Sáng kiến kinh nghiệm: Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường THPT

Tên SKKN: QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP<br /> CỦA HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT<br /> <br /> <br /> I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br /> Trong quá trình dạy học, kiểm tra đánh giá là một hoạt động tất yếu, là<br /> một khâu rất quan trọng. Ngay trong nghị quyết số 29 – NQ/TW Đại hội Đảng<br /> toàn quốc lần thứ XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo ở phần<br /> giải pháp thứ ba trong các giải pháp thực hiện có nêu: đổi mới căn bản hình thức<br /> và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục đào tạo. Ngày 13<br /> tháng 06 năm 2012 Thủ tướng chính phủ đã ban hành quyết định số 711/QĐ-<br /> TTg phê duyệt "Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020". Trong chiến lược<br /> nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn<br /> luyện theo hướng phát huy tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự<br /> học của người học...Thực hiện định kỳ đánh giá quốc gia về chất lượng học tập<br /> của học sinh phổ thông nhằm xác định mặt bằng chất lượng và làm căn cứ đề<br /> xuất chính sách nâng cao chất lượng giáo dục của các địa phương và cả nước”.<br /> Công văn số 5466/BGDĐT-GDTrH ngày 07 tháng 8 năm 2013 hướng<br /> dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục Trung học năm học 2013-2014 của Bộ Giáo<br /> dục và đào tạo và công văn số 1896 /SGDĐT-GDTrH hướng dẫn thực hiện<br /> nhiệm vụ Giáo dục Trung học phổ thông năm học 2013-2014 của Sở Giáo dục<br /> và đào tạo Đồng Nai cũng đã nêu một trong những nhiệm vụ trọng tâm của<br /> trường trung học phổ thông là : “Tiếp tục tập trung chỉ đạo đổi mới đồng bộ<br /> phương pháp dạy học và giáo dục, đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và<br /> rèn luyện của học sinh; tạo ra sự chuyển biến tích cực, rõ nét về chất lượng và<br /> hiệu quả hoạt động giáo dục trung học.”<br /> <br /> Để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, giáo viên phải xem đánh<br /> giá là quá trình và là một phần không thể thiếu trong hoạt động giảng dạy của<br /> mình. Mặt khác việc kiểm tra đánh giá cần được hiệu trưởng sử dụng để hướng<br /> dẫn học sinh học, giáo viên giảng dạy và giám sát, nâng cao chất lượng giảng<br /> dạy.<br /> Sau khi tham gia lớp bồi dưỡng cán bộ quản lí kết hợp với thực tiễn quản<br /> lý việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh, tôi quyết định chọn đề tài<br /> “QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC<br /> SINH Ở TRƯỜNG THPT” nhằm đánh giá đúng thực trạng và đề ra một số<br /> giải pháp về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh, góp phần nâng cao<br /> chất lượng và hiệu quả giáo dục trong nhà trường nói riêng và đáp ứng yêu cầu<br /> đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo nói chung.<br /> II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN<br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> Việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trong trường trung<br /> học phổ thông rất quan trọng trong quá trình dạy học. Việc kiểm tra thường<br /> xuyên, kiểm tra định kỳ theo quy định, cho điểm chính xác có ý nghĩa rất lớn, nó<br /> Trang 1<br /> tạo được sự công bằng trong học tập cho học sinh, khích lệ học sinh làm cho các<br /> em nhận ra được năng lực thực sự để tự bổ sung hoàn thiện mình, đồng thời qua<br /> đó người thầy nắm được chất lượng đào tạo của mình, khả năng tiếp thu của học<br /> sinh để từ đó người thầy có những điều chỉnh về phương pháp dạy học cho phù<br /> hợp. Mặt khác, kết quả đánh giá chính xác của giáo viên giúp cho nhà quản lý<br /> giáo dục nắm được chất lượng của hoạt động dạy học trong nhà trường, từ đó<br /> đưa ra những chiến lược phát triển nhà trường hợp lý và khả thi.<br /> Trong những năm qua, việc đổi mới phương pháp trong hoạt động dạy và<br /> học là một nhiệm vụ cấp thiết và có tầm quan trọng chiến lược; đây là nhiệm vụ<br /> của mọi thành viên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Trong các nội dung đổi<br /> mới ấy, hoạt động kiểm tra đánh giá học sinh có vai trò quan trọng trong việc<br /> nâng cao chất lượng giáo dục.<br /> Kiểm tra và đánh giá học sinh là nhiệm vụ thường ngày của giáo viên.<br /> Trong xu hướng chung của sự phát triển và đổi mới, công tác kiểm tra đánh giá<br /> cũng phải có những thay đổi tích cực, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của<br /> xã hội.<br /> 2. Cơ sở thực tiễn<br /> Quy định về kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh đã được nêu<br /> rõ trong điều lệ trường trung học ( điều 28), thông tư 58 của Bộ Giáo dục và đào<br /> tạo. Tuy nhiên, thực tế việc giáo viên kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học<br /> sinh đôi khi vẫn còn tiêu cực làm cho xã hội chưa yên tâm và tin tưởng vào chất<br /> lượng đào tạo của nhà trường.<br /> Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh là hoạt động bắt buộc và<br /> quen thuộc đối với tất cả giáo viên đứng lớp. Nhưng phần lớn các giáo viên có<br /> quan niệm việc ra đề kiểm tra cho học sinh đơn giản là có điểm số ghi vào sổ<br /> điểm để cuối học kì cuối năm đánh giá xếp loại học sinh.<br /> Hiện tượng tiêu cực trong hoạt động dạy thêm học thêm vẫn còn, giáo<br /> viên còn dùng con điểm để khống chế học sinh cũng là một hệ lụy ảnh hưởng rất<br /> lớn đến sự công tâm của người giáo viên trong việc kiểm tra đánh giá kết quả<br /> học tập của học sinh.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 2<br /> III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP<br /> Kế hoạch hành động nâng cao chất lượng công tác đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường THPT dự kiến thực<br /> hiện trong một năm ( từ tháng 8/2013 đến tháng 7/2014):<br /> STT Nội dung Mục tiêu cần đạt Người thực Cách thức thực hiện, Khó khăn, Biện pháp<br /> công việc hiện điều kiện thực hiện rủi ro khắc phục<br /> 1 Giáo dục, - Nâng cao ý thức, động - Ban giám - Thực hiện từ đầu năm - Thái độ chủ - Giáo dục<br /> tuyên truyền cơ đúng đắn trong học hiệu học ( lần họp cơ quan quan, ỷ lại, thường xuyên,<br /> chủ trương, tập, rèn luyện của học đầu tiên) thói quen liên tục<br /> phương pháp sinh. - Giáo viên bộ không đúng từ<br /> kiểm tra, đánh môn - Thực hiện thông qua trước - Lắng nghe<br /> giá kết quả học - Giáo dục ý thức tổ các buổi sinh hoạt tập phản ánh để<br /> tập của học chức kỷ luật, tính trung - Đoàn thanh thể như: chào cờ đầu - Sự vô cảm, xử lý kịp thời<br /> sinh của nhà thực thẳng thắn, ý thức niên tuần, sinh hoạt chủ thiếu trách<br /> trường trong trách nhiệm với bản - Giáo viên nhiệm, hoạt động ngoại nhiệm ( có thể<br /> năm học. thân. chủ nhiệm khoá, hoạt động ngoài có) ở một số<br /> giờ lên lớp,… giáo viên<br /> - Tạo tâm thế đúng đắn - Học sinh<br /> cho người giáo viên khi<br /> thực hiện nhiệm vụ của<br /> mình<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 3<br /> STT Nội dung Mục tiêu cần đạt Người thực Cách thức thực hiện, Khó khăn, Biện pháp<br /> công việc hiện điều kiện thực hiện rủi ro khắc phục<br /> 2 Tổ chức cho - Giáo viên nắm vững - Ban giám - Thực hiện từ đầu năm - Sự thiếu tinh - Nhắc nhở<br /> giáo viên học quy chế kiểm tra đánh hiệu học ( lần họp cơ quan thần trách thường xuyên,<br /> tập lại thông tư giá xếp loại học sinh đầu tiên) nhiệm ( có thể liên tục.<br /> 58, hướng dẫn - Giáo viên bộ có) ở một số<br /> thực hiện công - Giáo viên nắm vững môn giáo viên<br /> tác khảo thí quy định về kiểm tra,<br /> của nhà trường công tác ra đề, coi kiểm - Giáo viên<br /> tra, chấm bài, ghi điểm, chủ nhiệm<br /> đánh giá kết quả học<br /> tập của học sinh sau<br /> thống kê điểm<br /> 3 Kiện toàn hoạt - Các thành viên nắm rõ - Phó hiệu - Triển khai từ đầu năm - Chưa có chế - Tham mưu<br /> động của bộ nội dung công việc, trưởng phụ học độ bồi dưỡng đề xuất tìm<br /> phận khảo thí phối hợp thực hiện hiệu trách khảo thí hướng hỗ trợ<br /> quả - Xây dựng kế hoạch -Năng lực<br /> - Nhân viên tổ hoạt động cụ thể nắm bắt và xử - Chỉ đạo quản<br /> - Xử ký, nắm bắt thông hành chính lý thông tin lý chặt chẽ<br /> tin ngược và phản ánh -Năng lực nắm bắt và không kịp<br /> lại cho lãnh đạo đơn vị xử lý thông tin của các thời, thiếu<br /> thành viên phải tốt chính xác dễ<br /> gây mất đoàn<br /> kết trong giáo<br /> viên và trong<br /> cả học sinh<br /> <br /> Trang 4<br /> STT Nội dung Mục tiêu cần đạt Người thực Cách thức thực hiện, Khó khăn, Biện pháp<br /> công việc hiện điều kiện thực hiện rủi ro khắc phục<br /> 4 Đổi mới - Chính xác, khách - Các tổ trưởng - Phương pháp dạy học - Năng lực - Giáo dục ý<br /> phương pháp, quan, công bằng chuyên môn, phải có sự chyển biến chuyên môn thức, tuyên<br /> hình thức ra đề giáo viên cốt tích cực giúp học sinh và tinh thần truyền chủ<br /> kiểm tra - Đúng chuẩn kiến thức, cán ở các bộ hình thành năng lực tự trách nhiệm trương<br /> kỹ năng môn học và tự đánh giá với nghề<br /> nghiệp của - Đưa vào quy<br /> - Phù hợp với đối tượng - Giáo viên - Hệ thống câu hỏi chế thi đua<br /> học sinh một bộ phận<br /> chủ nhiệm kiểm tra đánh giá cũng giáo viên chưa<br /> - Phân hoá được học cần thể hiện sự phân đáp ứng<br /> - Ban đại diện hoá ( thông thường<br /> sinh cha mẹ học 50% biết, hiểu, 25% - Nhận thức từ<br /> - Rèn luyện cho học sinh các lớp và vận dụng, 25% vận phía gia đình<br /> sinh năng lực tự kiểm trường dụng nâng cao) học sinh chưa<br /> tra, tự đánh giá kết quả cao<br /> học tập của bản thân và - Sử dụng phiếu liên lạc<br /> của người khác điện tử giữa nhà trường<br /> và gia đình hiệu quả<br /> - Giúp gia đình học sinh hơn<br /> và cộng đồng có biện<br /> pháp phối hợp cùng nhà<br /> trường<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 5<br /> STT Nội dung Mục tiêu cần đạt Người thực Cách thức thực hiện, Khó khăn, Biện pháp<br /> công việc hiện điều kiện thực hiện rủi ro khắc phục<br /> 5 Lập kế hoạch - Đảm bảo tính khách - Ban giám - Thực hiện đầu năm, - Thời gian - Tìm giải<br /> kiểm tra chung quan, công bằng, chính hiệu cụ thể hoá từng học kỳ thực hiện pháp tối ưu để<br /> xác trùng với các khắc phục khi<br /> - Tổ trưởng - Tổ trưởng chuyên kế hoạch khác găp phải. Phối<br /> - Học sinh và giáo viên môn chịu trách nhiệm của nhà hợp với các bộ<br /> chủ động kế hoạch học - Giáo viên bộ triển khai, thực hiện,<br /> môn trường phận khác<br /> tập, ôn tập để đạt hiệu kiểm tra, nhắc nhở trong nhà<br /> quả cao về kết quả học - Giáo viên - Chấm trả bài trường nhịp<br /> tập của học sinh - Ban giám hiệu kiểm không kịp thời nhàng<br /> chủ nhiệm tra đột xuất, định kỳ<br /> - Học sinh - Giáo viên - Công khai<br /> không cẩn quy trình<br /> thận nhầm chấm bài cho<br /> điểm của học toàn thể học<br /> sinh sinh và phụ<br /> huynh học<br /> sinh<br /> - Tiếp nhận và<br /> xử lý kịp thời<br /> thông tin, phản<br /> hồi giáo viên,<br /> học sinh, phụ<br /> huynh<br /> <br /> <br /> Trang 6<br /> 6 Thống kê kết - Đánh giá phân tích - Ban giám - Thực hiện sau mỗi đợt - Phụ thuộc - Sử dụng<br /> quả sau kiểm chất lượng học sinh từ hiệu kiểm tra chung vào đường đường truyền<br /> tra đó điều chỉnh phương truyền mạng dữ liệu ổn<br /> pháp dạy phù hợp để - Tổ trưởng mạnh hay yếu, định<br /> học sinh học tập tốt hơn - Giáo viên bộ lỗi đường<br /> truyền - Giáo viên tin<br /> - Học sinh tự đánh giá môn học hỗ trợ<br /> bản thân - Giáo viên - Máy tính bị<br /> chủ nhiệm hư<br /> <br /> 7 Xây dựng - Có thể chủ động trong - Ban giám - Thực hiện sau mỗi đợt - Đề trùng - Xây dựng ma<br /> ngân hàng đề công tác kiểm tra hiệu kiểm tra, cuối học kỳ. nhau trận đề<br /> - Quá trình tạo đề từ - Tổ trưởng - Độ khó của - Giáo viên ra<br /> ngân hàng đề sẽ tạo ra các câu hỏi đề theo đúng<br /> đề kiểm tra có tính - Giáo viên bộ khác nhau ma trận, ghi rõ<br /> khách quan cao, công môn mức độ khó<br /> bằng cho học sinh - Đề có khi lên từng câu<br /> còn sai sót hỏi<br /> - Tổ trưởng<br /> kiểm tra đề: độ<br /> khó, tính chính<br /> xác có đúng<br /> theo yêu cầu<br /> của ma trận đề<br /> <br /> <br /> <br /> Trang 7<br />  IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI<br /> Trong năm qua kết quả kiểm tra đánh giá kết quả học tập học sinh ở đơn<br /> vị đã có những thay đổi đáng kể về hình thức và nội dung như :<br /> - Quán triệt , chỉ đạo giáo viên trong đơn vị thực hiện công tác kiểm tra-<br /> đánh giá học sinh trước đây là theo qui chế 40, thông tư 51 và nay là theo thông<br /> tư 58 của Bộ Giáo dục và đào tạo<br /> - Tiến hành công tác đánh giá kiến thức học sinh theo chuẩn kiến thức, kĩ<br /> năng<br /> - Triển khai công tác xây dựng ngân hàng dữ liệu bộ môn để tạo đề kiểm<br /> tra định kì<br /> - Tiến hành kiểm tra tập trung các môn: Toán, Lý, Hóa, Văn, Anh văn<br /> - Công tác coi thi, coi kiểm tra được quan tâm và quán triệt kỹ đến giáo<br /> viên;<br /> - Phân công giáo viên chấm bài chéo giữa các lớp<br /> - Công tác vào điểm, cộng điểm, xếp loại học sinh, in phiếu liên lạc, báo<br /> cáo thống kê số liệu … đều thực hiện bằng máy tính;<br /> - Trong dạy học và kiểm tra, giáo viên và học sinh không còn thái độ chủ<br /> quan như trước đây, chẳng hạn “học cái gì, thì thi cái ấy”. Kết quả xếp loại học<br /> lực học sinh qua các năm gần đây có chuyển biến một cách căn bản (bảng số<br /> liệu sau)<br /> <br /> Tỉ lệ (%) xếp loại học lực của học sinh<br /> Năm học<br /> Giỏi Khá TB Yếu Kém<br /> <br /> 2012 -2013 4,5 27,7 59,1 7,6 1,1<br /> <br /> 2013 -2014 7,2 41,35 45,36 5,98 0<br /> <br /> - Tiêu cực trong hoạt động dạy thêm, học thêm giảm rõ rệt, hiện tượng<br /> học sinh biết trước đề, phân biệt đối xử giữa các học sinh đã giảm đi khá nhiều.<br /> V. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG<br /> Qua nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tiễn, có thể thấy việc nâng cao<br /> chất lượng giáo dục trong trường trung học phổ thông chính là thực hiện nhiệm<br /> vụ và mục tiêu của giáo dục nhằm xây dựng con người mới gắn bó với lý tưởng<br /> độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.<br /> Muốn ổn định và nâng cao chất lượng giáo dục trung học phổ thông cần<br /> thiết phải thay đổi từ việc xây dựng chương trình, nội dung đào tạo đến việc đổi<br /> mới phương pháp dạy học, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh .<br /> Nhận thức rõ vị trí, vai trò của việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của<br /> học sinh trong hoạt động dạy học của nhà trường, đó là khâu quan trọng giúp<br /> nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Hiệu trưởng xác định trong việc<br /> kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh phải đạt mục tiêu: chính xác,<br /> <br /> Trang 8<br /> công bằng, khách quan nên đã tiến hành thực hiện kiểm tra tập trung các môn<br /> như đã trình bày. Kế hoạch kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh phải<br /> được xây dựng rõ ràng, khoa học, dựa trên thực tiễn về nhân lực, vật lực và tài<br /> lực của nhà trường. Mục tiêu của công việc này phải được giáo viên và học sinh<br /> nắm rõ và phải mang tính khả thi. Ban lãnh đạo trường luôn sát cánh với giáo<br /> viên trong công tác này để cùng họ tháo gỡ khó khăn.<br /> Việc nâng cao chất lượng giáo dục bậc trung học phổ thông hiện nay,<br /> ngoài sự nỗ lực của đội ngũ giáo viên và học sinh trong nhà trường, cần sự quan<br /> tâm và hỗ trợ rất lớn của toàn xã hội, vì đó là lực lượng chính thúc đẩy sự phát<br /> triển của đất nước trong giai đoạn hội nhập như hiện nay<br /> Với sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước, của Ngành giáo dục, trên<br /> tinh thần đổi mới toàn diện các mặt giáo dục, với sự nỗ lực không ngừng của đội<br /> ngũ các thầy cô giáo, tôi tin tưởng và hy vọng trong thời gian tới, chất lượng<br /> giáo dục ngày càng phát triển nhằm đạt được mục tiêu chiến lược phát triển giáo<br /> dục mà Đảng và Nhà nước đã đề ra.<br /> Cần hoạch định các chính sách giáo dục mang tính ổn định và bền vững<br /> hơn; có chỉ đạo cụ thể trong việc triển khai các phương pháp đánh giá phù hợp<br /> với đặc thù môn học, cấp học.<br /> Tiếp tục xây dựng biện pháp hạn chế việc dạy thêm, học thêm vì đây là<br /> một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến tiêu cực trong kiểm tra đánh<br /> giá kết quả học tập của học sinh.<br /> Công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ thường xuyên cho giáo viên<br /> đã được tiến hành, tuy nhiên cần tổ chức hiệu quả hơn, mang tính thực tiễn cao,<br /> nên tránh những nội dung mang tính hàn lâm, khả năng vận dụng kém. Bên cạnh<br /> đó, nên thống nhất triển khai đều cho tất cả các môn học để quản lý thuận tiện<br /> hơn<br /> VI. DANH M ỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ<br /> thông có nhiều cấp học, ban hành theo thông tư số 12/2011/TT- BGDĐT ngày<br /> 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.<br /> 2. Luật Giáo dục 2005, số 38/2005/QH11 và Luật sửa đổi, bổ sung của Luật<br /> Giáo dục 2005, số 44/2009/QH12 ngày 25 tháng 11 năm 2009 của Quốc Hội<br /> khóa 12.<br /> 3. Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ<br /> thông ban hành kèm theo Thông tư số 58/2011/TT-BGDĐT ngày 12/12/2011<br /> của Bộ Giáo dục và Đào tạo.<br /> <br /> <br /> <br /> Trang 9<br /> 4. Quy định về dạy thêm, học thêm ban hành kèm theo Thông tư 17/2012/TT-<br /> BGDĐT, ngày 16/5/2012 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Quyết định số<br /> 25/2013/QĐ-UBND, ngày 16/4/2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai.<br /> 5. Trường Cán bộ Quản lý Giáo dục TP.HCM, Tài liệu cán bộ quản lý trường<br /> phổ thông, Lưu hành nội bộ, năm 2013, Module 4, Chuyên đề 9: Quản lý hoạt<br /> động dạy học và giáo dục trong trường phổ thông.<br /> 6. Trường Cán bộ Quản lý Giáo dục TP.HCM, Tài liệu cán bộ quản lý trường<br /> phổ thông, Lưu hành nội bộ, năm 2013, Module 1: Đường lối phát triển Giáo<br /> dục và đào tạo Việt Nam<br /> <br /> <br /> Thống Nhất, ngày 08 tháng 04 năm 2015<br /> Người thực hiện<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nguyễn Thị Xuân Hoa<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Trang 10<br />