intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm sử dụng phần mềm Cabri 2D và GeoGebra trong giảng dạy chương I Hình học lớp 11 tại trường THPT Chu Văn Thịnh

Chia sẻ: Lê Lương Dương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:34

Thêm vào BST
Báo xấu
230
lượt xem 69
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để nâng cao chất lượng dạy và học nội dung chương I “Phép dời hình và phép đồng dạng trong mặt phẳng”, giúp học sinh lĩnh hội kiến thức một cách có căn cứ khoa học thì việc trực quan hóa các tính chất hình học là một nhu cầu cần thiết khi giảng dạy. Sáng kiến kinh nghiệm: “Kinh nghiệm sử dụng phần mềm Cabri 2D và GeoGebra trong giảng dạy chương I Hình học lớp 11 tại trường THPT Chu Văn Thịnh” nhằm thực hiện giải quyết nhằm khắc phục một số khó khăn trên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm sử dụng phần mềm Cabri 2D và GeoGebra trong giảng dạy chương I Hình học lớp 11 tại trường THPT Chu Văn Thịnh

  1. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 1. LÝ DO CH N SÁNG KI N KINH NGHI M. Trong chương trình toán ph thông, Hình h c là môn h c quan tr ng ñ i v i h c sinh. Nó không ch trang b cho h c sinh nh ng ki n th c cơ b n v hình h c mà còn là phương ti n ñ h c sinh rèn luy n các ph m ch t, kĩ năng tư duy ñ tăng tính tr c quan trong d y h c nói chung và d y h c toán nói riêng, xu hư ng ph bi n hi n nay là xây d ng các phương ti n tr c quan nh m hình thành h c sinh các hình nh c m tính c a ñ i tư ng nghiên c u, g i cho h c sinh các tình hu ng có v n ñ , t o nên s h ng thú trong các gi h c toán. V i b môn Hình h c thì y u t tr c quan l i càng quan tr ng. Trong quá trình gi ng d y, ñ giúp h c sinh nh n th c ñúng ñ n và chính xác ki n th c cũng như rèn luy n tư duy c n ph i s d ng các hình nh tr c quan phong phú, chân th c. Do v y vi c k t h p các phương ti n h tr d y h c như s d ng máy tính và các ph n m m d y h c là c n thi t và phù h p v i xu th ñ i m i phương pháp d y h c hi n nay trư ng ph thông, góp ph n nâng cao ch t lư ng d y h c nói chung và ch t lư ng b môn toán trư ng ph thông nói riêng. Ph n ki n th c “Phép d i hình và phép ñ ng d ng trong m t ph ng” là chương ñ u tiên trong chương trình hình h c cơ b n l p 11 trung h c ph thông. N i dung chương này ñ c p ñ n các ki n th c quan tr ng như cách xác ñ nh qu tích c a m t ñi m, xác ñ nh nh c a m t hình qua m t phép bi n hình, bài toán d ng hình,... Khi gi ng d y và h c t p chương này giáo viên và h c sinh g p ph i m t s khó khăn như thi u nh ng d ng c tr c quan, sinh ñ ng. Do ñó vi c ti p thu, lĩnh h i các ki n th c c a ph n này g p nh ng h n ch , ñôi khi h c sinh ph i ch p nh n m t s tính ch t, ti p thu m t cách th ñ ng. ð nâng cao ch t lư ng d y và h c n i dung chương I “Phép d i hình và phép ñ ng d ng trong m t ph ng”, giúp h c sinh lĩnh h i ki n th c m t cách có căn c khoa h c thì vi c tr c quan hóa các tính ch t hình h c là m t nhu c u c n thi t khi gi ng d y. Vì v y, tôi l a ch n sáng ki n “Kinh nghi m s d ng ph n m m Cabri 2D và GeoGebra trong gi ng d y chương I Hình h c l p 11 t i trư ng THPT Chu Văn Th nh” ñ th c hi n gi i quy t nh m kh c ph c ñư c m t s khó khăn trên. Sáng ki n ñư c áp d ng trong ph m vi l p 11 t i trư ng THPT Chu Văn Th nh – Mai Sơn – Sơn La v i l p th c nghi m là l p 11D còn l p ñ i ch ng là l p 11G. Hai l p này là tương ñ ng v nh n th c vì trư c khi tác ñ ng, hai l p này có k t qu ki m tra kh o sát ñ u năm là: T ng Gi i Khá Trung bình Y u Kém L p s HS SL TL(%) SL TL(%) SL TL(%) SL TL(%) SL TL(%) 11D 44 0 0.00% 2 4.55% 23 52.27% 18 40.91% 1 2.27% 11G 41 0 0.00% 1 2.44% 24 58.54% 15 36.59% 1 2.44% Giá tr trung bình ñi m c a hai l p ñ u là 4,8. GV: Lê Lương Dương Trang 1
  2. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 Thông kê theo bi u ñ : 2. N I DUNG SÁNG KI N KINH NGHI M. 2.1. Cơ s lý lu n c a v n ñ . 2.1.1. M t s khái ni m v phép d i hình và phép ñ ng d ng. - ð nh nghĩa phép bi n hình: Quy t c ñ t tương ng v i m i ñi m M c a m t ph ng v i m t ñi m xác ñ nh duy nh t M’ c a m t ph ng ñó ñư c g i là phép bi n hình trong m t ph ng. r - ð nh nghĩa phép t nh ti n: Trong mr t ph ng cho v . Phép bi n hình bi n uuuuu r m i ñi m M thành ñi m M’ sao cho MM ' = v ñư c g i là phép t nh ti n theo véc r tơ v . - ð nh nghĩa phép ñ i x ng tr c: Cho ñư ng th ng d. Phép bi n hình bi n m i ñi m M thu c d thành chính nó, bi n m i ñi m M không thu c d thành M’ sao cho d là ñư ng trung tr c c a ño n th ng MM’ ñư c g i là phép ñ i x ng qua ñư ng th ng d hay phép ñ i x ng tr c. - ð nh nghĩa phép ñ i tâm: Cho ñi m I. Phép bi n hình bi n ñi m I thành chính nó, bi n m i ñi m M khác I thành M’ sao cho I là trung ñi m c a ño n th ng MM’ ñư c g i là phép ñ i x ng tâm I. - ð nh nghĩa phép quay: Cho ñi m O và góc lư ng giác α . Phép bi n hình bi n ñi m O thành chính nó, bi n m i ñi m M khác O thành ñi m M’ sao cho OM’ = OM và góc lư ng giác (OM; OM’) b ng α ñư c g i là phép quay tâm O góc α . - ð nh nghĩa phép d i hình: Phép d i hình là phép bi n hình b o toàn kho ng cách gi a hai ñi m b t kỳ. - ð nh nghĩa phép v t : Cho u muuuuvà s k ≠ 0 . Phép bi n hình bi n m i ñi Or uuuur ñi m M thành ñi m M’ sao cho OM ' = k .OM ñư c g i là phép v t tâm O, t s k. GV: Lê Lương Dương Trang 2
  3. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 - ð nh nghĩa phép ñ ng d ng: Phép bi n hình F ñư c g i là phép ñ ng d ng t s k (k>0), n u v i hai ñi m M, N b t kỳ và nh M’, N’ tương ng c a chúng ta luôn có M’N’ = k.MN. 2.1.2. M t s ñ nh hư ng cơ b n trong ñ i m i phương pháp d y h c ph thông. Vi c ng d ng công ngh thông tin trong ngành giáo d c ñã ñư c ð ng, Nhà nư c và B Giáo d c và ðào t o ñ c bi t quan tâm, ñơn c như: + Ch th s 58 c a B Chính tr , ký ngày 17/10/2000, v ñ y m nh ng d ng và phát tri n công ngh thông tin ph c v s nghi p công nghi p hoá, hi n ñ i hoá nêu rõ: "ð y m nh ng d ng công ngh thông tin trong công tác giáo d c và ñào t o các c p h c, b c h c, ngành h c. Phát tri n các hình th c ñào t o t xa ph c v cho nhu c u h c t p c a toàn xã h i. ð c bi t t p trung phát tri n m ng máy tính ph c v cho giáo d c và ñào t o, k t n i Internet t i t t c các cơ s giáo d c và ñào t o". + Ch th s 29 c a B trư ng B Giáo d c và ðào t o ký ngày 30/7/2001 v vi c tăng cư ng gi ng d y, ñào t o và ng d ng công ngh thông tin trong ngành giáo d c giai ño n 2001-2005 nêu rõ: "ð i v i giáo d c và ñào t o, công ngh thông tin có tác ñ ng m nh m , làm thay ñ i n i dung, phương pháp. phương th c d y và h c. Công ngh thông tin là phương ti n ñ tiên t i m t “xã h i h c t p”. + Ch th s 40/CT-TW c a Ban ch p hành TW ð ng ra ngày 15/6/2004 v vi c xây d ng, nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ nhà giáo và cán b qu n lý giáo d c ñã nêu rõ: "Tích c c áp d ng m t cách sáng t o các phương pháp tiên ti n, hi n ñ i, ng d ng công ngh thông tin vào ho t ñ ng d y và h c". 2.1.3. Cơ s th c ti n. Môn toán là m t b môn v n dĩ có m i liên h m t thi t v i tin h c. Toán h c ch a ñ ng nhi u y u t ñ ph c v nhi m v giáo d c tin h c, ngư c l i tin h c s là m t công c ñ c l c cho quá trình d y h c toán. V i s h tr c a máy tính ñi n t ñ c bi t là c a Internet và các ph n m m d y h c quá trình d y h c toán s có nh ng nét m i: - Giáo viên không còn là kho ki n th c duy nh t. Giáo viên ph i thêm m t ch c năng là tư v n cho h c sinh khai thác m t cách t i ưu các ngu n tài nguyên tri th c trên m ng và các CD-ROM. - Ti n trình lên l p không còn máy móc theo sách giáo khoa hay như n i dung các bài gi ng truy n th ng mà có th ti n hành theo phương th c linh ho t. Phát tri n cao các hình th c tương tác giao ti p: h c sinh - giáo viên, h c sinh - h c sinh, h c sinh - máy tính,... trong ñó chú tr ng ñ n quá trình tìm l i gi i, khuy n khích h c sinh trao ñ i, tranh lu n,... t ñó phát tri n các năng l c tư duy h c sinh. Như v y v i m c tiêu nâng cao ch t lư ng ñào t o, ñ i m i phương pháp gi ng d y thì m t trong các bi n pháp kh thi là bi t k t h p các phương pháp d y h c truy n th ng và không truy n th ng trong ñó có s d ng công ngh thông tin như m t y u t không th tách r i. GV: Lê Lương Dương Trang 3
  4. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 Trong b môn Hình h c, khi gi ng d y và h c t p mà không có hình v thì vi c hình dung, tư ng tư ng ñ áp d ng vào làm bài và hi u n i dung bài h c là r t khó khăn. Vì v y giáo viên c n khai thác và s d ng kênh hình m t các h p lý, hi u qu . Vai trò kênh hình: Kênh hình là m t d ng c tr c quan hóa vô cùng h u hi u trong vi c gi ng d y, giúp h c sinh v n d ng t i ña các giác quan còn l i trong vi c h c t p, vì th nó có nh ng vai trò vô cùng quan tr ng: - Kênh hình có kh năng cung c p thông tin m t cách ñ y ñ hơn khi sách giáo khoa (SGK) chưa trình bày ñ n nó. - Giúp giáo viên tăng năng su t làm vi c, gi m thi u tính ch t gi ng d y mang tính thông báo m t chi u. - H c sinh d ti p thu trong quá trình nh n th c, h tr vi c cung c p ki n th c, gi m tính tr u tư ng c a ki n th c. - C i ti n phương pháp d y h c c a giáo viên và thay ñ i hình th c h c c a h c sinh theo hư ng tích c c. - Kênh hình có tác d ng minh ho cho các khái ni m, quá trình. Nó h tr và phát huy m i giác quan c a ngư i h c. Tăng ñ tin c y và giúp ngư i h c kh c sâu ki n th c. - Giúp ñ i m i phương pháp d y h c, ñ i m i ki m tra, ñánh giá k t qu h c t p c a h c sinh. Phương pháp khai thác kênh hình trong SGK Khai thác ki n th c t hình nh minh h a - Giáo viên s d ng nhi u câu h i phát hi n ñ g i ý cho h c sinh nhìn và quan sát trên hình nh có s n trong SGK ñ tr l i. - Khi hình nh không nêu rõ ñư c ñ c ñi m, chi ti t c a ñ i tư ng thì giáo viên ph i k t h p v i vi c b sung các hình v trên b ng ho c các v t m u. - Hình nh nên s d ng ñúng lúc, ñúng ch thì m i phát huy ñư c h t tác d ng không làm cho h c sinh gi m h ng thú ho c phân tán tư tư ng. Khai thác ki n th c t vi c xây d ng các hình nh thông qua các ph n m m d y h c môn toán ñ v hình như Cabri 2D, Cabri 3D, GeoGebra, Sketchpad,… - Các hình v trong sách giáo khoa, các hình v trên b ng, trên gi y không th c hi n ñư c ch c năng di chuy n ñ ng và không có các công c ño ñ c th c t , các phép bi n hình,… thì vi c s d ng các ph n m m d y h c ñ minh ho , mô t , ki m ch ng,… là h t s c c n thi t. - Ph n m m d y h c môn Toán có th bi u di n trư c qu tích c a các ñi m qua các phép bi n hình,… giúp cho h c sinh d hình dung và d ñoán ñư c k t qu c a bài toán t ñó ñưa ra hư ng ñi c th . - Ph n m m d y h c môn Toán giúp giáo viên mô t , di n gi i, ki m ch ng các phép toán, các tính ch t c a phép toán,… m t cách chính xác, khoa h c; giúp giáo viên v và bi u di n hình m t cách chính xác, nhanh chóng, khoa h c, gi m thi u th i gian v hình trên b ng ñ di n gi i cho h c sinh hi u. GV: Lê Lương Dương Trang 4
  5. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 2.2. Th c tr ng c a v n ñ . 2.2.1. Thu n l i. - Nhà trư ng ñ c bi t là chuyên môn nhà trư ng, t chuyên môn luôn t o ñi u ki n thu n l i ñ tôi hoàn thành sáng ki n kinh nghi m, áp d ng vào gi ng d y t i trư ng. - Các ñ ng chí giáo viên trong nhóm Toán ñ u ñư c ñào t o ñ t chu n, trên chu n, có ý th c t h c, t b i dư ng chuyên môn. Có tâm huy t v i ngh , luôn s n sàng l ng nghe và chia s v i ñ ng nghi p. - ða s các em ñ u ngoan ngoãn, có ý th c trong h c t p, có ñ sách v , d ng c h c t p c n thi t ñ h c t p. 2.2.2 Khó khăn. - Cơ s v t ch t c a nhà trư ng chưa ñ m b o, chưa có phòng thí nghi m, chưa có phòng h c ch c năng, trang thi t b ph c v cho th c hành thí nghi m và vi c ng d ng CNTT còn thi u, m t s trang thi t b có nhưng chưa ñ ng b . - B n thân tôi cũng như ña s giáo viên trong nhóm chuyên môn toán c a nhà trư ng ñ u là giáo viên tr thâm niên công tác cũng như kinh nghi m trong công tác chưa nhi u. - ða s các em h c sinh là ngư i dân t c ít ngư i, sinh s ng t i các xã khó khăn, ñi l i không thu n ti n, trình ñ dân trí th p, kinh t gia ñình còn khó khăn các em ph i tham gia lao ñ ng giúp ñ b m nên th i gian ñ h c bài và làm bài nhà còn h n ch . - Ph n l n ph huynh là ngư i dân lao ñ ng nên vi c kèm cho con h c nhà còn h n ch . M t s ph huynh h c sinh chưa th c s quan tâm ñ n con em mình còn phó m c cho nhà trư ng. Trong th c t các năm qua, giáo viên môn Toán trư ng THPT Chu Văn Th nh – Mai Sơn – Sơn La khi th c hi n gi ng d y chương I Phép d i hình và phép ñ ng d ng trong m t ph ng thu c chương trình cơ b n Hình h c l p 11 ñ u ch s d ng các hình v có s n trong sách giáo khoa và liên h v i không gian l p h c ñ làm làm d ng c mô t ch ra các tính ch t c a phép bi n hình. Chưa có giáo viên nào xây d ng ñư c các d ng c tr c quan và xây d ng ñư c hình v ñ ng trên các ph n m m Toán ñ ph c v cho vi c d y và h c. B i v y vi c d y và h c chương I “Phép d i hình và phép ñ ng d ng trong m t ph ng” thu c chương trình cơ b n Hình h c l p 11 chưa ñ t ñư c k t qu cao. K t qu các bài ki m tra th p có nhi u nguyên nhân. M t trong các nguyên nhân h c sinh làm bài có k t qu th p là: 1. H c sinh không ñư c trang b các hình nh sinh ñ ng, tr c quan ñ giúp các em d hi u, d hình dung các tính ch t c a phép bi n hình nên các em không hi u ñư c b n ch t c a các phép bi n hình, các em ph i ch p nh n và ti p thu ki n th c m t chi u, do ñó các em s h c ph n này và trong các gi h c thư ng r t tr m, không sôi n i; chưa kích thích ñư c tư duy sáng t o c a h c sinh. 2. V phía giáo viên m c dù bi t ñư c khó khăn h c sinh g p ph i nhưng chưa t o ra ñư c các hình nh sinh ñ ng, các mô hình tr c quan ñ GV: Lê Lương Dương Trang 5
  6. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 bi u di n, minh ho , ki m ch ng m t cách tr c quan, sinh ñ ng v các tính ch t c a phép bi n hình, giúp h c sinh h c t p, lĩnh h i ki n th c m t cách hi u qu hơn. B i v y “Kinh nghi m s d ng ph n m m Cabri 2D và GeoGebra trong gi ng d y chương I Hình h c l p 11 t i trư ng THPT Chu Văn Th nh” s giúp gi i quy t ñư c hai v n ñ nêu trên. 2.3. Các bi n pháp ñã ti n hành gi i quy t v n ñ . Trong n i dung sáng ki n này, tôi s d ng hai ph n m m là Cabri 2D và GeoGebra. C hai ph n m m này d dàng có ñư c b ng cách vào google ñ tìm ki m, t i v . Ho c có th t i ph n m m theo ñư ng link sau: 1/. ð i v i ph n m m Cabri 2D là http://www.mediafire.com/download/zg4kry0wyrrfbbe/Du_an_THPT_C abri+-+Copy%282%29.rar ho c http://www.mediafire.com/download/a1xpnhl1vj2y2iw/Du_an_THPT_C abri_-_Copy(2).rar ; 2/. ð i v i ph n m m GeoGebra là http://www.mediafire.com/download/u93jn0st2t32iy1/Bo+cai+Geogebra .rar ho c https://www.mediafire.com/folder/undefined/ Vi c ti n hành cài ñ t trên máy tính ñ i v i ph n m m Cabri 2D và GeoGebra ñã có hư ng d n cài ñ t r t chi ti t, t m trong b cài ñ t vì v y tôi xin phép không trình bày ñây. 2.3.1. T o các hình nh trong bài “Phép t nh ti n” và cách s d ng. 2.3.1.1. Hình v 1.4 – SGK trang 5 (Các bi u tư ng tư ng trong các ti n hành là hình ch p các nút công c tương ng trong ph n m m v hình). D ng hình: r uuur + Bư c 1: D ng m t véc tơ v = PQ . + Bư c 2: V m t tam giác ABC. + Bư c 3: Tô màu cho tam giác ABC. + Bư c 4: Lưu l i file hình v v a t o ñ s d ng. S d ng hình v trong ti t h c: - S d ng hình v trong ph n “I. ð nh nghĩa” ph n n i dung ví d : Sau khi ñưa ra ñ nh nghĩa, giáo viênrchi u hình v lên và th c hi n: uuu r + S d ng phép t nh ti n theo véc tơ v = PQ bi n ñi m A thành ñi m A’; bi n ñi m B thành ñi m B’; bi n ñi m C thành ñi m C’. V tam giác A’B’C’. Tô màu cho tam giác A’B’C’ (cho d quan sát). GV: Lê Lương Dương Trang 6
  7. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 th dùng công c ño kho rng uuu + Giáo viên cóuuur uuur uuuu r cách r ñ ki m ch ng ñ dài các véc tơ AA '; BB '; CC ' so v i véc tơ v = PQ . + L y m t ñi m M n m trên m rt c nh c a tam giác ABC. S d ng phép r uuu t nh ti n theo véc tơ v = PQ bi n ñi m M thành ñi m M’. V ño n th ng MM’. B m vào công c t o v t và ch n ñi m M’ (ñ t o d u v t di chuy n c a ñi m M’). + Dùng chu t cho ñi m M chuy n ñ ng trên các c nh c a tam giác ABC ta s th y ñi m M’ chuy n ñ ng trên các c nh c a tam giác A’B’C’. Giáo viên nh n m nh cho h c sinh “Phép t nh ti n ñã bi n hình tam giác ABC thành hình tam giác A’B’C’. + Dùng chu t kéo cho ñi m Q trùng v i ñi m P (ñ ñư c véc tơ không) ta s th y tam giác A’B’C’ trùng lên tam giác ABC. Lúc này giáo viên nh n m nh cho h c sinh v “Phép ñ ng nh t”. - Ngoài ra, giáo viên có th truy c p vào m ng ñ tìm m t s hình nh minh ho thêm cho ph n “B n có bi t” – trang 6 – SGK, ñ h c sinh hào h ng, sôi n i hơn trong ti t h c. C th , vào google.com.vn ñánh tên ho sĩ Maurits Cornelis Escher, b m vào tìm ki m hình nh, ta s ñư c vô vàn hình nh là tranh c a ông v , trong các b c tranh ñó ch a ñ ng các n i dung toán h c sâu s c. - S d ng hình v trong ph n “I. ð nh nghĩa” ph n d n d t sang ph n “II. Tính ch t”: Dùng chu t kéo m t ñ nh c a tam giác ABC ñ thay ñ i ñ dài c a các c nh tam giác ABC thì ñ dài các c nh tam giác A’B’C’ cũng thay ñ i theo. Giáo viên ñ t v n ñ “V y phép t nh ti n có b o toàn kho ng GV: Lê Lương Dương Trang 7
  8. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 cách c a hai ñi m b t kỳ hay không?” t ñó chuy n ý sang ph n “II. Tính ch t”. - S d ng hình v trong ph n “II. Tính ch t”, tính ch t 1: “Phép t nh ti n b o toàn kho ng cách gi a hai ñi m b t kỳ”. + Giáo viên có th dùng công c ño kho ng cách ñ ño kho ng cách gi a các ñi m A&B, A&C, B&C và các ñi m tương ng A’&B’, A’&C’, B’&C’ ñ cho th y kho ng cách các ño n th ng tương ng trên là b ng nhau. Khi thay ñ i hình d ng tam giác ABC (thay ñ i kho ng cách các ño n th ng AB, AC, BC) thì các giá tr tương ng c a tam giác A’B’C’ cũng thay ñ i theo. T ñó giáo viên ñưa ra tính ch t 1: “Phép t nh ti n b o toàn kho ng cách gi a hai ñi m b t kỳ”. - S d ng hình v trong ph n “II. Tính ch t”, tính ch t 2: “Phép t nh ti n bi n tam giác thành tam giác b ng nó”. + T hình v : Giáo viên ñ t ra v n ñ “Tam giác ABC và tam giác A’B’C’ có b ng nhau không? T i sao?”. H c sinh s ch ra ñư c là hai tam giác này b ng nhau, vì hai tam giác này có các c nh tương ng b ng nhau. T ñó giáo viên cho h c sinh rút ra tính ch t “Phép t nh ti n bi n tam giác thành tam giác b ng nó”. + Ngoài ra giáo viên có th s d ng công c ño góc ño các góc c a hai tam giác tương ng ñ ñ cho h c sinh th y ñư c hai tam giác b ng nhau theo trư ng h p góc – góc – góc. GV: Lê Lương Dương Trang 8
  9. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 2.3.1.2. Hình v 1.7 – SGK trang 7: “Phép t nh ti n bi n ñư ng th ng thành ñư ng th ng song song ho c trùng v i nó”. D ng hình: r uuur + Bư c 1: D ng m t véc tơ v = PQ . + Bư c 2: V m t ñư ng th ng d b t kỳ. Trên ñư ng th ng d l y m t ñi m M b t kỳ. r uuur + Bư c 3: Dùng phép t nh ti n theo véc tơ v = PQ bi n ñi m M thành uuuuu r ñi m M’; V véc tơ MM ' . B m vào công c t o v t và ch n ñi m M’ (ñ t o d u v t di chuy n c a ñi m M’). + Bư c 4: Lưu l i file hình v v a t o ñ s d ng. S d ng hình v trong ti t h c: - S d ng hình v trong ph n “II. Tính ch t” ph n n i dung: “Phép t nh ti n bi n ñư ng th ng thành ñư ng th ng song song ho c trùng v i nó”. + Dùng con chu t kéo cho ñi m M di chuy n trên ñư ng th ng d, ta s th y ñi m M’ di chuy n theo và t o thành m t ñư ng th ng. + Giáo viên cho h c sinh ki m ch ng b ng cách: D ng ñư ng th ng d’ ñi qua ñi m M’ và d’//d (dùng công c d ng ñư ng th ng song song ). R i cho ñi m M di chuy n trên ñư ng th ng d thì lúc này ñi rm uuu M’r chuy n ñ ng ñúng trên ñư ng th ng d’//d. Ti p t c kéo ñi m Q ñ v = PQ có giá song song v i ñư ng th ng d, ta s nh n th y lúc này ñư ng th ng d’ s ti n ñ n trùng v i ñư ng th ng d. Như v y h c sinh ki m ch ng ñư c “phép t nh ti n bi n ñư ng th ng thành ñư ng th ng song song ho c trùng v i nó”. GV: Lê Lương Dương Trang 9
  10. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 2.3.1.3. Hình v 1.7 – SGK trang 7: “Phép t nh ti n bi n ñư ng tròn thành ñư ng tròn có cùng bán kính”. D ng hình: r uuur + Bư c 1: D ng m t véc tơ v = PQ ; + Bư c 2: V m t ñư ng tròn tâm O bán kính R, trên ñư ng tròn l y m t ñi m M. r uuu r + Bư c 3: S d ng phép t nh ti n theo véc tơ v = PQ bi n ñi m O thành ñi m O’; bi n ñi m M thành ñi m M’. V các véc tơ uuuu uuuuu r r OO '; MM ' . + Bư c 4: B m vào công c t o v t và ch n ñi m M’ (ñ t o d u v t di chuy n c a ñi m M’). + Bư c 5: Lưu l i file hình v v a t o ñ s d ng. S d ng hình v trong ti t h c: - S d ng hình v trong ph n “II. Tính ch t” ph n n i dung: “Phép t nh ti n bi n ñư ng tròn thành ñư ng tròn có cùng bán kính”. + Dùng con chu t kéo cho ñi m M di chuy n trên ñư ng tròn tâm O, ta s th y ñi m M’ di chuy n theo và t o thành m t ñư ng tròn. + Giáo viên cho h c sinh ki m ch ng b ng cách: D ng ñư ng tròn tâm O’ ñi qua ñi m M’ (dùng công c d ng ñư ng tròn ). R i l i cho ñi m M di chuy n trên ñư ng tròn tâm O thì lúc này ñi m M’ chuy n ñ ng ñúng trên ñư ng tròn tâm O’ bán kính O’M’. + Ki m ch ng bán kính OM = O’M’: Dùng công c ño kho ng cách ñ ño kho ng cách gi a các ñi m O & M; O’ & M’, ta s nh n ñư c các giá tr b ng nhau. Như v y h c sinh ñã ñư c ki m ch ng tính ch t “Phép t nh ti n bi n ñư ng tròn thành ñư ng tròn có cùng bán kính”. GV: Lê Lương Dương Trang 10
  11. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 2.3.1.4. Hình v bài t p 2 – trang 7 – SGK: “Cho tam giác ABC có G là tr ng uuu r tâm. Xác ñ nh nh c a tam giác ABC qua phép tr nh ti n theo véc tơ AG . Xác uuu ñ nh ñi m D sao cho phép t nh ti n theo véc tơ AG bi n D thành A”. D ng hình: + Bư c 1: V m t tam giác ABC. + Bư c 2: Xác ñ nh trung ñi m M và N tương ng c a các ño n th ng AB và BC (dùng công c trung ñi m ); D ng các ño n th ng CM và AN; Xác ñ nh tr ng tâm G là giao ñi m c a AN và CM (dùng công c ñi m giao ). uuur u + Bư c 3: V các véc tơ AG' . + Bư c 4: Lưu l i file hình v v a t o ñ s d ng. S d ng hình v trong ti t h c: Sau khi h c sinh làm xong bài t p trên b ng ho c làm bài nhà, giáo viên chi u hình v và ti n uuuu thao tác ch ra nh c a tam giác ABC qua phép hành r t nh ti n theo véc tơ AG' . uuur u + S d ng phép t nh ti n theo véc tơ AG' bi n tam giác ABC thành tam giác A’B’C’. Lúc này d a trên hình v giáo viên ch cho h c sinh các y u t ñ v ñư c hình nh c a tam giác (Tìm nh c a A, B, C r i n i các nh c a ba ñi m ñó ñ ñư c nh c a tam giác). + ð tìm ñư c ñi m D, giáo viên g i ý cho h c sinh tìm nh c a ñi m G uuur qua phép t nh ti n theo véc tơ GA . 2.3.1.5. Hình v bài t p 3 – trang 7 – SGK. r Trong m t ph ng Oxy cho véc tơ v = (−1; 2) , hai ñi m A(3;5), B(-1;1) và ñư ng th ng d có phương trình x – 2y + 3 = 0. a/. Tìm to ñ c a các ñi m A’, B’ theo th t là nh c a A, B qua phép r t nh ti n theo v . r b/. Tìm to ñ c a ñi m C sao cho A là nh c a C qua phép t nh ti n theo v. GV: Lê Lương Dương Trang 11
  12. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 c/. Tìmr phương trình c a ñư ng th ng d’ là nh c a d qua phép t nh ti n theo véc tơ v . D ng hình: + Bư c 1: V h tr c to ñ Oxy (s d ng công c hi n tr c to ñ )., và ñư ng th ng d. + Bư c 2: Xác ñ nh các rñi m A(3;5), B(-1;1). + Bư c 3: D ng véc tơ v = (−1; 2) . + Bư c 4: V ñư ng th ng d có phương trình x – 2y + 3 = 0. + Bư c 5: Lưu l i file hình v v a t o ñ s d ng. S d ng hình v trong ti t h c: Sau khi h c sinh làm xong bài t p trên b ng ho c làm bài nhà, giáo viên chi u hình v và ti n hành thao tác ch ra nh c a A, B qua phép r t nh ti n theo v và to ñ c a các ñi m này ñ h c sinh ki m ch ng. r + S d ng phép t nh ti n theo véc tơ v bi n ñi m A thành A’, bi n B thành B’. + S d ng công c xác ñ nh to ñ ho c phương trình ñ xác ñ nh to ñ ñi m A’ và B’. Cho h c sinh ñ i chi u v i k t qu ñã làm, n u có h c sinh làm b sai sót thì giáo viên cho rà soát l i các bư c tính to ñ theo bi u th c to ñ c a phép t nh ti n. r + Xác ñ nh ñi m C b ng cách t nh ti n ñi m A theo véc tơ - v và xác ñ nh to ñ ñi m C ñ cho h c sinh ñ i chi u. r + Dùng phép t nh ti n theo véc tơ v bi n ñư ng th ng d thành d’, r i s d ng công c xác ñ nh to ñ ho c phương trình ñ xác ñ nh to ñ ñư ng th ng d’ ñ cho h c sinh ki m tra, ñ i chi u. GV: Lê Lương Dương Trang 12
  13. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 2.3.2. T o các hình nh trong bài “Phép quay” và cách s d ng. 2.3.2.1. Hình v 1.35 – SGK trang 18. D ng hình: + Bư c 1: V ðo n th ng AB b t kỳ và m t ñi m O. + Bư c 2: D ng m t góc b t kỳ (d ng hai ño n th ng có chung ñi m g c r i s d ng công c ñánh d u góc ñ t o kí hi u góc; s d ng công c s ño góc ñ ño góc v a d ng). + Bư c 3: Lưu l i file hình v v a t o ñ s d ng. S d ng hình v trong ti t h c: - S d ng trong ph n “I. ð nh nghĩa”: Sau khi ñưa ra ñ nh nghĩa, giáo viên chi u hình v lên và th c hi n: + S d ng phép quay quay ñi m A, B quanh tâm O theo góc ñã d ng bi n ñi m A thành ñi m A’; bi n ñi m B thành ñi m B’. + S d ng công c v cung tròn ñ v các cung AA’ và BB’ (cho h c sinh d quan sát); K các ño n th ng OA, OA’, OB, OB’. + S d ng công c ño góc ñ ño các góc AOA’, BOB’ ñ cho h c sinh th y ñư c s ño c a các góc này ñúng b ng s ño c a góc quay ban ñ u. S d ng công c ño kho ng cách ñ ki m ch ng ñ dài OA = OA’ và OB = OB’. + Giáo viên di chuy n ñi m trên góc ñã d ng ban ñ u sao cho giá tr c a góc ti n d n ñ n 00 ñ h c sinh ki m ch ng Q(O, 2k π ) là “phép ñ ng nh t”. + Giáo viên di chuy n ñi m trên góc ñã d ng ban ñ u sao cho giá tr c a góc ti n d n ñ n 1800 ñ h c sinh ki m ch ng Q(O, (2k+1) π ) là “phép ñ i x ng tâm O”. - S d ng trong ph n “chuy n ý t ph n I sang ph n II”: + L y m t ñi m M n m trên ño n th ng AB; S d ng phép quay quay ñi m M quanh tâm O theo góc ñã d ng bi n ñi m M thành ñi m M’; T o v t cho ñi m M’. + Dùng chu t cho ñi m M chuy n ñ ng trên ño n th ng AB ta s th y ñi m M’ chuy n ñ ng trên ño n th ng. Giáo viên ñ t v n ñ “Phép quay có b o toàn kho ng cách gi a hai ñi m b t kỳ hay không?” và chuy n ý sang ph n “II. Tính ch t”. GV: Lê Lương Dương Trang 13
  14. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 - S d ng trong ph n “II. Tính ch t”: + V ño n th ng A’B’ và s d ng công c ño kho ng cách ñ ño kho ng cách c a ño n th ng AB và A’B’, ta nh n ñư c các giá tr kho ng cách b ng nhau. H c sinh rút ra ñư c tính ch t 1 “phép quay b o toàn kho ng cách gi a hai ñi m b t kỳ”. + Dùng chu t cho ñi m M chuy n ñ ng trên ño n th ng AB ta s th y ñi m M’ ch chuy n ñ ng trên ño n th ng A’B’. H c sinh rút ra ñư c tính ch t “phép quay bi n ño n th ng thành ñoan th ng b ng nó”. + L y thêm m t ñi m C và v tam giác ABC r i cho ñi m M chuy n ñ ng trên tam giác ABC thì ñi m M’ s chuy n ñ ng trên m t hình tam giác. S d ng phép quay quay ñi m C quanh tâm O theo góc ñã d ng bi n ñi m C thành ñi m C’. V tam giác A’B’C’ và ti p t c cho ñi m M chuy n ñ ng trên tam giác ABC thì ñi m M’ chuy n ñ ng ñúng trên tam giác A’B’C’. H c sinh rút ra tính ch t “Phép quay bi n tam giác thành tam giác b ng nó” (Giáo viên có th cho h c sinh ki m ch ng ñi u này b ng cách ch ra hai tam giác b ng nhau theo trư ng h p c nh – c nh – c nh ho c góc – góc – góc). 2.3.2.2. Hình v 1.36 – SGK trang 18 D ng hình: + Tương t , ta d ng ñư c hình v ñ ki m ch ng tính ch t “Phép quay bi n ñư ng tròn thành ñư ng tròn có cùng bán kính”. GV: Lê Lương Dương Trang 14
  15. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 S d ng hình trong ti t h c: + Cho ñi m M chuy n ñ ng trên ñư ng tròn tâm I thì ñi m M’ chuy n ñ ng trên ñư ng tròn tâm I’. ðo bán kính R và R’ ta th y R = R’. H c sinh rút ra tính ch t “Phép quay bi n ñư ng tròn thành ñư ng tròn có cùng bán kính”. 2.3.2.3. Hình v 1.37 – SGK trang 18 D ng hình: + Bư c 1: D ng m t góc b t kỳ và ch ra s ño c a góc ñó; D ng ñư ng th ng d b t kỳ và m t ñi m O. + Bư c 2: S d ng phép quay quay ñư ng th ng d quanh tâm O theo góc ñã d ng bi n ñư ng th ng d thành ñư ng th ng d’. + Bư c 3: S d ng công c d ng ñư ng th ng vuông góc v i m t ñư ng th ng d ng các ñư ng th ng ñi qua O và vuông góc v i ñưòng th ng d và d’; Xác ñ nh giao ñi m c a các ñư ng th ng vuông góc v i ñư ng th ng d và d’ và ñ t tên cho các giao ñi m ñó là H và H’; Xác ñ nh giao ñi m I c a ñư ng th ng d và d’; V các ño n th ng OH và OH’ r i n các ñư ng th ng vuông góc ñi qua O ñi (s d ng công c che/hi n ); + Bư c 4: T o góc vuông cho các góc OHI và góc OH’I. L y m t ñi m M trên ñư ng th ng d và s d ng phép quay quay ñi m M quanh tâm O theo góc ñã d ng bi n ñi m M thành ñi m M’; T o v t cho ñi m M’. + Bư c 5: Lưu l i hình v a d ng ñ s d ng. S d ng hình trong ti t h c: Trong ph n nh n xét trang 18 – SGK: + Cho ñi m M chuy n ñ ng trên ñư ng th ng d thì ñi m M’ chuy n ñ ng trên ñư ng th ng d’. + ðo góc HOH’ và góc gi a ñư ng th ng d và d’. + Cho góc ban ñ u thay ñ i, cho h c sinh quan sát s ño c a góc này v i s ño c a góc gi a hai ñư ng th ng. T ñó cho h c sinh rút ra nh n xét GV: Lê Lương Dương Trang 15
  16. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 “Phép quay góc α bi n ñư ng th ng d thành ñư ng th ng d’ sao cho π góc gi a d và d’ b ng α (n u 0 < α ≤ ), ho c b ng π − α (n u 2 π ≤ α < π )”. 2 π Trư ng h p ≤α
  17. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 2.3.2.5. Hình v bài t p 2 – SGK trang 19 D ng hình: + D ng h tr c to ñ Oxy. Xác ñ nh ñi m A(2;0) và v ñư ng th ng d có phương trình x + y – 2 = 0. + L y m t ñi m M n m trên ñư ng th ng d và ñi m N n m trên tr c Ox. + S d ng phép quay Q(O,900) bi n M thành M’, bi n N thành N’; T o v t cho ñi m M’ và N’. + Lưu l i file hình v v a t o ñ s d ng. S d ng hình trong ti t h c: Sau khi h c sinh làm bài t p, giáo viên th c hi n phép ki m ch ng + Cho ñi m N di chuy n ñ n ñi m A(2;0) thì ñi m N’ di chuy n d n ñ n ñi m có to ñ (0;2). H c sinh tìm ñư c “ nh c a A qua Q(O,900) là ñi m có to ñ (0;2)”. + Cho ñi m M di chuy n trên ñư ng th ng d thì ñi m M’ di chuy n t o thành m t ñư ng th ng tương ng. S d ng phép quay Q(O,900) bi n ñư ng th ng d thành ñư ng th ng d’. L i cho ñi m M di chuy n trên ñư ng th ng d ta th y M’ di chuy n ñúng trên d’. S d ng công c xác ñ nh to ñ ho c phương trình ñ xác ñ nh to ñ ñư ng th ng d’, cho h c sinh ki m tra, ñ i chi u v i k t qu ñã làm. 2.3.3. T o các hình nh trong bài “Khái ni m v phép d i hình và hai hình b ng nhau” và cách s d ng. 2.3.3.1. Hình v ho t ñ ng 1 – SGK trang 20 D ng hình: Tương t , ta d ng ñư c hình ñ s d ng như sau: GV: Lê Lương Dương Trang 17
  18. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 S d ng hình trong ti t h c: + Cho ñi m M di chuy n d n ñ n ñi m A thì ñi m M’ di chuy n d n ñ n ñi m D. Suy ra nh c a ñi m A qua Q(O,900) là ñi m D. + Cho ñi m N di chuy n ñ n ñi m B thì ñi m N’ di chuy n d n ñ n ñi m A. Suy ra nh c a ñi m B qua Q(O,900) là ñi m A. + Cho ñi m N di chuy n ñ n ñi m O thì ñi m N’ di chuy n d n ñ n ñi m O. Suy ra nh c a ñi m O qua Q(O,900) là ñi m O. + Giáo viên có th v thêm tam giác OAB và l y ñi m P n m trên tam giác, s d ng công c phép ñ i x ng tr c ñ t o nh P’ c a P qua phép ñ i x ng qua ñư ng th ng DB và t o v t cho ñi m P’. Cho P chuy n ñ ng trên tam giác OAB ñ h c sinh quan sát nh c a nó là P’ chuy n ñ ng trên tam giác OCB. 2.3.3.2. Hình v ví d 2 – SGK trang 20 Tương t , ta d ng ñư c hình v ñ s d ng như sau: S d ng hình trong ti t h c: + Cho ñi m M di chuy n trên tam giác ABC, ta quan sát ñư c nh c a nó qua phép quay tâm B góc quay 900 là ñi m M’ chuy n ñ ng trên tam giác A’B’C’. GV: Lê Lương Dương Trang 18
  19. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 + Cho ñi m N chuy n ñ ng trên tam giác A’B’C’, ta quan sát ñư c nh c a nó qua phép t nh ti n theo véc tơ C’F là ñi m N’ di chuy n trên tam giác DEF. 2.3.3.3. Hình v 1.48 – SGK trang 23 Tương t , ta d ng ñư c hình v ñ s d ng như sau (S d ng ph n m m GeoGebra): S d ng hình trong ti t h c: + Giáo viên di chuy n m t trong các ñ nh c a t giác ABCD (thay ñ i hình d ng c a t giác), h c sinh quan sát th y các hình nh c a các t giác A’B’C’D’ và A”B”C”D” cũng thay ñ i tương ng theo. + N i AA’, BB’, CC’ r i s d ng công c ño ch ra A’B’C’D’ là nh c a ABCD qua phép ñuuuuu ng tr c; A”B”C”D” là nh c a A’B’C’D’ qua i xr phép t nh ti n theo B ' B " . => Các hình trên là b ng nhau. 2.3.3.4. Hình v 1.49 – SGK trang 23 Tương t , ta d ng ñư c hình v ñ s d ng như sau (S d ng ph n m m GeoGebra): S d ng hình trong ti t h c: r + Giáo viên thay ñ i ñ l n, phương chi u c a véc tơ v , h c sinh quan sát th y các hình nh cũng thay ñ i tương ng theo. + Giáo viên thay ñ i góc quay, h c sinh quan sát th y hình nh cũng thay ñ i tương ng theo. 2.3.3.5. Hình bài t p 1 – SGK trang 23 Tương t , ta d ng ñư c hình v ñ s d ng như sau (S d ng ph n m m Cabri): GV: Lê Lương Dương Trang 19
  20. Trư ng THPT Chu Văn Th nh Sáng ki n kinh nghi m năm h c 2013-2014 2.3.3.6. Hình bài t p 3 – SGK trang 23 Tương t , ta d ng ñư c hình v ñ s d ng như sau (S d ng ph n m m Cabri): S d ng hình trong ti t h c: + Giáo viên v ñư ng th ng ñi qua A” và G”, g i N là giao ñi m c a ñư ng th ng này v i B”C”; v ñư ng th ng ñi qua C” và G”, g i M là giao ñi m c a ñư ng th ng này v i B”A”. + S d ng công c ño ñ dài ño n th ng ñ ch ng minh M và N là trưng ñi m c a các c nh A”B” và B”C”. T ñó ch ng minh G” là tr ng tâm c a tam giác A”B”C”. 2.3.4. T o các hình nh trong bài “Phép v t ” và cách s d ng. 2.3.4.1. Hình v 1.50 – SGK trang 24 D ng hình: Tương t , ta d ng ñư c hình v ñ s d ng như sau (S d ng ph n m m GeoGebra): S d ng hình trong bài h c: - S d ng ñ h c sinh r u uuuuu nh n ñ nh nghĩa m t các tr c quan hơn. hi và rghi uuuu ð ki m ch ng OM = k .OM ' , ta ch c n ch ra OM’ = k.OM (do l y k>0). + Dùng công c ño kho ng cách ñ ki m ch ng OM’ = k.OM. GV: Lê Lương Dương Trang 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2