Luận văn Tiến sĩ Giáo dục: Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông từ thực tiễn Thành phố Hà Nội

MỤC LỤC<br /> MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1<br /> Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN<br /> QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ....................................................................................... 8<br /> 1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ............................................................... 8<br /> 1.2. Nghiên cứu về khuôn khổ pháp luật và thực trạng giáo dục pháp luật<br /> cho học sinh trung học phổ thông ở Việt Nam nói chung và ở thành phố<br /> Hà Nội nói riêng .............................................................................................. 21<br /> 1.3. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài liên quan đến đề tài......................... 27<br /> 1.4. Đánh giá chung tình hình nghiên cứu và những vấn đề luận án tiếp<br /> tục giải quyết ................................................................................................... 29<br /> 1.5. Câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết khoa học và hướng tiếp cận của luận án...... 31<br /> Chƣơng 2: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC PHÁP<br /> LUẬT CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở VIỆT<br /> NAM HIỆN NAY .......................................................................................... 35<br /> 2.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò giáo dục pháp luật ở trường trung học<br /> phổ thông ......................................................................................................... 35<br /> 2.2. Các thành tố giáo dục pháp luật ở trường trung học phổ thông .............. 47<br /> 2.3. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục pháp luật cho<br /> học sinh trung học phổ thông .......................................................................... 59<br /> 2.4. Giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông ở một số quốc<br /> gia và những giá trị tham khảo cho Việt Nam ................................................ 62<br /> Chƣơng 3: THỰC TRẠNG GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC<br /> SINH<br /> <br /> TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Ở THÀNH PHỐ HÀ NỘI<br /> <br /> HIỆN NAY ..................................................................................................... 67<br /> 3.1. Khái quát bối cảnh kinh tế, xã hội của thành phố Hà Nội và đặc<br /> điểm học sinh trung học phổ thông ở Hà Nội hiện nay .................................. 67<br /> <br /> 3.2. Cơ sở chính trị, pháp lý của hoạt động giáo dục pháp luật cho học<br /> sinh trung học phổ thông ở thành phố Hà Nội ................................................ 74<br /> 3.3. Tổ chức thực hiện giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ<br /> thông ở Hà Nội trong những năm gần đây ...................................................... 79<br /> 3.4. Một số nhận xét chung về thực trạng và nguyên nhân của thực trạng<br /> giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ thông ở thành phố Hà Nội<br /> hiên nay ........................................................................................................... 92<br /> Chƣơng 4: YÊU CẦU VÀ QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP TĂNG<br /> CƢỜNG GIÁO DỤC<br /> <br /> PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH TRUNG<br /> <br /> HỌC PHỔ THÔNG TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ HÀ NỘI ............. 97<br /> 4.1. Yêu cầu tăng cường giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ<br /> thông từ thực tiễn thành phố Hà Nội ............................................................... 97<br /> 4.2. Quan điểm về tăng cường giáo dục pháp luật cho học sinh trung học<br /> phổ thông từ thực tiễn thành phố Hà Nội ........................................................ 99<br /> 4.3. Giải pháp tăng cường giáo dục pháp luật cho học sinh trung học phổ<br /> thông từ thực tiễn thành phố Hà Nội ............................................................. 103<br /> KẾT LUẬN .................................................................................................. 136<br /> DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ<br /> LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN ..................................................... 138<br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 139<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT<br /> Chữ viết tắt<br /> ASEAN<br /> <br /> Chữ viết đầy đủ<br /> Association of Southeast Asian<br /> Nations<br /> <br /> GDPL<br /> <br /> Giáo dục pháp luật<br /> <br /> NXB<br /> <br /> Nhà xuất bản<br /> <br /> THPT<br /> <br /> Trung học phổ thông<br /> <br /> TW<br /> WTO<br /> <br /> Trung ương<br /> World Trade Organization<br /> <br /> DANH MỤC CÁC BẢNG<br /> Bảng 3.1. Tổng sản phẩm trên địa bàn theo giá hiện hành ............................. 68<br /> Bảng 3.2. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT ở một số thành phố ..................... 70<br /> Bảng 3.3. Thống kê vi phạm pháp luật trên địa bàn thành phố Hà Nội ......... 73<br /> Bảng 3.4. Đánh giá của học sinh về nội dung pháp luật trong môn giáo<br /> dục công dân ......................................................................................... 84<br /> Bảng 3.5. Các hình thức GDPL ở các trường THPT Hà Nội ......................... 87<br /> Bảng 3.6. Kết quả khảo sát về việc sử dụng tủ sách pháp luật của học sinh . 88<br /> Bảng 3.7. Kết quả khảo sát về phương pháp GDPL ....................................... 89<br /> Bảng 3.8. Kết quả khảo sát đối với học sinh về phương pháp giảng dạy<br /> pháp luật của giáo viên trong môn giáo dục công dân ........................ 90<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu<br /> Việt Nam ngày càng tiến sâu trên con đường hội nhập quốc tế. Giai<br /> đoạn sắp tới là thời kỳ nước ta phải thực hiện đầy đủ các cam kết với cộng<br /> đồng ASEAN và WTO. Điều đó tạo ra những thời cơ để phát triển đất nước<br /> nhưng cũng đặt ra những thử thách lớn. Những vấn đề về cơ sở hạ tầng, kiến<br /> trúc thượng tầng vốn còn những tồn tại không nhỏ sẽ là những rào cản trong<br /> quá trình hội nhập, đặc biệt là ý thức pháp luật của người dân nói chung, của<br /> bộ phận lao động trẻ nói riêng. Để vượt qua rào cản đó, việc trang bị những<br /> kiến thức pháp luật cho người dân, nhất là cho những công dân trẻ tuổi ngay<br /> từ khi họ còn ngồi trên ghế nhà trường có ý nghĩa hết sức quan trọng.<br /> Trong những thập niên gần đây, đồng thời với quá trình hội nhập quốc<br /> tế, Đảng và Nhà nước Việt Nam rất chú trọng đầu tư giáo dục nói chung và<br /> giáo dục pháp luật (GDPL) nói riêng. Điều này thể hiện qua phương hướng,<br /> nhiệm vụ xây dựng phát triển văn hoá con người được xác định trong Văn<br /> kiện Đại hội Đảng lần thứ XII là: “Xây dựng con người Việt Nam phát triển<br /> toàn diện phải trở thành một mục tiêu của chiến lược phát triển. Đúc kết và<br /> xây dựng hệ giá trị văn hóa và hệ giá trị chuẩn mực của con người Việt Nam<br /> thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; tạo môi trường và<br /> điều kiện để phát triển về nhân cách, đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thể<br /> chất, tâm hồn, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, ý thức tuân thủ pháp<br /> luật” [37]. Chỉ thị 32 TW của Ban Bí thư ngày 09/12/2003 đã chỉ rõ, cần phải<br /> coi GDPL “là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong việc tăng cường<br /> quản lý xã hội bằng pháp luật …”<br /> Thực hiện những phương hướng, chiến lược do Đảng đề ra, Nhà nước<br /> đã ban hành nhiều văn bản pháp luật và triển khai các đề án về GDPL, trong<br /> đó đặc biệt Luật phổ biến, GDPL năm 2012. Tuy nhiên, hoạt động GDPL nói<br /> chung, GDPL cho học sinh trung học phổ thông (THPT) nói riêng hiện nay<br /> <br /> 1<br /> <br />