Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Hoàn thiện hoạt động hoạch định chiến lược tại Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (HABECO)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

95
lượt xem 21
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu là làm rõ những vấn đề chung về hoạt động hoạch định chiến lược, sau khi đánh giá thực trạng hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO giai đoạn 2012 – 2016, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO giai đoạn 2018 – 2022.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Hoàn thiện hoạt động hoạch định chiến lược tại Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (HABECO)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẨN BIA – RƯỢU – NƯỚC GIẢI KHÁT HÀ NỘI (HABECO) Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh NGUYẾN THU HƯƠNG Hà Nội - 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẨN BIA – RƯỢU – NƯỚC GIẢI KHÁT HÀ NỘI (HABECO) Ngành: Kinh doanh Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 8340101 Họ và tên học viên: Nguyễn Thu Hương Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Minh Hằng Hà Nội - 2018 Hà Nội - 2018
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn “Hoàn thiện hoạt động hoạch định chiến lược tại Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (HABECO)” là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu trong luận văn được sử dụng trung thực. Kết quả nghiên cứu và trình bày trong luận văn này chưa từng được công bố tại bất kỳ công trình nào khác. Nếu phát hiện có bất kỳ sự gian lận nào tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Hà Nội, ngày 20 tháng 3 năm 2018 Học viên Nguyễn Thu Hương
ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, Tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành Ban Giám hiệu cùng toàn thể các Thầy, Cô tại Khoa Sau Đại học, Trường Đại học Ngoại Thương đã giúp tôi thu nhận được những kiến thức quý báu trong quá trình học tập. Đặc biệt, Tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Minh Hằng đã chỉ bảo, hướng dẫn tôi tận tình trong suốt thời gian tôi thực hiện Luận văn. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến Ban Lãnh đạo, các Anh, Chị đồng nghiệp tại Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (HABECO) đã tạo điều kiện thuận lợi, cung cấp, chia sẻ thông tin tài liệu giúp tôi trong quá trình tôi thực hiện Luận văn. Cuối cùng, Tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè đã luôn quan tâm, động viên giúp đỡ để tôi hoàn thành Luận văn này. Hà Nội, ngày 20 tháng 3 năm 2018 Học viên Nguyễn Thu Hương
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................ii DANH MỤC BẢNG BIỂU ..........................................................................................vii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT..................................................................................... viii TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .......................................................................ix PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHIẾN LƯỢC VÀ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC TRONG DOANH NGHIỆP .................................................... 4 1.1 Khái quát chung về chiến lược và hoạt động hoạch định chiến lược .................. 4 1.1.1 Khái niệm và vai trò của chiến lược...................................................................... 4 1.1.1.1 Khái niệm ............................................................................................................. 4 1.1.1.2 Vai trò................................................................................................................... 5 1.1.2 Khái niệm và vai trò của hoạt động hoạch định chiến lược ................................ 5 1.1.2.1 Khái niệm ............................................................................................................. 5 1.1.2.2 Vai trò................................................................................................................... 6 1.2 Nội dung của hoạt động hoạch định chiến lược trong doanh nghiệp .................. 8 1.2.1 Nhiệm vụ và mục tiêu của doanh nghiệp .............................................................. 8 1.2.1.1 Nhiệm vụ của doanh nghiệp ................................................................................. 8 1.2.1.2 Mục tiêu của doanh nghiệp .................................................................................. 8 1.2.2 Phân tích môi trường bên ngoài và bên trong doanh nghiệp ............................ 10 1.2.2.1 Phân tích môi trường bên ngoài doanh nghiệp ................................................. 10 1.2.2.2 Phân tích môi trường bên trong doanh nghiệp .................................................. 10 1.2.3 Phân tích và lựa chọn chiến lược........................................................................ 11 1.2.3.1 Phân tích ma trận SWOT ................................................................................... 11 1.2.3.2 Lựa chọn chiến lược ........................................................................................... 14 1.2.4 Triển khai thực hiện và đánh giá chiến lược ..................................................... 17 1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động hoạch định chiến lược trong doanh nghiệp ............................................................................................................................ 18 1.3.1 Các yếu tố khách quan ......................................................................................... 18 1.3.1.1 Các yếu tố vĩ mô ................................................................................................. 18
iv 1.3.1.2 Các yếu tố ngành ................................................................................................ 25 1.3.2 Các yếu tố chủ quan ............................................................................................. 30 1.3.2.1 Đầu vào .............................................................................................................. 31 1.3.2.2 Quá trình vận hành ............................................................................................ 31 1.3.2.3 Đầu ra ................................................................................................................ 31 1.3.2.4 Marketing và bán hàng ...................................................................................... 32 1.3.2.5 Dịch vụ ............................................................................................................... 32 1.3.2.6 Nguồn nhân lực .................................................................................................. 33 1.3.2.7 Công nghệ .......................................................................................................... 33 1.3.2.8 Mua sắm ............................................................................................................. 34 1.3.2.9 Cơ sở hạ tầng ..................................................................................................... 34 1.4 Kinh nghiệm của các doanh nghiệp khác ............................................................ 37 1.4.1 Kinh nghiệm của Sabeco ..................................................................................... 38 1.4.2 Kinh nghiệm của Heineken ................................................................................. 39 1.4.3 Bài học kinh nghiệm cho HABECO ................................................................... 40 CHƯƠNG II THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC TẠI TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN BIA – RƯỢU – NƯỚC GIẢI KHÁT HÀ NỘI (HABECO) ........................................................................................................... 43 2.1 Giới thiệu chung về HABECO .............................................................................. 43 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển ......................................................................... 43 2.1.2 Ngành nghề kinh doanh chính............................................................................ 43 2.1.3 Cơ cấu bộ máy tổ chức quản lý ........................................................................... 44 2.2. Phân tích hoạt động hoạch định chiến lược giai đoạn 2012-2016..................... 46 2.2.1. Xác định mục tiêu chiến lược ............................................................................. 46 2.2.2 Phân tích môi trường bên ngoài và bên trong HABECO .................................. 47 2.2.3 Phân tích và lựa chọn chiến lược........................................................................ 49 2.2.3.1 Phân tích SWOT ................................................................................................. 49 2.2.3.2 Lựa chọn chiến lược ........................................................................................... 50 2.2.4 Triển khai thực hiện và đánh giá chiến lược ..................................................... 53 2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO .... 62 2.3.1 Các yếu tố khách quan ......................................................................................... 62
v 2.2.2.1. Các yếu tố vĩ mô ................................................................................................ 62 2.2.2.2. Các yếu tố ngành ............................................................................................... 67 2.2.3. Các yếu tố chủ quan ............................................................................................ 69 2.2.3.1 Yếu tố đầu vào .................................................................................................... 69 2.2.3.2 Quá trình vận hành ............................................................................................ 69 2.2.3.3 Yếu tố đầu ra ...................................................................................................... 71 2.2.3.4 Hoạt động marketing và bán hàng ..................................................................... 72 2.2.3.5 Hoạt động dịch vụ .............................................................................................. 73 2.2.3.6 Yếu tố nguồn nhân lực........................................................................................ 73 2.2.3.7 Yếu tố công nghệ ................................................................................................ 74 2.2.3.8 Hoạt động mua sắm ........................................................................................... 74 2.2.3.9 Cơ sở hạ tầng của doanh nghiệp ....................................................................... 74 2.4 Đánh giá thực trạng của hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO giai đoạn 2012-2016 ............................................................................................................. 75 2.4.1 Ưu điểm ................................................................................................................ 75 2.4.2 Hạn chế ................................................................................................................. 77 2.4.3 Nguyên nhân ........................................................................................................ 78 CHƯƠNG III GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC TẠI HABECO ........................................................................ 79 3.1 Định hướng nhằm hoàn thiện hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO ...................................................................................................................... 79 3.1.1 Định hướng phát triển của ngành ...................................................................... 79 3.1.2 Định hướng phát triển của HABECO ................................................................ 80 3.2 Các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạch định chiến lược tại HABECO .............. 82 3.2.1 Giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động xác định mục tiêu và các nhiệm vụ của chiến lược kinh doanh ........................................................................................... 82 3.2.2 Giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động phân tích môi trường bên trong và bên ngoài doanh nghiệp ................................................................................................ 84 3.2.3 Giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động xây dựng và lựa chọn chiến lược ........ 85 3.2.4 Giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động thực hiện và đánh giá chiến lược ....... 85 3.3 Một số kiến nghị nhằm nâng cao hoạt động hoạch định chiến lược của HABECO ...................................................................................................................... 94
vi 3.3.1 Kiến nghị với Nhà nước ....................................................................................... 95 3.3.2 Kiến nghị với HABECO ....................................................................................... 98 KẾT LUẬN ................................................................................................................... 99 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 100
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU Hình 1.1: Các bước công việc trong giai đoạn hoạch định chiến lược 6 Hình 1.2: Chuỗi giá trị 31 Hình 2.1: Sơ đồ bộ máy tổ chức HABECO 44 Hình 2.2: Quy trình sản xuất bia 69 Bảng 2.1: Các chỉ tiêu chủ yếu giai đoạn 2012 – 2016 của HABECO 46 Bảng 2.2: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của HABECO từ 53 năm 2012 – 2016 Bảng 2.3: So sánh kết quả sản xuất kinh doanh với kế hoạch sản xuất 54 kinh doanh của HABECO từ năm 2012 – 2016 Bảng 2.4: Tóm tắt kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh từ năm 2014 57 – 2016 Bảng 2.5: Tóm tắt bảng cân đối kế toán từ năm 2014 – 2016 59 Bảng 2.6: Các hệ số tài chính từ năm 2014 - 2016 61 Bảng 2.7: Tình hình lao động tại HABECO năm 2016 74
viii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT HABECO Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội TCT Tổng công ty SBU Đơn vị kinh doanh chiến lược GDP Tổng sản phẩm quốc nội TNHH Trách nhiệm hữu hạn MTV Một thành viên CBCNV Cán bộ công nhân viên
ix TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Nghiên cứu này nhằm phân tích và đánh giá hoạt động hoạc định chiến lược tại HABECO. Quá trình nghiên cứu của tác giả đã đi sâu phân tích hoạt động hoạch định chiến lược giai đoạn 2012 – 2016 của Tổng công ty thông qua phân tích các yếu tố bên ngoài và các yếu tố bên trong từ đó thấy được điểm mạnh điểm yếu của doanh nghiệp và các chiến lược kinh doanh áp dụng. Bằng việc phân tích kết quả kinh doanh và tình hình tài chính, tác giả cũng đưa ra những nhận xét về ưu điểm và hạn chế của các chiến lược áp dụng đồng thời đưa ra một số nguyên nhân cũng như giải pháp liên quan đến từng bước trong hoạt động hoạch định chiến lược.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Khi nói đến sản xuất kinh doanh thì dù dưới hình thức nào vấn đề được nêu ra trước tiên cũng là hiệu quả. Hiệu quả sản xuất kinh doanh là mục tiêu phấn đấu của một nền sản xuất, là thước đo về mọi mặt của nền kinh tế quốc dân cũng như từng đơn vị sản xuất. Lợi nhuận kinh doanh trong nền kinh tế thị trường là mục tiêu lớn nhất của mọi doanh nghiệp. Để đạt được điều đó mà vẫn đảm bảo chất lượng tốt, giá thành hợp lý, doanh nghiệp vẫn vững vàng trong cạnh tranh thì các doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao trình độ sản xuất kinh doanh, trong đó quản lý chiến lược là vấn đề quan trọng có ý nghĩa quyết định đến kết quả và hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. HABECO là một trong những Tổng công ty nhà nước đã có sự thay đổi kể từ khi chuyển đổi mô hình thành Tổng công ty cổ phần năm 2008. Tuy nhiên,trong những năm gần đây, do nhiều yếu tố cả chủ quan và khách quan, HABECO đã không đạt đươc những kết quả kinh doanh như mong muốn. Do đó, trên cơ sở lý thuyết đã được trang bị tại nhà trường và thực tế làm việc tại Tổng công ty, Tôi lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện hoạt động hoạch định chiến lược tại Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (HABECO)” làm nội dung nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp. 2. Tình hình nghiên cứu Hoạch định chiến lược là đề tài đã được nghiên cứu ở nhiều nơi trên thế giới, và ở Việt Nam, đây cũng không phải là đề tài mới mẻ. Đối với các nghiên cứu về chiến lược và hoạch định chiến lược, người viết quan tâm đến một số nghiên cứu sau: Nghiên cứu “Quản trị chiến lược” của Hoàng Văn Hải, năm 2010. Nghiên cứu “Hoạch định chiến lược kinh doanh của Công ty xăng dầu Quảng Bình giai đoạn 2007 - 2010” của Nguyễn Văn Tuấn, năm 2006.
2 Nghiên cứu “Hoạch định chiến lược kinh doanh của Công ty TNHH nhà nước một thành viên Công trình Viettel giai đoạn 2007-2010” của Đỗ Mai Phương, năm 2006 Nghiên cứu “Hoàn thiện công tác hoạch định chiến lược kinh doanh của Tổng công ty Sông Đà” của Phùng Thế Hùng, năm 2007. Nghiên cứu “Phân tích và đánh giá chiến lược kinh doanh hiện tại của Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (HABECO)” của Đỗ Huy Hoàng, năm 2011. Nghiên cứu “Định hướng chiến lược kinh doanh cho công ty TNHH Nhà nước Một thành viên cơ khí Hà Nội – HAMECO giai đoạn 2015 – 2020” của Vũ Tùng Diệp, 2015 Như vậy, tính đến thời điểm hiện tại, ở Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu liên quan đến hoạch định chiến lược nhưng tại các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh khác. Về HABECO, đã có nghiên cứu từ năm 2011 về hoạt động hoạch định chiến lược nhưng do thời gian nghiên cứu đã lâu nên kết quả không còn phù hợp với tình hình hiện tại của doanh nghiệp. 3. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở làm rõ những vấn đề chung về hoạt động hoạch định chiến lược, sau khi đánh giá thực trạng hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO giai đoạn 2012 – 2016, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO giai đoạn 2018 – 2022. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Luận văn chủ yếu nghiên cứu hoạt động hoạch định chiến lược của Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (HABECO). Ngoài ra, luận văn cũng tìm hiểu kinh nghiệm hoạch định chiến lược của SABECO và Heineken, hai doanh nghiệp lớn trong ngành bia, rượu, nước giải khát tại Việt Nam.
3 Phạm vi nghiên cứu: Về nội dung: Luận văn đề cập đến những vấn đề cơ bản như khái niệm, vai trò của chiến lược và hoạt động hoạch định chiến lược; các nội dung chủ yếu của hoạt động hoạch định chiến lược như nhiệm vụ và mục tiêu doanh nghiệp, môi trường bên trong và bên ngoài, lựa chọn, thực hiện và đánh giá chiến lược; các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động hoạch định chiến lược; thực trạng hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO và đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động hoạch định chiến lược của HABECO trong thời gian tới. Về không gian: luận văn giới hạn nghiên cứu tại HABECO, SABECO và Heineken. Về thời gian: thực trạng hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO từ năm 2012 đến 2016 và giải pháp nhằm hoàn thiện hoạch định chiến lược tại HABECO từ năm 2018 đên năm 2022. 5. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình nghiên cứu, tác giả đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu cơ bản như phương pháp quan sát thực tiễn, phương pháp thu thập thông tin, phân tích và tổng hợp, khái quát hóa. 6. Kết cấu luận văn Luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương I: Một số vấn đề cơ bản về chiến lược và hoạt động hoạch định chiến lược trong doanh nghiệp Chương II: Thực trạng hoạt động hoạch định chiến lược tại Tổng công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Hà Nội (HABECO) Chương III: Giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động hoạch định chiến lược tại HABECO
4 CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHIẾN LƯỢC VÀ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC TRONG DOANH NGHIỆP 1.1 Khái quát chung về chiến lược và hoạt động hoạch định chiến lược 1.1.1 Khái niệm và vai trò của chiến lược 1.1.1.1 Khái niệm Thuật ngữ “chiến lược” xuất phát từ lĩnh vực quân sự với ý nghĩa để chỉ ra các kế hoạch lớn và dài hạn trên cơ sở chắc chắn rằng những điều đối phương có thể và không thể làm được. Từ đó cùng với sự phát triển của trao đổi hàng hóa, thuật ngữ chiến lược kinh doanh ra đời, theo quan điểm truyền thống, chiến lược là việc xác định những mục tiêu cơ ban dài hạn của một tổ chức để từ đó đưa ra các chương trình hành động cụ thể cùng với việc sử dụng các nguồn lực một cách hợp lý nhằm đạt được các mục tiêu đã đề ra. Theo giáo sư lịch sử kinh tế học Alfred Chandler, Đại học Harvard, chiến lược bao gồm những mục tiêu cơ bản dài hạn của một tổ chức, đồng thời lựa chọn cách thức hoặc tiến trình hành động, phân bổ nguồn lực thiết yếu để thực hiện các mục tiêu đó. Theo Fred R.David: Chiến lược là những phương tiện đạt tới mục tiêu dài hạn. Chiến lược kinhh doanh có thể gồm có sự phát triển về địa lý, đa dạng hóa hoạt động, sử hữu hóa, phát triển sản phẩm, thâm nhập thị trường, cắt giảm chi tiêu thanh lý và liên doanh. Theo Michael E. Porter, chiến lược là một kế hoạch hành động có quy mô lớn liên quan đến sự cạnh tranh nên chiến lược cạnh tranh liên quan đến sự khác biệt. Việc lựa chọn cẩn thận các hoạt động khác biệt sẽ tạo ra một tập hợp giá trị độc đáo. Tuy nhiên, dù tiếp cận theo cách thức nào thì bản chất của chiến lược trong kinh doanh vẫn là hình ảnh tương lai của doanh nghiệp trong lĩnh vự hoạt động và khả năng khai thác. Như vậy, chiến lược kinh doanh sẽ được dùng theo 3 ý nghĩa phổ biến nhất là: (1) xác lập mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp, (2) đưa ra các
5 chương trình hành động tổng quát, (3) lựa chọn các phương án triển khai phân bổ nguồn lực để đạt được mục tiêu. 1.1.1.2 Vai trò Vai trò của chiến lược kinh doanh đối với doanh nghiệp được thể hiện trên các khía cạnh sau: - Giúp cho doanh nghiệp nhận rõ được mục đích, hướng đi của mình trong tương lai, làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của doanh nghiệp. Chiến lược kinh doanh đón vai trò định hướng trong dài hạn của doanh nghiệp, nó là cơ sở vững chắc cho việc triển khai các hoạt động tác nghiệp. - Giúp cho doanh nghiệp nắm bắt và tận dụng các cơ hội kinh doanh, đồng thời có biện pháp chủ động đối phó với những nguy cơ và mối đe dọa trên thương trường. - Góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực, tăng cường vị thế của doanh nghiệp, đảm bảo cho doanh nghiệp phát triển liên tục và bền vững. - Giúp cho doanh nghiệp đề ra cách quyết định phù hợp với sự biến động của thị trường. Nó tạo ra cơ sở vững chắc cho các hoạt động nghiên cưú và triển khai, đầu tư phát triển đào tạo bồi dưỡng nhân sự, hoạt động mở rộng thị trường và phát triển sản phẩm. 1.1.2 Khái niệm và vai trò của hoạt động hoạch định chiến lược 1.1.2.1 Khái niệm Nội dung cơ bản của quá trình quản trị chiến lược trong mọi lĩnh vực kinh doanh đều bao gồm ba giai đoạn chính là hoạch định chiến lược, thực thi chiến lược và đánh giá chiến lược. Hoạch định chiến lược là quá trình đề ra các công việc cần thực hiện của công ty, tổ chức những nghiên cứu để chỉ rõ những nhân tố chính của môi trường bên ngoài và bên trong doanh nghiệp, xây dựng mục tiêu dài hạn, lựa chọn trong số những chiến lược thay thế.
6 Trong quá trình hoạch định chiến lược, việc định ra một cách rõ ràng nhiệm vụ của doanh nghiệp được sự chú ý của không chỉ các nhà hoạch định cấp cao mà còn là sự quan tâm của những người thực hiện. Một mục tiêu rõ ràng là rất có ích cho việc đề ra những mục tiêu cũng như hoạch định chiến lược. Giai đoạn hoạch định chiến lược được tiến hành qua các công việc sau: (1)Chức năng Chỉ ra vai trò, bản chất và nội dung cơ nhiệm vụ bản của doanh nghiệp. Chỉ ra vai trò, bản chất của việc đánh giá (2) Đánh giá môi môi trường bên ngoài, nội dung và các trường bên ngoài công cụ đánh giá. Hoạch định Bản chất của đánh giá nội bộ, công tác chiến lược (3) Đánh giá môi đánh giá các mặt hoạt động chính của trường nội bộ công ty. Sử dụng các mô hình, kết hợp đánh giá (4)Phân tích và lựa định tính và định lượng, chọn ra mô hình chọn chiến lược chiến lược hợp lý cho công ty. Hình 1.1: Các bước công việc trong giai đoạn hoạch định chiến lược 1.1.2.2 Vai trò Các nhà nghiên cứu thường đề cập những lợi ích của công tác quản trị chiến lược gắn liền với vai trò của hoạch định chiến lược kinh doanh. Trên cơ sở các công trình nghiên cứu khác nhau và xuất phát từ bản chất của hoạch định chiến lược kinh doanh, có thể nhận thấy vai trò của hoạch định chiến lược chủ yếu sau: Thứ nhất, hoạch định chiến lược giúp doanh nghiệp phác thảo được chiến lược đề đạt được lợi thế cơ bản trong kinh doanh. Sản phẩm chủ yếu của quá trình hoạch định chiến lược chính là chiến lược kinh doanh. Chính nhờ có chiến lược mà doanh nghiệp có thể thực hiện quản trị một cách hiệu suất hơn, tăng thế lực và lợi thế cạnh tranh để đạt được hiệu quả kinh doanh một cách chủ động.
7 Thứ hai, hoạch định chiến lược cho phép hình dung và trình bày tương lai của doanh nghiệp. Trên cơ sở phân tích và dự báo thay đổi của môi trường, các nhà hoạch định cho thấy tương lai của doanh nghiệp từ hiện tại. Hoạch định chiến lược làm cho doanh nghiệp luôn giữ vững được hướng đi của mình mà không sợ bị lệch hướng. Thứ ba, hoạch định chiến lược cũng làm sáng tỏ những dữ liệu quan trọng nhất, nguyên nhân và những bài học kinh nghiệm. Nhờ thực hiện việc phân tích môi trường kinh doanh của doanh nghiệp và các thông tin, dữ liệu, làm rõ tác động của môi trường đến sự phát triển của doanh nghiệp. Bằng cách này doanh nghiệp có thể thẩm định, đo lường, đánh giá được chính mình (điểm mạnh, điểm yếu) và các yếu tố tác động như cơ hội và nguy cơ trong hiện tại và tương lai. Trên cơ sở đó tạo điều kiện để doanh nghiệp chủ động ứng phó, đối đầu với sự biến động của môi trường kinh doanh. Thứ tư, hoạch định chiến lược cho phép giảm bớt sự chồng chéo trong hoạt động của các cá nhân và tập thể. Sự tham gia quá trình hoạch định chiến lược làm cho các cá nhân và nhóm thấy rõ được sự khác nhau về vai trò của mình trong sự nghiệp chung. Thứ năm, hoạch định chiến lược góp phần nâng cao niềm tin và ý chí cho các thành viên trong doanh nghiệp. Tất cả cá thành viên từ người lao động đến nhà quản lý sẽ có được niềm tin vào tương lai của doanh nghiệp khi họ biết rằng tương lai đó đã được cân nhắc và tính toán kỹ lưỡng. Khi đã có niềm tin họ sẽ phấn khởi và hăng say hơn trong công việc. Trong điều kiện môi trường kinh doanh hiện đại thì điều kiện này càng quan trọng. Thứ sáu, hoạch định chiến lược là kim chỉ nam cho các hoạt động trong doanh nghiệp, cho phép xác lập một ngôn ngữ chung, một hướng đi chung, hạn chế nguy cơ hiểu sai thông tin nội bộ, tạo thuận lợi cho việc ra quyết định và thực hiện quyết định. Như vậy, hoạch định chiến lược giúp doanh nghiệp thuận lợi và có điều kiện thực hiện các hoạt động kiểm soát. Hoạch định chiến lược đúng đắn là tiền đề làm
8 gia tăng lợi nhuận, tăng cường tính hợp tác, là công cụ để động viên, là cơ sở để tin cậy đề ra các quyết định tối ưu giúp doanh nghiệp trở nên năng động hơn, chủ động trước các thay đổi phức tạp của môi trường. 1.2 Nội dung của hoạt động hoạch định chiến lược trong doanh nghiệp 1.2.1 Nhiệm vụ và mục tiêu của doanh nghiệp 1.2.1.1 Nhiệm vụ của doanh nghiệp Nhiệm vụ của doanh nghiệp được xem là mối liên hệ giữa chức năng xã hội của doanh nghiệp với các mục tiêu nhằm đạt được của doanh nghiệp. Trong quá trình quản trị chiến lược, việc xác định rõ ràng nhiệm vụ của doanh nghiệp được coi là điều kiện tiên quyết cho việc lựa chọn một chiến lược thích hợp. - Nhiệm vụ chiến lược là những tuyên bố của doanh nghiệp thể hiện triết lý kinh doanh, mục đích ra đời và tồn tại của doanh nghiệp. - Nhiệm vụ chiến lược thường mang tính ổn định và duy trì trong một thời gian dài. - Khi điều kiện cạnh tranh thay đổi, có thể phải điều chỉnh nhiệm vụ chiến lược. - Nhiệm vụ chiến lược là cơ sở để xây dựng mục tiêu của doanh nghiệp. 1.2.1.2 Mục tiêu của doanh nghiệp Mục tiêu là những kết quả kỳ vọng mà doanh nghiệp muốn đạt được tại những thời điểm xác định trong tương lai. Có nhiều tiêu thức khác nhau để phân loại mục tiêu: Theo thời gian: - Mục tiêu dài hạn: thường là từ 5 năm trở lên và tùy loại hình doanh nghiệp mà có khoảng thời gian cho mục tiêu dài hạn khác nhau, là kết quả mong muốn được đề ra cho một khoảng thời gian tương đối dài
9 - Mục tiêu ngắn hạn hay còn gọi là mục tiêu tác nghiệp có thời gian từ 1 năm trở xuống. Mục tiêu ngắn hạn phải hết sức cụ thể và nêu ra được các kết quả một các chi tiết. - Mục tiêu trung hạn: loại trung gian gữa hai loại trên Theo cấp độ của mục tiêu: - Mục tiêu cấp công ty: Đó thường là các mục tiêu dài hạn mang tính định hướng cho các cấp bậc mục tiêu khác. - Mục tiêu cấp đơn vị kinh doanh: được gắn với từng đơn vị kinh doanh chiến lược (SBU) hoặc từng loại sản phẩm, từng loại khách hàng. - Mục tiêu cấp chức năng: đó là mục tiêu cho các đơn vị chức năng trong công ty như sản xuất, marketing, tài chính, nghiên cứu và phát triển… nhằm hướng vào thực hiện các mục tiêu chung của công ty. Tiêu chuẩn của mục tiêu - Tính nhất quán: đòi hỏi các mục tiêu này không làm cản trở việc thực hiện các mục tiêu khác. Đây là yêu cầu đầu tiên, đóng vai trò quan trọng để đảm bảo rằng hệ thống mục tiêu phải được thực hiện và phải hướng vào hoàn thành các mục tiêu tổng quát của từng thời kỳ chiến lược. - Tính cụ thể: xét trên phương diện lý luận, khoảng thời gian càng dài bao nhiêu thì hệ thống mục tiêu càng giảm bấy nhiêu. Tuy nhiên, yêu cầu về tính cụ thể của hệ thống mục tiêu không đề cập đến tính dài ngắn của thời gian mà yêu cầu mục tiêu chiến lược phải đảm bảo tính cụ thể. Muốn vậy, khi xác định mục tiêu chiến lược cần chỉ rõ: Mục tiêu liên quan đến vấn đề gì? Giới hạn thời gian thực hiện? Kết quả cụ thể cuối cùng cần đạt. - Tính khả thi: mục tiêu chiến lược là mục tiêu doanh nghiệp xác định trong thời kỳ chiến lược xác định. Do đó các mục tiêu này đòi hỏi người có trách nhiệm một sự cố gắng trong việc thực hiện nhưng lại không quá cao mà phải sát thực và có thể đạt được. Có như vậy hệ thống mục tiêu mới có tác dụng khuyến khích nỗ lực vươn lên của mọi bộ phận (cá nhân) trong doanh nghiệp và cũng không quá cao đến