Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giải pháp bồi dưỡng, nâng cao chất lượng giáo viên ở trường Trung học cơ sở

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Giải pháp bồi dưỡng, nâng cao chất lượng giáo viên ở trường Trung học cơ sở" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất một số biện pháp xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ ở trường THCS góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục của cấp học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giải pháp bồi dưỡng, nâng cao chất lượng giáo viên ở trường Trung học cơ sở

UỶ BAN NHÂN DÂN HUYỆN HOÀI ĐỨC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ DI TRẠCH ----------  ---------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIẢI PHÁP BỒI DƯỠNG, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ Lĩnh vực/môn : Quản lý Cấp học : Trung học cơ sở Tên tác giả : Lê Thị Loan Đơn vị công tác : Trường THCS Di Trạch Chức vụ : Hiệu trưởng Năm học: 2022 - 2023 MỤC LỤC
1 STT NỘI DUNG TRANG PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ 2 I Lý do chọn đề tài 2 II Mục đích nghiên cứu 3 II Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3 IV Giả thuyết nghiên cứu 3 V Nhiệm vụ nghiên cứu 3 VI Phạm vi nghiên cứu 3 PHẦN II GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4 I Cơ sở lý luận về công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ở 4 trường THCS. II Thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên ở trường THCS 5 III Một số giải pháp về công tác bồi dưỡng nâng cao chất 6 lượng giáo viên ở trường THCS. 1 Nâng tầm hiểu biết, nhận thức của người quản lý, chú trọng việc làm gương trong tập thể. 2 Nâng cao trình độ nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo 6 viên bằng cách tạo lập môi trường tự học, tự bồi dưỡng và hợp tác chia sẻ lẫn nhau 3 Phát huy vai trò của tập thể trong công tác bồi dưỡng. 7 4 Đa dạng hóa, làm mới nội dung bồi dưỡng. 7 5 Đa dạng hóa về hình thức bồi dưỡng. 10 6 Đẩy mạnh công tác thi đua khen thưởng. 12 IV Kết quả thực hiện 14 V Bài học kinh nghiệm 15 PHẦN III PHẦN KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 18
2 PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Giáo dục - đào tạo giữ vai trò hết sức quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia cũng như của toàn nhân loại. Trong bối cảnh hiện nay, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, cùng với quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, đặc biệt là xu thế tất yếu của nền kinh tế tri thức đã tác động mạnh đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có giáo dục. Nhu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đặt ra yêu cầu cho mỗi quốc gia phải không ngừng đổi mới, cải cách hệ thống giáo dục quốc dân để nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả giáo dục. Đổi mới giáo dục cần được thực hiện đồng bộ ở nhiều nội dung, một trong những nội dung quan trọng và cần thiết nhất là đội ngũ giáo viên “Khi giáo dục là quốc sách hàng đầu thì theo đó, xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên là quốc sách của quốc sách đó”. Để đánh giá một đất nước có được coi là mạnh hay không phải nhìn vào giáo dục của họ. Ngày nay đối mặt với những biến đổi vô cùng mạnh mẽ và phức tạp của cuộc sống, sự đổi mới về chương trình giáo dục, sự phát triển của công nghệ thông tin, những mặt trái xã hội, vì vậy việc xây dựng, củng cố và đào tạo bồi dưỡng đội ngũ trong nhà trường THCS với đầy đủ phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn, kỹ năng sống là vô cùng quan trọng. Bởi đội ngũ ấy sẽ tiếp tục truyền lửa tới hàng ngàn, hàng vạn các thế hệ sau. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên là một hoạt động rất quan trọng cần được tiến hành thường xuyên nhằm cập nhật kiến thức mới tiến bộ hoặc nâng cao trình độ cho giáo viên theo yêu cầu của từng bậc học, đặc biệt là nhanh chóng bắt nhịp kịp cùng với việc đổi mới chương trình giáo dục 2018. Để hoạt động bồi dưỡng có hiệu quả, nhà quản lý cần quan tâm đến các yếu tố như mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức, kiểm tra đánh giá kết quả bồi dưỡng giáo viên. Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến công tác giáo dục, đào tạo và bồi dưỡng cán bộ, đảng đã chỉ rõ mục tiêu xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục: “Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chủ trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lí, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”. Vì vậy, xây dựng và phát triển đội ngũ có trình độ sư phạm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục vừa là mục tiêu, vừa là động lực và được coi là một trong những yếu tố quan trọng để thực hiện thành công sự nghiệp đổi
3 mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Do vậy cùng với ngành, nhiệm vụ cấp bách luôn là vấn đề trăn trở của các nhà trường là “Đổi mới công tác quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục” một cách đồng bộ, đặc biệt phải đào tạo, bồi dưỡng từ gốc rễ của vấn đề đó là “Bồi dưỡng nâng cao chất lượng người thầy” có như thế mới nâng cao được chất lượng trong các nhà trường. Xuất phát từ cơ sở lí luận và thực tiễn trên, tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài “ Giải pháp bồi dưỡng, nâng cao chất lượng giáo viên ở trường Trung học cơ sở ” hy vọng góp chút kinh nghiệm, tạo sự chuyển biến tích cực, phát triển trong nhà trường. II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Đề xuất một số biện pháp xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ ở trường THCS góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục của cấp học. III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp nghiên cứu lí luận. - Phương pháp điều tra, trưng cầu ý kiến các trường bạn trong huyện. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. IV. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU a. Khách thể nghiên cứu: Đội ngũ giáo viên ở trường THCS nơi tôi đang công tác. b. Đối tượng nghiên cứu: Đội ngũ giáo viên ở trường THCS. V. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU a. Xác định cơ sở khoa học của công tác bồi dưỡng giáo viên ở trường THCS b. Khảo sát, đánh giá, phân tích thực trạng công tác bồi dưỡng giáo viên ở trường THCS nơi công tác . c. Đề xuất các biện pháp đổi mới công tác bồi dưỡng giáo viên ở trường Trung học cơ sở trong giai đoạn hiện nay. VI. PHẠM VI VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU a. Đề tài được tiến hành nghiên cứu ở trường THCS. Đề tài được thực hiện từ tháng 5 năm 2022 đến tháng 4 năm 2023. b. Phạm vi nghiên cứu: Cán bộ quản lý, giáo viên nhà trường.
4 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ 1. Một số khái niệm Đội ngũ giáo viên trường THCS là những người tham gia trực tiếp vào việc tổ chức quá trình dạy học và giáo dục ở trường THCS. Giáo viên là lực lượng chủ yếu và là những người trực tiếp tổ chức quá trình dạy học. Đội ngũ giáo viên là lực lượng quan trọng nhất trong Hội đồng sư phạm nhà trường làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục, là nhân tố quyết định chất lượng đào tạo của nhà trường. Công tác xây dựng và đào tạo bồi dưỡng đội ngũ là quá trình tạo ra chất mới và sự phát triển toàn diện trong mỗi con người. Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ là trang bị kiến thức, truyền thụ kinh nghiệm, hình thành kĩ năng, hình thành nên phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức, tạo ra năng lực hành động mới tương ứng cho mỗi người. Bồi dưỡng còn là hoạt động nhằm khắc phục mặt hạn chế, phát huy mặt tích cực, bù đắp những thiếu hụt, khiếm khuyết của mỗi giáo viên, giúp họ đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ mới. Bồi dưỡng đội ngũ còn là hoạt động nhằm bổ sung, cập nhật kiến thức, kĩ năng chuyên môn, kỹ năng sống khi mà những kiến thức, kĩ năng được đào tạo trước đây đã lạc hậu không đủ để thực hiện có hiệu quả hoạt động chuyên môn nghiệp vụ trong nhà trường khi mà sự phát triển của khoa học, công nghệ không ngừng đòi hỏi. Biện pháp: Là cách thức, con đường, một phương tiện mang tính điều kiện, do con người sáng tạo ra, nó có thể được sử dụng tiến hành một hoạt động hướng đích nào đó nhằm đem lại hiệu quả cho người sử dụng. 2. Mục tiêu của việc xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ Mục tiêu của việc bồi dưỡng gồm các nội dung: a. Bồi dưỡng tư tưởng phẩm chất chính trị đạo đức, kỹ năng sống, nâng cao nhận thức cho giáo viên, đây là giải pháp quan trọng quyết định. b. Bồi dưỡng kiến thức chuyên môn cho giáo viên, đây là khâu then chốt của công tác bồi dưỡng. c. Bồi dưỡng phương pháp, kỹ năng, nghiệp vụ sư phạm cho giáo viên, đây là khâu quyết định hiệu quả của công tác giáo dục. II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CỦA TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ. - Tình trạng đội ngũ còn thiếu về số lượng, chất lượng đội ngũ chưa cao. Trình độ chuyên môn, kỹ năng xử lý, kỹ năng sống không đồng đều, đội ngũ trẻ nhiệt tình nhưng chưa có kinh nghiệm, chưa mạnh dạn, chưa sáng tạo, thiếu về phương
5 pháp, thiếu về kinh nghiệm giáo dục. Với các đồng chí lớn tuổi đôi lúc bảo thủ, quen với giáo dục cổ truyền, chậm đổi mới, việc phát huy tính tích cực tạo hứng thú cho học sinh chưa cao. - Về năng lực chuyên môn: Một bộ phận giáo viên khả năng đổi mới, sáng tạo, thích nghi với cái mới, để lôi cuốn còn hạn chế, ít gây hứng thú cho người học dễ dẫn đến căng thẳng và áp lực, đôi lúc kiềm chế cảm xúc chưa tốt. Giáo viên đặt nặng vai trò mình là người thầy lên cao quá. Qua dự giờ đột xuất và các đợt thao giảng, sinh hoạt chuyên môn nhiều giáo viên còn chậm thay đổi, lúng túng về phương pháp, về CNTT, lúng túng trong xử lý tình huống, kỹ năng xử lý đối với tình huống đột xuất. Bên cạnh đó có một bộ phận giáo viên đã ra trường nhiều năm nhưng khả năng tổ chức quản lý học sinh còn hạn chế, còn chưa chú trọng việc rèn luyện kỹ năng. - Sự đổi mới trong công tác quản lý của một số cán bộ còn chưa bắt nhịp kịp với sự thay đổi của ngành giáo dục. Cơ chế khen thưởng chưa đáp ứng với thực tế. Đôi lúc khâu chỉ đạo còn thiếu tính quyết đoán, chưa mạnh dạn, hoạt động chuyên môn chưa đầu tư chiều sâu chưa thực sự đáp ứng nhu cầu thực tế.. Một số cán bộ quản lý còn ngại học, nặng tính thành tích dẫn đến đội ngũ mất đi khả năng sáng tạo, tự giác. - Về tư tưởng chính trị và lý tưởng nghề nghiệp: Đa số có lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng lối sống trung thực, giản dị nhưng một số giáo viên chưa thích ứng kịp với công cuộc đổi mới hiện nay. Vẫn có giáo viên chậm đổi mới, ngại đổi mới. - Về lòng nhân ái và bao dung với học sinh: Đại bộ phận giáo viên rất yêu thương học sinh, gần gũi với học sinh, hết lòng vì học sinh, xong vẫn có một só ít do hoàn cảnh cá nhân đặc biệt, do tính cách, do đời sống vật chất tác động ảnh hưởng đến chất lượng, sự tâm huyết, tinh thần trách nhiệm với công việc của mình. Đôi lúc chưa đặt mình vào vị trí của học trò thường yêu cầu quá cao với học sinh, chưa tôn trọng, khoan dung, độ lượng, yêu thương học trò, còn sát phạt, chưa vị tha đối với học sinh. - Về năng lực: Năng lực sư phạm là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của công tác giáo dục. Nhiều giáo viên có kiến thức tốt nhưng thiếu năng lực sư phạm, thiếu kinh nghiệm tổ chức giờ dạy, chưa linh hoạt trong xử lý, ứng xử các tình huống sư phạm. Trong quá trình giáo dục chưa tích hợp tốt các nội dung giáo dục học sinh vào nội dung bài học. Thậm chí có nhiều giáo viên chỉ chú trọng việc “ Dạy chữ” mà chưa thực sự chú ý “ Dạy người”, chưa chú trọng trong việc giáo dục đạo đức học sinh xem đó là việc của giáo viên chủ nhiệm, của
6 Ban giám hiệu, của Tổng phụ trách. Trong công tác chủ nhiệm, có một số giáo viên năng lực thuyết phục, khả năng lôi cuốn chưa cao, chưa có những giải pháp hữu hiệu giáo dục học sinh chậm tiến, cảm hóa học sinh. - Về năng lực tin học: Đa số giáo viên có hiếu biết và sử dụng được máy tính, tuy nhiên một số giáo viên cao tuổi trình độ tin học còn chậm chưa bắt nhịp kịp với hiện tại. III. CÁC BIỆN PHÁP XÂY DỰNG, ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ Ở TRƯỜNG THCS 1. Nâng tầm hiểu biết, nhận thức của người quản lý, chú trọng việc làm gương trong tập thể. Là người quản lý trước hết cần phải có nhận thức đầy đủ, đúng đắn về công tác xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trong đơn vị mình. Để có được một tập thể đoàn kết nhất trí cao, bản thân tôi luôn chú trọng nguyên tắc ba cùng: cùng đồng cam cộng khổ, hết lòng vì giáo viên, nhân viên, cùng hỗ trợ, giúp đỡ, cùng phát triển. Bằng việc luôn gần gũi cấp dưới, cửa phòng Hiệu trưởng luôn mở, cùng làm việc với cấp dưới, tự cam kết đồng sự cùng giáo viên, nhân viên, tự mình đến gần với mọi người. Với những đồng nghiệp có tính cách cá biệt, tôi luôn tìm cách hiểu họ và thương họ nhiều hơn. Xây dựng đội ngũ theo 6 hòa : + Thân hòa : Xây dựng nền nếp làm việc chú trọng cả lý và cả tình yêu thương trong đó, xây dựng quy tắc ứng xử trong cơ quan đảm bảo để mọi người đều được gắn kết với nhau, chung sống hòa thuận, cởi mở, được thông suốt về tư tưởng, được nâng tầm hiểu biết, từ đó cùng có ý thức giữ gìn kỷ luật chung, sống có trách nhiệm, gắn kết với nhau. Để đạt được hiệu quả cao người lãnh đạo cần quan sát, nắm bắt tâm lý, giúp đỡ giải quyết khó khăn mỗi khi cấp dưới gặp vướng mắc và có khả năng nhạy cảm hơn trong mọi việc. + Kiến hòa : Xây dựng văn hóa học tập suốt đời, nâng tầm hiểu biết cho nhau, cùng giới thiệu tuyên truyền những việc làm tốt, những cuốn sách hay, để cùng học tập. + Khẩu hòa: Ban đầu trong nhà trường có thể trăm người trăm ý do hiểu biết, nhận thức chênh nhau vì thế cần xây dựng văn hóa ứng xử cơ quan, trong cuộc họp, trong sinh hoạt chuyên môn chỉ tranh luận chứ không tranh cãi, hơn thua. + Ý hòa : Là người lãnh đạo tôi luôn lắng nghe, gần gũi, chia sẻ ý kiến cá nhân mình với quần chúng đồng thời luôn tạo mối thân thiện để đồng nghiệp, cấp dưới mạnh dạn cùng đưa ra ý tưởng, mục tiêu chung, cùng biểu quyết ý kiến, thống nhất cách thức xây dựng, giữ gìn. Với những việc khó luôn định hướng rõ
7 ràng cho họ, khuyến khích để họ đưa ra ý kiến, giúp đỡ để họ thành công. + Giới hòa: Xây dựng văn hóa nhà trường cùng nhau làm việc, cùng giữ gìn truyền thống nhà trường, cùng cố gắng làm việc, cam kết cùng nhau. Với cấp dưới luôn dùng những từ ái ngữ, nói lời mà họ muốn nghe, khen ngợi động viên kịp thời khi họ cố gắng, cùng nhắc nhở nhau thực hiện cam kết chung. + Lợi hòa : Xây dựng quy chế thi đua khen thưởng, quy chế chi tiêu nội bộ công khai, minh bạch, đảm bảo lợi ích hòa ái, công bằng về lương thưởng, công khai minh bạch. Luôn chú ý đến những khó khăn vướng mắc của cấp dưới, có thể dùng hành vi mang lại lợi ích cho họ như giúp họ qua cơn khốn khó. Luôn có thương yêu, chăm sóc đồng nghiệp như chăm sóc người thân của mình. Để xây dựng tập thể đoàn kết nhất trí, bản thân tôi luôn tích cực tìm tòi, tự học hỏi nâng tầm trí tuệ. Trong công việc chú trọng việc làm gương, không ngại khó ngại khổ, không quan liêu, hách dịch, dốc sức dốc lòng làm việc cùng nhân viên, cùng tâm sự trò chuyện khi rảnh rỗi. Khi có việc không vừa ý tôi luôn chú ý kiềm chế cảm xúc bản thân, nhắc nhở bằng cả tấm lòng, chứ không bằng cảm giác khó chịu. Tôi tâm niệm một điều “ Đừng hy vọng cấp dưới tích cực khi mà bản thân mình lười nhác” 2. Nâng cao trình độ nhận thức cho đội ngũ bằng cách tạo lập môi trường tự học, tự bồi dưỡng và hợp tác chia sẻ lẫn nhau Tự học là học với sự độc lập và tích cực, tự giác ở mức độ cao. Tự học là quá trình mà trong đó chủ thể tự biến đổi mình, tự biến đổi các giá trị của mình, tự làm phong phú giá trị của mình bằng các thao tác tư duy và ý chí, nghị lực và sự say mê học tập của cá nhân. Người quản lý cần làm cho mọi giáo viên hiểu được việc bồi dưỡng chỉ thực sự có tác dụng khi mỗi giáo viên tự giác học tập, tự học, tự bồi dưỡng. Tự học, tự bồi dưỡng là phương thức tốt nhất giúp người giáo viên tiến bộ, trưởng thành nhanh chóng, có đủ phẩm chất và năng lực chuyên môn nghiệp vụ, hoàn thành nhiệm vụ giáo dục đào tạo được giao. Trong nhà trường chúng tôi thường xuyên phát động phong trào tự học, tự bồi dưỡng trong đội ngũ giáo viên; luôn động viên, tạo điều kiện thuận lợi nhất để giáo viên tự học, tự nghiên cứu nhằm biến quá trình bồi dưỡng, đào tạo thành quá trinh tự bồi dưỡng, tự đào tạo. Tự học, tự nghiên cứu của giáo viên vừa là quá trình để tự hoàn thiện mình vừa để nêu gương cho người học. Có nhiều hình thức để nâng cao chất lượng của hoạt động tự học, tự bồi dưỡng như: tự học theo chương trình bồi dưỡng thường xuyên, qua các phương tiện thông tin đại chúng (Internet, báo, đài...), qua dự giờ đồng nghiệp, dự hội thảo, chuyên đề, qua nghiên cứu sách, tài liệu tham khảo, quan trao đối, thảo luận
8 với đồng nghiệp... Đầu năm học mỗi giáo viên nhà trường được lựa chọn đăng ký chủ đề mà họ muốn được học một cách chủ động, tự giác phù hợp với khả năng. Khuyến khích từng giáo viên lập kế hoạch học tập một cách kĩ lưỡng gồm các nội dung: + Các mục tiêu học tập cần phải đạt. + Các kiến thức và kĩ năng cần nắm vững. + Các hoạt động học tập sẽ thực hiện. + Cách đánh giá kết quả đạt được. + Thời gian hoàn thành... - Động viên, khuyến khích giáo viên nghiên cứu khoa học, viết sáng kiến kinh nghiệm. Đặc biệt coi trọng và đề cao những năng lực riêng biệt của giáo viên trong giảng dạy, giáo dục. 3. Phát huy vai trò của tập thể trong công tác bồi dưỡng đội ngũ - Giúp mỗi giáo viên phải hiểu rõ các hoạt động của nhà trường, bức tranh toàn cảnh về nhà trường, hình dung được, hiểu được công việc của bản thân. - Chia sẻ tầm nhìn, sứ mệnh, những mục tiêu và cam kết của nhà trường cũng như kế hoạch phát triển nhà trường với giáo viên để họ hiểu và cộng đồng trách nhiệm thực hiện. - Phát triển các mối quan hệ theo chiều ngang để đảm bảo sự cộng tác, họp tác giữa các giáo viên trong tổ chuyên môn và giữa tổ chuyên môn này với tổ chuyên môn khác trong thực hiện các nhiệm vụ dạy học, giáo dục. - Thực hiện tốt việc chia sẻ, truyền thông, cung cấp, trao đổi thông tin giữa các giáo viên để mọi người có cơ hội lựa chọn những thông tin cần thiết cho công việc của mình. Tổ chức học tập phải sử dụng sự truyền thông tin công khai để mọi giáo viên được trao đổi trực tiếp và lắng nghe. - Xây dựng tổ chuyên môn thành tổ chức 4H (Được học – Được hỏi - Hiểu rõ – Thực hành). Đặc biệt phát huy vai trò của Tổ trưởng, Tổ phó, cán bộ cốt cán luôn nêu gương, tiên phong, làm mẫu... 4. Đa dạng hóa, làm mới nội dung bồi dưỡng đội ngũ giáo viên - Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức: Trong quá trình bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ, phẩm chất đạo đức của người thầy phải được coi trọng. Trong bất cứ hoàn cảnh nào người thầy cũng phải xứng đáng là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Người Hiệu trưởng khi xây dựng phong cách người thầy phải chú ý tới hai mặt: Thái độ đối với công việc và cách ứng xử trước những vấn đề, tình huống trong quan hệ với cấp trên, với đồng nghiệp, với học sinh, phụ huynh.
9 Người thầy muốn làm tốt công tác giáo dục phải có tác phong mẫu mực, tôn trọng và công bằng trong đối xử với học sinh, phải xây dựng uy tín trước học sinh, nhân dân và xã hội. Phải xây dựng thói quen làm việc có kỷ cương, nề nếp, lương tâm, trách nhiệm. Thông qua bồi dưỡng tư tưởng chính trị cho thầy cô giáo thêm tự hào, gắn bó với nghề, tạo động lực phát triển cho đội ngũ. - Bồi dưỡng lòng nhân ái: Lòng nhân ái, tình yêu thương con người là cái gốc của đạo lí làm người. Với giáo viên thì tình yêu thương ấy là cốt lõi, là cội nguồn sâu xa của lý tưởng nhân văn, là đặc trưng của giáo dục. Tình yêu thương học sinh là điểm xuất phát của mọi sự sáng tạo sư phạm và làm cho giáo viên có trách nhiệm cao với công việc. Tình yêu thương học sinh thể hiện trong các hoạt động dạy học và giáo dục, đó cũng là điểm xuất phát của tình yêu nghề nghiệp, ý thức, thái độ và tình yêu nghề nghiệp thể hiện ở việc không ngừng nâng cao phẩm chất đạo đức để trở thành tấm gương sáng, gây niềm tin đạo đức trước học sinh và nhân dân. Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt yêu cầu về đạo đức của người thầy lên hàng đầu “Dĩ nhân như giáo, dĩ ngôn như giáo”. Phải làm cho mọi giáo viên thấm nhuần khẩu hiệu “Tất cả vì học sinh thân yêu”. - Bồi dưỡng năng lực sư phạm: Đây là một yêu cầu cơ bản, quan trọng trong công tác bồi dưỡng giáo viên. Năng lực sư phạm bao gồm: năng lực tổ chức quá trình dạy học và tổ chức quá trình giáo dục. Tri thức khoa học sâu rộng là nền tảng của năng lực sư phạm. Người giáo viên phải có tri thức khoa học sâu rộng, vững chắc để từ đó phát triển năng lực sư phạm. Do vậy cần tập trung bồi dưỡng những nội dung cơ bản sau: + Thường xuyên cung cấp cho giáo viên những điều chỉnh, đổi mới trong nội dung, phương pháp giáo dục và dạy học của từng mặt giáo dục, của từng môn học trong chương trình. (Ví dụ: Thực hiện tích hợp, lồng ghép giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên, giáo dục môi trường, giáo dục pháp luật giáo dục kỹ năng sống, văn minh thanh lịch…). Đổi mới phương pháp giảng dạy và giáo dục theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. + Bồi dưỡng cho giáo viên năng lực thiết kế giáo án môn học, năng lực ra đề thi, chấm thi, năng lực khen chê, năng lực tạo hứng thú cho học sinh. + Đối với giáo viên chủ nhiệm cần bồi dưỡng năng lực tổ chức các hoạt động tập thể, năng lực thuyết phục, cảm hóa học sinh. Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu trưởng quản lí toàn diện các hoạt động giáo dục trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm là người cố vấn trong tập thể học sinh, là người trực tiếp giáo dục học sinh, trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá công bằng, khách quan quá trình rèn luyện, phấn đấu, tu dưỡng của học sinh trong lớp. Do đó giáo viên chủ
10 nhiệm cần rèn luyện kỹ năng vận dụng các tri thức khoa học giáo dục vào thực tiễn sinh động và đa dạng trong quá trình giáo dục học sinh của mình. - Bồi dưỡng năng lực chuyên môn: Năng lực chuyên môn hay trình độ chuyên môn bao gồm nhiều yếu tố như: + Kiến thức khoa học về bộ môn và các kiến thức liên quan + Phương pháp dạy bộ môn với từng bài, kiểu bài + Sự sáng tạo, khả năng đúc rút và phổ biến kinh nghiệm + Khả năng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về chuyên môn cho mình và đồng nghiệp + Chất lượng bài dạy, giờ dạy + Chất lượng học tập của học sinh Do đó, bồi dưỡng năng lực chuyên môn là bồi dưỡng những nội dung sau: + Thường xuyên cung cấp những tư liệu, tài liệu, thiết bị cần thiết liên quan đến nội dung kiến thức và phương pháp giảng dạy bộ môn. + Phát huy, ủng hộ sự sáng tạo của giáo viên trong giảng dạy, đặc biệt là đổi mới phương pháp giảng dạy + Tạo điều kiện để giáo viên học tập cũng như lan tỏa kinh nghiệm tốt. + Bồi dưỡng khả năng nắm bắt mục đích yêu cầu từng bài, kiểu bài, có đủ và vững vàng kiến thức để dạy tất cả các khối lớp + Đánh giá đúng chất lượng giảng dạy của giáo viên, kết quả học tập của học sinh - Bồi dưỡng kiến thức công nghệ thông tin (Kiến thức bổ trợ). Cũng như trong nhiều nhà trường, đội ngũ giáo viên trường THCS Di Trạch đặc biệt là các giáo viên có tuổi gặp khó khăn về trình độ tin học vì thế cản trở lớn trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy, giáo dục và một số hoạt động khác. Do đó phải bồi dưỡng năng lực tin học cho giáo viên biết sử dụng và khai thác các ứng dụng CNTT để sử dụng hỗ trợ cho công tác giảng dạy. NỘI Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức DUNG Bồi dưỡng lòng nhân ái BỒI Bồi dưỡng năng lực chuyên môn DƯỠNG ĐỘI Bồi dưỡng năng lực sư phạm NGŨ Bồi dưỡng năng lực kiến thức bổ trợ
11 5. Đa dạng hóa về hình thức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Đối với trường THCS Di Trạch, để thực hiện được những nội dung bồi dưỡng trên, chúng tôi áp dụng các hình thức bồi dưỡng như sau. * Bồi dưỡng trong nhà trường: a. Tổ chức chuyên đề - Hàng năm, mỗi tổ chuyên môn tổ chức ít nhất 2 chuyên đề cấp huyện và hàng tháng mỗi tổ đều có các chuyên đề cấp trường. - Ngay từ đầu năm học, hai tổ chuyên môn lên kế hoạch cho các nhóm chuyên môn đăng kí chuyên đề. Các nhóm chuyên môn tổ chức chuyên đề theo quy trình + Xây dựng và báo cáo lí thuyết chuyên đề + Dạy tiết thực nghiệm chuyên đề. + Tổ rút kinh nghiệm chuyên đề, dạy lại tiết thực nghiệm. + Các giáo viên còn lại trong nhóm chuyên môn dạy tiết vận dụng chuyên đề. + Nghiệm thu chuyên đề (đánh giá kết quả thực hiện chuyên đề, khả năng và phạm vi áp dụng). b. Tổ chức hội giảng Tổ chức các đợt hội giảng trong năm : Hội giảng chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam, chào mừng ngày thành lập Đoàn thanh niên công sản Hồ Chí Minh, hội thi giáo viên giỏi các cấp. Các nhóm chuyên môn xây dựng và thực hiện chuyên đề theo kế hoạch từ đầu năm từ đó khích lệ giáo viên thêm yêu nghề nghiệp và say sưa bồi dưỡng tay nghề. c. Dự giờ thăm lớp Bồi dưỡng giáo viên thông qua dự giờ, thao giảng là biện pháp là biện pháp có rất nhiều ưu điểm bởi cả người dạy và người dự đều học được ở nhau những điểm tốt về nội dung, phương pháp, phong cách giảng dạy… và rút kinh nghiệm những điểm còn hạn chế. Ngoài ra biện pháp này dễ thực hiện, chủ động được thời gian, chủ động được bài dạy ít tốn kém về tài chính. d. Mời giảng viên về tuyên truyền Bồi dưỡng, phát triển kỹ năng giao tiếp sư phạm, thái độ cởi mở, thân thiện xây dựng bầu không khí tâm lý lành mạnh, tốt đẹp trong tập thể. Tránh để tâm lý “ Ngại góp ý, ngại va chạm, ngại học”. Tổ chức các hoạt động bồi dưỡng tại trường mang lại hiệu quả cao phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của đa số giáo viên. Tổ trưởng, tổ phó chuyên môn giáo viên dạy giỏi các cấp là những lực lượng cốt cán trong công tác bồi dưỡng,
12 họ vừa là người gương mẫu đi đầu trong việc bồi dưỡng, vừa có trách nhiệm bồi dưỡng giúp đỡ những thành viên trong tổ. Tăng cường cải tiến nội dung, hình thức sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học mang lại hiệu quả. e. Đầu tư xây dựng thư viện Đầu tư xấy dựng thư viện và tổ chức hoạt động thư viện tốt góp phần không nhỏ trong công tác bồi dưỡng. Thư viện phải có đầy đủ sách giáo khoa, sách hướng dẫn và nhiều sách tham khảo các loại báo và tạp trí. Xây dựng phòng đọc đáp ứng nhu cầu của giáo viên và học sinh, khuyến khích giáo viên mượn đọc và học tập. Cần dành nhiều thời gian cho sinh hoạt chuyên môn và ưu tiên cho việc bồi dưỡng nâng cao tay nghề. Tổ chức cho giáo viên nghiên cứu và ứng dụng khoa học. Khuyến khích động viên phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm, làm đồ dùng dạy học. Cần tổ chức nghiệm thu sáng kiến kinh nghiệm một cách nghiêm túc, có sự đánh khách quan và những sáng kiến kinh nghiệm cần được áp dụng phổ biến cho giáo viên toàn trường. d. Tổ chức lớp học tin học cho giáo viên tại trường: tự học lẫn nhau, người biết dạy người chưa biết, người biết nhiều dạy người biết ít. Ngoài ra có thể động viên giáo viên theo học các lớp nâng cao trình độ tin học. * Bồi dưỡng ngoài nhà trường (ngắn hạn, dài hạn) a. Bồi dưỡng ngắn hạn Cử giáo viên tham dự đầy đủ các lớp bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ ngắn hạn do Phòng, Sở tổ chức theo chuyên đề. Sau khi tiếp thu về phổ biến, lan tỏa tới toàn thể giáo viên. b. Bồi dưỡng dài hạn Rà soát, cử giáo viên theo học đại học các lớp tập trung hoặc bồi dưỡng từ xa để nâng cao trình độ trên chuẩn: Nhà trường vận động, bố trí tạo mọi điều kiện để giáo viên tham gia các lớp học này. c. Tổ chức học tập theo cụm trường Cụm mời các chuyên viên hoặc những đồng chí có năng lực uy tín được tham dự các chuyên đề báo cáo. Cũng có thể với các trường trong cụm tổ chức các chuyên đề học hỏi trao đổi kinh nghiệm. d. Bồi dưỡng qua các kênh truyền thông, truyền hình, qua mạng Inter net Xây dựng nội dung này thành một phong trào thi đua. Giáo viên đăng ký vấn đề tự học theo định kỳ. Sau đó viết thu hoạch để giáo viên toàn trường hoặc
13 tổ thảo luận, đánh giá, góp ý. Đối với giáo viên phải xây dựng thành ý thức thường xuyên. Sơ đồ đa dạng hóa các hình thức bồi dưỡng đội ngũ. Bồi dưỡng tại trường Bồi dưỡng ngắn hạn CÁC HÌNH THỨC Bồi dưỡng từ xa hoặc bồi dưỡng tập trung BỒI DƯỠNG ĐỘI Bồi dưỡng theo cụm trường NGŨ Bồi dưỡng qua tự học, tự rèn 6. Đẩy mạnh công tác thi đua khen thưởng. - Nội dung thi đua: Công tác thi đua khen thưởng có một tác dụng lớn trong việc kích thích, nâng cao chất lượng các hoạt động trong nhà trường. Mục đích của công tác thi đua là để nhìn nhận, khuyến khích, đánh giá công lao, tôn vinh mỗi cá nhân, tập thể, Thi đua khen thưởng để động viên, khuyến khích mọi thành viên, tập thể làm tốt hơn nhiệm vụ của mình. Thực hiện phương châm ai làm tốt sẽ được khen thưởng, ai vi phạm sẽ bị xử lý kỷ tùy theo mức độ. Công tác thi đua phải duy trì đều đặn, liên tục và phải xây dựng được tiêu chí thi đua để mọi người cùng phấn đấu. Tại Hội nghị cán bộ, viên chức đầu năm nhà trường cho giáo viên, các tổ đăng ký các danh hiệu thi đua như là chiến sỹ thi đua, giáo viên giỏi các cấp, lao động tiên tiến... IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC - Sau khi nghiên cứu và áp dụng kinh nghiệm trong việc xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ tôi nhận thấy:
14 Chất lượng đội ngũ mỗi năm được cải thiện rõ rệt hơn. Trình độ nhận thức, sự hiểu biết, phương pháp, cách thức tiếp cận giữa giáo viên với giáo viên, giữa giáo viên với học sinh, với phụ huynh được nâng lên đáng kể. Tập thể đoàn kết, nhất trí, yêu thương và đồng lòng trong mọi công việc. Các hoạt động trong nhà trường đều có “Chiều sâu” hơn. Nhà trường có nhiều thành tích đáng kể. Hội giảng cấp trường đạt 90% giờ giỏi, cấp huyện đạt được nhiều giải cao hơn. Chất lượng đội ngũ được đánh giá cao, chất lượng hai mặt giáo dục, chất lượng mũi nhọn có tiến triển rõ rệt. Qua hai năm áp dụng các giải pháp bồi dưỡng đội ngũ giáo viên như đã nêu trên trường THCS Di Trạch đã gặt hái được một số thành tựu nhất định tuy còn khiêm tốn nhưng cũng đáng tự hào. Chất lượng đội ngũ giáo viên của trường được nâng lên rõ rệt cụ thể trong các năm học tất cả các bộ môn tổ chức thi trường đều có giáo viên dự thi cấp huyện và 100% các đồng chí đạt giáo viên giỏi. Năm 2022- 2023 có 06 đồng chí đạt giải : Một giải ba GVG môn Lịch sử và năm giải khuyến khích GVG các môn: Ngữ văn, Địa lý, Hóa học, GDTC, Vật lý, 01 đồng chí đạt giải ba thiết kế học liệu điện tử. Tổng hợp đánh giá xếp loại giáo viên cuối năm học 2022 – 2023 như sau: Xếp loại chuyên môn Xếp loại chủ nhiệm Năm học SL GV Số lớp G K TB Y G K TB Y 2020- 2021 24 12 14 10 0 0 7 3 2 0 2021- 2022 28 14 16 12 0 0 9 5 0 0 2022- 2023 29 15 20 9 0 0 12 3 0 0 Nhìn chung đội ngũ giáo viên của nhà trường đã có những dấu hiệu tích cực. Đặc biệt thành công lớn nhất mà tôi nhận thấy đang dần thay đổi nhận thức của giáo viên đó là “ Chỉ có thể khẳng định mình bằng chất lượng giảng dạy và sự tin yêu của học sinh. V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Qua nghiên cứu và bước đầu áp dụng đổi mới công tác bồi dưỡng đội ngũ tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau: Muốn nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện phải huy động tất cả các lực lượng trong nhà trường cùng tham gia. Muốn vậy trước tiên phải xây dựng khối
15 đoàn kết nội bộ, nhất trí cao giữa lãnh đạo, giáo viên với giáo viên, giữa giáo viên với học sinh trên cơ sở xây dụng những tình cảm trong sáng, lành mạnh, cùng nhau phấn đấu vì sự nghiệp giáo dục. Xây dựng tốt các nề nếp hành chính, chuyên môn, sinh hoạt tập thể. Tạo phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt”, “Dân chủ, kỉ cương, tình thương và trách nhiệm”. Người quản lý phải biết lắng nghe ý kiến của giáo viên, nhân viên để điều chỉnh quan điểm chỉ đạo cho phù hợp thực tế của nhà trường. Luôn sáng tạo, mạnh dạn song cũng rất cần sự kiên trì trong việc áp dụng các biện pháp mới. Bởi lẽ bản thân đội ngũ giáo viên, phần lớn họ rất ngại tiếp cận “cái mới”. Do vậy có thể bước đầu chúng ta gặp không ít khó khăn trong việc chỉ đạo. Nhưng hãy giúp đồng nghiệp hiểu rằng “Tất cả những gì chúng ta làm đều vì thế hệ tương lai và còn vì chính chúng ta bởi nếu không chúng ta sẽ là người bị tụt hậu đầu tiên”. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên phải được quản lý để đảm bảo đạt được tốt nhất mục tiêu bồi dưỡng giáo viên, đồng thời đáp ứng yêu cầu của đổi mới giáo dục. Về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo 4 chức năng từ lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo/chỉ đạo đến kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên. Các cấp quản lý bồi dưỡng giáo viên bao gồm Phòng GD&ĐT, Hiệu trưởng các trường THCS, tham gia bồi dưỡng giáo viên là đội ngũ những giảng viên, giáo viên cốt cán, các cán bộ giàu kinh nghiệm và đối tượng được bồi dưỡng nâng cao trình độ là đội ngũ giáo viên các trường THCS. Theo yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay, giáo viên THCS rất cần phải được bồi dưỡng để nâng cao năng lực chuyên môn nghề nghiệp nhằm thực hiện có hiệu quả chương trình giáo dục phổ thông 2018. Phòng Giáo dục và Đào tạo, Hiệu trưởng các trường THCS có vai trò vô cùng quan trọng trong tổ chức triển khai hoạt động bồi dưỡng giáo viên với các mục tiêu, nội dung chương trình bồi dưỡng theo yêu cầu đổi mới. Để thực hiện được mục tiêu đó Phòng Giáo dục và Đào tạo, và Hiệu trưởng các trường THCS phải tiến hành tốt bốn chức năng cơ bản trong quản lý hoạt động bồi dưỡng. Đồng thời, nhà quản lý phải chú ý tới những ảnh hưởng của yếu tố chủ quan và khách quan nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng giáo viên.
16 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ I. KẾT LUẬN: Qua một thời gian không dài tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và trình bày những quan điểm của mình về vần đề “Xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ở trường Trung học cơ sở”. Sáng kiến kinh nghiệm đã chỉ ra những nguyên nhân, biện pháp, cách thức chỉ đạo của bản thân, kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm rút ra qua thực tiễn đồng thời cũng là những băn khoăn trăn trở và những kiến nghị với các cấp lãnh đạo với các cơ quan để chỉ đạo công tác chuyên môn được tốt hơn. Những vấn đề tôi nghiên cứu và trình bày không tránh khỏi hạn chế, thiếu sót. Tôi rất mong được sự đóng góp ý kiến của lãnh đạo cấp trên và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm của mình được hoàn thiện hơn, góp phần đáng kể vào việc đổi mới công tác quản lý ở trường THCS. II. KHUYẾN NGHỊ. - Đối với sở GD&ĐT Hà Nội và Phòng GD&ĐT Hoài Đức: Thường xuyên triển khai các chương trình bồi dưỡng giáo viên và bằng nhiều hình thức phong phú để giáo viên có điều kiện tiếp cận, học hỏi nâng cao trình độ. Tăng cường bồi dưỡng giáo viên, về nhận thức, về chuyên môn nghiệp vụ, phương pháp giảng dạy, bên cạnh đó chú trọng cả những chuyên đề nâng tầm hiểu biết, truyền lửa, truyền kỹ năng, kỹ xảo cho đội ngũ, tạo điều kiện để các trường có cơ hội giao lưu học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau và học tập các đơn vị tiên tiến. Có nhiều biện pháp khuyến khích trực tiếp thiết thực có hiệu quả đến đội ngũ các thầy, cô, luôn đánh giá khách quan công bằng chính xác sự cố gắng của các nhà trường, khuyến khích và tạo điều kiện tốt nhất cho đội ngũ giáo viên để họ có điều kiện phát triển. Hoài Đức, ngày 20 tháng 4 năm 2023 Tác giả Lê Thị Loan
17 MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG CỦA NHÀ TRƯỜNG Hình ảnh học sinh tham gia thi GVG cấp huyện Hình ảnh giáo viên tham tập huấn SGK lớp 8
18 Hình ảnh học sinh tham gia chuyên đề Tiếng anh Hình ảnh học sinh tham gia thi đấu trường viedu
19 Hình ảnh học sinh tham gia chuyên đề Tiếng anh Hình ảnh học sinh tham gia thi giáo viên giỏi cấp huyện