Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 5 tuổi có kỹ năng biểu diễn văn nghệ trong trường mầm non Sơn Đông

Chia sẻ: Mucnang999 Mucnang999 | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên của đề tài là nhằm giáo dục và dạy trẻ kỹ năng biểu diễn văn nghệ tốt. Muốn trẻ tự tin và mạnh dạn biểu diễn văn nghệ cần rèn cho trẻ những kỹ năng biểu diễn thành thạo, tai nghe nhạc tốt, hát đúng nhạc, đúng giai điệu và thể hiện đúng sắc thái của bài biểu diễn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ 5 tuổi có kỹ năng biểu diễn văn nghệ trong trường mầm non Sơn Đông

1/21
MỤC LỤC TT TÊN MỤC TRANG 1 PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ 1 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 2 III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 2 IV. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT, THỰC NGHIỆM 2 V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2 VI. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU 3 PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 3 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 3 II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 4 III. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI THỰC HIỆN 5 IV. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 6 1. Biện pháp 1: Tìm hiểu tâm sinh lý, năng khiếu, kỹ năng biểu 6 diễn của trẻ ở lớp 2. Biện pháp 2: Lựa chọn nội dung phù hợp để trẻ biểu diễn văn 7 2 nghệ 3. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường phong phú 9 4. Biện pháp 4: Lồng ghép kỹ năng biểu diễn văn nghệ vào các 10 hoạt động một ngày của trẻ 5. Biện pháp 5: Giúp trẻ phát triển kỹ năng biểu diễn văn nghệ 14 trong ngày lễ hội 6. Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh nhằm nâng cao kỹ 16 năng biểu diễn cho trẻ V. KẾT QUẢ SAU KHI ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP TRÊN 16 PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 18 I. KẾT LUẬN 18 3 II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM 18 III. CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KHUYẾN NGHỊ 19 2/21
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Như Bác Hồ kính yêu đã từng nói: “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người” Có thể coi trẻ mẫu giáo là thời kỳ hoàng kim, thời kỳ tốt nhất để giáo dục thẩm mỹ. Ở lứa tuổi này tâm hồn trẻ rất nhạy cảm, dễ xúc động với con người với thế giới và cảnh vật xung quanh, trí tưởng tượng của trẻ bay bổng và phong phú. Do vậy năng khiếu nghệ thuật của trẻ cũng thường được nảy sinh ở lứa tuổi này. Phát triển thẩm mỹ là một trong 5 lĩnh vực giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non. Trẻ luôn có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh, thế giới chứa đựng bao nhiêu điều mới lạ và hấp dẫn, với cảnh vật xung quanh trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật nhiều màu sắc, trước những bức tranh sinh động, đồ chơi ngộ nghĩnh, với những bản nhạc hay… Chính vì vậy việc giáo dục thẩm mỹ thông qua hoạt động biểu diễn văn nghệ cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi là hết sức quan trọng, góp phần giáo dục toàn diện, ươm mầm tài năng nghệ thuật cho tương lai của đất nước. Mỗi khi nghe những ca từ trong bài hát “Em là cô giáo mầm non” là trong tôi, một người giáo viên mầm non, lại cảm thấy tự hào và hãnh diện với nghề tôi đã lựa chọn, được mang trên mình sự nghiệp trồng người, ươm mầm non tương lai của đất nước, tôi luôn tự nhủ làm sao để giúp những em thơ phát triển tốt hơn và toàn diện hơn để xứng đáng với năm chữ vàng “người giáo viên nhân dân”. Bởi sự nghiệp “Trồng người” cao quý ấy mà ngày hôm qua, ngày hôm nay, và cả ngày mai những người thầy giáo, cô giáo luôn nỗ lực vượt qua khó khăn để thi đua dạy tốt và hết lòng vì học sinh thân yêu. Trọng trách nặng nề ấy không chỉ đặt trên vai mỗi người thầy giáo cô giáo, mà còn là sự chung tay của cả cộng đồng và toàn xã hội. Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ đặt nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân cách con người, trong các lĩnh vực phát triển cho trẻ lứa tuổi mầm non, Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức xung quanh, 3/21
phát triển lời nói, quan hệ trong giao tiếp, trao đổi tình cảm… Đối với trẻ, âm nhạc là thế giới kỳ diệu, đầy cảm xúc. Trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc ngay từ trong bụng mẹ. Trẻ mầm non dễ xúc cảm, vốn ngây thơ trong sáng, nên tiếp xúc với âm nhạc là một điều không thể thiếu. Đối với trẻ mẫu giáo, do đặc điểm hồn nhiên, ham hoạt động nên mối quan hệ giữa âm nhạc và vận động biểu diễn được hình thành dễ dàng. Các bài hát, bản nhạc tạo cho trẻ những cảm xúc mạnh, trẻ vận động biểu diễn phù hợp với đặc tính của âm nhạc, giúp trẻ phát triển cảm giác, nhịp điệu, giai điệu, sự khéo léo, khả năng phản ứng nhanh và đúng tiết tấu trong âm nhạc. Ngoài ra còn làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, trẻ được bộc lộ cảm xúc, giao tiếp với bạn bè. Hiện nay, chương trình giáo dục âm nhạc đang được phổ biến rộng rãi trong các trường Mầm non, nhằm giúp cho việc thực hiện giáo dục âm nhạc cho trẻ theo đúng chương trình quy định, đồng thời giúp giáo viên có được những cơ hội và điều kiện thể hiện khả năng của mình. Tuy nhiên trong thực tế, nhiều giáo viên chưa chú ý hình thành kỹ năng biểu diễn cho trẻ, chưa vận dụng lý thuyết vào thực tiễn, chưa có biện pháp thiết thực trong quá trình dạy trẻ, dẫn tới kết quả chưa cao, chưa sáng tạo và không thu hút được trẻ so với yêu cầu. Do vậy, việc áp dụng biện pháp tiên tiến để dạy trẻ mẫu giáo biểu diễn là rất cần thiết, cần được chú trọng. Nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy trẻ biểu diễn văn nghệ, tôi nghiên cứu để tìm ra “Một số biện pháp giúp trẻ 5 tuổi có kỹ năng biểu diễn văn nghệ trong trường mầm non”. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Mục đích nghiên của đề tài là nhằm giáo dục và dạy trẻ kỹ năng biểu diễn văn nghệ tốt. Muốn trẻ tự tin và mạnh dạn biểu diễn văn nghệ cần rèn cho trẻ những kỹ năng biểu diễn thành thạo, tai nghe nhạc tốt, hát đúng nhạc, đúng giai điệu và thể hiện đúng sắc thái của bài biểu diễn. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Trẻ 5 6 tuổi lớp A1 trong trường mầm non Sơn Đông. IV. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT, THỰC NGHIỆM Tôi đã thực hiện đề tài này với trẻ lứa tuổi 56 tuổi lớp A 1 trường mầm non Sơn Đông nơi tôi làm việc. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Phương pháp nghiên cứu lý luận 4/21
Thu thập những thông tin lý luận về vấn đề giáo dục trong lĩnh vực văn hóa, văn nghệ thông qua các tạp chí giáo dục mầm non, tâm lý học trẻ em, trẻ mầm non ca hát, một số nguồn tài liệu trên internet, các bài báo có liên quan,... trên các phương tiện thông tin đại chúng. 2. Phương pháp quan sát Quan sát các hoạt động biểu diễn văn nghệ của cô và của trẻ ở trường. 3. Phương pháp điều tra (tuyên truyền với các bậc phụ huynh) Trò chuyện, trao đổi với các giáo viên đứng lớp, với trẻ, cha mẹ học sinh, bạn bè, đồng nghiệp... 4. Phương pháp đàm thoại nêu gương Trò chuyện, trao đổi với trẻ, khen ngợi, khuyến khích, động viên trẻ. 5. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết hàng năm của nhà trường, của tổ, khối chuyên môn... Tham khảo những kinh nghiệm của các đồng nghiệp ở trường bạn. VI. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU Đề tài được thực hiện ở lớp mẫu giáo 5 6 tuổi A1 tại trường mầm non Sơn Đông. Thời gian từ tháng 9/2018 đến tháng 4/2019. Tiếp tục thực hiện và củng cố cho những năm tiếp theo. PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN Chúng ta đều biết rằng hoạt động biểu diễn là hoạt động phối hợp giữa ngôn ngữ âm nhạc và động tác nhảy múa kết hợp sử dụng các dụng cụ âm nhạc, gõ đệm theo lời hát tạo cho con người có được sự cảm nhận về nhịp điệu, góp phần tích cực vào việc phát triển toàn diện nhân cách. Hoạt động biểu diễn ở lứa tuổi mầm non đặc biệt là mẫu giáo có thể nói là một trong những hoạt động rất cần thiết. Trong khi biểu diễn các động tác đơn giản biểu hiện cảm xúc theo tính chất, nhịp điệu âm nhạc như vỗ tay, gõ đệm, lắc lư, nhún nhảy…trẻ nghe và phân biệt được cao độ, sắc thái, tốc độ, trọng âm, âm hình tiết tấu của bản nhạc. Tất cả các động tác biểu diễn theo nhạc như hát, gõ nhịp, âm hình, tiết tấu, múa…đều thực hiện nhiệm vụ chung là cảm nhận âm nhạc, nhưng mỗi loại biểu diễn có chức năng riêng, do đó khác nhau về yêu cầu. 5/21
Hát thì nhiệm vụ của trẻ phải thuộc lời, hát rõ lời, đúng nhạc, đúng giai điệu của bài hát và phải thể hiện được tinh thần, sắc thái của bài hát đó. Vì thế giáo dục mầm non hiện nay đã và đang tiếp tục thay đổi tìm ra những phương pháp mới để đưa vào giảng dạy, trong đó phương pháp dạy trẻ biểu diễn còn đang trong quá trình hoàn thiện và chưa được áp dụng rộng khắp trong mỗi nhóm lớp, phương pháp này được trẻ lĩnh hội nhanh và hứng thú trong các hoạt động hàng ngày của trẻ. Hoạt động biểu diễn còn giúp trẻ có lòng dũng cảm, cương quyết, thể hiện tính linh hoạt, phấn khởi, vui mừng, hân hoan khi được biểu diễn với bạn bè, với những người sống xung quanh mình. Một đứa trẻ nhanh nhẹn, hoạt bát, vui tươi, là một đứa trẻ đã và đang phát triển hoàn thiện về nhân cách và thể chất những đứa trẻ này sẽ có một tinh thần tốt, tự tin trong cuộc sống, hãnh diện khi giao tiếp và sẽ hoàn thành tốt những công việc được giao. II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 1. Thuận lợi Được sự quan tâm của Ban Giám hiệu nhà trường đầu tư cơ sở vật chất như: mua sắm đầy đủ đồ dùng theo văn bản hợp nhất thông tư số 01, phòng nghệ thuật, tạo điều kiện cho lớp được sử dụng đồ dùng hiện đại như: máy vi tính, đàn, ti vi, đầu đĩa, máy chiếu…phù hợp với trẻ. Nhà trường tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên đi học tập để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Dự các buổi chuyên đề của phòng, chuyên đề của trường và dự giờ đồng nghiệp để học hỏi thêm kinh nghiệm. Giáo viên đã được đào tạo chuẩn, có lòng yêu nghề mến trẻ. Số trẻ nam và nữ tương đối cân bằng, trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng, thấp còi không nhiều. Phụ huynh học sinh quan tâm đến tình hình sức khỏe và chương trình hoạt động một ngày của trẻ. 2. Khó khăn Kinh tế địa phương còn nhiều khó khăn ảnh hưởng đến công tác giáo dục cũng như cơ sở vật chất của nhà trường. Nguồn kinh phí để mua sắm trang thiết bị phục vụ cho hoạt động âm nhạc, biểu diễn văn nghệ còn hạn chế. 6/21
Diện tích lớp học và diện tích cảnh quan môi trường sư phạm còn trật hẹp so với quy định. Đa số trẻ chưa có kỹ năng biểu diễn văn nghệ, chưa linh hoạt, còn tự ti chưa dám thể hiện mình. Số trẻ quá đông dẫn đến việc thực hiện rèn kỹ năng biểu diễn văn nghệ cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn. 2 trẻ khuyết tật về thể chất và trí tuệ. Đồ dùng trực quan tổ chức các hoạt động âm nhạc và biểu diễn văn nghệ còn thiếu thốn, chưa hấp dẫn nên hoạt động chưa đạt được hiệu quả cao. III. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI THỰC HIỆN 1. Khảo sát thực tế Đa số các cháu đều thích nghe nhạc, múa hát. Trong đó có một số cháu biểu diễn tự nhiên và giao lưu với các bạn rất tốt. Một số cháu còn chưa mạnh dạn, còn ngại chưa dám thể hiện mình. Tuy nhiên trẻ chưa có kỹ năng biểu diễn, chưa hứng thú tham gia vào hoạt động âm nhạc 2. Số liệu điều tra trước khi thực hiện Số cháu của lớp là: 54 trẻ, có 4 giáo viên phụ trách lớp. Có 2 trẻ khuyết tật: 1 cháu khuyết tật thể chất, 1 cháu khuyết tật trí tuệ Sức khỏe của các cháu phát triển tương đối tốt. Các đồ dùng, dụng cụ cho cô và trẻ sử dụng trong hoạt động biểu diễn văn nghệ còn hạn chế. 3. Kết quả khảo sát thực tế Bước đầu vào tổ chức dạy tôi hỏi trẻ: “Các con có muốn tham gia biểu diễn như các ca sĩ, nhạc sĩ trên sân khấu không?” Trẻ trả lời thích thú: “Có ạ!” Nhưng khi cô hỏi “Các con sẽ biểu diễn như thế nào?” Phần lớn trẻ không trả lời mà im lặng, chỉ một, hai trẻ có thể trả lời được ý tưởng của mình định biểu diễn. Ví dụ: Với bài hát “ Cô giáo” và hình thức biểu diễn là đồng ca. Trẻ không tự tin làm giàn nhạc trưởng, không mạnh dạn đứng lên trước để hát lĩnh xướng, không dám làm nhạc công… Trong quá trình biểu diễn trẻ còn không dám hát to, không dám lấy đạo cụ mà mình yêu thích để thể hiện vì sợ phải đứng lên trước, khi múa không dám nắm tay các bạn gái hay các bạn trai vì sợ bị trêu… khi cầm đạo cụ không biết đó là nhạc cụ gì và dùng để làm gì như các cháu: Đại, Đức, Đông 7/21
Dương, Linh... Khi được mặc trang phục biểu diễn còn lúng túng, ngại ngùng. Bảng 1: Bảng khảo sát thực trạng đầu năm: tổng số trẻ 54 cháu Nội dung Kết quả STT thự nghiệm Đạt Tỉ lệ % Không đạt Tỉ lệ % 1 Trẻ có kỹ năng biểu diễn tốt 8 14,8 46 85,2 2 Trẻ mới có kỹ năng biểu diễn 18 39,1 28 60,9 3 Trẻ chưa có kỹ năng biểu diễn 28 0 0 0 IV. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 1. Biện pháp 1: Tìm hiểu tâm sinh lý, năng khiếu, kỹ năng biểu diễn của trẻ ở lớp 1.1. Tìm hiểu tâm sinh lý của trẻ 5 tuổi Trẻ có khả năng tri giác toàn vẹn hình tượng âm nhạc cùng với những kinh nghiệm từ trước như: nghe hát cùng đệm đàn, xem động tác điệu bộ theo âm điệu biết kết hợp khăng khít giữa thời gian và âm nhạc vận động phối hợp toàn thân với trình độ tương đối phức tạp trong các điệu múa biết thể hiện nhạc cảm khi múa hát. Trẻ có ấn tượng sâu sắc khi nghe nhạc qua đài, băng đĩa, biết so sánh một vài thể loại âm nhạc về âm thanh, tính chất lời ca. Lịch sử cho thấy ở độ tuổi này những năng khiếu âm nhạc đặc biệt xuất hiện nhiều hơn ở bất cứ lứa tuổi nào vì vậy cần phải tiến hành giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo để thu được những kết quả tốt nhất, nếu bỏ qua giai đoạn này là một thiệt thòi lớn cho các con trong thời kỳ sau. Tuy nhiên không phải trẻ nào cũng đều có năng khiếu tốt về âm nhạc có rất nhiều trẻ còn hạn chế về khả năng tiếp nhận âm nhạc và vận động theo nhạc vì thế cần phải đưa ra những biện pháp sửa lối hát sai, múa sai cho trẻ. Trẻ 5 tuổi rất thích hát, múa, biểu diễn văn nghệ trước đám đông, thích được khen và thể hiện bản thân của mình. Từ đó tôi đi tìm hiểu tâm sinh lý của trẻ để đưa ra các biện pháp giúp trẻ lĩnh hội các kỹ năng biểu diễn văn nghệ. 1.2. Năng khiếu Cô mở hình ảnh ca sĩ đang hát cho trẻ nghe và xem, rất nhiều trẻ đã đứng lên hưởng ứng và hát cùng ca sĩ một cách rất tự nhiên, muốn được biểu diễn như ca sĩ. Đa số các cháu hát chưa đúng giai điệu và tiết tấu nhưng rất nhiều cháu thích hát, muốn được hát và thể hiện mình. Một số cháu hát rất tốt, giọng khỏe đúng giai điệu và tiết tấu. 8/21
Khi cô múa một bài múa cho trẻ xem, các cháu rất chăm chú. Khi cô múa xong và hỏi “cô múa có đẹp không?”, trẻ trả lời “có ạ!”, “vậy bây giờ cô mời tất cả các bạn đứng lên múa cùng với cô nào?”. Ban đầu trẻ còn ngại ngùng, rụt rè chưa dám đứng lên múa. Nhưng sau khi thấy một số bạn đứng lên múa cùng cô thì các cháu khác đã mạnh dạn đứng lên múa cùng với cô. Tôi thấy các cháu có năng khiếu múa, có một số cháu rất dẻo, uyển chuyển theo từng động tác của cô. 1.3. Kỹ năng biểu diễn của trẻ Kỹ năng hát của trẻ ở lớp còn kém. Hát chưa đúng giai điệu, sai tiết tấu, tư thế đứng hát sai dẫn đến chưa biết cách lấy hơi để hát hết câu. Nhiều cháu hát quá to dẫn đến chỉ hát được một lần là đau cổ họng. Về múa một số cháu ở lớp có kỹ năng múa rất tốt, độ dẻo có, cảm thụ âm nhạc để uyển chuyển theo từng điệu múa. Một số cháu chưa biết cách nghe nhạc để múa, các động tác múa còn cứng chưa tự tin mạnh dạn. Như động tác múa cơ bản: hái đào, nhún, lắc hông, kiễng chân... nhiều cháu làm sai và chưa làm được theo đúng kỹ thuật của động tác đó. Qua việc khảo sát tìm tòi, nhận thấy kỹ năng biểu diễn của các cháu còn hạn chế vì vậy tôi đã tìm tòi học hỏi giúp trẻ có kỹ năng biểu diễn tốt hơn. 2. Biện pháp 2: Lựa chọn nội dung phù hợp để trẻ biểu diễn văn nghệ Lựa chọn nội dung phù hợp để tổ chức hoạt động biểu diễn văn nghệ cho trẻ, trước hết từng giáo viên phải nắm được các mục tiêu, nội dung, kết quả mong đợi của độ tuổi của lớp mình chủ nhiệm. Từ đó dựa vào khả năng, nhận thức của trẻ để lên kế hoạch tổ chức theo tháng, tuần, ngày một cách phù hợp và đạt kết quả tốt nhất. Do đầu năm có nhiều bạn mới đi và trẻ còn lạ cô, lạ bạn ít nhiều cũng còn chưa mạnh dạn, chưa tự tin, khả năng giao lưu với các bạn chơi còn hạn chế. Vì vậy khi tổ chức hoạt động biểu diễn cho trẻ tôi chọn lựa những hình thức nội dung biểu diễn gần gũi dễ thực hiện với trẻ. Nội dung học Nội dung giáo dục Tháng 9/21
Hát múa: trường chúng cháu là trường mầm non Yêu trường yêu lớp, luôn đoàn kết Đơn ca: em yêu trường em giúp đỡ các bạn trong lớp. Múa: đi học 9 Đơn ca: bạn có biết tên tôi Giới thiệu về bản thân cho tất cả các Tốp ca: em tập múa, em tập hát bạn cùng biết. Dạy cho trẻ kỹ sống, tự phục vụ 10 Hát tập thể: Mẹ ơi, tại sao? Biết yêu thương bố mẹ, biết giúp đỡ Hát tam ca: ba ngọn nến lung linh bố mẹ. Nhảy erobic: cười lên bạn nhé 11 Đồng ca: lớn lên em sẽ làm gì Biết yêu quý các nghề. Múa: em yêu cây xanh Đóng kịch: Cậu bé dũng cảm 12 Hát đồng ca: sắp đến tết rồi Biết ý nghĩa của ngày tết. Sum họp gia Hát đơn ca: bé chúc tết đình. Múa: hoa lá mùa xuân 1 Nhảy erobic: con cào cào Biết yêu quý và bảo vệ các loài động Đóng kịch: ba con gấu vật 2 Tam ca: em đi qua ngã tư đường phố Biết tham gia giao thông, biết đèn đỏ Đồng ca: bé học luật giao thông cùng múa phụ thì dừng, đèn xanh thì đi và đèn vàng thì họa đi chậm lại. 3 Hợp sướng: những khúc nhạc hồng Biết nhiều các hiện tượng tự nhiên Hát múa: mùa hè như mưa, sấm chớp, mùa hè, mùa đông. 4 Ví dụ: Tháng 12: tôi chọn bài hát “em yêu cây xanh” với hình thức hát đồng ca Múa tập thể: “em yêu cây xanh” Trong quá trình học biểu diễn cô khuyến khích trẻ giao lưu giữa các bạn với nhau ví như trẻ đang múa hay hát có thể nhìn nhau và nhìn sang bạn 10/21
để giao lưu nét mặt, để xem bạn mình múa bay biểu diễn như thế nào, thể hiện tinh thần đoàn kết. Với các kế hoạch giáo dục và sự kiện khác tôi luôn hướng trẻ biểu diễn sao cho trẻ thể hiện toát lên được những kiến thức cơ bản nhất với mục tiêu cần đạt của kế hoạch đó một cách có hiệu quả. Với mục tiêu và yêu cầu cô đưa ra nâng cao hơn sau từng sự kiện, vì trẻ cũng đã quen cô, quen bạn, hiểu biết của trẻ cũng như các kỹ năng và kinh nghiệm của trẻ cũng được tích lũy và thể hiện trong quá trình học và biểu diễn qua các sự kiện cũng tốt hơn.Vì vậy khi tổ chức cô khơi gợi cho trẻ tự nêu ra ý tưởng mà mình định biểu diễn, biết biểu diễn nhiều hình thức thay đổi, biết tự giao lưu với các bạn để biểu diễn tiết mục đó thật hay và dí dỏm, tự nhiên. Ví dụ: Với kế hoạch giáo dục tháng 1: Tôi cho trẻ biểu diễn 4 hình thức khác nhau trong 1 bài hát, trước khi biểu diễn tôi hỏi ý kiến trẻ về hình thức mà trẻ muốn thể hiện như: Trong tháng này các con đã biết đến bài hát nào? Và bài hát đó các con muốn thể hiện dưới hình thức nào? Bài “sắp đến tết rồi” hát đồng ca và 1 bạn sẽ làm dàn nhạc trưởng, có 1 nhóm bạn múa phụ họa và 1 nhóm sẽ làm ban nhạc đánh đàn cho các bạn thể hiện. Ở bài hát này sẽ thu hút được đông đảo các bạn tham gia vì có tới 4 hình thức thể hiện 1 lúc đó là: làm ca sĩ, làm vũ công múa, làm nhạc trưởng và làm ban nhạc. Trẻ sẽ có lựa chọn phù hợp cho mình. 3. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường phong phú 3.1. Trong lớp học Việc xây dựng môi trường góc âm nhạc, đa dạng phong phú thực hiện theo kế hoạch từng tháng, mỗi giáo viên cần tự tìm tòi học hỏi tạo ra những đồ dùng tự tạo như phách tre, nơ cài đầu, cài tay hay những mũ con vật có nhiều màu sắc đẹp, những bộ trang phục tự tạo phù hợp với chủ đề được làm bằng những vật liệu phế thải như báo, giấy gói hoa, vỏ hộp sữa, hay những vật liệu bằng thiên nhiên như: lá cây, cánh hoa…. Tạo ra những bộ trang phục mang tính chất hài hước, đẹp, hấp dẫn nhằm thu hút trẻ tham gia biểu diễn, thích biểu diễn và thoả mãn tính tò mò ham hiểu biết. Các đồ dùng dụng cụ, trang phục để ở các góc cần sắp xếp gọn gàng, an toàn, màu sắc hấp dẫn với trẻ đảm bảo tính bền và linh hoạt khi sử dụng 11/21
trẻ dễ lấy, dễ cất, thích thú, tiện lợi. Và được thay đổi phù hợp theo đúng kế hoạch từng tháng trong năm học. Hình ảnh: đạo cụ, các trang phục biểu diễn tự tạo 3.2. Ngoài lớp học Xây dựng góc chợ quê như trưng bày một số thực phẩm các vùng miền, các loại hoa quả, các bộ trang phục biểu diễn tự tạo, các tranh ảnh về hoạt động biểu diễn của các bạn nhỏ trên khắp cả nước. Phòng nghệ thuật luôn sạch sẽ, đầy đủ dụng cụ trang thiết bị cho trẻ hoạt động tập luyện cho trẻ. Môi trường quanh sân trường luôn sạch sẽ, thoáng mát để cho trẻ thoải mái hoạt động. 3.3. Tham mưu Ban giám hiệu nhà trường Trong năm học, nhà trường thường tổ chức những buổi cho trẻ đi tham quan thực tế một số địa điểm tại địa phương như đền, chùa, nhà thờ, những khu vui chơi…có các buổi biểu diễn văn nghệ. Ngoài những địa danh đó ra tôi tham mưu Ban Giám hiệu và đồng nghiệp cho trẻ tham gia vào các buổi biểu diễn lớn của trường và của địa phương. Nếu có thể hơn nữa là có các ca sĩ, nhạc sĩ, ban nhạc thật sự, để trẻ được tận mắt chứng kiến, nghe, xem biểu diễn và được giao lưu với những hoạt động thực tế, như vậy sẽ rất bổ ích với trẻ, trẻ thấy được hình ảnh mình trên sân khấu đó và giúp trẻ hứng thú, tự tin muốn biểu diễn, muốn thể hiện mình. 4. Biện pháp 4: Lồng ghép kỹ năng biểu biễn văn nghệ vào các hoạt động một ngày của trẻ 4.1 Đón trẻ Vào buổi sáng, khi trẻ đến trường với trạng thái ở mỗi trẻ khác nhau. Nếu như trẻ nghe được những bài hát có chủ đề về trường lớp, bạn bè thì trẻ sẽ cảm thấy hứng thú hơn, thích đến trường hơn. Cô cho trẻ xem băng đĩa để 12/21
trẻ có thể bắt chước các điệu múa, nhún nhảy cùng các bạn. Dần dần hình thành ở trẻ ý thức hứng thú quan sát, ham hiểu biết, phát triển tai nghe. Ví dụ: Tôi thường mở cho trẻ nghe những bài hát: Em đi mẫu giáo, Trường chúng cháu đây là trường mầm non, Vui đến trường, Lời chào buổi sáng..... để tạo cho trẻ không khí vui tươi thích đến trường , yêu quí trường mầm non. 4.2. Thể dục sáng Hoạt động thể dục sáng được lồng ghép âm nhạc thì hiệu quả rất cao, trẻ rất là hứng thú tham gia, giúp giáo viên bớt mệt mỏi khi phải dùng các hiệu lệnh khác để hướng dẫn trẻ. Âm nhạc còn có tác dụng giúp trẻ biết chú ý theo đúng nhịp điệu của nhạc để thực hiện đúng các động tác thể dục một cách nhịp nhàng và thể dục sáng sẽ đạt hiệu quả toàn diện, kích thích trẻ hứng thú, sảng khoái bước đi. Các bài hát, nhạc tôi thường chọn cho thể dục sáng thường có tiết tấu vui, nhịp nhàng và nhất là theo từng chủ đề. Ví dụ: chủ đề tết và mùa xuân kết hợp bài: Sắp đến tết rồi, ngày tết quê em... Chủ đề thế giới động vật kết hợp bài con cào cào... Hình ảnh: cô và trẻ tập thể dục sáng theo điệu nhạc bài hát 4.3. Hoạt động học * Giờ học hát: Ví dụ: chủ đề “Nghề nghiệp” khi tôi dạy với đề tài: “cháu yêu chú bộ đội” tôi đóng vai làm chú bộ đội và cho mộ trẻ đóng vai 1 chú bộ đội ngoài đảo xa để gây sự hứng thú cho trẻ. Khi trọng tâm là dạy hát thì tôi tổ chức cho tr ẻ hát to hay hát nhỏ, hát nối tiếp. Hát chậm, âm lượ ng tiếng hát vừa phải không quá to , không quá nhỏ. Khẩu hình miệng mở to vừa ph ải, lấy hơi thật sâu khi hát, tập cho trẻ hát theo cô thấm nhuần âm điệu nhịp điệu bài hát trướ c khi tập cho trẻ hát từng câu, từng âm tiết khó dướ i nhiều hình thức, kích thích để 13/21
trẻ thấy học mà chơi. Tư thế đứng hát tay buông xuôi tự nhiên, cách cầm micro, m ắt và đầu để tự nhiên. Hình ảnh: trẻ học hát ở lớp và trên phòng nghệ thuật cùng các bạn *Giờ học múa: Lựa chon nội dung thích hợp để hướng dẫn những trẻ kém hơn như cô lựa chọn những động tác đơn giản có ý nghĩa biểu cảm để dạy cho trẻ như bài “hoa lá mùa xuân”, “múa nón”… Các động tác ngắn, dễ. Cô tập cùng trẻ nhiều lần tứ đầu đến cuối bài. Sau mỗi lần múa thì khi cô làm mẫu cho trẻ xem động tác phải chậm rõ ràng từng chi tiết chuyển động. Cô quay mặt về phía trẻ làm động tác cùng chiều với trẻ. Động tác của cô phải đẹp có sự thu hút và hấp dẫn trẻ. Khi tập cho tr ẻ tốt nh ất là tập cho trẻ theo từng nhóm nhỏ. Trong quá trình tập cần đảm bảo cho lớp có hứng thú nhưng phải chú ý đến trật tự (theo tổ chức lần lượt b ằng cách nhóm này tập thì nhóm kia ngồi hát hoặc quan sát bạn múa) . Hình ảnh: trẻ tập múa * Nhảy erobic: 14/21
Rèn cho trẻ kỹ năng biểu diễn khi nhảy động tác phải dứt khoát, khỏe mạnh. Phong cách biểu diễn khi nhảy, tập cho trẻ từ động tác dễ đến động tác khó. Với trẻ mầm non cần nhẹ nhàng, tạo hứng thú thì trẻ mới yêu thích bộ môn nhảy erobic. Ví dụ: Nhảy erobic bài: “bé yêu biển lắm”. Cho trẻ nghe và cảm thụ nhịp điệu tiết tấu của nhạc, cô làm mẫu và cho trẻ quay mặt vào gương để trẻ có thể nhìn thấy hình ảnh và tư thế nhảy của mình đã đúng chưa, đồng thời trẻ sẽ hứng thú và yêu thích bộ môn nhảy hơn nữa. Hình ảnh: trẻ tập nhảy erobic 4.4. Hoạt động góc Góc âm nhạc: là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của mình, trẻ có thể làm quen, ôn luyện, củng cố vận dụng phát triển những kỹ âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Tôi luôn chú ý phòng học, góc âm nhạc một cách phù hợp và chú ý bố trí, sắp xếp các dụng cụ, đồ dùng âm nhạc tạo môi trường gần gũi thoải mái cho trẻ. Cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh khác nhau như: các loại lon, thùng thiếc, hột hạt, các loại sỏi cuội, dụng cụ nhà bếp, khối gỗ. Giấy báo hoặc giấy phế liệu có kích cỡ lớn tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu váy áo... theo ý tưởng cá nhân, phục vụ chơi vũ hội hóa trang, nhảy múa tự do. 15/21
Hình ảnh: Trẻ chơi góc âm nhạc 4.5. Hoạt động ngoài trời Có thể cho trẻ hát và cô hát cho trẻ nghe những bài hát có giai diệu vui tươi, trong sáng, nội dung gần gũi, dễ hiểu, phù hợp với hoàn cảnh thiên nhiên, sự vật hiện tượng trẻ đang tiếp xúc nhằm gây ấn tượng và làm giàu cảm xúc cho trẻ trước vẻ đẹp của thiên nhiên và giáo dục trẻ thông qua nội dung, lời ca của bài hát. Cô cho trẻ quan sát cây “hoa sữa”, sau khi quan sát xong tập cho trẻ hát bài “em yêu cây xanh”...Qua đó trẻ sẽ được củng cố lại bài hát cũ hoặc làm quen với bài hát mới. Giáo dục trẻ trồng cây, có ý thức chăm sóc và bảo vệ cây xanh. Hình thành cho trẻ tình yêu cuộc sống. Trò chuyện về bài hát, giải thích cho trẻ về nội dung lời ca. Hoặc cô cho trẻ tập nhảy sạp trẻ vừa được trải nghiệm kỹ năng nhảy sạp, nghe nhạc dân tộc hiểu biết thêm về các loại hình của các vùng dân tộc. Hình ảnh: Trẻ nhảy sạp và quan sát cây xanh 4.4. Trước giờ ăn ngủ Trước khi vào giờ ăn cô cho trẻ hát những bài vui tươi như bài mời bạn ăn,... trẻ vừa hào hứng vào bữa ăn, ăn ngon miệng hơn. Cô mở đĩa nhạc nhẹ nhàng hay cô hát ru cho trẻ để kích thích trẻ đi vào giấc ngủ nhanh hơn, sâu hơn. 4.5. Hoạt động chiều: Tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc theo ý thích hoặc cho trẻ biểu diễn văn nghệ theo chủ đề. Cô khuyến khích động viên cả lớp cùng tham gia. Đây là cơ hội để trẻ học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và cùng hợp tác biểu diễn. Ngoài ra cô có thể cho trẻ nghe những bài hát thiếu nhi, làn điệu dân ca của quê hương mình, chơi trò chơi dân gian mà trẻ yêu thích. 16/21
Ví dụ: Bài hát “Cô giáo về bản” bài này yêu cầu trẻ phải hát đúng giai điệu và hát bằng giọng tình cảm vui tươi nhịp nhàng. Với hình thức biểu diễn múa hay thể dục nhịp điệu (erobic), yêu cầu trẻ phải thuộc các động tác và tuyến đi lại kết hợp với bạn theo các đội hình mà cô yêu cầu, biết thả hồn vào động tác, nghe nhạc chuẩn, nhún nhảy theo đúng giai điệu tốc độ của bản nhạc, thể hiện đúng tinh thần sắc thái của tiết mục đó. 4.6. Hoạt động nêu gương trẻ Cô động viên, khen ngợi khuyến khích trẻ tự tin hơn nữa trong việc giao lưu với các bạn. Mạnh dạn thể hiện năng khiếu ca hát. 5. Biện pháp 5: Giúp trẻ phát triển kỹ năng biểu diễn văn nghệ trong ngày lễ hội Cô cần tổ chức cho trẻ hoạt động biểu diễn thường xuyên theo như kế hoạch đã đề ra và theo sự kiện từng tháng, các ngày lễ hội lớn trong năm như: ngày khai giảng, bé vui trung thu, ngày nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày quốc tế phụ nữ 8/3, hội thi giai điệu tuổi hồng, hội khỏe măng non, ngày lễ hội của địa phương… Mục đích để rèn và củng cố lại kỹ năng biểu diễn cho trẻ, mặt khác giúp trẻ hiểu và nắm rõ hơn kiến thức của từng chủ đề và biết về ý nghĩa của các ngày lễ, ngày hội trong năm. Hình ảnh: cô và trẻ biểu diễn trên sân khấu Việc tổ chức hoạt động biểu diễn thường xuyên tạo cho trẻ một ý thức rằng sau mỗi giờ học căng thẳng, trẻ lại được vui chơi, được múa hát, được thể hiện khả năng biểu diễn của mình, tạo cho trẻ sự hứng thú mong đợi và háo hức được học, được đến trường. Và hơn thế nữa trẻ được trải nghiệm ở nhiều hình thức sáng tạo của cô, đặc biệt kết quả của việc tổ chức thường xuyên là trẻ có nhiều kinh nghiệm trong khi tham gia biểu diễn, sự giao lưu của trẻ cũng mạnh dạn và nhiều mối quan hệ giữa các hoạt động được liên 17/21
kết chặt chẽ và linh hoạt hơn. Trẻ tự tin dần trong các lần tổ chức hoạt động, hình thức trẻ biểu diễn phong phú hơn, đa dạng hơn và trẻ hưởng ứng tích cực trong giờ hoạt động biểu diễn âm nhạc. Một số hình ảnh các bé tham dự hội thi “Giai điệu tuổi hồng” của PGD thị xã tổ chức. Hình ảnh: Trẻ biểu diễn trên sân khấu Trao đổi thân thiện với trẻ sau khi trẻ chơi: Sau khi trẻ biểu diễn xong cô nhận xét quá trình biểu diễn với tinh thần động viên khen ngợi trẻ đã thực hiện được với những yêu cầu cô đã đề ra. Cùng với những sự động viên đó, sau những giờ giải lao, giờ đón trẻ, trả trẻ với những trẻ thực hiện tốt tôi hỏi những trẻ đó: con thích biểu diễn hình thức nào nhất? Và con thích biểu diễn với những trang phục đạo cụ nào? Vì sao?... Để từ đó tôi có thể nắm bắt được sở thích của trẻ rõ hơn, như vậy sẽ có những hình thức và giải pháp phù hợp giúp trẻ biểu diễn tốt. Đặc biệt với những trẻ trong quá trình biểu diễn còn chưa hứng thú hay không tập biểu diễn với đạo cụ, tôi đều hỏi để tìm ra nguyên nhân. Có thể do trẻ không muốn tập và biểu diễn dưới hình thức đó, hoặc không thích bạn này bạn kia, hoặc do trẻ mệt…rồi tìm cách giải quyết giúp trẻ hứng thú. Với lớp tôi chủ nhiệm, thực hiện theo đúng kế hoạch một ngày, giờ nào việc đó cả cô và trẻ đều có thói quen tốt, giờ hoạt động biểu diễn nói riêng, sau khi chuẩn b ị tr ẻ đã biết tự dàn dựng vai diễn, hình thức biểu biễn cho mình, không còn phụ thuộc vào cô, biết phối hợp với các bạn để cùng biểu diễn. Tr ẻ nhanh nh ẹn lôi cuốn đượ c trẻ rụt rè cùng hoạt động, khiến giờ hoạt động biểu diễn không còn nặng nề, cô không còn ngại khi tổ chức cho trẻ biểu di ễn n ữa. Trong gi ờ tr ẻ hi ếu động, hay nghịch cũng giảm dần sau mỗi lần cô trao đổi thân thiện, giáo dục trẻ. 6. Biện pháp 6: Phối kết hợp với phụ huynh nh ằm nâng cao kỹ năng biểu diễn cho trẻ 18/21
Để thực hiện công tác chăm sóc và giáo dục trẻ đạt kết quả cao ngay từ đầu năm học bản thân tôi cùng với giáo viên ở lớp thường xuyên trao đổi với phụ huynh vào giờ đón và trả trẻ, để cùng với phụ huynh khắc phục những kiến thức kỹ năng và hành vi, ngôn ngữ còn hạn chế của trẻ, từ đó giúp trẻ tiến bộ hơn. Vào dịp các ngày lễ lớn, một số phụ huynh của lớp cũng nhiệt tình tới làm đồ dùng, trang trí sân khấu cùng các cô. Một số phụ huynh còn rất sôi nổi tham gia vào các tiết mục biểu diễn cùng với trẻ, qua đây phụ huynh có thể giao lưu hòa nhập được với nhà trường, tạo ra mối quan hệ gắn bó thân thiết và một phần cũng thấu hiểu được sự vất vả của các cô, sự đồng cảm dẫn đến đồng tình và nhiệt tình ủng hộ các cô về cơ sở vật chất, ủng hộ thêm về trang phục, đạo cụ để phục vụ cho hoạt động biểu diễn văn nghệ được phong phú hơn. Hình ảnh: phụ huynh trang trí sân khấu và vườn cổ tích V. KẾT QUẢ SAU KHI ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP TRÊN 1. Đối với trẻ Qua thời gian tổ chức như vậy đa số trẻ lớp tôi trong giờ hoạt động biểu diễn diễn ra sôi nổi hơn, trẻ hoạt động tích cực, nhanh nhẹn và mạnh dạn trong quá trình biểu diễn. Trẻ được tiếp thu những kiến thức cơ bản về thế giới xung quanh qua những ca từ của những bài hát dân gian, những điệu múa uyển chuyển, hay những động tác thể dục nhịp điệu vui nhộn... Các cháu mới đi lớp đầu tiên chưa mạnh dạn , chưa tự tin, chưa hoà nhập các hoạt động, bây giờ cũng đã nhanh nhẹn tự tin và phối hợp chơi với các bạn rất ăn ý. Sự giao lưu giữa các trẻ diễn ra nhiều hơn, trẻ hoà nhập vai diễn của mình một cách tự nhiên không phụ thuộc vào bạn và người hướng dẫn. Trẻ thích thú khi được tham gia vào các hoạt động biểu diễn của trường, lớp, của địa phương. 19/21
Kết quả cụ thể như sau: Trước khi Nội Kết thúc học kỳ I thực dung STT nghiệm thực Số trẻ Tỉ lệ Tỷ lệ nghiệm Đạt Tỉ lệ % Không đạt Tỉ lệ % đạt % tăng 1 Trẻ có kỹ năng 8 14,8 46 85,2 15 27,7 12,9 biểu diễn tốt 2 Trẻ mới có 18 39,1 28 60,9 35 89,7 50,6 kỹ năng biểu diễn 3 Trẻ chưa có 28 51,8 0 0 5 12,8 36,5 kỹ năng biểu diễn Như vậy sau khi thực hiện những biện pháp trên, với hoạt động biểu diễn của trẻ lớp tôi từ đầu năm đến cuối học kỳ 1 có sự thay đổi đáng kể. 2. Đối với phụ huynh Kết quả 100% phụ huynh ủng hộ nhiệt tình trong mọi hoạt động, từ việc ủng hộ về vật chất, đến tinh thần, luôn giúp đỡ các cô mỗi khi các cô nhờ vào các dịp cần thiết, luôn mong muốn con mình được tham gia vào các hoạt động của lớp và của nhà trường, giúp đỡ nhà trường thực hiện các hoạt động chuẩn bị cho các ngày lễ lớn để các hoạt động đó được thành công và đạt kết quả cao. Qua những lần trao đổi với phụ huynh để cùng nhau dạy con những mặt con còn hạn chế, còn nhút nhát, thông qua hoạt động biểu diễn nói riêng và các hoạt động giáo dục nói chung tôi đã nhận được rất nhiều phản hồi tốt từ phụ huynh. Có nhiều phụ huynh trao đổi với tôi rằng: “rất cảm ơn các cô, nhờ các cô, nhờ hoạt động biểu diễn mà cháu nhà tôi giờ đã nhanh nhẹn, mạnh dạn hơn, không còn nhút nhát như trước nữa, tôi cũng không ngờ là con tôi lại có thể biểu diễn tự nhiên trên sân khấu được như vậy…” Đó cũng chính là những lời động viên dành cho giáo viên chúng tôi để chúng tôi có động lực hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ trồng người của mình. Chính vì vậy mà phụ huynh luôn nhiệt tình ủng hộ chúng tôi, hiểu được tầm quan trọng của việc đưa con tới trường, tỷ lệ cho con nghỉ học tự do đã giảm đáng kể. 3. Đối với giáo viên Hiểu rõ đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi mẫu giáo từ đó lập kế hoạch hoạt động giáo dục và kế hoạch hoạt động biểu diễn phù hợp với trẻ lớp mình. 20/21