UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
MAI THỊ HƢƠNG GIANG
THI PHÁP TRUYỆN NGẮN BÌNH NGUYÊN LỘC
CHUYÊN NGÀNH: VĂN HỌC VIỆT NAM
MÃ SỐ NGÀNH: 82 20 121
LUẬN VĂN THẠC SĨ
BÌNH DƢƠNG - 2018
i
UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT
MAI THỊ HƢƠNG GIANG
THI PHÁP TRUYỆN NGẮN BÌNH NGUYÊN LỘC
CHUYÊN NGÀNH: VĂN HỌC VIỆT NAM
MÃ SỐ NGÀNH: 82 20 121
LUẬN VĂN THẠC SĨ
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. HOÀNG TRỌNG QUYỀN
BÌNH DƢƠNG - 2018
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả
nêu trong luận văn là trung thực, đƣợc chỉ rõ nguồn gốc và chƣa đƣợc công bố
trong các công trình khác.
Tác giả luận văn
Mai Thị Hƣơng Giang
iii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin dành sự kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc tới PGS. TS. Hoàng Trọng
Quyền, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và
thực hiện luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới toàn thể lãnh đạo, cán bộ nhà trƣờng và
khoa Ngữ văn Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để
tôi học tập và hoàn thành nhiệm vụ.
Tôi xin gửi lời tri ân chân thành nhất đến toàn thể quý thầy cô đã giảng dạy
tôi trong suốt 2 năm tham gia học lớp cao học chuyên nghành Văn học Việt Nam
(khóa 2016 – 2018) tại Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một. Xin cảm ơn đến quý thầy
cô đã hết lòng dìu dắt, dạy dỗ tôi trong suốt thời gian qua.
Tôi xin tri ân sự khích lệ và ủng hộ nhiệt tình của gia đình, ngƣời thân,
bạn bè và đồng nghiệp trong thời gian thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô trong hội đồng phản biện đã dành
thời gian đọc và góp ý cho luận văn của tôi. Những nhận xét và góp ý của quý
thầy cô sẽ là kinh nghiệm quý báu cho tôi trong việc nghiên cứu sau này.
Cuối cùng, tôi xin kính gửi lời chúc sức khỏe đến quý thầy cô, chúc quý
thầy cô nhiều thành công trong cuộc sống, có thêm nhiều niềm vui hơn nữa trong
sự nghiệp trồng ngƣời thiêng liêng, cao quý.
Bình Dương, ngày 5 tháng 11 năm 2018
Tác giả luận văn
Mai Thị Hƣơng Giang
iv
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. ii
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... iii
MỤC LỤC ............................................................................................................ iv
MỞ ĐẦU ................................................................................................................1
1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................1
2. Lịch sử vấn đề ....................................................................................................3
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 10
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................. 10
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 11
6. Đóng góp của luận văn..................................................................................... 12
7. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 13
Chƣơng 1. VẤN ĐỀ THI PHÁP HỌC VÀ ĐỜI VĂN BÌNH NGUYÊN LỘC .. 14
1.1. Những vấn đề chung về thi pháp học ........................................................... 14
1.1.1. Khái niệm thi pháp và thi pháp học .................................................... 14
1.1.2. Một số nét về thi pháp học ở Việt Nam ............................................... 16
1.2. Đặc điểm thi pháp truyện ngắn .................................................................... 19
1.2.1. Nhân vật ............................................................................................. 20
1.2.2. Cốt truyện ........................................................................................... 23
1.2.3. Không gian ......................................................................................... 25
1.2.4. Thời gian ............................................................................................ 26
1.2.5. Ngôn từ ............................................................................................... 27
1.2.6. Giọng điệu .......................................................................................... 28
1.3. Bình Nguyên Lộc – “con nai vàng” xứ Đồng Nai ....................................... 29
1.3.1. Dấu ấn cuộc đời .................................................................................. 29
1.3.2. Dấu ấn văn chương ............................................................................ 33
Tiểu kết ................................................................................................................. 41
Chƣơng 2. THI PHÁP NHÂN VẬT VÀ THI PHÁP CỐT TRUYỆN TRONG
TRUYỆN NGẮN BÌNH NGUYÊN LỘC ............................................................ 42
2.1. Thi pháp nhân vật trong truyện ngắn Bình Nguyên Lộc ............................ 42
2.1.1. Kiểu nhân vật trong truyện ngắn Bình Nguyên Lộc .......................... 42
2.1.1.1. Nhân vật sống với tình yêu quê hương, xứ sở................................... 43