/1984 Nơi sinh : TP.HCM Chuyên ngành : QUẢN TRỊ DỊCH VỤ DU LỊCH VÀ LỮ HÀNH MSHV : 1541890008 I- Tên đề tài: GIẢI PHÁP KHAI THÁC TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI BỀN VỮNG TẠI KHU DỰ TRỮ SINH QUYỂN CẦN GIỜ - THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH II- Nhiệm vụ và nội dung: 1) Hệ thống hóa các khái niệm và vấn đề lý luận, thực tiễn phát triển du lịch sinh thái tại Cần Giờ - Thành phố Hồ Chí Minh. 2) Thu thập thông tin thứ cấp và khảo sát, thu thập thông tin sơ cấp về đối tƣợng nghiên cứu. 3) Phân tích, đánh giá thực trạng khai thác tài nguyên phát triển du lịch sinh thái tại Cần Giờ - Thành phố Hồ Chí Minh. 4) Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững tại Cần Giờ - Thành phố Hồ Chí Minh. III- Ngày giao nhiệm vụ : 10/01/2017 IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ : 15/7/2017 V- Cán bộ hƣớng dẫn : TS. NGUYỄN QUYẾT THẮNG CÁN BỘ HƢỚNG DẪN KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
i LỜI CẢM ƠN Trƣớc hết, cho phép tôi bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc nhất tới các cơ quan, đơn vị và cá nhân đã trực tiếp giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành luận văn tốt nghiệp. Qua đây, tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy/Cô Trƣờng Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh và Viện Đào tạo Sau Đại đã giảng dạy tận tình giúp tôi có đƣợc những kiến thức quý báu để ứng dụng vào trong công việc chuyên môn của mình. Đặc biệt, là thầy TS.Nguyễn Quyết Thắng đã trực tiếp hƣớng dẫn, hỗ trợ và giúp đỡ tôi rất nhiều trong suốt thời gian qua để tôi có thể hoàn thành Luận văn tốt nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo và Chuyên viên UBND huyện Cần Giờ, các Sở, Ban, Ngành tại Thành phố Hồ Chí Minh đặc biệt là Sở Du lịch, Sở Văn hóa, Thể thao, Cục Thống kê Thành phố Hồ Chí Minh, Viện địa lý tài nguyên Thành phố Hồ Chí Minh và các đơn vị, công ty du lịch, Hƣớng dẫn viên và các khu, điểm du lịch sinh thái tại Cần Giờ đã nhiệt tình đóng góp ý kiến, cung cấp tài liệu, thông tin và hỗ trợ thu thập số liệu để tôi hoàn thành Luận văn này. Một lần nữa, xin chân thành cảm ơn! Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 29 tháng 8 năm 2017 Học viên thực hiện
ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu độc lập của tôi, dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của TS.Nguyễn Quyết Thắng. Số liệu đƣợc nêu trong luận văn là trung thực, các phân tích đánh giá là của tôi và chƣa đƣợc công bố trong bất cứ công trình nào khác. Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 29 tháng 8 năm 2017 Học viên thực hiện Vũ Thị Hƣơng Giang
iii TÓM TẮT Sự phát triển kinh tế xã hội của bất cứ một quốc gia nào trên thế giới đều cần phải có các nguồn lực quan trọng nhƣ vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng, hành lang pháp lý... Đặc biệt để phát triển du lịch sinh thái bền vững cần có nhiều yếu tố nhƣ tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên nhân văn, các cơ sở vật chất hạ tầng kỹ thuật, nguồn nhân lực. Tại Thành phố Hồ Chí Minh, trong những năm qua, ngành du lịch đã nổ lực không ngừng tạo ra các sản phẩm du lịch hấp dẫn mang tính đặc trƣng của vùng nhằm giới thiệu đến với du khách trong và ngoài nƣớc. Khu dự trữ Sinh quyển thế giới Cần Giờ là một trong những điểm đến quan trọng khi đến tham quan và du lịch tại Thành phố. Đƣợc thiên nhiên ban tặng với nguồn tài nguyên tự nhiên và nhân văn, vị trí địa lý vô cùng thuận lợi để phát triển du lịch sinh thái bền vững. Tuy nhiên, hoạt động du lịch sinh thái diễn ra nơi đây thực sự chƣa đƣợc định hƣớng và khai thác hiệu quả, đặc biệt là việc khai thác tiềm năng để phục vụ cho phát triển du lịch, cụ thể nhƣ: Lƣợng khách, doanh thu và quy mô đầu tƣ chƣa xứng tầm với tiềm năng phát triển du lịch sinh thái của địa phƣơng. Nhận thấy thực trạng khai thác tiềm năng du lịch sinh thái tại Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ chƣa có định hƣớng và giải pháp đúng đắn trong việc khai thác tiềm năng để phục vụ phát triển du lịch sinh thái bền vững. Xuất phát từ thực tiễn nên tác giả chọn đề tài “Giải pháp khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững tại khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ” làm luận văn tốt nghiệp trong chƣơng trình cao học Quản trị Dịch vụ Du lịch và Lữ hành.
iv Bằng phƣơng pháp định tính với những lý luận cơ bản, luận văn nêu lên hệ thống lý thuyết liên quan đến khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững, đánh giá thực trạng khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững tại Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ. Sau đó kiểm chứng lại bằng phƣơng pháp định lƣợng thông qua việc phát phiếu khảo sát Khách du lịch tại nơi đây. Sau khi tổng hợp phân tích đánh giá kết quả để đƣa ra những giải pháp – kiến nghị đúng đắn cho việc khai thác tiềm năng để phục vụ cho việc phát triển du lịch sinh thái bền vững tại khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ.
v ABSTRACT None of countries in the world has been growing its economy without fundamental factors like geographical features, environmental conditions, national security services, administrative laws and regulations, etc. For developing ecology and sustainable tourism, particularly, requires a large number of basic elements, such as great natural and man-made resources, infrastructure investment and human resource. Ho Chi Minh City is a case in point, over the past few years, tourism operators have put in considerable efforts in order to provide a wide range of attractive and typical services, which has brought a large number of domestic tourists as well as international visitors to Ho Chi Minh City Can Gio, one of Biosphere Reserves of The World, is also one of major destinations of majority of journeys to Ho Chi Minh City due to magnificent landscapes, great natural resources and ideal location which play significant role in the growth of ecology and sustainable tourism. However, there are no effectively specific plans which take great advantages for tourism development in Can Gio. This is shown by slow increasing in the total of revenue and visitors annually. On the whole, the current situation of Can Gio’s tourism development facing the tourism planners is to find stratergic direction to exploit the potentialities of ecology and sustainable tourism. For the above – mentioned reasons, I would like to choose the research thesis Solutions to exploiting and developing ecology and sustainable tourism in Can Gio district which is regarded as my Master theisis. With a qualitative analysis as well as fundamental hypotheses, the research points out general information related to potentially economic
vi development of Can Gio Tourism and evaluates the current resource exploitation. Moreover, I also use quantitative analysis which focuses on the data collected from on-site tourists to ensure the qualitative study is reliable. As the result of the study, I strongly suggest the effective methods toward to development of ecology and sustainable tourism in Can Gio District.
vii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................... i LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................... ii ABSTRACT .........................................................................................................v DANH MỤC BẢNG.......................................................................................... xi PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài: ............................................................................................ 1 2. Mục tiêu của đề tài: ........................................................................................................... 2 2.1. Mục tiêu chung: .............................................................................................................. 2 2.2. Mục tiêu cụ thể: .............................................................................................................. 3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: .................................................................................... 3 3.1. Đối tượng nghiên cứu: .................................................................................................... 3 3.2. Phạm vi nghiên cứu: ....................................................................................................... 3 4. Tổng quan tài liệu nghiên cứu: .......................................................................................... 3 4.1. Tài liệu nước ngoài:........................................................................................................ 4 4.2.Tài liệu trong nước: .................................................................................... 6 5. Điều mới của luận văn:...................................................................................................... 8 6. Phương pháp nghiên cứu: ................................................................................................. 8 6.1. Phương pháp thu thập số liệu:........................................................................................ 8 6.2. Phương pháp nghiên cứu:............................................................................................... 9 6.2.1. Phương pháp chuyên gia......................................................................... 9 6.2.2. Phương pháp Phân tích – Tổng hợp ..................................................... 10 6.2.3. Phương pháp thống kê mô tả ................................................................ 10 6.2.4. Phương pháp nghiên cứu thực địa ........................................................ 10 7. Kết cấu của luận văn ................................................................................... 10 1.1. Một số vấn đề cơ bản về du lịch sinh thái..................................................................... 11 1.1.1. Khái niệm du lịch sinh thái:....................................................................................... 11 1.1.2. Các đặc trưng của du lịch sinh thái: ......................................................................... 12 1.1.3. Các loại hình du lịch sinh thái: ................................................................................. 13 1.2. Vấn đề khai thác tiềm năng du lịch sinh thái: .............................................................. 15 1.2.1. Các khái niệm về tiềm năng du lịch, tài nguyên thiên nhiên : ................................... 15 1.2.2. Phân loại tài nguyên du lịch, tài nguyên thiên nhiên: ............................................... 16 (Nguồn: tác giả tự nghiên cứu và tổng hợp, 2017).............................................................. 19
viii 1.2.4. Tiềm năng du lịch sinh thái: ...................................................................................... 19 1.2.5. Đánh giá tiềm năng du lịch sinh thái: ................................................................... 21 1.3. Phát triển du lịch sinh thái theo hướng bền vững: ....................................................... 21 1.3.1. Khái niện và các nguyên tắc phát triển du lịch bền vững: ........................................ 21 1.3.2. Du lịch sinh thái và phát triển bền vững: .................................................................. 23 1.3.2.1. Du lịch sinh thái và phát triển bền vững: ............................................................... 23 1.3.2.2.Ý nghĩa của việc nghiên cứu du lịch sinh thái và phát triển du lịch bền vững:....... 23 1.3.3. Vai trò của phát triển du lịch sinh thái theo hướng bền vững:.................................. 23 1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch sinh thái theo hướng bền vững: ............ 25 1.4.1. Yếu tố tài nguyên: ...................................................................................................... 25 Tài nguyên DLST là yếu tố quan trọng trong việc thu hút khách du lịch. ........................... 25 1.4.2. Nhóm yếu tố liên quan đến công tác quản lý, tổ chức du lịch sinh thái: ................... 27 1.4.3. Yếu tố liên quan đến du khách: .................................................................................. 28 1.4.6. Nhóm các yếu tố khác: ............................................................................................... 31 1.5. Kinh nghiệm về khai thác tiềm năng và phát triển du lịch sinh thái bền vững ở Việt Nam và trên thế giới .................................................................... 31 1.5.1. Kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới: ........................................................ 31 - Tại Bali – Indonesia: ......................................................................................................... 31 1.5.2. Nghiên cứu một vài mô hình DLST trong nước:........................................................ 36 1.5.3. Những bài học kinh nghiệm trong khai thác tiềm năng du lịch sinh thái bền vững .. 38 2.1. Khái quát về Cần Giờ ................................................................................................... 42 2.1.1. Vị trí địa lý ................................................................................................................. 42 2.1.2. Lịch sử: ...................................................................................................................... 44 2.1.3. Điều kiện tự nhiên: .................................................................................................... 44 2.1.4. Điều kiện xã hội: ........................................................................................................ 45 2.2. Tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững của Cần Giờ..................................... 46 2.2.1. Tài nguyên du lịch sinh thái tự nhiên: ....................................................................... 46 2.2.2. Tài nguyên du lịch sinh thái nhân văn ....................................................................... 50 2.3. Thực trạng phát triển du lịch sinh thái tại khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ ................. 54 2.3.1. Thực trạng về khai thác khách tại Cần Giờ: ............................................................. 54 2.3.2. Thực trạng về cơ sở vật chất phục vụ du lịch sinh thái: ............................................ 56 ......................................................................................................................... 58 2.4. Thực trạng về nguồn nhân lực tham gia hoạt động Du lịch sinh thái tại Cần Giờ ...... 69 2.5. Thực trạng về công tác tuyên truyền và quảng bá du lịch sinh thái bền vững tại Cần Giờ ....................................................................................................................................... 73 2.6. Vốn đầu tư ..................................................................................................................... 76 2.7. Đánh giá công tác bảo vệ môi trường và giáo dục cộng đồng ..................................... 80
ix Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP KHAI THÁC TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI BỀN VỮNG TẠI KHU DỰ TRỮ SINH QUYỂN CẦN GIỜ .................................................................................................................. 88 3.1. Định hướng phát triển du lịch sinh thái bền vững tại Cần Giờ: .................................. 88 3.2.Một số giải pháp về khai thác tài nguyên phục vụ cho du lịch sinh thái bền vững ....... 90 3.2.1.Giải pháp về khai thác tài nguyên phục vụ cho du lịch sinh thái bền vững: .............. 90 3.2.2. Giải pháp về cơ sở vật chất phục vụ du lịch sinh thái bền vững: .............................. 91 - Giải pháp về công tác tuyên truyền, vận động: ................................................................. 93 - Giải pháp về công tác xúc tiến, quảng bá: ........................................................................ 93 3.2.7. Đa dạng hóa sản phẩm du lịch: ................................................................................. 98 3.3. Các mặt công tác khác ................................................................................................ 100 3.3.1. Công tác quản lý nhà nước về du lịch tại địa phương: ........................................... 100 3.3.2. Công tác đảm bảo môi trường kinh doanh dịch vụ du lịch: .................................... 101 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ: ........................................................................ 102 A.Kết luận: ......................................................................................................................... 102 B.Kiến nghị: ....................................................................................................................... 103 1.Đối với Ủy ban nhân dân thành phố: ............................................................................. 103 2.Đối với các Sở Ban ngành thành phố: ............................................................................ 104 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 105 PHỤ LỤC
x DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BVHTTDL: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch BĐKH: Biến đổi khí hậu BVMT: Bảo vệ môi trƣờng CĐDCĐP: Cộng đồng dân cƣ địa phƣơng CSHT: Cơ sở hạ tầng CSVCKT: Cơ sở vật chất kỹ thuật DLST BV: Du lịch sinh thái bền vững DLST: Du lịch sinh thái DL: Du lịch HDV DLST: Hƣớng dẫn viên du lịch sinh thái KDL: Khách du lịch RNM CG: Rừng ngập mặn Cần Giờ SDL: Sở Du lịch SVHTTDL: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TCDL: Tổng cục Du lịch TP.HCM: Thành phố Hồ Chí Minh TNTN: Tài nguyên thiên nhiên VHĐP: Văn hóa địa phƣơng VQG: Vƣờn Quốc gia UBND.TP: Ủy ban nhân dân thành phố UBND: Ủy ban nhân dân
xi DANH MỤC BẢNG Bảng 1.2. Các loại hình du lịch sinh thái .......................................................................... 15 Bảng 1.4. Phân loại tài nguyên thiên nhiên ...................................................................... 18 Bảng 1.5. 3 Vai trò của tài nguyên đối với sự phát triển du lịch sinh thái ...................... 18 Bảng 1.6. 10 Nguyên tắc phát triển du lịch bền vững ....................................................... 22 Bảng 1.7. Một số chính sách phát triển du lịch tại Inđonesia .......................................... 32 Bảng 1.7. 6 chính sách chiến lược TAT phát triển du lịch sinh thái tại Thái Lan.......... 35 Bảng 2.2. Thống kê các vùng nông -lâm-ngư nghiệp tại huyện Cần Giờ............................ 49 Bảng 2.3. Các di tích được công nhận của Cần Giờ ......................................................... 50 Bảng 2.4. Hoạt động của 3 làng nghề đang được khai thác phục vụ .............................. 52 Bảng 2.5. Cảnh quan thiên nhiên đặc trưng của Cần Giờ ............................................... 53 Bảng 2.6. Thống kê lượt khách, chi tiêu và khách quốc tế ............................................... 54 Bảng 2.8. Thống kê số cơ sở phục vụ lưu trú du lịch tại huyện Cần Giờ đến 3/2017 ..... 56 Bảng 2.9. Hướng quy hoạch phát triển cơ sở lưu trú .................................................... 58 Bảng 2.10. Hướng quy hoạch phân loại, xếp hạng cơ sở ................................................. 59 Bảng 2.11. Thống kê cơ sở dịch vụ du lịch tại huyện Cần Giờ ........................................ 60 Bảng 2.12. Những hàng hóa đặc sản được sản xuất tại Cần Giờ .................................... 63 Bảng 2.13. Thống kê các khu, điểm du lịch sinh thái tại Cần Giờ ................................... 64 Bảng 2.15. Thông tin về các loại hình du lịch sinh thái huyện Cần Giờ 2015 ................ 67 Bảng 2.16. Đánh giá thực trạng cơ sở hạ tầng, kỹ thuật phục vụ .................................... 69 Bảng 2.17. Lao động trực tiếp trong ngành du lịch .......................................................... 70 Bảng 2.19. Nhu cầu nhân lực các nhóm ngành nghề tại TP.HCM ................................. 72 Bảng 2.21. Thống kê các hoạt động quảng bá và xúc tiến du lịch ................................... 74 Bảng 2.23. Nguyên nhân hoạt động quảng bá và xúc tiến ............................................... 75 Bảng 2.24. Một số dự án đầu tư vào phục vụ du lịch trong năm 2017 ............................ 76 Bảng 2.25. Các dự án nhằm thúc đẩy phát triển du lịch Cần Giờ ................................... 78 Bảng 3.1. Nội dung tối thiểu cần triển khai trong giáo dục cộng đồng cho du lịch........ 98
xii BIỂU ĐỒ Biểu đồ 1.1. Mô hình của Pamela A. Wight về các nguyên tắc và giá trị ............... 4 Bản đồ 2.1.Bản đồ hành chính huyện Cần Giờ ..................................................... 43 Biểu đồ 2.7. Thống kê khách du lịch và doanh thu du lịch ................................... 55 Biểu đồ 2.14.Các dịch vụ cần thiết phục vụ nhu cầu của khách du lịch tại Cần Giờ ............................................................................................................................. 66 Biểu đồ 2.232 Kênh thông tin du khách.................................................................. 75
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Trong khoảng 5 năm trở lại đây, kinh tế gặp nhiều khó khăn kéo dài ở một số quốc gia và khu vực trên thế giới nhƣng ngành du lịch vẫn phát triển và ít bị ảnh hƣởng so với các ngành tế tế khác. Theo tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO năm 2015 lƣợng du khách quốc tế đạt hơn 1 tỷ lƣợt ngƣời, tăng hơn 4% so với năm trƣớc đó. Lƣợng khách du lịch ra nƣớc ngoài (có nghỉ qua đêm) tăng hơn 50 triệu lƣợt ngƣời. Năm 2015 cũng là năm thứ sáu liên tiếp lƣợng khách du lịch quốc tế đạt mức tăng trƣởng hàng năm từ 4% trở lên và Du lịch quốc tế đã tiến triển đến một tầm cao mới, đóng góp vào tăng trƣởng kinh tế, tạo việc làm cho nhiều ngƣời ở khắp nơi trên thế giới. Cũng theo UNWTO dự báo khu vực Châu Á-Thái Bình Dƣơng, Châu Mỹ sẽ tăng mạnh nhất với mức tăng là 4-5% trong những năm tiếp theo, tiếp đến là Châu Âu với mức tăng 3,5-4,5%. Trong khi đó, số liệu tƣơng ứng dự kiến của Châu Phi và Trung Đông đều là 2-5%. Do đó, các quốc gia cần tăng cƣờng chính sách để thúc đẩy ngành du lịch tiếp tục tăng trƣởng, bao gồm tăng cƣờng tính bền vững trong hoạt động du lịch (Thu Hƣơng, 2013). Đối với thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), Ban Thƣờng vụ Thành ủy về phát triển ngành du lịch đã khẳng định “Du lịch là ngành kinh tế có tính liên ngành liên vùng, là ngành kinh tế tổng hợp, có giá trị kinh tế cao góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của TP.HCM cụ thể: doanh thu ngành du lịch thành phố bình quân tăng 16,4%, chiếm khoảng 39% doanh thu du lịch cả nƣớc, đóng góp 9% vào tăng trƣởng GRDP” (Thành ủy TP.HCM, 2016). Trong Chiến lƣợc phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và Quy hoạch tổng thể phát triển vùng Đông Nam bộ đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 đã xác định phát triển du lịch bền vững (DLBV) gắn chặt với việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc; giữ gìn cảnh quan, bảo vệ môi trƣờng; bảo đảm an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội
2 và Cần Giờ đƣợc xác định là một trong ba trung tâm không gian du lịch của TP.HCM. Có rất nhiều đề tài nghiên cứu đến việc phát triển du lịch về Cần Giờ, tuy nhiên chủ yếu đƣa ra các vấn đề về chiến lƣợc, sản phẩm và vấn đề môi trƣờng khi phát triển du lịch, chƣa quan tâm đến việc khai thác các tiềm năng để phục vụ phát triển du lịch sinh thái bền vững để thu hút khách du lịch. Hiện nay, Cần Giờ là địa phƣơng có nhiều tiềm năng nhất để phát triển hoạt động phát triển du lịch sinh thái bền vững của TP.HCM. Du lịch sinh thái bền vững mang lại nguồn kinh tế to lớn, tạo cơ hội việc làm và nâng cao thu nhập cho quốc gia cũng nhƣ cộng đồng ngƣời dân địa phƣơng và góp phần bảo vệ môi trƣờng sinh thái, bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên và văn hóa cộng đồng. Tuy nhiên việc khai thác tiềm năng vào phục vụ du lịch tại Cần Giờ chƣa đạt hiệu quả cao do nhiều nguyên nhân nhƣ quy mô đầu tƣ chƣa tƣơng xứng với tiềm năng; quy hoạch chƣa đồng bộ; đội ngũ quản lý chƣa nhận thức đầy đủ về DLST, công tác tổ chức quản lý tại các điểm tài nguyên còn yếu kém, ngƣời dân địa phƣơng chƣa nhận thức tầm quan trọng của mình trong hoạt động DLST tại địa phƣơng (UBND huyện Cần Giờ, 2016). Vấn đề đặt ra là thực trạng khai thác tiềm năng du lịch sinh thái tại Cần Giờ chƣa đi đúng hƣớng và cần có giải pháp đúng đắn trong việc khai thác tiềm năng để phục vụ phát triển DLSTBV tại đây. Đề tài “Giải pháp khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững tại Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ” đƣợc tác giả nghiên cứu xuất phát từ thực tiễn trên, nhằm góp phần vào công tác nâng cao và phát triển DLSTBV tại Cần Giờ. Tuy nhiên, luận văn chỉ giới hạn trong việc đánh giá và phân tích thực trạng khai thác du lịch sinh thái tại đây qua đó đƣa ra giải pháp thiết thực. 2. Mục tiêu của đề tài: 2.1. Mục tiêu chung:
3 Đƣa ra các giải pháp thiết thực để phát triển DLSTBV tại Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ. 2.2. Mục tiêu cụ thể: -Hệ thống hóa các lý thuyết liên quan đến khai thác tiềm năng phát triển du lịch sinh thái bền vững. -Đánh giá thực trạng khai thác du lịch sinh thái tại Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ. -Đề xuất định hƣớng và một số giải pháp khai thác tiềm năng phát triển DLSTBV tại khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu: 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu: - Đề tài nghiên cứu tiềm năng để phát triển hoạt động DLSTBV tại Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ. Từ đó đề xuất ra những giải pháp thiết thực để phát triển hoạt động DLSTBV tại địa bàn nghiên cứu. - Các chủ thể tham gia vào công tác quản lý, khai thác tài nguyên, phát triển hoạt động DLST gồm cơ quan quản lý nhà nƣớc, doanh nghiệp du lịch, cộng đồng dân cƣ địa phƣơng và khách du lịch đến với Cần Giờ. 3.2. Phạm vi nghiên cứu: *Về không gian: Phạm vi nghiên cứu của đề tài chỉ giới hạn trên địa bàn huyện Cần Giờ thuộc TP.HCM mà cụ thể hơn là Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ. *Về thời gian: Nhóm nghiên cứu thu thập các tài liệu thứ cấp và sơ cấp về tiềm năng và thực trạng phát triển DLST trong giai đoạn 2012 – 2016 và một số tài liệu sơ cấp đƣợc thu thập từ tháng 4 năm 2017 đến tháng 7 năm 2017. Các nội dung định hƣớng và một số giải pháp phát triển du lịch sinh thái tại Cần Giờ đƣợc đề xuất cho giai đoạn đến năm 2025. 4. Tổng quan tài liệu nghiên cứu:
4 4.1. Tài liệu nƣớc ngoài: - Đã có nhiều công trình nghiên cứu về du lịch sinh thái theo hƣớng bền vững trên thế giới. Một số nghiên cứu có thể kể đến nhƣ: Trong nghiên cứu: "Du lịch sinh thái - cân bằng các mục tiêu kinh tế, môi trường và xã hội trong khuôn khổ đạo đức" Pamela A. Wight (1997) đã đƣa ra những nguyên tắc cơ bản làm nền tảng phát triển DLST bền vững, trong đó 3 nhóm mục tiêu về kinh tế, xã hội, môi trƣờng đƣợc coi là có tầm quan trọng nhƣ nhau, phải đƣợc giải quyết một cách cân đối để đạt đƣợc sự phát triển bền vững, bao gồm: Kinh tế cộng đồng; Bảo tồn hợp lý; Kết hợp kinh tế với môi trường. Các mục tiêu kinh tế Các mục tiêu xã hội - Lợi ích kinh tế của Kết hợp kinh tế - Lợi ích cộng đồng người dân với môi - Sự tham gia KHH, - Lợi ích của doanh trường giáo dục và việc nghiệp của các ngành làm DLST - Không làm cạn kiệt nguồn lực Bảo tồn một bền vững - Thừa nhận giá trị cách hợp lý nguồn tài nguyên Các mục tiêu môi trường Biểu đồ 1.1. Mô hình của Pamela A. Wight về các nguyên tắc và giá trị du lịch sinh thái bền vững Trong nghiên cứu của Hill (2011) “Du lịch sinh thái ở khu vực Amazon Peru sự kết hợp giữa du lịch, bảo tồn và phát triển cộng đồng”: đã đề xuất một số nguyên tắc chủ yếu nhằm đạt đƣợc thành công trong quá trình phát triển du lịch sinh thái bền vững ở khu vực rừng nhiệt đới. Cụ thể, những nguyên tắc đó là tạo điều kiện cho cộng đồng tham gia vào hoạt động du lịch sinh thái, trao đổi nhận thức giữa cộng đồng và ngƣời điều hành tour du lịch, đồng quản lý tài nguyên rừng, kết hợp đào tạo và du lịch, giảm thiểu ảnh hƣởng của hoạt