Phương pháp giải toán xác suất sinh học: Phần 2

Chia sẻ: Nhân Y | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:139

Thêm vào BST

Báo xấu

52
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách "Phương pháp giải toán xác suất sinh học" được biên soạn bám sát chương trình THPT, nhất là lớp 12. Đây thực sự là cuốn sách hữu ích giúp các em học sinh ôn luyện trong quá trình học tập cũng như chuẩn bị cho những kỳ thi sắp tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phương pháp giải toán xác suất sinh học: Phần 2

Con due chan cao c6kilu genX*Ycho2 loai giao tii la — X^ - Y. 2 2 i x- 4 4 -X^X^ 2 8 8 iv ^X^Y i x'^Y 8 8 2 C) dai F3, ca the cai c6 kieu gendong hap chiemti le= —. 8 Buac 2: Su dung toan tohap de tinh xac suat. Lay ngau nhien 1 ca the F3, xac suat de thu dugc ca the cai c6 kieu gen dong hcrpla=^. 3 b. C1acbai 2trSc nghiem4 5 6 7 8 9 10 11 B D D B D B B D A B D 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 B C B B B C D B A A B Chuyen de XAC SUAT TRONG DI TRUYEN QUAN THE 3. I . QUAN T HE NGAU PHOI . LUU Y LITHUYET - C) quan the ngau phoi, cac ca the giao ph6i ngau nhien nen a dai con (tir Fi den Fn) CO ti le kieu gen dat can bang di truyen theo cong thuc ciia dinh luat Hacdi-Vanberg (p^AA+ 2pqAa +q^aa =1). - Khi bai toan cho biet quan the dat can bang di truyen thi t&i so cua alen a= yfaa . Neu bai toan chua cho biet quan the can bang di truySn thi khong thi tinh tkns6 cua alen a theo cong thuc alen a = \faa . - Neu bai toan cho biet cac ca the giao ph6i ngau nhien thi c6thi dua vao cong thuc p^AA+2pqAa +q^aa = 1 detinh ti lekilu gen a dai conva t&i s6cua alen a. - Trong moi truofng hop, nendua vao kieu hinh Iande suyra kieu hinh troi. 134
B. CAC DANG BAI TAP THadNG GAP 1. Bai toan cho biet quan the can bang di truyen Kh i ti le kieu gen dat can bang di truyen thi viec tinh xac suat tuan theo cac biro'c sau day: - Buac 1: Xac dinh cau true di truyen khi quan the dat can bSng di truyen. - Buac 2: T i m ti le cua loai kieu hinh can tinh xac suat. - Buac 3: Svt dung toan to hgp dg tinh xac suat. Bai 1: Cho biet A quy dinh hoa do troi hoan toan so v o i a c^uy dinh hoa trang. M o t quan the dang can bang di truyen c6 t i n so A = 0,4 va tan s6 a = 0,6. L i y ngau nhien 5 cay hoa do, xac suit dk thu dirgfc 3 ca thk thuSn chung la bao nhieu? Huang dan giai: Buac 1: Xac dinh cdu triic di truySn khi q u i n t h i dat can hang di t r u y i n Khi quan the can bang d i truyen va c6 t i n so A = 0,4; a = 0,6 thi cku true di t m y k la (0,4)^AA + 2.(0,4).(0,6)Aa + (0,6)^aa = 1 ^ 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1. Buac 2: T i m t i le cay thuan chung trong so cac cay hoa do - Cay hoa do g6m c6 0,16AA va 0,48Aa 0,16 ^ T i le la AA . Aa=i AA:l A. 0,16 + 0,48 0,16 + 0,48 . 4 N h u vay cay thuan chiing chiem t i le = —, 4 3 Cay khong thuan chung chiem t i le = —. 4 Buac 3: Su dung toan t6 hop dk tinh xac suat L i y ngau nhien 5 cay hoa do, xac suit de thu duac 3 ca thk t h u i n chung la ^ 3 ^ . 1 . 3 ^ . 3 , , _ 10x1^x3- 0,176. 4' M 4'x4' 4^x4^ 512 Bai 2: Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so v o i a quy dinh than thap. O t h i he x u i t phat cua mot q u i n t h i n g i u ph6i c6 c i u true di t r u y i n 0,4AA + 0,4Aa + 0,2aa = 1. CJ the he F2, lay ngau nhien 2 ca the than cao, xac suat de thu dugrc 1 ca the t h u i n chung la bao nhieu? Huang dan giai: Buac 1: Xac dinh c i u true di t r u y i n khi q u i n the dat can b i n g d i truyen 0,4 - Tan so cua A = 0,4 + 0,6. T i n s6 cua a = 0,2 + ^ = 0,4. 135
- V i cac ca the trong quan the giao phoi ngau nhien nen thanh phan kieu gen a dai con (tir Fi den Fp) dat can bang di truyen, tuan theo cong thuc cua dinh luat Hacdi-Vanberg. - Ti le kiku gen cua quhn thk a Fj la (0,6)^AA + 2.(0,6).(0,4)Aa + (0,4)^aa = 1 ^ 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa= 1. Buac 2: Tim ti le cay thuan chung trong so cac cay than cao a F2. - C5 F2, cay than cao gom c6 0,36AA va 0,48Aa ^ Ti le la AA : Aa = ^ AA : ^ Aa. • 0,36 + 0,48 0,36 + 0,48 7 7 Nhu vay cay thuan chung chiem ti le = ^ , 4 Cay khong thuan chung chiem ti le = —. Buac 3: Six dung toan to hop de tinh xac suat (3 the he F2, lay ngau nhien 2 ca the than cao, xac suat de thu duac 1 ca the , 3 4 2x3x4 24 thuan chung la C ' x - x - = = — 0,49 2 7 7 7x7 49 d bai tap so 2 nay, mac du ff the he xuat phat quan the chu-a can bang di truyen nhung bai toan yen can tim xac suat 6* the he F 2 nen chung ta ap dung cong thii-c p^AA + 2pqAa + q^aa = 1 de tinh vi khi cac ca the giao phoi ngau nhien thi ti le kieu gen ff doi con (tir F i den F n ) tuan theo cong thirc cua dmh luat Hacdi-Vanberg. Bai 3: CJ mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy dinh hoa trang. The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi c6 100% s6 cay hoa do. O the he F2, so ca the mang gen a chiem ti le 64%. Lay 4 cay hoa do a F2, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu? Hu&ng dan giai: Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the a the he F2. - O F2, ca the khong mang gen a (kieu gen AA) chiem ti le = 100% - 64% = 36% = 0,36. - Khi cac ca the ngau phoi thi a F2, cau tnic di truygn dat can bSng di truygn theo dinh luat Hacdi-Vanberg. -> tkn s6 A = yJ0,36 = 0,6. - Cau tnic di truyen cua quan the a F2 la 0,36AA + 0,48 Aa + 0,16aa = 1. Buac 2: Tim ti le cua kieu gen thuan chung trong s6 cac cay hoa do a F2. - Cay hoa do a gom c6 0,36AA va 0,48Aa. 136 -
Cay thuan chung chiem ti le = = A ^ ^ • 0,36 + 0,48 7 3 4 Cay khong thuan chung chiem ti le = I - — = — . Buac 3: Six dung toan to hop de tinh xac suat Lay 4 cay hoa do a F2, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la ' ^7 7 7^x7^ 2401 Bai 4: Mot quan the dang can bang di truyen c6 so ca the mang kieu gen di hop bang 8 Ian so ca the mang kieu gen dong hap Ian. Lay ngau nhien 5 ca the, xac suat de thu dugc 3 ca the mang gen a la bao nhieu? Huang dan gidi: Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the. - Khi quan the can bang thi cau tnic di truyen la p^AA + 2pqAa + q^aa = 1. So ca the mang kieu gen di hop c6 ti le la 2pq Aa; So ca the mang kieu gen dong hop Ian la q^ aa - Theo bai ra ta c6: 2pq = 8q^. ^ p = 4q. Ma p + q = 1 nen ^ q = ^ = 0,2; p = 1 - 0,2 = 0,8 - Cau tnic di truyen cua quan the la: 0,64 AA + 0,32Aa + 0,04aa = 1. Buac 2: Tim ti le cua ca the mang gen a. - Ca the mang gen a gom c6 0,32 Aa + 0,04aa = 0,36 - Ca the khong mang gen a c6 ti le 1 - 0,36 = 0,64 Buac 3: Su dung toan to hop de tinh xac suat Lay ngau nhien 5 ca the, xac suat de thu dugc 3 ca thS mang gen a la C^x(0,36)'x(0,64)' =^0,19. Ba i 5: O mot loai thirc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a quy dinh than thap; Gen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen b quy dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. CJ mot quin thS dang can bang ve di truyen c6 t&i s6 A = 0,6; a = 0,4 va tSn s6 B = 0,7; b = 0,3. Lay ngau nhien 3 ca the c6 kieu hinh than cao, hoa do. Xac suat de thu dugc 1 ca the thuan chung la bao nhieu? Huang dan gidi: Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the K h i b a i t o a n c6 n h ie u ca p gen t h i t i le k ie u gen p h a i du-ffc t i n h t h eo t i r a g cap gen , sa u d o n h a n la i . 137
- Ciu true di t r u y k cua gen A la (0,6)^AA + 2.(0,6).(0,4)Aa + (0,4)^aa = 1 ^ 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa= 1. - Cau true di t r u y k cua gen B la (0,7)^BB + 2.(0,7).(0,3)Bb + (0,3)^bb = 1 0,49BB + 0,42Bb + 0,09bb = 1. Buac 2: Tim ti le cua kieu gen thuan chung trong so cac ca the c6 than cao, hoa do cua quan the - Cay than cao, hoa do c6 ki hieu kieu gen la A-B- c6 ti le = (A-)(B-). Ma k i k hinh A- c6 ti le = 1 - aa = 1 - 0,16 = 0,84. K i l u hinh B- CO ti le = 1 - bb = 1 - 0,09 = 0,91. -> Kiku hinh than cao, hoa do (A-B-) c6 ti le = 0,84 x 0,91 = 0,7644. - Cay than cao, hoa do thuan chung c6 kiku gen AABB nen c6 ti le = 0,36AA X 0,49BB = 0,1764. - Trong so cac cay than cao, hoa do thi cay thuan chung chiem ti le = ^'^^^^ ~ 0,23. Cay khong thuan chung chiem ti le = 1- 0,23 = 0,67. 0,7644 Buac 3: Su dung toan to hop dk tinh xac suSt Lay ngau nhien 3 ca the c6 kieu hinh than cao, hoa do, xac suat de thu duac 1 ca the thuan chung la C3 x (0,23) x (0,67)^ ~ 0,31. - Theo li thuyct, khi cac ca the giao phoi ngau nhien thi ti le moi loai kieu gen tuan theo dinh luat Hacdi-Vanberg. - Khi quan the dang can bang ve di truyen, ti le cua m^t kieu gen nao do bling tich tan so ciia cac alen co trong kieu gen nhan vol 2" (n la so cap gen di hgp CO trong kieu gen). V i du kieu gen AabbPd c6 ti le = 2^.A.a.b.b.D.d Bai 6: Mot quan the cua mot loai thuc vat dang can bang di truyen, xet gen A c6 2 alen la A va a; gen B co 3 alen la B i , B2 va B 3 . Hai gen A va B nSm tren 2 cap NST khac nhau. Trong quan t h i nay, thn s6 cua A la 0,6; thn s6 cua Bi la 0,2; tan so cua B2 la 0,5. Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the mang kieu gen A A B i B i la bao nhieu? Huang dan giait Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the c i u tnic di truySn cua qukn thk la: Theo gen A: alen A co t i n so = 0,6 Tan so a = 1 - 0,6 = 0,4. ^ Cdu tnic di t r u y k la 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1. Theo gen B: Alen Bi co tan s6 = 0,2; alen B2 c6 t i n s6 = 0,5 -> alen B 3 = 0,3. -> Cau tnic di truyen la: 0,04B,Bi + 0,25B2B2 + 0,09B3B3 + 0,2BiB2 + 0,3B2B3 + 0,12B,B3 = 1. 138
Buac 2: Tim ti le cua ca the c6 kieu gen AABiBi Quan the dang can bang di tmyen nen kieu gen AABiBi c6 ti le = 0,36 X 0,04 = 0,0144. Cac k i l u gen con lai chilm ti le = 1 - 0,0144 = 0,9856. Btcac 3: Sit dung toan to hop de tinh xac suat Lay ngau nhien 2 ca thi, xac sudt d l thu duac 1 ca the mang k i l u gen AABiBi la = C'2x0,0144x0,9856 ==0,028 =28%. Bai 7: Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tuong tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do, cac kieu gen con lai c6 hoa trang. Mot quan the dang can bang di truyen c6 tan so A la 0,3 va B la 0,6. hky ngau nhien 2 cay trong quhn thk, xac sudt dS thu duac 1 cay hoa do la bao nhieu? Huang dan giai: Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua quan the - Ki hieu kieu gen: A-B- quy dinh hoa do A-bb-| aaB- > quy dinh hoa trang aabb - - Cau tnic di truyen ciia quan the theo gen A la 0,09AA + 0,42Aa + 0,49aa =1. - cau tnic di truygn cua quan thk theo gen B la 0,3 6BB + 0,48Bb + 0,16bb =1. Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh hoa do trong quan the - Cay hoa do c6 ki hieu k i l u gen A-B- c6 ti le = (A-)(B-) = (l-aa)(l-bb) Ma kilu gen aa c6 ti le = 0,49 nen 1 - aa = 1 - 0,49 = 0,51. Kiku gen bb c6 ti le = 0,16 nen 1 - bb = 1 - 0,16 = 0,84. - K i l u hinh hoa do c6 ti le = 0,51 x o,84 = 0,4284. Kiku hinh hoa tring c6 ti le = 1- 0,4284 = 0,5716. Buac 3: Su dung toan to hop de tinh xac suit Lay ngau nhien 2 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 1 cay hoa do la C'2x0,4284x0,5716 ~ 0,49. Bai 8: Cho hik tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tuong tac theo kieu bo sung. Khi trong kiku gen c6 ca A va B thi c6 hoa do ; Khi chi CO mot gen troi A hoac B thi c6 hoa vang ; Kieu gen dong hop Ian c6 hoa trang. Mot quan the dang can bang di truyen c6 tan so A la 0,5 va ti le cay hoa trang la 12,25%. Lay ngau nhien 3 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 2 cay hoa vang la bao nhieu? Huang dan giai: Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen khi quan the dat can bang di truyen 139
Goi tan so cua alen b la x. - Cay boa trang c6 kieu gen aabb chiem ti le = 12,25% = 0,1225. - Vi quan the dang can bang di truyen nen kieu gen aabb c6 ti le = aa x bb = (0,5)lx^ = 0,25.x^ =0,1225 - > x ^ = ^ ^ = 0 , 4 9 ^ x = 0,7 0,25 Vay tan s6 alen b = 0,7 Tan so alen B = 0,3. Cau tnic di truyen theo gen A la 0,25AA + 0,5Aa + 0,25aa = 1. Cau tnic di truydn theo gen B la 0,09BB + 0,42Bb + 0,49bb = 1. Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh hoa vang. Kieu hinh hoa vang c6 ki hieu la aaB- va A-bb. - Ti le cua aaB- = 0,25aa x (1 - 0,49bb) = 0,25x0,51 = 0,1275. - Ti le cua A-bb = (1 - 0,25aa) x 0,49bb = 0,75x0,49 = 0,3675. K i k hinh hoa vang c6 ti le = 0,1275 + 0,3675 = 0,495. Cac ca the khong c6 kieu hinh hoa vang c6 ti le = 1 - 0,495 = 0,505. Buac 3: Su dung toan to hop de tinh xac suat Lay ngau nhien 3 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 2 cay hoa vang la C;x(0,495)'x0,505 -0,37. 2. The he xuat phat c6 tan so alen cua gioi dire khac gioi cai Vice tinh xac suat tuan theo cac birffc sau day: Buac 1: Tim tan so alen ciia quan the. Buac 2: Xac dinh cau triic di truyen ciia quan the khi can bang Buac 3: Tim ti le ciia loai kieu hinh can tinh xac suat. Buac 4: Sir dung toan to hop de tinh xac suat. Bai 1: O mot loai thu vat, gen A nam tren NST thuong quy dinh long do troi hoan toan so vai a quy dinh long trang. The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi CO 200 con due mang kieu gen AA, 200 con cai mang kieu gen Aa, 100 con cai mang kieu gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truySn, \iy ngau nhien 1 ca the long do, xac suat de thu dugc ca the thuan chung la bao nhieu? Huang dan gidi: Buac 1: Tim tan so alen cua quan the - Tan so alen cua moi g i o i : + 6 gioi due chi c6 200 ca t h i AA (100% AA) ^ Tdn s6 A = 1 + CJ gioi cai c6 200 ca the Aa va 100 ca Ihk aa Tan s6 A = ^ , a=^. 140
- Tan s6 alen khi quhn the dat trang thai can bang di truyen bang trung binh cong tlin so alen cua hai gioi. 2 _1 Tan so A = = T ; Tan so a = 1 - T = T . 3 3 "3 Buac 2: Xac dinh ciu tnic di truySn khi qukn the dat can bang di truyen Ti le kieu gen khi quan the dat trang thai can bang di truyen: 2 2 1 1 4 4 1 (3 )^AA + 2 . ^ . j A a + (^)^aa= 1 ^ ^ A A + g Aa + ^aa= 1. Buac 3: Tim ti le cua kiku gen thuan chung trong so cac ca the long do 4 4 - Khi quan the can bang di truyen, ca the long do gom c6 g AA va g Aa. Q 1 -> Ca the thuan chung chiem ti le = ^ ^ =—. Buac 4: Su dung toan to hop de tinh xac suat Khi quan t h i dat trang thai can b^ng di truyen, lay ngau nhien 1 ca the long do, - Kh i 6* the he xu at ph at, t an so ale n cu a du'c k h ac c a i t h i l u c q u an th e c a n xac suat bang, tande so thuale dugc cagthe n ban t ruthuan n g binchung ^ ^so5^°/° h co n g tan ale n cu a 2 gio i. - Th e he xuat phat c6 ti le kie u gen ff gio i d ye kh ac ti le kie u gen 6" gio i cai thi viec xac din h ti le kie u gen Fi ph ai t h yc hien so" do lai gifi-a giao tir d ye vo i giao tit cai. Ti r the he F2 tro"d i, quan the m o i dat tran g th ai can ban g di tru ye n . Bai 2: C) mot loai dong vat, gen A nSm tren NST thucmg quy dinh chan cao troi hoan toan so vai a quy dinh chan th^p. The he xuat phat cua mot quan the ngau ph6i CO 100 con due mang kieu gen AA, 400 con cai mang kieu gen AA, 100 con cai mang kieu gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu duofc 2 ca the chan cao la bao nhieu? Huang dan gidi: Buac 1: Tim tan so alen ciia quan the - Tan so alen cua moi g i a i : + 6 giai due chi c6 100 ca t h i A A (100% A A) ^ T i n s6 A = 1 + C) giai cai c6 400 ca the AA va 100 ca the aa -> Tan so A = "^^^ =0,8, T§nso a = 1-0,8 = 0,2. 400 + 100 141
- Tan so alen khi quan the dat trang thai can bang di truyen bang trung binh cong tan so alen cua hai gioi. TSn s6 A = ^ - ^ ^ = 0,9; Tan so a = 1 - 0,9 = 0,1. Buac 2: Xac dinh cau tnic di truyen khi qudn thk dat can bSng di truySn Ti le kieu gen khi quan the dat trang thai can bang di truyen: (0,9)^AA+ 2. 0,9.0,1 Aa + (0,l)^aa = 1 ^ 0,81AA + 0,18Aa + 0,01aa= 1. Buac 3: Tim ti le cua ca the long do luc quSn t h i can bSng - Khi quan the can bang di truyen, ca the chan cao gom c6 AA va Aa chilm ti le = 0,81 AA + 0,18Aa = 0,99. Ca M chan thSp chilm ti le = 0,01. Buac 4: Sii dung toan to hop de tinh xac suat Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 3 ca thk, xac suAt de thu dugc 2 ca the chan cao la C3' x(0,99)'x0,01 = ~ 0,029. 3. Khi bai toan khong cho tan so alen ma cho nhieu kieu gen cua bo me Viec tinh xac suat tuan theo cac bvo'c sau day: Buac 1: Tim tan so alen cua quan the. Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh can tinh xac suat. Buac 3: Sit dung toan t6 hop di tinh xac suat. Bai 1: The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi c6 cau true di truyen la 0,1 AABB + 0,2AaBB + 0,2AABb + 0,2AaBb + 0,1 Aabb + 0,2aabb = 1. C) F2, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kiku gen AaBb la bao nhieu? Huang dan gidi: Buac 1: Tim tan so alen cua quan the. - O quan the ngau phoi, ti le kieu gen a dai con (tir Fi den Fn) luon dat can bang theo cong thuc cua Dinh luat Hacdi-Vanberg. - Tan s6 cua alen A = 0,l + ^ + 0 , 2 + M + M = o,55 2 2 2 • Tan s6 alen a = 1 - 0,55 = 0,45. - Tan s6 cua alen B = 0,1 + 0,2 + — + — = 0,5 2 2 Tan s6 alen b = 1 - 0,5 = 0,5. Buac 2: Tim ti le cua loai kieu gen AaBb a F2 Kiku gen AaBb - 4 x 0,55 x 0,45 x 0,5 x 0,5 = 0,2475. 142
Cac kihu gen con lai c6 ti le = 1- 0,2475 = 0,7525. Buac 3; Su dung toan t6 hop d6 tinh xac suit d F2 , lay ngau nhien 2 ca the, xac suat dS thu dugc 1 ca thk c6 k i l u gen AaBb la C^x0,2475x0,7525 ~ 0,3725 = 37,25%. Bai 2: C> mot loai thuc vat, gen A quy dinh qua to troi hoan toan so vod alen a quy dinh qua nho; Gen B quy dinh qua mau do troi hoan toan so vai alen b quy dinh (^ua mau xanh; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. The he xuat phat ciia mot quan thS ngau ph6i c6 c i u true di truySn la 0,2AABB + 0,lAABb + 0,1 AaBb + 0,2Aabb + 0,laaBB + 0,15aaBb + 0,15aabb = 1. KM quan the dat can bang di truyen lay ngau nhien 5 cay c6 qua to, mau do, xac suat de thu dugfc 2 cay thuan chung la bao nhieu? Huang dan gidi: Buac 1: Tim tan so alen cua quan the. - Tan s6 cua alen A = 0,2 + 0,1 + — + — = 0,45 2 2 ^ T k s6 alen a = 1 - 0,45 = 0,55. - Tan s6 cua alen B = 0,2 + — + — + 0,1 + — ' = 0,475 2 2 2 ^ tan s6 alen b = 1 - 0,475 = 0,525. Buac 2: Tim ti le ciia loai kieu gen AABB trong so cac ca t h i c6 qua to, mau do (ki hieu kieu gen A-B-) a F3. - Cay qua to, mau do c6 ki hieu kieu gen A-B- c6 ti le = = (1 - aa)(l - bb) = (1 - 0,3025)(1 - 0,275625) = 0,6975 x o,724375 ==0,51. Trong do kiku gen AABB c6 ti le = (0,45)^ x (0,475)^ = 0,046. -> Trong so cac ca the c6 kieu hinh qua to, mau do thi ca the thuAn chung c6 ti le = ~ 0.09. Cac thI khong t h u k chung = 1 - 0,09 = 0,91. Buac 3: Su dung toan to hop de tinh xac suat lay ngau nhien 5 cay c6 qua to, mau do, xac suit dk thu dugc 2 cay thuin Chung la C^x(0,09)'x(0,91)' ~ 0,06 = 6%. Bai 3: 0 mot quan the thuc vat dang can bang di truyen, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so vod alen a quy dinh than th4p; alen B quy dinh hoa do troi hoan toan so vod alen b quy dinh hoa trang, cac gen nay phan li doc lap. Sau mot s6 thI he ngau phoi, thu dugc F i c6 27% cay than cao, hoa do; 9% cay than cao, hoa trang; 48% cay than thip, hoa do; 16% cay than thdp, hoa trSng. Cho t i t ca cac cay than cao, hoa trang giao phan ngau nhien thu dugc Fi. Lay ngau nhien 2 cay F i , xac suat de thu dugc 2 cay than cao, hoa trSng la bao nhieu? 143
Huang dan giai: Buac 1: Xac dinh tan so alen - Tim tan so alen A: Ti le kieu hinh ve tinh trang chieu cao than la Than cao : than thip = (27% + 9%) : (48% + 16%) = 36% : 64%. Cay than thip (aa) c6 t i le = 0,64 ^ T i n s6 a = ^0,64 = 0,8 ^ Tan s6 A = 0,2 - Tim tan so alen B: Ti le kieu hinh ve tinh trang mau sac hoa la Hoa do : hoa trdng = (27% + 48%) : (9% + 16%) = 75% : 25%. Cay hoa trdng (bb) c6 ti le = 0,25 ^ T i n s6 b = yfo^ = 0,5 -> Tan s6 B = 0,5 C Fi, cay AABB chigm ti le = (0,2)^ x (0,5)^ = 0,01. Trong cac cay than cao, hoa do a Fi, cay dong hap tu ve ca 2 cap gen chiem ti le 0,01 0,27 27 • Buac 2: Tim ti le cua loai kieu hinh than cao, hoa trSng a Fi. Cho cac cay than cao, hoa trang lai vai nhau de dugc Fi. Cay than cao, hoa trang c6 kieu gen Aabb hoac Aabb. K i l u gen AAbb c6 ti le = (0,2)^ x (0,5)^ = 0,01 Ki8u gen Aabb c6 ti le = 2 x 0,2 x 0,8 x (0,5)^ = 0,08 1 8 Cac cay than cao, hoa trang c6 2 kieu gen vol ti le la — AAbb : — Aabb. 5 4 Cac cay nay cho 2 loai giao tu vai ti le la - Ab va — ab. 4.2 16 O dai con, cay than thap, hoa trang (aabb) chiem ti le = ( - ) = 9 81 16 65 Cay than cao, hoa trang (A-bb) chiem ti le = 1 - 81 81 Buac 3: Su dung toan to hop de tinh xac suat Lay ngau nhien 2 cay F|, xac suat de thu duac 2 cay than cao, hoa trang la = («)2,f2?i.0,64. 81 6561 - Khi quan the dang can bang di truyen, xet tirag cap gen thi cap gen dong hop CO ti le bang binh phuong tan so cua alen c6 trong kieu gen do; Cap gen di hop = 2 Ian tan so ciia cac alen c6 trong kieu gen do. - Khi kieu gen c6 nhieu cap gen thi ti le cua kieu gen = tich ti le ciia cac cap gen CO trong kieu gen do. 144
|C. BAI TAP VAN DUNG 1. Bai tap ty luan: Bai 1. Cho biet A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi a quy dinh hoa trang. Mot quan the dang can bang di truyen c6 tan so A = 0,4 va tan s6 a = 0,6. hky nglu nhien 3 cay hoa do, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chiing la bao nhieu? Bai 2. Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so voi a quy dinh than thap. Mot quan the dang can bang di truyen c6 tan so A = 0,3 va tan so a = 0,7. Lay ngau nhien 3 cay, xac suat de thu dugc 2 cay than cao la bao nhieu? Bai 3. C) mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy dinh hoa trang. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so cay hoa do nhung mang kieu gen di hop c6 ti le bang 3 Ian so cay c6 hoa trang. Lay ngau nhien 4 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu? Bai 4. d mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy dinh hoa trang. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so ca the c6 kieu gen dong hgp troi bang so ca the c6 kieu gen dong hop Ian. hky ngau nhien 3 cay hoa do trong quan the, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu? Bai 5. C) mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy dinh hoa trang. The he xuat phat cua mot quan the ngau phqi c6 100% so cay hoa do. O the he F2 , so ca the mang gen a chiem ti le 36%. Lay 3 cay hoa do a F2, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu? Bai 6. Mot quan the dang can bang di truyen c6 so ca the mang kieu gen di hgp bang 4 Ian so ca the mang kieu gen dong hgp Ian. Lay ngau nhien 3 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the mang alen a la bao nhieu? Bai 7. Mot quan the dang can bang di truyen c6 so ca the mang kieu gen di hgp bang 2 Ian so ca the mang kieu gen dong hgp troi. Lay ngau nhien 4 ca the, xac suat de thu dugc 3 ca the chi mang gen a la bao nhieu? Bai 8. O mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a quy dinh than thap; Gen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen b quy dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. O mot quan the dang can bang vg di truySn c6 t ^ so A = 0,6; a = 0,4 va t ^ so B = 0,7; b = 0,3. Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 hoa do, than thap la bao nhieu? Bai 9. d mot loai thuc vat, gen A quy dinh qua to troi hoan toan so voi alen a quy dinh qua nho; Gen B quy dinh nhiSu hat troi hoan toan so voi alen b quy dinh it hat; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. (3 mot quan the dang can bang ve di truyen c6 tan so A = 0,5; a = 0,5 va tan so B = 0,4; b = 0,6. Lay ngau nhien 5 ca the c6 kieu hinh qua to, nhieu hat. Xac suat de.thu dugc 2 ca the thuan chung la bao nhieu? 145
Bai 10. CJ mot loai thirc vat, gen A quy dinh qua to troi hoan toan so voi alen a quy dinh qua nho; Gen B quy dinh nhieu hat troi hoan toan so voi alen b quy dinh it hat; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. CJ mot quan the dang can bang vS di truyen c6 t ^ s6 A = 0,8; a = 0,2 va t4n s6 B = 0,5; b = 0,5. hky ngau nhien 3 ca the, xac suit de thu duac 2 ca t h l thuSn chung la bao nhieu? Bai 11. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tuomg tac theo ki^u b6 sung. Khi trong kiSu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do, cac kilu gen con lai c6 hoa tring. Mot quhn thk dang can bang di truygn c6 thn so A la 0,5 va B la 0,6. Lay ngau nhien 3 cay trong quSn thS, xac suk dk. thu dugc 1 cay hoa trang la bao nhieu? Bai 12. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tucmg tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do ; Khi chi CO mot gen troi A hoac B thi c6 hoa vang ; Kieu gen dong hop Ian c6 hoa trang. Mot quan the dang can bang di truyen c6 tan so A la 0,4 va ti le cay hoa tring la 1,44%. Lay ngau nhien 3 cay trong qudn Xhk, xac su^t dk thu duac 1 cay hoa vang la bao nhieu? Bai 13. Cho biet tinh trang mau qua do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tuomg tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 qua do ; Khi chi CO mot gen troi A hoac B thi c6 qua vang ; Kieu gen dong hop Ian c6 qua xanh. Mot quSn the dang can bang di truyen c6 ihn so B la 0,4 va ti le cay qua do la 32,64%. Lay ngau nhien 3 cay qua do trong quan the, xac suSt dk thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu? Bai 14. O mot loai thirc vat, gen A nam tren NST thuong quy dinh chan cao troi hoan toan so voi a quy dinh chan thap. The he xuat phat cua mot quan t h i ngau ph6i c6 100 con due mang kieu gen AA, 200 con cai mang kilu gen Aa, 300 con cai mang kieu gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truy€n, \iy ngau nhien 5 ca th6 chan cao, xac suat de thu dugc 2 ca th6 thu§n chung la bao nhieu? Bai 15. C) mot loai thuc vat, gen A nam tren NST thuong quy dinh c6 sung troi hoan toan so voi a quy dinh khong sung. ThS he xuk phat cua mot quSn thi ngau phoi c6 100 con due mang kieu gen aa, 200 con cai mang kilu gen Aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 3 ca thi, xac suk de thu dugc 2 ca the mang alen Ian a la bao nhieu? Bai 16. CJ mot quan the thuc vat dang can bSng di truyin, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a quy dinh than thap; alen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen b quy dinh hoa trdng, cac gen nay phan l i doc lap. Mot quan the dang can bang di truyen c6 27% cay than cao, hoa do; 9% cay than cao, hoa trang; 48% cay than thkp, hoa do; 16% cay than thSp, hoa trang. Cho tit ca cac cay than cao, hoa do giao phan ngau nhien thu dugc F]. L^y nglu nhien 3 cay Fi, xac suat de thu dugc 2 cay than cao, hoa tring la bao nhieu? 146
Bai 17. CJ mot quan t h i thuc vat dang can bang di t r u y i n , alen A quy dinh than cao troi hoan toan so v a i alen a quy dinh than thap; alen B quy dinh qua do troi hoan toan so v a i alen b quy dinh qua xanh, cac cap gen nay phan l i doc lap. Khi quan the dang can bang di truyen c6 t i le kieu hinh la 53,76% cay than cao, qua do; 30,24% cay than cao, qua xanh; 10,24% cay than thdp, qua do; 5,76% cay than thap, qua xanh. Lay ngau nhien 3 cay than cao, qua xanh, xac suit dk thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu? Bai 18. C) mot quan the thuc vat dang can bSng di truySn, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so v a i alen a quy dinh than th^p; alen B quy dinh qua do troi hoan toan so v a i alen b quy dinh qua xanh. Cac cap gen nay phan l i doc lap. Khi quan the dang can bang di truyen c6 t i le kieu hinh la 53,76%) cay than cao, qua do; 30,24% cay than cao, qua xanh; 10,24% cay than thdp, qua do; 5,76% cay than thap, cjua xanh. Lay ngau nhien 1 cay than cao, qua do cho giao phSn vai cay than thap, qua xanh dugc F i . Liy ngau nhien 3 cay F i , xac suit de thu dugc 2 cay thuan chung la bao nhieu? Bai 19. C5 mot loai thyic vat, A quy dinh hoa do trgi hoan toan so v a i a quy dinh hoa trang. Co 1 quan the dang can bang v k mat di truyen, trong do c6 36% so cay cho hoa mau do. Lay ngau nhien 6 cay hoa do, xac suit dk c6 it nhdt 1 cay thuan chung la bao nhieu? Bai 20. Xet hai cap gen A a va Bb quy dinh hai cap tinh trang n i m tren 2 cap NST tiran^ dong khac nhau. Tron^ mot quan the dang can bang v h di truyen, A c6 tan so 0,4; B c6 tan so 0,5. Lay 2 ca the mang hai tinh trang trgi ve hai cap gen noi tren, xac suat de dugc 1 ca the thudn chung la bao nhieu? Bai 21. d mot loai thyc vat, A quy dinh hoa do trgi hoan toan so v o i a quy dinh hoa trang. Co 1 quan the dang can bang ve mat di truyen, trong do c6 64% so cay cho hoa mau do. Lay ngau nhien 10 cay hoa do, xac suat de c6 it n h i t 1 cay thuan chung la bao nhieu? Bai 22. The he xuat phat cua mot quan the ngau ph6i c6 cku true di truydn la 0,15AABB + 0,15AaBb + 0,2AAbb + 0,2Aabb + 0,15aaBb + 0,15aabb = 1. CJ F2, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca th6 c6 k i l u gen Aabb la bao nhieu? Bai 23. d mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao trgi hoan toan so v o i alen a quy dinh than thap; Gen B quy dinh hoa do trgi hoan toan so v o i alen b quy dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. ThS he xuat phat cua mot qudn t h i ngau ph6i c6 ciu tnic di truy6n la 0,1 A A B B + 0 , l A a B b + 0,2AAbb + 0,1 Aabb + 0,15aaBB + 0,15aaBb + 0,2aabb = 1. 6 ¥2, \ iy ngau nhien 3 ca the than cao, hoa do. Xac suit dk thu dugc 2 ca thS thudn chung la bao nhieu? Bai 24. Cho biet A quy dinh than cao trgi hoan toan so v o i a quy dinh than thSp. CJ the he xuat phat cua mot quan the ngau ph6i c6 ciu tnic d i truySn 0,4AA + 0,4Aa + 0,2aa = 1 • C) the he F2, lay ngau nhien 2 ca the than cao, xac suit de thu dugc 1 ca the t h u i n chung la bao nhieu? 147
2. Bai tap trac nghiem Cau 1. C5 mot loai thuc vat, alen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen quy dinh hoa trSng. Mot quSn thk cua loai nay dang a trang thai can bang di truyen CO 64% s6 cay hoa do. Lay ngau nhien hai cay hoa do, xac suat de ca hai cay duac l4y dSu c6 kieu gen di hop tu la A. 14,06% B. 56,25% C. 75,0% D. 25% Cau 2. Xet hai cap gen Aa va Bb quy dinh hai cap tinh trang nam tren 2 cap NST tuong dong khac nhau. Trong mot quan the dang can bang ve di truyen, A c6 tan s6 0,2; B CO t i n s6 0,8. hky mot ca till mang hai tinh trang troi ve hai cap gen noi tren, xac suit dk duac ca thk di hop tu ve gen A va dong hop tu ve gen B la A.i-. B.A. c.^. D.l^. 12 27 27 27 Cau 3. Xet hai cap gen Aa va Bb quy dinh hai cap tinh trang nam tren 2 cap NST tucrng d6ng khac nhau. Trong mot quan the dang can bang ve di truyen, A c6 tin s6 0,4; B c6 t i n s6 0,5. L i y mot ca thk mang hai tinh trang troi ve hai cap gen noi tren, xac suit de duoc ca the thuan chung la A.^. B . i . C.±. D . l . 12 6 25 5 Cau 4. Xet hai cap gen Aa va Bb quy dinh hai cap tinh trang nam tren 2 cap NST tuong dong khac nhau. Trong mot quan the dang can bang ve di truyen, A c6 tin so 0,2; B c6 t i n s6 0,8. L i y mot ca thk mang hai tinh trang troi v6 hai cap gen noi tren, xac suit de duac ca the di hop ca 2 cap gen la A.± B.A. c.-^. D.i. 12 27 27 5 Cau 5. CJ mot loai thuc vat, A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen dot bien a quy dinh hoa tring. Thg he xuit phat cua mot quan the ngau phoi c6 100% so cay hoa do. Khi quin thk dat trang thai can bang di truyen, so ca the niang gen dot biln a chilm ti le la 36%. L i y ngau nhien 3 cay hoa do, xac suat de trong 3 cay nay, chi c6 2 cay thuan chung la A.1 B.I. C.A. a ^. 9 16 27 9 Cau 6. CJ mot loai thuc vat, alen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen quy dinh hoa tring. Mot quin thS cua loai nay dang a trang thai can bang di truyen CO 64% so cay hoa do. L i y ngau nhien hai cay hoa do, xac suat de trong hai cay duac lay c6 1 cay di hop tu la A. 14,06% B. 37,5%. C. 75,0% D. 56,25%. Cau 7. 6 mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so vai alen a quy dinh than thip; gen B quy dinh hoa do troi hoan toan so vai alen b quy 148
dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. mot quan the dang can bang ve di truyen c6 tan so A = 0,6; a = 0,4 va tan so B = 0,7; b = 0,3. Lay ngau nhien 3 cay trong quan the nay, xac suat de trong 3 cay c6 1 cay mang kieu hinh than cao, hoa trang la A. 12,92%. B. 6,46% C. 19,38%. D. 7,56%. Cau 8. CI bo, gen A nam tren NST thuong quy dinh chan cao troi hoan toan so voi a quy dinh chan thap. Trong mot trai nhan giong, c6 15 con dye giong chan cao va 200 con cai chan thap. Qua trinh ngau phoi da sinh ra dai con c6 80% ca the chan cao, 20% ca the chan thap. Lay ngau nhien 1 con bo due trong so 15 con noi tren, xac suat de thu dugc ca the thuan chung la A. 80%. B. 60%. C.30%. D. 15%. Cau 9. O mot loai thirc vat, gen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a quy dinh than thap; gen B quy dinh hoa do troi hoan toan so vai alen b quy dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. C5 mot quan the dang can bang ve di truyen c6 tan so A la 0,8; a la 0,2 va tan so B la 0,9; b la 0,1. Trong quan the nay, lay ngau nhien 1 cay, xac suat de thu dugc cay c6 kieu • hinh than cao, hoa do la A. 84,32%. B. 37,24% C. 75,56%. D. 95,04%. Cau 10, Mot quan the dang can bang ve di truyen, trong do ti le cua kieu gen A A bang 9 Ian ti le cua kieu gen aa. Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 2 ca the c6 kieu gen di hgp la A. 18%. B. 14%. C. 50%. D. 37,5%. Cau 11. Hai cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tuong dong khac nhau. Trong mot quan the ngau phoi dang can bang ve di truyen, A c6 t&i so 0,2 va B c6 tan so 0,6. Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen AaBb la A. 37,5%. B. 13%. C.26%. D.15,36%. Cau 12. Xet hai cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tuong dong khac nhau, trong do A troi hoan toan so vai a ; B troi hoan toan so vai b. Trong mot quan the dang can bang ve di truygn, A c6 tan so 0,4; B c6 tan so 0,5. Lay ngau nhien 3 ca the c6 kieu hinh mang 2 tinh trang troi A-B-. Xac suat de trong 3 ca the nay c6 2 ca the mang kieu gen AaBb la A. 41,58%. B. 37,5%. C. 12,5%. D. 25%. Cau 13. Mot quan the dang can bang ve di truyen, trong do t i le cua kieu gen Aa bang 3 Ian ti le cua kieu gen AA. Lay ngau nhien 5 ca the, xac suat de trong 5 ca the nay c6 3 ca the mang gen a la A. 15%. B. 1,5%. C.25%. D. 2,5%. Cau 14. Mot quan the dang can bang ve di truyen, trong do ti le cua kieu gen Aa bang 8 Ian ti le cua kieu gen aa. Neu A la troi hoan toan so vai a thi khi lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu hinh troi la A. 11%. B. 3,84%. C. 7,68%. D. 23,6%. 149
Cau 15. CJ bo, gen A nam tren NST thuong quy dinh chan cao troi hoan toan so voi a quy dinh chan thap. Trong mot trai nhan giong, c6 20 con due gi6ng chan cao va 50 con cai chan thap. Qua trinh ngau phoi da sinh ra doi con c6 75% ca the chan cao, 25% ca the chan thap. Ldy ngau nhien 1 ca t h i trong s6 20 con bo due noi tren, xac suat de thu dugc ca the c6 alen a la A. 50%. B. 24%. C.25%. D. 40%. Cau 16. Mot quan the cua mot loai thuc vat dang can bang di truy^n, xet gen A c6 2 alen la A va a; gen B c6 3 alen la B i , B2 va B3. Hai gen A va B nkm tren 2 cap NST khac nhau. Trong quan the nay, ikn s6 cua A la 0,6; ikn s6 ciia Bi la 0,1; tan so cua B2 la 0,3. Lay ngau nhien 2 ca the, xac suat dk thu dugc 1 ca th^ mang kieu gen aaBiBa la A. 3,77%. B. 7,53%. C. 1,92%. D. 99,9%. Cau 17. The he xuat phat cua mot quan the ngau ph6i c6 200 ca t h I due mang kieu gen AA, 600 ca the cai mang kieu gen Aa, 200 ca t h I cai mang kilu gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truySn, \iy ngau nhien 3 ca th^, xac suat de thu dugc 2 ca thI c6 kiku gen AA la A. 35%. B. 11,7%. C.25%. D. 75%. Cau 18. The he xuat phat ciia mot quan the ngau phoi c6 200 ca the due mang kieu gen AA, 300 ca the due mang kieu gen Aa, 500 ca the cai mang kilu gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, iky ngau nhien 2 ca thk, xac suat de thu dugc it nhat 1 ca the mang alen a la A. 98,5%. B. 1,5%. C. 49,25%. D. 100%. Cau 19. 6 mot quan the thuc vat, xet gen A nam tren NST thuong c6 3 alen la A i , A2, A3 trong do A i quy dinh hoa do troi hoan toan so voi A2 va A3; Alen A2 quy dinh hoa mau vang troi hoan toan so vai A3; Alen A3 quy dinh hoa mau trang. Quan the dang can bang ve di truyen, c6 tan so cua cac alen A i , A2, A3 Ian lugt la 0,3; 0,2; 0,5. Lay nglu nhien 2 ca thk, xac suat d l thu dugc 1 ca t h l hoa do la A. 49,98%. B. 24,99%. C. 12,5%. D. 25%. Cau 20. The he xuat phat cua mot quan the dgng vat ngau phoi c6 ti le cac kieu gen: 6 gioi cai c6 0,64 AA: 0,32Aa: 0,04aa; 6 gioi due c6 0,36 AA: 0,48Aa: 0,16aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 2 ca the, xac suat de khong thu dugc ca the nao c6 kieu gen AA la A. 52%. B. 26%. C. 13%. D. 51%. Cau 21. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nSm tren 2 cap NST tuong tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi eo hoa do, cac kieu gen con lai c6 hoa trang. Mot quan the dang can bang di truySn c6 tan s6 A la 0,4 va B la 0,5. Lay ngau nhien 5 cay, xac suk de thu dugc 2 cay hoa do la A. 29,9%. B. 20,1%. C. 32,4%. D. 1,4%. 150
Cau 22. 6 mot quan the thirc vat, alen A quy dinh than cao troi hoan toan so voi alen a quy dinh than thip; alen B quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen b quy dinh hoa trang, cac gen nay phan li doc lap. Khi quan the dang can bSng di truyen c6 63% cay than cao, hoa do; 2 1 % cay than cao, hoa trang; 12% cay than thap, hoa do; 4% cay than thap, hoa tring. Ldy ngau nhien 2 cay than cao, hoa do, xac suat de thu duac 1 cay thuan chung la A. A. B.i. ' C. A. D.ii. 100 7 49 49 Cau 23. d mot loai con trung, gen B nam tren NST thuong qui dinh than xam troi hoan toan so vai alen b quy dinh than den. Cho cac con due than xam giao phoi voi cac con cai than den dugc Fi c6 ti le 75% than xam : 25% than den. Tiep tuc cho F] giao phoi vai nhau thu dugc F2. Liy ngau nhien 1 ca t h i a F2, xac suat de thu dugc ca the than xam la 39 55 7 3 A.— B. — C. — . D.-. 64 64 16 4 Cau 24. O mot loai thirc vat, A quy dinh hoa do troi hoan toan so vai alen dot bien a quy dinh hoa trang. The he xuat phat cua mot quin thk ngau ph6i c6 100% so cay hoa do. Khi quan the dat trang thai can bSng di truyen, s6 ca th§ mang gen dot bien a chiem ti le la 36%. hky ngau nhien 2 cay hoa do, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la A.l. B . i . C.i. 9 16 9 9 Cau 25. Cho biet A quy dinh than cao troi hoan toan so vai a quy dinh than thap. Mot quan the dang can bang di truy6n c6 thn s6 A = 0,3 va t i n so a = 0,7. hky ngau nhien 3 cay, xac suat de thu dugc 2 cay than thap la A. 12,7%. B. 37%. C. 38%. D. 25%. Cau 26. O mot loai thuc vat, gen A quy dinh hoa do troi hoan toan so voi alen a quy dinh hoa trang. Trong mot quan the dang can bang di truyen, so cay hoa do nhung mang kieu gen di hgp c6 ti le bang 3 \kn s6 cay c6 hoa trSng. hky ngau nhien 3 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 1 cay thuan chvmg la A. 12,7%. B. 37%. C. 33%. D. 40%. Cau 27. Mot quhn the dang can bang di truyen c6 s6 ca th^ mang kiku gen di hgp bang 2 Ian so ca the mang k i l u gen d6ng hgp troi. hky ngau nhien 2 ca th^, xac suat de thu dugc 1 ca the chi mang gen a la A. 4,7%. B.37,5%. C. 25%. D. 40%. Cau 28. Cho biet tinh trang mau hoa do 2 cap gen Aa va Bb nam tren 2 cap NST tuang tac theo kieu bo sung. Khi trong kieu gen c6 ca A va B thi c6 hoa do; Khi chi CO mot gen troi A hoac B thi c6 hoa vang ; Kieu gen dong hgp Ian c6 151
hoa trdng. Mot qukn the dang can bang di truyen c6 tan so A la 0,4 va ti le cay hoa trang la 1,44%. Lay ngau nhien 3 cay trong quan the, xac suat de thu dugc 2 cay hoa vang la A. 44,4%. B. 44%. C. 8,7%. D. 26%. Cau 29, C) mot loai dong vat, gen A nkm tren NST thudmg quy dinh chan cao trpi hoan toan so vai a quy dinh chan thap. The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi CO 300 con due mang kieu gen AA, 100 con cai mang kieu gen Aa, 150 con cai mang kiku gen aa. Khi quan the dat trang thai can bang di truyen, lay ngau nhien 2 ca the chan cao, xac suat de thu dugc 1 ca the thuan chung la A. 34%. B. 17%. C.49%. D. 33%. Cau 30. C5 mot loai thuc vat, gen A quy dinh than cao trpi hoan toan so vdi alen a quy dinh than thap; Gen B quy dinh hoa do trpi hoan toan so vai alen b quy dinh hoa trang; hai cap gen nay nam tren 2 cap NST khac nhau. The he xuat phat cua mot quan the ngau phoi c6 cau true di truyen la 0,1AABB + 0,lAaBb + 0,2AAbb + 0,1 Aabb + 0,15aaBB + 0,15aaBb + 0,2aabb = 1. 6 F,, \ky ngau nhien 1 ca the than cao, hoa do. Xac suat de thu dugc ca the thuan chung la bao nhieu? A. 5,8%. B. 94,2%. C. 11%. D. 15,8%. 3. Dap an a. Bai tap tu* luan: Bai 1. Buac 1: Xac dinh cau true di truyen cua quan the Khi quan the can bang di truyen va c6 tan so A = 0,4; a = 0,6 thi cau tnic di truySn la (0,4)^AA + 2.(0,4).(0,6)Aa + (0,6)^aa = 1 -> 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1. Buac 2: Tim ti le cay thuan chung trong so cac cay hoa do - Cay hoa do gom CO 0,16AA va 0,48Aa ^ Ti le la AA : Aa ^ i AA . 1 Aa. • 0,16 + 0,48 0,16 + 0,48 4 4 Nhu vay cay thuan chung chiem ti le = ~ , 4 Cay khong thuan chung chiem ti le = — . 4 Buac 3: Svr dung toan to hop de tinh xac suat Lay ngau nhien 3 cay hoa do, xac suat de thu dugc 2 cay thuan chung la ,1,2 3 3x1^x3 9 4 4 4 x4 64 152
Bai 2. Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen cua quan the Khi quan the can bang di truyen va c6 tan so A = 0,3; a = 0,7 thi cau tnic di truyk la (0,3)^AA + 2.(0,3).(0,7)Aa + (0,7)^aa = 1 -> 0,09AA + 0,42Aa + 0,49aa = 1. Buac 2: Tim t i le cay than cao trong quan the - Cay than cao gom c6 0,09AA va 0,42Aa = 0,51 Cay than cao chiem ti le 51%; Cay than thap chiem ti le 49%. Buac 3: Su dung toan to hofp de tinh xac suat Lay ngau nhien 3 cay, xac suat de thu dugc 2 cay than cao la C3x(0,49)'xO,51 ==0,37. Bai 3. Buac 1: Xac dinh cau tnic di truyen khi quan the dat can bang di truyen 04 > - 04 - Tan so cua A = 0,4 + — = 0,6. Tan so cua a = 0,2 + — = 0,4. 2 2 - V i cac ca the trong quan the giao phoi ngau nhien nen thanh phan kieu gen a dai con (tir Fi den Fn) dat can bang di truyen, tuan theo cong thuc cua dinh luat Hacdi-Vanberg. - Ti le k i k gen cua quan t h I a ¥2 la (0,6)^AA + 2.(0,6).(0,4)Aa + (0,4)^aa = 1 ^ 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1. Buac 2: Tim ti le cay thuan chung trong so cac cay than cao a F2. - 6 F2, cay than cao gom c6 0,36AA va 0,48Aa ^ Ti le la AA : Aa= ^ AA : Aa.1 • 0,36 + 0,48 0,36 + 0,48 7 7 Nhu vay cay thuan chiing chiem ti le = ^ , 4 Cay khong thuan chung chiem ti le = ^ . Buac 3: Su dung toan to hop de tinh xac suat O the he F2, lay ngau nhien 2 ca the than cao, xac suat de thu dugc 1 ca the , X , , ^,3 4 2x3x4 24 ^ thuan chung la C ' x - x - = = — 0,49 ' 7 7 7x7 49 Bai 4. Buac 1: Xac dinh cau tnic di truySn cua quhn the Goi p la tan so cua alen A, q la tan so cua alen a, vi quan the dat trang thai can bang nen ta c6 thanh phan kieu gen cua qu§n thI la p^ A A + 2pqAa + q^ aa = 1. 153