Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động phát triển văn hóa đọc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:56

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài "Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động phát triển văn hóa đọc" nhằm hướng đến đổi mới phương pháp giáo dục, giáo dục toàn diện, phát triển phẩm chất và năng lực cho chọc sinh; Đề xuất được các giải pháp hình thành các kĩ năng sống qua hoạt động phát triển văn hóa đọc cho học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động phát triển văn hóa đọc

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: HÌNH THÀNH KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC LĨNH VỰC: KĨ NĂNG SỐNG Năm thực hiện: 2024 1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT DIỄN CHÂU 3 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đề tài: HÌNH THÀNH KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC LĨNH VỰC: KĨ NĂNG SỐNG Nhóm tác giả: 1. Trương Thị Loan Điện thoại: 0919561817 2. Nguyễn Thái Giang Điện thoại: 0977768405 3. Lương Thị Thu Thủy Điện thoại: 0374168041 Tổ: Ngữ Văn Năm thực hiện: 2024 2
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Ý nghĩa GV Giáo viên HS Học sinh THPT Trung học phổ thông KNS Kĩ năng sống VHĐ Văn hóa đọc ĐSVHĐ Đại sứ Văn hóa đọc CLB Câu lạc bộ NGLL Ngoài giờ lên lớp HĐTN Hoạt động trải nghiệm SHL Sinh hoạt lớp TPVH Tác phẩm văn học VH Văn học ĐTB Điểm trung bình 3
MỤC LỤC Trang Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ………………..………………….………….……….…..1 1. Lý do chọn đề tài …………………………..…………………………………..1 2. Mục đích nghiên cứu……………. ……………………………………….……2 3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu…………………………………………..3 4. Giả thuyết khoa học…… ……………………………………………..…..…3 5. Nhiệm vụ nghiên cứu ……………………………………………….……….3 6. Phương pháp nghiên cứu …………..……………………………………..……4 7. Những luận điểm cần bảo vệ của đề tài ………………………………………5 8. Đóng góp mới của đề tài …………………………………………….………5 Phần II. NỘI DUNG ………………...…………………………………...…...6 I. Cơ sở của đề tài ……………………………….………………………………6 1. Cơ sở lí luận ………………………….…………………..……….…………6 a. Kĩ năng sống và giáo dục kĩ năng sống đối với học sinh THPT ………………..6 b. Văn hóa đọc và các hoạt động phát triển Văn hóa đọc ………………………7 c. Tầm quan trọng của việc hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động phát triển Văn hóa đọc ………………………………………………7 2. Cơ sở thực tiễn …………………………………………….…………………8 a. Thực tiễn về những công trình nghiên cứu và những bài viết, những hoạt động liên quan đến đề tài……………………….…………..…………………………8 b. Thực trạng về các kĩ năng sống của học sinh hiện nay ………………………8 c. Thực trạng về việc tổ chức các hoạt động phát triển Văn hóa đọc cho học sinh……………………………………………………………………………….9 d. Khảo sát thực tiễn và phân tích đánh giá những hạn chế của thực tiễn ……..10 II. Giải pháp hình thành kĩ năng sống cho học sinh qua các hoạt động phát triển Văn hóa đọc ………….……………………………………………..... ..14 1. Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động câu lạc bộ Văn học …………………………………………………………………………………14 2. Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua tổ chức cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc” cấp trường ………………………………..………………………….18 4
3. Hình thành kĩ năng sống cho học sinh qua hoạt động phát triển Văn hóa đọc lồng ghép trong các hoạt động trải nghiệm …………………………………....28 4. Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua tổ chức hoạt động phát triển Văn hóa đọc trong buổi giáo dục ngoài giờ lên lớp ……………………………31 5. Hình thành kĩ năng sống cho học sinh qua việc tổ chức hoạt động phát triển Văn hóa đọc trong tiết Sinh hoạt lớp ……………………………….….………33 6. Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động viết Nhật ký đọc theo chủ đề ……………………………………………………………………..35 III. Mối quan hệ giữa các giải pháp đề xuất …………………………….…..40 IV. Kết quả của đề tài ………………………………………………...………41 1. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất ……..………41 1.1. Mục đích khảo sát ……………………………..…………………………..41 1.2. Nội dung và phương pháp khảo sát ………………………………………..41 1.3. Đối tượng khảo sát ………………………………...………………………42 1.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất …………………………………………………………………………………..42 2. Khảo sát, phân tích hiệu quả của đề tài …………….……………………….45 Phần III. KẾT LUẬN ……………………………………………………..….48 1. Kết luận ………………………………………………...…………………………48 2. Kiến nghị, đề xuất ………………………...……………………………………….49 5
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Kĩ năng sống của học sinh chỉ có thể được hình thành thông qua hoạt động học tập cũng như các hoạt động giáo dục khác trong và ngoài nhà trường. Ở lứa tuổi học sinh THPT, nhân cách của các em đang tiếp tục hình thành, phát triển và dần hướng tới sự ổn định. Đây cũng được coi là thời điểm vàng để hình thành và phát triển kĩ năng sống tích cực cho các em. Gia đình, nhà trường, xã hội có cùng trách nhiệm giáo dục học sinh kĩ năng sống để các em có đủ hành trang, vững vàng, tự tin và có kĩ năng ứng phó với những khó khăn, cạm bẫy bất thường trong cuộc sống. Thực tế cho thấy một bộ phận không nhỏ học sinh nói chung và học sinh trường THPT Diễn Châu 3 nói riêng hiện nay vẫn chưa có được kĩ năng sống tích cực bền vững. Các em thường có những suy nghĩ lệch lạc, tiêu cực, quẩn quanh, ảo tưởng, chạy theo, đeo đuổi nhiều thứ mang giá trị nhất thời để thỏa mãn những nhu cầu trước mắt như chơi game, thích lướt facebook, tiktok, livestream, bán hàng quần áo, giày dép, gương lược, phấn son, …thích làm đẹp về hình thức, thích gây chú ý, thích sống ảo, sa vào yêu đương hoặc thu mình rút khỏi các mối quan hệ, làm đau bản thân, bạo lực với những người xung quanh, lạm dụng mạng xã hội, rối loạn giấc ngủ, rối loạn ăn uống…Nhiều học sinh mơ hồ về lý tưởng sống, thờ ơ với việc xây dựng các mối quan hệ đúng đắn bền vững về tình bạn, tình yêu, tình thầy trò, gắn kết anh em gia đình ruột thịt, xác định trách nhiệm của bản thân…Các em khó kiềm chế cảm xúc và dễ nổi nóng, cáu giận, ít quan tâm đến thế giới xung quanh, ảnh hưởng không nhỏ đến sự hình thành và phát triển cả về mặt sinh lí, tâm lí, nhân cách…Đau lòng hơn, hàng năm đều có tình trạng học sinh tự tử vì mâu thuẫn với gia đình, vì các em chưa có các kĩ năng cần thiết như nối kết, kiểm soát cảm xúc, giải quyết mâu thuẫn, tìm kiếm sự hỗ trợ… Tất cả những vấn đề trên đều rất cần được giải quyết để các em có niềm tin và động lực vượt qua áp lực lứa tuổi, mạnh mẽ tự tin trên con đường mình đang đi, có một tương lai rộng mở phía trước. Nhưng vấn đề là bày tỏ chia sẻ như thế nào? Ngay cả khi các em có người thân hay bạn bè bên cạnh các em cũng gặp phải những khó khăn trong việc thổ lộ. Về phía gia đình, nhà trường, xã hội, đều nhìn ra được thực trạng, lo lắng trước thực trạng, tìm kiếm phương pháp cách thức để hình thành và phát triển kĩ năng sống cho học sinh nhưng chưa hiệu quả. Với tư cách là giáo viên đồng hành cùng các em hàng ngày để truyền dạy những tri thức thì chúng tôi đã hướng các em tìm đến một phương tiện rất hữu hiệu đó là Văn hóa đọc. Tìm đến sách là một cách thức rất an toàn và bổ ích. Sách sẽ góp phần giúp các em hình thành những kĩ năng thiết yếu, hỗ trợ các em trong trong việc giải quyết những khó khăn, neo đậu những tâm hồn còn chông chênh, dễ vỡ. Phát triển Văn hóa đọc sẽ tạo được nền tảng giáo dục tốt, môi trường sống văn minh, giải quyết được những vấn đề tâm lý lứa tuổi. Đọc sách làm cho tâm hồn con người lắng sâu hơn, bình tâm hơn, dịu dàng, ngọt ngào hơn; đọc sách làm cho trí tuệ được tỉnh thức, tinh anh, biết suy ngẫm, chín chắn, mở ra nhiều cánh cửa, nhiều lựa chọn. Đọc 6
sách hướng con người tới Chân, Thiện, Mĩ, nghĩa là con người không chỉ sống tốt hơn mà còn sống đẹp hơn. Văn hóa đọc là tầm cao của việc đọc sách và đang được toàn xã hội quan tâm. Đó là một trong những vấn để then chốt của giáo dục khai phóng, hướng tới năng lực tự học suốt đời của con người. Văn hóa đọc chính là cốt lõi của đổi mới giáo dục, đặt nền móng cho sự phát triển xã hội. Phát triển văn hóa đọc là yếu tố quan trọng thúc đẩy quá trình học tập, nghiên cứu, khám phá tri thức của học sinh. Đó còn là hành trình giúp học sinh tự khám phá chính mình, hướng đến những giá trị cao đẹp trong cuộc sống, phát triển nhân cách, bồi đắp tâm hồn, thắp sáng những ước mơ, lý tưởng cho người đọc. Một cuốn sách hay sẽ mở ra cánh cửa bước vào thế giới rộng lớn. Các em sẽ được gặp gỡ trực tiếp nhân vật tới từ những khoảng thời gian, những địa điểm và những nền văn hóa khác nhau. Đọc sách cũng là đồng thời học cách diễn đạt ý kiến và cảm xúc, sử dụng trí tưởng tượng và giải thích những gì đã được học. Quan trọng hơn, đọc sách chính là học kĩ năng sống và hướng các em học sinh tới những giá trị sống đích thực bền vững như sự tự tin, lòng nhân ái, sống trách nhiệm, yêu nước, hợp tác, tôn trọng, hạnh phúc… Xuất phát từ thực tiễn và nhận thức về tầm quan trọng của việc phát triển Văn hóa đọc để phát triển kĩ năng sống hướng tới hoàn thiện nhân cách toàn diện, xây dựng hình tượng vẻ đẹp của con người Việt Nam mà trước hết là học sinh trường THPT Diễn Châu 3, chúng tôi thực hiện nghiên cứu đề tài: Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động phát triển văn hóa đọc để chia sẻ cùng đồng nghiệp trong quá trình giáo dục học sinh. 2. Mục đích nghiên cứu - Đề tài hướng đến đổi mới phương pháp giáo dục, giáo dục toàn diện, phát triển phẩm chất và năng lực cho chọc sinh - Đề xuất được các giải pháp hình thành các kĩ năng sống qua hoạt động phát triển văn hóa đọc cho học sinh - Hình thành ở học sinh những kĩ năng sống cốt lõi cao đẹp như: + Quản lý cảm xúc, ứng phó với căng thẳng + Kết nối với gia đình + Ứng xử văn minh với bạn bè + Kĩ năng yêu + Kĩ năng thấu hiểu + Kĩ năng hình thành thói quen tốt … - Nhằm hạn chế được những biểu hiện sống tiêu cực trong đời sống như: tự ti, tự cao, buông xuôi, không có lý tưởng sống, vô cảm, hiềm khích, bạo lực học đường, ích kỷ, trầm cảm, tự tử, mất kết nối… 7
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu - Đối tượng mà tôi thực hiện khảo nghiệm là HS trường THPT Diễn Châu 3, HS THPT huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An trong năm học 2021 – 2022, 2022 – 2023, 2023 - 2024 3.2. Đối tượng nghiên cứu - Các giải pháp hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động phát triển Văn hóa đọc 4. Giả thuyết khoa học Nếu đề xuất và thực hiện đồng bộ, thường xuyên các giải pháp có cơ sở khoa học, có tính khả thi này thì có thể hình thành được kĩ năng sống cho học sinh như mục đích nghiên cứu đề ra ở mục 2. 5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu 5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nghiên cứu lý luận: + Nghiên cứu các văn bản chỉ đạo của cấp trên về phát triển văn hóa đọc và hình thành kĩ năng sống cho HS + Nghiên cứu cơ sở lí luận về kĩ năng sống và văn hóa đọc - Khảo sát, đánh giá thực trạng + Nghiên cứu cơ sở thực tiễn về việc hình thành kĩ năng sống cho HS và các hoạt động phát triển văn hóa đọc trong trường học hiện nay - Đề xuất các giải pháp hiệu quả thông qua thực nghiệm 5.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung Đề tài tập trung nghiên cứu, đề xuất các giải pháp hình thành kĩ năng sống cho HS qua các hoạt động phát triển văn hóa đọc trên cơ sở lí luận và thực tiễn - Về thời gian, kế hoạch thực hiện STT Thời gian Nội dung công việc Sản phẩm 1 Từ tháng 10/ 2021 - Đọc tài liệu về kĩ năng sống, - Tổng hợp các tài đến tháng 1/2022 văn hóa đọc, nghiên cứu các liệu. văn bản liên quan - Các số liệu đã được - Đọc tài liệu tham khảo về xử lý. tâm lý lứa tuổi HS THPT 8
- Tìm hiểu những khó khăn về kĩ năng của HS THPT trong cuộc sống học tập 2 Tháng 01/2022 đến - Trao đổi với đồng nghiệp về - Nắm được ý kiến tháng 01/2023 đề tài của mình. của đồng nghiệp - Tìm hiểu kĩ năng sống và - Tổng hợp được thực văn hóa đọc của HS trong trạng thực tế - Khảo sát thực tế - Tiến hành thực nghiệm 3 Từ tháng 01/2023 - Tiến hành thực nghiệm - Viết đề cương đến tháng 03/2023 - Viết phần mở đầu - Viết cơ sở của đề tài 4 Từ tháng 03/2023 - Tiếp tục thực nghiệm - Hoàn thiện phần mở đến tháng 03/2024 - Thống kê số liệu, khảo sát đầu, cơ sở đề tài thực tiễn và phân tích kết quả - Viết phần trọng tâm thực nghiệm của đề tài: Giải pháp và hiệu quả đề tài 5 Từ tháng 03/2024 - Tiếp tục thống kê số liệu, - Viết phần kết luận đến tháng 04/2024 khảo sát thực tiễn và phân - Hoàn thiện đề tài tích kết quả thực nghiệm 6. Phương pháp nghiên cứu - Nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu tài liệu về kĩ năng sống và sự cần thiết của việc giáo dục kĩ năng sống cho HS, văn hóa đọc và các hoạt động phát triển Văn hóa đọc, tầm quan trọng của việc hình thành kĩ năng sống cho HS thông qua các hoạt động phát triển Văn hóa đọc và những tài liệu có liên quan - Nghiên cứu thực tiễn: + Phương pháp điều tra sư phạm: Tiến hành khảo sát, kiểm tra, thống kê và so sánh kết quả đánh giá qua từng giai đoạn để kiểm chứng các giải pháp hình thành kĩ năng sống cho học sinh qua các hoạt động phát triển văn hóa đọc + Phương pháp thực nghiệm sư phạm Tiến hành thực nghiệm ở các nội dung: Viết Nhật kí đọc, tổ chức cuộc thi ĐSVHĐ cấp trường, đổi mới hoạt động phát triển VHĐ qua CLB, qua hoạt động trải 9
nghiệm, qua NGLL, qua tiết sinh hoạt lớp, ...Từ đó rút ra biện pháp phù hợp, hiệu quả đồng thời nhận ra những biện pháp chưa phù hợp để loại trừ trong quá trình thực hiện đề tài. Đối chiếu kết quả thực nghiệm với lý luận để rút ra những kết luận đúng đắn, khoa học. + Phương pháp thống kê toán học: Thống kê, phân tích, xếp loại các số liệu kết quả hoạt động của HS 7. Những luận điểm cần bảo vệ của đề tài: Giải pháp hình thành kĩ năng sống cho học sinh qua các hoạt động phát triển Văn hóa đọc - Hình thành kĩ năng sống cho học sinh qua hoạt động phát triển văn hóa đọc CLB Văn học - Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động tổ chức cuộc thi “Đại sứ Văn hóa đọc” cấp trường - Hình thành kĩ năng sống cho học sinh qua hoạt động phát triển văn hóa đọc lồng ghép trong các hoạt động trải nghiệm - Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua tổ chức hoạt động phát triển văn hóa đọc trong buổi giáo dục ngoài giờ lên lớp - Hình thành kĩ năng sống cho học sinh qua việc tổ chức hoạt động phát triển văn hóa đọc trong tiết Sinh hoạt lớp - Hình thành kĩ năng sống cho học sinh qua hoạt động phát triển văn hóa đọc viết Nhật ký đọc theo chủ đề 8. Đóng góp mới của đề tài - Đây là đề tài nghiên cứu vấn đề hình thành và phát triển kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động phát triển Văn hóa đọc được triển khai cụ thể và đạt được nhiều hiệu quả trong trường THPT - Đề tài còn đưa ra những giải pháp cụ thể góp phần hình thành phát triển kĩ năng sống cho học sinh nói chung và học sinh THPT Diễn Châu 3 nói riêng thông qua các hoạt động phát triển Văn hóa đọc như viết Nhật kí đọc theo chủ đề, tổ chức cuộc thi văn hóa đọc cấp trường, tổ chức hoạt động câu lạc bộ, lồng ghép trong buổi ngoài giờ lên lớp, tiết sinh hoạt lớp theo các chủ điểm của năm học, hoạt động trải nghiệm, hoạt động thiện nguyện...một cách hiệu quả. - Các kĩ năng sống được hình thành cho học sinh là quản lý cảm xúc, ứng phó với căng thẳng, giải quyết mâu thuẫn, kết nối với gia đình, ứng xử văn minh với bạn bè, tìm kiếm sự hỗ trợ, giao tiếp, cảm thông, lắng nghe tích cực, yêu, thấu hiểu, làm việc nhóm, hình thành thói quen tốt, … 10
Phần II. NỘI DUNG I. Cơ sở của đề tài 1. Cơ sở lí luận a. Kĩ năng sống và giáo dục kĩ năng sống đối với học sinh THPT Kĩ năng sống là một tập hợp các kỹ năng mà con người có được thông qua giảng dạy hoặc kinh nghiệm trực tiếp được sử dụng để xử lý những vấn đề và những câu hỏi thường gặp trong đời sống hàng ngày của con người. Có nhiều quan điểm về kỹ năng sống. Theo Tổ chức Giáo dục, khoa học và văn hoá liên hiệp quốc (UNESCO): “Kĩ năng sống gắn với 4 trụ cột của giáo dục thế kỷ XXI: Học để biết – Học để làm – Học để chung sống – Học để làm người. Theo đó kĩ năng sống được định nghĩa là những năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày”. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO): “Kĩ năng sống là những kĩ năng mang tính tâm lý xã hội và kĩ năng về giao tiếp được vận dụng trong các tình huống hàng ngày để tương tác một cách có hiệu quả với người khác, giúp các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày”. Theo Quĩ cứu trợ Nhi đồng liên hiệp quốc (UNICEF): “Kĩ năng sống là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. Tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kĩ năng”. Như vậy, có thể kết luận: Kĩ năng sống bao gồm ba thành tố quan trọng có mối quan hệ hài hòa trong nhau: tâm lý, nhận thức và hành vi. Kĩ năng sống là những kĩ năng tâm lý xã hội liên quan đến những tri thức, những giá trị và thái độ, cuối cùng được thể hiện ra bằng những hành vi làm cho các cá nhân có thể thích nghi và giải quyết có hiệu quả các yêu cầu và thách thức của cuộc sống. Giáo dục kĩ năng sống đối với học sinh THPT là một trong những nhiệm vụ quan trọng không chỉ của nhà trường mà còn của gia đình, xã hội. Việc trau dồi kĩ năng sống giúp con người đổi thay hành vi một cách tích cực và có hiệu quả hơn so với việc chỉ cung cấp thông tin, nâng cao nhận thức văn hóa. Việc giáo dục kĩ năng sống giúp hạn chế các hành vi bạo lực, giảm thiểu tình trạng tự vẫn, các hành vi bị động, đồng thời giúp con người có khả năng nhận thức và tự ý thức về bản thân. Các hành vi thiện nguyện, ủng hộ xã hội cũng được nâng lên đáng kể. Kĩ năng sống giúp mỗi người có khả năng cân bằng thái độ, cảm xúc của bản thân, kiểm soát hành vi và cảm xúc của bản thân tốt hơn. Khả năng kiểm soát cơn nóng giận, bốc đồng tăng lên đáng kể. đồng thời khả năng giải quyết các xung đột với những người xung quanh cũng được cải thiện theo chiều hướng tích cực. Thiếu kĩ năng sống có thể làm cho những việc bé xé ra to, việc nhẹ nhàng trở nên trầm trọng, chuyện vui hóa buồn, chuyện tốt hóa ra xấu… Việc học kĩ năng sống chính yếu dựa trên các cách thức liên quan đa chiều, nguyên tắc “mưa dầm thấm lâu”, tiếp thu một cách tự nhiên, không cưỡng ép, nhồi 11
nhét, tự cảm, tự hiểu, tự giáo dục. Bởi vậy phát triển Văn hóa đọc rất phù hợp cho việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Học sinh THPT ngày nay thường xuyên chịu các tác động đa chiều, phức tạp từ môi trường sống xung quanh. Đây cũng là thời đoạn bồi bổ nhân cách, thói quen, ước mơ của mỗi con người. Nếu thiếu kĩ năng sống, giới trẻ dễ bị lôi kéo vào các tệ nạn, bạo lực, các hành vi tiêu cực, lối sống không lành mạnh, ích kỷ, dễ bị dụ dỗ, hoặc phát triển sai lệch về nhân cách. Vì vậy việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THPT là vô cùng cấp thiết để các em có khả năng đối phó tích cực trước các tình huống trong cuộc sống, xây dựng các mối quan hệ vững bền trong gia đình và ngoài xã hội, có lối sống lành mạnh, hài hòa, tích cực, chủ động. b. Văn hóa đọc và các hoạt động phát triển Văn hóa đọc VHĐ là ứng xử, giá trị và chuẩn mực đọc của mỗi cá nhân trong xã hội; là thói quen đọc, sở thích đọc và kỹ năng đọc của mỗi người; biết trân trọng và lĩnh hội được các giá trị của sách. VHĐ là văn hóa cô đơn, cần có người truyền cảm hứng, có sân chơi, có người hướng dẫn đọc; người đọc được chia sẻ, được giải đáp những thắc mắc, được tương tác trong và sau khi đọc. Xây dựng và phát triển VHĐ là yếu tố quan trọng thúc đẩy quá trình học tập, nghiên cứu, khám phá tri thức của HS. Đó cũng là hành trình giúp HS tự khám phá chính mình, hướng đến những giá trị cao đẹp trong cuộc sống, góp phần vào quá trình hình thành nhân cách, bồi đắp tâm hồn, bồi dưỡng và thắp sáng ước mơ, lý tưởng cho người học. Đặc biệt, GV Ngữ văn cần xác định mình là sứ giả, là cầu nối, là người truyền lửa cho các em HS, thổi bùng lên trong các em ngọn lửa tình yêu đối với sách, say mê đọc, say mê khám phá thế giới vô cùng vô tận bên ngoài và thế giới tâm hồn con người thông qua những trang sách quý. “Hình thành thói quen đọc sách ngay từ nhỏ đối với mỗi người hết sức quan trọng. Bởi vậy, giáo dục các em học sinh về tầm quan trọng, giá trị của sách, hướng dẫn các em phương pháp, kỹ năng đọc, xây dựng và phát triển văn hóa đọc là nhiệm vụ hàng đầu trong các nhà trường. Biết yêu quý và trân trọng sách nghĩa là biết nâng niu gìn giữ di sản trí tuệ mà cha ông đã gửi lại, biết trân quý bao tri thức mà các học giả, các nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà thơ đã đúc kết tinh túy vào trong trang sách, từ đó các em biết trân trọng giá trị của cuộc sống, bồi đắp tâm hồn mình bằng những tình cảm nhân văn cao đẹp. Đọc sách là thói quen, là sở thích, niềm vui, và hơn nữa tạo thành một nét đẹp văn hóa. Đọc sách là tiêu thụ và quảng bá các giá trị văn hóa. Vì thế, có thể xem Văn hóa đọc là một chỉ số văn hóa của nhà trường, cộng đồng, xã hội”. (Theo Hồ Minh Thông, nguồn: Bản tin Thành phố Hà Tĩnh) c. Tầm quan trọng của việc hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động phát triển Văn hóa đọc Đối tượng HS THPT chủ yếu nhận thức về đời sống, con người và thế giới thông qua những bài học trên trường lớp, thông qua sự tiếp xúc hẹp với gia đình, bè bạn, xóm làng. Các em chưa có nhiều trải nghiệm về cuộc sống để đúc kết cho mình những kĩ năng sống bền vững. 12
Bởi vậy học sinh cần được định hướng và tổ chức cho các em trải nghiệm qua những trang sách, nơi đúc kết những chân lý cuộc đời từ những trải nghiệm thực tế của những tác giả vượt lên trên mọi bờ cõi và giới hạn, những trang sách làm cho người gần người hơn... Bởi khi viết sách, người viết đã gửi gắm những kinh nghiệm, tâm tư, tình cảm, khát vọng trong cuộc sống và trong mọi mối quan hệ xã hội, để từ đó giúp người đọc hiểu, cảm nhận và thay đổi chính mình. Ông cha ta từng cho rằng: “Để vàng bạc chẳng bằng để sách cho con”, hay “Một kho vàng không bằng một nang sách”. Belinxki chia sẻ: Mỗi tác phẩm văn học là kết quả của tình yêu con người, một ước mơ cháy bỏng về một xã hội công bằng bác ái luôn thôi thúc nhà văn viết, vắt cạn kiệt những dòng suy nghĩ và hiến dâng bầu máu nóng của mình cho nhân loại. Sô-Lô- Khốp, trong lễ nhận giải Nobel Văn học đã phát biểu: Tôi rất mong các cuốn sách của tôi làm cho con người sống tốt hơn, lành mạnh hơn, đánh thức được ở mọi người tình yêu thương đối với đồng loại, phát triển được tinh thần ái quốc. Và nếu đạt được những điều như vậy, tôi sẽ thấy hạnh phúc vô bờ… Những cuốn sách hay, sách kĩ năng sống, còn đưa ra những lời khuyên bổ ích và cách thức vượt qua áp lực, mệt mỏi để sống vui vẻ và hạnh phúc hơn. Vì thế, đọc sách là một trong những hoạt động có vai trò quyết định sự phát triển trí tuệ, hoàn thiện nhân cách của một cá nhân, một cộng đồng và của toàn xã hội. Việc đọc sách khi đạt đến một chuẩn mực nhất định và chuẩn mực ấy được lan tỏa, phát triển, trở thành phổ biến trong cộng đồng thì khi ấy ta gọi là “văn hóa đọc”. Các hoạt động phát triển VHĐ phải được các nhà trường chú trọng, từ chủ trương, xây dựng kế hoạch, hướng dẫn tổ chức thực hiện thông qua hoạt động thư viện và hoạt động giáo dục, dạy học của giáo viên và học sinh. Trung tâm của hoạt động phát triển VHĐ vẫn là GV, người luôn trực tiếp tiếp cận, đồng hành, thấu hiểu học sinh trong nhà trường. Dù các hoạt động phát triển văn hóa đọc tổ chức dưới hình thức nào đi chăng nữa thì vai trò của giáo viên thực sự quan trọng. 2. Cơ sở thực tiễn a. Thực tiễn về những công trình nghiên cứu và những bài viết, những hoạt động liên quan đến đề tài Nghiên cứu về các giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, có nhiều công trình nghiên cứu, nhưng chủ yếu dành cho học sinh Mầm non, Tiểu học, THCS. Với đối tượng học sinh THPT, có nhiều bài viết nhỏ lẻ, chưa hệ thống, nổi bật là Modul 35: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THPT. Tuy nhiên Modul 35 nghiêng về nghiên cứu các khái niệm, phân loại, nguyên tắc, các phương pháp, kĩ thuật tổ chức dạy học mà chưa chú trọng phát triển Văn hóa đọc trong việc hình thành kĩ năng sống cho học sinh trong nhà trường. b. Thực trạng về kĩ năng sống của học sinh hiện nay HS hiện nay được đánh giá là năng động, sôi nổi, nhiệt huyết, tự tin …Tuy nhiên có phần lớn học sinh vẫn còn thiếu hoặc yếu những kĩ năng sống cơ bản và nâng cao. Học sinh yếu kĩ năng quản lý cảm xúc, hay lo âu, căng thẳng, sợ hãi, buồn bã, nổi giận, hay nghi ngờ… khi đứng trước một tình huống có vấn đề, có khi là những 13
vấn đề bình thường như điểm số, giáo viên gọi lên bảng, giáo viên giao bài tập, chút trêu chọc của bạn bè, hay lời nhận xét không vừa ý. Ngay cả lúc bố mẹ quan tâm hỏi han cũng có thể gây bức xúc, khó chịu cho các bạn. Học sinh bị rối loạn tâm lý về nhận thức, suy nghĩ như suy nghĩ quẩn quanh, suy nghĩ tiêu cực, hoang tưởng, bế tắc, khó tập trung, bị lẫn lộn, kém trí nhớ… Học sinh không kiểm soát được hành vi. Sống thu mình, rút lui khỏi các mối quan hệ, không hứng thú với các hoạt động ngoài trời, làm đau bản thân, bạo lực với người xung quanh, rối loạn bữa ăn, rối loạn giấc ngủ, vội vàng hấp tấp, dùng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, chất cấm, lạm dụng mạng xã hội… Vì vậy việc giáo dục kĩ năng sống cho HS là điều vô cùng cần thiết nhưng cũng hết sức gian nan, không hề dễ dàng. Làm thế nào để hướng các em biết nên sống ra sao, nghĩa là biết ứng phó trước nhiều tình huống cuộc sống, biết quản lý cảm xúc, giao tiếp, ứng xử, giải quyết mâu thuẫn trong các mối quan hệ và thể hiện bản thân một cách tích cực, lành mạnh. Nếu không có được kĩ năng vững chắc thì dù biết nhiều thứ nhưng lại không biết cách ứng xử hợp lý để mang lại lợi ích cho bản thân và xã hội. Từ đó học sinh sẽ không biết cách tôn trọng bản thân và người khác, cũng như cuộc sống của chính mình. Sách được ví là người Thầy, người bạn tốt nhất của con người, đặc biệt là đối với học sinh, độ tuổi nửa người lớn, nửa trẻ con hay còn được gọi là lứa tuổi bông tuyết, mong manh, dễ vỡ… c. Thực trạng về việc tổ chức các hoạt động phát triển Văn hóa đọc cho học sinh Những năm qua, các dự án, chương trình, các cuộc vận động của nhiều tổ chức diễn ra dưới nhiều hình thức như: Sách hóa nông thôn, Sách cho em, Trạm đọc, We love reading… Ngày 24/2/2014, Chính phủ đã ký Quyết định số 284/QĐ-TTg lấy ngày 21/4 hằng năm là ngày Sách Việt Nam. Việc chọn ngày 21/4 là ngày Sách Việt Nam có ý nghĩa rất quan trọng. Bởi vào ngày này, năm 1927, cuốn sách đầu tiên của Việt Nam là cuốn “Đường Kách mệnh” của Chủ tịch Hồ Chí Minh – tác phẩm đầu tiên bằng tiếng Việt được in bởi những người thợ in Việt Nam, được ra mắt. Bên cạnh đó, tháng 4 còn là thời điểm diễn ra Ngày sách và Bản quyền Thế giới (23/4), nhằm tôn vinh văn hóa đọc, khuyến khích mọi người dân thế giới khám phá niềm yêu thích đọc sách. Việc tổ chức ngày Sách Việt Nam vào dịp này thể hiện sự hội nhập của văn hóa đọc Việt Nam với văn hóa nhân loại. Đến năm 2021, Ngày sách Việt Nam được đổi tên là Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam tại Quyết định số 1862/QĐ-TTg ngày 4/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ. Ngày sách và Văn hóa đọc Việt Nam nhằm khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, nâng cao nhận thức của nhân dân về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc phát triển kiến thức, kỹ năng và phát triển tư duy, giáo dục và phát triển bản thân Ngày 31/8/2017, tỉnh Nghệ An đã ban hành kế hoạch 519/KH-UBND về việc phát triển Văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 14
2030, trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Sở GD&ĐT Nghệ An cũng ban hành kế hoạch số 2008/ KH-SGD&ĐT ngày 30/9/2021 về đổi mới hoạt động thư viện trường học và phát triển văn hóa đọc trong các trường mầm non, phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Sở cũng ban hành công văn số 625/SGD&ĐT-CTTT-GDTX ngày 27/3/2023 V/v tăng cường hoạt động Thư viện và phát triển Văn hóa đọc trong các cơ sở giáo dục. Đến năm 2024, tỉnh Nghệ An đã thực hiện tổ chức được 5 cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc cấp tỉnh. Ngày 10/4/2023, tỉnh ban hành kế hoạch số 739/ SGD&ĐT-VP V/v tổ chức Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc tỉnh Nghệ An lần thứ 5, năm 2023. Các cuộc thi đã được tổ chức một cách bài bản, tâm huyết, đầu tư chiều sâu nên đã giành được nhiều giải lớn cấp trung ương. Năm 2024, tỉnh Nghệ An ban hành công văn số 778/SGD&ĐT-VP ngày 12/4/2024 V/v tổ chức Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc lần thứ VI, năm 2024 Đây là những hoạt động có ý nghĩa, giúp tăng thêm niềm đam mê, và sự yêu thích đọc sách của các bạn trẻ, lan tỏa văn hóa đọc và hướng đến hình thành và phát triển các giá trị sống cốt lõi cho học sinh các cấp và lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng. Tuy nhiên, việc phát triển nâng cao VHĐ vẫn chưa gặt hái được nhiều kết quả. Rõ ràng, xét về số lượng thì lượng người đọc có thể tăng lên. Hình thức đọc cũng trở nên phong phú hơn: đọc qua Internet, sách báo điện tử, truyện tranh, sách photocopy,… Nhưng nhìn vào chất lượng của việc đọc, người đọc hiện nay đọc nhiều nhưng ít người đọc kĩ, đọc sâu. Nhiều người chỉ quan tâm đến tính giải trí mà chưa quan tâm nhiều đến hàm lượng trí tuệ của tác phẩm. Và vì vậy, để đạt được những mục đích đề ra, con đường lan tỏa VHĐ vẫn đang còn là một con đường dài, nhiều khó khăn, không phải là ngày một ngày hai. Điều này rất cần sự vào cuộc của mỗi cá nhân, đặc biệt là lực lượng giáo viên trong các nhà trường, người sát sao, sát cánh, đồng hành cùng học trò của mình. Ý thức được điều này, chúng tôi cũng tìm mọi giải pháp trong quá trình dạy học của bản thân nhằm nhen nhóm trong học sinh thói quen đọc sách, biết cách đọc sách, văn hóa đọc từ đó cũng được hình thành, các kĩ năng sống từ đó cũng được thắp lên. d. Khảo sát thực tiễn và phân tích đánh giá những hạn chế của thực tiễn * Về đối tượng khảo sát: Để tìm hiểu thực trạng, chúng tôi tiến hành khảo sát HS ở các lớp trực tiếp dạy, HS trong và ngoài trường. Kết quả là có 596 học sinh tham gia khảo sát. Qua khảo sát cho thấy có sự chênh lệch đáng kể giữa học sinh lớp 10, 12 với học sinh lớp 11. Cụ thể, chiếm tỉ lệ cao nhất là học sinh lớp 10 (55.9%), tiếp theo là học sinh lớp 11 (40.1%) và ít nhất là học sinh lớp 12 (4.0%) 15
* Sự phân bổ thời gian rảnh của HS cho đọc sách chỉ có 15.9%, còn lại HS dành thời gian rảnh rỗi của mình cho các hoạt động khác như thể dục (16.3%), nghỉ ngơi (19.6%), và liên quan đến thiết bị điện tử chiếm phần lớn (lướt facebook (13.8%), chơi game (8.2%), xem tivi (5.7%)). Như vậy có đến 84.1% HS giành thời gian cho các hoạt động giải trí không liên quan đến việc đọc sách. Con số 15.9% dành cho đọc sách trong thời gian rảnh là một con số khiêm tốn, cho thấy việc đọc sách với HS vẫn còn quá ít. *Bàn về vai trò của đọc sách trong việc hình thành và phát triển các giá trị sống cho người đọc, có đến 98.2% học sinh khẳng định vai trò của việc đọc sách trong việc hình thành và phát triển các kĩ năng sống cho người đọc. Đây là một tín hiệu rất đáng mừng khi học sinh nhận thức được vai trò to lớn của đọc sách. * Có đến 49.2% HS cảm nhận được nhiều sự thức tỉnh, giác ngộ khi đọc sách, 46.3% HS cảm nhận được một chút, chỉ có 4.5% HS là không cảm nhận được. * Giải pháp để chia sẻ, lấy sách làm điểm tựa khi gặp bế tắc trong cuộc sống của học sinh dành cho đọc sách là 18.8%, nghỉ ngơi là 29.4%, thể dục 10.2%, lướt web, chơi game, xem ti vi chiếm 18.0%, còn các giải pháp khác 23.7%. Như vậy, mặc dù học sinh phần lớn khẳng định gía trị to lớn của sách mang lại nhưng vẫn ít 16
học sinh tìm đến sách khi cần hỗ trợ. Điều đó chứng tỏ các em chưa coi sách là Thầy, là bạn trong cuộc sống của mình. * Nhu cầu đối với một cuốn sách đặt trong mối tương quan với quà tặng vật chất khác là 40.4%, còn tiền là 47.0%, thời trang (một đôi giày) là 12.6%. Con số cho thấy một cuốn sách nổi tiếng chưa hấp dẫn bằng tiền và giày đối với HS. * Đánh giá mức độ cần thiết của các nội dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, cao nhất là KNS quản lí cảm xúc (74.5%), thứ hai là KNS hình thành thói quen tốt (70.1%), các KNS khác mức độ cần thiết tương đương nhau: thấu hiểu (66.6%), ứng xử văn minh với bạn bè (63.9%), làm việc nhóm (57.7%), kết nối với gia đình (61.2%). Điều này cho thấy phần lớn học sinh ý thức được sự cần thiết của các hoạt động giáo dục KNS trong nhà trường. * Khảo sát về hình thức giáo dục KNS HS đã được trải nghiệm trong đầu năm học 2023-2024, kết quả như sau: Hoạt động trải nghiệm chiếm tỉ lệ cao nhất (65.4%), bài học chính khóa (54.5%), hoạt động ngoài giờ lên lớp (52.5%), tiết sinh hoạt lớp (47.5%), viết Nhật kí đọc (45.1%)cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc (35.2%), thư viện nhà trường chỉ có 21.3%. 17
Link khảo sát: https://forms.gle/wHcnxsyZomat6PCY9 Qua khảo sát thực trạng, chúng tôi nhận thấy HS hoàn toàn nhận thức được giá trị, vai trò của việc đọc sách trong việc hình thành kĩ năng sống cho người đọc. Tuy nhiên, thực tế thì HS đọc sách còn quá ít: chỉ có 15.9% học sinh đọc sách khi rảnh rỗi, khi học sinh gặp bế tắc trong cuộc sống tìm đến sách như một giải pháp giải tỏa áp lực, tìm kiếm lối đi cũng chỉ có 18.8%. Thực tế là còn hiện tượng HS sợ hãi sách, sợ hãi đọc sách. Đồng nghiệp kể câu chuyện con trai (đang học lớp 12) đi sinh nhật, băn khoăn chưa biết chọn quà gì tặng bạn, người mẹ khuyên mua một quyển sách. Cậu con trai hoảng hồn bảo: Bạn ấy tuyên bố tặng gì cũng nhận, trừ sách! Qua cơ sở thực tiễn về những công trình nghiên cứu và những bài viết, những hoạt động liên quan đến đề tài; thực trạng về các kĩ năng sống của học sinh hiện nay; thực trạng về việc tổ chức các hoạt động phát triển văn hóa đọc cho học sinh; qua số liệu khảo sát thực tiễn và phân tích đánh giá những hạn chế của thực tiễn, chúng tôi thấy cần thiết phải tìm những giải pháp cụ thể, thiết thực, gắn liền với các hoạt động giáo dục, dạy học trong nhà trường để hình thành các kĩ năng sống cốt lõi, bền vững cho học sinh. Một trong rất nhiều lựa chọn đưa ra, chúng tôi lựa chọn giải pháp tổ chức các hoạt động phát triển văn hóa đọc thông qua CLB, qua cuộc thi Đại sứ văn hóa đọc cấp trường, qua hoạt động trải nghiệm, hoạt động NGLL, tiết sinh hoạt lớp. Chúng tôi muốn góp một phần nhỏ kinh nghiệm của mình, đồng hành cùng với Chính phủ, các cấp ngành Giáo dục từ Bộ đến Sở đến đơn vị Nhà trường về một vấn đề khó khăn mà chúng ta đã phát động thực hiện mười năm nay (từ 2014 đến nay) nhưng chưa có hiệu quả, tỉ lệ đọc sách của người Việt vẫn chưa tăng lên. Chúng tôi mong muốn xây dựng phát triển văn hóa đọc, trước hết là cho học sinh của mình, ở trường mình để học sinh của mình có được những kĩ năng sống thực sự, sống tự tin, tôn trọng, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo…Phát triển văn hóa đọc cũng chính là phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh theo mục tiêu của chương trình 2018. 18
II. Giải pháp hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động phát triển Văn hóa đọc 1. Hình thành kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động câu lạc bộ Văn học 1.1. CLB Văn học Diễn Châu 3 hướng đến hình thành kĩ năng sống cho học sinh Mục đích hoạt động của CLB Văn học Diễn Châu 3 là: - Thông qua CLB nhằm tạo cho các em HS một sân chơi giải trí lành mạnh, giúp các em yêu thích văn chương. Qua hoạt động văn học, học sinh được rèn luyện kĩ năng sống, thắp lửa lí tưởng sống, phát triển phẩm chất và năng lực cho ngày mai lập nghiệp của bản thân và cho sự phát triển đi lên của nhà trường. - Kết hợp với các CLB tiếng Anh, CLB diễn xuất…nhằm phát hiện và bồi dưỡng những cá nhân có năng khiếu: ca hát, sáng tác, nhảy, múa,… giúp các em tự nhận ra giá trị của bản thân, tự trau dồi để phát triển một cách toàn diện. - Phát triển phong trào sáng tác thơ văn - Khuyến khích HS viết nhiều bài văn hay tạo phong trào văn hay chữ đẹp nhằm nâng cao chất lượng dạy học văn trong nhà trường. - Khuyến khích HS đọc những cuốn sách hay nhằm tiếp cận với lối tư duy mới tiến bộ, bồi dưỡng cảm xúc tâm hồn, nhân cách, sống có chiều sâu, nhân văn, phát triển các giá trị sống cho các thành viên và lan tỏa trong học sinh, trong cộng đồng Các hoạt động trên CLB chủ yếu là: - Giới thiệu những cuốn sách hay - Giới thiệu những cuốn sách mới xuất bản - Giới thiệu những cuốn sách tôi yêu - Giới thiệu những bài viết hay của HS Diễn Châu 3 qua các kỳ thi giữa kỳ, cuối kỳ, kỳ thi học sinh giỏi trường… - Giới thiệu những bài văn hay từ cuộc thi các cấp của HS trường bạn từ các địa chỉ mạng như: vanvn.vn của Hội nhà văn Việt Nam, Giatricuocsong.org,vnexpress.net,vtv.vn,hocmai.vn,blogchuyenvan.blogspot. co, vanchuongxunghe… - Triển khai kế hoạch và các hoạt động trao giải, đăng bài viết đạt giải các cuộc thi cấp CLB như: Những tác phẩm chạm vào trái tim, Đi tìm giá trị sống đích thực qua trang sách… - Các hoạt động triển khai và đồng hành cùng với cuộc thi ĐSVHĐ cấp trường hướng đến tham gia cuộc thi ĐSVHĐ cấp tỉnh. 19
Ảnh: Trang Facebook CLB Văn học Diễn Châu 3 1.2. Cách thức tổ chức hoạt động phát triển văn hóa đọc trên CLB hướng tới hình thành và phát triển các kĩ năng sống cho học sinh *Ngoài các hoạt động giới thiệu sách, review sách, CLB chú trọng tổ chức những cuộc thi về VHĐ. Nếu như cuộc thi ĐSVHĐ cấp trường chỉ triển khai vào cuối năm học hàng năm (thường là vào cuối tháng 4) bám sát cuộc thi cấp tỉnh thì các hoạt động văn hóa đọc ở cấp CLB được chúng tôi triển khai ngay từ đầu các năm học. Thông qua hoạt động văn hóa đọc ở CLB, chúng tôi thắp lửa, ủ than, nuôi dưỡng cảm hứng, duy trì thói quen, phát triển kĩ năng đọc sách ngay từ khi các em bước vào lớp 10, hướng các em tới những KNS tích cực; làm bàn đạp, đường băng cho các em dự thi cấp tỉnh, cấp quốc gia và tích cực tự tin tham gia các hoạt động thiện nguyện khuyến đọc trong và ngoài nhà trường. Các bước thực hiện thường được tổ chức theo trình tự như sau: - Lên ý tưởng chủ đề về văn hóa đọc, hướng đến hình thành các KNS - Xây dựng kế hoạch hoạt động cho từng chủ đề - Phát động và tổ chức cho học sinh thực hiện - Tổ chức chấm sản phẩm - Tổng kết và trao giải, gợi mở những cách thức hoạt động tiếp theo CLB Văn học Diễn Châu 3 đã tổ chức được 02 cuộc thi phát triển văn hóa đọc. *Cuộc thi thứ nhất với chủ đề: Những tác phẩm chạm vào trái tim - Mục tiêu của cuộc thi là khuyến khích học sinh đọc tác phẩm của các tác giả lớn trong nước như Hồ Xuân Hương, Nam Cao, Nguyễn Tuân, Thạch Lam để cảm nhận, đón nhận được những giá trị Chân, Thiện, Mĩ từ tác phẩm cụ thể, mới đầu để các em không bị choáng ngợp trước dung lượng lớn của một cuốn sách. Điều này rất phù hợp với tâm lý ngại đọc của một bộ phận lớn học sinh nên đã kích thích được sự tham gia hào hứng của các em. - Đối tượng: Học sinh các lớp C,D và những HS yêu thích môn Văn. - Các bước thực hiện: 20