intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:51

Thêm vào BST
Báo xấu
5
lượt xem 1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng dạy học theo hướng phát triển năng lực học sinh ở trường THPT Quỳnh Lưu 3 trong những năm gần đây, để tìm ra một số phương pháp, kỹ thuật dạy học phù hợp nhất nhằm phát triển năng lực tự học cho học sinh.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3

  1. ĐỀ TÀI SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO GÓC ĐỂ GIẢNG DẠY CHỦ ĐỀ: “SỬ DỤNG CÁC YẾU TỐ TỰ NHIÊN VÀ DINH DƯỠNG ĐỂ RÈN LUYỆN SỨC KHỎE VÀ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT” - GDTC LỚP 10 - SÁCH CÁNH DIỀU - NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 3 LĨNH VỰC: GDTC Năm học 2023 – 2024
  2. SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 3 ----------  ---------- ĐỀ TÀI SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO GÓC ĐỂ GIẢNG DẠY CHỦ ĐỀ: “SỬ DỤNG CÁC YẾU TỐ TỰ NHIÊN VÀ DINH DƯỠNG ĐỂ RÈN LUYỆN SỨC KHỎE VÀ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT” - GDTC LỚP 10 - SÁCH CÁNH DIỀU - NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 3 LĨNH VỰC: GDTC Tác giả 1: Hồ Trường Sơn Tác giả 2: Đậu Hồng Sơn Nghệ An, tháng 4 năm 2024
  3. MỤC LỤC PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1 1.1. Lí do chọn đề tài .......................................................................................... 1 1.2. Mục đích nghiên cứu................................................................................... 2 1.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.................................................................. 3 1.4. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 3 1.5. Tính mới, cải tiến và đóng góp của đề tài ................................................. 3 PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .................................................................. 5 2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN: ...................................................................................... 5 2.1.1. Dạy học theo góc ................................................................................... 5 2.1.2. Dạy học phát triển năng lực................................................................. 5 2.1.3. Yêu cầu giáo viên và học sinh trong DHTG để phát triển năng lực 6 2.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN ..................................................................................... 7 2.2.1. Thực trạng dạy học theo góc tại các trường THPT trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An .................................................................... 7 2.2.2. Thực trạng dạy học theo góc tại trường THPT Quỳnh Lưu 3, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An................................................................................ 9 2.3. GIẢI PHÁP: SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO GÓC ĐỂ GIẢNG DẠY CHỦ ĐỀ: “SỬ DỤNG CÁC YẾU TỐ TỰ NHIÊN VÀ DINH DƯỠNG ĐỂ RÈN LUYỆN SỨC KHỎE VÀ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT” - GDTC LỚP 10 - SÁCH CÁNH DIỀU - NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 3. ................................... 10 2.3.1. Quy trình dạy học theo góc ................................................................ 10 2.3.2. Kế hoạch bài dạy: sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: “sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất” - gdtc lớp 10 - sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT quỳnh lưu 3 ....................................... 18 2.4. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ................................................................... 27 2.4.1. Mục tiêu thực nghiệm sư phạm. ........................................................ 27 2.4.2. Đối tượng thực nghiệm sư phạm ....................................................... 27 2.4.3. Tiến hành thực nghiệm ...................................................................... 28 2.4.4. Kết quả thực nghiệm sư phạm .......................................................... 28 2.4.5. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất.... 31
  4. PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................ 37 1. Kết luận ......................................................................................................... 37 2. Kiến nghị ....................................................................................................... 37 TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................................... 39 PHỤ LỤC 1 : ......................................................................................................... 40 PHỤ LỤC 2............................................................................................................. 42 PHỤ LỤC 3 ............................................................................................................ 43 PHỤ LỤC 4 ............................................................................................................ 45
  5. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Đối chứng ĐC Đánh giá ĐG Dạy học theo góc DHTG Giáo viên GV Học sinh HS Kĩ thuật dạy học KTDH Năng lực tự học NLTH Phong cách học tập PCHT Phiếu học tập PHT Phương pháp dạy học PPDH Sách giáo khoa SGK Trung học phổ thông THPT Thực nghiệm TN
  6. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” PHẦN 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1. Lí do chọn đề tài ❖ Xuất phát từ yêu cầu đổi mới phương pháp dạy và học để phù hợp với bối cảnh trong nước và quốc tế Năm học 2023 - 2024 là năm học thứ 2 thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 đối với cấp Trung học phổ thông (THPT), áp dụng cho lớp 10,11. Trải qua một năm học thực hiện, đã có nhiều tín hiệu tích cực cho thấy sự thay đổi mạnh mẽ từ học sinh đến đội ngũ giáo viên… Mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông mới là giúp học sinh hình thành và phát triển những yếu tố căn bản; đặt nền móng cho sự phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần, phẩm chất và năng lực; định hướng chính vào giáo dục về giá trị gia đình, quê hương, cộng đồng và những thói quen, nề nếp cần thiết trong học tập và sinh hoạt, trở thành người học sinh tích cực, tự tin, có ý thức lựa chọn nghề nghiệp và học tập suốt đời. Đồng thời, có những phẩm chất tốt đẹp và năng lực cần thiết để trở thành người công dân có trách nhiệm, người lao động cần cù, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu phát triển của cá nhân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ đất nước trong thời đại toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp mới. Do đó, việc thay đổi nội dung, chương trình, kiến thức giảng dạy là cần thiết, phù hợp với thực tế. ❖ Xuất phát từ thực trạng dạy và học theo góc tại trường THPT Quỳnh Lưu 3 Chúng tôi khảo sát GV giảng dạy môn GDTC trường THPT Quỳnh Lưu 3 về thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực trong dạy học môn GDTC THPT bài “sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất”. Thông qua kết quả thăm dò ý kiến GV cùng với việc dự giờ thăm lớp, tham khảo giáo án của GV có thể thấy tình trạng sử dụng PPDH tích cực trong dạy học nói chung và dạy học theo chủ đề trong dạy học GDTC nói riêng là: Hầu hết các GV đã quan tâm sử dụng đến công tác đổi mới PPDH và tích cực sử dụng các PPDH tích cực trong dạy học bộ môn GDTC cấp THPT. Đồng thời GV đã nhận thấy được sự cần thiết và rất cần thiết của việc thiết kế và dạy học theo hướng phát triển năng lực của học sinh trong bộ môn GDTC. Tuy vậy, nhận thấy ít giáo viên sử dụng phương pháp dạy học theo Trang 1
  7. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” góc và việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực như thế nào cho hiệu quả phù hợp với từng đối tương học sinh thì vẫn còn nhiều hạn chế. Qua điều tra cho thấy, việc học sinh thích được tự học, tự tìm tòi, khám phá là khá nhiều, nhưng các em vẫn cảm thấy khá lúng túng khó khăn khi GDTC theo chương trình mới. ❖ Xuất phát từ vai trò phương pháp dạy học theo góc trong dạy học phát triển năng lực học sinh Dạy học theo góc là một trong những PPDH được phát triển mạnh mẽ ở các nước phương tây từ cuối thế kỉ XX. Ngoài việc đáp ứng các PCHT của người học, DHTG còn tạo sự hứng thú, thoải mái, tăng tính tự giác, tích cực trong học tập cho người học đồng thời giúp người dạy đánh giá và phát triển được các năng lực của HS. Tuy nhiên, qua kết quả điều tra thực tiễn về mức độ sử dụng PPDH và KTDH của GV, tôi nhận thấy các GV sử dụng nhiều nhất là phương pháp vấn đáp, thuyết trình, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề. Các phương pháp phát huy tính tích cực HS sử dụng còn hạn chế. Đặc biệt đối với DHTG thì hầu như chưa được GV sử dụng thường xuyên. Các GV vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc thiết kế và tổ chức DHTG, vì thế mà việc phát triển năng lực chưa đạt hiệu quả cao. ❖ Xuất phát từ đặc điểm nội dung chủ đề: “Sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất” Trong chương trình, chủ đề đầu tiên của GDTC lớp 10 có nhiều kiến thức khá trừu tượng và vi mô nhưng cũng nhiều mới mẻ, gợi cho HS hứng thú tìm hiểu kiến thức và áp dụng vào thực tế bài học. Nội dung này có nhiều con đường để tiếp cận như: Dựa trên phân tích lí thuyết, quan sát tranh ảnh; video, vận dụng giải thích. Nếu vận dụng tốt phương pháp DHTG thì sẽ phát huy được đa phong cách học của HS, tạo được điều kiện HS khắc sâu kiến thức. Xuất phát từ những lý do trên, tôi quyết định chọn đề tài: “sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” 1.2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng dạy học theo hướng phát Trang 2
  8. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” triển năng lực học sinh ở trường THPT Quỳnh Lưu 3 trong những năm gần đây, để tìm ra một số phương pháp, kỹ thuật dạy học phù hợp nhất nhằm phát triển năng lực tự học cho học sinh. 1.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu Đối tượng: HS lớp 10 Phạm vi: trường THPT Quỳnh Lưu 3 1.4. Phương pháp nghiên cứu ❖ Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: - Nghiên cứu các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông nói chung và đổi mới hình thức, PPDH, kiểm tra, đánh giá nói riêng. Nghiên cứu các công trình khoa học, tài liệu liên quan đến DHTG. - Nghiên cứu các tài liệu liên quan đến nội dung kiến thức “ sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất”. ❖ Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Quan sát, điều tra, phỏng vấn, hội thảo, nghiên cứu sản phẩm, phân tích thực trạng, tổng kết kinh nghiệm giáo dục. ❖ Nhóm phương pháp hỗ trợ: Thống kê toán học, biểu đồ, sơ đồ. 1.5. Tính mới, cải tiến và đóng góp của đề tài ❖ Tính mới, cải tiến của đề tài - Từ trước đến nay đã có tác giả đề cấp về dạy học theo góc, trên tinh thần tiếp nhận những hiệu quả từ các bài viết đã có từ trước đó, đề tài đã đi sâu nghiên cứu tình hình thực tiễn, đề xuất và đúc rút kinh nghiệm về một số giải pháp mới đem lại hiệu quả cao trong công tác dạy học. - Bản thân tác giả đã sáng tạo, tự thiết kế và cải tiến, chủ động trong việc xây dựng được hệ thống các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học không lệ thuộc, không trùng lặp bởi cho đến nay chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu chuyên biệt về: “Sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất” nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3. ❖ Đóng góp của đề tài - Về lý luận, đề tài làm rõ một số vấn đề lý luận có liên quan đến dạy học phát Trang 3
  9. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” triển năng lực của học sinh, dạy học theo góc… nhằm nâng cao chất lượng dạy học bộ môn GDTC tại Trường THPT Quỳnh Lưu 3. - Về thực tiễn, đề tài phân tích, đánh giá thực trạng việc dạy học theo góc tại trường THPT Quỳnh Lưu 3, chỉ ra nguyên nhân của tồn tại thiếu sót, từ đó đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác dạy học theo góc. Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể làm tài liệu tham khảo phục vụ nghiên cứu và vận dụng trong dạy học tất cả các môn và các khối lớp trên nhiều địa bàn khác nhau. Trang 4
  10. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” PHẦN 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN: 2.1.1. Dạy học theo góc Là một hình thức tổ chức hoạt động học tập trong đó học sinh thực hiện nhiệm vụ tại các vị trí khác nhau trong không gian lớp học (góc), cùng hướng tới chiếm lĩnh một nội dung học tập nhưng mỗi góc có cách tiếp cận khác nhau. Dạy học theo góc là một phương pháp dạy học mới có tác dụng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong giờ học, hướng tới việc thực hành, khám phá và thực nghiệm. 2.1.2. Dạy học phát triển năng lực - Năng lực là khả năng vận dụng kiến thức, kỹ năng và thái độ của mỗi cá nhân. Theo đó, dạy học phát triển năng lực là mô hình giáo dục hiện đại tập trung vào mục tiêu phát triển toàn diện cho học sinh. - Dạy học theo hướng phát triển năng lực là mô hình tập trung vào việc phát triển tối đa khả năng của người học. Trong đó, năng lực là tổng hòa của 3 yếu tố: Kiến thức, kỹ năng, thái độ. Qua đó, việc thiết kế hoạt động dạy và học có sự đan xen, liên quan,… nhằm mục đích giúp người học chứng minh khả năng học tập thực sự của mình. Từ đây, các bạn có thể phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động và tinh thần tự học để không ngừng nâng cao năng lực học tập. Lớp học được chia thành góc/vị trí/khu vực khác nhau, thông thường sẽ được đặt tên là: góc trải nghiệm, góc quan sát, góc phân tích, góc vận dụng. Tuy nhiên, không nhất thiết tất cả các tiết học đều phải thiết kế đủ 4 góc; tùy vào tính chất bài học, đặc trưng môn học giáo viên có thể bố trí lớp thành 4 hoặc 3 góc và đặt tên các góc sao cho thể hiện rõ đặc thù của hoạt động học tập ở mỗi góc và hấp dẫn với học sinh. Các góc lại được chia ra thành hai loại là góc tự chọn và góc bắt buộc. Tại mỗi góc học sinh thực hiện các hoạt động học tập và hoàn thành các sản phẩm học tập theo nhiệm vụ đã được giáo viên thiết kế và bàn giao cho học sinh. Ưu điểm của phương pháp này là học sinh được học tập theo phong cách của mình; kiến thức và kĩ năng được học sâu và mang lại hiệu quả bền vững; tăng cường sự tham gia của học sinh vào các hoạt động học tập, các em được chọn góc theo sở thích và tương đối chủ động, độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ, qua đó nâng cao hứng thú và tạo cảm giác thoải mái cho học sinh; tạo được không gian học tập mở, mang tính Trang 5
  11. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” tích cực, các nhiệm vụ và hình thức học tập thay đổi tại các góc cũng mang lại cho học sinh nhiều cơ hội khác nhau (khám phá, thực hành, áp dụng, sáng tạo, chơi…); tăng cường sự tương tác cá nhân giữa giáo viên và học sinh, học sinh và học sinh… Phương pháp dạy học theo góc cũng có một số hạn chế như: chuẩn bị một giờ dạy rất công phu, mất nhiều thời gian của cả thầy và trò; đòi hỏi không gian lớp học rộng, sĩ số học sinh không quá đông; cần nhiều thời gian cho hoạt động học tập; chỉ phù hợp với một số bài học hoặc nội dung học tập nhất định; đòi hỏi giáo viên phải có kinh nghiệm trong việc tổ chức, quản lý và giám sát hoạt động học tập cũng như đánh giá được kết quả học tập của học sinh. 2.1.3. Yêu cầu giáo viên và học sinh trong DHTG để phát triển năng lực *Đối với GV: - Hướng dẫn HS cách chuẩn bị bài ở nhà: GV cần hướng dẫn HS cách đọc trước tài liệu, cách hệ thống và ghi nhớ bài học, cách chuẩn bị dụng cụ… Yêu cầu HS tự nghiên cứu PHT và SGK, xác định được đâu là nhiệm vụ của cá nhân phải thực hiện và tự thực hiện nhiệm vụ đó. Yêu cầu HS sử dụng phiếu hỗ trợ phù hợp, các phương tiện học tập tại góc, giúp đỡ HS khi HS gặp những khó khăn mà không tự giải quyết được. - Hướng dẫn HS cách thu nhận kiến thức, có thể là: Hướng dẫn HS cách thu thập thông tin từ SGK và phiếu học tập, chỉ ra những dấu hiệu cho thấy nội dung chính của bài học, cách làm thực hành, cách vẽ hình,... - Hướng dẫn HS cách lựa chọn sách tham khảo và cách đọc sách tham khảo. GV cần chỉ ra các tài liệu bắt buộc phải nghiên cứu cho môn học và các tài liệu hỗ trợ một cách cụ thể để HS dễ dàng tiếp cận khi tìm tài liệu cho môn học. - Hướng dẫn cách nghe giảng và ghi chép bài trên lớp. GV hướng dẫn HS cách lắng nghe tích cực và phản hồi tích cực đối với GV và với HS khác. - Hướng dẫn HS cách xử lý tri thức thành kiến thức của riêng mình. Cụ thể GV hướng dẫn HS sử dụng các mức độ định hướng khác nhau để các em có thể tự lực giải quyết các vấn đề. GV có thể hướng dẫn HS sử dụng sơ đồ tư duy để hệ thống lại kiến thức đã học. Yêu cầu HS tự tổng kết được nội dung kiến thức và tự trình bày kết quả học tập tại góc, lắng nghe và phản biện kết quả học tập của nhóm khác... Trang 6
  12. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” - Kiểm tra, giám sát và định hướng các hoạt động học tập của HS. Khi HS tự học cá nhân hay hoạt động nhóm thì cần có sự giám sát, hỗ trợ của GV, điều này là tiền đề và động lực để HS tự học. - Hướng dẫn HS tự kiểm tra, tự ĐG kết quả và quá trình học tập của mình sau bài học bằng “Phiếu tự ĐG”. *Đối với HS: - Tự nghiên cứu được nội dung các phiếu tại góc học tập (PHT, phiếu hỗ trợ). Tự nghiên cứu các nội dung của SGK mà PHT yêu cầu. - Thực hiện tốt các nhiệm vụ mà PHT yêu cầu HS thực hiện một cách độc lập. Ví dụ: Tại góc thực nghiệm thì HS tự lắp ráp được thí nghiệm, tự quan sát, tự đo đạc, tự sử dụng các dụng cụ đo... Góc phân tích thì tự nghiên cứu SGK, tự sử dụng tài liệu... - Tự tìm kiếm các phương án để giải quyết các nhiệm vụ ở góc mà phong cách học không phải là sở trường của bản thân và tin tưởng bản thân sẽ giải quyết được . - Tự giải các bài tập có liên quan đến kiến thức của bài học. 2.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN Để xác định cơ sở thực tiễn cho nghiên cứu đề tài về việc sử dụng các PPDH nhằm phát triển năng lực cho HS trong dạy học bộ môn GDTC nói chung và trong dạy học nội dung sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 nói riêng, chúng tôi đã tiến hành sử dụng phiếu điều tra, thăm dò ý kiến 27 GV trực tiếp giảng dạy môn GDTC và 240 HS lớp 10 trong năm học 2023- 2024. Các vấn đề khảo sát chúng tôi quan tâm đến thực trạng sau: 2.2.1. Thực trạng dạy học theo góc tại các trường THPT trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An - Để tìm hiểu việc sử dụng các PPDH và KTDH trong QTDG ở trường THPT trong dạy học nội dung kiến thức “ sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất”, chúng tôi tiến hành lấy ý kiến khảo sát bằng cách phát phiếu hỏi (Phụ lục 1), kết quả thống kê được thể hiện trong bảng 1.A (Phụ lục 1) và biểu đồ 1.1 Trang 7
  13. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” Thường xuyên Không thường xuyên Không sử dụng 15.KT phòng tranh 7.41 42.59 50 14.KT mảnh ghép 20.37 18.52 61.11 13. KT khăn trải bàn 16.67 35.18 48.15 12. DH bằng tổ chức HĐTN 3.7 62.96 33.33 11. DH dự án 3.7 27.78 68.52 10. DH bằng sơ đồ hóa 20.37 70.37 9.26 9. Dạy học theo góc 1.85 29.63 68.52 8. Phương pháp đóng vai 11.11 51.85 37.04 7. DH theo hợp đồng 0 16.67 83.33 6. DH sử dụng BT tình huống 33.33 46.3 20.37 5. DH có sử dụng thí nghiệm 27.78 62.96 9.26 4. Dạy học theo nhóm 27.78 59.26 12.96 3. Dạy học giải quyết vấn đề 68.52 31.48 0 2. Vấn đáp- tái hiện, thông báo 61.11 33.33 5.56 1. Thuyết trình 66.66 27.78 5.56 Biểu đồ 1.1. Tỉ lệ % về mức độ sử dụng PPDH và KTDH của GV Qua bảng 1.A và biểu đồ 1.1 cho ta thấy, các GV sử dụng nhiều nhất là phương pháp vấn đáp, thuyết trình, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề. Các phương pháp phát huy tính tích cực HS sử dụng còn hạn chế. Đặc biệt đối với DHTG thì hầu như chưa được GV sử dụng thường xuyên chỉ có 1,85%, GV không sử dụng phương pháp này chiếm phần lớn (68,52%). Tuy nhiên, qua kết quả điều tra thực tiễn về mức độ sử dụng PPDH và KTDH của GV, tôi nhận thấy các GV sử dụng nhiều nhất là phương pháp vấn đáp, thuyết trình, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề. Các phương pháp phát huy tính tích cực HS sử dụng còn hạn chế. Đặc biệt đối với DHTG thì hầu như chưa được GV sử dụng thường xuyên. Các GV vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc thiết kế và tổ chức DHTG, vì thế mà việc phát triển năng lực chưa đạt hiệu quả cao. - Mức độ hiểu biết và quan tâm của giáo viên về dạy học theo góc ở trường trung học phổ thông Để tìm hiểu về sự quan tâm của GV với DHTG chúng tôi triển khai điều tra bằng bảng hỏi (Phụ lục 1) thu được kết quả ở bảng 1.B (Phụ lục 1) và biểu đồ 1.2. Trang 8
  14. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” Không Thỉnh thoảng Thường Xuyên 5. Lựa chọn các PPDH, thiết kế môi trường học tập,… 90.74 9.260 4. Thiết kế tài liệu học tâp phục vụ dạy học dựa theo… 85.19 14.81 0 3. Giao nhiệm vụ cho nhóm đã phân chia theo PCHT 79.63 20.37 0 2. GV tìm hiểu PCHT của HS 75.93 24.07 0 1. GV để HS tự lựa chọn nhóm học tập, cách học…9.26 61.11 29.63 Biểu đồ 1.2. Tỉ lệ % sự quan tâm của GV đến DHTG của HS Qua số liệu bảng 1.B và biểu đồ 1.2 cho thấy, trong QTDH các GV đã phần nào chú ý để HS tự lựa chọn nhóm học tập và cách học tập, có 29,63% GV đã làm việc này nhưng GV tìm hiểu về PCHT của HS một cách thường xuyên là không có (0%). 2.2.2. Thực trạng dạy học theo góc tại trường THPT Quỳnh Lưu 3, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An Chúng tôi khảo sát 05 GV giảng dạy môn GDTC trường THPT Quỳnh Lưu 3 về thực trạng sử dụng các phương pháp dạy học tích cực trong dạy học môn GDTC THPT bài “sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất”. Bảng 1.1. Kết quả thăm dò ý kiến GV Không Thường Không sử thường Số PHƯƠNG PHÁP xuyên dụng xuyên TT TL SL TL % SL SL TL % % 1 Thuyết trình 05 100 0 0 0 0 2 Hỏi đáp - tái hiện kiến thức 05 100 0 0 0 0 3 Hỏi đáp - tìm tòi 04 80 2 20 0 0 4 Hoạt động hợp tác theo nhóm 2 40 2 40 3 60 5 Hoạt động dạy học theo góc 1 10 1 10 8 80 Trang 9
  15. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” Thông qua kết quả thăm dò ý kiến GV cùng với việc dự giờ thăm lớp, tham khảo giáo án của GV có thể thấy tình trạng sử dụng PPDH tích cực trong dạy học nói chung và dạy học theo chủ đề trong dạy học GDTC nói riêng là: Hầu hết các GV đã quan tâm sử dụng đến công tác đổi mới PPDH và tích cực sử dụng các PPDH tích cực trong dạy học bộ môn GDTC cấp THPT. Đồng thời GV đã nhận thấy được sự cần thiết và rất cần thiết của việc thiết kế và dạy học theo hướng phát triển năng lực của học sinh trong bộ môn GDTC. Tuy vậy, nhận thấy ít giáo viên sử dụng phương pháp dạy học theo góc và việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực như thế nào cho hiệu quả phù hợp với từng đối tương học sinh thì vẫn còn nhiều hạn chế. Qua điều tra cho thấy, việc học sinh thích được tự học, tự tìm tòi, khám phá là khá nhiều, nhưng các em vẫn cảm thấy khá lúng túng khó khăn khi GDTC theo chương trình mới. 2.3. GIẢI PHÁP: SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO GÓC ĐỂ GIẢNG DẠY CHỦ ĐỀ: “SỬ DỤNG CÁC YẾU TỐ TỰ NHIÊN VÀ DINH DƯỠNG ĐỂ RÈN LUYỆN SỨC KHỎE VÀ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT” - GDTC LỚP 10 - SÁCH CÁNH DIỀU - NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 3. 2.3.1. Quy trình dạy học theo góc Nguyên tắc xây dựng quy trình - Đảm bảo tính cá biệt và PCHT của HS. - Lựa chọn các nội dung học tập theo góc phù hợp, xác định chính xác các con đường tiếp cận để đạt mục tiêu bài học, nhằm đáp ứng các PCHT khác nhau. - Đặt tên góc phù hợp nội dung bài học và thời gian thực hiện phù hợp với trình độ chung của HS và nội dung kiến thức. - Thiết kế PHT và phiếu hỗ trợ để HS tích cực hoạt động, tránh việc thiết kế các hoạt động học tập theo hướng HS chỉ cần làm theo mẫu đã định sẵn. - Kết hợp giữa phương pháp DHTG với các PPDH khác đồng thời sử dụng các KTDH hiện đại trong tổ chức hoạt động dạy học. - Thực hiện tốt khâu ĐG đồng đẳng và tự ĐG của HS. Đề xuất quy trình dạy học theo góc QTDH luôn gồm hoạt động học của HS và hoạt động dạy của GV có quan hệ mật Trang 10
  16. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” thiết với nhau. Trên cơ sở kế thừa qui trình của các tác giả và bổ sung thêm tôi đề xuất quy trình dạy học hoàn chỉnh theo Hình 1. Quy trình dạy học theo góc Giai đoạn 1: Giai đoạn chuẩn bị Bước 1: Xác định mục tiêu, môi trường học tập - Xác định mục tiêu bài học: Xác định mục tiêu năng lực, phẩm chất cho toàn bài/từng phần/ chương /chủ đề/… Thông qua phân tích mục tiêu và nội dung kiến thức đó xác định được những nội dung có thể thực hiện được bằng phương pháp DHTG. - Có thể xác định môi trường học tập với “Cấu trúc cụ thể” (cách/mức độ áp dụng PP học theo góc, số góc, kiểu phân loại góc…) dựa vào 4 yếu tố dưới đây: + Nội dung: Tùy theo đặc điểm của môn học, của dạng bài học (hình thành kiến thức mới, thực hành, ôn tập…) nội dung học tập GV có thể xác định ‘cấu trúc cụ thể” sao cho tổ chức học theo góc đạt hiệu quả cao hơn các PPDH khác. Trang 11
  17. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” + Địa điểm: Không gian học là điều kiện không thể thiếu để tổ chức DHTG. Với không gian đủ lớn và số HS vừa phải thì dễ dàng bố trí các góc học tập hơn. + Thời gian: Thời gian để HS thực hiện nhiệm vụ tại các góc, chuyển góc. + Đối tượng HS: GV có thể chọn mức độ hay cách thực hiện DHTG dựa trên khả năng tự định hướng và sự hứng thú của HS. Cần thực hiện bài Tets về phong cách học của HS để GV biết rõ sở trường học tập của từng HS và giúp HS chọn góc xuất phát, sơ đồ chuyển góc khi học tập (tiến hành vào đầu năm học). Bước 2: Thiết kế các hoạt động dạy học theo góc - Xác định PPDH và KTDH: Phương pháp DHTG là chủ yếu nhưng cũng cần có thêm một số PPDH khác phù hợp đã sử dụng như: Phương pháp thí nghiệm, học tập hợp tác theo nhóm… KTDH bao gồm: kĩ thuật phòng tranh, khăn trải bàn, sơ đồ tư duy… - Xác định phương tiện dạy học: GV cần chuẩn bị thiết bị, phương tiện và đồ dùng dạy học ở mỗi góc tạo điều kiện để HS tiến hành các hoạt động. - Xác định tên mỗi góc và thiết kế nhiệm vụ học tập ở mỗi góc: Căn cứ vào nội dung cụ thể mà HS cần lĩnh hội và cách thức hoạt động để khai thác thông tin GV cần: + Đặt tên góc sao cho thể hiện rõ đặc thù của hoạt động học ở mỗi góc và hấp dẫn đối với HS + Thiết kế các hoạt động để thực hiện nhiệm vụ ở từng góc bao gồm phương tiện/tài liệu, bản hướng dẫn theo mức độ hỗ trợ, bản hướng dẫn tự đánh giá,… + Thiết kế PHT, phiếu hỗ trợ ở mỗi góc, quy định thời gian tối đa dành cho HS làm việc ở mỗi góc, cách hướng dẫn HS chọn góc và luân chuyển góc. * Thiết kế nhiệm vụ theo phong cách học HS có những PCHT khác nhau, có HS có năng lực phân tích (nghiên cứu tài liệu, đọc sách để thu nhận kiến thức), có HS có năng lực quan sát (quan sát người khác làm hoặc quan sát qua hình ảnh để thu nhận kiến thức), có HS thích học qua trải nghiệm khám phá (làm thử để rút ra kết luận hoặc thu nhận kiến thức), có HS thích học qua thực hành áp dụng để rút ra kiến thức. Để đáp ứng các PCHT nêu trên, GV phải thiết kế được các nhiệm vụ học tập tại các góc theo các PCHT khác nhau. Nội dung học tập của HS tại các góc cụ thể là: Trang 12
  18. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” Tên góc Nội dung nhiệm vụ học tập Góc trải HS tiến hành TN, Quan sát hiện tượng, giải thích, rút ra kết nghiệm luận Góc quan sát HS quan sát mẫu vật, hình ảnh, video, thí nghiệm ảo trên máy tính, tivi... rút ra kiến thức Góc phân tích HS đọc tài liệu, trả lời câu hỏi, rút ra kiến thức. Góc áp dụng HS đọc tài liệu, bảng trợ giúp, sau đó áp dụng để giải bài tập hoặc giải quyết vấn đề liên quan * Thiết kế phiếu học tập Để định hướng cho các hoạt động học tập của HS tại các góc thì việc GV cần phải thiết kế được các PHT tại góc là hết sức quan trọng. Từ PHT, HS có thể tìm hiểu được mục tiêu, các nhiệm vụ phải thực hiện, cách thức thực hiện,… để thu lượm được kiến thức mà nội dung học tập tại góc cần đạt được. * Thiết kế phiếu hỗ trợ Mỗi HS có một năng lực giải quyết vấn đề và PCHT khác nhau. Nhằm giúp HS phát huy tính tích cực, hoàn thành nhiệm vụ tập thì GV cũng cần thiết kế thêm các phiếu hỗ trợ. Từ mối liên hệ giữa khả năng HS và độ khó của nhiệm vụ mà GV có thể thiết kế phiếu hỗ trợ ở các mức: hỗ trợ nhiều, hỗ trợ vừa, hỗ trợ ít . Lưu ý: GV nên thiết kế thêm" Góc tự do” để dành cho HS có tốc độ học nhanh. Thiết kế công cụ kiểm tra, đánh giá: GV thiết kế bộ công cụ để kiểm tra, ĐG mức độ tiếp thu bài học của HS và giúp HS vận dụng kiến thức. + Bộ công cụ ĐG phải đảm bảo các mức độ dễ, trung bình, khó, đa dạng về mặt câu hỏi, đặc biệt phải có các câu hỏi vận dụng. + GV cần xây dựng phiếu ĐG nhóm dành cho GV, phiếu tự ĐG, phiếu ĐG đồng đẳng dành cho HS thực hiện ĐG sau khi học xong bài học. Giai đoạn 2: Tổ chức dạy học theo góc Bước 1. Sắp xếp không gian lớp học - Bố trí góc/ khu vực học tập phù hợp với không gian lớp học. Thực hiện công việc Trang 13
  19. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” này trước khi vào giờ học để tiết kiệm thời gian. - Mỗi góc có đủ đồ dùng, tài liệu học tập phù hợp với nhiệm vụ ở mỗi góc. Bước 2. Đặt vấn đề, giới thiệu bài học và nội dung học tập ở các góc học tập - Giới thiệu bài học hoặc nội dung học tập. Thông thường GV nêu nội dung học tập thông qua tình huống có vấn đề, sau đó định hướng HS lựa chọn các phương án giải quyết vấn đề. - Nêu tên và vị trí các góc, nêu sơ lược về nhiệm vụ ở mỗi góc, thời gian tối đa để thực hiện nhiệm vụ tại các góc; yêu cầu HS chọn góc xuất phát theo sở thích. - Dành thời gian cho HS chọn góc xuất phát, GV có thể điều chỉnh nếu có quá nhiều HS cùng chọn một góc. Bước 3. Tổ chức cho học sinh học tập tại các góc (Học tập theo PCHT) - Ở mỗi góc, HS có thể làm việc cá nhân, theo cặp hoặc theo nhóm tùy theo yêu cầu của nhiệm vụ (nếu làm cả nhóm, mỗi nhóm sẽ có một kết quả chung). - Trong quá trình học tập, GV thường xuyên theo dõi, phát hiện khó khăn của HS để hướng dẫn trực tiếp hay cho HS sử dụng phiếu hỗ trợ kịp thời. Hướng dẫn HS luân chuyển góc, GV thông báo thời gian để nhóm HS chuẩn bị luân chuyển góc. Lưu ý: HS có thể luân chuyển góc theo chiều nhất định hoặc cũng có thể luân chuyển do sơ đồ của GV đưa ra. Bước 4. Tổ chức học sinh trao đổi, thống nhất kiến thức ( Thảo luận nhóm đa PCHT ) - Hình thức trao đổi cả lớp thường diễn ra ở cuối bài học, HS sẽ chọn kết quả thực hiện ở góc cuối cùng để báo cáo trước lớp hoặc trưng bày sản phẩm tại các góc… Cách thức trao đổi kết quả làm việc tại các góc có thể do GV và HS thỏa thuận. Hoặc sau khi HS nghiên cứu cá nhân theo PCHT riêng, GV tiến hành chia nhóm (5-7HS/nhóm) sao cho trong một nhóm có đầy đủ các loại PCHT. Nhiệm vụ của nhóm là trả lời các câu hỏi lớn mà GV đưa ra ban đầu. Sau khi các nhóm hoàn thành nhiệm vụ, GV tổ chức cho cả lớp thảo luận theo hình thức: chỉ định mỗi nhóm cử đại diện trình bày, các nhóm khác có ý kiến bổ sung. GV điều khiển quá trình thảo luận, giải đáp những thắc mắc và định hướng lĩnh hội tri thức cho HS. - GV hướng dẫn HS cách lưu giữ thông tin, sản phẩm và kết quả hoạt động. Trang 14
  20. “Sử dụng phương pháp dạy học theo góc để giảng dạy chủ đề: sử dụng các yếu tố tự nhiên và dinh dưỡng để rèn luyện sức khỏe và phát triển thể chất - GDTC lớp 10 - Sách cánh diều - nhằm phát triển năng lực cho học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 3” Bước 5. Đánh giá quá trình học tập - GV đưa ra nhiệm vụ mang tính chất vận dụng tri thức và yêu cầu cá nhân HS thực hiện nhằm củng cố và liên hệ kiến thức lý thuyết trong thực tế. Đồng thời, GV sẽ tiến hành kiểm tra - Dạy học theo góc, HS chủ yếu là được học cá nhân và học theo nhóm, nên GV cần phải chú trọng vào việc chữa bài và ĐG kết quả HS thu nhận được qua các góc. HS tự ĐG, ĐG đồng đẳng, GV kiểm tra ngẫu nhiên và trao đổi cả lớp. - Khi có ĐG trong quá trình làm việc theo góc điều quan trọng là HS phải được biết và thực hiện ĐG một cách đầy đủ thông qua bảng công cụ và tiêu chí ĐG mà GV đã đưa ra trong mục tiêu bài học. Bước 6. Giao nhiệm vụ học tập mới Sau khi kết thúc bài học, căn cứ theo nội dung của bài học mới, GV sẽ giao nhiệm vụ học tập mới cho HS. Nhiệm vụ này thường là khâu chuẩn bị cho tiểu chủ đề hoặc chủ đề tiếp theo. GV có thể giao nhiệm vụ bằng các nội dung yêu cầu cụ thể theo cá nhân hoặc theo các nhóm học tập. Thiết kế tiêu chí và bộ công cụ đánh giá năng lực tự học Đề tài đã đưa ra các tiêu chí đánh giá các NLTH với 4 mức độ cần rèn luyện cho HS như sau: (Trong đó: Mức 4 > Mức 3 > Mức 2 > Mức 1) Bảng Đánh giá các mức độ rèn luyện năng lực tự học cho học sinh Tiêu Mức 4 Mức 3 Mức 2 Mức 1 chí 2. Năng Lập được kế Lập được kế hoạch Lập được kế Chưa lập lực lập hoạch học tập học tập của bản hoạch học tập được kế kế của bản thân thân chi tiết nhưng của bản thân hoạch học hoạch một cách chi chưa có trọng tâm. nhưng chưa tập của bản học tập tiết, có trọng chi tiết, cụ thể thân một tâm. cách rõ ràng, chi tiết Trang 15
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2