Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương trên thị trường lúa gạo

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:107

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 18
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu là xây dựng được mục tiêu, phạm vi kinh doanh và lựa chọn chiến lược kinh doanh trên thị trường lúa gạo cho Vinaseed. Đồng thời đề xuất các giải pháp để thực hiện mục tiêu và chiến lược đã chọn. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung của luận văn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương trên thị trường lúa gạo

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG TRUNG ƯƠNG TRÊN THỊ TRƯỜNG LÚA GẠO Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh HỌ VÀ TÊN HỌC VIÊN: PHẠM NGỌC HOÀNG ANH Hà Nội – Năm 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG TRUNG ƯƠNG TRÊN THỊ TRƯỜNG LÚA GẠO Ngành: Kinh Doanh Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh Mã số: 8340101 Họ và tên học viên: Phạm Ngọc Hoàng Anh Người hướng dẫn: PGS. TS Trần Sĩ Lâm Hà Nội – Năm 2018
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sỹ Quản trị kinh doanh với đề tài “Chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương trên thị trường lúa gạo” là công trình học tập, nghiên cứu độc lập của tôi. Các số liệu, kết quả trong Luận văn là trung thực, chính xác, có nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, tháng 03 năm 2018 Tác giả Phạm Ngọc Hoàng Anh
ii LỜI CẢM ƠN Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các Thầy cô trường Đại học Ngoại Thương đã giúp tôi trang bị tri thức về quản trị kinh doanh và tạo điều kiện thuận lợi trong suốt quá trình học thạc sỹ tại trường. Để hoàn thành Luận văn thạc sỹ này, tôi xin đặc biệt chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của PGS. TS Trần Sĩ Lâm – Giảng viên trường Đại học ngoại thương đã nhiệt tình hỗ trợ tôi trong suốt quá trình thực hiện Luận văn. Xin trân trọng cảm ơn các tổ chức, doanh nghiệp và các cá nhân đã nhiệt tình giúp đỡ, chia sẻ thông tin và cung cấp cho tôi nhiều nguồn tài liệu hữu ích phục vụ đề tài luận văn này. Đặc biệt tôi xin được gửi lời cảm ơn tới Trung tâm thông tin PTNNNT – Viện Chính sách và Chiến lược PTNNNT Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn; Công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương và các cán bộ của chi nhánh Kinh doanh Nông sản đã hỗ trợ tôi rất nhiều để hoàn thành được Luận văn này. Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình đã động viên, hỗ trợ tôi rất nhiều trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành chương trình thạc sĩ Quản trị kinh doanh. Hà Nội, tháng 03 năm 2018 Tác giả Phạm Ngọc Hoàng Anh
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................................................i LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................................. ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.........................................................................................................v DANH MỤC BẢNG .................................................................................................................... vii DANH MỤC HÌNH .................................................................................................................... viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN .............................................................. ix LỜI MỞ ĐẦU ..................................................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC CẤP KINH DOANH.6 1.1. Chiến lược và chiến lược cấp kinh doanh ..................................................... 6 1.1.1. Khái niệm và phân loại về chiến lược .............................................................. 6 1.1.2. Chiến lược cấp kinh doanh ................................................................................. 7 1.1.3. Đặc trưng của chiến lược cấp kinh doanh ...................................................... 8 1.2. Quy trình xây dựng chiến lược cấp kinh doanh .......................................... 10 1.2.1. Phân tích môi trường bên trong và bên ngoài của doanh nghiệp ..........10 1.2.2. Xác định chiến lược cấp kinh doanh...............................................................20 1.3. Các giải pháp triển khai chiến lược. ............................................................ 25 1.3.1. Lựa chọn chuỗi giá trị ........................................................................................26 1.3.2. Xây dựng bản đồ chiến lược kinh doanh .......................................................26 CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ CHIẾN LƯỢC VÀ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG TRUNG ƯƠNG TRÊN THỊ TRƯỜNG LÚA GẠO.......................................................................................................... 30 2.1. Tổng quan về chiến lược và hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương. ......................................................................... 30 2.1.1. Chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương. ................................................................................................................................... 30 2.1.2. Đánh giá kết quả thực hiện chiến lược kinh doanh của Vinaseed..........32 2.1.2.1. Quản trị nhân sự và tổ chức..............................................................................32 2.1.2.2. Kết quả tài chính và kinh doanh: .....................................................................35 2.2. Tình hình thực hiện chiến lược sản xuất kinh doanh trên thị trường lúa gạo của Vinaseed .......................................................................................................... 38 2.2.1. Kết quả sản xuất kinh doanh trên thị trường lúa gạo của Vinaseed ......38
iv 2.2.2. Đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh trên thị trường lúa gạo ..............41 CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG BÊN TRONG VÀ BÊN NGOÀI CỦA VINASEED TRÊN THỊ TRƯỜNG LÚA GẠO ...................................................................... 43 3.1. Phân tích môi trường bên trong Công ty ..................................................... 43 3.1.1. Phân tích các nguồn lực của Công ty .............................................................43 3.1.2. Xác định lợi thế cạnh tranh của Công ty .......................................................51 3.1.3. Ma trận phân tích các yếu tố bên trong .........................................................54 3.2. Phân tích môi trường bên ngoài................................................................... 58 3.2.1. Phân tích môi trường Vĩ Mô .............................................................................58 3.2.2. Phân tích môi trường Vi Mô, môi trường ngành .........................................63 3.2.3. Ma trận phân tích các yếu tố bên ngoài ........................................................68 CHƯƠNG 4: XÁC ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH VÀ CÁC GIẢI PHÁP TRIỂN KHAI............................................................................................................................................... 71 3.1. Xác định mục tiêu, phạm vi kinh doanh ...................................................... 71 3.1.1. Mục tiêu chiến lược kinh doanh .......................................................................71 3.1.2. Phạm vi kinh doanh .............................................................................................71 3.2. Lựa chọn chiến lược kinh doanh ................................................................. 73 3.2.1. Phân tích SWOT ...................................................................................................73 3.2.2. Áp dụng Ma trận QSPM lựa chọn chiến lược cấp kinh doanh ................77 3.3. Các giải pháp triển khai chiến lược ............................................................. 81 3.3.1. Lựa chọn chuỗi giá trị ........................................................................................81 3.3.2. Xây dựng bản đồ chiến lược .............................................................................83 KẾT LUẬN.................................................................................................................................... 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................................... 89 PHỤ LỤC....................................................................................................................................... 93
v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt Tên tiếng Anh Tên tiếng Việt Các thuật ngữ bằng tiếng Việt CN Chi nhánh ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long HTX Hợp tác xã KCN Khu công nghiệp LNST Lợi nhuận sau thuế Nông nghiệp và phát triển nông NNPTNT thôn SXKD Sản xuất kinh doanh TCT Tổng công ty TTS Tổng tài sản VCSH Vốn chủ sở hữu XNK Xuất nhập khẩu Các thuật ngữ tiếng Anh Association of Southeast Asian Hiệp hội các quốc gia Đông Nam ASEAN Nations Á BSC Balanced Score Card Thẻ điểm cân bằng CPI Consumer Price Index Chỉ số giá tiêu dùng External Factor Analysis Chiến lược phân tích các yếu tố EFAS Stratergy bên ngoài EU European Union Liên minh châu Âu Food and Agriculture Tổ chức Lương thực và Nông FAO Organization of the United nghiệp Liên Hiệp Quốc Nations FTA Free Trade Agreement Hiệp định thương mại tự do GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội Internal Factor Analysis Chiến lược phân tích các yếu tố nội IFAS Stratergy bộ Institute of Policy and Strategy Viện Chính sách và Chiến lược IPSARD for Agriculture and Rural Phát triển Nông nghiệp Nông thôn Development KPI Key Performance Indicators Chỉ số đánh giá hiệu quả công việc O Opportunities Điểm yếu/Cơ hội Quantitative Strategic Planning Ma trận hoạch định chiến lược có QSPM Matrix thể định lượng R&D Research & Development Nghiên cứu và phát triển
vi ROA Return on Assets Tỷ số lợi nhuận trên tài sản ROE Return On Equity Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu S Treght Strengths Điểm mạnh T Threats Thách thức The United States Department of USDA Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ Agriculture VFA Vietnam Food Association Hiệp hội lương thực Việt Nam W Weaknesses Điểm yếu/Thách thức
vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Kết quả tài chính của Vinaseed giai đoạn 2013 - 2017. ........................... 37 Bảng 3.1: So sánh chỉ số tài chính cơ bản của 3 công ty trong ngành lúa gạo Việt Nam.44 Bảng 3.2: Điểm mạnh và Điểm yếu trong hoạt động kinh doanh của Vinaseed trên thị trường lúa gạo ...................................................................................................... 57 Bảng 3.3: Cơ hội và Thách thức trong hoạt động kinh doanh gạo của Vinaseed trên thị trường lúa gạo. ..................................................................................................... 70 Bảng 4.1: Phân tích SWOT môi trường kinh doanh của Vinaseed trên thị trường lúa gạo ............................................................................................................................. 76 Bảng 4.2: Ma trận QSPM – lựa chọn chiến lược kinh doanh cho Vinaseed trên thị trường lúa gạo ........................................................................................................... 79
viii DANH MỤC HÌNH Hình 1.1: Chuỗi giá trị tổng quát của doanh nghiệp ................................................. 14 Hình 2.1: Mục tiêu tốc độ tăng trưởng bình quân 5 năm của Vinaseed ................... 31 Hình 2.2: Sơ đồ tổ chức của Vinaseed ...................................................................... 33 Hình 2.3: Cơ cấu nguồn nhân lực của Vinaseed Group năm 2017 ........................... 34 Hình 2.4: Tăng trưởng TTS và VCSH của Vinaseed giai đoạn 2013-2017. ............ 35 Hình 2.5: Tăng trưởng lợi nhuận của Vinaseed giai đoạn 2013-2017. ..................... 36 Hình 2.6: Tăng trưởng tổng doanh thu của Vinadeed giai đoạn 2013 - 2017. ................ 36 Hình 2.7: Kết quả sản xuất, kinh doanh mảng kinh doanh gạo năm 2017 ............... 38 Hình 2.8: Cơ cấu sản lượng gạo thương hiệu tiêu thụ năm 2017 của Vinaseed. ...... 39 Hình 2.9: Cơ cấu nhà phân phối gạo năm 2017 của Vinaseed. ................................ 40 Hình 3.1: Cơ cấu lao động trình độ đại học trở lên của Vinaseed năm 2017 ........... 45 Hình 3.2: Tuổi đời và năm kinh nghiệm trong Vinaseed năm 2017 ......................... 46 Hình 3.3: Mối quan hệ ứng xử trong Vinaseed ......................................................... 48 Hình 3.4: Cơ cấu sản lượng gạo tiêu thụ của Vinaseed năm 2016, năm 2017 ......... 49 Hình 3.5: Chuỗi giá trị mảng kinh doanh gạo của Vinaseed .................................... 51 Hình 3.6: Tiêu thụ gạo bình quân đầu người 2002 – 2014 .......................................... 64 Hình 3.7: Tỷ lệ chi tiêu hộ gia đình phân theo nhóm ngũ vị .................................... 65 Hình 4.1: Chuỗi giá trị mảng kinh doanh gạo của Vinaseed ........................................ 83 Hình 4.2: Bản đồ chiến lược kinh doanh của Vinaseed trên thị trường lúa gạo ....... 86
ix TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Dựa trên cơ sở lý thuyết về chiến lược kinh doanh và tình hình xây dựng, thực hiện chiến lược sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương trên thị trường lúa gạo, Luận văn đã đưa ra lý do Công ty cần phải xây dựng chiến lược kinh doanh cho mảng sản xuất kinh doanh lúa gạo. Từ đó, Luân Văn đã phân tích được các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức và đặc biệt là lợi thế cạnh tranh của công ty. Từ đó, Luận văn đã sử dụng các ma trận phân tích các yếu tố nội bộ (IFAS Matrix – Internal Factor Analysis Stratergy) và ma trận phân tích các yếu tố bên ngoài (EFAS Matrix- External Factor Analysis Stratergy) để lượng hóa, đánh giá sự tác động của điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức tới hoạt động của doanh nghiệp trên thị trường lúa gạo. Tiếp đó, Luận văn đã xây dựng được các mục tiêu kinh doanh bao gồm mục tiêu tổng quát và mục tiêu tài chính, và phạm vi hoạt động kinh doanh của công ty trên thị trường lúa gạo. Và để đạt được mục tiêu trong phạm vi hoạt động kinh doanh đã đề ra và dựa vào các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức đã được phân tích ở trên, luận văn đã sử dụng 2 công cụ Ma trận SWOT (Strengths – Weaknesses – Opportunities – Threats) và ma trận QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix) để phân tích và lựa chọn được chiến lược cho công ty tăng trưởng và phát triển, đó là chiến lược 2: Chiến lược tập trung phát triển, mở rộng thị trường Cuối cùng, Luận văn đã đề ra hai giải pháp tổng thể giúp công ty xác định được các hoạt động, mục tiêu trọng tâm trong quá trình thực hiện chiến lược đã chọn, đó là giải pháp về lựa chọn chuỗi giá trị và bản đồ chiến lược. Với các giải phát tổng quát, doanh nghiệp có thể tiến hành xây dựng thẻ điểm cân bằng (BSC – Balanced Score Card) và các chỉ số KPI (Key Performance Indicators) để cụ thể hóa các mục tiêu trọng tâm và kiểm soát việc thực hiện chiến lược.
1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Lúa gạo là cây lương thực chính và là nguồn thu nhập chủ đạo của hàng triệu hộ gia đình vùng nông thôn Việt Nam. Đồng thời ngành lúa gạo là một trong những ngành quan trọng đảm bảo an ninh lương thực cho quốc gia. Tuy nhiên hiện nay, thu nhập của ngành trồng lúa gạo lại rất thấp so với mặt bằng thu nhập của toàn xã hội mặc dù Việt Nam là một trong ba quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Bên cạnh đó, ngành lúa gạo Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn, thách thức từ biến đổi khí hậu, thiếu hụt nguồn nước, thoái hóa đất, chất lượng, giá cả và thị trường xuất khẩu gạo. Chính vì thế, ngành lúa gạo cần cải cách, đổi mới toàn diện quy trình sản xuất, chế biến, kinh doanh gạo để nâng cao vai trò của ngành và thu nhập của nông dân trong thời gian tới. Nắm bắt được tình hình trên, Công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương (Vinaseed) đã từng bước mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh sang thị trường lúa gạo để góp phần nâng cao hiệu quả của ngành. Hiện nay, Vinaseed đã hoạt động 50 năm trên ngành giống cây trồng Việt Nam, trong đó Giống lúa là một trong những sản phẩm chính của Công ty. Công ty đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong ngành giống lúa, cung cấp ra thị trường nhiều mặt hàng giống năng suất, chất lượng cao như giống lúa RVT, giống lúa Trân châu hương, giống lúa Thiên Ưu 8…, góp phần vào sự phát triển của ngành lúa gạo Việt Nam. Thực hiện chiến lược phát triển hoạt động kinh doanh theo chuỗi giá trị ngành, cuối năm 2015- đầu năm 2016, Công ty đã chính thức thành lập phòng Kinh doanh Nông sản, chuyên cung cấp các mặt hàng gạo ra thị trường trong nước. Trải qua 2 năm kinh doanh trên thị trường lúa gạo, Công ty đã bộc lộ nhiều điểm yếu và khó khăn khi kinh doanh trên thị trường như thiếu định hướng phát triển gây thiếu nguồn lực, hạn chế trong hoạt động chế biến, quản lý mảng kinh doanh gạo và chưa thực sự đóng góp vào sự phát triển của Công ty như kỳ vọng. Trong khi đó, nghiên cứu và xây dựng chiến lược kinh doanh đang là công cụ số một được các công ty trong và ngoài nước thực hiện nhằm nắm bắt, định hình
2 hoạt động kinh doanh hướng tới tạo lợi thế cạnh tranh so với các doanh nghiệp khác trong ngành. Vì vậy, để giải quyết các vấn đề tồn tại Công ty cần tiến tới nghiên cứu, định hình chiến lược kinh doanh trên mảng kinh doanh lúa gạo nhằm định hướng lại hoạt động kinh doanh lúa gạo. Xuất phát từ tình hình thực tế này, tôi quyết định lựa chọn tên đề tài luận văn thạc sĩ là “Chiến lược kinh doanh của công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương trên thị trường lúa gạo” để nghiên cứu, với mong muốn từ cơ sở lý luận và tình hình kinh doanh trong ngành lúa gạo của Vinaseed để đưa ra các định hướng chiến lược và giải pháp thực hiện thành công chiến lược đó, hướng đến nâng cao vai trò của Vinaseed trong ngành lúa gạo. 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ➢ Tình hình nghiên cứu ngoài nước: Trên thế giới hiện nay, có nhiều nghiên cứu lý thuyết chuyên sâu về Chiến lược kinh doanh, xây dựng chiến lược cấp kinh doanh và các giải pháp triển khai chiến lược cấp kinh doanh. Một số nghiên cứu cụ thể có thể kể tới như là: - Công trình “Chiến lược cạnh tranh” của M. E. Porter đã xây dựng được khái niệm chiến lược cạnh tranh, các kỹ thuật và công cụ phân tích môi trường và các chiến lược cạnh tranh. - Công trình “Strategic Management – Crafting & Executing strategy” của A. Thompson đã xây dựng được khái niệm chiến lược, xác định được tầm quan trọng của chiến lược, đồng thời đưa ra được các phương pháp phân tích, lựa chọn và giải pháp thực hiện chiến lược. ➢ Tình hình nghiên cứu trong nước: Tại Việt Nam, đã có nhiều nghiên cứu về thị trường lúa gạo Việt Nam và Chính phủ đã xây dựng chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam giai đoạn 2017 – 2020, định hướng đến năm 2030, tuy nhiên Vinaseed chưa có nghiên cứu về chiến lược kinh doanh trên thị trường lúa gạo. Hiên tại, Công ty mới xây dựng chiến lược kinh doanh cấp công ty và chiến lược kinh doanh cho ngành giống cây trồng. Do đó, người viết hy vọng Luận văn sẽ đóng góp được cái nhìn tổng quát về thị trường lúa gạo và sự tác động của thị trường đối với hoạt động kinh doanh lúa gạo
3 của Vinaseed. Từ đó, đưa ra chiến lược cụ thể và giải pháp giúp Công ty phát triển bền vững trên thị trường lúa gạo. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ➢ Mục tiêu nghiên cứu: Xây dựng được mục tiêu, phạm vi kinh doanh và lựa chọn chiến lược kinh doanh trên thị trường lúa gạo cho Vinaseed. Đồng thời đề xuất các giải pháp để thực hiện mục tiêu và chiến lược đã chọn. ➢ Nhiệm vụ nghiên cứu: Để thực hiện được mục tiêu nghiên cứu trên, tác giả đưa ra một số nhiệm vụ cụ thể như sau: - Thứ nhất, hệ thống hóa lý thuyết chung về chiến lược kinh doanh và xây dựng, lựa chọn chiến lược kinh doanh, bao gồm: Khải niệm chiến lược kinh doanh, phân loại chiến lược kinh doanh, quy trình xây dựng chiến lược kinh doanh và giải pháp thực hiện chiến lược kinh doanh. - Thứ hai, đánh giá chiến lược và tỉnh hình sản xuất kinh doanh của Vinaseed trên thị trường lúa gạo. Từ đó, đưa ra các lý do Công ty nên xây dựng chiến lược kinh doanh trên thị trường lúa gạo. - Thứ ba, Phân tích các nguồn lực bên trong, bên ngoài doanh nghiệp từ đó xác định được điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức đối với Vinaseed trên thị trường lúa gạo. - Thứ tư, xây dựng các mục tiêu kinh doanh, chiến lược kinh doanh của Vinaseed trên thị trường lúa gạo, tiến đến lựa chọn chiến lược kinh doanh phù hợp nhất và đưa ra các giải pháp thực hiện chiến lược đó. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ➢ Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là chiến lược kinh doanh của Vinaseed và thị trường lúa gạo. ➢ Phạm vi nghiên cứu: - Nội dung: Tác giả đi sâu vào mô tả, phân tích môi trường bên trong và bên ngoài của Vinaseed trên thị trường lúa gạo và tác động của các yếu tố này đến hoạt động kinh doanh của Vinaseed trên thị trường lúa gạo. Từ đó, lựa chọn chiến lược kinh doanh và xây dựng các giải pháp khả thi.
4 - Về không gian: Luận văn nghiên cứu thị trường lúa gạo bắt đầu từ hoạt động sản xuất, thu mua lúa gạo lương thực đến khi gạo được cung cấp tới tay người tiêu dùng và nghiên cứu tại Vinaseed. - Về thời gian: Luận văn tập trung phân tích thị trường lúa gạo trong giai đoạn 2013-2017 và chiến lược, tình hình sản xuất kinh doanh của công ty giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2017, cụ thể hoạt động sản xuất kinh doanh lúa gạo từ năm 2016 đến năm 2017. 5. Những đóng góp mới của Luận văn Căn cứ vào các thông tin, số liệu tổng hợp, Luận văn đã xác định, đánh giá được các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của Vinaseed trên thị trường lúa gạo. Từ đó, Luận văn phân tích, lựa chọn và đề xuất Chiến lược kinh doanh có tính khả thi cao cho Vinaseed và một số giải pháp giúp Công ty thực hiện Chiến lược đã chọn. 6. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu để thực hiện đề tài như: phương pháp thống kê, tổng hợp dữ liệu; phương pháp diễn giải, đánh giá; phương pháp phân tích số liệu dựa vào so sánh, đối chiếu kết hợp với việc minh họa bằng công cụ trực quan như bảng biểu, hình vẽ. Tác giả đã kết hợp nghiên cứu các tài liệu thứ cấp sẵn có trong và ngoài nuớc bao gồm các nghiên cứu về lý luận cơ bản về chiến lược kinh doanh và quản trị chiến lược kinh doanh; những nghiên cứu về phân tích mô hình năm áp lực cạnh tranh, ma trận SWOT, ma trận IFAS, ma trân EFAS, ma trận QSPM, bản đồ chiến lược được các tổ chức trong nước và quốc tế ứng dụng; và những nghiên cứu về thị trường ngành lúa gạo. 7. Kết cấu của Luận văn Ngoài Lời mở đầu, Kết luận và Danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn gồm 4 chương với kết cấu như sau: - Chương 1: Cơ sở lý luận về xây dựng chiến lược cấp kinh doanh.
5 - Chương 2: Tổng quan về hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty cổ phần Giống cây trồng trung ương trên thị trường lúa gạo. - Chương 3: Phân tích môi trường bên trong, bên ngoài của Vinaseed trên thị trường lúa gạo. - Chương 4: Xác định mục tiêu, phạm vi kinh doanh, lựa chọn chiến lược và xây dựng các giải pháp triển khai chiến lược kinh doanh.
6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC CẤP KINH DOANH 1.1. Chiến lược và chiến lược cấp kinh doanh 1.1.1. Khái niệm và phân loại về chiến lược Ngày nay, cụm từ “Chiến lược” được sử dụng phổ biến trong các hoạt động quân sự và đặc biệt là trong kinh doanh. “Chiến lược” thể hiện mục tiêu dài hạn và cách thức tổ chức chuỗi hoạt động theo một trật tự nhằm thực hiện thành công các mục tiêu đó. Cụ thể: - Theo Chandler (1962): Chiến lược như là “việc xác định các mục tiêu, mục đích cơ bản dài hạn của doanh nghiệp và việc áp dụng một chuỗi các hành động cũng như việc phân bổ các nguồn lực cần thiết để thực hiện mục tiêu này”. - Đến những năm 1980, Quinn định nghĩa khái quát hơn thì: “Chiến lược là mô thức hay kế hoạch tích hợp các mục tiêu chính yếu, các chính sách, và các chuỗi hành động vào một tổng thể được cố kết một cách chặt chẽ”. - Sau đó, Johnson và Scholes (1999) định nghĩa: “Chiến lược là định hướng và phạm vi của một tổ chức về dài hạn nhằm giành lợi thế cạnh tranh cho tổ chức thông qua việc định dạng các nguồn lực của nó trong môi trường thay đổi, để đáp ứng nhu cầu thị trường và thỏa mãn mong đợi của các bên hữu quan”. Dựa trên các định nghĩa trên, ta có thể khái quát định nghĩa chiến lược như sau: Chiến lược là việc xây dựng các mục tiêu dài hạn, định hướng phát triển và hệ thống các hoạt động thiết yếu phát huy những điểm mạnh, tận dụng cơ hội, cải thiện những điểm yếu và khắc phục các khó khăn để tạo dựng lợi thế cạnh tranh so với đối thủ cạnh tranh và đồng thời hoàn thành các mục tiêu đó. Hiện nay, Chiến lược được phân loại theo nhiều cánh khác nhau như theo địa lý ta phân chiến lược thành chiến lược quốc gia, chiến lược xuyên quốc gia, chiến lược quốc tế…. Tuy nhiên, cách phân loại chiến lược phổ thông nhất hiện nay được các chuyên gia và lãnh đạo các doanh nghiệp sử dụng là theo các cấp quản lý trong
7 một doanh nghiệp. Theo đó, chiến lược của doanh nghiệp thường được phân chia thành các cấp: - Chiến lược cấp công ty, bao gồm: Chiến lược tăng trưởng; Chiến lược ổn định; Chiến lược thu hẹp; Chiến lược hỗn hợp; - Chiến lược cấp kinh doanh, bao gồm: Chiến lược khác biệt hóa; Chiến lược chi phí thấp; Chiến lược trọng tâm; - Chiến lược cấp chức năng, bao gồm: Chiến lược Marketing; Chiến lược nghiên cứu và phát triển; Chiến lược tài chính; Chiến lược phát triển nhân lực; Chiến lược phát triển sản xuất 1.1.2. Chiến lược cấp kinh doanh ➢ Khái niệm Chiến lược cấp kinh doanh Chiến lược cấp kinh doanh là chiến lược xác định doanh nghiệp sẽ cạnh tranh như thế nào trong một ngành hàng kinh doanh, là những chiến lược gia tăng tối đa lợi thế cạnh tranh và lợi nhuận để công ty có khả năng cạnh tranh hiệu quả trong một ngành kinh doanh đặc thù đã và đang theo đuổi. Đối với một doanh nghiệp đa ngành, đa lĩnh vực chiến lược cấp kinh doanh còn xác định việc lựa chọn sản phẩm hoặc dạng cụ thể thị trường cho từng đơn vị kinh doanh chiến lược độc lập tương đối với nhau và nội bộ doanh nghiệp. Mỗi đơn vị chiến lược kinh doanh tự xác định chiến lược kinh doanh cho đơn vị mình trong mối quan hệ thống nhất với toàn doanh nghiệp. Các chiến lược cạnh tranh phân tích đồng thời hai yếu tố lợi thế cạnh tranh phạm vi ngành và lợi thế cạnh tranh sản phẩm. ➢ Vai trò chiến lược cấp kinh doanh Ngày nay, môi trường kinh doanh của doanh nghiệp luôn luôn thay đổi và tác động không ngừng tới mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi và cải tiến liên tục để duy trì, phát triển và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh. Khi đó, doanh nghiệp rất dễ phát triển chệch hướng để đạt các khoản lợi ích ngắn hạn, làm ảnh hưởng tới sự phát triển bền vững của công ty nếu doanh nghiệp không xác định được rõ ràng mục tiêu của công ty. Do vậy, việc xác định mục tiêu phát triển rõ ràng là yếu tố cần thiết đầu tiên của
8 doanh nghiệp và được doanh nghiệp tìm hiểu, thiết lập khi tiến hành xây dựng chiến lược kinh doanh qua các phân tích các cơ hội, thánh thức của môi trường kinh doanh và điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp Cùng với đó, nguồn lực doanh nghiệp là hữu hạn nên doanh nghiệp cần phải xác định rõ các sức mạnh, nguồn lực nội tại trong mình để có thể tận dụng tối đa các nguồn lực đó để phát triển. Việc xây dựng chiến lược kinh doanh đòi hỏi doanh nghiệp phải phân tích môi trường bên trong doanh nghiệp, để doanh nghiệp biết mình đang có gì, điểm mạnh và điểm yếu của mình ở đâu, khi đó doanh nghiệp có thể tân dụng các điểm mạnh và cải thiện các điểm yếu, sử dụng tối đa nguồn lực để phát triển doanh nghiệp. Việc xây dựng chiến lược kinh doanh giúp doanh nghiệp thực hiện các vấn đề sau: - Xác định các mục tiêu dài hạn, đảm bảo sự phát triển đúng hướng, ổn định và bền vững. - Tận dụng và phối hợp các nguồn lực hạn chế của doanh nghiệp để phát triển. - Định hướng các hoạt động của doanh nghiệp vào việc thực hiện mục tiêu đã đề ra và thỏa mãn nhu cầu, mong muốn của khách hàng mục tiêu, tạo tiền để phát triển bền vững công ty. - Giảm thiểu được các sai lầm do tính không chắc chắn và thiếu định hướng khi không có chiến lược kinh doanh cụ thể. Với những vai trò và lợi ích trên, đa số các doanh nghiệp trên toàn thế giới đều coi việc xây dựng chiến lược kinh doanh là nhiệm vụ hàng đầu. Hiện nay, lập chiến lược kinh doanh là công cụ phổ biến nhất cho các doanh nghiệp tiến hành quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh. 1.1.3. Đặc trưng của chiến lược cấp kinh doanh ➢ Tính toàn cục: Chiến lược kinh doanh là sơ đồ tổng thể về sự phát triển của doanh nghiệp, nó quyết định quan hệ của doanh nghiệp với môi trường khách quan. Tính toàn cục của chiến lược kinh doanh thể hiện trên 3 mặt:
9 - Chiến lược kinh doanh phải phù hợp với xu thế phát triển toàn cục của doanh nghiệp. - Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp phải phù hợp với xu thế phát triển của đất nước về các mặt kinh tế, kỹ thuật, xã hội trong 1 thời kỳ nhất định. - Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp phải phù hợp với trào lưu hội nhập kinh tế của thế giới. Tính toàn cục của chiến lược kinh doanh đòi hỏi phải xem xét tất cả các bộ phận của doanh nghiệp, phải phân tích tình hình của toàn doanh nghiệp, hoàn cảnh toàn quốc và hoàn cảnh quốc tế. Nếu không có quan điểm toàn cục thì không thể có chiến lược kinh doanh tốt. ➢ Tính nhìn xa: Trước kia nhiều doanh nghiệp vì không có quy hoạch chiến lược, gặp việc gì thì làm việc đấy, chạy theo phong trào nên làm việc vất vả mà không hiệu quả. Một trong những nguyên nhân của tình hình đó là do không nắm được xu thế phát triển của doanh nghiệp. Do đó muốn xây dựng được chiến lược kinh doanh tốt thì phải làm công tác dự báo xu thế phát triển về kinh tế, kỹ thuật của xã hội. Một chiến lược kinh doanh thành công thường là một chiến lược dựa trên cơ sở dự báo đúng. ➢ Tính cạnh tranh: Nếu không có cạnh tranh thì không cần thiết xây dựng và thực hiện chiến lược kinh doanh. Do đó, tính cạnh tranh là đặc trưng bản chất nhất của chiến lược kinh doanh. Trong thời đại hiện nay không có doanh nghiệp nào là không hoạt động trong môi trường cạnh tranh. Vì vậy chiến lược kinh doanh phải nghiên cứu làm thế nào để doanh nghiệp có được ưu thế cạnh tranh hơn đối thủ và do đó mà dành được thắng lợi trong cạnh tranh. ➢ Tính rủi ro: Chiến lược kinh doanh là quy hoạch phát triển của doanh nghiệp trong tương lai nhưng môi trường sinh tồn của doanh nghiệp trong tương lai là điều không chắc chắn có thể thay đổi. Quá trình thời gian của chiến lược càng dài thì các nhân tố không chắc chắn của hoàn cảnh khách quan càng nhiều mức độ không chắc chắn càng lớn, rủi ro của chiến lược càng lớn. ➢ Tính chuyên nghiệp và sáng tạo: Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể căn cứ vào thực lực của bản thân để lựa chọn lĩnh vực kinh doanh phù hợp với sở trường