Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Tạo động lực cho người lao động tại Công ty TNHH thương mại và dịch vụ Tín Thịnh Hưng Yên

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:123

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung chính của luận văn là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến việc tạo động lực cho người lao động và đo lường mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến việc tạo động lực cho người lao động tại Công ty. Đề xuất các giải pháp tạo động lực cho người lao động tại Công ty trong thời gian tới. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Quản trị kinh doanh: Tạo động lực cho người lao động tại Công ty TNHH thương mại và dịch vụ Tín Thịnh Hưng Yên

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN HỮU TUYẾN TẠO ĐỘNG LỰC CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH THƢƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ TÍN THỊNH HƢNG YÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2018
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- NGUYỄN HỮU TUYẾN TẠO ĐỘNG LỰC CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH THƢƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ TÍN THỊNH HƢNG YÊN Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 60 34 01 02 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. NHÂM PHONG TUÂN XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƢỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN PGS.TS. Nhâm Phong Tuân PGS.TS. Nguyễn Mạnh Tuân Hà Nội – 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trin ̀ h nghiên cƣ́u của riêng tôi . Các số liệu , kế t quả nêu trong luận văn là trung thƣ̣c và chƣa tƣ̀ng đƣơ ̣c ai công bố trong bấ t kỳ công trình nào khác . Các kết quả, số liê ̣u do tác giả trƣ̣c tiế p thu thâ ̣p , thố ng kê và xƣ̉ lý . Các nguồn dƣ̃ liê ̣u khác đƣơ ̣c tác giả sƣ̉ du ̣ng trong luâ ̣n văn đề u ghinguồ n trích dẫn và xuấ t xƣ́. Hà Nội, ngày … tháng 11 năm 2017 Ngƣời thực hiện luận văn Nguyễn Hữu Tuyến
LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn đế n toàn thể quý Thầ y , Cô Trƣờng Đa ̣i ho ̣c kinh tế , Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i đã trang bi ̣cho tôi nhƣ̃ng kiế n thƣ́c quý báu trong thời gian tôi theo ho ̣c ta ̣i trƣờng. Tôi xin trân tro ̣ng cảm ơn PGS .Ts. Nhâm Phong Tuân, ngƣời đã cho tôi nhiề u kiế n thƣ́c thiế t thƣ̣c và hƣớng dẫn k hoa ho ̣c của luâ ̣n văn . Thầ y đã luôn tâ ̣n tình hƣớng dẫn, đinh ̣ hƣớng và góp ý giúp cho tôi hoàn thành luâ ̣n văn này và trân tro ̣ng cảm ơn lãnh đạo , cán bộ Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên đã h ỗ trợ cung cấ p tài liê ̣ u, tạo điều kiện thuận lợi cho Tôi trong quá trình nghiên cƣ́u, hoàn thiện luận văn. Xin cảm ơn chân thành đế n tấ t cả mo ̣i ngƣời!
TÓM TẮT Luận văn “Tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên” là một công trình nghiên cứu của tác giả với mục đích dựa trên các khái niệm, cơ sở lý luận, các học thuyết về tạo động lực. Từ đó tác giả sử dụng các phƣơng pháp nghiên cứu điều tra bằng bảng hỏi về các yếu tố, nhân tố tác động đến tạo động lực cho ngƣời lao động, cụ thể là ngƣời lao động tại Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên. Từ kết quả điều tra, tác giả tổng hợp và đƣa ra các phân tích, các kiến nghị tới Lãnh đạo Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên để hoàn thiện công tác tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công Ty.
MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. i DANH MỤC BẢNG ...................................................................................................ii DANH MỤC SƠ ĐỒ ................................................................................................. iv DANH MỤC HÌNH ................................................................................................... iv MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TẠO ĐỘNG LỰC CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP ..... 5 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu về tạo động lực ............................................. 5 1.1.1 Các công trình nghiên cứu ...................................................................... 5 1.1.2 Kết luận và hướng nghiên cứu ................................................................ 7 1.2 Cơ sở lý luận về tạo động lực cho ngƣời lao động trong doanh nghiệp các khái niệm cơ bản và vai trò của tạo động lực lao động .................................................. 8 1.2.1 Một số khái niệm cơ bản .......................................................................... 8 1.2.2 Vai trò của tạo động lực lao động ........................................................... 9 1.2.3 Một số học thuyết về tạo động lực lao động .......................................... 11 1.2.4 Nhân tố ảnh hưởng đến tạo động lực lao động..................................... 17 1.2.5 Nội dung cơ bản của tạo động lực lao động trong doanh nghiệp ........... 21 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ............................ 29 2.1 Quy trình nghiên cứu ...................................................................................... 29 2.2 Mô hình nghiên cứu ........................................................................................ 30 2.2.1 Mô hình nghiên cứu ............................................................................... 30 2.3 Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................ 31 2.3.1 Phương pháp thu thập dữ liệu............................................................... 31 2.3.2 Phương pháp xử lý dữ liệu .................................................................... 37 CHƢƠNG 3: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TẠO ĐỘNG LỰC CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH TM & DV TÍN THỊNH HƢNG YÊN.................... 39 3.1 Tổng quan về Công ty TNHH TM & DV TÍN THỊNH HƢNG YÊN ........... 39
3.1.1 Thông tin chung về Công ty TNHH TM & DV TÍN THỊNH HƯNG YÊN .. 39 3.1.2 Ngành nghề kinh doanh ........................................................................ 39 3.1.3 Quá trình hình thành và phát triển ....................................................... 40 3.1.4 Cơ cấu tổ chức của Công ty TNHH TM & DV TÍN THỊNH HƯNG YÊN .. 40 3.1.5. Đặc điểm nhân sự của Công ty TNHH TM & DV TÍN THỊNH HƯNG YÊN. 47 3.2. Thực trạng tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty TNHH TM & DV Tín Thịnh Hƣng Yên ............................................................................................. 49 3.2.1. Các hình thức tạo động lực bằng vật chất ........................................... 49 3.2.2. Các hình thức tạo động lực phi vật chất .............................................. 55 3.3. Tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty TNHH TM&DV Tín Thịnh Hƣng Yên thông qua khảo sát ngƣời lao động ..................................................... 61 3.3.1. Đặc điểm mẫu khảo sát ........................................................................ 61 3.3.2. Kiểm định thang đo bằng Cronbach’s Alpha ....................................... 63 3.3.3. Phân tích nhân tố khám phá................................................................. 65 3.3.4. Phân tích hồi quy.................................................................................. 74 3.4. Đánh giá chung về thực trạng tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty TNHH TM&DV TÍN THỊNH HƢNG YÊN ........................................................ 83 3.4.1. Ưu điểm ................................................................................................ 83 3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân ...................................................................... 84 CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP TẠO ĐỘNG LỰC LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH THƢƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ TÍN THỊNH HƢNG YÊN ..................................... 87 4.1. Định hƣớng phát triển của Công ty TNHH TM&DV TÍN THỊNH HƢNG YÊN giai đoạn 2017- 2021 ................................................................................... 87 4.2. Quan điểm và phƣơng hƣớng về công tác tạo động lực lao động tại Công ty TNHH TM&DV TÍN THỊNH HƢNG YÊN ........................................................ 87 4.2.1. Quan điểm về công tác tạo động lực .................................................... 87 4.2.2. Phương hướng về công tác tạo động lực ............................................. 88 4.3. Giải pháp tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty TNHH TM&DV TÍN THỊNH HƢNG YÊN ............................................................................................ 88
4.3.1. Tạo động lực làm việc cho người lao động thông qua cấp trên trực tiếp... 89 4.3.2. Tạo động lực làm việc cho người lao động bằng thu nhập và phúc lợi90 4.3.3. Tạo động lực làm việc cho người lao động bằng chính sách khen thưởng và công nhận ...................................................................................... 92 4.3.4. Tạo động lực làm việc cho người lao động thông qua các đồng nghiệp .... 93 4.3.5. Tạo động lực làm việc cho người lao động bằng xây dựng thương hiệu và văn hóa Công ty ......................................................................................... 94 4.3.6. Tạo động lực làm việc cho người lao động thông qua yếu tố công việc ..... 96 KẾT LUẬN ............................................................................................................... 99 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 100 PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 AT-VSLĐ An toàn vệ sinh lao động 2 BHXH Bảo hiểm xã hội 3 BHYT Bảo hiểm thất nghiệp 4 CBCNV Cán bộ công nhân viên 5 Công ty TNHH TM&DV TÍN THỊNH HƢNG Công ty YÊN (Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên) 6 CSKH Chăm sóc khách hàng 7 DT Doanh thu 8 ĐVT Đơn vị tính 9 HCNS Hành chính nhân sự 10 NLĐ Ngƣời lao động i
DANH MỤC BẢNG Stt Bảng Nội dung Trang 1 Bảng 1.1 Các yếu tố động viên và các yếu tố duy trì 14 2 Bảng 2.1 Các giả thiết nghiên cứu 32 3 Bảng 2.2 Mô tả chi tiết các biến nghiên cứu 33 Thông tin chung về Công ty TNHH TM & DV 4 Bảng 3.1 39 TÍN THỊNH HƢNG YÊN 5 Bảng 3.2 Cơ cấu nhân sự chung qua 3 năm 2014-2016 47 Biến động lao động chính thức qua 3 năm 6 Bảng 3.3 48 2014-2016 7 Bảng 3.4 .Cơ cấu nhân sự qua 3 năm 2014-2016 48 8 Bảng 3.5 Bảng hệ số lƣơng cơ bản của Công ty 51 9 Bảng 3.6 Bảng hệ số phụ cấp chức vụ 52 Bảng lƣơng cơ bản của CBCNV Công ty 10 Bảng 3.7 52 TNHH TM&DV TÍN THỊNH HƢNG YÊN 11 Bảng 3.8 Bảng lƣơng phụ cấp chức vụ 53 12 Bảng 3.9 Quy chế trả lƣơng cộng thêm 53 Quỹ đào tạo và tình hình sử dụng quỹ của 13 Bảng 3.10 56 Công ty Cơ sở vật chất, phƣơng tiện làm việcqua 3 14 Bảng 3.11 58 năm 2014-2016 15 Bảng 3.12 Đặc điểm mẫu điều tra 61 16 Bảng 3.13 Kết quả kiểm định độ tin cậy của thang đo 63 ii
17 Bảng 3.14 Kiểm định KMO and Bartlett's Test 66 18 Bảng 3.15 Kết quả phân tích nhân tố các biến độc lập 68 19 Bảng 3.16 Kết quả phân tích nhân tố biến phụ thuộc 73 20 Bảng 3.17 Ma trận hệ số tƣơng quan 75 21 Bảng 3.18 Mô hình tóm tắt sử dụng phƣơng pháp Enter 76 22 Bảng 3.19 Kiểm định về sự phù hợp của mô hình hồi quy 77 23 Bảng 3.20 Kiểm tra đa cộng tuyến 78 24 Bảng 3.21 Kết quả phân tích hồi quy đa biến 81 iii
DANH MỤC SƠ ĐỒ Stt Sơ đồ Nội dung Trang 1 Sơ đồ 1.1 Hệ thống nhu cầu của Maslow 12 2 Sơ đồ 2.1 Các bƣớc nghiên cứu 29 3 Sơ đồ 2.2 Mô hình nghiên cứu 31 Cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý Công ty 4 Sơ đồ 3.1 41 TNHH TM & DV TÍN THỊNH HƢNG YÊN 5 Sơ đồ 3.2 Tổ chức hiện trƣờng của Công ty 42 DANH MỤC HÌNH Stt Hình Nội dung Trang 1 Hình 3.1 Biểu đồ phân tán phần dƣ 79 2 Hình 3.2 Biểu đồ tần số của phần dƣ chuẩn hóa 80 iv
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đất nƣớc ta đang trong quá trình hội nhập với nền kinh tế quốc tế, với những cơ hội và thách thức mới. Để có thể tồn tại và phát triển, mỗi doanh nghiệp luôn luôn hƣớng tới sản xuất với năng suất, chất lƣợng và hiệu quả cao. Bên cạnh đó vấn đề cạnh tranh ngày càng khốc liệt kiến các doanh nghiệp gặp phải nhiều khó khăn. Không chỉ cạnh tranh với các doanh nghiệp trong nƣớc mà còn phải cạnh tranh với các doanh nghiệp nƣớc ngoài giàu cả về vốn và kinh nghiệm trong nền kinh tế thị thƣờng. Một trong những cách để tạo ra năng lực cạnh tranh so với các doanh nghiệp nƣớc ngoài đó là nguồn lực con ngƣời, lợi thế thông qua con ngƣời đƣợc xem là yếu tố căn bản, mang tính chất quyết định của mọi thời đại. Việc khai thác, sử dụng và phát triển nguồn nhân lực này trong mỗi doanh nghiệp sao cho hiệu quả nhất là điều kiện tiên quyết đảm bảo sự thành công trong chiến lƣợc phát triển lâu dài. Trong quá trình phát triển, mở rô ̣ng quy mô hoa ̣t đô ̣ng s ản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp , việc quản trị hiệu quả nguồn nhân lực có ý nghĩa hết sức quan trọng. Nguồ n nhân l ực ổn định, chất lƣợng là điề u kiê ̣n đ ảm bảo cho doanh nghiệp vƣơn lên, nắm bắt đƣợc các cơ hội và vƣơ ̣t qua những thách thức trong bối cảnh nền kinh tế cạnh tranh ngày một mạnh mẽ hơn. Phát huy đƣợc mọi tiềm năng , sƣ́c sáng tạo của ngƣời lao động nhằm tăng năng suất và hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh là hế t sƣ́c quan tro ̣ng. Con ngƣời là nhân tố quyế t đinh ̣ thành công hay thất bại của doanh nghiệp , làm thế nào để ngƣời lao động phát huy những phẩm chất của mình , hăng say lao đô ̣ng, sáng tạo đồng thời cống hiến hết mình , gắ n bó với doanh nghiê ̣p ? Đây là vấ n đề quan trọng mà tấ t cả các doanh nghiê ̣p đề u phải thƣ̣c hiê ̣n nhƣng không phải doanh nghiê ̣p nào cũng thành công . Tạo động lực cho ngƣời lao động là cả một quá trình lâu dài và phức tạp vì nó liên quan đến rất nhiều yếu tố khác nhau của doanh nghiê ̣p. Tƣ̀ môi trƣờng, điề u kiê ̣n làm viê ̣c, chế đô ̣ lƣơng, đánh giá khen thƣởng đế n các mối quan hệ xã hội trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh đều có tác đô ̣ng đế n tinh thầ n , thái độ của ngƣời lao động . Tạo động l ực cho ngƣời lao động 1
ngày càng đƣợc chú trọng nhiều hơn trong các doanh nghiệp vì việc đó không chỉ mang la ̣i lơ ̣i ích cho doanh nghiê ̣p , khiế n cho doanh nghiê ̣p ngày càng vƣ̃ng ma ̣nh mà còn tạo ra sự thỏa mãn, sƣ̣ phát triể n cho mỗi ngƣời lao đô ̣ng. Thƣ̣c tế hoa ̣t đô ̣ng sản xuấ t kinh doanh ta ̣i Công ty TNHH thƣơng m ại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên trong nhƣ̃ng năm gầ n đây cho thấ y , ngƣời lao đô ̣ng đã gắ n bó với Côn g ty , ý thức và tinh thầ n làm viê ̣c nghiêm túc nhƣng sƣ́c sáng ta ̣o , sƣ̣ hăng say không biể u hiê ̣n nhiề u , trí tuệ , sƣ́c ma ̣nh của ngƣời lao đô ̣ng chƣa đƣơ ̣c khai thác, phát huy một cách cao nhất . Với mong muố n làm rõ nguyên nhân , vƣớng mắ c và đƣa ra các giải pháp phát huy sƣ́c ma ̣ nh ngƣời lao đô ̣ng trong Công ty , tác giả lựa chọn đề tài: “Tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của mình. Với mong muố n đó , luâ ̣n văn nhằ m Hê ̣ thố n g hóa nhƣ̃ng vấ n đề cơ bản về lý thuyế t của viê ̣c ta ̣o đô ̣ng lƣ̣c cho ngƣời lao đô ̣ng. Đánh giá thƣ̣c tra ̣ng ta ̣i sao ở Công ty TNHH thƣơng m ại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên viê ̣c ta ̣o đô ̣ng lƣ̣c la ̣i chƣa mang la ̣i hiê ̣u quả cao. Ở đó ngƣờ i lao đô ̣ng mong muố n điề u gì , doanh nghiê ̣p đã áp du ̣ng nhƣ̃ng biê ̣n pháp gì và cầ n thay đổ i ra sao , cầ n có nhƣ̃ng giải pháp gì để ta ̣o lên đô ̣ng lƣ̣c mạnh mẽ cho ngƣời lao động. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Đƣa ra đƣợc các giải pháp tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên. Để giải quyết tốt mục tiêu nghiên cứu, cần trả lời đƣợc những câu hỏi sau: - Các yếu tố nào tạo động lực cho ngƣời lao động? - Các yếu tố ảnh hƣởng nhƣ thế nào đến việc tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên. - Cần làm gì để tạo động lực cho ngƣời ngƣời lao động tại Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên. 2
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về tạo động lực cho ngƣời lao động trong doanh nghiệp. - Xác định các nhân tố ảnh hƣởng đến vi ệc tạo động lực cho ngƣời lao động và đo lƣờng mƣ́c đô ̣ ảnh hƣởng c ủa các yếu tố đế n vi ệc tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty. - Đề xuất các giải pháp tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty trong thời gian tới. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Tạo động lực làm việc cho ngƣời lao động tại Công ty. Đối tượng khảo sát: Ngƣời lao động đang làm việc tại công ty có thời gian công tác từ 1 năm trở lên. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Nghiên cứu đƣợc triển khai tại Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên. - Về thời gian: Phân tích, đánh giá thực trạng giai đoạn 2014 - 2016; Các số liệu sơ cấp đƣợc điều tra trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2017. Các giải pháp đề xuất áp dụng cho các năm tiếp theo. - Về nội dung: Nghiên cứu các yếu tố tạo động lực làm việc cho ngƣời lao động tại Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên. 4. Những đóng góp của luận văn Luận văn có những giá trị đóng góp cả về mặt khoa học và thực tiễn: Về mặt lý luận: Kết quả nghiên cứu đề tài góp phần hệ thống các vấn đề lý luận về tạo động lực lao động, làm rõ thêm về nội dung tạo động lực lao động trong doanh nghiệp. Ngoài ra, góp phần làm phong phú thêm nguồn lý luận và thực tiễn cho các nghiên cứu khoa học khác về vấn đề tạo động lực lao động trong tƣơng lai. 3
Giá trị thực tiễn: Trên cơ sở vận dụng những vấn đề lý luận về tạo động lực cho ngƣời lao động trong doanh nghiệp và kết quả phân tích thực trạng tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty, luận văn sẽ đƣa ra các giải pháp cụ thể, nhằm khắc phục những tồn tại, phát huy điểm thành công của những công cụ tài chính và phi tài chính mà Công ty đã và đang áp dụng, để tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty. Các giải pháp này là cơ sở để ban lãnh đạo Công ty TNHH thƣơng mại và dịch vụ Tín Thịnh Hƣng Yên tham khảo, vận dụng vào tình hình thực tế tại doanh nghiệp, hoàn thiện công tác quản trị nhân sự nói chung, tạo động lực cho ngƣời lao động nói riêng, thu hút và duy trì đƣợc nguồn lực giỏi, ổn định lâu dài, giúp Công ty ngày càng phát triển trong thời gian tới. 5. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu luận văn bao gồm 4 chƣơng nhƣ sau: Chƣơng 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về tạo động lực cho ngƣời lao động trong doanh nghiệp. Chƣơng 2. Phƣơng pháp và thiết kế nghiên cứu. Chƣơng 3. Thực trạng tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty Chƣơng 4. Các giải pháp Tạo động lực cho lao động tại Công ty TNHH thƣơng mại và dịch Tín Thịnh Hƣng Yên. 4
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TẠO ĐỘNG LỰC CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 1.1 Tổng quan tình hình nghiên cứu về tạo động lực 1.1.1 Các công trình nghiên cứu 1.1.1.1 Tình hình nghiên cứu trên thế giới Về lý thuyết, trên thế giới ngay từ khi sản xuất tƣ bản hình thành đã có nhiều học giả nghiên cứu về nhu cầu và động cơ làm việc của ngƣời lao động, để từ đó đúc kết lại thành các học thuyết kinh điển và vận dụng chúng trong việc thực hành công tác tạo động lực cho ngƣời lao động. Việc nghiên cứu các học thuyết khác nhau liên quan tới bản chất con ngƣời nói chung và động lực làm việc nói riêng. Bao gồm các nghiên cứu về các khía cạnh thực tiễn động lực của ngƣời lao động tại nơi làm việc. Các nghiên cứu đƣợc tiến hành trong lĩnh vực này, đáng chú ý là các học thuyết của Abraham Maslow với học thuyết “Hệ thống nhu cầu”, Frederick Herzberg với học thuyết “Hệ thống hai yếu tố”, Edwin Locke với học thuyết “Đặt mục tiêu”, J.Stacy Adam với học thuyết “Công bằng”, Victor Vroom với học thuyết “Kỳ vọng”. Những lý thuyết nêu trên ít nhiều đều liên quan đến việc mô tả hành vi, động cơ, nhu cầu, mục đích của ngƣời lao động trong quá trình làm việc. Đây là cơ sở lý thuyết rất quan trọng cho việc nghiên cứu, tìm ra những biện pháp kích thích có hiệu quả nhất để tác động tới động cơ làm việc của ngƣời lao động, khuyến khích họ hăng say làm việc với hiệu quả cao nhất. 1.1.1.2 Tình hình nghiên cứu trong nước Về động lực và cách tạo động lực cho ngƣời lao động tập trung ở một số học giả và phần nào giúp ngƣời đọc có đƣợc những hiểu biết ban đầu về mô hình chung của tạo động lực cho ngƣời lao động. Những nghiên cứu đƣợc bàn luận trên nhiều bình diện và các góc độ khác nhau, dƣới dạng các loại sách tham khảo, bài phân tích trên báo, tạp chí, luận án, luận văn… Ví dụ nhƣ: 5
- Nguyễn Ngọc Quân và Nguyễn Vân Điền, 2004. Quản trị nhân lực, Hà Nội: Nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc dân. Cung cấp các kiến thức cơ bản và có hệ thống về quản trị nhân lực trong tổ chức, từ khi ngƣời lao động bƣớc vào làm việc đến khi ra khỏi quá trình lao động tƣơng ứng với ba giai đoạn: Hình thành nguồn nhân lực; sử dụng nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực. Đây là những kiến thức vừa mang tính lý luận vừa mang tính thực tiến của Việt Nam. - Đề tài cấp Nhà nƣớc, mã số KX-07-03 thuộc Chƣơng trình KX-07, 1991 – 1995, Lê Hữu Tầng (Chủ nhiệm) “Vấn đề phát huy và sử dụng đúng đắn vai trò động lực của con ngƣời trong sự phát triển kinh tế - xã hội”. Báo cáo tổng hợp kết quả nghiên cứu của đề tài đã đƣợc nghiệm thu và đã đƣợc công bố dƣới dạng một cuốn sách có nhan đề “Về động lực của sự phát - Tạp chí Cộng sản ngày 15/8/2012 có đăng bài của Cảnh Chí Dũng (Trƣờng đại học kinh tế - Đại học quốc gia Hà Nội) về “Mô hình tạo động lực trong các trƣờng đại học công lập”, bài báo nhấn mạnh việc lựa chọn và ứng dụng mô hình tạo động lực trong các trƣờng đại học công lập nƣớc ta hiện nay có ý nghĩa thực tiễn rất quan trọng. - Luận án tiến sĩ kinh tế, tác giả Vũ Thị Uyên, 2008. Tạo động lực cho lao động quản lý trong các doanh nghiệp Nhà nước ở Hà Nội đến năm 2020, Đại học Kinh tế Quốc dân. Tác giả có thể nhận thấy đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu không còn mang tính vi mô, gói gọn trong một Công ty, một doanh nghiệp hay Tổng công ty với mô hình công ty mẹ - công ty con nữa, mà thay vào đó là bài luận có tính vĩ mô, quy mô, phạm vi nghiên cứu rộng hơn rất nhiều: Lao động quản lý trong các doanh nghiệp Nhà nƣớc ở Hà Nội. Điểm mới trong bài luận của tác giả Vũ Thị Uyên dƣới sự chi phối của đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu đó là tác giả không đơn thuần đi nghiên cứu các công cụ khuyến khích, tạo động lực cho ngƣời lao động mà tiếp cận đề tài theo một hƣớng đi khác nhƣng cũng không kém phần hiệu quả, phản ánh đúng đƣợc thực trạng động lực của lao động quản lý trong các doanh nghiệp Nhà nƣớc ở Hà Nội. Luận án của tác giả Vũ Thị Uyên đã phân tích nhu cầu, sự thỏa mãn, cách phát triển nhu cầu mới nhằm tạo 6
động lực trong lao động cho ngƣời quản lý. Luận án chỉ rõ những ƣu điểm, hạn chế, nguyên nhân dẫn đến thiếu sót của các biện pháp tạo động lực đang đƣợc áp dụng trong các doanh nghiệp Nhà nƣớc ở Hà Nội. Tác giả đã đề xuất các giải pháp nhằm tạo động lực cho lao động quản lý trong các doanh nghiệp Nhà nƣớc tại Hà Nội để khẳng định vai trò chủ đạo của doanh nghiệp Nhà nƣớc trong thời kỳ phát triển hiện nay của Hà Nội. Nghiên cứu trên đã đề cập đến một số vấn đề lý luận cơ bản về khoa học quản lý nhƣ bản chất, thành phần cấu trúc, các giai đoạn của công tác quản lý, các phƣơng pháp và nghệ thuật quản lý. Đồng thời cung cấp cho tác giả nhiều tƣ liệu quý báu về sự cần thiết phải chú trong tới vấn đề động viên, khuyến khích ngƣời lao trong các lĩnh vực quản lý khác nhau nhằm tạo động lực cho ngƣời lao động phát huy tối đa năng lực, khả năng của họ. Tuy nhiên những lý thuyết về động viên, khuyến khích, tạo động lực cho ngƣời lao động mới chỉ đề cập ở phƣơng diện lý luận là chủ yếu. 1.1.2 Kết luận và hướng nghiên cứu Liên quan đến đối tƣợng nghiên cứu của đề tài, có thể khẳng định rằng tạo động lực cho ngƣời lao động là một đề tài không mới và đã có rất nhiều học giả trên thế giới nghiên cứu, ứng dụng và đã trở thành các học thuyết kinh điển. Chính các học thuyết này, đề tài này lại liên tục đƣợc các học giả khác khai thác và phân tích để ứng dụng vào những mô hình cụ thể ở mỗi tổ chức ở các địa phƣơng, quốc gia khác nhau. Ở Việt Nam hiện tại tỷ lệ các nghiên cứu về động viên, khuyến khích, ứng dụng thực tiễn về tạo động lực làm việc cho ngƣời lao động chƣa nhiều, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh và cung cấp dịch vụ ô tô thì còn tƣơng đối khiêm tốn. Xuất phát từ khoảng trống đó và từ công tác tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty, nơi tác giả đang công tác, tác giả sẽ nghiên cứu thực trạng tạo động lực cho ngƣời lao động tại Công ty thông qua việc thực hiện các công cụ tài chính và phi tài chính, sản xuất đồng thời phân tích những hạn chế, tồn tại, tìm ra nguyên nhân để đƣa ra đƣợc những giải pháp tạo động lực cho ngƣời lao động phù hợp với tình hình Công ty. 7
1.2 Cơ sở lý luận về tạo động lực cho ngƣời lao động trong doanh nghiệp các khái niệm cơ bản và vai trò của tạo động lực lao động 1.2.1 Một số khái niệm cơ bản 1.2.1.1 Động lực Là một thuật ngữ đƣợc sử dụng rộng rãi trong đời sống kinh tế xã hội, ví dụ nhƣ: động lực phát triển, động lực học tập, động lực làm việc… Tuy nhiên, dƣới nhiều góc độ khác nhau có nhiều quan điểm, nhận thức khác nhau về khái niệm động lực. - Robbins (1998), thì cho rằng động cơ thúc đẩy nhân viên nỗ lực và sử dụng khả năng của mình để đạt đƣợc mục tiêu của tổ chức - Koontz và công sự (2004), động lực làm việc là những yếu tố thúc đẩy con ngƣời thực hiện công việc. Động lực là những phƣơng tiện mà nhờ chúng các nhu cầu mâu thuẫn nhau có thể đƣợc điều hòa hoặc một nhu cầu đƣợc đề cao hơn để sao cho chúng đƣợc ƣu tiên hơn các nhu cầu khác. Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quân và Nguyễn Vân Điền (2014) : “Động lực lao động là sự khao khát và tự nguyện của ngƣời lao động để tăng cƣờng nỗ lực nhằm hƣớng tới việc đạt các mục tiêu của tổ chức”. Từ những khái niệm trên, có thể thấy động lực làm việc gồm những đặc điểm sau: - Động lực làm việc gắn liền với một công việc, một tổ chức, một môi trƣờng cụ thể, không có động lực làm việc chung cho mọi lao động. - Động lực làm việc mang tính tự nguyện. - Động lực làm việc không hoàn toàn phụ thuộc vào những đặc điểm tính cách cá nhân, nó có thể thay đổi thƣờng xuyên phụ thuộc vào các yếu tố khác nhau trong công việc. - Khi các điều kiện đầu vào khác không đổi, động lực làm việc đóng vai trò quan trọng trong sự tăng năng suất lao động. Tuy nhiên động lực làm việc chỉ là nguồn gốc để tăng năng suất lao động chứ không phải là điều kiện để tăng năng suất lao động. 8