Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Nghiên cứu biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn GDTC cho học sinh THPT

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Nghiên cứu biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn GDTC cho học sinh THPT" nhằm thực hiện biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 nhằm nâng cao hiệu quả môn GDTC cho học sinh THPT.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Nghiên cứu biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn GDTC cho học sinh THPT

NGHIÊN CỨU BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA PHÙ HỢP VỚI CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018 NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỌC TẬP MÔN GDTC CHO HỌC SINH THPT Môn: THỂ DỤC
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT BẮC YÊN THÀNH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NGHIÊN CỨU BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA PHÙ HỢP VỚI CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018 NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỌC TẬP MÔN GDTC CHO HỌC SINH THPT Môn: THỂ DỤC Tác giả: TẠ VĂN CƯỜNG – ĐƯỜNG XUÂN CHÍNH - LÊ VĂN MẾN Tổ : Xã Hội Trường THPT Bắc Yên Thành - Nghệ An Yên Thành tháng 4/2022 – ĐT: 0983802339
Phần I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể 2018 nêu rỏ: Môn giáo dục thể chất giúp học sinh hình thành, phát triển kĩ năng chăm sóc sức khỏe, kĩ năng vận động, thói quen tập luyện thể dục thể thao và rèn luyện những phẩm chất, năng lực để trở thành người công dân có ích, đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và hội nhập quốc tế Ở cấp học THPT, chương trình giáo dục thể chất tập trung vào các môn thể thao tự chọn: gồm các nội dung được lựa chọn phù hợp với tình hình thực tế về điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường, các môn được lựa chọn thi đấu ở hội khoẻ phù đổng, các giải quốc gia, các môn thể thao truyền thống của địa phương. Trên thực tế ở các trường THPT, do điều kiện sân bãi, số lượng học sinh đông, thời lượng chỉ 2 tiết/tuần, do đó để hình thành các kỷ năng cần thiết cho các em là điều rất khó khăn, chính vì vậy cần tăng cường các hoạt động ngoại khóa bằng hình thức câu lạc bộ, … để các em có điều kiện tập luyện, thi đấu , rèn luyện và hình thành các kỷ năng cần thiết Như chúng ta đã biết, ngoài giờ học thể dục chính khóa, hoạt động thể dục thể thao ngoại khóa đóng vai trò rất quan trọng đối với công tác giáo dục thể chất của nhà trường. Việc phát triển và hoàn thiện thể chất của học sinh đòi hỏi sự tích lũy của quá trình tập luyện lâu dài và thường xuyên. Vì vậy hoạt động TDTT ngoại khóa có nhiệm vụ hoàn thiện bài học chính khóa, được tiến hành vào giờ tự học của học sinh, các hoạt động dưới hình thức câu lạc bộ, các phong trào TDTT quần chúng…. Hiện nay, tuỳ theo điều kiện riêng biệt của mỗi trường, mà mỗi nơi lại có những hình thức tập luyện ngoại khoá TDTT khác nhau; song chưa có một mẫu hình nào được mọi người thừa nhận là có hiệu quả hơn cả, chưa có loại hình tổ chức tập luyện nào duy trì và phát triển lâu dài, thường chỉ tồn tại một thời gian ngắn, sau khi tổ chức đã gặp phải những khó khăn, trở ngại và dẫn đến thất bại. Xuất phát từ những lý do nêu trên, trên cơ sở phân tích ý nghĩa, tầm quan trọng của vấn đề cần nghiên cứu, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: Nghiên cứu biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 nhằm nâng cao hiệu quả học tập môn GDTC cho học sinh THPT 2. Mục đích nghiên cứu Thực hiện biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 nhằm nâng cao hiệu quả môn GDTC cho học sinh THPT 3. Phạm vi nghiên cứu 1
Do giới hạn về thời gian nên đề tài tập trung nghiên cứu về biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 nhằm nâng cao hiệu quả môn GDTC cho học sinh THPT 4. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nhiệm vụ 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn của biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 - Nhiệm vụ 2: Đề xuất biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 nhằm nâng cao hiệu quả môn GDTC cho học sinh THPT 5. Phương pháp nghiên cứu + Nghiên cứu lý luận + Phương pháp toán học thống kê + Phương pháp hỏi đáp + Phương pháp quan sát sư phạm + Phương pháp thực nghiệm sư phạm 2
Phần II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA PHÙ HỢP VỚI CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018 1.1. Cơ sở lý luận của biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 Hoạt động TDTT ngoại khóa là một bộ phận có nhu cầu và ham thích trong khi nhàn rỗi của học sinh với mục đích và nhiệm vụ là góp phần phát triển năng lực, thể chất một cách toàn diện, đồng thời góp phần nâng cao thành tích thể thao của học sinh. Giờ học ngoại khoá nhằm củng cố và hoàn thiện các bài học chính khoá và được tiến hành vào giờ tự học của học sinh dưới sự hướng dẫn của giáo viên TDTT hay hướng dẫn viên. Ngoài ra còn các hoạt động thể thao quần chúng ngoài giờ học bao gồm: Luyện tập trong các câu lạc bộ, các đội tuyển từng môn thể thao, các bài tập thể dục vệ sinh chống mệt mỏi hàng ngày, cũng như giờ tự luyện tập của học sinh, phong trào tự tập luyện rèn luyện thân thể. Hoạt động ngoại khoá với chức năng là động viên lôi kéo nhiều người tham gia tập luyện các môn thể thao yêu thích, rèn luyện thân thể tham gia cổ vũ phong trào rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp. Tác dụng của giáo dục thể chất và các hình thức sử dụng TDTT có chủ đích áp dụng trong các trường THPT là toàn diện góp phần đóng góp là phương tiện để hợp lý hoá chế độ hoạt động, nghỉ ngơi tích cực, giữ gìn và nâng cao năng lực hoạt động, học tập của học sinh trong suốt thời kỳ học tập trong nhà trường, cũng như đảm bảo chuẩn bị thể lực chung và chuẩn bị thể lực chuyên môn phù hợp với những điều kiện của nghề nghiệp trong tương lai. 1.2. Cở sở thực tiễn của biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa phù hợp với chương trình GDPT 2018 1.2.1. Những yếu tố cần chú ý khi tổ chức hoạt động ngoại khóa trong công tác GDTC. Bộ Giáo dục - Đào tạo đặc biệt quan tâm đến công tác GDTC trong các trường học, thể hiện qua việc thường xuyên ban hành các nội dung chương trình môn học thể dục các trường với các quy định về nội khóa và ngoại khóa cụ thể như: Luôn cải tiến chương trình cho phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của từng trường, từng địa phương và của đất nước; thường xuyên tổ chức các giải phong trào cũng như tham gia các giải đấu học sinh, của khu vực và thế giới để động viên và khích lệ phong trào tập luyện TDTT. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của hội nhập, các nhà trường cần phải có sự đầu tư, trang bị những điều kiện đảm bảo cần thiết phục vụ cho công tác giảng dạy và tập luyện ngoại khóa, cũng như rèn luyện thể thao. “Từng trường có định mức kinh phí phục vụ cho công tác GDTC và hoạt động văn hóa thể thao của học 3
sinh, trong quá trình giáo dục. Từng trường phải đảm bảo yêu cầu tối thiểu các phương tiện, dụng cụ phục vụ việc giảng dạy và học TDTT của nhà trường” Các văn bản pháp quy, đó là những văn bản quy chế có tính chất bắt buộc thực hiện công tác GDTC và hoạt động ngoại khóa trong nhà trường. Đó cũng là những chỉ thị, về việc tổ chức thực hiện công tác giáo dục thể chất và các quy phạm đánh giá, cũng như những văn bản chế độ chính sách, động viên, chế độ đãi ngộ, khen thưởng, kỷ luật đối với tổ chức, cá nhân tham gia tham gia các phong trào TDTT. Công tác cán bộ giảng dạy và cán bộ quản lý phong trào TDTT trong các trường học là nhân tố quyết định chất lượng công tác GDTC trong nhà trường. - Giáo viên thể dục thể thao: Có nghĩa vụ lập kế hoạch giảng dạy và dạy môn thể dục theo chương trình đã được Bộ quy định, tổ chức hướng dẫn các hoạt động ngoại khóa và huấn luyện các đội tuyển tham gia các hoạt động chung của ngành, địa phương và toàn quốc. Ngoài ra phải có các biện pháp phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu vượt trội để huấn luyện, đào tạo, tham gia thi đấu các giải TDTT do cấp trên tổ chức... - Đội ngũ học sinh: Là đối tượng trực tiếp tham gia các hoạt động học tập và tập luyện TDTT ngoại khóa. Đây là đối tượng trung tâm của công tác GDTC. Giữ vai trò quyết định, thể hiện tính hiệu quả của công tác GDTC của nhà trường. Thể hiện ở việc hoàn thành nội dung chương trình môn học GDTC, tình trạng phát triển thể chất, mức độ hứng thú với việc tham gia tập luyện TDTT của các em. Thông qua đó góp phần nâng cao sức khỏe, giúp các em hoàn thành tốt nội dung chương trình và mục tiêu đào tạo trong nhà trường. - Hình thức tổ chức hoạt động ngoại khóa bao gồm: Lớp học có giáo viên hướng dẫn, hướng dẫn viên, tự tập luyện, tập ở đội tuyển thể thao của lớp, trường và các hoạt động giao lưu với các đơn vị khác do đoàn thanh niên tổ chức, tập ở câu lạc bộ trong và ngoài trường, tự tập luyện. - Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động ngoại khóa gồm: + Số người tham gia hoạt động ngoại khóa. + Số lượng câu lạc bộ, tổ chức tập luyện có tổ chức. + Ý thức của người tham gia ngoại khóa. + Kinh phí huy động được cho các giải thi đấu. + Điều kiện sân bãi, cơ sở vật chất cho tập luyện. + Số giải thi đấu thể thao. 1.2.2. Công tác tổ chức hoạt động ngoại khóa thể dục thể thao ở các trường THPT hiện nay. 4
Giờ học TDTT ngoại khóa là một hình thức giáo dục thể chất quan trọng, có tác dụng hỗ trợ trực tiếp cho giờ học TDTT nội khóa, nhằm giúp cho học sinh tiếp tục luyện tập hoàn thiện kỹ thuật các môn thể thao và rèn luyện thể lực theo yêu cầu của chương trình. Hàng năm bằng các văn bản hướng dẫn công tác GDTC sức khỏe, y tế trường học của mình. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xác định nhiệm vụ cụ thể là: “Tích cực đẩy mạnh các hoạt động ngoại khóa ngoài trời, khuyến khích sinh viên tập luyện vào thời gian rỗi, các trường cần tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, giáo viên hướng dẫn để học sinh được tập luyện thường xuyên nề nếp” Giờ học TDTT ngoại khóa là môi trường giáo dục, rèn luyện, cũng cố, và tăng cường sức khỏe, phát triển các tố chất thể lực đạt trình độ thể lực quy định của quốc gia theo lứa tuổi: “Hướng dẫn, khuyến khích học sinh, tập luyện vào thời gian rỗi, duy trì nếp tập luyện thể dục buổi sáng, tập luyện và kiểm tra tiêu chuẩn rèn luyện thân thể hàng năm” Hoạt động ngoại khóa có vai trò chủ động nâng cao sức khỏe, thể chất, năng lực vận động cho học sinh, nâng cao hiệu quả hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, góp phần xây dựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, ngăn chặn tệ nạn xã hội, tăng cường giao lưu hiểu biết lẫn nhau giữa các trường, các ngành, nghề và các vùng miền, mở rộng khả năng hòa nhập với sinh viên các nước trong khu vực và trên thế giới. Tuy vậy, trong thực tế, việc rèn luyện thể chất và tập luyện thể dục thể thao của học sinh còn gặp nhiều khó khăn, các hình thức và nội dung hoạt động ngoại khóa của học sinh còn quá ít và không phong phú, số học sinh tham gia tập luyện chưa nhiều, cơ sở vật chất còn thiếu. Hầu hết các trường không đủ quỹ đất để làm sân chơi, bãi tập Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành những văn bản hướng dẫn công tác kế hoạch tổ chức hoạt động ngoại khóa của bộ môn GDTC trong đó đã xác định: “Bộ môn giáo dục thể thao có nhiệm vụ giúp hiệu trưởng nghiên cứu lập kế hoạch và tổ chức tiến hành các hình thức GDTC (giảng dạy nội khóa và hoạt động ngoại khóa) đối với học sinh trong nhà trường” Thông qua việc tìm hiểu thực trạng công tác giáo dục thể chất ở một số trường THPT, chúng tôi nhận thấy cần phải nghiên cứu, tiến hành tổ chức giờ học ngoại khóa nhằm tăng cường chất lượng môn học GDTC để có hiệu quả trong việc nâng cao thể lực cho học sinh nhằm góp phần phát triển hài hòa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Chương II: ĐỀ XUẤT VÀ ỨNG DỤNG BIỆN PHÁP TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG NGOẠI KHÓA PHÙ HỢP VỚI CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018 NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ MÔN GDTC CHO HỌC SINH THPT 3.1. Khảo sát thực trạng 5
3.1.1. Đánh giá thực trạng về công tác giảng dạy môn Thể dục tại trường THPT Bắc Yên Thành Đánh giá về công tác giảng dạy dạy môn Thể dục tại trường THPT Bắc Yên Thành trong những năm qua, nhà trường đã xác định: học sinh là trọng tâm của quá trình đào tạo, nhiệm vụ của toàn bộ hoạt động giáo dục đào tạo trong nhà trường là hướng tới và tạo điều kiện tốt nhất để học sinh phát huy tính tự chủ trong học tập và rèn luyện. Chủ trương của nhà trường đã thể hiện: “Tăng cường công tác giáo dục đạo đức, nhân cách cho học sinh, tổ chức tốt các hoạt động ngoại khoá, văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao thu hút học sinh vào các hoạt động lành mạnh”. Nhằm tìm hiểu thực trạng về công tác giảng dạy dạy môn Thể dục tại trường THPT Bắc Yên Thành đề tài tiến hành phỏng vấn. Đối tượng phỏng vấn của đề tài là 30 cán bộ quản lý, Tổ trưởng, phó tổ trưởng chuyên môn, các giáo viên trực tiếp giảng dạy môn thể dục và một số GV liên quan trong nhà trường, bao gồm: Ban giám hiệu, Ban chấp hành Công đoàn trường, Đoàn thanh niên. Kết quả phỏng vấn được trình bày ở bảng 3.1. BẢNG 3.1. KẾT QUẢ KHẢO SÁT THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC GIẢNG DẠY VÀ CÔNG TÁC GIÁO DỤC THỂ CHẤT CỦA TRƯỜNG THPT BẮC YÊN THÀNH (n = 30). Kết quả phỏng vấn TT Nội dung phỏng vấn n % Đánh giá công tác giáo dục thể chất: - - - Đáp ứng yêu cầu của Bộ Giáo dục và Đào tạo. 13 43.33 1. - Đáp ứng từng phần yêu cầu. 17 56.67 - Chưa đáp ứng. 0 0.00 Những vấn đề mà công tác GDTC cần tập - - trung: - Chi uỷ Ban giám hiệu cần quan tâm hơn nữa. 26 86.67 - Cần củng cố công tác quản lý tổ chuyên môn. 28 93.33 2. - Cần nâng cao chất lượng giáo viên thể dục thể 18 60 thao. - Phải cải tiến phương pháp giảng dạy. 27 90 - Cần phải tăng cường cơ sở vật chất sân bãi. 30 100 - Tăng kinh phí dành cho hoạt động thể thao. 30 100 6
Kết quả phỏng vấn TT Nội dung phỏng vấn n % - Cần tổ chức các hoạt động ngoại khoá thể 30 100 thao. - Cần tổ chức các giải thể thao, câu lạc bộ, đội 28 93.33 tuyển. Công tác tổ chức bộ môn: - - - Công tác kế hoạch bộ môn: - - + Đã làm thường xuyên. 24 80 3. + Chưa thường xuyên. 6 20 - Xây dựng lại chương trình, nội dung giảng 3 10 dạy. - Áp dụng tiêu chuẩn RLTT vào kiểm tra, đánh 25 83.33 giá. Công tác kế hoạch tổ chức (n = 16): - - - Công tác kiểm tra chuyên môn với giáo viên. - - + Thường xuyên. 6 37.50 + Chưa thường xuyên. 10 62.50 4. - Công tác hướng dẫn học sinh tập luyện ngoại - - khoá của giáo viên. + Thường xuyên. 0 0.00 + Thỉnh thoảng. 5 31.25 + Chưa có. 11 68.75 Từ kết quả thu được ở bảng 3.1 cho thấy: Công tác giảng dạy môn Thể dục cho học tại trường THPT Bắc Yên Thành trong những năm qua được đánh giá là đã đáp ứng từng phần những yêu cầu đặt ra của nhà trường và chương trình GDTC của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Và trong những năm tới, để nâng cao hơn nữa chất lượng giảng dạy và chất lượng công tác giáo dục thể chất trong nhà trường thì cần quan tâm đến những vấn đề mà các ý kiến phỏng vấn tập trung lựa chọn, bao gồm: - Cần sự quan tâm hơn của lãnh đạo nhà trường. - Cần nâng cao chất lượng, trình độ của giáo viên. 7
- Cần phải tăng cường cơ sở vật chất, sân bãi, kinh phí dành cho công tác giảng dạy và tập luyện thể dục thể thao. - Cần củng cố công tác quản lý bộ môn, cải tiến phương pháp tổ chức giảng dạy nội khoá và tổ chức các hoạt động ngoại khoá đáp ứng nhu cầu tập luyện và rèn luyện thân thể của học sinh. - Cần tăng cường tổ chức các giải thể thao nhiều hơn, tổ chức và thành lập các câu lạc bộ các môn thể thao thu hút học sinh có năng khiếu và ham thích các môn thể thao tham gia tập luyện. Ngoài ra, khi toạ đàm trực tiếp với các đối tượng phỏng vấn còn cho thấy, các ý kiến đều mong muốn rằng: Cần tăng cường công tác xã hội hoá trong các hoạt động thể thao và tập luyện thể dục thể thao trong nhà trường. 3.1.2. Thực trạng về hình thức tập luyện ngoại khoá và sức thu hút đối với học sinh trường THPT Bắc Yên Thành. Trước thực trạng trên về kết quả học tập các môn học GDTC trong chương trình GDPT, trường THPT Bắc Yên Thành đã tiến hành tổ chức thành lập các câu lạc bộ TDTT theo sở thích, tổ chức các giải đấu TT...., hoạt động này đã được triển khai nhiều năm nay, tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề còn bất cập như nội dung học tập, biện pháp tổ chức, quản lý việc tập luyện cũng như các chế độ, chính sách cho cán bộ, giáo viên chưa đầy đủ, dẫn đến số lượng học sinh tham gia tập luyện ngoại khoá còn rất ít, ý thức tích cực, tự giác tập luyện của học sinh chưa cao, cho nên tác dụng của giờ học ngoại khoá đối với học sinh là rất hạn chế, mà thực tế hiện nay vấn đề tự học, tự tập luyện trong học sinh là yếu tố quan trọng tác động đến việc hình thành các tố chất thể lực và nâng cao hiệu quả công tác GDTC trường học Để tìm hiểu về nhu cầu tập luyện ngoại khoá của học sinh, đề tài tiến hành điều tra thực trạng việc tập luyện ngoại khoá của đối tượng nghiên cứu thông qua hình thức phiếu phỏng vấn. Đối tượng phỏng vấn của đề tài là 1800 học sinh. Kết quả được trình bày ở bảng 3.2 Bảng 3.2. Kết quả khảo sát về hình thức tập luyện ngoại khoá và sức thu hút đối với học sinh trường THPT Bắc Yên Thành Kết quả khảo sát TT Nội dung khảo sát Tỷ lệ so với Tổng điểm điểm tối đa (%) I Các hình thức hoạt động thể thao ngoại khóa 1 Các hình thức do nhà trường, Đoàn 8
trường tổ chức 1.1 Giải thi đấu thể thao toàn trường theo 18000 100 định kỳ thường năm 1.2 Hoạt động TDTT nhân các sự kiện lớn 15876 88.2 của đất nước, của nhà trường 1.3 Hoạt động tập luyện và thi đấu của các 15714 87.3 đội tuyển nhà trường 1.4 Hoạt động tập luyện của các câu lạc bộ 11376 63.2 TDTT 1.5 Hoạt động tập luyện có giáo viên hướng 4500 25.0 dẫn 2 Các hình thức do học sinh tự tổ chức 2.1 Tập luyện theo nhu cầu cá nhân của số 7254 40.3 đông học sinh 2.2 Tập luyện theo nhóm, tổ số đông học sinh 7596 42.2 2.3 Tự rèn luyện theo nội dung và yêu cầu 4500 25.0 GDTC nội khóa của số đông học sinh II Đánh giá mức độ tham gia các hoạt động thể thao ngoại khóa của học sinh 1 Giải thi đấu thể thao toàn trường theo định kỳ hàng năm 1.1 Duy trì có tính định kỳ, có sự đầu tư lớn 16272 90.4 về kinh phí của nhà trường 1.2 Thu hút được sự quan tâm đông đảo của 15894 88.3 học sinh toàn trường 1.3 Tạo ra không khí vui tươi trong toàn 18000 100 trường 1.4 Có tác dụng động viên , khích lệ học sinh 18000 100 tích cực tham gia hoạt động tập luyện TDTT 1.5 Huy động được số đông học sinh tham 4500 25 gia thi đấu 9
1.6 Thành phần tham gia chủ yếu là các học 18000 100 sinh thuộc các đội tuyển của trường 1.7 Số đông học sinh chỉ đống vai trò cổ động 18000 100 viên 2 Hoạt động tập huấn và thi đấu của đội tuyển nhà trường 2.1 Duy trì thường xuyên và có sự đầu tư lớn 18000 100 của nhà trường 2.2 Có chức năng đối ngoại, đại biểu cho 18000 100 phong trào TDTT của nhà trường 2.3 Thu hút được sự quan tâm và ủng hộ của 18000 100 đông đảo học sinh toàn trường 2.4 Chỉ thu hút một tỷ lệ nhỏ học sinh có 18000 100 năng khiếu tham gia tập luyện 3 Hoạt động tập luyện của các câu lạc bộ thể thao 3.1 Được duy trì thường xuyên trong suốt 990 5.5 năm học 3.2 Đáp ưng nhu cầu của một bộ phận nhỏ 18000 100 học sinh yêu thích thể thao 3.3 Thu hút và đáp ứng nhu cầu của số đông 4500 25.0 học sinh 4 Hoạt động tập luyện ngoại khóa cá giáo viên hướng dẫn 4.1 Là loại hình tập luyện giúp học sinh hoàn 4500 25.0 thành yêu cầu môn học GDTC 4.2 Thu hút sự quan tâm tham gia của số 4500 25.0 đông học sinh khối 10, khối 11 4.3 Chưa trở thành hình thức hoạt động có 18000 100 phổ biển của nhà trường 5 Tập luyện theo nhu cầu cá nhân 5.1 Là hình thức được đông đảo học sinh 4500 25.0 10
tham gia nhằm rèn luyện thân thể 5.2 Không phải là hình thức tập luyện được 4500 25.0 đông đảo học sinh lựa chọn 6 Tập luyện theo nhóm, tổ Là hình thức tập luyện được đông đảo học 4500 25.0 6.1 sinh tham gia nhằm rèn luyện thân thể 6.2 Không phải là hình thức tập luyện được 18000 100 đông đảo học sinh lựa chọn 7 Tự rèn luyện theo nội dung và yêu cầu của GDTC nội khóa Là hình thức số đông học sinh lựa chọn 4500 25.0 7.1 để hoàn thành yêu cầu GDTC nội khóa 7.2 Không phải là hình thức tập luyện được 18000 100 số đong học sinh lựa chon 3.1.3. Thực trạng về đội ngũ giáo viên Thể dục Trong quá trình xây dựng và phát triển Trường THPT Bắc Yên Thành, đội ngũ cán bộ giảng dạy đã không ngừng phát triển về số lượng và ngày càng nâng cao về chất lượng chuyên môn cũng như tư tưởng đạo đức nhà giáo trong sáng và bản lĩnh chính trị vững vàng. Để đáp ứng được yêu cầu về mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường. Thực trạng đội ngũ giáo viên giảng dạy môn Thể dục của nhà trường được trình bày ở bảng 3.3. Bảng 3.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên môn Thể dục trường THPT Bắc Yên Thành Thâm niên Trình độ chuyên môn Tuổi đời công tác Tổng số giáo 30 viên Trên 10 Dưới 10 Tiến sĩ Thạc sĩ Đại học Cao Trên 40 đến Dưới 30 năm năm đẳng 40 7 7 0 0 0 7 0 4 3 0 100% 0% 0% 100% 57.14% 42.86% 0% 11
Có thể nói rằng, với đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao, có nhiệt huyết và khát vọng cống hiến cho sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ, có phẩm chất đạo đức và tư tưởng chính trị vững vàng sẽ là nguồn tiềm năng đóng góp to lớn cho việc thực hiện các nhiệm vụ giáo dục thể chất trong nhà trường, giảng dạy, tổ chức tập luyện và huấn luyện các đội tuyển học sinh giỏi, chỉ đạo phong trào, tổ chức và trọng tài các giải thể thao của học sinh trong trường và làm công tác nghiên cứu khoa học. Vì vậy, chú trọng công tác bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, cải tiến phương phương pháp giảng dạy cho phù hợp với điều kiện thực tế của trường nhằm nâng cao chất lượng đào tạo 3.1.4. Thực trạng về cơ sở vật chất. Cơ sở vật chất, sân bãi, dụng cụ của nhà trường phục vụ cho công tác giảng dạy học tập nội khoá còn thiếu về số lượng và kém về chất lượng, chưa đáp ứng được cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy học tập và tập luyện ngoại khóa của học sinh Kết quả khảo sát thực trạng về cơ sở vật chất được trình bày ở bảng 3.6. Bảng 3.4. Thực trạng về cơ sở vật chất, sân bãi dụng cụ phục vụ công tác giáo dục thể chất tại trường THPT Bắc Yên Thành Chất lượng T Sân bãi – dụng Số TT cụ lượng Trung Tốt % % Kém % bình 1. Bàn bóng bàn 01 1 100 0 0 0 0 Đường chạy các cự 2. 01 ly 01 100 3. Hố nhảy cao 02 02 100 4. Hố nhảy xa 02 02 100 5. Khu vực đẩy tạ 02 02 100 0 0 6. Sân đá cầu 01 01 100 7. Sân bóng chuyền 02 02 100 8. Sân bóng đá 01 0 0 01 100 0 0 9. Sân bóng rổ 0 0 0 10. Sân bóng ném 0 0 0 12
11. Sân cầu lông 02 02 100 12. Xà đơn 01 01 100 0 0 13. Xà kép 01 01 100 14. Xà lệch 0 0 0 Cơ sở vật chất phục vụ cho việc giảng dạy và học tập mặc dù đã được Sở Giáo dục và Đào tạo, Chi bộ, Ban giám hiệu nhà trường quan tâm đầu tư và nâng cấp một số công trình, nhưng với số lượng học sinh đông (1801 học sinh) thì số lượng sân bãi, dụng cụ phục vụ hoạt động tập luyện ngoại khoá trong trường chỉ đáp ứng được khoảng 20% nhu cầu. Hàng năm, trang thiết bị dụng cụ tập luyện tuy có bổ sung, mua sắm mới nhưng vẫn chưa đáp ứng được công tác giảng dạy và phong trào tập luyện của học sinh trong trường. Mặt khác, dụng cụ tập luyện đã rất cũ kỹ, lạc hậu, nhiều thiết bị không đúng với quy cách dẫn đến không đảm bảo an toàn khi sử dụng. Có thể nói rằng hiện nay cơ sở vật chất, sân bãi, dụng cụ phục vụ cho công tác giảng dạy, học tập thiếu về số lượng và kém về chất lượng, ảnh hưởng đến việc học tập nội khoá cũng như phong trào ngoại khoá của học sinh trong toàn trường. 3.2. Đề xuất biện pháp 3.2.1. Nhóm biện pháp 1: Nâng cao chất lượng hoạt động của đội tuyển học sinh giỏi, các lớp tự chọn, nâng cao có giáo viên hướng dẫn, sau đó lớp tự quản. Bao gồm các biện pháp sau: * Biện pháp duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động của đội tuyển học sinh giỏi tham gia HKPĐ, các giải đấu trong khuôn khổ đại hội thể dục thể thao, các giải đấu giao hữu... - Mục đích: Nhằm đáp ứng mục tiêu đào tạo là giỏi một môn, biết nhiều môn, đạt được những kỷ năng cần thiết trong tập luyện và thi đấu, chuẩn bị lực lượng tham gia thi đấu các giải do cấp trên tổ chức,....nâng cao vị thế nhà trường. - Nội dung biện pháp: + Tăng cường sự quan tâm lãnh đạo của các cấp uỷ đảng, chính quyền, đoàn thể, thường xuyên làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho đội ngũ cán bộ giáo viên, học sinh. + Bám sát kế hoạch thi đấu của ngành, địa phương, thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo của lãnh đạo nhà trường. + GV phụ trách các đội tuyển chủ động xây dựng kế hoạch, chương trình huấn luyện theo từng năm, từng quý, từng tháng, từng tuần và trực tiếp tham gia huấn luyện theo chuyên môn, đảm bảo nguyên tắc, phương pháp huấn luyện, cải tiến, áp dụng các phương pháp huấn luyện mới. 13
+ Tăng cường, đẩy mạnh công tác huấn luyện thể lực chung và chuyên môn cho học sinh giỏi các môn thể thao. + Củng cố, hoàn thiện kỹ thuật động tác, hình thành kỹ xảo vận động, tâm lý thi đấu, kỹ chiến thuật cho học sinh. + Tham gia thi đấu giao lưu, cọ sát nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kinh nghiệm thi đấu. - Các đơn vị phối hợp thực hiện: + Ban giám hiệu nhà trường. + Tổ xã hội, nhóm Thể dục. + Công Đoàn, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh nhà trường - Hình thức tổ chức tập luyện: + Thời gian tiến hành vào các tiết 3-4 buổi chiều các ngày thứ 2 và thứ 7 hàng tuần + Số lượng buổi tập 2 buổi/tuần, thời gian tập là 90 phút (như giờ học chính khoá, có giáo viên trực tiếp phụ trách giảng dạy - huấn luyện). - Đối tượng tham gia tập luyện: Những học sinh có năng lực, trình độ khá và giỏi ở các môn học * Biện pháp tổ chức các lớp tự chọn, nâng cao trình độ. - Mục đích: Nhằm đáp ứng nhu cầu rèn luyện ngoài giờ học chính khoá, đáp ứng yêu cầu thực tế của nhà trường phổ thông các cấp là biết nhiều môn, giỏi một môn, nâng cao hiệu quả học tập giờ chính khoá, đặc biệt là các môn thể thao thế mạnh của tỉnh Nghệ An (như các môn võ cổ truyền, bóng chuyền, Đá cầu...) - Nội dung biện pháp: + Cho học sinh đăng kí tham gia các lớp học năng khiếu nâng cao, cử Giáo viên có năng lực theo từng môn đứng lớp, lên kế hoạch huấn luyện cụ thể theo từng tuần, tháng.... + Thường xuyên giáo dục, quan tâm đến xây dựng ý thức tự giác tích cực, xác định được rõ mục đích, động cơ tập luyện ngoại khoá cho học sinh + Củng cố phát triển thể lực chung và chuyên môn, hoàn thiện, nâng cao khả năng thực hiện kỹ thuật động tác cho học sinh. + Các giờ học giáo viên bộ môn tập trung hướng dẫn nội dung buổi tập, cùng với cán bộ lớp, Đoàn thanh niên duy trì hoạt động tập luyện của giờ học ngoại khoá. + Kiểm tra đánh giá, thưởng điểm gắn với kết quả học tập chính khóa - Các đơn vị phối hợp thực hiện: 14
+ Ban giám hiệu nhà trường. + Công Đoàn, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. + Đội ngũ cán bộ lớp, cán bộ chi đoàn. - Hình thức tổ chức tập luyện: + Thời gian tiến hành vào các tiết 3-4 buổi chiều các ngày thứ 2 và thứ 7 hàng tuần + Số lượng buổi tập 2 buổi/tuần, thời gian tập là 90 phút (như giờ học chính khoá, có giáo viên trực tiếp phụ trách giảng dạy - huấn luyện). - Đối tượng tham gia tập luyện: Những học sinh có năng lực, yêu thích các môn thể thao, có khát vọng được tập luyện và thi đấu môn thể thao mình yêu thích 3.2.2. Nhóm biện pháp 2: Tổ chức các loại hình câu lạc bộ chuyên ngành, câu lạc bộ sở thích. Bao gồm các biện pháp sau: * Biện pháp thành lập, đưa vào hoạt động các câu lạc bộ theo sở thích. - Mục đích: Nhằm đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng, sở thích của học sinh, giảm bớt căng thẳng sau thời gian học tập vất vả, trang bị thêm kiến thức tạo môi trường sư phạm lành mạnh - văn minh. - Nội dung biện pháp: + Xây dựng nội quy, quy chế, chương trình hoạt động của các câu lạc bộ phù hợp thời gian, điều kiện thực tiễn và sở thích của học sinh. + Làm tốt công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của việc tham gia hoạt động tại các câu lạc bộ Thể thao + Thường xuyên mở lớp và duy trì hoạt động đều đặn, hiệu quả để tạo được hứng thú của học sinh. - Các đơn vị phối hợp thực hiện: + Ban giám hiệu nhà trường. + Tổ xã hội, nhóm Thể dục. + Công Đoàn, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh nhà trường + Đội ngũ cán bộ lớp, cán bộ chi đoàn. - Hình thức tổ chức tập luyện: + Thời gian tiến hành vào các tiết 6-7 buổi chiều các ngày từ thứ 2 đến thứ 7 hàng tuần (sau giờ tan học buổi chiều) - Đối tượng tham gia tập luyện: Những học sinh có sở thích các môn thể thao nào thì tham gia cùng tập luyện môn đó với các bạn trong câu lạc bộ của mình 15
3.2.3. Nhóm biện pháp 3: Cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật, tạo cơ chế và ứng dụng chính sách hợp lý, thoả đáng, bao gồm các biện pháp sau: * Biện pháp cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật. - Mục đích: Để nâng cấp, cải tạo cơ sở vật chất, sân bãi tập luyện đảm bảo những điều kiện cần thiết phục vụ cho giảng dạy chính khoá, cũng như các hoạt động ngoại khoá của học sinh. - Nội dung biện pháp: + Tiến hành cải tạo, sửa chữa nâng cấp cơ sở tập luyện: sân bãi, nhà tập... để có thể tận dụng tối đa điều kiện cơ sở vất chất của nhà trường phục vụ giảng dạy chính khoá và hoạt động tập luyện ngoại khóa . + Kiến nghị nhà trường trong quy hoạch xây dựng nhà trường, đảm bảo có kế hoạch xây dựng mới, cải tạo các sân điền kinh, sân bóng đá, sân bóng chuyền..... + Sửa chữa, mua mới trang thiết bị dụng cụ phục vụ cho giảng dạy và tập luyện trong giờ học chính khoá, cũng như ngoại khoá đủ về số lượng và đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng. + Tạo điều kiện cho mượn dụng cụ, sân bãi tập luyện... để học sinh có điều kiện tập luyện thoải mái trong thời gian rảnh rỗi. + Việc áp dụng những phương tiện kỹ thuật trong quá trình tập luyện và thi đấu là một biện pháp rất cần thiết để thu nhận những thông tin khách quan về số lượng và chất lượng động tác. Nhờ phương tiện kỹ thuật Giáo viên có thể phát hiện và sửa chữa được những sai sót kỹ thuật động tác trong tập luyện và thi đấu một cách dễ dàng hơn. - Các đơn vị phối hợp thực hiện: + Ban giám hiệu nhà trường. + Tổ xã hội, nhóm Thể dục. + Công Đoàn, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh nhà trường * Biện pháp tạo cơ chế và ứng dụng chính sách hợp lý, thoả đáng. - Mục đích: Đảm bảo chế độ, chính sách thoả đáng cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, học sinh trực tiếp tham gia các hoạt động ngoại khoá. - Nội dung biện pháp: + Tiếp tục vận dụng các chế độ chính sách đã được thực hiện. Từng bước xây dựng và ban hành chính sách đãi ngộ cụ thể, trước mắt và lâu dài để đáp ứng được nhu cầu, nguyện vọng của giáo viên và học sinh. + Có chế độ động viên, khen thưởng kịp thời, thoả đáng, tạo động cơ thúc đẩy quá trình huấn luyện, giảng dạy, tập luyện và thi đấu của giáo viên và học sinh. 16
Bên cạnh đó, có những hình thức giáo dục, kỷ luật nhằm giữ vững kỷ cương trong công tác giáo dục bồi dưỡng những phẩm chất chính trị, đạo đức cho học sinh - Các đơn vị phối hợp thực hiện: + Ban giám hiệu nhà trường. + Tổ xã hội, nhóm Thể dục. + Công Đoàn, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh nhà trường 3.2.4. Nhóm biện pháp 4: * Tổ chức các giải đấu thể thao vào các dịp lễ kỷ niệm trong năm, thi đấu giao lưu, các giải thi đấu do cấp trên tổ chức. - Mục đích: Tạo môi trường hoạt động thi đấu cọ sát phong phú và đang dạng, giúp học sinh cải thiện được thành tích thể thao của mình - Nội dung biện pháp: + Bám sát kế hoạch giảng dạy, học tập trong và ngoài trường, kế hoạch năm học và sự chỉ đạo của Chi uỷ - Ban giám hiệu để xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động thi đấu hợp lý, hiệu quả. + Để việc tập luyện thi đấu thể thao của học sinh trở thành nội dung của đời sống văn hoá thể thao mang tính thường xuyên, liên tục + Phối hợp với BCH đoàn trường, thường xuyên tổ chức các giải truyền thống hàng năm, qua đó tạo sân chơi lành mạnh. + Đáp ứng được nhu cầu tự rèn luyện thân thể và nâng cao sức khoẻ thì cần thiết phải xây dựng các nội dung hoạt động, thi đấu giao lưu.... - Các đơn vị phối hợp thực hiện: + Ban giám hiệu nhà trường. + Tổ xã hội, nhóm Thể dục. + Công Đoàn, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh nhà trường - Hình thức tổ chức thực hiện: + Tổ chức nhân dịp các ngày lễ, ngày kỷ niệm lớn của nhà trường, của Ngành, của tỉnh và của đất nước. + Tổ chức định kỳ 2 lần/năm học các giải truyền thống toàn trường (tổ chức xen kẽ nhau giữa các kỳ của các môn thể thao). 3.3. khảo sát tính cấp thiết, tính khả thi của các biện pháp được đề xuất 3.3.1. Mục đích, nội dung, phương pháp khảo sát 3.3.1.1. Mục đích khảo sát 17
Mục đích của việc khảo sát là nhằm thu thập thông tin đánh giá về sự cần thiết và tính khả thi của biện pháp đã được đề xuất, trên cơ sở đó điều chỉnh các giải pháp chưa phù hợp và khẳng định thêm độ tin cậy của các biện pháp được nhiều người đánh giá cao. 3.3.1.2. Nội dung khảo sát Thứ nhất: Các biện pháp được đề xuất có thực sự cấp thiết đối với việc nâng cao hiệu quả môn GDTC cho học sinh THPT hay không? Thứ hai: Trong điều kiện hiện tại, các biện pháp được đề xuất có khả thi đối với việc việc nâng cao hiệu quả môn GDTC cho học sinh THPT hay không? 3.3.1.3. Phương pháp khảo sát Bước 1: Lập phiếu điều tra Tác giả tiến hành điều tra trên hai nội dung: - Điều tra về tính cấp thiết của các biện pháp quản lý theo 3 mức: Rất cấp thiết, cấp thiết và ít cấp thiết. - Điều tra tính khả thi của các biện pháp theo 3 mức: Rất khả thi, khả thi và ít khả thi Bước 2: Chọn đối tượng điều tra Sau khi xem xét các điều kiện, tác giả quyết định chọn một số nội dung đại diện mang tính khái quát cao nhất và chọn 58 GV (4 CBQL, 4 tổ trưởng, 6 tổ phó, 44 GV) có kinh nghiệm trong nhà trường để tiến hành khảo sát. Tất cả những người tham gia khảo sát đều có thâm niên công tác từ 5 năm trở lên 3.3.2. Tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất Qua khảo sát ý kiến của CBQL, GV về tính cấp thiết và tính khả thi của việc thực hiện các nội dung biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa nhằm nâng cao hiệu quả môn GDTC cho học sinh THPT tác giả thu được kết quả như sau: Bảng 3.5. Tổng hợp ý kiến cán bộ quản lý, giáo viên đánh giá mức độ cấp thiết và mức độ khả thi của các biện pháp tăng cường hoạt động ngoại khóa nhằm nâng cao hiệu quả môn GDTC cho học sinh THPT Tính cấp thiết Tính khả thi (%) (%) Biện pháp R R IC K C % CT % % K % % IKT % T T T T 18