Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Nghiên cứu ý định khởi nghiệp của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:127

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Nghiên cứu ý định khởi nghiệp của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một" được hoàn thành với mục tiêu nhằm kiểm tra sự khác biệt về ý định khởi nghiệp của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một theo các đặc điểm cá nhân, bao gồm: giới tính, lĩnh vực học, năm học; Đề xuất một số hàm ý quản trị cho nhà trường trong việc nâng cao ý định khởi nghiệp cho sinh viên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Nghiên cứu ý định khởi nghiệp của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một

UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN PHẠM DUY KHÁNH NGHIÊN CỨU Ý ĐỊNH KHỞI NGHIỆP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ NGÀNH: 834 01 01 LUẬN VĂN THẠC SỸ BÌNH DƯƠNG - 2019
UBND TỈNH BÌNH DƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN PHẠM DUY KHÁNH NGHIÊN CỨU Ý ĐỊNH KHỞI NGHIỆP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ NGÀNH: 834 01 01 LUẬN VĂN THẠC SỸ BÌNH DƯƠNG - 2019
LỜI CAM ĐOAN Luận văn đề tài “Nghiên cứu ý định khởi nghiệp của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một” được tác giả thực hiện dưới sự hướng dẫn của thầy TS. Nguyễn Văn Tân. Tác giả xin cam đoan các số liệu, kết quả nghiên cứu được sử dụng trong luận văn này là trung thực và không có sự sao chép nguyên văn bất cứ luận văn hay các đề tài nghiên cứu đã công bố nào khác. Trong nội dung của luận văn có tham khảo và sử dụng một số thông tin, tài liệu từ các nguồn sách, tạp chí, internet,… được liệt kê trong danh mục tài liệu tham khảo. Tác giả xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về cam đoan của mình. Bình Dương, ngày 10 tháng 08 năm 2019 Tác giả Nguyễn Phạm Duy Khánh i
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên tác giả xin gởi lời cảm ơn chân thành đến Quý thầy, cô và Phòng Sau Đại học, Trường Đại học Thủ Dầu Một đã giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy TS. Nguyễn Văn Tân đã luôn quan tâm, tận tình hướng dẫn và tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này. Tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình, bạn bè đã động viên, đóng góp ý kiến, giúp đỡ tác giả trong thời gian qua. Trong quá trình nghiên cứu và làm bài, tác giả đã cố gắng nỗ lực hết mình, trao đổi và tiếp thu nhiều ý kiến để hoàn thành luận văn xong do quỹ thời gian thực hiện luận văn không nhiều, kiến thức có hạn nên chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, vì vậy tác giả rất mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của quý thầy, cô giáo và các bạn học viên trong lớp. Tác giả xin chân thành cảm ơn! Tác giả Nguyễn Phạm Duy Khánh ii
TÓM TẮT LUẬN VĂN Tác giả thực hiện nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu ý định khởi nghiệp của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một” với mục đích nhằm xác định, nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên, sau đó đề xuất một số hàm ý quản trị cho nhà trường nhằm nâng cao ý định khởi nghiệp cho sinh viên. Sau khi khảo sát thực tế các bạn sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một, tác giả tiến hành phân tích và xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS 20.0. Sau khi kiểm định hệ số Cronbach’s Alpha của 6 nhân tố từ mô hình đề xuất gồm: ý kiến người xung quanh, cảm nhận sự khát khao khởi nghiệp, sự tự tin, khả năng sáng tạo, môi trường giáo dục, tiếp cận tài chính, kết quả cho thấy tất cả các biến độc lập đều có hệ số Cronbach’s Alpha > 0.6 và hệ số tương quan biến tổng đều > 0.3 đạt yêu cầu. Tác giả tiến hành phân tích nhân tố khám phá EFA, trích được 6 nhóm nhân tố từ 21 biến quan sát, kết quả EFA của biến độc lập và biến phụ thuộc có hệ số KMO > 0.5, Sig. = 0.000 và tổng phương sai trích đều lớn hơn 50% đều đạt yêu cầu. Sau khi phân tích nhân tố khám phá EFA, tác giả tiến hành phân tích hồi quy, kết quả cho thấy cả 6 nhân tố đều đạt mức ý nghĩa Sig. < 0.05 đều ảnh hưởng cùng chiều với ý định khởi nghiệp của sinh viên. Trong đó nhân tố sự tự tin là nhân tố có ảnh hưởng quan trọng nhất đến ý định khởi nghiệp của sinh viên, tiếp đến là ý kiến người xung quanh, khả năng sáng tạo, cảm nhận sự khát khao khởi nghiệp, môi trường giáo dục và cuối cùng là tiếp cận tài chính. Kết quả kiểm định sự khác biệt cho thấy không có sự khác biệt về ý định khởi nghiệp đối với nhóm sinh viên phân biệt theo năm học. Tuy nhiên, có sự khác biệt về ý định khởi nghiệp đối với nhóm sinh viên phân biệt theo giới tính và theo lĩnh vực học. Cuối cùng tác giả đã đề xuất một số hàm ý quản trị đến từng nhân tố nhằm giúp nhà trường nâng cao ý định khởi nghiệp cho sinh viên. iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ANOVA: Analysis of Variance - Phân tích phương sai EFA: Exploratory Factor Analysis - Phân tích nhân tố khám phá GDP: Gross Domestic Product - Tổng sản phẩm quốc nội. GDP là một trong những chỉ số cơ bản để đánh giá sự phát triển kinh tế của một vùng lãnh thổ nào đó. ILO: International Labour Organization - Tổ chức Lao động Quốc tế KMO: Kaiser – Meyer – Olkin - Hệ số kiểm định độ phù hợp của mô hình trong EFA SPSS: Phần mềm Statistic Packages for Social Sciences TNHH: Trách nhiệm hữu hạn UBND: Ủy ban nhân dân VCCI: Vietnam Chamber of Commerce and Industry - Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam iv
MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................i LỜI CẢM ƠN .................................................................................................ii TÓM TẮT LUẬN VĂN ............................................................................... iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ...............................................................iv MỤC LỤC ...................................................................................................... v DANH MỤC BẢNG .................................................................................. viii DANH MỤC BIỂU ĐỒ .................................................................................. x DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH ...............................................................xi CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ............................ 1 1.1.Lý do chọn đề tài ................................................................................... 1 1.2.Tổng quan về tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước ..................... 3 1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ...................................................... 3 1.2.2. Tình hình nghiên cứu ngoài nước...................................................... 6 1.3.Mục tiêu nghiên cứu .............................................................................. 9 1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu: ........................................................................ 9 1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................... 9 1.4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................... 10 1.5.Phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 10 1.6.Những đóng góp mới của đề tài .......................................................... 12 1.7.Kết cấu của đề tài ................................................................................ 12 TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ............................................................................... 13 CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU .......... 14 2.1.Một số khái niệm liên quan đến khởi nghiệp ...................................... 14 2.1.1. Khởi nghiệp..................................................................................... 14 2.1.2. Người khởi nghiệp .......................................................................... 15 2.1.3. Ý định khởi nghiệp ......................................................................... 15 2.1.4. Vai trò của khởi nghiệp đối với sự phát triển kinh tế ..................... 16 2.2.Lý thuyết về ý định khởi nghiệp ......................................................... 18 2.2.1. Lý thuyết hành vi dự định của Ajzen (1991) .................................. 18 v
2.2.2. Lý thuyết sự kiện khởi nghiệp của Shapero và Sokol (1982) ......... 18 2.3.Các mô hình nghiên cứu liên quan đến ý định khởi nghiệp ................ 19 2.3.1. Mô hình nghiên cứu của Ajzen (1991) ........................................... 19 2.3.2. Mô hình nghiên cứu của Shapero và Sokol (1982) ........................ 20 2.3.3. Mô hình tiềm năng khởi nghiệp của Krueger và Brazeal (1994) ... 21 2.3.4. Mô hình nghiên cứu của Fridolin Wilbard (2009) .......................... 22 2.3.5. Nghiên cứu của Fatoki, Olawale Olufunso (2010) ......................... 22 2.3.6. Mô hình nghiên cứu của Wongnaa và Seyram (2014) ................... 23 2.3.7. Mô hình nghiên cứu của Bùi Huỳnh Tuấn Duy và cộng sự (2011) 24 2.3.8. Mô hình nghiên cứu của Nguyễn Thu Thủy (2015) ....................... 25 2.4.Mô hình nghiên cứu ............................................................................ 27 2.4.1. Các giả thuyết nghiên cứu của luận văn ......................................... 27 2.4.2. Mô hình nghiên cứu đề xuất ........................................................... 31 2.5.Thực trạng khởi nghiệp của sinh viên Việt Nam hiện nay .................. 31 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ............................................................................... 33 CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU .................................................... 34 3.1.Quy trình nghiên cứu ........................................................................... 34 3.2.Nghiên cứu định tính ........................................................................... 34 3.2.1. Thiết kế nghiên cứu......................................................................... 34 3.2.2. Kết quả nghiên cứu định tính .......................................................... 36 3.3.Nghiên cứu định lượng ........................................................................ 39 3.3.1. Chọn mẫu nghiên cứu ..................................................................... 39 3.3.2. Thiết kế bảng câu hỏi khảo sát ........................................................ 40 3.3.3. Phương pháp phân tích dữ liệu ....................................................... 46 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ............................................................................... 51 CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..................................................... 53 4.1.Thông tin mẫu nghiên cứu .................................................................. 53 4.1.1. Thống kê mô tả mẫu theo các đặc điểm cá nhân ............................ 53 4.1.2. Thống kê mô tả mẫu các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một ............................................ 55 vi
4.2.Đánh giá độ tin cậy của thang đo ........................................................ 57 4.3.Phân tích nhân tố khám phá (EFA-Exploratory Factor Analysis) ...... 59 4.3.1. Phân tích nhân tố cho các biến độc lập ........................................... 60 4.3.2. Phân tích nhân tố cho biến phụ thuộc ............................................. 63 4.4.Phân tích hồi quy ................................................................................. 64 4.4.1. Phân tích tương quan hệ số Pearson ............................................... 64 4.4.2. Kết quả chạy hồi quy tuyến tính ..................................................... 67 4.4.3. Mô hình hiệu chỉnh ......................................................................... 74 4.5.Kiểm định sự khác biệt theo các đặc điểm cá nhân đến ý định khởi nghiệp của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một ................................ 75 4.5.1. Sự khác biệt về giới tính ................................................................. 75 4.5.2. Sự khác biệt về lĩnh vực học ........................................................... 76 4.5.3. Sự khác biệt về năm học ................................................................. 79 TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ............................................................................... 80 CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ ................................... 81 5.1.Kết luận ............................................................................................... 81 5.2.Hàm ý quản trị ..................................................................................... 82 5.3.Các hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo ....................................... 86 TÓM TẮT CHƯƠNG 5 ............................................................................... 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ PHỤ LỤC ......................................................................................................... vii
DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1: Thang đo ý kiến người xung quanh ........................................................ 42 Bảng 3.2: Thang đo cảm nhận sự khát khao khởi nghiệp ....................................... 42 Bảng 3.3: Thang đo sự tự tin................................................................................... 43 Bảng 3.4: Thang đo khả năng sáng tạo ................................................................... 44 Bảng 3.5: Thang đo môi trường giáo dục ............................................................... 45 Bảng 3.6: Thang đo tiếp cận tài chính .................................................................... 46 Bảng 3.7: Thang đo ý định khởi nghiệp của sinh viên ........................................... 46 Bảng 4.1: Cơ cấu về giới tính ................................................................................. 53 Bảng 4.2: Cơ cấu về lĩnh vực học ........................................................................... 54 Bảng 4.3: Cơ cấu về năm học ................................................................................. 55 Bảng 4.4: Kết quả kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha của thang đo .............. 58 Bảng 4.5: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett biến độc lập.................................. 60 Bảng 4.6: Kết quả kiểm định KMO và Bartlett biến độc lập.................................. 61 Bảng 4.7: Kết quả phân tích EFA các biến độc lập ................................................ 62 Bảng 4.8:Kết quả kiểm định KMO và Bartlett biến phụ thuộc .............................. 63 Bảng 4.9: Kết quả phân tích EFA biến phụ thuộc .................................................. 64 Bảng 4.10: Ma trận hệ số tương quan ..................................................................... 66 Bảng 4.11: Bảng tóm tắt mô hình Tóm tắt mô hìnhb .............................................. 67 Bảng 4.12: Bảng phân tích phương sai ANOVA.................................................... 68 Bảng 4.13: Kết quả hồi quy sử dụng phương pháp Enter ....................................... 68 Bảng 4.14: Bảng tổng hợp kết quả kiểm định giả thuyết........................................ 73 Bảng 4.15: Kết quả Independent Sample T –Test so sánh về ý định khởi nghiệp . 75 Bảng 4.16: Bảng thống kê mô tả mức độ đánh giá ý định khởi nghiệp của sinh viên theo giới tính ....................................................................................... 76 Bảng 4.17: Kiểm định sự đồng nhất phương sai của các nhóm nhân viên theo lĩnh vực học ................................................................................................ 76 Bảng 4.18: Kết quả phân tích ANOVA về ý định khởi nghiệp của sinh viên theo 76 Bảng 4.19: Kiểm định Post hoc về ý định khởi nghiệp của sinh viên theo lĩnh vực viii
học ....................................................................................................... 77 Bảng 4.20: Bảng thống kê mô tả mức độ đánh giá ý định khởi nghiệp của sinh ... 78 Bảng 4.21: Kiểm định sự đồng nhất phương sai của các nhóm nhân viên theo lĩnh vực học ................................................................................................ 79 Bảng 4.22: Kết quả phân tích ANOVA về ý định khởi nghiệp của sinh viên theo 79 ix
DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 4.1: Tỷ lệ đối tượng khảo sát theo giới tính ................................................ 53 Biểu đồ 4.2: Tỷ lệ đối tượng khảo sát theo lĩnh vực học .......................................... 54 Biểu đồ 4.3: Tỷ lệ đối tượng khảo sát theo năm học ................................................ 55 Biểu đồ 4.4: Biểu đồ phân bố của phần dư chuẩn hóa (thứ nhất) ............................. 70 Biểu đồ 4.5: Biểu đồ phân bố của phần dư chuẩn hóa (thứ hai) ............................... 70 x
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH ẢNH Sơ đồ 3. 1: Quy trình nghiên cứu .............................................................................. 34 Hình 2.1: Mô hình về ý định của Ajzen (1991) ........................................................ 20 Hình 2.2: Mô hình ý định khởi nghiệp của Shapero và Sokol (1982) ...................... 21 Hình 2.3: Mô hình tiềm năng khởi nghiệp của Krueger và Brazeal (1994) ............. 21 Hình 2.4: Mô hình nghiên cứu của Fridolin Wilbard (2009) .................................... 22 Hình 2.5: Mô hình nghiên cứu của Wongnaa và Seyram (2014) ............................. 24 Hình 2.6: Mô hình nghiên cứu của Bùi Huỳnh Tuấn Duy và cộng sự (2011) .......... 25 Hình 2.7:Mô hình tiềm năng khởi sự kinh doanh của Nguyễn Thu Thủy (2015) .... 27 Hình 2.8: Mô hình nghiên cứu đề xuất .................................................................... 31 Hình 3.1: Mô hình nghiên cứu chính thức ................................................................ 38 Hình 4.1: Mô hình hiệu chỉnh .................................................................................. 74 xi
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1.1. Lý do chọn đề tài Nhiều quốc gia trên thế giới rất chú trọng đến tinh thần khởi nghiệp và xem vấn đề này là một trong những động lực cho phát triển kinh tế thông qua việc tạo lập, hình thành các doanh nghiệp. Sự phát triển cả về số lượng và chất lượng đã làm cho nền kinh tế ngày càng phát triển. Các doanh nghiệp mới thành lập không những đóng góp vào GDP của nền kinh tế mà còn tạo ra nhiều việc làm cho xã hội và làm giàu cho chính bản thân chủ doanh nghiệp. Chính vì vậy, Chính phủ các nước phát triển cũng như đang phát triển đang nỗ lực thúc đẩy và đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ khởi sự kinh doanh trong giới trẻ, đặc biệt là giới sinh viên vì họ là nguồn doanh nhân đầy tiềm năng cho đất nước. Theo Caroline V., and Rémi B. (2006), sinh viên được đào tạo tốt sẽ có tiềm năng trở thành doanh nhân giỏi, tạo ra các doanh nghiệp tăng trưởng nhanh, mạnh hơn những cá nhân có trình độ thấp hơn. Ở Việt Nam, với nền kinh tế chủ yếu là các doanh nghiệp với quy mô vừa và nhỏ thì việc thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp là hướng đi không thể thiếu. Chính phủ Việt Nam cũng đã nhận thức được tầm quan trọng trong việc định hướng tinh thần doanh nhân cho sinh viên và giới trẻ là nhân tố chính trong công cuộc xây dựng nền kinh tế Việt Nam năng động và bền vững. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết 35/NQ-CP ngày 16/05/2016 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020; Quyết định 844/QĐ-TTg ngày 18/05/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Hỗ trợ Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Quốc gia đến năm 2025" nhằm khuyến khích, hỗ trợ khởi nghiệp kinh doanh. Hàng loạt các chương trình hỗ trợ và khuyến khích người dân, thanh niên và sinh viên khởi nghiệp kinh doanh ra đời như chương trình khởi nghiệp của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, cuộc thi Dynamic - sinh viên nhà doanh nghiệp tương lai, các phong trào và những cuộc thi về ý tưởng khởi nghiệp của các trường đại học, cao đẳng trên cả nước, … Tuy vậy, tỷ lệ khởi nghiệp ở sinh viên Việt Nam còn thấp, phần lớn sinh viên ra trường đều có xu hướng mong muốn tìm kiếm một công việc ổn định ở các công ty trong và ngoài nước, chỉ có một số rất ít muốn khởi nghiệp bằng việc tự mình kinh doanh. Thêm vào đó, hiện nay tình trạng thất nghiệp trong nhóm lao 1
động có bằng đại học trở lên ngày càng nhiều. Vậy vấn đề được đặt ra là các trường đại học, gia đình và xã hội cần làm gì để sinh viên Việt Nam có niềm đam mê và tự tin khởi sự kinh doanh, tạo lập nên các doanh nghiệp, từ đó tạo ra nhiều việc làm cho xã hội và làm giàu cho chính bản thân chủ doanh nghiệp. Xuất phát từ vấn đề này, việc đi nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên là rất cần thiết. Trường Đại học Bình Dương tọa lạc tại thành phố Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương, tỉnh được xem là một tỉnh có nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển công nghiệp và dịch. Sau 22 năm chia tách, Bình Dương đã trở thành địa phương có vóc dáng một tỉnh công nghiệp, là tỉnh đi đầu về “trải thảm đỏ đón nhà đầu tư”. Nhờ những cách làm sáng tạo, Bình Dương đã có sự bứt phá ngoạn mục và nổi lên như một điểm sáng, một điển hình về trung tâm công nghiệp của Việt Nam. Đến nay, toàn tỉnh có 28 khu công nghiệp và 10 cụm công nghiệp. Trong đó, có những khu công nghiệp tiêu biểu cho cả nước về xây dựng kết cấu hạ tầng hoàn chỉnh, đồng bộ và hiện đại, về tốc độ thu hút đầu tư, quản lý sản xuất và bảo vệ môi trường như VSIP 1, 2, Mỹ Phước, Đồng An… Bằng những chính sách phù hợp, năm 2016, Bình Dương đã thu hút được 2,4 tỷ USD dự án đầu tư nước ngoài. Đến nay, toàn tỉnh có 2.827 dự án với tổng số vốn lên đến 25,7 tỷ USD (chiếm 13% về số dự án và 8,5% về số vốn so với cả nước). Bình Dương là 1 trong 5 tỉnh thu hút đầu tư vượt mốc 20 tỷ USD. Song song với thu hút đầu tư nước ngoài, xây dựng một môi trường kinh doanh, hệ sinh thái khởi nghiệp khuyến khích các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các doanh nghiệp khởi nghiệp của tình Bình Dương, cũng đã được lãnh đạo tỉnh quan tâm và động viên tinh thần tự thân lập nghiệp. Trường Đại học Thủ Dầu Một là cơ sở đào tạo, nghiên cứu khoa học ứng dụng, chuyển giao công nghệ đáp ứng nhu cầu xã hội. Trường cung cấp nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài có năng lực và phẩm chất phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Năm 2016 được Chính phủ Việt Nam chọn là năm quốc gia khởi nghiệp với mục tiêu tạo ra làn sóng đầu tư thứ hai với Đề án “Hỗ trợ Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Quốc gia đến năm 2025”. Hòa cùng phong trào khởi nghiệp quốc gia, ngày 17/11/2017 Trường Đại 2
học Thủ Dầu Một đã phối hợp với Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia ra mắt Câu lạc bộ Khởi nghiệp. Đây sẽ là cầu nối giữa sinh viên, người trẻ khởi nghiệp với các doanh nghiệp, giúp sinh viên có thể tiếp cận với công nghệ, phương thức kinh doanh tại doanh nghiệp, tổ chức các Khóa đào tạo Khởi nghiệp cho sinh viên và tạo điều kiện cho các bạn sinh viên khởi nghiệp từ khi chưa tốt nghiệp. Đây là một định hướng tốt và là xu hướng tất yếu tạo ra công ăn việc làm, tự làm chủ bản thân đối với sinh viên. Vì vậy, xuất phát từ vấn đề nêu trên và với mong muốn ngày càng góp phần phát triển kinh tế nước nhà thì việc nghiên cứu ý định khởi nghiệp của sinh viên tại trường Đại học Thủ Dầu Một là rất cần thiết. Trong những năm trở lại đây, làn sóng khởi nghiệp tại Việt Nam đang trở nên ngày càng mạnh mẽ và đó cũng là lý do mà nhiều nghiên cứu đã bắt đầu hướng vào chủ đề này. Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu đã được tiến hành đều chỉ tập trung đến sự ảnh hưởng của các yếu tố tính cách cá nhân hoặc môi trường đến ý định khởi nghiệp. Thêm vào đó, văn hóa vùng miền và điều kiện môi trường kinh doanh của các vùng miền khác nhau cũng có ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên và ý định khởi nghiệp cũng khác nhau theo từng thời điểm. Xuất phát từ những lý do trên, tác giả đã quyết định chọn đề tài: “Nghiên cứu ý định khởi nghiệp của sinh viên Trường Đại học Thủ Dầu Một” để làm đề tài nghiên cứu, với mục đích xác định, nghiên cứu ý định khởi nghiệp của sinh viên, đề xuất một số hàm ý quản trị cho nhà trường trong việc nâng cao ý định khởi nghiệp cho sinh viên. 1.2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước Đã có rất nhiều các nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến ý định khởi nghiệp của sinh viên được thực hiện trong và ngoài nước với những phương pháp nghiên cứu, thời gian, địa điểm và cách tiếp cận vấn đề khác nhau nên đưa đến những kết luận khác nhau. 1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ❖ Nghiên cứu của nhóm tác giả Bùi Huỳnh Tuấn Duy, Lê Thị Lin, Đào Thị Xuân Duyên, Nguyễn Thu Hiền (2011) Nhóm tác giả Bùi Huỳnh Tuấn Duy, Lê Thị Lin, Đào Thị Xuân Duyên, Nguyễn 3
Thu Hiền (2011) đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố tính cách cá nhân lên tiềm năng khởi nghiệp của sinh viên”. Nghiên cứu này được nhóm tác giả thực hiện nhằm hướng đến tìm hiểu các yếu tố tác động đến tiềm năng khởi nghiệp thông qua áp dụng mô hình Entrepreneur Scan được hai tác giả Driessen và Zwart phát triển cùng các công trình nghiên cứu về tiềm năng khởi nghiệp khác liên quan. Dữ liệu của nghiên cứu được thu thập từ 600 sinh viên trường Đại học Bách Khoa Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh và Đại học Hoa Sen. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 7 yếu tố tính cách cá nhân ảnh hưởng đến tiềm năng khởi nghiệp của sinh viên, bao gồm: Nhu cầu thành đạt; Nhu cầu tự chủ; Định hướng xã hội; Sự tự tin; Khả năng am hiểu thị trường; Khả năng sáng tạo và khả năng thích ứng. Trong đó, yếu tố nhu cầu tự chủ tác động âm đến tiềm năng khởi nghiệp, sáu yếu tố còn lại tác động dương đến tiềm năng khởi nghiệp. Ba yếu tố nhu cầu thành đạt, khả năng am hiểu thị trường, khả năng thích ứng ảnh hưởng nhiều nhất đến tiềm năng khởi nghiệp. ❖ Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thu Thủy (2015) Tác giả Nguyễn Thu Thủy (2015) đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến tiềm năng khởi sự kinh doanh của sinh viên đại học”. Nghiên cứu này được tác giả thực hiện nhằm kiểm định tác động của các yếu tố trải nghiệm cá nhân (trong đó có các trải nghiệm trong quá trình học tập tại trường đại học) và một số yếu tố môi trường tới tiềm năng khởi sự kinh doanh được thể hiện bằng hai chỉ báo cảm nhận về mong muốn khởi sự kinh doanh và tự tin khởi sự kinh doanh của sinh viên đại học, từ đó gợi ý một số khuyến nghị cho các trường đại học và các cơ quan quản lý vĩ mô để thúc đẩy tiềm năng khởi sự kinh doanh của sinh viên đại học ở Việt Nam. Tác giả đã đề cập đến 10 nhân tố ảnh hưởng đến tiềm năng khởi sự của sinh viên đại học. Trong đó, yếu tố trải nghiệm cá nhân bao gồm: Kinh nghiệm kinh doanh thương mại; Kinh nghiệm lãnh đạo; Hoạt động truyền cảm hứng; Học môn khởi sự kinh doanh; Phương thức học qua thực tế; Tham gia hoạt động ngoại khóa; 4
Ngành học. Yếu tố môi trường bao gồm: Ý kiến người xung quanh; Vị trí xã hội chủ doanh nghiệp; Hình mẫu chủ doanh nghiệp. Dữ liệu của nghiên cứu được thu thập từ 693 sinh viên đại học ở 11 trường đại học trên địa bàn Hà Nội. Qua xử lý dữ liệu, nhân tố kinh nghiệm thương mại và nhân tố kinh nghiệm lãnh đạo đã gộp lại thành một nhóm và được đặt tên lại là năng lực khởi sự kinh doanh. Như vậy, Kết quả nghiên cứu cho thấy có 9 nhân tố ảnh hưởng đến tiềm năng khởi sự của sinh viên đại học, bao gồm: Năng lực khởi sự kinh doanh; Hoạt động truyền cảm hứng; Học môn khởi sự kinh doanh; Phương thức học qua thực tế; Tham gia hoạt động ngoại khóa; Ngành học; Ý kiến người xung quanh; Vị trí xã hội chủ doanh nghiệp; Hình mẫu chủ doanh nghiệp. Nhân tố ý kiến người xung quanh có mức tác động mạnh nhất tới cảm nhận về mong muốn khởi sự kinh doanh, ngành học không có tác động tới mong muốn khởi sự kinh doanh. Yếu tố năng lực khởi sự kinh doanh có mức độ tác động mạnh tới tự tin khởi sự kinh doanh. ❖ Nghiên cứu của tác giả Đỗ Thị Hoa Liên (2016) Tác giả Đỗ Thị Hoa Liên (2016) đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên quản trị kinh doanh tại trường Đại học Lao Động – Xã Hội (Cở sở thành phố Hồ Chí Minh)” Nghiên cứu này được tác giả thực hiện nhằm mục tiêu xác định các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên ngành Quản trị kinh doanh trường Đại học Lao động – Xã hội (Cở sở thành phố Hồ Chí Minh) thông qua áp dụng mô hình tiềm năng khởi nghiệp kinh doanh của Krueger và Brazeal (1994) và lý thuyết Hành vi có kế hoạch của Ajzen (1991). Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ 315 sinh viên tại Trường. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng có 05 nhân tố tác động đến ý định khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên bao gồm: Giáo dục và đào tạo tại trường Đại học; Kinh nghiệm và trải nghiệm; Gia đình và bạn bè; Tính cách cá nhân; Nguồn vốn. ❖ Nghiên cứu của nhóm tác giả Nguyễn Quốc Nghi, Lê Thị Diệu Hiền, Mai Võ Ngọc Thanh (2016) Nhóm tác giả Nguyễn Quốc Nghi, Lê Thị Diệu Hiền, Mai Võ Ngọc Thanh (2016) đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi sự 5
doanh nghiệp của sinh viên khối ngành Quản trị kinh doanh tại các trường đại học/cao đẳng ở thành phố Cần Thơ”. Nghiên cứu này được nhóm tác giả thực hiện nhằm mục đích xác định các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi sự doanh nghiệp của sinh viên khối ngành Quản trị kinh doanh tại các trường đại học/cao đẳng ở thành phố Cần Thơ, từ đó đề xuất một số khuyến nghị để nâng cao nhận thức và phát triển ý định khởi sự doanh nghiệp trong sinh viên ngành quản trị kinh doanh. Nhóm tác giả đã đề cập đến 7 nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi sự doanh nghiệp của sinh viên, bao gồm: Kinh nghiệm làm việc; Quy chuẩn chủ quan; Giáo dục; Thái độ; Nguồn vốn; Sự sẵn sàng kinh doanh; Sự đam mê kinh doanh. Dữ liệu của nghiên cứu được thu thập từ 400 sinh viên khối ngành Quản trị kinh doanh tại các trường đại học / cao đẳng trên địa bàn thành phố Cần Thơ. Kết quả nghiên cứu cho thấy có 4 nhân tố đạt yêu cầu, được giữ lại và được đặt tên là: Thái độ và sự đam mê; Sự sẵn sàng kinh doanh; Quy chuẩn chủ quan; Giáo dục. Trong đó, nhân tố thái độ và sự đam mê có sức tác động động mạnh nhất đến đến ý định khởi sự doanh nghiệp của sinh viên khối ngành Quản trị kinh doanh tại các trường đại học/ cao đẳng trên địa bàn thành phố Cần Thơ. 1.2.2. Tình hình nghiên cứu ngoài nước ❖ Công trình nghiên cứu của Fridolin Wilbard (2009) Tác giả Fridolin Wilbard (2009) đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Entrepreneurship proclivity: An exploratory study on student´s entrepreneurship intention”, tạm dịch là “Khuynh hướng kinh doanh: Nghiên cứu thăm dò ý định kinh doanh của sinh viên”. Tác giả xem xét 5 yếu tố ảnh hưởng đến ý định kinh doanh của sinh viên gồm: giới tính, nền tảng gia đình, cảm nhận sự khát khao, cảm nhận tính khả thi và ảnh hưởng xã hội. Kết quả nghiên cứu cho thấy giới tính và nền tảng gia đình là hai yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến ý định kinh doanh của sinh viên: Nam giới có xu hướng khởi sự kinh doanh cao hơn nữ giới. Nền tảng gia đình là một trong những yếu tố nổi bật nhất hình thành nên thái độ đối với tinh thần khởi sự kinh doanh nếu gia đình đó có truyền thống kinh doanh. 6
❖ Công trình nghiên cứu của nhóm tác giả Tung Moi, Yin Ling Adeline, Mui Ling Dyana (2011) Nhóm tác giả Tung Moi, Yin Ling Adeline, Mui Ling Dyana (2011) đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Young adult responses to entrepreneurial intent”. Nghiên cứu này được nhóm tác giả thực hiện nhằm mục đích xác định các yếu tố ảnh hưởng đến ý định kinh doanh của sinh viên đại học. Nhóm tác giả đã đề cập đến 5 yếu tố tác động đến ý định kinh doanh của sinh viên, bao gồm: Thái độ (Attitudes); Mô hình vai trò doanh nhân trong gia đình (Entrepreneurial Role Model in the family); Ngành học (Academic Major); Giáo dục nhận thức (Perceived Educational Support); Perceived University Encouragement. Dữ liệu của nghiên cứu được thu thập từ 787 sinh viên tại Đại học Malaysia Sabah. Kết quả nghiên cứu cho thấy 5 yếu tố đều ảnh hưởng đến ý định kinh doanh của sinh viên. Trong đó, yếu tố thái độ tác động mạnh nhất đến ý định kinh doanh của sinh viên. ❖ Công trình nghiên cứu của nhóm tác giả Zhengxia Peng, Genshu Lu, Hui Kang (2012) Nhóm tác giả Zhengxia Peng, Genshu Lu, Hui Kang (2012) đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Entrepreneurial Intentions and Its Influencing Factors: A Survey of the University Students in Xi’an China”, tạm dịch là “Ý định của các doanh nhân và các yếu tố ảnh hưởng của nó: Khảo sát các sinh viên đại học ở Tây An Trung Quốc” Nghiên cứu này được nhóm tác giả thực hiện nhằm mục đích xác định, tìm hiểu một cách có hệ thống ảnh hưởng của các yếu tố cá nhân/tâm lý, các yếu tố nền tảng của gia đình và các yếu tố môi trường xã hội đối với ý định kinh doanh của sinh viên đại học. Dữ liệu dựa trên một cuộc điều tra mẫu tiến hành trên 2.010 sinh viên đại học cao cấp ở Tây An, Trung Quốc. Kết quả cho thấy tiêu chuẩn chủ quan của sinh viên đại học đã có ảnh hưởng tích cực đáng kể đến thái độ kinh doanh của họ và tính hiệu quả của công ty và tất cả những yếu tố này có ảnh hưởng tích cực đến ý định kinh doanh của họ một cách có ý nghĩa. Trong các yếu tố cá nhân/tâm lý, kinh nghiệm kinh doanh của sinh viên 7