intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:72

1
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ" được hoàn thành với mục tiêu nhằm tìm hiểu, nghiên cứu cách thức tuyên truyền tốt nhất để học sinh nắm được vai trò của pháp luật trong cuộc sống, đặc biệt trong môi trường số hóa hiện nay; Giúp học sinh nắm được trách nhiệm pháp lí mà các em phải gánh chịu từ những hành vi, vi phạm pháp luật gây ra.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ

  1. SỞ GD&ĐT NGHỆ AN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT MƯỜNG QUẠ Lĩnh vực: Giáo dục thường xuyên NĂM HỌC: 2023 - 2024 0
  2. SỞ GD&ĐT NGHỆ AN TRƯỜNG THPT MƯỜNG QUẠ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT MƯỜNG QUẠ Lĩnh vực: Giáo dục thường xuyên Đồng tác giả: Đặng Trọng Hảo – Phó hiệu trưởng Trường THPT Mường Quạ Phạm Minh Tiến – GV môn vật lý Trường THPT Mường Quạ Nguyễn Văn Thìn - GV môn sinh học Trường THPT Mường Quạ NĂM HỌC: 2023 - 2024 0
  3. DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT Chữ cái viết tắt Cụm từ đầy đủ GV Giáo viên HS Học Sinh NGLL Ngoài giờ lên lớp THPT Trung học phổ thông GDCD Giáo dục công dân BGH Ban giám hiệu ATGT An toàn giao thông CBGV Cán bộ giáo viên GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GDKT & PL Giáo dục kinh tế và pháp luật BCH Ban chấp hành CB Cán bộ PBGDPL Phổ biến giáo dục pháp luật CBQL Cán bộ quản lý NV Nhân viên PCMT Phòng chống ma tuý PCTP Phòng chống tội phạm TLVM Thanh lịch văn minh GVCN Giáo viên chủ nhiệm CLB Câu lạc bộ BCH Ban chấp hành XHCN Xã hội chủ nghĩa ATTH An toàn trường học
  4. MỤC LỤC Trang PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài................................................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu.......................................................................................................... 2 3. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................................... 2 4. Phạm vi nghiên cứu............................................................................................................ 2 5. Đóng góp mới của đề tài.................................................................................................... 2 6. Kế hoạch thực hiện............................................................................................................ 2 PHẦN 2: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU............................................................................... 3 1. Cơ sở lý luận.................................................................................................................... 3 1.1. Một số khái niệm cơ bản về giáo dục pháp luật ........................................................... 3 1.1.1. Khái niệm giáo dục pháp luật .................................................................................... 3 1.1.2. Vị trí, vai trò của việc giáo dục pháp luật trong trường THPT Mường Quạ ............. 3 1.1.3. Mục đích của việc giáo dục pháp luật........................................................................ 4 1.2. Cơ sở của việc giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ................ 5 2. Cơ sở thực tiễn................................................................................................................ 6 2. 1. Đặc điểm tình hình về công tác giáo dục pháp luật của Trường THPT Mường Quạ - 6 Con Cuông – Nghệ An…………......................................................................................... 2.2. Những thuận lợi và khó khăn trong công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường 7 THPT Mường Quạ................................................................................................................ 2.2.1. Thuận lợi..................................................................................................................... 7 2.2.2. Khó khăn.................................................................................................................... 7 2.3. Thực trạng về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường THPT Mường Quạ.......... 8 2.4. Khảo sát thực trạng về việc thực hiện pháp luật của học sinh Trường THPT Mường Quạ 10 2.4.1. Mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ……………..... 10 2.4.2. Mức độ hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho HS tại trường THPT 11 Mường Quạ........................................................................................................................... 2.4.3. Mức độ hứng thú của HS khi tham gia hoạt động giáo dục pháp luật tại trường 11 THPT Mường Quạ................................................................................................................ 2.4.4. Sự cần thiết của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT 12 Mường Quạ........................................................................................................................... 2.4.5. Nguyên nhân dẫn đến hoạt động giáo dục pháp luật cho HS tại trường THPT 13 Mường Quạ hiệu quả chưa cao ............................................................................................ 3. Biện pháp nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trường 14 THPT Mường Quạ............................................................................................................. i
  5. 3.1. Tăng cường sự chỉ đạo, lãnh đạo của cấp uỷ, của BGH, tổ chuyên môn đối với 14 công tác hoạt động giáo dục pháp luật............................................................................. 3.1.1.Tăng cường sự chỉ đạo lãnh đạo của cấp uỷ, của BGH............................................... 14 3.1.2.Tăng cường sự chỉ đạo của tổ chuyên môn đối với công tác hoạt động giáo dục 15 pháp luật............................................................................................................................... 3.2. Xây dựng kế hoạch cụ thể, chủ động phối hợp với chính quyền địa phương cơ 16 quan Công an, hội cha mẹ học sinh.................................................................................. 3.2.1. Xây dựng kế hoạch phối hợp với chính quyền địa phương, cơ quan Công an địa 16 phương.……………………………………………………........................................................... 3.2.2. Xây dựng kế hoạch phối hợp chặt chẽ giữa các đoàn thể và Hội cha mẹ học sinh........... 17 3.3. Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ quản lý, giáo viên dạy môn GDKT & PL và báo cáo viên, cán bộ phụ trách công tác giáo dục pháp luật, 17 an ninh của nhà trường...................................................................................................... 3.3.1.Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho cán bộ quản lý, cán bộ phụ trách 17 công tác giáo dục pháp luật, an ninh của nhà trường........................................................... 3.3.2.Tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho giáo viên dạy môn GDCD, môn 18 GDKT & PL, báo cáo viên................................................................................................... 3.4. Phát huy hiệu quả việc giáo dục pháp luật và giáo dục kỹ năng sống của các tổ 19 chức đoàn thể trong nhà trường....................................................................................... 3.4.1. Phát huy hiệu quả việc giáo dục pháp luật của ban an ninh trường học. ........................ 19 3.4.2. Phát huy hiệu quả Tổ tư vấn tâm lý, tổ công tác xã hội trường học, trong việc tư 20 vấn giáo dục pháp luật, kỹ năng sống................................................................................. 3.5. Đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền giáo dục pháp luật phù hợp, linh 21 hoạt, hiệu quả…….............................................................................................................. 3.5.1. Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua sinh hoạt dưới cờ…………………….. 21 3.5.2. Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua hoạt động trải nghiệm…………………… 22 3.5.3. Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua hoạt động câu lạc bộ…………………….. 23 3.5.4. Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua môi trường số………………………… 24 3.6. Tăng cường đầu tư cho tủ sách pháp luật trong nhà trường………………………... 26 3.6.1. Xây dựng thư viện thân thiện, tạo nhiều tủ sách để tìm hiểu pháp luật……………...... 26 3.6.2. Duy trì nền nếp đọc sách hàng ngày để tìm hiểu pháp luật trong Giáo viên, học sinh. 27 3.7. Xây dựng mạng lưới thông tin tinh nhuệ, rộng lớn nhằm phát hiện và xử lý kịp thời, 28 hiệu quả những học sinh có biểu hiện vi phạm pháp luật, nội quy nhà trường…………... 3.7.1. Xây dựng mạng lưới thông tin tinh nhuệ, rộng lớn nhằm phát hiện hành vi vi phạm 28 ii
  6. pháp luật, nội quy nhà trường……………………………………………………………….... 3.7.2. Xây dựng các biện pháp nhằm ngăn chặn và xử lý kịp thời những biểu hiện vi phạm 29 pháp luật và nội quy nhà trường. …………………………………………………………….. 4. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất………………… 31 4.1. Mục đích khảo sát…………………………………………………………………….. 31 4.2. Nội dung và phương pháp khảo sát…………………………………………………... 31 4.3. Đối tượng khảo sát………………………………………………………………….... 31 4.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất………. 31 4.4.1. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết của các biện pháp đã đề xuất ……………………. 31 4.4.2. Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất…………………….. 33 5. Đánh giá kết quả đạt được sau khi áp dụng các biện pháp………...…………………. 34 5.1. Mức độ hiểu biết của học sinh về pháp luật………………………………………….. 34 5.2. Sự cần thiết của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường 35 Quạ………………………………………………………………………………………… 5.3. Mức độ hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT 35 Mường Quạ………………………………………………………………………………... 5.4. Mức độ hứng thú của học sinh khi tham gia hoạt động giáo dục pháp luật tại 36 trườngTHPT Mường Quạ…………………………………………………………………... PHẦN 3. KẾT LUẬN ……………………………………………………………………. 37 1. Kết luận chung................................................................................................................. 37 2. Những đóng góp của đề tài............................................................................................... 37 3. Ý nghĩa của đề tài.............................................................................................................. 38 4. Một số kiến nghị, đề xuất.................................................................................................. 38 PHỤ LỤC 1.Phục lục 1………………………………………………………………………………. 39 1.1. Kế hoạch phổ biến giáo dục pháp luật………………………………………………... 39 1.2.Kế hoạch phối hợp giữa nhà trường và ban cha mẹ học sinh…………………………. 45 1.3.Kế hoạch phối hợp giữa nhà trường và công an xã…………………………………… 48 2.Phục lục 2………………………………………………………………………………. 53 2.1.Phiếu khảo sát mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ…. 53 2.2.Kết quả khảo sát thực trạng…………………………………………………………… 54 2.3.Kết quả khảo sát sau khi áp dụng biện pháp…………………………………………... 55 3.Phục lục 3: Kết quả khảo sát tính cấp thiết của các biện pháp được áp dụng tại trường 56 THPT Mường Quạ…………………………………………………………………………. 4.Phục lục 4: Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp được áp dụng tại trường 58 iii
  7. THPT Mường Quạ…………………………………………………………………………. 5.Phục lục 5: Hình ảnh phổ biến pháp luật tại trường THPT Mường Quạ……………….. 60 5.1. Phối hợp với công an, sở tư pháp, UBND huyện Con Cuông tuyên truyền pháp luật.. 60 5.2. Phát động phong trào học tập suốt đời……………………………………………….. 60 5.3. Phối kết hợp với công an giao thông huyện để giáo dục pháp luật…………………... 61 5.4. Phổ biến giáo dục pháp luật về phòng cháy chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ……………. 61 5.5. Giáo dục pháp luật cho học sinh thông qua phiên toà giả định………………………. 62 5.6. Phổ biến giáo dục pháp luật về phòng chống pháo nổ, thuốc lá và thuốc lá điện tử…. 62 5.7. Ban an ninh thực hiện nhiệm vụ theo kế hoạch………………………………………. 63 5.8. Phối kết hợp chính quyền địa phương và công an huyện Con Cuông để giáo dục pháp luật 63 5.9. Tuyên dương các cá nhân thực hiện tốt nhiệm vụ……………………………………. 63 5.10. Lễ ra mắt trường học an toàn………………………………………………………... 63 5.11. Lễ ký xác nhận phối kết hợp với công an huyện Con Cuông……………………….. 64 5.12. Phối kết hợp huyện đoàn Con Cuông tổ chức ngày hội thanh niên Con Cuông……. 64 5.13. Nhà trường triển khai các lớp tổ chức hoạt động Stem…………………………….. 64 5.14. Tuyên truyền pháp luật về di cư người trái phép…………………………………………… 64 TÀI LIỆU THAM KHẢO iv
  8. PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1.Lý do chọn đề tài Mục tiêu giáo dục toàn diện của nước ta hiện nay là: “Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Để thực hiện đào tạo, phát triển toàn diện con người Việt Nam mới thì tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một nội dung không thể thiếu trong chương trình giáo dục ở các cấp học, trong các nhà trường phổ thông và trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân hiện nay. Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo toàn diện của các nhà trường, từ yêu cầu tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, ngay từ thập niên 80, Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương đưa giáo dục pháp luật vào nhà trường. Hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là giáo dục pháp luật cho học sinh trong các nhà trường phổ thông hiện nay là giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục ý thức chấp hành qui định của pháp luật, ý thức công dân, ý thức làm người... Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản pháp luật thể chế hoá các Nghị quyết của Đảng, khẳng định vai trò chiến lược của công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường, tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường. Có thể nói giáo dục pháp luật cho học sinh THPT là một nội dung quan trọng trong chương trình giáo dục phổ thông, góp phần quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Trong thời đại công nghệ số, giáo dục pháp luật đối với học sinh càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Bởi lẽ, trong thời đại này, học sinh có nhiều cơ hội tiếp cận với thông tin, nhưng cũng có nhiều nguy cơ bị xâm hại quyền lợi, vi phạm pháp luật. Vì thế cần giáo dục pháp luật để giúp học sinh hiểu được vai trò, ý nghĩa của pháp luật trong đời sống xã hội, các quyền và nghĩa vụ của công dân, các quy định của pháp luật về các lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là các quy định về an ninh mạng, an toàn thông tin. Từ đó, học sinh có thể có những hiểu biết đúng đắn về pháp luật, có thái độ tôn trọng pháp luật, biết vận dụng pháp luật vào thực tiễn cuộc sống, đặc biệt là trong môi trường số. Là giáo viên, đang trực tiếp làm công tác an ninh trong trường học tại trường miền núi thuộc vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, nơi mà trình độ nhận thức của học sinh và dân trí còn thấp, kinh tế còn khó khăn, tình trạng vi phạm pháp luật thường xuyên xảy ra, đặc biệt là đạo đức, lối sống của một bộ phận học sinh hiện nay đã và đang đặt ra cho xã hội nhiều vấn đề bức thiết đáng quan tâm. Đó là lối sống buông thả, đua đòi, sống ảo, sống không có lí tưởng, sống chưa thực sự hữu ích... Điều đó cho thấy, đã đến lúc chúng ta cần thiết phải tăng cường và đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, giúp học sinh hình thành ý thức tuân thủ pháp luật, biết phân biệt được hành vi đúng đắn và hành vi sai trái, biết tự giác thực hiện các quy định của pháp luật trong môi trường số. Từ đó, học sinh có thể tự giác chấp hành pháp luật, không vi phạm pháp luật, rèn luyện thói quen hành vi ứng xử theo pháp luật, biết xử lý các tình huống trong cuộc sống phù hợp với quy định của pháp luật. 1
  9. Với những lí do trên, chúng tôi tập trung nghiên cứu và đưa ra sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ” 2. Mục đích nghiên cứu - Qua đề tài này, chúng tôi muốn đưa ra những biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho học sinh. - Tìm hiểu, nghiên cứu cách thức tuyên truyền tốt nhất để học sinh nắm được vai trò của pháp luật trong cuộc sống, đặc biệt trong môi trường số hóa hiện nay. - Giúp học sinh nắm được trách nhiệm pháp lí mà các em phải gánh chịu từ những hành vi, vi phạm pháp luật gây ra. - Làm mới, linh hoạt phương pháp tuyên truyền, góp phần nâng cao hứng thú và năng lực tư duy, năng lực điều chỉnh hành vi của học sinh, góp phần hướng các em sống, làm việc theo hiến pháp và pháp luật. - Hướng bản thân mỗi học sinh có thể trở thành những tuyên truyền viên đối với gia đình và những người xung quanh. Xây dựng môi trường học tập, làm việc, phát triển tuân thủ hiến pháp và pháp luật. 3. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Mường Quạ - Con Cuông - Nghệ An. 4. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Trường THPT Mường Quạ - Con Cuông - Nghệ An. - Về thời gian nghiên cứu: Năm học 2023 – 2024. - Về khách thể nghiên cứu: Nghiên cứu thực nghiệm trên 430 học sinh của trường THPT Mường Quạ - Con Cuông - Nghệ An. - Về nội dung: Có rất nhiều phương pháp để tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh để đạt hiệu quả. Tuy nhiên trong đề tài sáng kiến kinh nghiệm bản thân chúng tôi chỉ đi vào nghiên cứu một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho đối tượng học sinh. 5. Đóng góp mới của đề tài - Tìm hiểu, nghiên cứu, đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục pháp luật cho đối tượng học sinh trường THPT Mường Quạ - Con Cuông - Nghệ An. - Tìm hiểu, nghiên cứu và áp dụng trong công tác giảng dạy, tuyên truyền và phổ biến pháp luật cho đối tượng học sinh để xây dựng một môi trường học đường với những học sinh hiểu biết, tôn trọng và chấp hành pháp luật. Góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục cả về tri thức, đạo đức, kỹ năng cho học sinh. 6. Kế hoạch thực hiện STT Thời gian Nội dung công việc 1 Tháng 8/2023 Tìm hiểu thực trạng và chọn đề tài, viết đề cương nghiên cứu. 2
  10. Tháng 9/2023 - Nghiên cứu phần lí luận của đề tài. - Khảo sát thực trạng. 2 -Trao đổi với đồng nghiệp và đề xuất sáng kiến kinh nghiệm. Tháng - Viết sơ lược sáng kiến. 3 10,11 /2023 - Xin ý kiến đồng nghiệp. Tháng - Tiến hành thực nghiệm. 4 12/2023,1/2024 - Hoàn thành sáng kiến. Tháng Chỉnh sửa, bổ sung sáng kiến kinh nghiệm sau khi chấm cấp 5 2,3/2024 trường. PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1. Cơ sở lí luận 1.1. Một số khái niệm cơ bản về giáo dục pháp luật 1.1.1. Khái niệm giáo dục pháp luật Trước hết giáo dục pháp luật đó là một nhiệm vụ mang tính thường xuyên, liên tục của nhà nước. Do đó, nhà nước cần thực hiện việc tổ chức, quản lí, đánh giá kết quả lĩnh vực hoạt động này. Giáo dục pháp luật phải đảm bảo tính kịp thời, sát thực và phù hợp cả về phương diện nội dung, hình thức và đối tượng. Tuy nhiên, dưới góc độ tổng quan cần gắn việc giáo dục pháp luật trong nhà trường, trong các thiết chế chính trị xã hội với giáo dục ở ngoài cộng đồng xã hội và gia đình. Kết nối việc phổ biến, giáo dục pháp luật với công tác giáo dục truyền thống lịch sử và phong tục tập quán tốt đẹp của dân tộc. Đặc biệt, cần gắn giáo dục pháp luật với quá trình thực thi nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước, của từng vùng, miền địa phương và an sinh xã hội. Tóm lại, giáo dục pháp luật là quá trình tác động một cách có hệ thống, có mục đích và thường xuyên tới nhận thức của con người nhằm trang bị cho mỗi người trình độ pháp lí nhất định để từ đó có ý thức đúng đẳn về pháp luật, tôn trọng và tự giác xử sự theo yêu cầu của pháp luật. 1.1.2. Vị trí, vai trò của việc giáo dục pháp luật trong trường THPT Mường Quạ - Giáo dục pháp luật có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo dục đạo đức, lối sống, rèn luyện nề nếp, xây dựng nhân cách cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ. Nhằm tạo ra những con người sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật. - Việc giáo dục pháp luật được thực hiện lồng ghép thông qua các môn học hay những tiết ngoại khóa đầu năm của nhà trường, các cuộc thi, vẽ tranh cổ động, thi tìm hiểu pháp luật, đóng kịch…. Giáo dục pháp luật trong nhà trường giữ vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành lối sống, nhân cách sống cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ, để các em có được vốn hiểu biết pháp luật cơ bản trước khi bước chân vào cuộc sống. Giúp các em hiểu biết pháp luật, hình thành nên thói quen pháp luật và sử dụng pháp luật để bảo vệ các quyền và lợi ích cơ bản của bản thân. Tạo điều kiện cho việc học tập, làm việc và phát triển bản thân. 3
  11. - Trường học chính là môi trường lí tưởng để giáo dục pháp luật, bởi học sinh trường THPT Mường Quạ là đối tượng rất nhanh nhạy và có khả năng nắm bắt và lan tỏa rất nhanh. Khi các em nắm được luật thì bản thân các em sẽ là một tuyên truyền viên đến gia đình, người thân, làng xóm, bạn bè một cách nhanh chóng, tích cực nhất giúp cho quá trình phổ biến giáo dục đối với nhân dân trở nên đơn giản hơn. Học sinh chỉ có ý thức pháp luật khi đã nắm vững kiến thức pháp luật, nên việc giáo dục pháp luật là một yếu tố quan trọng giúp học sinh chấp hành, tuân thủ pháp luật, có những hành vi phù hợp với qui định pháp luật. 1.1.3. Mục đích của việc giáo dục pháp luật Mục đích của giáo dục pháp luật là trang bị kiến thức pháp luật cơ bản cho học sinh thông qua việc tuyên truyền, giúp học sinh nắm được ý nghĩa, vai trò của pháp luật trong cuộc sống. Nhìn chung, mục đích giáo dục pháp luật có thể mang tính lâu dài hoặc trước mắt nhưng đều hướng tới ba vấn đề cơ bản: Một là giáo dục pháp luật nhằm nâng cao khả năng nhận thức pháp lí, sự hiểu biết pháp luật, hình thành tri thức pháp luật cần thiết cho các chủ thể (với tính cách là đối tượng nhận thức hay là đối tượng của giáo dục). Đây là mục đích hàng đầu của giáo dục pháp luật bởi lẽ sự hiểu biết pháp luật có vai trò quan trọng trong việc bảo đảm sự phát triển của tư duy pháp lí, định hướng các hành vi của chủ thể trên thực tế. Tri thức pháp luật tạo nên cơ sở khẳng định lòng tin vào các giá trị của pháp luật, các chuẩn mực pháp lí cần thiết giúp cho các chủ thể chủ động xác lập hành vi và chịu trách nhiệm về hành vi. Tri thức pháp luật không thể là sự hiểu biết đơn giản, phiến diện về một số khía cạnh pháp luật nào đó mà nó mang tính hệ thống, logíc. Do đó, giáo dục pháp luật là hoạt động có vai trò quan trọng đối với quá trình mở rộng khối lượng tri thức pháp lí, nâng cao khả năng hiểu biết pháp luật một cách toàn diện, thống nhất đối với chủ thể. Hai là giáo dục pháp luật nhằm khơi dậy tình cảm, lòng tin và thái độ đúng đắn đối với pháp luật. Để hình thành lòng tin và đem lại thái độ đúng đắn, tích cực đối với pháp luật ở mỗi người thì cần phải giải quyết nhiều vấn đề có liên quan, trong đó giáo dục pháp luật là hoạt động cơ bản. Chúng ta biết rằng lòng tin vào pháp luật là lòng tin vào công lí, lẽ công bằng được tạo lập bởi chính pháp luật. Lòng tin chỉ có giá trị đích thực khi nó đem lại thái độ chủ động trong xử sự phù hợp với pháp luật và được hình thành trên tri thức pháp luật cần thiết (nếu không sẽ là niềm tin mù quáng, phản tác dụng). Giáo dục pháp luật không đơn thuần là chỉ để hiểu biết về các quy định của pháp luật mà cao hơn nữa là để pháp luật được “sống” trong tư duy, hành vi của mọi người, để khơi dậy tình cảm, lòng tin và thái độ đúng đắn ở mỗi người đối với pháp luật. Cần giáo dục tình cảm công bằng, khoan dung, ý thức trách nhiệm, thái độ không khoan nhượng trước các hành vi, vi phạm pháp luật và thái độ tôn trọng pháp luật, pháp chế. Ba là giáo dục pháp luật nhằm hình thành thói quen xử sự theo pháp luật với động cơ tích cực. Tri thức pháp luật không thể là những nội dung lí luận thuần tuý mà nó phải được hiện thực hoá thông qua các hoạt động pháp lí thực tiễn. Mục đích của giáo dục pháp luật không chỉ cung cấp những kiến thức lí luận hoặc các quy định pháp luật cụ thể mà quan trọng hơn là tạo lập được thói quen xử sự theo pháp luật ở mỗi loại 4
  12. chủ thể trong xã hội. Thói quen này được hình thành không phải là thụ động, vô thức mà dựa trên nền tảng của động cơ về hành vi hợp pháp, tích cực. Trên thực tế, để có thói quen xử sự hợp pháp không những đòi hỏi con người phải thu nạp lượng kiến thức pháp lí cần thiết mà còn trải qua quá trình chuyển hoá chủ quan về mặt tâm lí. 1.2. Cơ sở của việc giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ - Nhà nước luôn quan tâm tới việc giáo dục pháp luật cho mọi tầng lớp nhân dân nhất là tầng lớp học sinh, nhằm đưa những quy định của pháp luật đi vào thực tiễn đời sống xã hội, trở thành hành vi hợp pháp cá nhân, tổ chức nói chung và của học sinh nói riêng. - Để công tác giáo dục pháp luật đạt hiệu quả cao và thiết thực, hiện nay các trường học trên địa bàn tỉnh đều quan tâm, chú trọng đến công tác giáo dục, thường xuyên tổ chức phổ biến pháp luật dưới nhiều hình thức khác nhau để đảm bảo mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đều được phổ biến kịp thời, đầy đủ đến giáo viên và học sinh trong nhà trường. - Xuất phát từ mục tiêu giáo dục và đào tạo toàn diện của các nhà trường, ngay từ đầu những năm 80, Đảng và Nhà nước ta đã chủ trương đưa giáo dục pháp luật vào nhà trường. Các Nghị quyết quan trọng của Đảng từ Nghị quyết số 14/TU ngày 11/01/1979 về cải cách giáo dục đến các nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V,VI,VII đều đã thể hiện nhất quán chủ trương đó và nhấn mạnh vai trò của phổ biến giáo dục pháp luật trong quá trình xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ V, khẳng định Đảng ta tiếp tục khẳng định “Các cấp uỷ Đảng, các cơ quan Nhà nước và các đoàn thể phải thường xuyên giải thích pháp luật trong các tầng lớp nhân dân, đưa việc giáo dục pháp luật vào các trường học, các cấp học, xây dựng ý thức sống có pháp luật và tôn trọng pháp luật”. - Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ VII nhấn mạnh “Coi trọng công tác giáo dục và đưa việc dạy pháp luật vào hệ thống các trường của đảng, của Nhà nước (kể cả các trường phổ thông, đại học) của các đoàn thể nhân dân. Cán bộ quản lý các cấp từ Trung ương đến đơn vị cơ sở phải có kiến thức về quản lý hành chính và hiểu biết về pháp luật, cần sử dụng nhiều hình thức và biện pháp để giáo dục, nâng cao ý thức pháp luật và làm tư vấn pháp luật cho nhân dân”. - “ Điều quan trọng để phát huy dân chủ là xây đựng và hoàn chỉnh hệ thống pháp luật, tăng cường pháp chế XHCN, nâng cao trình độ dân trí, hiểu biết pháp luật và ý thức tuân thủ pháp luật của nhân dân. Thường xuyên giáo dục pháp luật, xây dựng ý thức sống và làm việc theo pháp luật trong nhân dân.” (Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ VII, nhà xuất bản Sự thật Hà nội - 1991) - Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ hai (khoá VIII) về “định hướng chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhiệm vụ đến năm 2000” đã xác định mục tiêu của giáo dục trong giai đoạn hiện nay là “xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ tổ quốc”; “coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách, khả nǎng tư duy sáng tạo và nǎng lực thực hành”. Để thực hiện mục tiêu này, một trong những giải pháp được Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ hai (khoá VIII) đề ra là “Tǎng cường giáo dục công dân, giáo dục 5
  13. tư tưởng - đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác-Lênin, đưa việc giảng dạy tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhà trường phù hợp với lứa tuổi và với từng bậc học”. - Với quan niệm phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là giáo dục pháp luật cho học sinh trong các nhà trường là giáo dục đạo đức, lối sống, giáo dục ý thức công dân, ý thức làm người, Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản pháp luật thể chế hoá các Nghị quyết của Đảng, khẳng định vai trò chiến lược của công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường, tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường. - Trên tinh thần quán triệt nghị quyết Trung ương II về “tăng cường giáo dục công dân, giáo dục tư tưởng, đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác-Lê nin, đưa việc giảng dạy tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhà trường, phù hợp với lứa tuổi và với từng bậc học”, ngày 07/01/1998 Thủ tướng Chính phủ ra Chỉ thị số 02/1998/CT-TTg về việc tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong giai đoạn hiện nay, nhấn mạnh tầm quan trọng của môn học pháp luật trong việc góp phần hình thành và xây dựng nhân cách cho học sinh, sinh viên - thế hệ tương lai của đất nước, của dân tộc. - Nhận thức được vai trò của Pháp luật đối với sự phát triển chung của cộng đồng xã hội. Ban giám hiệu trường THPT Mường Quạ - Con Cuông – Nghệ An luôn quan tâm và sát sao đến việc giáo dục pháp luật đến với học sinh nhằm tạo ra môi trường học tập, giáo dục lành mạnh. Xây dựng ý thức trách nhiệm cộng đồng đối với từng công dân tương lai của đất nước. 2. Cơ sở thực tiễn 2. 1. Đặc điểm tình hình về công tác giáo dục pháp luật của Trường THPT Mường Quạ - Con Cuông - Nghệ An Trường THPT Mường Quạ là một trường nằm ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn với 90% học sinh của trường thuộc đồng bào dân tộc Thái nên chất lượng đầu vào thấp cũng như một số em ý thức, tổ chức, kỷ luật chưa cao. Đối tượng học sinh trường THPT Mường Quạ là con em chủ yếu thuộc 2 xã Môn Sơn và Lục Dạ, đa phần các em đều là con em nông thôn đặc biệt khó khăn, ngoan, có ý thức song cũng không ít em còn ham chơi, nghịch ngợm, chưa chú ý học tập và rèn luyện. Về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh ở nhà trường trong những năm gần đây được lãnh đạo nhà trường luôn quan tâm, vì trường học là nơi quản lý trực tiếp học sinh đồng thời cũng là nơi giáo dục toàn diện cho người học về đạo đức, lối sống và nhân cách. Dưới sự lãnh chỉ đạo đúng đắn của Cấp uỷ, Ban giám hiệu nhà trường và sự quan tâm thích đáng của các tổ chức Công đoàn, Đoàn thanh niên và các thầy giáo, cô giáo về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh, chắc chắn đem lại hiệu quả. Thực tế cho thấy, làm tốt công tác giáo dục pháp luật trong trường học sẽ tạo ra một sân chơi lành mạnh mang tính giáo dục cao, thu hút được đông đảo học sinh tham gia. Trên cơ sở đó, nhà trường đã xây dựng kế hoạch, chỉ đạo trực tiếp đến tổ chuyên môn, đoàn thanh niên, giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm tổ chức tích hợp, lồng ghép công 6
  14. tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật qua các môn học chính khóa, qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa nên đã đem lại nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên công tác giáo dục pháp luật chưa được tổ chức thường xuyên, hình thức tổ chức chưa đa dạng, phong phú…. Một số giáo viên chưa quan tâm nhiều công tác giáo dục pháp luật cho các em. Vì vậy, nhà trường cần phải đa dạng hóa các phương pháp, đa dạng về hình thức tổ chức, nội dung phong phú phù hợp với thực tiễn cho học sinh hiện nay của nhà trường. 2.2. Những thuận lợi và khó khăn trong công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường THPT Mường Quạ 2.2.1. Thuận lợi Trường THPT Mường Quạ được thành lập năm 2000. Vùng tuyển sinh của trường chủ yếu thuộc 2 xã Môn Sơn và Lục Dạ là địa bàn sinh sống chủ yếu là dân tộc Thái đa số gia đình học sinh sống chủ yếu bằng nghề sản xuất nông nghiệp và một phần nhỏ là sản xuất kinh doanh, buôn bán. Tình hình an ninh, chính trị trật tự ở địa phương cơ bản ổn định. Là ngôi trường có bề dày hơn 24 năm xây dựng và phát triển, khuôn viên trường có diện tích rộng 19600m2, cơ sở vật chất, trang thiết bị đủ phục vụ cho việc dạy và học, sân chơi, bãi tập, khuôn viên nhà trường đẹp, trường phấn đấu đạt chuẩn quốc gia năm 2024. Hệ thống cây xanh, bóng mát, bồn hoa, cây cảnh thân thiện, đáp ứng được yêu cầu của công tác giảng dạy và giáo dục học sinh, môi trường văn hoá nhà trường lành mạnh, thân thiện. Cùng với các đơn vị trường THPT trên cả nước, đơn vị trường THPT Mường Quạ đã tích cực, chủ động trong công tác xây dựng trường học đảm bảo an ninh, an toàn, thân thiện, có nhiều giải pháp hữu hiệu đã được áp dụng nhằm đạt được mục tiêu giúp CB, GV, HS mỗi ngày đến trường là một ngày vui nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Trường THPT Mường Quạ hiện có 12 lớp với trên 450 học sinh, 30 cán bộ, giáo viên, công nhân viên. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên 100% đạt chuẩn và trên chuẩn. Trong đó: Ban giám hiệu có 3 đồng chí, 25 giáo viên và 2 nhân viên cơ bản cùng đồng lòng hưởng ứng xây dựng phát triển nhà trường. Nhiều năm qua trường đã nỗ lực cố gắng để hoàn thành tốt nhiệm vụ và gặt hái được nhiều thành tích. Tập thể nhà trường luôn yêu thương, gắn bó, có trách nhiệm cao đối với việc giáo dục HS tiến bộ trong học tập và rèn luyện. Học sinh trường THPT Mường Quạ đa số các em có phẩm chất tốt, ngoan ngoãn. Các tổ chức và cá nhân trong toàn trường đoàn kết, luôn quan tâm đến công tác xây dựng và phát triển nhà trường. 2.2.2. Khó khăn Địa bàn tuyển sinh của trường rộng, địa hình nhiều đồi núi, khe suối, giao thông đi lại khó khăn; kinh tế chậm phát triển, thu nhập trên đầu người còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, một bộ phận phụ huynh chưa quan tâm đầu tư cho việc học tập của con em mình. Điều kiện địa lý một số vùng không được thuận lợi; phân bố dân cư, số lượng lớp học, số lượng học sinh một số địa phương không đồng đều, khó khăn cho việc tổ chức thực hiện một cách hợp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho người học về cự ly đến trường. 7
  15. Việc quản lí học sinh cũng khó khăn khi địa bàn sinh sống của các em khá rộng, đi lại phức tạp. Một số em người dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa xôi hẻo lánh phải ở trọ đi học. Nhiều em sống trong gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương gặp khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt động của ngành và đời sống của cán bộ, giáo viên, nhân viên; định mức chi cho giáo dục và đào tạo nhiều năm liên tục không thay đổi; nguồn thu khoản vận động tài trợ giáo dục rất khó khăn; địa bàn tuyển sinh của đơn vị rộng, thuộc vùng đặc biệt khó khăn. Những khó khăn trên đã phần nào ảnh hưởng đến quá trình thực hiện đề tài trong việc thực hiện khảo sát và thực nghiệm. Trong công tác chủ nhiệm, một vài giáo viên chủ nhiệm còn coi nhẹ công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho học sinh. Học sinh còn ngại khi tham gia hoạt động ngoại khóa, tâm lý e dè trong giao tiếp và phản hồi. Chưa chủ động trong tìm hiểu và tham gia các hoạt động ngoại khóa, tuyên truyền. Một số gia đình các em có hoàn cảnh khó khăn do đó bố mẹ phải đi làm ăn xa, nên hầu như không quan tâm được đến đời sống hàng ngày cũng như việc thực hiện nền nếp của con em mình ở trường và phó mặc cho nhà trường. Đội ngũ làm công tác giáo dục pháp luật, kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực nên kiến thức pháp luật, khả năng và kỹ năng tuyên truyền còn hạn chế, nội dung còn chưa có trọng tâm trọng điểm, chưa sát thực với học sinh nên chưa thực sự thu hút được học sinh tham gia. 2.3. Thực trạng về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường THPT Mường Quạ Trong những năm qua, mặc dù nhà trường đã chú ý cải tiến về nội dung và hình thức tổ chức giáo dục pháp luật cho các em nhằm nâng cao hiệu qủa của hoạt động giáo dục pháp luật và thu hút sự tham gia của học sinh. Song những cải tiến đó chỉ mang nặng tính hình thức, lý thuyết chưa sát thực với hoạt động thực tiễn. Nội dung hoạt động ít thay đổi, hình thức hoạt động thiếu tính đa dạng. Vì vậy dễ gây sự nhàm chán, tạo bầu không khí uể oải trong hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh. Không chỉ học sinh Trường THPT Mường Quạ mà học sinh ở các trường phổ thông do thiếu hiểu biết về pháp luật nên các em có những hành vi thiếu chuẩn mực, lối sống buông thả, vi phạm đạo đức có chiều hướng gia tăng, với những biểu hiện rất đa dạng khiến người lớn không khỏi giật mình như: gặp người lớn không chào hỏi, có lời lẽ tục tĩu, xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của các bạn, đánh nhau với bạn bè, quan hệ bạn khác giới đi qua giới hạn.... Một bộ phận giới trẻ tự thành lập cho mình những nhóm bạn mang tính chất côn đồ, xã hội đen…. Học sinh nhà trường là con em nông thôn, cha mẹ chủ yếu làm thuê tự do hay đi làm công nhân trong các nhà máy. Chính vì vậy, mọi công việc của các em hầu như không được gia đình quan tâm chỉ bảo đến nơi đến chốn, do đó các em thiếu đi sự quan tâm, giáo dục của gia đình, dẫn đến các em thích làm gì thì làm. 8
  16. Trong học tập, cũng như thực hiện nề nếp nội quy nhà trường, hay trong cuộc sống hàng ngày một số em chưa biết cách tổ chức học tập sao cho hiệu quả, chưa thực hiện đúng những yêu cầu về nội quy trường lớp và thời gian biểu của nhà trường theo quy định, vẫn có hiện tượng trong quan hệ bạn bè cư xử, cục cằn, thô lỗ để xảy ra mâu thuẫn, mất đoàn kết … Để hạn chế tình trạng vi nội quy, phạm pháp luật ở lứa tuổi học sinh, thì thầy cô giáo chủ nhiệm, ban an ninh, đoàn thanh niên cần nắm bắt, hiểu biết và vận dụng được kiến thức về pháp luật để hiểu được phần nào được tâm tư, nguyện vọng, sự phát triền tâm sinh lý của mỗi cá nhân học sinh. Từ đó mới có thể giúp học sinh hiểu được ở lứa tuổi mình, những điều mình nên làm, những điều mình không nên làm. Nắm bắt kịp thời những biểu hiện bất thường của các em, để nhà trường và gia đình thông tin cho nhau biết, có biện pháp ngăn chặn những hành vi nông nổi của các em. Lứa tuổi học trò, nhất là lứa tuổi vị thành niên thì nhà trường, gia đình cần phải hiểu rằng các em đang ở lứa tuổi muốn khẳng định mình những suy nghĩ, biểu hiện và hành động chưa thực sự đúng đắn và không làm chủ được bản thân. Do đó các thầy cô giáo, gia đình cần nắm vững đặc điểm tâm lý này để có biện pháp giáo dục phù hợp. Chúng ta cần giáo dục cho các em và trang bị cho các em hiểu biết về pháp luật, những quy định của pháp luật, những biểu hiện, hành vi vi phạm pháp luật mà các em không được làm có như vậy các em mới thực sự trở thành con ngoan, trò giỏi, thành người có ích cho xã hội. * Nguyên nhân thực trạng - Việc xây dựng kế hoạch giáo dục pháp luật chưa cụ thể, chưa phù hợp với đặc điểm tình hình nhà trường; nội dung các hoạt động giáo dục pháp luật thực hiện ở mức độ trung bình; các phương pháp giáo dục pháp luật chưa được tốt, cán bộ và học sinh chưa thấy được tác dụng hiệu quả của các phương pháp trong việc rèn luyện bản thân; vai trò các lực lượng giáo dục chưa có sự phối hợp nhịp nhàng, thống nhất và đồng bộ; việc kiểm tra đánh giá nhiều lúc còn chiếu lệ, qua loa, chưa mang tính động viên, khuyến khích, răn đe kịp thời; chưa xây dựng được kế hoạch cụ thể hàng tuần phù hợp với đặc thù riêng của trường, ít quan tâm và đầu tư công sức vào công tác giáo dục pháp luật; ý thức thực hiện pháp luật của một bộ phận học sinh chưa cao. - Đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật của nhà trường làm công tác kiêm nhiệm nên đôi lúc việc nghiên cứu, biên soạn tài liệu tuyên truyền cũng như việc tham gia các buổi, đợt triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn hạn chế, thiếu đồng bộ dẫn đến hiệu quả chưa cao. - Việc triển khai, quán triệt các văn bản luật mới ban hành cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh trong nhà trường đôi khi còn chậm. - Việc tổ chức tập huấn các lớp về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, giáo viên, nhân viên tham gia học tập qua các đợt triển khai hội nghị phổ biến, giáo dục pháp luật tại huyện và các địa phương tổ chức chưa được thường xuyên. - Công tác phối hợp với các ngành như: Công an huyện Con Cuông, Công an các xã trên địa bàn chưa thực sự phối hợp chặt chẽ trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. 9
  17. - Tủ sách pháp luật nhà trường đã được xây dựng nhưng hiệu quả khai thác và sử dụng còn thấp, số lượng cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh tham gia mượn đọc, nghiên cứu sách báo pháp luật còn ít. - Kinh phí đầu tư cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn quá hạn chế. 2.4. Khảo sát thực trạng về việc thực hiện pháp luật của học sinh Trường THPT Mường Quạ Chúng tôi tiến hành khảo sát, điều tra chính thức được thực hiện trên 217 học sinh từ lớp 10 đến lớp 12 năm học 2023-2024 của trường THPT Mường Quạ, cụ thể như sau: Trường Khối 10 Khối 11 Khối 12 Tổng THPT Mường 70 72 75 217 Quạ Bảng thống kê số lượng học sinh nghiên cứu thực trạng 2.4.1. Mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ Để tìm hiểu mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ chúng tôi đã sử dụng nội dung phiếu điều tra ở phần (Phụ lục 2). Sau đó thống kê kết quả trong phiếu điều tra, để đưa ra một cách tương đối chính xác mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ như sau: 70.00% 60% 60.00% 50.00% 40.00% 30.00% 28.10% 20.00% 10.00% 8.20% 3.70% 0.00% Không hiểu biết Ít hiểu biết Hiểu biết Rất hiểu biết Biểu đồ 2.4.1: Mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ Qua (Biểu đồ 2.4.1) trên thì chúng ta có thể thấy mức độ hiểu biết pháp luật của học sinh trường THPT Mường Quạ đang còn thấp, tỷ lệ ít hiểu biết pháp luật chiếm tỷ lệ 60%, trong khi tỷ lệ hiểu biết pháp luật là 28,1%, rất hiểu biết pháp luật cũng chỉ đạt 8,2%. Đây là thực trạng đáng báo động trong giai đoạn hiện nay, nhất là các em học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường. 10
  18. 2.4.2. Mức độ hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ 60.00% 48.80% 50.00% 40.00% 37.80% 30.00% 20.00% 9.70% 10.00% 3.70% 0.00% Không hiệu quả Thiếu hiệu quả Hiệu quả Rất hiệu quả Biểu đồ 2.4.2. Đánh giá hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho HS tại trường THPT Mường Quạ Qua khảo sát câu hỏi 2 (Phụ lục 2) đánh giá về tính hiệu quả của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ, chỉ có 3.7% học sinh được khảo sát cho rằng các hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ được tổ chức rất hiệu quả; 9.7% cho rằng hiệu quả; 48,8% cho rằng thiếu hiệu quả. Trong khi đó tới 37.8% học sinh đánh giá không hiệu quả. Qua tìm hiểu thực trạng, chúng tôi nhận thấy hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ trong thời gian qua đạt kết quả chưa cao. Điều đó do nhiều nguyên nhân khác nhau. 2.4.3. Mức độ hứng thú của HS khi tham gia hoạt động giáo dục pháp luật tại trường THPT Mường Quạ Về mức độ hứng thú của học sinh khi tham gia hoạt động giáo dục pháp luật. Chúng tôi tiến hành khảo sát 217 học sinh của nhà trường với câu hỏi 3 (Phụ lục 2) và thu được kết quả được thể hiện ở (Biểu đồ 2.4.3). 60.00% 57.10% 50.00% 40.00% 30.00% 25.30% 20.00% 17.60% 10.00% 0.00% Không hứng thú Hứng thú Rất hứng thú Biểu đồ 2.4.3: Mức độ hứng thú của HS khi tham gia hoạt động giáo dục pháp luật tại trường THPT Mường Quạ 11
  19. Nhận xét: Qua (Biểu đồ 2.4.3) chúng tôi thấy 17.6% học sinh cho rằng hoạt động này rất hứng thú, 25.30% học sinh hứng thú với hoạt động này. Điều đó một bộ phận nhỏ học sinh nhà trường nhận thức được rất rõ nhiệm vụ tham gia giáo dục pháp luật, từ đó có hứng thú đối với hoạt động này. Còn lại có 57,1% học sinh không hứng thú với hoạt động này. Qua trực tiếp trao đổi với một số học sinh của nhà trường, các em cho rằng, hoạt động giáo dục pháp luật chưa thực sự niềm say mê hứng thú, giáo dục pháp luật chỉ vì mục đích triển khai cho có. Hoặc nhiều em học sinh không muốn tham gia giáo dục pháp luật vì cho rằng hoạt động này mất nhiều thời gian, công sức và cuối cùng thì tình trạng vi phạm pháp luật vẫn xẩy ra nhiều. Điều này đã dẫn tới suy nghĩ lệch lạc của một bộ phận không nhỏ học sinh trong việc tham gia giáo dục pháp luật ở nhà trường trong các năm học qua. 2.4.4. Sự cần thiết của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Mường Quạ Chúng tôi đã khảo sát 217 học sinh của nhà trường bằng phiếu câu hỏi 4 ở (Phụ lục 2). Sau đó thống kê kết quả trong phiếu điều tra. Kết quả sự cần thiết của hoạt động giáo dục pháp luật phòng, chống bạo lực học đường của học sinh thể hiện qua (Biểu đồ 2.4.4) sau: 50% 47% 45% 40% 35% 35% 30% 25% 20% 18% 15% 10% 5% 0% Không cần thiết Cần thiết Không có ý kiến Biểu đồ 2.4.4: Sự cần thiết của hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Mường Quạ Qua (Biểu đồ 2.4.4) ta thấy, chỉ có 18% số học sinh cho rằng hoạt động này là cần thiết, có tới 47% học sinh cho rằng các hoạt động này không thực sự cần thiết, 35% học sinh vẫn đang còn phân vân, chưa thật sự biết được liệu các hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường có thật sự cần thiết hay không. Sở dĩ một số em cho rằng hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh THPT là không cần thiết bởi các em nghĩ rằng chúng em có học thì cũng chẳng làm cách nào hạn chế được tình trạng vi phạm pháp luật hiện nay. Sự phân vân của các em học sinh cũng là một điều dễ hiểu, bởi các em chưa nhận thức được đầy đủ và chưa thật sự hiểu biết cặn kẽ về hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh THPT cũng như trách nhiệm của các em trong hoạt động này. 12
  20. 2.4.5. Nguyên nhân dẫn đến hoạt động giáo dục pháp luật cho HS tại trường THPT Mường Quạ hiệu quả chưa cao 50.00% 44.70% 45.00% 40.00% 35.00% 30.00% 25.00% 23.50% 20.00% 15.00% 11% 10.10% 10.70% 10.00% 5.00% 0.00% HS không thích tìm Đội ngủ GV còn hạn Nhà trường chưa Tài liệu giáo dục Hình thức giáo dục hiểu chế phổ biến giáo dục pháp luật còn hạn pháp luật chưa hiệu pháp luật chế quả Biểu đồ 2.4.5: Những nguyên nhân dẫn đến hoạt động giáo dục pháp luật cho HS tại trường THPT Mường Quạ hiệu quả chưa cao Qua (Biểu đồ 2.4.5) chúng tôi thấy có mấy nguyên nhân cơ bản sau dẫn đến hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh ở trường THPT Mường Quạ hiện nay chưa hiệu quả: Thứ nhất: Học sinh chưa nhận thức được vai trò của hoạt động giáo dục pháp luật, có tới 44.7% cho biết rằng không thích tìm hiểu, các em cho rằng có tìm hiểu cũng không mang lại lợi ích gì, không phải việc của mình. Thứ hai: Những thành viên làm công tác giáo dục pháp luật tự tìm tòi kiến thức, làm việc bằng kinh nghiệm và tấm lòng là chính, chưa lên kế hoạch bồi dưỡng, giáo dục cụ thể. Vì thế, khiến công tác này chưa hiệu quả, thiếu kỹ năng và kiến thức khoa học. Thứ ba: Nhà trường trong những năm qua đã có các văn bản chỉ đạo tích hợp nội dung, tuy nhiên chưa được chú trọng, còn xem nhẹ vấn đề này. Thứ tư: Tài liệu cho việc giảng dạy và học tập pháp luật hiện nay hầu như là không có, chủ yếu là các em tự tìm hiểu trên mạng. Thứ năm: Hình thức giáo dục pháp luật hiện nay còn khô khan, chưa sinh động, nội dung chưa phù hợp nên gây nhàm chán cho các em. Kết luận: Nhìn chung, thực trạng giáo dục giáo dục pháp luật cho học sinh tại trường THPT Mường Quạ hiện nay chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Thực trạng này có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, trong đó, nguyên nhân chủ quan là chủ yếu, trong khi hoạt động giáo dục nâng cao hiểu biết pháp luật cho học sinh là vô cùng quan trọng. Vì vậy, chúng tôi xin được đề xuất một số biện pháp nâng cao hiểu quả giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Mường Quạ, với hy vọng chia sẽ các đồng nghiệp có thêm tài liệu để thực hiện hiệu quả hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh trường mình. 13
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0