Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:105

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông Rèn luyện và phát triển cho học sinh các kỹ năng cần thiết trong học tập và vận dụng trong cuộc sống: Giúp học sinh cải thiện, nâng cao kỹ năng hợp tác, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng đặt mục tiêu, kỹ năng đảm nhận trách nhiệm, kỹ năng tự nhận thức về bản thân, kỹ năng tư duy phê phán, kỹ năng kiểm soát cảm xúc, kỹ năng tìm kiếm hỗ trợ;...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên đề tài MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG NHÀ TRƯỜNG GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Lĩnh vực: Quản lý Nhóm tác giả: Trịnh Thị Thu Hương Điện thoại: 0961.487.326 Bùi Ánh Sáng Điện thoại: 0913.632.789 Nghệ An, tháng 4 năm 2024 i
MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………….…..…… 1 1. Lý do chọn đề tài…………………………………………….…………..….... 1 2. Mục đích nghiên cứu ………………………………………………………… 2 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu …………………………………............. 2 4. Giới hạn nghiên cứu …………………………………………………………. 2 5. Phương pháp nghiên cứu ……………………………………………………. 2 6. Tính mới và những đóng góp của đề tài …………………………………….. 3 PHẦN II. NỘI DUNG…………………………………………………………. 6 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI…………………………….. 4 1. Cơ sở lý luận của đề tài……………………………………….……………… 4 1.1. Truyền thống ………………………………………………………………. 4 1.2. Tầm quan trọng của việc giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh .. 5 1.3. Giới thuyết về phẩm chất ……………………………………………........ 6 1.3. Cơ sở thực tiễn của đề tài………………………………………………….. 10 1.4. Kết luận chương 1…………………………………………………………. 14 2. Cơ sở thực tiễn ………………………………………………………………. 6 2.1. Thực trạng về việc thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường đối với học sinh THPT ............................................................................................................ 6 2.2. Nguyên nhân ................................................................................................. 8 CHƯƠNG 2: MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG NHÀ TRƯỜNG GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT HỌC SINH TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DIỄN CHÂU 4 ….. 10 1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ……………………………………………….. 10 2. Một số biện pháp cụ thể đã được áp dụng …………………………………… 12 Biện pháp 1: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt dưới cờ …………………………………………………. 12 Biện pháp 2: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt 15 phút của Đoàn ……………………………………... 13 Biện pháp 3: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua ngày kỉ niệm thành lập Trường …………………………………… . 14 Biện pháp 4: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh 16 ii
thông qua mô hình: Lịch sử quanh em …………………………………………. Biện pháp 5: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua việc tham quan phòng truyền thống của nhà trường ……………….. 17 Biện pháp 6: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua việc phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp …………………………. 19 Biện pháp 7: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua hoạt động cộng đồng - xã hội. ……………………………………… 21 CHƯƠNG 3: HIỆU QUẢ VÀ MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM THỰC HIỆN GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG NHÀ TRƯỜNG GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ............ 23 1. Hiệu quả của sáng kiến ………………………………………………………. 23 2. Một số bài học kinh nghiệm rút ra từ việc chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông ………………..………………………….. ……………………………… 24 PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ……………..………………………. 26 1. Đóng góp của đề tài ………………………………………………………. 26 2. Kiến nghị và đề xuất ……………………….……………………………….. 27 TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………… ……………… 30 * Phụ lục: …………………………………………………………………….. 31 iii
PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài. Ở bất kì thời đại nào, giáo dục đào tạo cũng có vai trò rất quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển của mỗi quốc gia. Mục tiêu giáo dục của chúng ta hiện nay là đào tạo những con người phát triển toàn diện về đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ, nghề nghiệp và hình thành nhân cách, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương Đảng đã xác định: “ Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân. Yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, sống tốt và làm việc hiệu quả”; “Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài, quan trọng, đòi hỏi phải có sự quan tâm, đầu tư thích đáng” Như chúng ta đã biết, trong thời đại 4.0 ngày nay, văn hóa truyền thống có nguy cơ bị văn hóa hiện đại lấn át, nhiều giá trị văn hóa truyền thống bị quên lãng hoặc bị thương mại hóa, trong đó có truyền thống của nhà trường. Đặc biệt, ở lứa tuổi học sinh trung học phổ thông - lứa tuổi đang hình thành và phát triển những giá trị nhân cách, có nhiều mơ ước và khát vọng, tò mò, thích khám phá nhưng còn thiếu hiểu biết về xã hội, thiếu kỹ năng sống. Vì vậy, trước những thử thách và các tình huống khó khăn trong cuộc sống dễ nhận thức và ứng xử lệch lạc, có phản ứng tiêu cực, chưa nhận thức đúng vấn đề, chưa có ý thức rèn luyện kỹ cho bản thân. Các em còn thờ ơ, thiếu quan tâm đến các hoạt động có giá trị truyền thống của nhà trường như: Hoạt động vinh danh tấm gương vượt khó học tốt, dạy tốt. Hoạt động tri ân thầy, cô giáo. Hoạt động tham gia câu lạc bộ. Hoạt động đổi mới và sáng tạo trong dạy học. Hoạt động tham gia từ thiện…Chính vì vậy, việc giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh càng trở nên cấp thiết. Giáo dục truyền thống nhà trường sẽ góp phần không nhỏ vào việc bồi đắp tình yêu văn hóa dân tộc, làm cho đời sống tinh thần của các em phong phú, lành mạnh, trên cơ sở đó hình thành nhân cách sống cho mỗi học sinh. Nhiệm vụ hàng đầu là phải quan tâm giáo dục thế hệ trẻ. Cần trang bị cho các em vốn kiến thức, tri thức của nhân loại, cần có biện pháp phối hợp giáo dục sâu rộng đạo lí của dân tộc, quê hương, gia đình và nhà trường. Để góp phần làm tốt nhiệm vụ đó, mỗi chúng ta phải có trách nhiệm chăm lo đào tạo, bồi dưỡng ý thức, trách nhiệm, đạo đức về những giá trị truyền thống của dân tộc, truyền thống của nhà trường… xem việc giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Đó là một phần không thể thiếu để hình thành và phát triển đạo đức, nhân cách của học sinh. Hệ tư tưởng ấy không thể có được trong một sớm, một chiều, một ngày, hai ngày, trong những bài giảng của thầy cô giáo trên lớp mà còn cả quá trình đưa các 1
em vào thực tiễn từng hoạt động giáo dục truyền thống nhà trường dưới nhiều hình thức tổ chức khác nhau. Nhận thức ý nghĩa và tầm quan trọng của việc giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh hiện nay, chúng tôi quyết định thực hiện đề tài: "Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông” với mong muốn được chia sẻ kinh nghiệm của mình đến các đồng nghiệp và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, hình thành và phát triển đạo đức, nhân cách cần có ở con người trong xã hội hiện đại. 2. Mục đích nghiên cứu: Đề xuất một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông Rèn luyện và phát triển cho học sinh các kỹ năng cần thiết trong học tập và vận dụng trong cuộc sống: Giúp học sinh cải thiện, nâng cao kỹ năng hợp tác, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng đặt mục tiêu, kỹ năng đảm nhận trách nhiệm, kỹ năng tự nhận thức về bản thân, kỹ năng tư duy phê phán, kỹ năng kiểm soát cảm xúc, kỹ năng tìm kiếm hỗ trợ…để đào tạo ra những con người toàn diện về đức và tài, phát triển được các phẩm chất chủ yếu như: Nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm. Góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường, giúp các em hiểu, biết được nội dung, ý nghĩa truyền thống tốt đẹp của nhà trường. Từ đó bồi đắp cho các em tình cảm, lòng biết ơn thế hệ cha anh, ra sức học tập và phấn đấu rèn luyện bản thân để trở thành những công dân tốt biết cách ứng xử phù hợp trong mọi tình huống có liên quan đến cuộc sống sau nàỳ. Mặt khác, khơi dậy niềm tự hào và niềm vinh dự của bản thân. 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông. 3.2. Khách thể nghiên cứu: Học sinh trung học phổ thông 4. Giới hạn nghiên cứu - Giới hạn nội dung: Đề tài tập trung vào nghiên cứu thực trạng và đề xuất một số kinh nghiệm chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông - Thời gian nghiên cứu: Trong 2 năm học: 2022 – 2023 và 2023 - 2024 5. Phương pháp nghiên cứu 5.1. Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết 2
Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các tài liệu lý luận về: “ Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông” 5.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra: Dùng phiếu điều tra bằng bảng hỏi (Ankét) và trắc nghiệm tâm lý (trắc nghiệm khả năng giao tiếp của V.P Dakharốp) để khảo sát thu thập thông tin và đánh giá các kĩ năng của học sinh trung học phổ thông. - Phương pháp quan sát: Quan sát học sinh trong các giờ học trên lớp, trong các hoạt động ngoại khóa, trong giao tiếp với bạn bè và các thầy cô giáo để nắm bắt các biểu hiện cụ thể bản thân học sinh. 5.3. Các phương pháp thống kê toán học Sử dụng các phương pháp thống kê toán học để thu thập số liệu, xử lý số liệu định lượng kết quả nghiên cứu xây dựng cơ sở thực tiễn, từ đó đề xuất một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông 6. Tính mới của đề tài - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về giáo dục truyền thống nhà trường, vai trò giá trị của việc giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh trung học phổ thông. - Làm sáng tỏ thực trạng về việc giáo dục truyền thống nhà trường của học sinh trung học phổ thông Diễn Châu 4 nói riêng và học sinh trung học phổ thông nói chung. - Đề xuất được một số kinh nghiệm giúp phát triển giáo dục đạo đức, nhân cách học sinh thông qua giáo dục truyền thống nhà trường . - Kết quả nghiên cứu đề tài trở thành tài liệu tham khảo cho công tác giáo dục trong các trường phổ thông. 3
PHẦN 2: NỘI DUNG CHƯƠNG 1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lí luận 1.1. Truyền thống 1.1.1. Truyền thống là gì? Truyền thống là một từ trong tiếng Latin traditio và điều này lần lượt từ động từ tradere có nghĩa là để cung cấp hoặc tuyền tải. Truyền thống được hiểu là truyền tải các phong tục, hành vi, ký ức, biểu tượng, tín ngưỡng, truyền thuyết, cho người dân của một cộng đồng và những gì được truyền tải trở thành một phần của văn hóa. Để một cái gì đó được thiết lập như một truyền thống, phải mất một thời gian dài, vì vậy thói quen được tạo ra. Các nền văn hóa khác nhau và thậm chí các gia đình khác nhau có truyền thống khác nhau. Theo dân tộc học, truyền thống cho thấy một tập hợp các phong tục, tín ngưỡng, tập quán, học thuyết và luật pháp được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác và điều đó cho phép sự liên tục của một nền văn hóa hoặc một hệ thống xã hội. Truyền thống theo nghĩa chung được hiểu là những hiện tượng văn hóa, xã hội, bao gồm tư tưởng, tình cảm, tập quán, thói quen, phong tục, lối sống, cách ứng xử được hình thành trong lịch sử nhất định, được bảo tồn qua năm tháng trong đời sống vật chất, tinh thần của các cộng đồng xã hội khác nhau và có thể chuyển giao từ thế hệ này qua thế hệ khác. Khi điều kiện lịch sử thay đổi, truyền thống cũng có những chuyển biến nhất định chứ không phải là bất biến, vĩnh cửu trong mọi thời đại. 1.1.2. Những đặc trưng cơ bản của truyền thống Truyền thống là những đức tính, tập quán, tư tưởng và lối sống được hình thành trong đời sống và được xã hội công nhận, nó được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác và có tác dụng to lớn đối với mỗi cá nhân và toàn xã hội. Là tài sản tinh hoa của thế hệ trước chuyển giao cho thế hệ sau. Khi nói về truyền thống dưới góc độ Tâm lý học xã hội coi truyền thống là những di sản tinh thần nó luôn được kế thừa. Truyền thống luôn gắn liền với sự tồn tại và phát triển trong con người, nó theo chiều hướng của tương lai. Mỗi người đều mang trong mình những giá trị truyền thống ở các mức độ khác nhau. Truyền thống là do con người xây dựng và phát triển, nó là một mặt không thể thiếu được của nền văn minh, được coi là thứ keo kết dính các thành viên với nhau làm cho tập thể trở thành một chỉnh thể đoàn kết và thống nhất. Vì vậy mà truyền thống có sức mạnh to lớn trong đời sống xã hội. Ví dụ: truyền thống tôn sư trọng đạo, kính già yêu trẻ, lá lành đùm lá rách… 4
Truyền thống có sức mạnh to lớn trong đời sống xã hội, bởi lẽ truyền thống có các đặc điểm cơ bản: tính chất quần chúng, tính ổn định bền vững, tính kế thừa và sáng tạo, tính tiến bộ và dễ gây cảm xúc. Truyền thống được tồn tại và phát triển nhờ vào hoạt động sáng tạo của con người, của tập thể, của cộng đồng dân tộc. Bản chất của truyền thống là sự lặp đi, lặp lại có tuyển chọn, là sự tích lũy truyền bá, sự kế thừa và sáng tạo những kinh nghiệm lịch sử xã hội của các thế hệ nối tiếp nhau. Truyền thống có chức năng thông báo thông tin, điều chỉnh và giáo dục… Nhờ các chức năng đó mà các chuẩn mực hành vi hoạt động và nguyên tắc của các mối quan hệ xã hội, những kinh nghiệm sống và đấu tranh, những giá trị văn hóa tinh thần của con người được lưu truyền và phát triển. Ví như lịch sử Việt Nam có 4000 năm dựng nước và giữ nước đã để lại cho thế hệ trẻ một kho tàng truyền thống dân tộc, cách mạng vô cùng phong phú và độc đáo. Nó được thể hiện qua hàng trăm di tích lịch sử văn hóa; hệ thống các nhà bảo tàng, lăng tẩm, đền chùa miếu mạo; những pho sách tư liệu phong phú và quí giá, những kinh nghiệm trong lao động sản xuất, chiến đấu và sinh hoạt được lưu truyền sâu rộng trong nhân dân, truyền thống dân tộc được thể hiện ở các đặc trưng văn hóa, văn học nghệ thuật, lối sống… 1.2. Tầm quan trọng của việc giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh Giáo dục truyền thống trong nhà trường là một trong những nội dung được Sở GD & ĐT và các nhà trường quan tâm thực hiện trong các năm học với nhiều hình thức phong phú, đa dạng Giáo dục truyền thống nhà trường có vai trò quan trọng trong việc giáo dục, rèn luyện toàn diện, nhân cách, phẩm chất của học sinh, bồi dưỡng và khơi dậy niềm tự hào, tình yêu quê hương, đất nước, xây dựng ý thức trách nhiệm với quê hương, đất nước cho thế hệ trẻ. Đồng thời là chìa khóa gắn kết và tạo động lực học tập cho các em học sinh. Giúp học sinh tiếp cận được nhiều chiều để các em tự rút ra những trải nghiệm, tự đúc kết những bài học, kiến thức mới cho bản thân mình. Giáo dục truyền thống nhà trường góp phần quan trọng trong việc nâng cao sự hiểu biết, thái độ trân trọng, khích lệ ý thức gìn giữ phát triển lịch sử truyền thống nhà trường của các thế hệ trẻ. Bồi dưỡng và giáo dục truyền thống tốt đẹp cho thế hệ trẻ: Truyền thống lao động cần cù, sáng tạo, đoàn kết, thương yêu đùm bọc lẫn nhau, truyền thống hiếu học, tinh thần tôn sư trọng đạo… Giúp cho thế hệ trẻ kế thừa và phát triển những truyền thống đó một cách sáng tạo. Đồng thời, giáo dục cho các em có thái độ đấu tranh xóa bỏ những truyền thống, phong tục tập quán xấu, xây dựng và phát triển những truyền thống mới, tiến bộ, phù hợp. 1.3. Giới thuyết về phẩm chất 5
Theo Từ điển Tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên: Phẩm chất là cái làm nên giá trị của người hay vật [7,760]. Hoặc: Phẩm chất là những yếu tố đạo đức, hành ứng xử, niềm tin, tình cảm, giá trị cuộc sống; ý thức pháp luật của con người được hình thành sau một quá trình giáo dục. Năm phẩm chất chủ yếu cần hình thành, phát triển ở học sinh là: Yêu nước; Nhân ái (Yêu quý mọi người, tôn trọng sự khác biệt giữa mọi người); Chăm chỉ (Ham học, chăm làm); Trung thực; Trách nhiệm (có trách nhiệm với bản thân, có trách nhiệm với gia đình, có trách nhiệm với nhà trường và xã hội và có trách nhiệm với môi trường sống). Những phẩm chất này nhằm mục đích xây dựng “chân dung” mới của người học: “Trên cơ sở đó, các em tích cực tham gia vào các hoạt động học tập, tự phát hiện năng lực, nguyện vọng của bản thân. Các em được rèn luyện thói quen và khả năng tự học, phát huy tiềm năng và kiến thức, kỹ năng đã tích lũy được để phát triển” (GS. Nguyễn Minh Thuyết). Vì vậy giáo dục truyền thống nhà trường đóng vai trò quan trong trong quá trình phát triển các phẩm chất cho học sinh 2. Cơ sở thực tiễn 2.1. Thực trạng về việc thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường đối với học sinh THPT 2.1.1 Những mặt làm được Cùng với những bước chuyển mình của xã hội hiện đại, của thời kỳ công nghệ 4.0, chương trình giáo dục phổ thông mới 2018 của nước ta có nhiều điểm ưu việt, tiệm cận nền giáo dục tiên tiến của thế giới. Đặc biệt, chúng ta đã có những bước đi đúng đắn khi chú trọng việc dạy chữ song hành với việc dạy người. Cùng với đổi mới chương trình và phương pháp giảng dạy, phương pháp kiểm tra đánh giá, ngành giáo dục cũng đã có nhiều đổi mới về công tác giáo dục học sinh, tạo hứng thú cho học trò bởi sự mới mẻ, gần gũi và thiết thực, góp phần hình thành và phát triển các phẩm chất chủ yếu cho các em. Đội ngũ giáo viên nhìn chung đã nhận thức được đúng đắn vai trò của người thầy đối với quá trình giáo dục, hình thành nhân cách của học sinh. Họ có khả năng nắm bắt được mục tiêu, kiến thức giáo dục, dạy tốt lớp phụ trách, lập được kế hoạch giáo dục. Ban Giám hiệu các trường Trung học phổ thông đã quan tâm đến công tác giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua các việc: Chỉ đạo giáo viên lập kế hoạch giáo dục, giao chất lượng giáo dục học sinh cho giáo viên, định ra các tiêu chí thi đua cho các lớp và cho giáo viên, khen thưởng cho giáo viên và học sinh đạt thành tích trong năm học. Đồng thời, nhà trường đã luôn chú ý kết hợp với các đoàn thể để tổ chức giáo dục truyền thống nhà trường cho các em với nhiều cách thức phong phú và hiệu quả. Công tác giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh được chú trọng, góp phần hình thành các kỹ năng thói quen tốt trong môi trường học đường, ngoài xã hội cho học sinh như: Ứng xử văn hóa thân thiện, lành mạnh, chủ động học tập, chia sẻ những câu chuyện đẹp về lối sống trong xã hội. Nhiều hoạt 6
động giáo dục truyền thống của nhà trường diễn ra sôi nổi, thu hút đông đảo các em tham gia như: Tổ chức các chuyên mục sinh hoạt dưới cờ vào đầu tuần. Mít tinh, kỷ niệm các ngày lễ lớn, hội diễn văn nghệ, các cuộc thi viết về : Người Thầy, uống nước nhớ nguồn, tìm hiểu về nhà trường, về lịch sử quanh em, tri ân thầy cô… giúp học sinh nhận thức sâu sắc ý nghĩa về việc giáo dục truyền thống nhà trường, khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước, tự hào dân tộc, tự hào về mái trường mình được học tập và rèn luyện. Từ đó góp phần hình thành và phát triển nhiều phẩm chất tích cực cho học sinh. 2.1.2 Những mặt hạn chế khi thực hiện việc giáo dục truyền thống nhà trường đối với học sinh THPT Diễn Châu 4 Bên cạnh những thành quả đạt được về việc thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường đối với học sinh trung học phổ thông nói chung,, công tác giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh trung học phổ thông Diễn Châu 4 nói riêng trong thời gian qua còn bộc lộ một số hạn chế nhất định. * Từ phía học sinh: Do đặc điểm tâm lý học sinh, nhiều em tính cách nhút nhát, ít va chạm với môi trường xung quanh nên khó khăn cho việc giáo dục truyền thống nhà trường. Học sinh của trường chủ yếu là con em nông thôn, nên tư duy tác phong của các em còn hạn chế bởi môi trường. Tự ý thức hiểu biết và tự rèn luyện của học sinh chưa cao. Thời gian, công việc, gia đình,… học sinh thường rơi vào trường hợp có thời gian nhưng rất ít khi nghiên cứu, tìm hiểu về truyền thống nhà trường mà thường lướt web, internet, mạng xã hội để giải trí. - Một bộ phận nhỏ học sinh chưa nhận thức đúng đắn, đầy đủ về sự đóng góp của các thế hệ đi trước, sống thờ ơ, thiếu trách nhiệm,… Chưa có tâm thế sẵn sàng tiếp nhận những giá trị truyền thống, chưa được khơi dậy lòng nhiệt thành tìm hiểu và tri ân nguồn cội. * Từ phía giáo viên: Thời gian dạy một tiết học rất ngắn nên việc tích hợp cũng chỉ trong một thời gian hạn hẹp, vì vậy giáo viên khó kết hợp được nếu không khéo léo. Mặt khác, giáo viên cùng lúc còn phải đảm nhận nhiều công việc khác nên thời gian đầu tư cho nội dung giáo dục truyền thống nhà trường chưa nhiều, chưa thực sự khoa học. - Một số giáo viên chưa có phương pháp giáo dục thích hợp, chưa lôi cuốn được học sinh trên tinh thần tự nguyện. Các em tham gia tìm hiểu, học tập, nghiên cứu về truyền thống nhà trường với tâm thế bị động, chủ yếu để hoàn thành nhiệm vụ được giao. - Công tác tuyên truyền, giáo dục còn chưa được đầu tư tốt về thời gian, điều kiện,… nên hiệu quả giáo dục truyền thống nhà trường chưa cao. * Từ phía nhà trường: 7
Dù đã có kế hoạch trong năm học nhưng công tác giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh chưa được triển khai rộng rãi, đồng bộ và thường xuyên ở các lớp học. Ý nghĩa, tầm quan trọng của việc giáo dục truyền thống nhà trường chưa được nhận thức đúng mực trong một bộ phận các tổ chức, đoàn thể và giáo viên. Một số tổ chức, đoàn thể ( nhất là Đoàn thanh niên) trong nhà trường chưa phát huy tốt vai trò tham mưu, tập hợp, tuyên truyền, giáo dục truyền thống nhà trường cho các thế hệ học sinh. Khi thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường , một số giáo viên còn gặp khó khăn, lúng túng do chưa có tài liệu kịp thời cho học sinh, và chưa có tiêu chí đánh giá cụ thể… Việc giáo dục truyền thống nhà trường có những đặc thù riêng khác với các hoạt động giáo dục khác, nội dung giáo dục không chỉ diễn ra trong môn học mà còn có mối quan hệ thông qua một số các môn học khác như hoạt động ngoài giờ lên lớp, câu lạc bộ… nên còn gặp hạn chế ,bất cập về cở sở vật chất và thời gian để thực hiện. * Từ phía phụ huynh: Đa số phụ huynh trong việc giáo dục con cái chỉ chú trọng vào việc điểm số và thành tích học tập của con mà bỏ quên phần kỹ năng trong cuộc sống để con có thể đương đầu với những thử thách khó khăn. Có những phụ huynh quá bao bọc, chiều chuộng con cái khiến các em không có kỹ năng tự phục vụ, tự đối phó, tự chủ với cuộc sống… Bên cạnh đó cũng có nhiều phụ huynh do mải mê, lo lắng làm ăn mà quên thời gian quan tâm đến tâm tư tình cảm của con, đồng thời chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức, phẩm chất cho con. * Từ phía xã hội: Sự phát triển nhanh về kinh tế, văn hóa, xã hội tại các địa phương như các tụ điểm vui chơi giải trí (Internet, Karaoke, Nhà hàng...) thu hút học sinh rời xa học tập, đồng thời tạo ra nhiều nguy cơ tấn công vào tâm lý, sức khỏe và nhân cách của các em. Sự kết hợp giữa gia đình – nhà trường – xã hội chưa chặt chẽ, thường xuyên trong việc giáo dục phẩm chất và kỹ năng sống cho học sinh. 2.2. Nguyên nhân Về phía học sinh do ảnh hưởng tiêu cực của xã hội thời hiện đại, một số em bị cám dỗ xã hội lôi cuốn nên chưa chăm học, chưa giành thời gian nghiên cứu và làm bài tập thầy cô giáo giao nhiệm vụ . Đến một thời điểm các em thờ ơ, thiếu trách nhiệm với bản thân, dễ bị tổn thương và mất niềm tin dẫn đến suy nghĩ nông cạn, tiêu cực, tự ti trong cuộc sống. Về phía phụ huynh do nền kinh tế thị trường tác động, bố mẹ hầu hết lao vào làm kinh tế, bỏ mặc việc giáo dục con cái cho nhà trường. Đặc biệt là do áp lực từ nhiều phía mà một số không ít các bậc phụ huynh đã cáu gắt, không quân tâm và 8
chia sẻ với con cái, áp đặt và gây áp lực khi đòi hỏi, khi từ bỏ … làm cho những tâm hồn mong manh của trẻ dễ vỡ. Về phía giáo viên: Ngân sách của nhà nước đầu từ cho giáo dục khá cao, nhưng theo mặt bằng phát triển của nền kinh tế thị trường hiện nay đời sống của một số giáo viên còn gặp nhiều khó khăn. Điều đó cho thấy môi trường sống, chất lượng sống, có phần ảnh hưởng đến công tác giảng dạy của giáo viên. Vẫn còn tình trạng một số giáo viên lên lớp chưa truyền được động lực, hứng thú học tập cũng như chưa khơi dậy được lý tưởng cho học sinh, chạy theo lối sống thực dụng, còn thờ ơ và thiếu trách nhiệm trước những biến động tâm lý của học sinh. Điều đó đã có tác động trực tiếp đến việc hình thành và phát triển nhân cách của các em. Từ những thực trạng và nguyên nhân chung ở trên, chúng tôi đã thấy được việc thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường hiện nay cho học sinh trung học phổ thông trở nên rất cấp thiết. Vì vậy, trong năm học 2022 – 2023, chúng tôi đã điều tra 30 giáo viên chủ nhiệm và 300 học sinh ở ba khối 10,11,12 của nhà trường và một số trường trung học phổ thông khác như: Trường trung học phổ thông Diễn Châu 2, trường trung học phổ thông Diễn Châu 3, trường trung học phổ thông Yên Thành 3, trường trung học phổ thông Hoàng Mai để biết được nhận thức của giáo viên và học sinh trung học phổ thông về vai trò của việc thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường hiện nay cho học sinh trung học phổ đối với việc hình thành và phát triển phẩm chất của học sinh. Qua khảo sát (Phiếu khảo sát xem ở phụ lục 1), chúng tôi thu được kết quả như sau: Bảng 1. Kết quả khảo sát giáo viên về việc thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh trung học phổ thông Câu hỏi Câu trả lời Số lượng Tỉ lệ % Câu 1: Theo thầy/cô, việc giáo Không quan trọng 1 3.33% dục truyền thống nhà trường cho học sinh có quan trọng trong việc Bình thường 8 26.67% hình thành và phát triển phẩm chất của học sinh không? Quan trọng 21 70.00% Câu 2: Thầy/cô có thường xuyên Ít khi 11 36.67% tổ chức các hoạt động để giáo dục truyền thống nhà trường Thỉnh thoảng 17 56.67% cho học sinh lớp mình giảng dạy/chủ nhiệm không? Thường xuyên 2 6.66% Từ kết quả khảo sát, chúng tôi nhận thấy: Phần lớn giáo viên chưa đầu tư thời gian và tâm huyết vào việc giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh. Công tác giáo dục của giáo viên còn nặng ở hoạt động quản lí học sinh và có tâm lí ỷ lại vào các chương trình ngoại khóa, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do nhà trường tổ 9
chức. Một số giáo viên tâm huyết hơn họ có giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt lớp, tích hợp một số tiết học chính khóa, … nhưng thực hiện không thường xuyên và chưa có tính chuyên nghiệp. Bảng 2. Kết quả khảo sát học sinh về giáo dục truyền thống nhà trường Câu hỏi Câu trả lời Số lượng Tỉ lệ % Câu 1: Em có thường Ít khi 53 17.67% xuyên được thầy(cô) giáo Thỉnh thoảng 209 69.67% dục truyền thống nhà trường không? Thường xuyên 38 12.66% Câu 2: Em được giáo dục Giờ chính khóa 11 3.67% truyền thống nhà trường chủ yếu qua hoạt động Sinh hoạt 15 phút đầu giờ 17 5.67% giáo dục nào? Tiết sinh hoạt lớp 45 15.00% Hoạt động ngoại khóa, NGLL 227 75.66% Câu 3: Em có mong muốn được giáo viên/nhà Có 271 90.33% trường tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống nhà trường hay Không 29 9.67% không? - Kết quả khảo sát trên cho thấy: + Học sinh ở các trường trung học phổ thông trên địa bàn chủ yếu chưa được học một cách thường xuyên, bài bản, có hệ thống về giáo dục truyền thống nhà trường thông qua các hoạt động giáo dục của giáo viên. Học sinh chủ yếu được học thông qua một số chương trình ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, sinh hoạt tập thể do nhà trường tổ chức. + Số đông học sinh các trường đều mong muốn được giáo viên /nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục truyền thống nhà trường để các em được trải nghiệm. Kết quả khảo sát đó là một trong những minh chứng thuyết phục để chúng tôi thực hiện nghiên cứu đề tài: "Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường góp phần phát triển phẩm chất của học sinh trung học phổ thông”. CHƯƠNG 2 MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO THỰC HIỆN GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG NHÀ TRƯỜNG GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT HỌC SINH TẠI TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DIỄN CHÂU 4 10
1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp * Phải đáp ứng yêu cầu phát triển nhân cách của học sinh. Phẩm chất và năng lực là hai thành phần chủ yếu cấu thành nhân cách con người. Do vậy có thể xem quá trình hình thành và phát triển nhân cách gắn liền với quá trình tích tụ, phát triển các yếu tố của phẩm chất và năng lực. Mặt khác, nhân cách được xem là một chỉnh thể thống nhất giữa hai mặt phẩm chất và năng lực (đức và tài). Do vậy, quá trình phát triển phẩm chất và năng lực phải có sự cân đối và tương thích theo xu hướng đức và tài hài hòa nhau “tài đức vẹn toàn”. * Đảm bảo quan điểm giáo dục theo phương pháp sư phạm tương tác. Thông tư số 13/2012/TT-BGDĐT ban hành quy định về tiêu chuẩn đánh giá trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường trung học phổ thông có nhiều cấp học, đưa ra tiêu chuẩn về hoạt động giáo dục học sinh cũng chỉ ra: Giáo dục kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự nhận thức, kỹ năng ra quyết định, suy xét và giải quyết vấn đề, kỹ năng đặt mục tiêu, kỹ năng ứng phó, kiềm chế, kỹ năng hợp tác và kỹ năng làm việc theo nhóm cho học sinh; Giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh thông qua giáo dục ý thức chấp hành luật giao thông, cách tự phòng, chống tai nạn giao thông, đuối nước và các tai nạn thương tích khác, thông qua việc thực hiện các quy định về cách ứng xử có văn hóa, đoàn kết, thân ái, giúp đỡ lẫn nhau; Giáo dục và tư vấn về sức khỏe, thể chất và tinh thần, giáo dục về giới tính, tình yêu, hôn nhân, gia đình phù hợp với tâm lý lứa tuổi học sinh. Từ quan điểm giáo dục trên, chúng tôi cũng tiến hành hình thành và phát triển phẩm chất của học sinh trên tinh thần tôn trọng quan điểm, cá tính của học sinh. Giáo dục học sinh phải linh hoạt, tạo được sự tương tác, không giáo dục một chiều, máy móc, rập khuôn. * Đảm bảo mục tiêu cụ thể của cấp học trung học phổ thông Thực hiện chương trình hợp lý nhằm đảm bảo cho học sinh có học vấn phổ thông, cơ bản theo một chuẩn thống nhất, đồng thời tạo điều kiện cho sự phát huy phẩm chất của mỗi học sinh, giúp học sinh có đầy đủ phẩm chất của một công dân có ích, những hiểu biết về kỹ thuật, chú trọng hướng nghiệp tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân luồng sau trung học phổ thông để học sinh chọn ngành nghề phù hợp với năng lực để học tiếp sau khi tốt nghiệp. * Đảm bảo tính hoạt động thực tiễn giáo dục tại trường trung học phổ thông Diễn Châu 4 Các biện pháp được đề xuất cho việc hình thành và phát triển phẩm chất học sinh được thực hiện trong thực tiễn hoạt động trải nghiệm tiến hành ở trường trung học phổ thông Diễn Châu 4. Vì vậy, các biện pháp này phải đáp ứng mục tiêu đào tạo của nhà trường, giúp học sinh phát triển phẩm chất, có khả năng phát hiện, giải quyết những vấn đề cơ bản của giáo dục ở trường trung học phổ thông đặt ra. Các biện pháp phải phù hợp với điều kiện của nhà trường, đặc điểm tâm sinh lý của học 11
sinh, đảm bảo tính hiện đại, thiết thực, hài hòa, phù hợp về nội dung, phương pháp giáo dục, tạo điều kiện để học sinh phát huy nhiều phẩm chất quan trọng. 2. Một số biện pháp cụ thể đã được áp dụng 2.1. Biện pháp 1: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt dưới cờ a. Mục tiêu: - Để thực hiện có hiệu quả, tôi đã chỉ đạo giáo viên phụ trách Đoàn( Bí thư, phó bí thư) xác định rõ mục đích, ý nghĩa, yêu cầu của việc giáo dục truyền thống nhà trường thông qua tiết sinh hoạt dưới cờ. Phải đảm bảo tính trang nghiêm, sinh động, hấp dẫn, gần gũi với học sinh. - Đồng thời yêu cầu phải đổi mới việc giáo dục truyền thống nhà trường thông qua tiết sinh hoạt dưới cờ như một hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp mang tính giáo dục cao về những hành vi, hành động của các em trong cuộc sống hàng ngày. b. Cách thức thực hiện: * Bước 1: Xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường ( phụ Lục 2) * Bước 2: Tổ chức thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường theo từng tháng( xem phụ lục 2- cột tổ chức thực hiện) * Bước 3: Tổng kết, đánh giá Sau các hoạt động tổ chức kết thúc cần phải tổng kết, đánh giá kết quả việc thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường, từ đó rút kinh nghiệm để tổ chức các nội dung tiếp theo một cách hiệu quả. Mặt khác, tổng kết, đánh giá kết quả kịp thời động viên, tuyên dương, khen thưởng cũng như nhắc nhở các em. c. Kết luận: - Tổ chức thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt dưới cờ diễn ra rất sôi động, hấp dẫn, thu hút và lôi cuốn đông đảo giáo viên, nhân viên, học sinh tham gia, hưởng ứng. - Thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt dưới cờ diễn ra dưới nhiều hình thức phong phú và đa dạng, đã tạo ra không khí vui tươi, ấn tượng, mang tính giáo dục cao, tạo tâm lý phấn khởi cho học sinh bước vào tuần học mới. Đây cũng là dịp để học sinh học thêm được nhiều kiến thức bổ ích. Chính hoạt động này đã đổi mới tiết sinh hoạt dưới cờ, giúp chất lượng tiết sinh hoạt dưới cờ đã được nâng lên, thực sự có ý nghĩa sâu sắc. - Học sinh không thụ động ngồi nghe mà trực tiếp tham gia đóng góp bày tỏ tâm tư nguyện vọng thể hiện sự hiểu biết của mình. Đồng thời giáo dục quá trình về cách nhìn nhận, nhận diện cái xấu, cái tốt trong cuộc sống. 12
2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt 15 phút của Đoàn a. Mục tiêu: - Sinh hoạt 15 phút đầu giờ, một hoạt động giáo dục đầu tiên cho một ngày mới đến trường của giáo viên và học sinh. Hoạt động mang tính ổn định lớp học, ổn định nề nếp trong nhà trường để chuẩn bị các tiết học văn hóa có hiệu quả. - Tiếp nhận nguồn năng lượng mới ,vui vẻ, bắt đầu một ngày học tập và làm việc tích cực. - Đây là một hoạt động tự quản cùng với nhiều hình thức và nội dung đa dạng phù hợp với môi trường học đường vì vậy sinh hoạt 15 phút đầu giờ các buổi học trong tuần giúp học sinh phát huy được tinh thần tự học, tự chịu trách nhiệm về nhiệm vụ được giao - Phát huy tính sáng tạo, khả năng hoạt động tập thể, hoạt động ngoại khóa, bổ sung kỹ năng sống cho học sinh với kiến thức xã hội phong phú. Các em có thể sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, hát các bài hát tập thể về truyền thống nhà trường, ca ngợi Đảng, Bác Hồ, các anh hùng dân tộc, tình yêu quê hương, trường lớp, thầy trò,… b. Cách thức thực hiện: * Bước 1: Phối hợp với Đoàn, xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường theo tuần học ( phụ Lục 3) * Bước 2: Tổ chức thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường theo các các tiêu chí : - Thời gian thực hiện: Theo hoạt động chung của nhà trường, 6 giờ 45 phút học sinh có mặt tại lớp, ổn định sinh hoạt 15 phút đầu giờ theo các chủ đề Đoàn trường qui định. Đúng 7 giờ kết thúc sinh hoạt 15 phút, các em bước vào học tập các môn học theo thời khóa biểu. - Nội dung thực hiện: Bí thư hoặc lớp trưởng các chi đoàn lớp điều hành sinh hoạt 15 phút theo chủ đề, nội dung của Đoàn ( như kế hoạch ở phụ lục 3) - Hình thức thực hiện: Phong phú và đa dạng gồm: Diễn thuyết, hùng biện, trình chiếu power point, hát, kể chuyện, xem phim,… - Nhiệm vụ thực hiện: Bí thư Đoàn trường thành lập Đội cờ đỏ và phân công, hướng dẫn các thành viên giám sát, kiểm tra, chấm điểm ( chấm chéo khối ). * Bước 3: Tổng kết, đánh giá - Cuối tuần các thành viên của Đội cờ đỏ tổng hợp điểm đã chấm. Nhận xét(ưu, nhược điểm ) các tiết sinh hoạt 15phút của lớp được phân công. Sau đó nạp kết quả về văn phòng Đoàn. 13
- Bí thư Đoàn trường tổng hợp chung, gửi kết quả công khai lên trang Zalo: “GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM” và giải quyết thắc mắc của thầy cô giáo chủ nhiệm lớp (nếu có) - Kết quả sinh hoạt 15 phút của các chi đoàn được đánh giá bằng điểm số và đưa vào công tác thi đua (theo quy chế thi đua các lớp được thống nhất tại hội nghị viên chức – người lao động). c. Kết luận: Giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt 15 phút của Đoàn vào đầu giờ các buổi học có ý nghĩa rất thiết thực: Nề nếp lớp học đã có sợ thay đổi lớn, đi vào ổn định, các tiết học được chuẩn bị tốt hơn, kiến thức được khắc sâu. Các em học sinh bước vào buổi học với sự tự tin, hứng khởi hơn nhiều, thành tích học tập tăng lên rõ rệt, đạt hiệu quả hơn. Các em học sinh có ý thức tự giác cao, ban cán sự lớp nâng cao được năng lực tổ chức và điều hành lớp. Các em có kỹ năng sống tốt hơn thông qua việc đánh giá bạn, trao đổi với bạn Qua hoạt động giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt 15 phút của Đoàn giúp học sinh phát triển những phẩm chất : Trung thực với chính mình, trung thực với bạn bè; Nhân ái (tôn trọng, ngưỡng mộ, an ủi, động viên, giúp đỡ, khích lệ bạn bè xung quanh); Chăm chỉ (nhẫn nại trong công việc và hoàn thành những nhiệm vụ được giao, tham gia các việc làm phù hợp trong lớp, trong trường) ; Trách nhiệm (sẵn sàng nhận nhiệm vụ được giao, tự giác, nỗ lực để hoàn thành nhiệm vụ, nhận ra được hạn chế của bản thân và cố gắng khắc phục). Đồng thời việc giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua tiết sinh hoạt 15 phút của Đoàn vào đầu giờ các buổi học còn phát triển các năng lực làm chủ cảm xúc bản thân, hợp tác, tự tin trước đám đông và dám bộc lộ cảm xúc của mình.…. 2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua ngày kỉ niệm thành lập Trường a. Mục tiêu: - Thể hiện đạo lý “Tôn sư trọng đạo”, “Uống nước nhớ nguồn”, “Tình thầy, nghĩa bạn”,… - Tuyên truyền, giáo dục truyền thống dạy tốt, học tốt của nhà trường qua các thế hệ cho học sinh - Nâng cao tinh thần trách nhiệm, tạo không khí vui tươi, phấn khởi , tinh thần đoàn kết của các thế hệ cán bộ, giáo viên, nhân viên với nhà trường, với nghề , với học sinh. - Động viên các em học tập và rèn luyện tốt hơn, tiếp nối các thế hệ cha anh góp phần vào sự nghiệp giáo dục của nhà trường 14
b. Cách thức thực hiện: * Bước 1: Phối hợp với Đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm phát động thi đua lập thành tích chào mừng ngày kỉ niệm thành lập trường( 18/11/1999). * Bước 2: Tổ chức thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua ngày kỉ niệm thành lập Trường - Khẩu hiệu: Chỉ đạo Đoàn thanh niên cho các lớp viết khẩu hiệu lên bảng (Theo qui định về nội dung, cỡ chữ, phấn màu). - Thành lập Ban giám khảo và tổ chức học sinh hoạt động: Phối hợp với Đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn thành lập Ban giám khảo và tổ chức cho học sinh các đơn vị lớp tích cực tham gia các hoạt động có ý nghĩa như: Hoa điểm 10, Bóng đá Nam, các trò chơi tập thể, văn nghệ, báo tường( khối 10,11), thi viết về mái trường, thầy cô. - Thời gian thực hiện: Năm học 2022 - 2023 từ ngày 1/11/ 2022 đến 18/11/2022. Năm học 2023 - 2024 từ ngày 1/11/ 2023 đến 18/11/2023. * Bước 3: Tổng kết, đánh giá - Ban giám khảo nạp kết quả đánh giá các hoạt động của các lớp (bằng điểm số) về Ban thi đua - Ban thi đua tổng hợp chung, gửi kết quả công khai lên trang Zalo: “THÔNG BÁO NHÀ TRƯỜNG” và “GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM” và giải quyết thắc mắc của thầy cô giáo chủ nhiệm lớp ( nếu có) - Kết quả đánh giá các hoạt động của các lớp nhân ngày kỉ niệm thành lập trường bằng điểm số đưa vào thi đua ( theo quy chế thi đua các lớp được thống nhất tại hội nghị viên chức – người lao động, ở mục: Phong trào) - Ban thi đua công bố kết quả: Các giải Nhất, nhì, ba, khuyến khích và phần thưởng từng hoạt động cho các lớp tại buổi lễ kỉ niệm thành lập trường vào ngày 18/11. c. Kết luận: Thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua ngày kỉ niệm thành lập Trường có ý nghĩa rất sâu sắc, giúp các em học sinh cảm thấy tự hào hơn về ngôi trường của mình đang học tập. Nâng cao được ý thức tự giác trong học tập, lao động, rèn luyện và trách nhiệm của học sinh để góp phần xây dựng nhà trường, gìn giữ và phát triển truyền thống tốt đẹp của nhà trường Giáo dục cho học sinh lòng nhân ái, tôn trọng các giá trị truyền thống tốt đẹp của nhà trường, quê hương và dân tộc như truyền thống hiếu học, uống nước nhớ nguồn, tôn sư trọng đạo… 15
2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua mô hình: Lịch sử quanh em a. Mục tiêu: - Giáo dục lý tưởng, truyền thống cách mạng, nâng cao tinh thần yêu nước, tự hào với truyền thống quê hương, đất nước cho học sinh - Giáo dục học sinh lòng quý trọng, biết bảo vệ truyền thống dân tộc, tinh thần “uống nước nhớ nguồn”, khơi dậy cho các em học sinh khát vọng vươn lên trong cuộc sống - Góp phần giáo dục đạo đức, lối sống cho các em và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh . Đồng thời, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của nhà trường b. Cách thức thực hiện: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua mô hình: Lịch sử quanh em, được tổ chức vào dịp hưởng ứng ngày hội đọc sách. * Bước 1: Phối hợp với các bộ phận liên quan như: Đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm, nhân viên thư viện xây dựng kế hoạch * Bước 2: Tổ chức thực hiện Cách thức và thời gian thực hiện: Phát động dưới cờ tổ chức thực hiện từ ngày ( 22/4 đến 10/5/2024) Nội dung thực hiện: Tổ chức ngày hội đọc sách với nhiều nội dung như triển lãm, trưng bày sách nói về nhân vật lịch sử; Kể chuyện về các nhân vật liên quan đến lĩnh vực lịch sử, văn học…; Giới thiệu về các nhân vật trong sách mà em yêu thích. Địa điểm: +Tại phòng học của các lớp (tiến hành nội dung triển lãm, trưng bày sách nói về nhân vật lịch sử ) + Tại sân khấu vào tiết 1- giờ chào cờ thứ 2 hàng tuần (tiến hành nội dung: Kể chuyện về các nhân vật liên quan đến lĩnh vực lịch sử, văn học…; Giới thiệu về các nhân vật trong sách mà em yêu thích). Ban giám khảo: Phối hợp với Đoàn thanh niên, giáo viên bộ môn thành lập Ban giám khảo, phân công chấm điểm vào tiết sinh hoạt lớp và tiết chào cờ. * Bước 3: Tổng kết, đánh giá - Theo thời gian quy định, ban giám khảo nạp kết quả đánh giá của các lớp (bằng điểm số) về Ban thi đua của nhà trường - Ban thi đua tổng hợp chung, gửi kết quả công khai lên trang Zalo: “THÔNG BÁO NHÀ TRƯỜNG”, “GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM” và giải quyết thắc mắc của thầy cô giáo chủ nhiệm lớp, học sinh (nếu có) 16
- Kết quả đánh giá việc thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua mô hình: Lịch sử quanh em với hình thức hưởng ứng ngày hội đọc sách của các lớp bằng điểm số được đưa vào thi đua ( theo quy chế thi đua các lớp được thống nhất tại hội nghị viên chức – người lao động, ở mục: Phong trào) - Ban thi đua công bố kết quả: Các giải Nhất, nhì, ba, khuyến khích và phần thưởng cho các lớp tại buổi lễ chào cờ tiếp theo. c. Kết luận: Thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua mô hình lịch sử quanh em ở trên giúp các em hiểu biết thêm nhiều nhân vật lịch sử, từ các nhân vật lịch sử ấy đã giáo dục cho các em lòng hướng mộ, lòng tự hào dân tộc, tăng thêm hiểu biết của các em về địa danh, lịch sử, những trận đánh, những đóng góp của nhà thơ, nhà văn, nhà lịch sử, các anh hùng dân tộc, các vị tướng tài,… Những bài học về tinh thần đoàn kết, tự lực, tự cường, dựa vào sức mạnh tập thể. Giáo dục truyền thống nhà trường thông qua mô hình lịch sử quanh em đã thu hút học sinh thích thú và tham gia rất đông đảo, được các bậc phụ huynh học sinh đánh giá cao về phát huy tính giáo dục truyền thống tốt đẹp cho học sinh, giúp các em học sinh chia sẻ, gắn bó, thêm yêu quê hương và đất nước, tự hào dân tộc. Giúp các em bồi đắp tình cảm, khơi dậy lòng tôn trọng, yêu quý, tự hào, biết ơn sâu sắc đối với các thế hệ đi trước. Bản thân có trách nhiệm học tập, lao động và phấn đấu rèn luyện trở thành trò chăm ngoan, bạn tốt, đoàn viên gương mẫu để gìn giữ và phát huy, lan tỏa giá trị truyền thống tốt đẹp ấy. 2.5. Biện pháp 5: Chỉ đạo thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua việc tham quan phòng truyền thống của nhà trường a. Mục tiêu: - Là học sinh của nhà trường cần phải biết về lịch sử ra đời, quá trình hình thành và phát triển của nhà trường - Tham quan, tìm hiểu phòng truyền thống của nhà trường để thấy được những thành tích nhà trường đã làm nên, khơi dậy niềm tự hào, phát huy tinh thần sáng tạo trong học tập, gắn bó với trường lớp, thầy cô, nâng cao ý thức, trách nhiệm của bản thân học sinh. - Thực hiện giáo dục truyền thống nhà trường cho học sinh thông qua việc tham quan phòng truyền thống của nhà trường nhằm tác động đến nhận thức, tình cảm, bồi đắp vào nét đẹp tâm hồn của học sinh đã và đang gắn kết với ngôi trường của mình - Xác định trách nhiệm của mình phải giữ gìn và đóng góp thành tích để trang truyền thống của nhà trường ngày càng vẻ vang b. Cách thức thực hiện: 17