Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 23
lượt xem 9
download
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới.Chương 23: Chẩn đoán có thai và xác định tuổi thai bò.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 23
- ChÈn ®o¸n cã thai vµ x¸c ®Þnh tuæi thai bß B.M. Burns, R.G. Holtroyd, J.D. Bertram tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cã chöa kho¶ng 6 tuÇn Giíi thiÖu tuæi. ChÈn ®o¸n cã thai cung cÊp mét c«ng cô h÷u Møc ®é dÔ mµ theo ®ã chÈn ®o¸n cã thÓ thùc Ých trong qu¶n lý c¸c hÖ thèng ch¨n nu«i bß hiÖn ®−îc ë mçi c¸ thÓ gia sóc ®Çu tiªn phô thÞt. Trong ch−¬ng nµy, nh÷ng lîi Ých cña kü thuéc vµo c¸c yÕu tè: thuËt nµy ®èi víi c¸c nhµ ch¨n nu«i bß vïng 1. Giai ®o¹n cã chöa. B¾c Australia còng nh− viÖc ®−a ra sù ®¸nh gi¸ c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh cã chöa 2. Sù kh¸ng cù cña gia sóc (nhu ®éng). ë bß thÞt sÏ ®−îc th¶o luËn ng¾n gän. 3. Sù kh¸ng cù cña gia sóc phô thuéc vµo Kh«ng bao giê ®−îc ®¸nh gi¸ thÊp tÇm quan tÝnh khÝ vµ ph−¬ng ph¸p cè ®Þnh gia sóc. träng cña viÖc x¸c ®Þnh tuæi thai. Tû lÖ cã chöa 4. Sè løa ®Î cña gia sóc. cña lÇn phèi gièng ®Çu tiªn, liªn quan víi tuæi cña con gièng vµ l−îng m−a, h×nh thµnh nªn Mçi mét yÕu tè, ®Æc biÖt lµ sù kh¸ng cù cña mét c¬ së cÇn thiÕt ®Ó gi¶i thÝch c¸c kÕt qu¶. gia sóc, ¶nh h−ëng ®Õn tèc ®é kiÓm tra sè LËp c¸c ch−¬ng tr×nh mét c¸ch hîp lý ®Ó t¸c l−îng lín bß. Nh÷ng yÕu tè bæ xung quan ®éng ®Õn tû lÖ sinh s¶n chØ cã thÓ thùc hiÖn träng h¬n bao gåm: ®−îc víi nh÷ng ghi chÐp ®Çy ®ñ. 1. ThiÕt kÕ vµ x©y dùng giãng gi¸ vµ s©n Nh÷ng lîi Ých cã thÓ ®¹t ®−îc tõ viÖc chÈn kiÓm tra. ®o¸n cã chöa hiÖu qu¶ bao gåm: 2. Nh©n c«ng s½n cã ®Ó lïa gia sóc vµ ®Ó lµm 1. Lùa chän nh÷ng bß gièng kh«ng cã chöa nh÷ng c«ng viÖc t¹i chç kiÓm tra bß. ®Ó lo¹i th¶i, thay v× lo¹i th¶i v× tuæi. 3. Tû lÖ cã chöa cña ®µn. 2. Ph¸t hiÖn vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng nh÷ng yÕu tè 4. Sù cã mÆt, vµ tû lÖ ®µn håi phôc tö cung ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng sinh s¶n cña ®µn. sau khi ®Î hay sÈy thai, vµ 3. §−a ra c¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m nhÑ ¶nh 5. Sù thèng nhÊt cña ng−êi kiÓm tra cã kinh h−ëng cña h¹n h¸n ®èi víi bß gièng. nghiÖm khi kiÓm tra mét sè l−îng lín gia 4. H×nh thµnh c¸c nhãm bß theo giai ®o¹n sóc. mang thai, hoÆc lµ theo môc ®Ých b¸n, hay C¸c b−íc ®−îc tiÕn hµnh, vµ nh÷ng dÊu hiÖu chØ ®¬n gi¶n lµ ®Ó qu¶n lý. ®Æc biÖt cña sù cã chöa ®Ó ph¸t hiÖn viÖc cã 5. Lùa chän mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®Ó ®iÒu trÞ chöa, vµ viÖc x¸c ®Þnh tuæi cña thai, rÊt dao khi cã bÖnh chËm sinh. ®éng gi÷a c¸c c¸ thÓ. V× hÇu hÕt nh÷ng dao ®éng nµy phô thuéc vµo giai ®o¹n cã chöa, nªn 6. Tr¸nh phèi gièng nh÷ng con bß cã biÓu x¸c ®Þnh cã chöa ë giai ®o¹n ®Çu thuËn lîi h¬n hiÖn ®éng dôc trong lóc cã chöa. so víi viÖc x¸c ®Þnh cã chöa ë giai ®o¹n gi÷a 7. Mua b¸n hîp lý, vÝ dô, b¸n nh÷ng con vµ giai ®o¹n cuèi cña qu¸ tr×nh cã chöa. gièng bÞ lo¹i th¶i, vµ b¸n l¹i nh÷ng con bß kh«ng cã chöa ngay lËp tøc. Nh÷ng ®Æc ®iÓm kh«ng cã chöa 8. Lùa chän nh÷ng con c¸i cho môc ®Ých thÝ Bèn ®Æc ®iÓm chÝnh ph©n biÖt tö cung b×nh nghiÖm khi mµ t×nh tr¹ng, vµ/hay giai ®o¹n th−êng kh«ng cã chöa: cã chöa cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn kÕt qu¶. 1. Kh«ng cã dÞch trong sõng tö cung. 9. Nghiªn cøu nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn 2. C¶ hai sõng tö cung ®Òu cã thµnh dµy. sinh s¶n. 3. C¶ hai sõng tö cung ®Òu thu«n nhá vÒ phÝa KiÓm tra bß b»ng sê kh¸m qua trùc trµng ®−îc cuèi. chÊp nhËn réng r·i v× lµ ph−¬ng ph¸p thùc tÕ ®¸ng tin t−ëng nhÊt ®Ó ph¸t hiÖn cã chöa, vµ 4. C¶ hai sõng tö cung ®Òu cong nhÑ. −íc l−îng tuæi cña thai khi kh«ng cã sè liÖu KÝch th−íc, sù æn ®Þnh vµ vÞ trÝ cña tö cung phèi gièng. §iÒu nµy lµ do sù chÝnh x¸c vµ tèc b×nh th−êng kh«ng cã chöa lµ do sù thµnh thôc ®é nhanh cña sê kh¸m qua trùc trµng ®èi víi 139
- giíi tÝnh, løa ®Î, gièng, giai ®o¹n cña chu kú Sù hiÖn diÖn cña c¸c nóm nhau vµ sù cã mÆt ®éng dôc. cña thai lµ nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n ®Ó kh¼ng ®Þnh sù cã chöa. KÝch th−íc cña sõng tö cung tõ tr−íc khi thµnh thôc giíi tÝnh ®Õn khi b¾t ®Çu cã chöa cã Nóm nhau xuÊt hiÖn khi thai 5 tuÇn tuæi. Tuy ®−êng kÝnh kho¶ng 12,7mm vµ dµi kho¶ng nhiªn, th−êng lµ vµo lóc 13 tuÇn cã chöa th× 203mm. T¨ng kÝch th−íc tö cung xuÊt hiÖn khi kÝch th−íc nóm nhau míi ®ñ to ®Ó x¸c ®Þnh b¾t ®Çu cã chöa ®Õn khi sõng tö cung ®¹t tíi ®−îc b»ng sê kh¸m qua trùc trµng. ®−êng kÝnh 38mm, ®é dµi 356mm. Cã nh÷ng sù kh¸c biÖt nhá xuÊt hiÖn ë kÝch th−íc sõng Nhu ®éng cña thai vµo lóc 10 tuÇn tuæi lµ mét tö cung t−¬ng øng. c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh cã chöa khi kh¸m thai. Tr−íc giai ®o¹n nµy, kÝch th−íc cña thai vµ Tr−¬ng lùc c¬ tö cung rÊt nhá trong thêi kú c¸c m¹ch m¸u mµng èi bao quanh lµm cho kh«ng ®éng dôc vµ tr−íc khi gia sóc thµnh viÖc x¸c ®Þnh thai khã kh¨n, thËm chÝ kh«ng thôc giíi tÝnh. Tr−¬ng lùc c¬ tö cung dao ®éng thÓ x¸c ®Þnh ®−îc. ë nh÷ng gia sóc cã chu kú. Tr−¬ng lùc c¬ t¨ng lµ mét ®Æc tÝnh phæ biÕn cña gia sóc trong lóc NhÞp ®Ëp ®éng m¹ch gi÷a tö cung, phÝa sõng ®éng dôc, trong khi ®ã tr−¬ng lùc c¬ trung cã thai cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc vµo lóc 13 tuÇn b×nh ë gi÷a chu kú ®éng dôc. tuæi ë hÇu hÕt bß hËu bÞ. Ên ngãn tay lªn thµnh ®éng m¹ch cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc nhÞp ®Ëp Tö cung kh«ng cã chöa th−êng n»m trong ®éng m¹ch. §éng m¹ch tö cung lµ mét trong x−¬ng chËu. Kho¶ng 5% gia sóc ®Î nhiÒu løa nh÷ng c¨n cø cã gi¸ trÞ ®Ó x¸c ®Þnh cã chöa. cã tö cung vÉn n»m l¹i trong xoang bông sau khi kÕt thóc håi phôc sinh lý. Ph¸t hiÖn nµy cã KiÓm tra Finscher: sù tr−ît cña mµng thai cã khuynh h−íng xuÊt hiÖn phæ biÕn h¬n ë bß thÓ x¸c ®Þnh ë tuÇn thø 5, mÆc dÇu søc c¨ng Brahman vµ c¸c gièng lai. cña thµnh tö cung ®· lµm cho khã x¸c ®Þnh b»ng ph−¬ng ph¸p nµy khi thai ë 8 tuÇn tuæi. Ph¸t hiÖn cã chöa sím Trong khi ph−¬ng ph¸p kiÓm tra nµy rÊt phæ biÕn ë Mü, nhiÒu ng−êi cho r»ng ph−¬ng ph¸p Nh÷ng thay ®æi sím nhÊt cã thÓ sê kh¸m ®−îc nµy kh«ng cÇn thiÕt, bëi v× ph−¬ng ph¸p nµy ë tö cung cã chöa lµ: dÔ lµm bong sù kÕt dÝnh nóm nhau ë giai ®o¹n 1. Thµnh tö cung máng h¬n. ®Çu cã chöa, ph−¬ng ph¸p kiÓm tra nµy nªn h¹n chÕ ®Ó chÈn ®o¸n ph©n biÖt khi nghi ngê 2. Cã dÞch trong tö cung, vµ cã chöa. 3. Kh«ng sê thÊy sõng tö cung thon vÒ Cã thÓ sê kh¸m mµng èi khi cã chöa 5 tuÇn phÝa cuèi. vµ mét sè ng−êi ®· dïng ®Ó ph¸t hiÖn cã chöa Nh÷ng thay ®æi nµy xuÊt hiÖn ®Çu tiªn ë vµ ®Ó x¸c ®Þnh tuæi thai. V× tim thai cã thÓ dÔ buång trøng phÝa cuèi sõng tö cung cã thai. x¸c ®Þnh h¬n, kh«ng ph¶i chØ c¨n cø vµo m¹ch Khi dÞch mµng èi tÝch lòy nh÷ng thay ®æi m¸u, mµng èi cã thÓ bÞ bong ra, v× vËy ph−¬ng t−¬ng tù còng xuÊt hiÖn ë sõng tö cung kh«ng ph¸p kiÓm tra m¹ch m¸u mµng èi kh«ng ®−îc cã thai trong vßng hai tuÇn. Cã ba dÊu hiÖu khuyªn dïng. cña cã chöa ë giai ®o¹n ®Çu cã thÓ ph¸t hiÖn ®−îc ë bß ®· ®Î nhiÒu løa cã thÓ tr¹ng tèt vµo X¸c ®Þnh tuæi thai trong giai ®o¹n tuÇn mang thai thø s¸u. Do ®−êng kÝnh cña tö míi cã chöa cung nhá h¬n vµ thµnh tö cung máng h¬n ë bß hËu bÞ so víi bß c¸i ®· ®Î nhiÒu løa cã thÓ Tuæi thai cã thÓ ®o¸n chÝnh x¸c vµo tuÇn thø 6 tr¹ng kÐm, nªn nh÷ng thay ®æi nµy cã thÓ ®−îc ®Õn tuÇn 13 cña thêi kú cã chöa. §Æc ®iÓm ph¸t hiÖn sím h¬n mét tuÇn. ph¸t triÓn cña tö cung ®−îc sö dông ®Ó ®o¸n tuæi thai ®−îc m« t¶ ë B¶ng1 . Khi c¶ 2 sõng tö cung ®−îc lÊp ®Çy bëi dÞch mµng èi vµo lóc 8 tuÇn tuæi, th× sõng tö cung Møc ®é dÞch trong sõng tö cung lµ c¨n cø ®Ó cong lªn phÝa trªn c¸c m¹ch m¸u mµng èi. Søc x¸c ®Þnh tuæi thai ®Õn 8 tuÇn tuæi. Gi÷a tuÇn c¨ng cña tö cung ®· t¸c ®éng ®Õn thµnh tö thø 8 vµ 13 th× kÝch th−íc tuyÖt ®èi vµ t−¬ng cung vµ lµm mÊt ®é cong cña sõng cã thai vµ øng cña sõng tö cung ®−îc dïng cho x¸c ®Þnh kh«ng lµm mÊt ®é cong cña sõng kh«ng cã tuæi thai. thai. ë mét sè c¸ thÓ, cã Ýt hoÆc kh«ng cã mµng nhau ph¸t triÓn ë sõng kh«ng cã chöa. Trong nh÷ng tr−êng hîp nµy, kÝch th−íc tuyÖt ®èi 140
- cña sõng mang thai t¨ng lªn nhanh h¬n b×nh cung rÊt kh¸c nhau v× vËy cÇn thiÕt ph¶i lùa th−êng. Sõng tö cung cong lªn phÝa trªn vµ chän vÞ trÝ tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸. V× vËy c¨ng cøng xuÊt hiÖn bªn sõng cã thai, trong ng−êi ta quy ®Þnh chung lµ kh¸m c¸c nóm khi ®ã thµnh sõng kh«ng cã thai vÉn dÇy vµ nhau ngay phÝa s¸t cæ tö cung v× cã kÕt qu¶ kh«ng cã dÞch, sù kh¸c nhau nµy lµ sù ph¸t thèng nhÊt vµ thuËn tiÖn trong viÖc kh¸m triÓn b×nh th−êng. thai. VÞ trÝ cña thai, mÆc dÇu ®· ®−îc nhiÒu ng−êi Kh¸m thai sau khi cã chöa 3 th¸ng dïng ®Ó x¸c ®Þnh tuæi thai, nhiÒu khi bÞ Träng l−îng n−íc èi sau 3 th¸ng kÐo tö cung nhÇm lÉn do sù biÕn ®éng rÊt lín. §Æc biÖt xuèng xoang bông. Cæ tö cung bÞ kÐo s¸t chó ý khi kh¸m cho bß bÞ ®ãi ¨n, thiÕu n−íc xuèng xoang chËu, trong khi ®ã träng l−îng uèng trong mét thêi gian. Trong nh÷ng kÐo nã xuèng ®¸y xoang chËu. ¶nh h−ëng tr−êng hîp nµy th× vÞ trÝ thai sÏ rÊt kh¸c so cña träng l−îng lµ biÓu hiÖn b»ng chøng hiÓn víi bß ®−îc ¨n uèng ®Çy ®ñ. nhiªn ë gi÷a hoÆc cuèi giai ®o¹n cã chöa. KÝch th−íc thai còng cÇn ®−îc bæ xung thªm Sù chöa ph¶i ®−îc kh¼ng ®Þnh b»ng sê kh¸m ®Ó x¸c ®Þnh tuæi thai. ®−îc thai, nóm nhau hoÆc ®éng m¹ch tö ë mét møc ®é h¹n chÕ, quan s¸t bªn ngoµi cung. còng lµ mét c«ng cô ®Ó x¸c ®Þnh cã chöa ë Kh¸m thai phô thuéc vµo kÝch th−íc vµ vÞ trÝ giai ®o¹n ®Çu. Sù ph¸t triÓn cña bÇu vó vµ nh−ng cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc tÊt c¶ c¸c giai s−ng mäng cña ©m hé lµ nh÷ng c¨n cø tèt ®o¹n. Tuy kh«ng ph¶i lµ phæ biÕn, khã ch¹m tr−íc khi bß ®Î. Khi cã c¸c biÓu hiÖn nh− ®Õn thai nhÊt lµ vµo th¸ng thø 5 vµ thø 7, ®Æc vËy Ýt nhÊt th× thai còng trªn 8 th¸ng. biÖt lµ tõ gi÷a th¸ng cã chöa thø 5 ®Õn gi÷a C¸c c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh tuæi thai ®−îc tæng th¸ng thø 6. kÕt ë B¶ng 2. X¸c ®Þnh nóm nhau kh«ng khã. Sê vµo phÝa trªn khèi thai sÏ x¸c ®Þnh ®−îc nóm nhau. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt §éng m¹ch tö cung- ë mét sè Ýt tr−êng hîp, Bãng ®¸i khi mµ c¶ thai vµ nóm nhau ®Òu kh«ng sê • Bãng ®¸i kh«ng cã r·nh chia ®«i thÊy hoÆc kh«ng ch¾c ch¾n, th× x¸c ®Þnh • Cæ bãng ®¸i ë phÝa d−íi hay song song ®éng m¹ch tö cung lµ ®iÒu cÇn thiÕt ë c¶ 1 víi cæ tö cung, g¾n ®èi ng−îc víi th©n tö hoÆc c¶ 2 ®éng m¹ch ë gi÷a tö cung. cung. ë th¸ng cã chöa thø 3, ®éng m¹ch phÝa sõng • Kh«ng cã nóm nhau. tö cung chøa thai cã ®−êng kÝnh 3,2mm vµ • Kh«ng cã sù va ®éng khi kh¸m ph¶i rÊt mê nh¹t. §−êng kÝnh ®éng m¹ch tö cung bãng ®¸i. gÊp ®«i vµ x¸c ®Þnh râ khi thai 4 th¸ng. §éng • TiÕp tôc kiÓm tra sÏ x¸c ®Þnh ®−îc tö m¹ch tö cung tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ ®−êng cung. kÝnh ®¹t 12.7mm vµo lóc thai 8 th¸ng, lóc Tö cung ë giai ®o¹n ®Çu håi phôc nµy ®éng m¹ch tö cung ®Ëp m¹nh, dÔ x¸c • Kh«ng cã nóm nhau vµ kh«ng x¸c ®Þnh ®Þnh. ®éng m¹ch ®Ëp. ë sõng tö cung kh«ng chøa thai, m¹ch ®Ëp • Kh«ng cã sù va ®éng cña thai. ®éng m¹ch tö cung vÉn mê nh¹t khi thai 7 • Thµnh tö cung dµy. th¸ng tuæi vµ cã thÓ x¸c ®Þnh râ khi thai 8 • Cæ tö cung to toµn bé. th¸ng tuæi . • DÞch tö cung vµ chÊt th¶i dÔ thÊy ë ©m hé. X¸c ®Þnh tuæi thai giai ®o¹n sau • ThÓ tr¹ng c¬ thÓ vµ sù ph¸t triÓn bÇu vó th¸ng chöa thø 3 lµ c¸c c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh bß míi ®Î hay sÈy thai. KÝch th−íc thai cã thÓ dïng ®Ó ®o¸n tuæi ®Õn khi 4 th¸ng. Khi ®ã cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc sù Tö cung ë giai ®o¹n cuèÝ håi phôc cong xuèng thÊp cña tö cung. • Thµnh tö cung dµy. X¸c ®Þnh tuæi vµo giai ®o¹n gi÷a vµ cuèi cã • Cã dÞch nh−ng thµnh tö cung kh«ng chöa chñ yÕu dùa vµo kÝch th−íc nóm nhau. c¨ng. KÝch th−íc nóm nhau trªn chiÒu dµi cña tö • Ýt khi cã thÓ vµng trªn buång trøng. 141
- • §«i khi quan s¸t thÊy dÞch ë ©m hé ®Ó ng¨n c¸ch nh÷ng bß ®ang ®îi, cæng ph¶i • KiÓm tra Finscher- ©m tÝnh. xoay ch¾c ch¾n, võa víi mét ng−êi kiÓm tra. ViÖc cè ®Þnh gia sóc trong lóc kiÓm tra nªn TÝch mñ , tÝch n−íc vµ viªm tö cung h¹n chÕ tèi thiÓu. Gi÷ bß ë phÝa ®Çu th−êng mÊt nhiÒu thêi gian, vµ lµm khuÊy ®éng c¶ • Thµnh tö cung dµy. ®µn. NÕu mét gia sóc ph¶i ®−îc c« lËp ®Ó • DÞch ©m hé biÓu hiÖn viªm tö cung. kiÓm tra th× cÇn ph¶i cã d©y thõng, d©y xÝch hay thanh gç ch¾n ngang phÝa sau ®Ó tr¸nh bÞ • Tö cung phÝa trªn kh«ng c¨ng lªn. ®¸. • KiÓm tra Finscher- ©m tÝnh. ë nh÷ng n¬i mµ hai hay ba con bß cã thÓ Viªm néi m¹c tö cung ®−îc gi÷ ë trong giãng gi¸ phÝa tr−íc cña lèi vµo phÝa bªn, th× d©y thõng hay thanh gç ®Ó • Thµnh sõng tö cung dµy mÒm vÒ phÝa ®Ò phßng bß ®¸ lµ kh«ng cÇn thiÕt vµ khã cuèi sõng vµ cong nhÑ. thùc hiÖn. Víi sù bè trÝ nµy, mét bß ®· ®−îc kiÓm tra ®−îc gi÷ l¹i trong rãng gi¸ ®Ó gi÷ • Kh«ng cã dÞch nh÷ng con bß tiÕp theo trong lóc kiÓm tra. • KiÓm tra Finscher’s-©m tÝnh Kh¸m ë phÝa sau giãng gi¸ víi nh÷ng bß Viªm c¬ tö cung b×nh tÜnh cã thÓ cÇn thiÕt víi víi nh÷ng giãng gi¸ ng¾n mµ kh«ng cã lèi vµo ë bªn. • Ph©n biÖt víi giai ®o¹n gi÷a cña kú chöa Ph−¬ng ph¸p nµy lo¹i bá viÖc cÇn thiÕt ph¶i • Tö cung cã thµnh dµy vµo chuång gia sóc gi÷a c¸c lÇn kh¸m v× sù an toµn cña ng−êi kh¸m vµ tèc ®é kh¸m. Khi • Kh«ng cã nóm nhau vµ ph−¬ng ph¸p nµy lµ cÇn thiÕt, nh÷ng bß ®· ®−îc kiÓm tra nªn gi÷ l¹i ®Õn khi ®Çy • Kh«ng thÓ ph¸t hiÖn khèi thai chuång, vµ sau ®ã th¶ tõng con gi÷a c¸c lÇn • Ph©n biÖt víi giai ®o¹n chöa sím kh¸m. • Tö cung cã sõng dµy D©y cè ®Þnh bß th−êng ®−îc buéc tõ phÝa bªn qua phÝa sau cña giãng gi¸ ë nh÷ng n¬i • Sõng tö cung kh«ng cong lªn phÝa trªn kh«ng cã cæng tr−ît. Ph−¬ng ph¸p nµy ®−îc • KiÓm t¶ Finscher’s-©m tÝnh ¸p dông ë nh÷ng n¬i mµ lèi vµo tr−ît vÒ phÝa tr−íc cña giãng gi¸. Thai gç D©y buéc cè ®Þnh th−êng n»m ë mét tÊm • Kh«ng cã dÞch mµng èi, nóm nhau vµ b¶ng phÝa sau lèi tr−ît còng cã thÓ rÊt h÷u m¹ch ®Ëp tö cung. Ých. Nã ®¶m b¶o r»ng mét con bß s½n sµng di chuyÓn vÒ phÝa tr−íc ngay lËp tøc ®Ó kiÓm • Khèi thai hoÆc lµ “ch¾c vµ nh·o” hay tra. H¬n n÷a, d©y cè ®Þnh gia sóc sÏ lµ mét “Cøng nh− ®¸”. ch−íng ng¹i ®èi víi con bß ®ang ®îi thø hai Buång trøng muèn lao vÒ phÝa tr−íc. • Ph©n biÖt víi nóm nhau X¸c ®Þnh tuæi thai b»ng c¸ch quan • Cã h×nh d¸ng ®Ñp, nÕu cã mÆt cña thÓ s¸t b»ng m¾t vµng X¸c ®Þnh tuæi thai b»ng c¸ch quan s¸t b»ng • Cøng ®ång ®Òu h¬n so víi nóm nhau m¾t th−êng ®−îc x¸c ®Þnh b»ng kÝch th−íc • Cã vÞ trÝ ë phÝa bªn so víi th©n tö cung cña thai, b»ng ®é dµi cña chãp m«ng, vµ còng b»ng sù nhËn biÕt vÒ sù ph¸t triÓn gi¶i phÉu. KÝch th−íc vµ h×nh d¸ng cña c¸c m¹ch C¸c thiÕt bÞ giãng gi¸ m¸u mµng èi còng lµ nh÷ng chØ dÉn h÷u Ých ThiÕt kÕ vµ x©y dùng giãng gi¸ rÊt kh¸c nhau trong nh÷ng giai ®o¹n cã chöa sím. vµ ¶nh h−ëng lín ®Õn sù thuËn tiÖn, tèc ®é vµ Cho ®iÓm thÓ tr¹ng khi chÈn ®o¸n cã chöa ë ®é an toµn khi kiÓm tra. bß t¬ vµ bß c¸i: nªn cho ®iÓm thÓ tr¹ng bß v× Cæng bªn ®èi víi ng−êi kiÓm tra lµ tèt nhÊt. ®iÓm thÓ tr¹ng gióp gi¶i thÝch hiÖn t−îng Cæng xoay mét m×nh hay kÕt hîp víi cæng chöa vµ gióp ®−a ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý. tr−ît rÊt ®−îc −a thÝch. Nªn dïng cæng bªn 142
- B¶ng 1 §¨c ®iÓm ph¸t triÓn b×nh th−êng cña tö cung bß giai ®o¹n 35-90 ngµy cã chöa L−îng dÞch trong tö cung TuÇn Bß sinh s¶n Bß t¬ KÝch th−íc t−¬ng C¸c ®Æc ®iÓm bæ xung tuæi øng cña sõng cã Sõng Sõng Sõng Sõng thai cã thai kh«ng cã thai kh«ng thai thai 5 - - 1/2sõng - 6 1/2 sõng - §Çy - 7 §Çy - §Çy 1/2 sõng 8 §Çy 1/2 §Çy §Çy §−êng kÝnh tö cung 51mm-64mm 8,5 §Çy §Çy §Çy §Çy §Çy §Çy §Çy §Çy Lín h¬n sõng kh«ng cã thai 50% 9 10 §Çy §Çy §Çy §Çy Lín h¬n sõng kh«ng cã thai 100% 11 §Çy §Çy §Çy §Çy Lín h¬n sõng kh«ng cã thai 150% 12 §Çy §Çy §Çy §Çy Lín h¬n sõng kh«ng §«i khi cã nóm nhau cã thai 200% 13 §Çy §Çy §Çy §Çy KÝch th−íc tö cung b»ng qu¶ bãng con, KÝch th−íc nóm nhau nh− trøng chim bå c©u (25,4mmx12,7mm); §−êng kÝnh sõng cã thai 76-89mm. §«i khi cã ®éng m¹ch tö cung. 143
- B¶ng 2 ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn b×nh th−êng cña tö cung bß cã chöa tõ 3-9 th¸ng §éng m¹ch tö §éng m¹ch tö §Æc ®iÓm Th¸ng KÝch VÞ trÝ thai KÝch th−íc cung (phÝa cã thai) (phÝa kh«ng thai) kh¸c cã th−íc nóm nhau (gÇn §−êng M¹ch §−êng M¹ch thai thai cæ tö cung) kÝnh ®Ëp kÝnh ®Ëp 3 Chuét Ngay d−íi 25,4mmx12,7 3,2 mm YÕu 3,2mm Kh«ng KÝch th−íc tö ®¸y xoang mm (b»ng cã cung-bãng ®¸ chËu kÝch th−íc nhá trøng chim bå c©u) 4 MÌo Nöa d−íi 38,1mm x 6,4mm Cã thÓ 3,2mm Kh«ng Cã thÓ x¸c nhá xoang chËu 17mm (b»ng ph©n cã ®Þnh ®−êng trøng gµ biÖt cong d−íi cña Bantam) ®−îc tö cung 5 MÌo to Thai b¾t ®Çu 49 9,5mm Râ 6,4mm Kh«ng NÕu thai cã vµo xoang mmx24,5mm cã thÓ sê thÊy nã bông (B»ng trøng th−êng tr−ît gµ m¸i t¬) khái tay khi ch¹m vµo 6 Chã Thai xuèng 49,51mmx3,6 12,7m RÊt râ 9,5mm Kh«ng nhá h¼n ®¸y 5mm (trøng m cã xoang bông, gµ nhá) khã sê thÊy 7 Chã Sê thÊy phÝa 50,8mm x 12,7m RÊt râ 9,5mm YÕu nhì bªn ph¶i 39mm (trøng m gµ lín) 8 Chã Hai ch©n 59mmx 12,7m RÊt 12,7mm Râ lín tr−íc hoÆc 39mm (b»ng m m¹nh hai ch©n sau trøng VÞt) cña thai n»m gi÷a xoang chËu 9 Bª con §Çu vµ hai (b»ng trøng 12,7m RÊt râ 12,7mm Râ BÇu vó ph¸t ch©n tr−íc VÞt) m rµng triÓn hoÆc hai ch©n khóc ¢m m«n phï sau n»m ë khuû xoang chËu 144
- B¶ng 3 Quan s¸t thai bß qua c¸c giai ®o¹n tuæi kh¸c nhau Tuæi KÝch th−íc thai §Æc ®iÓm gi¶i phÉu (mm) 4 tuÇn 12,7mm H×nh thµnh tói èi cã ®−êng kÝnh 19,1mm 5 tuÇn 15,2 mm Tói èi cã ®−êng kÝnh 31,75m 6 tuÇn 31,8mm Tói èi h×nh «van 50,8mmx38,1mm 7 tuÇn 44,5mm 8 tuÇn 57,2mm Thai b»ng con chuét 9 tuÇn 76,2mm M¾t nh¾m, tói èi ovan kÝch th−íc 101,6mm 10 tuÇn 95,3mm X−¬ng ho¸ 11 tuÇn 114,6mm 12 tuÇn 139,7mm 3 th¸ng 156,2mm Thai b»ng con chuét 3 1/2 th¸ng 190,5mm XuÊt hiÖn mÇm sõng ë nh÷ng gièng cã sõng 4 th¸ng 266,7mm Thai b»ng con mÌo nhá 5 th¸ng 406,4mm L«ng xóc gi¸c xuÊt hiÖn, thai b»ng con mÌo lín 6 th¸ng 558,8mm Tóm l«ng ë ®u«i vµ xung quanh sõn mäc, thai b»ng chã nhá 7 th¸ng 685,8mm L«ng t¬ phñ ®Çy c¬ thÓ, thai b»ng chã nhì 8 th¸ng 812,8mm Mäc ®ñ l«ng, thai b»ng chã lín 9 th¸ng 912,8mm R¨ng cöa nhó lªn 145
- PhÇn bæ sung Gi¸m ®Þnh thÓ tr¹ng HÖ thèng cho ®iÓm thÓ tr¹ng sau ®©y dùa 7. §©ú ®Æn. Khung x−¬ng ®−îc phñ ®Òu trªn thang ®iÓm vµ ®· ®−îc söa ®æi tõ thang bëi c¬ vµ mì nh−ng kh«ng cã dÊu ®iÓm cña hÖ thèng ®¸nh gi¸ n¨ng suÊt bß thÞt hiÖu tÝch mì. Con vËt cã ngo¹i h×nh quèc gia. ®Çy ®Æn. §iÓm ThÓ tr¹ng 6. H¬i bÐo. Khung x−¬ng cã mét líp c¬ phñ víi Ýt mì, x−¬ng sèng kh«ng 9 Qóa bÐo thÊy râ vµ kh«ng thÊy x−¬ng s−ên, 8 BÐo Tuy nhiªn, cã thÓ nh×n thÊy x−¬ng h«ng. 7 §Çy ®Æn 5. Võa ph¶i. Bé khung chØ ®−îc phñ võa 6 H¬i bÐo ph¶i bëi c¬. Cã thÓ nhËn thÊy x−¬ng 5 Võa ph¶i sèng l−ng; cã thÓ thÊy nh÷ng x−¬ng 4 H¬i gÇy s−ên phÝa sau víi ranh giíi gi÷a c¸c x−¬ng s−ên. X−¬ng h«ng vµ b¶ vai cã 3 GÇy thÓ nh×n thÊy râ. 2 RÊt gÇy 4. H¬i gÇy. Cã mét líp m« máng phñ 1 Cßm lªn bé x−¬ng; x−¬ng sèng l−ng còng nh− x−¬ng s−ên, x−¬ng h«ng vµ b¶ Cho ®iÓm thÓ tr¹ng lµ mét viÖc ®¸nh gi¸ chñ vai ®Òu nh×n thÊy râ. quan dùa trªn viÖc x¸c ®Þnh b»ng m¾t ®èi víi con vËt. ThÓ tr¹ng ®−îc x¸c ®Þnh theo l−îng 3. GÇy. Bé x−¬ng ®−îc bao bäc bëi rÊt mì vµ m« c¬ bao phñ bé x−¬ng. Ýt c¬ vµ toµn bé khung x−¬ng cã thÓ nh×n thÊy râ. Sau ®©y lµ nh÷ng nÐt chÝnh liªn quan ®Õn thang thÓ tr¹ng. 2. RÊt gÇy. Bé x−¬ng cã thÓ ph©n biÖt rÊt râ. Bß ®ang tiÕt s÷a cã thÓ chÕt ë 9. Qu¸ bÐo. Con vËt cã rÊt nhiÒu mì thÓ tr¹ng nµy. bao phñ c¬ thÓ ®Õn møc c¸c sóc mì cã thÓ dÔ dµng ph¸t hiÖn ë c¸c vïng 1. Cßm. Con vËt cã rÊt Ýt c¬. M¾t tròng h«ng, x−¬ng èng, gèc ®u«i vµ s−ên. vµ con vËt cã ngo¹i h×nh phê ph¹c èm yÕu. DÔ bÞ chÕt. 8. BÐo. Con vËt ®−îc phñ kh¸ nhiÒu c¬ vµ mì nh−ng kh«ng tíi møc tÝch mì nh− trªn. 146
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 15
9 p | 118 | 27
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 2
6 p | 136 | 24
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 25
13 p | 128 | 23
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 14
2 p | 99 | 19
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 8
3 p | 91 | 18
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 24
17 p | 128 | 17
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 5
5 p | 113 | 17
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 6
4 p | 114 | 16
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 4
5 p | 82 | 16
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 7
8 p | 103 | 16
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 9
6 p | 100 | 15
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 20
12 p | 99 | 15
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 12
22 p | 111 | 13
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 22
6 p | 144 | 13
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 21
5 p | 90 | 11
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 17
4 p | 91 | 10
-
Nâng cao các kỹ năng về di truyền, sinh sản và lai tạo giống bò thịt nhiệt đới- chương 18
6 p | 97 | 9
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn