Phát thanh mới

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

258
lượt xem 105
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

- Sử dụng các phương tiện lời nói, tiếng động và âm nhạc để khởi gợi trí tưởng tượng cuả người nghe, tạo nên bức tranh muôn màu cuả thế giới hiện thực trước mặt họ. - Viết như bạn đang nói cho một người bạn, nên tạo không khí gần gũi, thân mật và thuyết phục, khác hẳn với ghi chú trước đây thường đặt trước bàn cuả phát thanh viên: Chú ý! bạn đang nói cho hàng triệu người nghe. - Nên viết ngắn gọn giản dị, cụ thể với vốn từ vựng và phong cách giao tiếp hàng ngày...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phát thanh mới

Phát thanh m i I. PHƯƠNG PHÁP VI T CHO PHÁT THANH 1. VI T CHO NGƯ I NGHE - S d ng các phương ti n l i nói, ti ng ng và âm nh c kh i g i trí tư ng tư ng cu ngư i nghe, t o nên b c tranh muôn màu cu th gi i hi n th c trư c m t h . - Vi t như b n ang nói cho m t ngư i b n, nên t o không khí g n gũi, thân m t và thuy t ph c, khác h n v i ghi chú trư c ây thư ng t trư c bàn cu phát thanh viên: Chú ý! b n ang nói cho hàng tri u ngư i nghe. - Nên vi t ng n g n gi n d , c th v i v n t v ng và phong cách giao ti p hàng ngày cu công chúng nghe ài, không dài dòng và nh t là không làm ph c t p v n . 2. NGUYÊN T C VI T CHO PHÁT THANH - S gi n d , ng n g n: tránh nh ng t ng dài ph c t p sáo r ng hay pi h i tho i, ơn gi n hoá t ng b t c ch não có th ư c, ph i luôn luôn gi cho câu ng n và ơn gi n. M t trong nh ng nguyên t c vàng ư c c bi t s d ng trong th i s và tin t c là “m i ý m t câu”: câu ng n, ý rõ. Nên vi t câu ng n g n nhưng n u t t c các câu u ng n thì nghe l i có th c m th y ơn i u, vì v y, nên vi t các câu có dài g n khác nhau, m t tác ph m phát thanh có th t o ra ti t t u b ng cách k t h p gi a các câu ng n, câu v a và câu hơi dài. Mu n t ư c i u ó, c g ng tuân theo i u g i ý ơn gi n sau: “nghĩ cho h t câu r i hãy vi t” t c là hãy g ch u dòng nh ng ý c n thi t trư c, d ng b t u vi t ngay, s p x p l i các chi ti t, d ki n trong suy nghĩ r i hãy c thông tin nó lên. Vi t ng n, nói ng n ư c coi như m t trong nh ng y u t quy t nh s t n t i cu lo i hình báo nói. 3. NÓNG N I, THÂN M T 2.1 ưu th l n nh t cu phthanh so v i báo in là tính nóng h i, t c th i. T t c nh ng thông tin trên sóng c n t o ra c m giác là ang x y ra, v a m i x y ra. 1
2.2 Vi t cho ài phát thanh không ph i bi n thuy t hùng h n, mà ph i thân m t. Tuy nhiên trong các b n tin, cách vi t có th hơi nghiêm ch nh v hình th c hơn là l i h i tho i thông thư ng, nhưng cũng không ư c c ng như l i vi t cho báo in. L i nói chuy n bình thư ng, ơn gi n hàng ngày bao gi cũng t o ra s thân m t, g n gũi v i thính gi hơn r t nhi u so v i l i vi t c u kỳ trong nh ng tác ph m vi t cho phthan. 3.1. S d ng văn nói “Hãy nói trư c khi vi t” ó là nguyên t c ch y u c a tác ph m vi t cho phthanh. M t bài vi t t t cho phát thanh ph i ư c th hi n b ng văn nói. Trong văn nói, ngư i ta ưu tiên quy lu t ng nghĩa r i m i n quy lu t ng pháp. Ngư i ta ph i tuỳ theo tính ch t cu n i dung mà l a ch n nh ng cách th hi n phù h p nh t thu hút thính gi cu t ng chương trình. Ti ng vi t v n r t phong phú, nên tránh nh ng t nhi u nghĩa, l i l quanh co miêu t ph c t p, khó hi u.. 3.2. Di n t rõ ràng Là i u ưu tiên b c nh t trong l i vi t phthanh. l i nói là công c cu ngư i vi t phát thanh và là cái c u n i v i b n nghe ài. Không ư c mơ h ho c m p m , ph i dùng nh ng t di n t nh ng hình nh c th , vi t ph i chính xác, ph i gi i thích nh ng khái ni m ph c t o và tr u tư ng, còn n u không gi i thích ư c thì t t nh t là không nên dùng. Nên c n th n khi dùng nh ng t có âm gi ng nhau, chú ý d u chính t , ph i thông tin m t cách có trình t lôgic; hãy khéo léo nh c l i nh ng i u ã nói u, n u thính gi không nghe ư c câu u, h cũng s không ph i mò m m tìm ra nh ng u m i thông tin nói v cái gì , x y ra âu? 3.3. H p d n ngay t u - Câu m u là câu quan tr ng nh t. Ngư i ta t ng nói: ư c hay m t thính gi là ngay câu u tiên ó. Hãy dành h t th i gian, tài ngh vào câu m u ó, lư ng thông tin ch o ph i ư c cô ng trong câu m u. Vì v y nên vi t ơn gi n, không ph c t p gây nh m l n và m t thính gi , không nên b t u bài vi t b ng cách c tr l i h t các câu h i 5W. 2
- Nh ng i u nên làm và không nên làm trong câu m u - Tránh dùng nhi u t trong câu m u. Nhi u t quá, khó c và ngư i nghe không nh h t. - C n th n v i câu m u mang tính nghi ván - Tránh ưa nh ng thông tin quan tr ng ngay t nh ng ch u tiên, nhưng cùng d ng mãi v sau m i nói n nh ng chi ti t quan tr ng. - Không nên ưa vào tai thính gi nh ng t l , tên l không quen thu c. - không bao gi m u b ng m t m nh ph . - Nên dùng t “hôm nay” tuy nhiên, m t chương trình phthanh n u có quá nhi u t ó có th s tr nên bu n t nên thay th b ng các t khác như sáng nay. - ng cho thính gi ph i ch t i cu i câu m u m i bi t ư c chuy n x y ra âu. - Tránh nh ng câu m u có dùng trích d n, ph i ưa ngu n d n ngay lên u, trư c câu trích, n u không, ngư i nghe có th nghĩ r ng chính ptv ang ưa ra ý ki n riêng cu mình. - Nh ng c u trúc thư ng g p Mô hình hình chóp ngư c: có nh ng ưu th c u trúc này t nhi n bu c các ý cu câu chuy n không th l n x n, ngư i biên t p có th c t b t tin bài t dư i lên trên c n ph i rút ng n , còn ngư i nghe luôn luôn bi t ngay ư c nh ng thông tin qtr ng nh t ngay t àu quy t nh có nên ti p t c l ng nghe hay không? Ngoài ra còn có c u trúc hình kim cuơng, ng h cát, con cá II. C I M C A NGÔN NG PHÁT THANH 1. Ngôn ng phthanh là ngôn ng nói (ngôn ng âm thanh) ây là m t ph m ch t vô cùng quý giá, vì ngôn ng nói hư ng t i thính giác - m t h th ng tri giác hoàn h o nh t c a con ngư i. Theo các chuyên gia thì dung lư ng thông tin mà con ngư i chuy n t i hay ti p nh n ư c nh thính giác và ngôn ng nói l n g p 3 l n so v i lư ng thông tin mà anh ta 3
chuy n t i hay ti p nh n b ng con ư ng th giác- c ho c vi t. Ngoài thông tin n m trong ý nghĩa c a ngôn t , còn mang trong mình m t thông tin b tr áng k khác ư c th hi n qua ch t gi ng, qua ng i u, qua âm lư ng. 2. Ngôn ng phthanh thiên v hình th c c tho i c tho i là s n ph m ngôn t cu m t cá nhân trong hoàn c nh giao ti p ch có anh ta là ngư i nói. Theo nhà ngôn ng h c L.V. Secba (Nga): ây là h th ng có t ch c cao c a các ý tư ng ư c bi u t qua ngôn t , nh m tác ng có ch ích t i nh ng ngư i xung quanh”. Ph n l n các th lo i c a báo phthanh như bình lu n phóng s , ph n ánh, câu chuy n phóng viên, i m tin, ti u ph m .. u mang tính ch t c tho i. 3. Ngôn ng phthanh luôn mang d u n cá nhân c a ngư i nói M c cu nó tuỳ thu c vào t ng th lo i, t ng tình hu ng giao ti p c th . khi ngư i truy n tin là phát thanh viên, d u n cá nhân có v như b h n ch t i m c th p nh t song ngư i ta v n nh n th y thái c m xúc cu anh ta i v i bài vi t thông qua gi ng i u. Còn n u như ngư i truy n tin là tác gi bài vi t (Pv, btv) thì d u n cá nhân rõ nét hơn nhi u. 4. Ngôn ng phthanh không có kh năng ư c minh ho b ng hình nh ây là m t khác bi t, ng th i cũng là m t h n ch cu nó so v i truy n hình và báo in. Tuy nhiên, ngôn ng phthanh ã tìm th y s minh ho cho mình các ngu n khác cũng n m trong chính th gi i cu âm thanh. ó là các băng ghi âm tư li u, là ti ng ng, là âm nh c và c bi t là các c tính v t ch t, hình tu ng c u ngon t c t thành ti ng. Có th nói, nhà báo phát thanh ph i v nên hình nh b ng âm thanh. Th c t cho th y là các tá ph m báo phthanh hay, có s c tác ng l n bao gi cũng có ngôn ng h t s c s ng ng, giàu hình nh, có tính tr c quan cao, ch p cánh cho s tư ng tư ng cu ngư i nghe, khi n cho h có c m giác như ang ư c ch ng ki n s vi c x y ra trư c m t mình bên c nh ó, nó còn ph i ư c trình bày b i m t ch t gi ng t t, lên b ng xu ng tr m, tăng gi m t c âm thanh m t cách h p lý. 4
5. Ngôn ng phthanh cũng như ngôn ng truy n hình có tính hình tuy n Tính hình tuy n cu tín hi u ngôn ng , không h không nói n quan h ng o n như là h qu cu nó. Theo quan h này, các ơn v ngôn ng khi ng c nh nhau s quy nh l n nhau và cho ta nh ng k t h p g i là ng do n. Trong Ngôn ng phthanh, bi u hi n n i b t nh t cu quan h ng o n là vi c ng t o n khi nói, khi c. Do ó, ây là i u c n ư c các nhà báo phát thanh c bi t quan tâm. III. CHƯƠNG TRÌNH PHÁT THANH 1. Khái ni m Là s liên k t, s p x p h p lý tin, bài, b ng tư li u âm nh c trong m t th i lư ng nh t nh ư c m u b ng nh c hi u, k t thúc v i l i chào t m bi t nh m áp ng yêu c u tuyên truy n cu cơ quan báo phthanh, ng th i mang l i hi u qu cao nh t i v i ngư i nghe. M t ài phthanh thư ng bao g m 4 b ph n chính: lãnh o qu n lý, biên t p viên, pviên, kthu t viên, trong ó phóng viên là ngư i tr c ti p sáng t o nh ng tác ph m báo phthanh. các tác ph m ư c s p x p , b trí h p ly giúp thính gi ti p nh n chương trình m t cách y , h th ng, có chi u sâu. Các tác ph m phthanh s ư c s a ch a, biên t p hoàn ch nh, ư c xâu chu i m t cách khéo léo, t o nên kh năng ti p nh n y , sâu s c cho ngư i nghe. Quá trình ti p nh n cu công chúng g n li n v i chương trình phthanh, ngư i nghe có th n m ư c thông tin th i s m t cách nhanh nh t qua ó nhưng h l i th c s tin tư ng và ch i nh ng hư ng dân c th qua chương trình chuyên 1 cách t m hơn. Như v y chương trình phthanh th hi n tính ch t lao ng t p th cu lao ng báo chí, không ch cơ quan ài phthanh mà còn c công chúng n a. 2. c i m c a chương trình phát thanh a- S m u b ng nh c hi u, nh c chtrình: nh c hi u ư c s d ng như 1 thông báo chính th c nó giúp ng ơi nghe phân bi t ài phát thanh cu qu c gia này v i qu c gia khác t nh này v i t nh khác, có kh năng t o nên tâm lý tích c c cho quá trình nghe. 5
b- L i xư ng cu phthanh viên: ư c dùng như 1 thông báo ng n g n cho tên c a chtrình phthanh. Các ài có cách l a ch n riêng, l i xư ng bao hàm các y u t : tên chtrình, a ch cu ài, t n s phát sóng. c- C u trúc c a chương trình phthanh: m i chtrình phthanh u n nh v c u trúc. V i chtrình th i s thư ng có 3 ph n: trang tin, bài ti t m c ư c phân chia b ng nh ng do n nh c c t. Chtrình chuyên thư ng có 2 ph n ti t m c tr lên ư c phân cách b ng nh ng nh c c t. V i các chtrình có th i lư ng l n, s ti t m c có th tăng, vì v y s lư ng nh c c t cũng tăng lên. d- L i k t c a chtrình ho c chào thính gi : th i lư ng c a chtrình phthanh n nh và có h n. Chính vì v y, khi ph/ánh nh ng v n l n, các chtrình phthanh thư ng l a ch n hình th c bài vi t nhi u ph n dùng cho nh ng chtrình k ti p nhau. Như v y, k t thúc bu i phthanh hôm nay là cơ h i gi i thi u n i dung cu bu i phthanh s p t i. Cách chào và h n g p l i t o s g n k t thính gi v i chtrình và duy trì s chú ý c a ngư i nghe v i v n mà h quan tâm. 3. Các d ng chương trình phát thanh Trong th c t ang t n t i nhi u cách phân d ng các chtrình phthanh. N u l y tiêu chí là lĩnh v c ph/ánh s có: chtrình kinh t , văn hoá, an ninh, qu c phòng.. Theo tiêu chí l a tu i s có: chương trình thi u nhi, thanh niên, câu l c b ngư i cao tu i... Phân chia theo gi i có: chtrình thanh niên, ph n . Còn theo như c u thính gi l i có: Câu l c b b n yêu âm nh c, clb b n yêu sân kh u. và n u chia theo tính ch t cu thông tin và năng l c ph/ánh s có chtrình th i s , chtrình chuyên . 3.1. Chương trình th i s t ng h p hàng ngày K t c u chtrình thư ng bao g m: - Ph n tin th i s (tin trong nư c+tin th gi i) - Phóng s t hi n trư ng, t h u kỳ - PV n tr c ti p t i phòng thu, ghi âm 6
- Nh ng thông tin v th i ti t, dân s , tình hình giao thông, giá c th trư ng, gi tàu xe ch y... 3.2. Chương trình th i s c bi t K t c u chương trình thư ng bao g m: - Thông tin tư li u (có tính ch t d o sóng, cung c p nh ng tư li u, b i c nh, tư li u c n thi t giúp thính gi hi u y và sâu s c hơn v s ki n s p di n ra). - Bình lu n, kh ng nh t m c , ý nghĩa cu s ki n. - Tư ng thu t tr c ti p y s ki n. ây là ph n n i dung cơ b n cu chtrình, quy t nh s c h p d n c a chtrình v i ngư i nghe. - Pv n nh ng nhân ch ng ho c ngư i tr c ti p tham gia s ki n, giúp ngư i nghe nh n th c v ý th c và t m quan tr ng cũng như thái , quan i m, tình c m cu nh ng ngư i có liên quan. - M t s ca khúc minh ho làm tăng tính phong phú, h p d n c a chtrình. 3.3. Chtrình chuyên : th c hi n ch c năng thông tin y , sâu s c, có tr ng tâm, tr ng i m 4. Tính c l p và năng l c tác c a chtrình phương thanh 4.1. Th i lư ng xác nh Thông thư ng chương trình th i s t ng h p cu ài qu c gia có th i lư ng 45ho c 60 phút (v i các ài phthanh t nh, thành ph thư ng ít hơn kho ng 30 phút). Các chtrình chuyên thư ng có th i lư ng 15 n 20 phút. khung th i lư ng chtrình trư c h t là khuôn kh cho phép cu các nhà qu n lý, ng th i òi h i ngư i s n xu t chtrình ph i ho ch nh n i dung, t ch c nhân l c và ch o th c hi n nh m t m c tiêu ra cho m i chương trình. 4.2. N i dung: tuỳ theo d ng chương trình phát thanh, các nhà s n xu t l a ch n ph m vi ph n ánh phù h p. ví d v i chtrình phthanh nông thôn, n i dung có kh năng h p d n ngư i nông dân là các chính sách, phương hư ng u tư phát tri n cây tr ng v t nuôi và ngành ngh ph trong nông nghi p.... 7
4.3. Tính ch t i tư ng và th i i m tác ng m i lo i chương trình phát thanh u ph c v tr c ti p b ph n ngư i nghe cu mình. Trình hi u bi t, v n tri th c, tâm lý, s thích, thói quen cu thính gi s là nh ng y u t quan tr ng nh m l a ch n hình th c thông tin phù h p. Các chtrình phát thanh mu n t hi u qu cao trong quá trình tác ng còn ph i l a ch n th i i m tác ng. Tuy nhiên các th i i m: u gi sáng, trưa, t i là nh ng th i i m có s lư ng ngư i nghe ông hơn. Trong khi ó, câu l c b ngư i cao tu i có th phát vào 8 ho c 9 gi sáng; 3 gi ho c 4 gi chi u nhóm i tư ng này có th i gian nhàn r i nhi u hơn; các chtrình thanh niên, thi u nhi c n tránh kho ng th i gian các em t i l p ho c th i gian t h c t i nhà. 4.4 . Phong cách th hi n và v n cá th hoá ngưòi nghe d dàng nh n ra chtrình mà mình yêu thích ho c quan tâm. Trư c h t h có thói quen tìm sóng cu chtrình vào th i i m thích h p. Th hai, thính gi thư ng chú ý t i n i dung, phong cách th hi n cu chính chương trình phương thanh y. Hình th c ưa tin nóng h i, ng n g n có bình lu n k p th i hư ng d n dư lu n, ó là nét tiêu bi u cu phong cách th hi n chương trình th i s . L a ch n v n n i b t có ý nghĩa, thu hút s quan tâm cu công chúng, ng th i ph n ánh v n 1 cách sâu s c, có kh năng ch o ho t ng th c ti n s là nét tiêu bi u cu phong cách th hi n chương trình chuyên . 4.5. Kh năng ph i h p các chương trình phát thanh Các ài phát thanh qu c gia thư ng s n xu t và phát sóng nhi u chương trình phát thanh trong ngày, các ài a phương có s bu i phát thanh ít hơn. Du s lư ng nhi u hay ít v n có m t th c t là: các chương trình phát thanh không th là nh ng chương trình c l p tuy t i mà k ti p nhau th c ch t có m i liên h k th a, b sung cho nhau. Trong th c t , thính gi có th nghe nhi u chương trình phát thanh chuyên khác nhau có s hi u bi t toàn di n hơn. Chính vì v y, c n chú ý tính nh t quán trong n i dung thông tin cũng như trong quan i m, thái , 8
tránh tình tr ng ch ng l n, b sót ho c mâu thu n nhau làm cho thính gi hoang mang và khó khăn trong vi c theo dõi chương trình. 9
M CL C I. PHƯƠNG PHÁP VI T CHO PHÁT THANH..................................................1 1. VI T CHO NGƯ I NGHE.............................................................................1 2. NGUYÊN T C VI T CHO PHÁT THANH.................................................1 3. NÓNG N I, THÂN M T ................................................................................1 3.1. S d ng văn nói ..........................................................................................2 3.2. Di n t rõ ràng..........................................................................................2 3.3. H p d n ngay t u..................................................................................2 II. C I M C A NGÔN NG PHÁT THANH..........................................3 1. Ngôn ng phát thanh là ngôn ng nói .........................................................3 2. Ngôn ng phát thanh thiên v hình th c c tho i .....................................4 3. Ngôn ng phát thanh luôn mang d u n cá nhân c a ngư i nói...............4 4. Ngôn ng phát thanh không có kh năng ư c minh ho b ng hình nh 4 5. Ngôn ng phát thanh cũng như ngôn ng truy n hình có tính hình tuy n III. CHƯƠNG TRÌNH PHÁT THANH .............................................................5 1. Khái ni m........................................................................................................5 2. c i m c a chương trình phát thanh ........................................................5 3. Các d ng chương trình phát thanh ...............................................................6 3.1. Chương trình th i s t ng h p hàng ngày.............................................6 3.2. Chương trình th i s c bi t .................................................................7 4. Tính c l p và năng l c tác c a chương trình phát thanh ........................7 10