Nền kinh tế gia công qua bức tranh doanh nghiệp

Chia sẻ: Sunflower Sunflower_1 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

116
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nền kinh tế gia công qua bức tranh doanh nghiệp Doanh nhânTrần Sỹ Nguyên cho rằngđể thoát khỏi nền kinh tế gia công, Việt Nam phải mạnh tay giải quyết hai vấn đề quan trọng là sở hữu và cải cách giáo dục. Căn nguyên Dường như, mỗi khi nền kinh tế có vấn đề, chúng ta mới đi tìm ra nguyên nhân và giải pháp. Và điều này luôn lặp đi lặp lại trong mấy chục năm phát triển vừa qua, kể cả giai đoạn Đổi mới. Thế giới đã phát triển một cách mạnh mẽ trong hơn nửa thế kỷ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nền kinh tế gia công qua bức tranh doanh nghiệp

Nền kinh tế gia công qua bức tranh doanh nghiệp Doanh nhânTrần Sỹ Nguyên cho rằngđể thoát khỏi nền kinh tế gia công, Việt Nam phải mạnh tay giải quyết hai vấn đề quan trọng là sở hữu và cải cách giáo dục. Căn nguyên Dường như, mỗi khi nền kinh tế có vấn đề, chúng ta mới đi t ìm ra nguyên nhân và giải pháp. Và điều này luôn lặp đi lặp lại trong mấy chục năm phát triển vừa qua, kể cả giai đoạn Đổi mới. Thế giới đã phát triển một cách mạnh mẽ trong hơn nửa thế kỷ qua. Trước mỗi giai đoạn phát triển mới họ đều dựa trên một số học thuyết và các học thuyết đó luôn được nghiên cứu bổ sung để đáp ứng được các nhu cầu phát triển của xã hội và tránh được các vấn đề làm chậm sự phát triển kinh tế hoặc gây đổ vỡ trong nền kinh tế. Thế giới cũng đã có rất nhiều bài học điều hành nền kinh tế để các nước đi sau có thể học tập. Trong khi đó, chúng ta hình như đang thiếu cả học thuyết và kinh nghiệm trong điều hành và phát triển nền Ảnh: allposters.co.uk
kinh tế. Chúng ta có thể lí giải căn nguyên của nền kinh tế gia công Việt Nam như sau. Một là, chúng ta tiến hành phát triển kinh tế và từng bước hội nhập vào nền kinh tế thế giới khi các nước phát triển đã bước vào thời kỳ hậu công nghiệp. Nói cách khác, điểm xuất phát của nước ta rất thấp, vẫn là một nước nông nghiệp lạc hậu. Một số nước cũng hội nhập cùng thời gian với Việt Nam, nhưng họ hội nhập trên nền tảng của một xã hội đã phát triển hơn chúng ta rất nhiều dựa trên các chỉ tiêu: Chỉ số phát triển con người, GDP bình quân đầu người, hạ tầng kỹ thuật… Hai là, chúng ta tiến hành từng bước hội nhập, hội nhập một cách chắc chắn đến mức, trên một phương diện nào đó, ở một khía cạnh nào đó chúng ta sợ thất bại. Có lúc, chúng ta đã thiếu đi những quyết sách khó khăn tại những thời điểm quan trọng. Thay vì cải cách mạnh mẽ và quyết liệt thì ta lại làm khá chậm và thiếu đồng bộ giữa các bộ, ngành, và nhiều lĩnh vực. Hai nguyên nhân trên đã dẫn đến một số các hệ luỵ kinh tế là chúng ta có một nền kinh tế méo mó mà Ts Vũ Quang Việt trong một bài viết gần đây gọi là nền kinh tế gia công. Bùng nhùng Cụ thể, quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước diễn ra chậm, làm giảm sút khả năng phát triển nền kinh tế và sự cạnh tranh của doanh nghiệp. Bên cạnh đó là những vấn đề: - Trong hệ thống nhân sự của công ty, phát sinh bè cánh…, sự bổ nhiệm các vị trí quan trọng như quản lý cấp trung và cấp cao của doanh nghiệp yếu tố năng lực của mỗi cá nhân đã bị các yếu tố cản đường. - Người đứng đầu doanh nghiệp xuất hiện t ư duy nhiệm kỳ, miễn sao các hoạt động sản xuất không quá tồi. Ảnh: goodelectronics.org
- Người lãnh đạo công ty không dám đưa ra và không thể đưa ra quyết định khó khăn để mang lại cơ hội đột phá cho doanh nghiệp bởi các yếu tố bè cánh, sự đồng thuận trong ban lãnh đạo, trách nhiệm và lợi ích không tương song. Điều này có tác động rất tiêu cực đến đầu tư và lựa chọn các lĩnh vực đầu tư. Các doanh nghiệp đã đầu tư thiếu chiều sâu đặc biệt là chiều sâu về nhân lực, điều này dẫn đến đưa ra chiến lược kinh doanh, chiến lược tiếp cận thị trường, nghiên cứu sản phẩm mới một cách hạn chế, không phát huy được các tiềm năng. Chiến lược kinh doanh thường rất ngắn hạn. Một ví dụ điển hình về ngành dệt may: Ngành này đã có một chiều dày thời gian phát triển. Nhưng trong một chuỗi giá trị sản phẩm thì chúng ta mới chỉ đóng góp vào việc gia công theo mẫu có sẵn, nguyên phụ liệu do các nhà xuất khẩu nước ngoài cung cấp, phần lớn các công ty trong nước chỉ tham gia là sức lao động của công nhân. Các mắt xích trong chuỗi giá trị tạo ra nhiều giá trị gia tăng hơn là lưu thông, sản xuất nguyên phụ liệu…thì chỉ rất ít các công ty có thể tham gia hoạt động Các hạn chế của doanh nghiệp Nhà nước dẫn đến các lãnh đạo công ty sẽ đầu tư vào những sản phẩm hoặc tham gia các mắt xích trong chuỗi giá trị đơn giản nhất, thâm dụng nhiều lao động, hàm lượng chất xám ít. Trong khi đó, khu vực doanh nghiệp tư nhân (đại đa số là doanh nghiệp vừa và nhỏ) phần nhiều là các doanh nghiệp non trẻ bị thu hẹp sân chơi do không có được các lợi thế như doanh nghiệp Nhà nước về khả năng tiếp cận vốn, quy mô… dẫn đến doanh nghiệp tư nhân cũng không đủ năng lực đầu t ư chiều sâu về nhân lực, tích tụ đủ vốn để đầu t ư về công nghệ để sản xuất mặt hàng có giá trị gia tăng cao. Chỉ có một số ít doanh nghiệp sở hữu tư nhân vượt qua được hạn chế về tích tụ vốn và nhân lực để vươn lên tham gia vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như cơ khí ô tô Xuân Kiên, cà phê Ảnh:dost-dongnai.gov.vn
Trung Nguyên, Hoà Phát, Hoàng Anh Gia Lai…Nhưng nếu tính trong tổng GDP thì các doanh nghiệp này vẫn còn rất hiếm hoi. Giải pháp Có thể tạm nêu ra một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp giúp nền kinh tế thoát khỏi nền kinh tế gia công. Một là, cải cách triệt để vấn đề sở hữu: Cần cổ phần hoá 100% doanh nghiệp Nhà nước theo một nguyên tắc Nhà nước quản lý thông qua công cụ luật pháp; Nhà nước chỉ sở hữu các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực an ninh quốc phòng và phúc lợi xã hội một cách có chọn lọc. Các doanh nghiệp đều bình đẳng về cơ hội. Hai là, cải cách giáo dục: Việc đầu t ư phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế đòi hỏi ngành giáo dục phải đổi mới mạnh mẽ hơn: - Xã hội hoá giáo dục ở tất cả các cấp học; - Tiến hành tự chủ tài chính và các hoạt động, nội dung môn học của các trường đại học công; - Khuyến khích các trường đại học nước ngoài mở trường đại học tại Việt Nam và các loại hình đại học khác.