intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Phát triển du lịch “Làng văn hóa Khmer” tại tỉnh Trà Vinh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

38
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phát triển du lịch “Làng Văn hóa Khmer” là một trong những dự án quan trọng trong chiến lược phát triển của tỉnh Trà Vinh nhằm phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và nâng cao đời sống của cộng đồng cư dân Khmer. Trà Vinh có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển thành công loại hình du lịch “Làng Văn hóa Khmer”.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Phát triển du lịch “Làng văn hóa Khmer” tại tỉnh Trà Vinh

  1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY Số 76 (04/2021) No. 76 (04/2021) Email: tcdhsg@sgu.edu.vn ; Website: http://sj.sgu.edu.vn/ PHÁT TRIỂN DU LỊCH “LÀNG VĂN HÓA KHMER” TẠI TỈNH TRÀ VINH Developing “Khmer Cultural Village” tourism in Trà Vinh province TS. Lê Tùng Lâm(1), Nguyễn Thị Mười(2) Trường Đại học Sài Gòn (1) (2)Sinh viên Trường Đại học Sài Gòn TÓM TẮT Phát triển du lịch “Làng Văn hóa Khmer” là một trong những dự án quan trọng trong chiến lược phát triển của tỉnh Trà Vinh nhằm phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và nâng cao đời sống của cộng đồng cư dân Khmer. Trà Vinh có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển thành công loại hình du lịch “Làng Văn hóa Khmer”. Từ khi triển khai thực hiện (2018) đến nay, du lịch “Làng Văn hóa Khmer” ở Trà Vinh đã có những thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, các thành tựu đạt được chưa tương xứng với tiềm năng của địa phương và vẫn tồn tại nhiều vấn đề hạn chế nhất định. Vì thế, chúng ta cần có sự phối kết hợp giữa Nhà nước, chính quyền các cấp với các công ty du lịch, công ty lữ hành và cộng đồng dân tộc Khmer để khai thác được những thế mạnh trong phát triển du lịch “Làng Văn hóa Khmer”, hạn chế những những mặt trái, những tiêu cực để đưa loại hình du lịch “Làng Văn hóa Khmer” phát triển bền vững nhưng vẫn bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa cộng đồng Khmer trong tương lai. Từ khóa: du lịch, Khmer, “Làng Văn hóa Khmer”, văn hóa ABSTRACT Developing “Khmer Cultural Village” tourism is one of the important projects in the development strategy of Trà Vinh province in order to promote the Province's socio-economic development and improve the living standards of the Khmer community. Trà Vinh has many favorable conditions to successfully develop the type of tourism “Khmer Cultural Village”. Since its implementation (2018) until now, “Khmer Cultural Village” tourism in Trà Vinh has made important achievements. However, the achievements have not been commensurate with the potential of the locality and certain limitations still exist. As a result, there is a need for the coordination between the State, authorities at all levels with travel companies, tour operators, and Khmer ethnic community to exploit the strengths in developing “Khmer Cultural Village” tourism, limiting the drawbacks and negatives to bring the type of “Khmer Cultural Village” tourism to sustainable development while preserving the cultural identity of the Khmer community in the future. Keywords: tourism, Khmer, “Khmer Cultural Village”, culture 1. Đặt vấn đề giống như dân tộc khác, văn hóa của người Trà Vinh là một trong những tỉnh ở Khmer được hình thành từ rất lâu đời, là sự khu vực đồng bằng sông Cửu Long có đông kết tinh và kế thừa của nhiều nền văn hóa đồng bào dân tộc Khmer sinh sống. Cũng khác nhau tạo nên một vùng đất với nhiều Email: letunglam@sgu.edu.vn 29
  2. SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 76 (04/2021) đặc trưng riêng biệt chỉ có của người con người ra khỏi nơi cư trú thường xuyên Khmer về cả lễ hội, ẩm thực, tài nguyên của họ nhằm mục đích giải trí, nghỉ ngơi, lịch sử và văn hóa... Điều này góp phần tạo văn hóa, dưỡng sức... và nhìn chung là vì điều kiện thuận lợi cho việc phát triển du những lí do không phải để kiếm sống” lịch “Làng Văn hóa Khmer” tỉnh Trà Vinh. (Nguyễn Minh Tuệ, 2011). Sau gần ba năm đi vào thực hiện, từ năm Tuy nhiên, “du lịch” có thể được hiểu 2018 đến nay, dự án đã bước đầu có những ngắn gọn theo cách xác định của Quốc hội thành công, mang đến sự khởi sắc cho nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngành du lịch Trà Vinh, lan tỏa những giá là: “Du lịch là các hoạt động có liên quan trị văn hóa, tinh thần, bản sắc của người đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư Khmer đến với bạn bè khắp các khu vực trú thường xuyên trong thời gian không trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, bên cạnh quá 01 năm liên tục nhằm đáp ứng nhu cầu những giá trị đạt được, vẫn còn những hạn tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu, chế nhất định như chất lượng dịch vụ, các khám phá tài nguyên du lịch hoặc kết hợp khâu tổ chức và quản lý còn chưa đáp ứng với mục đích hợp pháp khác” (Quốc hội được yêu cầu. Vậy thực trạng phát triển dự CHXHCNVN, 2017, tr.1). án du lịch “Làng Văn hoá Khmer” của tỉnh Khái niệm “làng văn hóa” Trà Vinh có những thành tựu và tồn tại “Làng văn hóa” được quy định trong những hạn chế gì? Những giải pháp cần Quyết định 01/QĐ-BVHTT ngày thiết nào cần để có thể đưa loại hình du lịch 01/01/2002 của Bộ Văn hóa – Thông tin “Làng Văn hóa Khmer” phát triển bền vững (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) trong tương lai? Đó là những vấn đề sẽ làm là cách gọi “những cộng đồng dân cư rõ trong bài viết. trong cuộc vận động xây dựng đời sống 2. Nội dung văn hóa”, còn theo tinh thần Nghị Quyết 2.1. Các khái niệm liên quan Trung ương 5 khóa VIII: “Xây dựng và Khái niệm “du lịch” phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, Kể từ khi thành lập Hiệp hội quốc tế đậm đà bản sắc dân tộc” (từ làng còn các tổ chức du lịch (Intemational of Union được coi là văn hóa truyền thống) (Thanh Official Travel Organization - IUOTO) Hoàng, 2010). năm 1925 tại Hà Lan, khái niệm du lịch Trên cơ sở đó, chúng tôi xác định luôn được bàn luận rất nhiều với các quan “Làng Văn hóa Khmer” chỉ cộng đồng niệm khác nhau. Theo đó, du lịch được dân cư Khmer sinh sống trong phum sóc hiểu là “việc đi lại của từng cá nhân hoặc tại xã Lương Hòa, huyện Châu Thành, nhóm người rời khỏi chỗ ở của mình trong tỉnh Trà Vinh với cùng chung tôn giáo, khoảng thời gian ngắn đến các vùng xung nền văn hóa trong công cuộc xây dựng đời quanh để nghỉ ngơi giải trí hay chữa bệnh” sống văn hóa, giữ gìn bản sắc dân tộc (Phạm Thị Vui, 2012, tr.8). mình thông qua việc xây dựng các mô Năm 1994, Tổ chức du lịch thế giới hình văn hóa Khmer được đưa vào phát (World Tourism Organization – UNWTO) triển du lịch, thúc đẩy kinh tế - xã hội của đưa ra định nghĩa như sau: “Du lịch là một tỉnh Trà Vinh. tập hợp các hoạt động và dịch vụ đa dạng “Du lịch Làng Văn hóa Khmer” liên quan đến việc di chuyển tạm thời của “Du lịch Làng Văn hóa Khmer” là 30
  3. LÊ TÙNG LÂM – NGUYỄN THỊ MƯỜI TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN loại hình du lịch thu hút du khách bằng nhiều yếu tố sinh hoạt văn hóa cộng đồng chính sự tham gia trực tiếp của cộng đồng người Khmer, vừa thể hiện tinh thần đoàn người Khmer tại địa phương (phum, sóc, kết giữa cá nhân với nhau, giữa tộc người xã Lương Hòa, huyện Châu Thành, tỉnh này với tộc người khác, giữa cộng đồng Trà Vinh) nhằm phát triển kinh tế của địa này với cộng đồng khác. Ngoài ra, nó còn phương. Đồng thời, nó cũng góp phần bảo thể hiện tính giáo dục cộng đồng, nhắc tồn những giá trị văn hóa Khmer, bảo vệ nhở con cháu nhớ về cội nguồn tổ tiên ông thiên nhiên bền vững, nâng cao nhận thức bà, về đạo làm người. Do ảnh hưởng bởi và tăng cường quyền lợi cho cộng đồng hình thức tín ngưỡng cổ xưa bắt nguồn từ người Khmer. Cộng đồng Khmer được tục thờ đá của cư dân Nam Á, người chia sẻ lợi ích từ hoạt động du lịch, nhận Khmer còn có tục thờ: Neak Tà, Arăk. được sự hợp tác hỗ trợ của chính quyền Tục thờ Neak Tà thể hiện tinh thần đoàn địa phương, của Chính phủ và từ các hoạt kết cộng đồng, đoàn kết cư dân và khơi động hỗ trợ quốc tế… là động lực để họ ra dậy lòng tự hào dân tộc. Mặt khác đó còn sức giữ gìn bản sắc văn hóa cộng đồng, là một hình thức tuyên truyền, giáo dục khai thác tiềm năng giá trị du lịch tự nhiên cộng đồng về thái độ, đạo đức, lối sống và và nhân văn để phát triển loại hình du lịch hành vi với nhau trong cộng đồng. Làng văn hóa theo hướng bền vững. Về ngôn ngữ - chữ viết 2.2. Cơ sở phát triển dự án du lịch Chữ viết của người Khmer có hai loại “Làng Văn hóa Khmer” của Trà Vinh là chữ Pali và chữ Sankrit. Đây là một Trà Vinh là một vùng đất có đặc dạng chữ bắt nguồn từ Ấn Độ cổ, được trưng và thế mạnh về văn hóa Khmer phù viết trên kinh lá buông và còn lưu giữ tại hợp với phát triển du lịch. Người dân các ngôi chùa Phật giáo Khmer. Hình thức Khmer tại tỉnh Trà Vinh sinh sống chủ bảo tồn chữ viết này cho thấy sự thông yếu bằng nghề nông trồng lúa nước với minh, khéo kéo, tài hoa của người xưa những nếp sống đa dạng, độc đáo trong cũng như cách ứng phó khéo léo của con canh tác và sinh hoạt. Đơn vị hành chính người với môi trường tự nhiên. Ngày nay, được quản lý theo phum, sóc. Bên cạnh Kinh lá buông là một tài sản vô giá đối đó, do chịu ảnh hưởng lớn từ Phật giáo với sự tồn tại và phát triển của cộng đồng Nam Tông, tại mỗi phum, sóc đều xây Khmer tại Trà Vinh nói riêng và Đồng dựng một ngôi chùa và chùa trở thành bằng sông Cửu Long nói chung. Kinh lá trung tâm sinh hoạt văn hoá của cộng buông chứa đựng tất cả các mặt đời sống đồng Khmer. Những ngôi chùa Khmer kinh tế, văn hóa, xã hội và quá trình di cư vừa là di tích lịch sử, vừa là di sản văn của người Khmer đến vùng đất Nam Bộ hoá, là một trong những tài nguyên đặc ngày nay. thù cho phát triển du lịch tại địa phương. Về nghệ thuật dân gian Thêm vào đó, người Khmer có nhiều hoạt Nghệ thuật âm nhạc truyền thống của động lễ hội mang tính cộng đồng như Lễ đồng bào Khmer mang nhiều hình thức Ok-Om-Bok, Lễ Sendolta (mừng năm biểu diễn như sân khấu dân gian (Rô băm, mới), Lễ Choi-Thnam-Thmay... và nhiều Dù kê), diễn xướng dân gian như múa lễ hội khác đậm đà tính nông nghiệp và Rôm vong, múa Lâm liêu... kết hợp với sự tôn giáo. Lễ hội vừa là sự kết tinh của hòa tấu của một số loại nhạc cụ đàn ngũ 31
  4. SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 76 (04/2021) âm, đàn cò… tạo nên những buổi biểu khách rất yêu mến vùng đất này. diễn nghệ thuật đặc sắc của người Khmer. 2.3. Thực trạng phát triển du lịch Có thể thấy, người Khmer có đời sống “Làng Văn hóa Khmer” của Trà Vinh tinh thần phong phú và đầy tính sáng tạo. 2.3.1. Công tác quy hoạch mô hình Về ăn, mặc và nhà ở “Làng Văn hóa Khmer” Ngày nay, dù đời sống cộng đồng cư Đầu tháng 8 năm 2018, Ủy ban Nhân dân Khmer bị tác động mạnh bởi các yếu dân (UBND) tỉnh Trà Vinh ban hành Nghị tố bên ngoài như quá trình toàn cầu hóa, quyết xây dựng Đề án “Làng du lịch văn hiện đại hóa… nhưng nhìn chung, người hóa Khmer Trà Vinh” nhằm xây dựng Khmer vẫn giữ được những nét độc đáo chiến lược phát triển du lịch cộng đồng của trong trang phục, cách ăn mặc. Cư dân địa phương đến năm 2020. Đây là một Khmer chủ yếu mặc áo bà ba, đội khăn bước ngoặt quan trọng trong chính sách rằn và sà rông. Nhà ở của người Khmer đầu tư, phát triển dịch vụ du lịch để kinh tế gồm nhiều dạng khác nhau: một gian, hai xã hội của Trà Vinh. Trước năm 2018, Trà gian, ba gian, nhà sàn và các dạng nhà Vinh chỉ là một chấm mờ trên bản đồ du hiện đại được xây dựng trên đường đi vào lịch Việt Nam, và gần như không có khả phum, sóc. Nguyên liệu xây dựng nhà ở năng cạnh tranh với các địa phương khác của người Khmer chọn thường là tre, nứa, trong khu vực. Vì thế, đề án phát triển mô bạch đằng, tràm, v.v. Ngoài ra người hình du lịch “Làng văn hóa Khmer” sẽ Khmer còn sở hữu nguồn ẩm thực độc mang lại nhiều cơ hội thuận lợi để ngành đáo, phong phú. Nguyên liệu nấu có sẵn du lịch Trà Vinh có thể phát triển hơn trong tự nhiên. Bữa ăn của người Khmer trong tương lai. Mặt khác, để tìm kiếm lợi mang đậm tính dân dã, thanh đạm, mộc thế trong phát triển du lịch, ngày mạc làng quê phù hợp với thời tiết khí hậu 20/7/2020, UBND tỉnh Trà Vinh đã ban nơi đây. hành Quyết định số 2762/QĐ-UBND phê Mặc dù địa phương đã có nhiều chủ duyệt Đề án “Làng Văn hóa - Du lịch trương chính sách để phát triển dịch vụ du Khmer tỉnh Trà Vinh” (Kiến Văn, lịch tại các “Làng văn hóa Khmer” nhưng 03/8/2020). Theo đó, Đề án sẽ được triển đội ngũ lao động có trình độ chuyên môn khai trên địa bàn phường 8, thành phố Trà nghiệp vụ, ngoại ngữ trên thực tế chưa Vinh và xã Lương Hòa, huyện Châu đáp ứng được yêu cầu phát triển du lịch. Thành, tỉnh Trà Vinh. Với tổng thể mặt Nguồn nhân lực phục vụ du lịch ở đây có bằng được quy hoạch thành 05 phân khu trình độ thấp so với các vùng khác trong chính gồm: Ao Bà Om; Chùa Âng; Nhà cả nước. Tuy nhiên, tính cách con người Bảo tàng Văn hóa dân tộc Khmer; Trường Trà Vinh là một điểm cộng mà du khách Pali; Làng Văn hóa dân tộc Khmer, chùa đặc biệt dành cho nơi đây. Đồng bào Lò Gạch, di tích Óc Eo. Ngân sách Nhà Khmer luôn thân thiện, sống tình cảm và nước dành cho đầu tư kết cấu hạ tầng của yêu đời, yêu người, hiền lành, chất phác, Đề án khoảng 08 tỷ đồng, bên cạnh đó còn hào hiệp, mến khách và luôn niềm nở đón huy động nguồn vốn xã hội hóa của các tiếp nồng hậu những người từ phương xa doanh nghiệp để thực hiện Đề án. Những đến. Những đặc trưng trong văn hóa ứng Nghị quyết của chính quyền địa phương là xử của con người nơi đây đã làm cho du cơ sở pháp lý quan trọng để mô hình du 32
  5. LÊ TÙNG LÂM – NGUYỄN THỊ MƯỜI TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN lịch Làng văn hóa Khmer có thể trở thành của cộng đồng dân tộc Khmer với tỷ lệ hiện thực, phát triển nhằm nâng cao đời đồng ý đạt 71,7% (Lê Yên Chi, Nguyễn sống của cộng đồng người Khmer. Anh Thư, Nguyễn Tấn Thanh, 2020). Đề án này được ban hành nhằm xây Theo kết quả đánh giá chất lượng tài dựng “Làng Văn hóa - Du lịch Khmer” tỉnh nguyên văn hóa của người Khmer (Lê Yên Trà Vinh trở thành điểm đến văn hóa, du Chi, Nguyễn Anh Thư, Nguyễn Tấn lịch cấp quốc gia; thực hiện chức năng bảo Thanh, 2020), tất cả các yếu tố về kiến trúc tồn và phát triển văn hóa Khmer tỉnh Trà nhà ở, chùa Khmer, lễ hội, nghề và làng Vinh theo hướng phát triển bền vững. nghề truyền thống, ẩm thực, văn hóa nghệ Đồng thời tạo ra các giá trị kết nối, giao thuật biểu diễn truyền thống đều rất đặc lưu văn hóa, du lịch, thúc đẩy thương mại, sắc, hấp dẫn khách tham quan, trải nghiệm. tạo ra sản phẩm, dịch vụ du lịch mới và Theo kết quả khảo sát, có đến 95,7% du đóng góp ít nhất 5% tỷ trọng tăng trưởng khách khi đến Trà Vinh có mong muốn trong ngành du lịch của tỉnh giai đoạn 2019 quay trở lại Trà Vinh. Đồng thời, có đến – 2025; thu hút du khách bình quân 72.000 97,8% du khách đồng ý tiếp tục giới thiệu lượt mỗi năm và doanh thu 25 tỷ/năm đến bạn bè, người thân về điểm du lịch hấp (Kiến Văn, 03/8/2020). Có thể thấy, nếu dẫn này. Bên cạnh đó, lễ hội văn hóa của thực hiện hiệu quả đề án phát triển du lịch người Khmer cũng là một lợi thế quan “Làng văn hóa Khmer”, đời sống của nhân trọng để thu hút du khách đến với Trà Vinh dân sẽ được nâng cao hơn, giải quyết được để trải nghiệm, khám phá những giá trị vấn đề thừa việc làm, thất nghiệp đang diễn truyền thống của người Khmer và sẽ tuyệt ra hiện nay. vời hơn khi họ được trực tiếp tham gia vào 2.3.2. Hiệu quả dự án phát triển du quá trình lễ hội đó. Đến với lễ hội Sene- lịch “Làng Văn hoá Khmer” dolta, du khách được trải nghiệm làm đèn Đến với Trà Vinh, điều chắc chắn hoa đăng cùng các sư sãi trong chùa và rằng, du khách sẽ luôn cảm thấy an toàn, thực hiện nghi thức thả hoa đăng kèm theo thoải mái và ấn tượng khó phai. Bởi lẽ, tính những ý muốn tốt đẹp tới bản thân, gia cách văn hóa của con người Trà Vinh đã đình tại Ao Bà Om. Không những thế, du tạo được sự tin tưởng và gây dựng được khách còn được tham dự lễ cúng trăng tại những tình cảm rất tốt đẹp trong lòng mỗi nhà chú Sang, lắng nghe sự tích “Con thỏ du khách. và Đức Phật”, v.v. Từ đó, du khách thấy Trong kết quả đánh giá của khách du được sự khác biệt độc đáo trong văn hóa, lịch đối với cộng đồng địa phương, sự chân tín ngưỡng và những quan niệm của người thật, gần gũi mến khách của người dân địa Khmer với thiên nhiên. phương khi tham gia làm du lịch được Đến với “Làng Văn hóa Khmer”, du đánh giá cao (81,2%) (Lê Yên Chi, Nguyễn khách còn được tham gia giao lưu văn hóa Anh Thư, Nguyễn Tấn Thanh, 2020). Bên nghệ thuật với những nghệ nhân Khmer, cạnh đó, họ có nhận thức tốt đối với công những điệu múa, một vài câu chào hỏi, tác khai thác các giá trị văn hóa truyền xưng hô của người Khmer khiến cho du thống đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu khách trở nên thích thú và hào hứng khi của du khách, đồng thời có ý thức tốt trong đón nhận một nền văn hóa mới. Theo kết việc bảo vệ, gìn giữ vốn tài nguyên đặc sắc quả trải nghiệm và khám phá, chúng tôi 33
  6. SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 76 (04/2021) nhận thấy có đến hơn 90% du khách hưởng động như khu vườn ước nguyện là một ứng và tham gia giao lưu văn hóa nghệ điển hình. Dưới gốc cây bồ đề, du khách thuật với người bản xứ. Điều đặc biệt, được trải nghiệm nghi thức buộc chỉ đỏ với không gian văn hóa múa Khmer được tổ mong muốn mang lại may mắn và gửi gắm chức tại nhà Chú Sang (Nguyên Bí thư ấp vào đây những ước nguyện tốt đẹp cho bản Ba Se A, xã Lương Hòa, huyện Châu thân, gia đình. Khách du lịch đánh giá khá Thành). Những người khách phương xa lúc cao đối với kiến trúc nhà ở, chùa của người nào cũng được chào đón bằng những nụ Khmer. Kết quả khảo sát cho thấy có đến cười hiền hậu và những cái ôm mến khách 87% du khách hài hài lòng khi đến du lịch, của con người Trà Vinh. Người Khmer trải nghiệm tại Trà Vinh. (Lê Yên Chi, cũng rất vui khi giá trị văn hóa truyền thống Nguyễn Anh Thư, Nguyễn Tấn Thanh, của họ được nhiều người biết đến. Đồng 2020). Tuy nhiên, tỷ lệ hài lòng đối với cơ thời, đến “Làng văn hóa Khmer”, du khách sở vật chất phục vụ cho việc lưu trú khách còn được trải nghiệm thực tế làm cốm dẹp du lịch còn khá thấp, chỉ đạt 67% (Lê Yên – một nét sinh hoạt đặc thù của cư dân nơi Chi, Nguyễn Anh Thư, Nguyễn Tấn đây. Trước khi rời đi, du khách lúc nào Thanh, 2020). Điều này cũng dễ dàng thấy cũng có trên tay một thứ quà quê, khi thì được do tình trạng xây dựng không gian nải chuối, khi thì trái dừa... như một lời lưu trú tại địa phương còn hạn chế, chủ yếu cảm ơn của những nghệ nhân, những người dựa trên nguồn lực các hộ gia đình đang đang gìn giữ giá trị văn hóa Khmer tới thế sinh sống tại phum sóc, bên cạnh đó chưa hệ trẻ. đáp ứng được đầy đủ tiện nghi để phục vụ Ngoài ra, tỉnh Trà Vinh cũng tăng nhu cầu của khách du lịch. Thực trạng này cường đầu tư, hoàn thiện cơ sở hạ tầng là nhân tố không nhỏ khiến ngành dịch vụ (đặc biệt là mạng lưới giao thông), cơ sở du lịch của Trà Vinh chưa phát triển như vật chất kỹ thuật, các sơ sở lưu trú, ăn mong muốn. uống, thể thao và các khu vui chơi giải trí Mặt khác, dấu ấn quan trọng nhất cũng dần được cải thiện. Mô hình trong Đề án “Làng Văn hóa - Du lịch Homestay đã được hình thành (dù chưa Khmer tỉnh Trà Vinh” là việc xây dựng hoàn chỉnh), những con đường dẫn vào thành công “Con đường bích họa”. Đây là Làng văn hóa đã được lát nhựa, phát quang điểm mới đối với du khách khi đến với tạo không gian thoáng đãng, sạch đẹp... Làng văn hóa Khmer. Khi đến đây, du nhằm tạo sự thoải mái cho du khách. Đây khách vừa thưởng thức sự tinh xảo trong là các yêu tố góp phần thu hút du khách từng đường nét của bức tranh, du khách đến với Trà Vinh hiện nay và trong tương còn được lắng nghe những câu chuyện, sự lai. Đặc thù du lịch là du khách đi tìm sự tích về Đức Phật. Những lễ hội, món ăn thoải mái, nghỉ dưỡng… nên cơ sở vật chất truyền thống của người Khmer càng làm được nâng cao sẽ thu hút du khách ngày tăng thêm sự thích thú và lưu giữ lại những càng nhiều hơn. khoảnh khắc đẹp nhất với mỗi du khách. Bên cạnh đó, những ngôi chùa Khmer Phong cách của những người tham gia được khoác lên mình nước sơn mới, khuôn phục vụ khách du lịch như thái độ, tư thế, viên chùa được tu sửa, tạo không gian trải điệu bộ, tác phong, cử chỉ, lời nói, hành nghiệm cho khách du lịch trong các hoạt động… của hướng dẫn viên, các nhân viên 34
  7. LÊ TÙNG LÂM – NGUYỄN THỊ MƯỜI TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN làm việc tại các điểm tham quan, các nhà khách, tránh tình trạng quá tải, mất kiểm hàng, các điểm lưu trú cũng như phong soát và quan trọng là vẫn đảm bảo các giá cách của người dân trong quá trình đón tiếp trị văn hóa, tinh thần của người Khmer. và phục vụ du khách được đánh giá khá 2.3.3. Một số hạn chế trong quá trình cao về phép lịch sự và sự hiếu khách. Tuy thực hiện dự án “Làng Văn hoá Khmer” nhiên, đánh giá về chuyên môn nghiệp vụ Bên cạnh những thành tựu đạt được, phục vụ khách du lịch của nhân viên tại chúng ta cũng cần nhìn lại những hạn chế, Làng Văn hóa vẫn ở mức trung bình 50% yếu kém còn tồn đọng để có những biện (Lê Yên Chi, Nguyễn Anh Thư, Nguyễn pháp phù hợp, mang lại sự phát triển bền Tấn Thanh, 2020). Như vậy cần có sự đầu vững cho du lịch “Làng Văn hóa Khmer”. tư về kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ đối Công nghiệp hóa ngày càng phát triển với nhân viên và những buổi tập huấn dành với tốc độ chóng mặt, sự ra đời của các khu cho người dân địa phương. Các vấn đề về công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp giá cả, an toàn vệ sinh, an toàn thực phẩm, chế tạo, công nghiệp phần mềm và các khu an toàn khi tham quan và lưu trú đạt được chế xuất đã gây nên tình trạng ô nhiễm môi tỷ lệ đồng ý tương đối cao hơn (trên 65%) trường, cạn kiệt nguồn tài nguyên, lối sống (Lê Yên Chi, Nguyễn Anh Thư, Nguyễn người dân địa phương bị phá vỡ và làm Tấn Thanh, 2020). mai một đi những giá trị văn hóa. Thậm Du lịch tỉnh Trà Vinh trong những chí, tình trạng đó còn ảnh hưởng đến nhu năm qua đã có nhiều chuyển biến tích cực. cầu tâm lý du lịch của du khách. Diện tích Các hoạt động du lịch vẫn còn nằm trong đất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp cũng khả năng kiểm soát và chưa có những tác là một nguyên nhân làm ảnh hưởng lớn đến động tiêu cực do điểm đến vượt quá sức tài nguyên văn hóa của người Khmer. chứa. Môi trường du lịch vẫn giữ được Nhiều đô thị mới ra đời, nhà cửa của cảnh quan trong lành. Đặc biệt, Ao Bà Om người dân thay đổi bằng vật liệu mới, kiểu được mệnh danh là “Đà Lạt miền Tây” với dáng mới lạ, đa dạng đã làm thay đổi đơn những hàng cây cổ thụ rợp bóng mát quanh vị cư trú, đời sống kinh tế, xã hội và văn năm kết hợp với cảnh quan chùa Khmer ẩn hóa của cộng đồng Khmer. Dân số ngày hiện trong những tán cây cao vút luôn một đông, nhưng hầu hết giới trẻ sau khi mang đến cảm giác thanh bình cho du lớn lên đều rời khỏi quê hương để tìm đến khách thập phương. Các vấn đề tệ nạn xã những vùng kinh tế phát triển, chỉ số ít trở hội như ăn xin, mê tín dị đoan, chèo kéo về quê. Thực trạng này làm ảnh hưởng sâu khách… xuất hiện không nhiều. Đặc biệt, sắc đến việc lưu giữ những giá trị văn hóa điều kiện an ninh tương đối tốt và được của người Khmer. Khách du lịch đến đây đảm bảo. Những ưu điểm này làm cho du ngày càng đông, một số ít thuộc các thành khách an tâm, thoải mái khi chọn Trà Vinh phần phức tạp như trộm, cướp, lừa đảo... ít là điểm đến trong chuyến du lịch của mình. nhiều tác động đến chất lượng đời sống Tuy nhiên, để du lịch “Làng Văn hóa - Du cộng đồng. Tình trạng cạn kiệt tài nguyên, lịch Khmer tỉnh Trà Vinh” phát triển bền ô nhiễm môi trường, tình trạng vứt rác bừa vững trong những năm tiếp theo, chúng ta bãi, ứng xử thiếu văn hóa cũng đang trở cần có những biện pháp phù hợp, đảm bảo thành một thách thức trong phát triển du đáp ứng đầy đủ các dịch vụ đối với du lịch tại Trà Vinh. 35
  8. SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 76 (04/2021) Phong cách phục vụ của nhân viên vẫn đổi, bổ sung và hoàn thiện thể chế, chính còn nhiều hạn chế do chủ yếu sử dụng sách, pháp luật để tạo điều kiện cho mô nguồn lực hiện có như con em trong làng. hình du lịch Làng văn hóa phát triển. Nhà Họ rất thân thiện, nhiệt tình nhưng thiếu nước cần ban hành chính sách ưu đãi về đất trình độ, chưa được đào tạo để có kỹ năng đai, thuế, tín dụng để huy động nguồn lực chuyên môn. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất đầu tư tại các cụm du lịch, khu vực động chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển du lực phát triển du lịch, khu du lịch quốc gia lịch Làng văn hóa. Ví dụ tiêu biểu là những và khu vực có tiềm năng du lịch. Tăng khó khăn trong việc thực hiện “Con đường cường năng lực các cơ sở đào tạo, trường bích họa” còn hạn chế về lượng tranh, thiếu đào tạo nghề du lịch chất lượng cao tại các sự gắn kết, liên tiếp giữa nội dung các bức khu vực động lực phát triển du lịch. tranh với nhau. Tranh dễ bị gãy, vỡ, nứt Chính quyền địa phương cần có biện đối với những bức tranh trên nền gỗ; ẩm pháp đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã mốc, phai màu, loang lổ dưới chân tường hội tại khu du lịch, điểm du lịch; thành lập đối với những bức tranh được vẽ trên các tổ chức bảo vệ quyền và lợi ích chính tường nhà dân. Điều này cho thấy sự thiếu đáng của các cá nhân, tổ chức tham gia đầu tư cả về chất lượng lẫn số lượng mặc hoạt động du lịch. Nghiêm cấm các tổ chức dù trong đề án “Con đường bích họa” được và cá nhân có các hành vi làm ảnh hưởng chọn là điểm nhấn cho việc phát triển du đến hình ảnh của du lịch Trà Vinh. lịch “Làng Văn hóa Khmer”. Kết cấu bảo Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, tàng Dân tộc Văn hóa Khmer chưa hợp lí, giáo dục pháp luật, góp phần nâng cao nhận thiếu sự thu hút đối với khách du lịch. thức của đồng bào dân tộc Khmer về văn Việc xây dựng đề án “Làng Văn hóa - hóa và nhiệm vụ bảo tồn, phát huy các giá Du lịch Khmer tỉnh Trà Vinh” dựa trên trị văn hóa; phát huy tinh thần chủ động, những giá trị tài nguyên văn hóa, lịch sử, tích cực nỗ lực của đồng bào và vai trò tự con người, tự nhiên của tỉnh là hoàn toàn quản của cộng đồng trong quá trình bảo tồn hợp lí và có cơ sở. Tuy nhiên, trong quá và phát huy văn hóa dân tộc của mình. trình thực hiện đề án vẫn còn gặp phải Các cơ quan quản lý văn hóa, du lịch những khó thăn thực tế như bài toán về thu cần nghiên cứu và áp dụng tốt các văn bản hút khách du lịch, đào tạo nguồn nhân lực quy phạm pháp luật vào công tác tham chất lượng cao đáp ứng nhu cầu phát triển mưu cho UBND và các cấp lãnh đạo thực du lịch. Nhưng nhìn chung, sau gần ba năm hiện tốt quy hoạch, xây dựng định hướng, thực hiện, đề án đã bước đầu đi đúng chiến lược phát triển du lịch phù hợp với hướng, việc xây dựng Làng Văn hóa Du điều kiện, tiềm năng và định hướng phát lịch Khmer tỉnh Trà Vinh sẽ góp phần bảo triển chung của tỉnh, của khu vực và cả tồn và phát triển văn hóa Khmer Nam Bộ, nước. tạo đòn bẩy cho phát triển du lịch Trà Vinh Tăng cường công tác liên kết, mời gọi trong những năm tiếp theo. đầu tư vào các đề án đã được phê duyệt, 2.4. Những giải pháp phát triển du lịch đặc biệt là đề án “Làng Văn hóa - Du lịch “Làng Văn hóa Khmer” của Trà Vinh Khmer tỉnh Trà Vinh”. Dự án là một điểm 2.4.1. Đối với cơ quan quản lý nhà nước sáng trong định hướng phát triển du lịch Chính quyền các cấp cần rà soát, sửa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Trà 36
  9. LÊ TÙNG LÂM – NGUYỄN THỊ MƯỜI TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN Vinh nói riêng và Việt Nam nói chung. 2.4.3. Đối với đồng bào Khmer Đặc biệt, cần có sự lựa chọn các chủ đầu tư Cộng đồng địa phương là chủ sở hữu phù hợp, có chuyên môn, có tâm huyết với các tài nguyên văn hóa bản địa, hoạt động mục tiêu phát triển bền vững trong du lịch. du lịch cộng đồng chỉ có thể thực hiện tốt 2.4.2. Đối với công ty lữ hành, khai khi có sự đồng tình và phối hợp của người thác du lịch dân địa phương. Vì vậy, cộng đồng dân cư Chủ động trong việc thu hút khách du Khmer cần: lịch đến với Làng văn hóa Khmer thông Thứ nhất, sẵn sàng tham gia vào các qua việc liên kết với phương tiện thông tin hoạt động du lịch khi cơ quan Nhà nước, đại chúng và các công ty du lịch. Hiện nay, các tổ chức kêu gọi. Tham gia đầy đủ các có nhiều công ty du lịch tiềm năng mà buổi tập huấn, giới thiệu về loại hình du “Làng văn hóa Khmer” có thể gắn bó lâu lịch cộng đồng được các cơ quan chức dài như Công ty du lịch Ánh Dương, Công năng tổ chức. Sau khi tham gia các buổi tập ty Du lịch tình nguyện Volunteer For huấn họ có thể truyền dạy, hướng dẫn lại Education (VEO), v.v. Tuy nhiên, bên cho con cháu, thế hệ sau. cạnh việc dựa vào nguồn khách từ các Thứ hai, tham gia thảo luận các kế công ty du lịch thì địa phương cũng cần có hoạch, quy hoạch, thực hiện và quản lý, những chính sách riêng về quảng bá giá trị đầu tư để phát triển du lịch. Nhận thức văn hóa dân tộc. Chúng ta cần tăng cường được vị trí, vai trò và tầm quan trọng của sử dụng các trang mạng xã hội như việc phát triển du lịch cũng như những facebook, instagram, youtube, trang thông bất lợi của việc phát triển du lịch không tin điện tử… để thúc đẩy giới trẻ tìm hiểu theo quy hoạch. Du lịch là sự kết nối giữa về văn hóa, dân tộc Việt Nam. Xây dựng con tim với con tim, du lịch thành công website du lịch cộng đồng và có người không phải chỉ có đội ngũ nhân viên quản lý, tư vấn, giải đáp những thắc mắc chuyên nghiệp mà quan trọng hơn cả là của khách hàng; tạo điều kiện để du khách người dân địa phương, đặc biệt là người có thể đặt tất cả các dịch vụ thông qua Khmer phải có cái tâm của một người chủ trang web chỉ với một vài thao tác đơn hiếu khách. giản. Xây dựng chính sách thu hút khách Thứ ba, chủ động nghiên cứu các văn du lịch bằng các chương trình khuyến mãi bản và hiểu rõ các quy định liên quan đến đối với nhóm du khách đi từ 2 hay 3 người hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch. trở lên. Đồng thời, tham gia vào các hoạt động Ngoài ra, thường xuyên tổ chức cho kinh doanh du lịch như dịch vụ lưu trú, các công ty lữ hành, các nhà báo đi thực tế, dịch vụ ăn uống, hướng dẫn viên du lịch, tham sự một số lễ hội truyền thống của quà lưu niệm, hàng thủ công mỹ nghệ, biểu đồng bào dân tộc Khmer để xem xét, kiến diễn nghệ thuật truyền thống… khi nhận nghị xây dựng các chương trình du lịch gắn thấy có khả năng tham gia và thực hiện tốt. kết lễ hội và gắn kết với các làng nghề Để phát triển mô hình du lịch “Làng truyền thống với phương châm “lấy văn Văn hóa Khmer” có hiệu quả, mang lại giá hóa để phát triển du lịch và phát triển du trị kinh tế cao, bền vững chúng ta phải có lịch để bảo tồn và phát huy di sản văn hóa” sự phối kết hợp giữa ba nhóm giải pháp (Nguyễn Ngọc Diệp, 2015, trang 381). nêu trên một cách chặt chẽ. 37
  10. SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 76 (04/2021) 3. Kết luận tại Trà Vinh. Vì thế, chúng ta cần có sự Phát triển du lịch “Làng văn hóa phối kết hợp giữa các cơ quan nhà nước, Khmer” là một bước đi sáng tạo, đúng đắn chính quyền các cấp với các công ty du của chính quyền và đồng bào Khmer để lịch… tạo ra môi trường thuận lợi cho phát phát triển kinh tế, văn hóa xã hội của Trà triển mô hình du lịch Làng văn hóa. Quan Vinh nói chung và các phum, sóc Khmer trọng hơn, chúng ta cần quan tâm bồi nói riêng. Cộng đồng người Khmer có dưỡng, đào tạo và định hướng cho đồng nhiều giá trị tiềm năng về lịch sử, văn hóa, bào Khmer cùng chung tay xây dựng thành tự nhiên… để xây dựng thành công mô công loại hình du lịch “Làng văn hóa hình du lịch “Làng văn hóa Khmer”. Trong Khmer”. Có như thế, loại hình du lịch Làng ba năm qua, du lịch Làng văn hóa Khmer văn hóa Khmer mới có thể thành công và đã bước đầu mang lại một số thành tựu phát triển bền vững trong tương lai, góp đáng khích lệ. Tuy nhiên, kết quả đạt được phần phát triển kinh tế, xã hội nhưng vẫn chưa tương xứng, chưa phản ánh được không làm thay đổi bản sắc văn hóa cộng giá trị tiềm năng của loại hình du lịch này đồng của người Khmer. TÀI LIỆU THAM KHẢO Kiến Văn (03/8/2020). UBND tỉnh Trà Vinh ban hành quyết định phê duyệt Đề án Làng Văn hóa - Du lịch Khmer tỉnh Trà Vinh. Được truy lục từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh: https://stc.travinh.gov.vn/1448/39113/68423/614601/du- lich/ubnd-tinh-tra-vinh-ban-hanh-quyet-dinh-phe-duyet-de-an-lang-van-hoa-du-lich- khmer-tinh-tra-vinh. Lê Yên Chi, Nguyễn Anh Thư, Nguyễn Tấn Thanh (2020). Các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động khai thác du lịch tại làng Văn hóa - Du lịch Khmer tỉnh Trà Vinh. Trà Vinh: Kỷ yếu Hội thảo Du lịch Trà Vinh năm 2020. Nguyễn Minh Tuệ (2011). Địa lý du lịch Việt Nam. NXB Giáo dục Việt Nam. Nguyễn Ngọc Diệp (2015). Bảo tồn và phát huy các lễ hội văn hóa đặc trưng của dân tộc Khmer thông qua hoạt động du lịch trên địa bàn Thành phố Trà Vinh. Trong Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc tế “Toàn cầu hóa du lịch và địa phương hóa du lịch” (trang 381). Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Phạm Thị Vui (2012). Văn hóa của người Khmer trong định hướng phát triển du lịch tỉnh Kiên Giang. Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh. Quốc hội CHXHCNVN (2017). Luật Du lịch. Hà Nội: Quốc hội CHXHCNVN, luật số: 09/17/QH14 ngày 19 tháng 6 năm 2017. Thanh Hoàng (02/8/2010). Bàn về cách gọi “Làng văn hóa” và một vài kiến nghị. Được truy lục từ Trang tin Văn hóa - Thể thao - Du lịch thị xã Ninh Hòa: https://sites.google.com/site/vhttninhhoa/nghiepvu/dtt/banvecachgoi%E2%80%9Cla ngvanhoa%E2%80%9Dvamotvaikiennghi. Ngày nhận bài: 20/3/2021 Biên tập xong: 15/4/2021 Duyệt đăng: 20/4/2021 38
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1