Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng điện tử E-learing đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trường trung học phổ thông Kỳ Sơn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:52

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng điện tử E-learing đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trường trung học phổ thông Kỳ Sơn" được hoàn thành với mục tiêu nhằm xây dựng cách thực hiện quá trình thiết kế bài giảng điện tử E-learing đáp ứng nhu cầu dạy và học trực tuyến thông qua việc ứng dụng công nghệ AI; Ứng dụng công nghệ AI, công nghệ thông tin và một số ứng dụng trí tuệ nhân tạo để thiết kế bài giảng điện tử.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng điện tử E-learing đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trường trung học phổ thông Kỳ Sơn

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên đề tài: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ AI VÀ MỘT SỐ PHẦN MỀM ĐỂ THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ E-LEARING ĐÁP ỨNG NHU CẦU HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG KỲ SƠN LĨNH VỰC: TIN HỌC
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT KỲ SƠN ____________________________________________ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên đề tài: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ AI VÀ MỘT SỐ PHẦN MỀM ĐỂ THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ E-LEARING ĐÁP ỨNG NHU CẦU HỌC TẬP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG KỲ SƠN LĨNH VỰC: TIN HỌC Tác giả: Nguyễn Văn Thủy - 0943034313 Tổ chuyên môn: Toán - Tin Năm thực hiện: 2023 - 2024 Kỳ Sơn, tháng 4 năm 2024
MỤC LỤC PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1 2. Mục đích của đề tài ............................................................................................ 2 3. Tính mới và kết quả đạt được của đề tài ............................................................ 2 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 2 5. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 2 PHẦN II. NỘI DUNG ............................................................................................. 3 I. Cơ sở lí luận ........................................................................................................ 3 1. Các văn bản pháp quy về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong dạy và học .................................................................................................. 3 2. Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học trong quá trình chuyển đổi số. .................................................................................................................. 3 3. Sự cần thiết khi sử dụng bài giảng điện tử E-learing vào dạy và học ............ 4 II. Cơ sở thực tiễn................................................................................................... 5 1. Thực trạng của việc ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng E-learing trong giáo dục hiện nay .......................................... 5 1.1. Thuận lợi ................................................................................................... 5 1.2. Khó khăn ................................................................................................... 6 2. Thực trạng ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng E-learing tại Trường THPT Kỳ Sơn - Huyện Kỳ Sơn .............................. 6 2.1. Thuận lợi ................................................................................................... 6 2.2. Khó khăn ................................................................................................... 6 III. Các giải pháp Ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng điện tử E-learing đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trường trung học phổ thông Kỳ Sơn .................................................................................. 7 1. Khái niệm bài giảng E-learing ........................................................................ 7 2. Yêu cầu của bài giảng E-learing ..................................................................... 7 3. Xây dựng phim tư liệu bằng công nghệ AI .................................................... 8 3.1. Tìm hiểu về công nghệ AI (Viết tắt Artifical Intelligence) ...................... 8 3.2. Tạo giọng nói bằng văn bản...................................................................... 9 3.3. Tạo kịch bản nhờ ChatGPT-4 ................................................................. 11 3.4. Tạo phim hoạt hình dẫn dắt bài học ....................................................... 14 3.5. Tạo phim bằng AI từ ảnh, văn bản ......................................................... 19 4. Ứng dụng một số thành tựu công nghệ thông tin vào thiết kế bài giảng .......... 21 4.1. Sử dụng hệ thống Canva để thiết kế bài thuyết trình ............................. 21
4.2. Sử dụng phần mềm Adobe Audition xử lý âm thanh trong bài giảng .... 23 4.3. Ứng dụng hệ thống phần mềm Camtasia Studio_2018 để biên tập phim trong bài giảng ...................................................................................... 26 4.4. Sử dụng hệ thống phần mềm thiết kế bài giảng điện tử ispring suite 9........ 28 4.5. Sử dụng hệ thống ispring suite 9 tạo câu hỏi trắc nghiệm tương tác trên ứng dụng Quizz ...................................................................................... 32 5. Một số ứng dụng trí tuệ nhân tạo khác trong xây dựng bài giảng ................ 34 5.1. Chuyển văn bản thành bài trình chiếu PowerPoint .............................. 34 5.2. Thiết kế một bài giảng hoặc một bài trình chiếu PowerPoint theo chủ đề cho trước chỉ trong vòng nốt nhạc .................................................... 36 5.3. Thiết kế thành một file PowerPoint bằng cách import lên 1 file word để nhờ hệ thống tự thiết kế ................................................................... 39 IV. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các gải pháp đề xuất ..................... 40 1. Mục đích của khảo sát................................................................................... 40 2. Nội dung và phương pháp khảo sát .............................................................. 41 2.1. Nội dung của khảo sát............................................................................. 41 2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ............................................... 41 2.3. Đối tượng khảo sát .................................................................................. 41 2.4. Kết quả khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất ....... 42 2.4.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đề xuất ........................................ 42 2.4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất ....................................... 44 PHẦN III. KẾT LUẬN ......................................................................................... 46 1. Phạm vi ứng dụng của đề tài ............................................................................ 46 2. Mức độ vận dụng ............................................................................................. 46 3. Ý nghĩa của đề tài............................................................................................. 46 4. Kết luận ............................................................................................................ 46 5. Đề xuất kiến nghị ............................................................................................. 47 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 48
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Trong những năm gần đây, đặc biệt là giai đoạn dịch Covid từ 2019 đến 2021. Việc ứng dụng dạy và học qua internet là việc thực hiện rất phổ biến. Trong giai đoạn này tránh tiếp xúc gần vì dễ bị lây lan bệnh cho người khác. Hơn thế, để đáp ứng được các yêu cầu về việc dạy và học trong giai đoạn hiện nay, với điều kiện kinh tế khó khăn, mạng internet không đáp ứng được yêu cầu của người học và để áp ứng được việc học sinh không đến lớp cũng có thể tiếp thu và lĩnh hội được kiến thức bài học thì cần phải tạo ra các bài giảng trực tuyến đó chính là bài giảng điện tử E-learing. Với bài giảng điện tử E-learing học sinh có thể học trực tuyến hoặc tải bài giảng về chạy thông thường mà không qua internet. Hiện nay, ở Việt Nam, E-learing là một phương thức dạy và học trực tuyến đang ngày càng được quan tâm ở các cơ sở giáo dục từ các cấp học phổ thông đến các trường cao đẳng, đại học. Việc ứng dụng E-learing trong dạy và học thật sự là một trong những vấn đề cấp thiết và được nhà trường khuyến khích, tạo điều kiện để thực hiện. Với những định hướng phát triển của nền giáo dục Kỳ Sơn nói riêng và nền giáo dục Nghệ An nói chung việc ứng dụng bài giảng điện tử E-learing trong giảng dạy dành cho những trường có học sinh nội trú và học sinh bán trú là một trong những điều kiện thuận lợi để thu hút người học tham gia các tiết học bởi sự tiện lợi và tiết kiệm thời gian của hình thức dạy học này. Những năm qua tôi đã thực hiện soạn các bài giảng E-learing để phục vụ việc dạy và học. Nhưng trên thực tế vẫn chưa đáp ứng được các yêu cầu cơ bản của bài giảng như: - Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình soạn bài chưa đầy đủ. - Việc soạn bài giảng E-learing còn mang tính chất sơ sài về hình ảnh - Chưa ứng dụng công nghệ để thay thế giọng nói của mình giúp cho bài giảng hay hơn, dễ nghe hơn đối với người học. - Chưa đáp ứng đủ yêu cầu về cấu trúc của một bài giảng E-learing. - Việc cắt ghép các hình ảnh, video còn lệch lạc so với nội dung. - Bài giảng chưa thực sự thu hút, chưa thực sự sôi động. - Hình thức bài giảng chưa được công nghệ hóa nên còn nhiều sai sót. Để giải quyết những khó khăn nêu trên tôi đã thảo luận và đưa ra thống nhất nghiên cứu đề tài: “Ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng điện tử E-learing đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trường trung học phổ thông Kỳ Sơn”. 1
2. Mục đích của đề tài - Xây dựng cách thực hiện quá trình thiết kế bài giảng điện tử E-learing đáp ứng nhu cầu dạy và học trực tuyến thông qua việc ứng dụng công nghệ AI. - Ứng dụng công nghệ AI, công nghệ thông tin và một số ứng dụng trí tuệ nhân tạo để thiết kế bài giảng điện tử. 3. Tính mới và kết quả đạt được của đề tài Đề tài là một sản phẩm của ứng dụng công nghệ thông tin trong việc đổi mới trong công tác chuyên môn và đổi mới phương pháp dạy học, đây là một yêu cầu cấp thiết của ngành giáo dục trong thời đại cách mạng công nghệ 4.0. Trên hết đề tài đã giúp các nhóm chuyên môn giải quyết những vấn đề khó khăn cấp thiết của nhà trường trong suốt nhiều năm qua đặc biệt là giai đoạn bùng phát của đại dịch Co-vid 19. - Ứng dụng công nghệ AI để thiết kế bài giảng điện tử E-learning, giúp cho bài giảng sôi nổi và linh hoạt hơn. - Giúp cho người học có thể tự học trực tuyến, tự chiếm lĩnh tri thức thông qua tiết học trong các trường hợp đặc biệt không thể trực tiếp đến lớp. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Tham gia các cuộc thi bài giảng E-learning do trường, Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức. - Thực nghiệm tại trường Trường THPT Kỳ Sơn - Huyện Kỳ Sơn - Thời gian thực hiện: Từ năm học 2022 - 2023 đến nay. 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp quan sát tình hình dạy và học thực tế. - Phương pháp thiết kế các bài giảng elearning dự thi. - Phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy và học. - Phương pháp thu thập thông tin, sử dụng các phần mềm mới đáp ứng nhu cầu thiết kế bài giảng điện tử E-learning. - Phương pháp ứng dụng trí tuệ nhận tạo trong giảng dạy. 2
PHẦN II. NỘI DUNG I. Cơ sở lí luận 1. Các văn bản pháp quy về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong dạy và học Quyết định 749/QĐ-TTg ngày 03/06/2018 phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia. Quyết định 27/QĐ-UBQGCĐS ngày 15/03/2022 ban hành Kế hoạch hoạt động của Ủy ban Quốc gia về Chuyển đổi số năm 2022. Quyết định 131/QĐ-TTg ngày 25/01/2022 phê duyệt Đề án Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và Chuyển đổi số trong Giáo dục và Đào tạo giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030. Quyết định 1282/QĐ-BGDĐT ngày 10/05/2022 ban hành Kế hoạch tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và Chuyển đổi số trong Giáo dục và Đào tạo giai đoạn 2022-2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nghị quyết 09-NQ/TU ngày 05/08/2022 của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh về chuyển đổi số của tỉnh Nghệ An đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Kế hoạch 586/KH-UBND ngày 22/08/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An về Kế hoạch Chuyển đổi số tỉnh Nghệ An đến năm 2025. Hướng dẫn thực hiện của Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An. 2. Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học trong quá trình chuyển đổi số. Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học trong quá trình chuyển đổi số. “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được phê duyệt tại Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ xác định như sau: Phát triển nền tảng hỗ trợ dạy và học từ xa, ứng dụng triệt để công nghệ số trong công tác quản lý, giảng dạy và học tập; số hóa tài liệu, giáo trình; xây dựng nền tảng chia sẻ tài nguyên giảng dạy và học tập theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến. Phát triển công nghệ phục vụ giáo dục, hướng tới đào tạo cá thể hóa. 100% các cơ sở giáo dục triển khai công tác dạy và học từ xa, trong đó thử nghiệm chương trình đào tạo cho phép học sinh, sinh viên học trực tuyến tối thiểu 20% nội dung chương trình. Ứng dụng công nghệ số để giao bài tập về nhà và kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh trước khi đến lớp học. Hiểu một cách đơn giản thì chuyển đổi số trong giáo dục chính là việc ứng dụng những công nghệ tiên tiến giúp nâng cao trải nghiệm của người học; cải thiện những phương pháp giảng dạy cũng như tạo môi trường để học tập thuận tiện nhất. Ứng dụng chuyển đổi số sẽ tạo ra mô hình giáo dục thông minh, từ đó giúp việc học, hấp thụ kiến thức của người học trở nên đơn giản và dễ dàng hơn. Sự 3
bùng nổ của các nền tảng công nghệ đã tạo điều kiện thuận lợi để truyền đạt kiến thức và phát triển được khả năng tự học của người học mà không bị giới hạn về thời gian cũng như không gian. Hiện tại, chuyển đổi số trong giáo dục được ứng dụng dưới 3 hình thức chính là: ứng dụng công nghệ trong phương pháp giảng dạy: lớp học thông minh, lập trình… vào việc giảng dạy; ứng dụng công nghệ trong quản lý: công cụ vận hành, quản lý; ứng dụng công nghệ trong lớp học: công cụ giảng dạy, cơ sở vật chất. Chuyển đổi kỹ thuật số trong giáo dục là một thay đổi về phương pháp giảng dạy và cải thiện các thiết bị, dụng cụ hỗ trợ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của học sinh, sinh viên, giảng viên và khuôn viên của trường học. Điều đó giúp tạo ra một môi trường học tập nơi mọi thứ kết nối với nhau. Sự kết hợp mới mẻ của công nghệ, dịch vụ và bảo mật nhằm thu hẹp khoảng cách địa lý để tạo ra trải nghiệm trong học tập và tăng sự tương tác của mọi người. Những lợi ích của chuyển đổi kỹ thuật số trong ngành giáo dục hiện nay. Đa dạng thông tin: Internet đã tạo ra rất nhiều ý tưởng khác nhau và học sinh có thể tìm thấy thông tin đáng tin cậy về nhiều chủ đề khác nhau. Giáo viên cần dạy cho học sinh phương pháp tìm kiếm và xác minh thông tin để đảm bảo tính chính xác của thông tin. Tạo tính linh hoạt: Chuyển đổi số giúp các bạn có thể tham gia lớp học trực tuyến trên các trang web và ứng dụng như: LMS, Google meets, Teams, Zoom vào mọi lúc, mọi nơi để có thể trao đổi kiến thức môn học và cũng sẽ dễ dàng tương tác với nhau. Tư duy mở rộng: Giờ đây, học sinh có thể giao tiếp trong thời gian thực với những người khác trên toàn thế giới nhanh chóng. Thông qua các ứng dụng công nghệ như Social Media và Skype giúp họ có thể mở rộng tầm nhìn và có thêm nhiều kiến thức mới. Dạy kiến thức kỹ thuật số cho học sinh: Học sinh ngày nay sẽ tốt nghiệp trở thành lực lượng lao động và công nghệ là cốt lõi trong các hoạt động làm việc của họ. Vậy nên, việc áp dụng công nghệ cũng rất quan trọng cho việc trau dồi kiến thức cho học sinh. 3. Sự cần thiết khi sử dụng bài giảng điện tử E-learing vào dạy và học Trong thời đại cuộc cách mạng 4.0, việc kết hợp công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy đang trở nên ngày càng phổ biến. Việc này đặt ra một thách thức và cơ hội cho các giáo viên để thích nghi và tận dụng những tiện ích của công nghệ, từ đó giảm bớt gánh nặng và nâng cao hiệu suất công việc. Đặc biệt, việc áp dụng dạy học E-Learning đem lại lợi ích to lớn không chỉ cho giáo viên mà còn cho tất cả mọi người tham gia quá trình học tập và giảng dạy. 4
Dạy học E-Learning không chỉ đơn thuần truyền đạt thông tin bằng văn bản, mà còn kết hợp âm thanh, hình ảnh và video minh hoạ, tạo ra những bài giảng sống động và cuốn hút. Đặc biệt, sự đa dạng trong cách truyền tải kiến thức giúp bài giảng không bao giờ trở nên nhàm chán, đồng thời khơi gợi sự ham muốn học hỏi. Quan trọng hơn, học sinh có khả năng tiếp thu và ghi nhớ tốt hơn nhờ sự đa dạng này. Giáo viên có thể tận dụng nền tảng E-Learning để thiết kế trò chơi, câu hỏi thú vị, và cuộc thi, thúc đẩy tính chủ động và tìm tòi của học sinh, từ đó tăng cường hiệu suất học tập. Bởi vì, phương pháp E-Learning thúc đẩy tương tác thông qua việc yêu cầu người học tham gia vào các hoạt động như nhấp chuột, lựa chọn câu trả lời, kéo thả, và suy nghĩ khi đối mặt với câu hỏi. Một trong những ưu điểm lớn nhất của E-Learning là vượt qua rào cản không gian và thời gian. Dạy và học không còn bị giới hạn trong khung lớp học hay thời gian cố định. E-Learning cho phép tạo, lưu trữ và truy cập tài liệu trực tuyến, giúp học sinh có thể tiếp cận kiến thức ở bất kỳ đâu. Đặc biệt, trong giai đoạn đại dịch, E-Learning đã chứng tỏ sức mạnh của mình trong việc duy trì hoạt động học tập từ xa. II. Cơ sở thực tiễn 1. Thực trạng của việc ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng E-learing trong giáo dục hiện nay 1.1. Thuận lợi Trong bối cảnh phát triển và hội nhập quốc tế, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Việt Nam xác định tập trung phát triển công nghệ AI - một mũi nhọn được dự báo sẽ trở thành ngành công nghệ đột phá nhất trong 10 năm tới. Từ năm 2014, Chính phủ đã xác định AI là công nghệ đột phá, mũi nhọn cần được triển khai nghiên cứu, được đưa vào danh mục công nghệ cao ưu tiên đầu tư phát triển. Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan được giao nhiệm vụ tham mưu, định hướng để thúc đẩy phát triển công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; trong đó, tập trung nguồn lực cho phát triển AI. Bộ đã phê duyệt Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp quốc gia giai đoạn đến năm 2025 “Hỗ trợ nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ của công nghiệp 4.0” (KC4.0/19- 25); đồng thời triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ phát triển công nghệ AI, tạo mối liên kết giữa các nhà nghiên cứu, nhà đầu tư, các doanh nghiệp nhằm thúc đẩy nghiên cứu ứng dụng AI. Gần đây rất nhiều hội thảo, hội nghị khoa học đã được tổ chức dưới sự chủ trì của Chính phủ, các bộ, ngành, với sự tham gia của các tổ chức, chuyên gia trong nước và quốc tế. Qua đó, Lãnh đạo Chính phủ đã đưa ra quan điểm về việc đẩy 5
mạnh triển khai AI, coi AI là một công nghệ cho mục đích tổng thể, là công nghệ “nguồn” dẫn dắt năng suất quốc gia; phát triển AI là hướng đến một xã hội an toàn và văn minh, đưa kinh tế - xã hội Việt Nam phát triển; AI có khả năng trở thành công nghệ đột phá nhất trong 10 năm tới. 1.2. Khó khăn - Hoàn cảnh kính tế còn gặp nhiều khó khăn từ sau đại dịch Covid. - Nền kinh tế đang sử dụng cơ sở vật chất và trang thiết bị cũ - Nhiều công nghệ chưa được thay thế, đang chủ yếu là lao động phổ thông đơn giản. - Ứng dụng công nghệ AI và tự động hóa còn chưa đồng bộ giữa các cơ sở ban nghành. 2. Thực trạng ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng E-learing tại Trường THPT Kỳ Sơn - Huyện Kỳ Sơn 2.1. Thuận lợi Trường THPT Kỳ Sơn luôn nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương. Đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo trực tiếp của Sở Giáo dục và Đào tạo, các phòng chuyên môn nghiệp vụ Sở. Hệ thống công nghệ thông tin nhà trường đầy đủ, hiện đại Hệ thống trang thiết bị hiện đại đáp ứng nhu cầu dạy và học. Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm đến việc ứng dụng công nghệ thông tin để đổi mới công tác quản lý, đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới công tác chuyên môn và đổi mới quản lý công tác chuyên môn. Đội ngũ giáo viên đa số là giáo viên trẻ có trình độ tin học đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cũng như chịu khó tìm tòi học hỏi và đặc biệt là nhanh chóng thích ứng với sự thay đổi. Nhà trường đã quan tâm tìm hiểu đưa vào sử dụng các phần mềm ứng dụng hỗ trợ việc đổi mới đa dạng có nhiều tính năng tiện ích hỗ trợ tích cực cho việc thực hiện các chương trình dạy học,… Một số giáo viên đã tìm hiểu đến công nghệ chatGPT Năm học 2022-2023 đã có nhiều giáo viên sử dụng công nghệ AI để thiết kế bài giảng E-learning tham gia dự thi bài giảng do nhà trường, Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức. 2.2. Khó khăn Trình độ tin học của đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong các nhà trường còn hạn chế và không đồng đều; các đồng chí cán bộ, giáo viên lớn tuổi 6
chỉ mới tiếp cận sử dụng công nghệ thông tin, tự nghiên cứu học tập sử dụng máy tính chứ chưa được đào tạo cơ bản nên còn hạn chế về một số những kỹ năng cơ bản như kỹ năng soạn thảo; kỹ năng tổng hợp tính toán; kỹ năng khai thác nguồn tư liệu trên mạng; kỹ năng sử dụng máy móc thiết bị,… do vậy ngại tiếp xúc với các phương tiện hiện đại, ngại đổi mới trong ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý và giảng dạy, điều đó làm cho công nghệ thông tin dù đã được đưa vào quá trình quản lý, dạy học vẫn chưa phát huy hiệu quả. Việc sử dụng công nghệ thông tin, công nghệ AI và đặc biệt là ứng dụng phần mềm trên internet và ứng dụng để đổi mới việc thực hiện công tác chuyên môn trong đội ngũ giáo viên chưa được nghiên cứu kỹ, dẫn đến việc ứng dụng công nghệ thông tin còn có nhiều sai sót và thiếu sự chính xác. Hơn thế khả năng tự tìm hiểu của các giáo viên (đặc biệt là những giáo viên có tuổi) đối với hệ thống internet còn chưa chủ động. Nhiều giáo viên không mạnh dạn trọng việc sử dụng công nghệ AI để thiết kế bài giảng vì sợ không làm được. III. Các giải pháp Ứng dụng công nghệ AI và một số phần mềm để thiết kế bài giảng điện tử E-learing đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh trường trung học phổ thông Kỳ Sơn 1. Khái niệm bài giảng E-learing Trong thời đại hiện nay, một trong những công cụ phổ biến nhất và hiện đại nhất hỗ trợ cho việc giảng dạy, đào tạo vô cùng hiệu quả đó là bài giảng điện tử E- learning. Bài giảng điện tử E-learning là một hình thức tổ chức bài giảng dựa trên các thiết bị công nghệ thông minh như điện thoại, máy tính, máy tính bảng,… thông qua mạng Internet. Một bài giảng e-learning được cấu tạo từ nhiều thành phần như hình ảnh, video âm thanh, biểu đồ và từ ngữ. Nhờ tính năng có thể học tập và giảng dạy từ xa, bài giảng e-learning giúp người học xóa dần khoảng cách về không gian và thời gian. Học sinh tiết kiệm được chi phí đi lại và không cần phải trực tiếp đến lớp học nếu như có điều kiện khó khăn đặc biệt. Trong quá trình dạy học, giáo viên chỉ cần kết nối internet và sử dụng thêm các công cụ hỗ trợ dạy học hằng ngày như micro, webcam, chia sẻ màn hình máy tính là có thể bắt đầu công việc dạy học. 2. Yêu cầu của bài giảng E-learing Đối với bài giảng điện tử Eleang yêu cầu đầu tiên của việc số hóa bài giảng là khẳng định sự quan trọng của việc chuẩn hóa và đồng bộ hóa kiến thức. So với phương pháp truyền thống, việc số hóa bài giảng loại bỏ được việc phụ thuộc nhiều vào yếu tố chủ quan, cảm xúc từ phía người dạy hơn. Với tài liệu đào tạo đã được số hóa, giáo viên phải đảm bảo tính chuẩn hóa và đồng bộ ở mức cao nhất. Đồng thời, quá trình cập nhật thông tin và kiến thức mới diễn ra một cách dễ dàng hơn giữa các lớp học khác nhau. Khi đó, việc tiếp 7
nhận kiến thức của học sinh được kiểm duyệt một cách nhất quán, không phụ thuộc vào trình độ, cảm xúc của giảng viên. Hiện nay, một trong những yêu cầu được ưu tiên khi thiết kế bài giảng E- Learning đó là bài giảng phải hiện đại, tương tác cao nhờ cập nhật công nghệ AI và một số phần mềm ứng dụng khác hay công nghệ multimedia mới. Đúng vậy, bài giảng số hóa luôn nhận được đánh giá cao về tính hiện đại, tập trung vào việc truyền đạt thông tin một cách hấp dẫn mà vẫn giữ được tính tương tác, một yếu tố quan trọng khi triển khai dạy học và đào tạo trực tuyến. Về phần nội dung, các bài giảng đạt yêu cầu thường được xây dựng một cách chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyên môn và giảng dạy. Những kiến thức này được truyền đạt thông qua nhiều định dạng sáng tạo như slideshow, tương tác, video, v.v.., nhằm tối ưu hóa trải nghiệm người học, tạo ra sự hứng thú và khơi gợi khả năng tiếp thu chương trình dạy học. Yêu cầu cuối cùng của bài giảng E-learning là giúp tổ chức tiết kiệm và có thể sử dụng lâu dài, mọi lúc, mọi nơi mà không mất kinh phí. Bài giảng E-learning cung cấp một phương thức linh hoạt, giúp giáo viên có thể tái sử dụng tài liệu đào tạo nhiều lần mà không phải bỏ thời gian để xây dựng lại. Hiện nay, triển khai bài giảng e-Learning và làm thế nào để số hóa bài giảng hiệu quả luôn là những vấn đề “đau đầu” đối với những người đang hoạt động trong lĩnh vực giảng dạy. 3. Xây dựng phim tư liệu bằng công nghệ AI 3.1. Tìm hiểu về công nghệ AI (Viết tắt Artifical Intelligence) Công nghệ AI (viết tắt của Artifical Intelligence - Trí Thông Minh Nhân Tạo) là công nghệ mô phỏng các quá trình suy nghĩ và học tập của con người cho máy móc, đặc biệt là các hệ thống máy tính. Các quá trình này bao gồm việc học tập (thu thập thông tin và các quy tắc sử dụng thông tin), lập luận (sử dụng các quy tắc để đạt được kết luận gần đúng hoặc xác định), và tự sửa lỗi. Các ứng dụng đặc biệt của AI bao gồm các hệ thống chuyên gia, nhận dạng tiếng nói và thị giác máy tính (nhận diện khuôn mặt, vật thể hoặc chữ viết). Một số ví dụ về các sản phẩm của cộng nghệ AI hiện này: AI Robotics - Robot sophia do Hanson tạo ra là robot học hỏi xã hội cực kỳ tiên tiến. Thông qua AI Sophia có thể giao tiếp với ngôn ngữ tự nhiên và sự dụng nét mặt để truyền đạt cảm xúc giống như con người. Một số công nghệ AI khác như AI và trợ lý thông minh; AI trong chăm sóc sức khỏe; ô tô tự lái; AI trong mạng xã hội;… 8
3.2. Tạo giọng nói bằng văn bản Hiện nay để tạo ra các bài giảng điện tử E-learning thu hút được người học và tạo ra được sự cuốn hút người học là việc quan trọng và người thuyết trình bài giảng quyết định công việc này. Người thuyết trình bài giảng cần phải có những phát ngôn hay, chuẩn, dễ hiểu, truyền đạt được ý nghĩa của bài học một cách rõ ràng, mạch lạc. Vậy làm thế nào để có thể tạo ra được một bài giảng như vậy? Tạo giọng nói từ văn bản là một việc hết sức cần thiết trong quá trình thiết kế bài giảng E-learning, Với tiện tích này sẽ giúp cho bài giảng được hay hơn, sinh động hơn, cách truyền đạt dễ nghe, dễ hiểu hơn. Với việc hệ thống công nghệ AI đã mặc định sẵn cho chúng ta lựa chọn các giọng nói khác nhau theo vùng miền và theo giới tính, chúng ta có thể áp dụng các tiện ích này để tạo cho mình một bài giảng đầy sinh động. Trong nghiên cứ này tôi xin giới thiệu đến bạn đọc hệ thống tạo giọng nói từ văn bản được thực hiện trực tuyến quan hệ thống Vbee.vn và chức năng sử dụng là Vbee AIVoice. Vbee AIVoice - Nền tảng chuyển văn bản thành giọng nói đầy cảm xúc với chất lượng phòng thu. Ngoài việc ứng dụng để thiết kế bài giảng điện tử E-learning thì Vbee AIVoice hoàn toàn có thể sử dụng với mục đích thương mại và đăng tải trên các nền tảng: Youtube, Tiktok, Content Marketing,… Vbee AIVoice là công nghệ thuộc top đầu về chuyển đổi văn bản thành giọng nói. Ngoài tiếng Việt, Vbee còn tích hợp chuyển đổi hơn 40 ngôn ngữ khác nhau. Như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Hàn, tiếng Nhật, tiếng Trung… Các giọng đọc đều rất tự nhiên. Cách ngắt nghỉ linh hoạt khiến giọng nói có cảm xúc. Để có thể tạo giọng nói từ văn bản chúng ta thực hiện như sau: 2 1 3 5 4 9
Bước 1. Truy cập vào hệ thống https://vbee.vn/ Bước 2. Kích chọn đăng nhập (Vì hệ thống có thể đăng ký ở dạng nộp phí và đăng kí miễn phí dùng thử)  Kích chọn Dùng thử Bước 3. Chọn AIvoice Stadio Bước 4. Chọn đăng nhập bằng tài khoản Google hoặc Facebook Bước 5. Chọn tài khoản đăng ký  Kích chọn tôi đồng ý với các điều khoản Sau khi thực hiện xong bước 5 xuất hiện giao diện mới của hệ thống như sau: 10 6 8 9 7 11 Bước 6. Kích chọn Chuyển văn bản Bước 7. Nhập đoạn văn bản cần chuyển đổi ra giọng nói (Lưu ý: Với bản dùng thử chúng ta chỉ được nhập văn bản không quá 3000 ký tự) Bước 8. Kích chọn giọng nói cần sử dụng, khi thực hiện kích vào chúng ta có thể thực hiện chọn giọng nam/nữ; Loại giọng chuẩn hay cao cấp, Chọn tiếng việt hay tiếng nước khác và có thể nghe thử giọng xem có phù hợp không; Chúng ta có thể chọn tốc độ giọng nói nhanh hoặc chậm Bước 9. Thực hiện chọn thêm một số tiện ích khác như: - Điều chỉnh chất lượng audio mặc định là 128kbps - Thay đổi định dạng audio (mp3, wav) - Tùy chỉnh thời gian ngắt nghỉ dấu câu. - Thiết lập dấu câu - Chọn nhạc nền cho đoạn văn bản chuyển đổi - Có thể chuyển đổi từ tệp đính kèm hoặc chọn từ liên kết URL 10
Bước 10. Kích chọn Chuyển đổi văn bản Bước 11. Thực hiện tải đoạn đã chuyển đổi Như vậy chúng ta đã thực hiện xong giọng nói từ văn bản thành 3.3. Tạo kịch bản nhờ ChatGPT-4 Việc để thiết kế một kịch bản hay gọi đơn giản là một bài giảng về một nội dung nào đó mặc dù đối với chúng ta nó không khó, nhưng mất rất nhiều thời gian. Và hơn thế việc tạo ra một kịch bản phù hợp cũng rất là khó khăn. Vậy để có thể đơn giản hóa vấn đề này chúng ta lại cần phải có sự hỗ trợ của công nghệ AI đó chính là công nghệ chatGPT. ChatGPT là một công nghệ làm việc thông minh của công nghệ AI. Công nghệ này đã được giới thiệu và sử dụng tại Việt Nam được 2 năm trở về đây. Hiện nay rất ít người sử dụng công nghệ này vì nó cần phải có tài khoản đăng ký dịch vụ mà ở Việt Nam gần đây mới cho phép chúng ta thực hiện đăng ký miễn phí. Vậy làm thế nào để có thể sử dụng công nghệ này. Trong bài nghiên cứu này tôi sẽ hướng dẫn cách đăng ký tài khoản chatGPT- 4 như sau: Bước 1. Vào website 2 https://chat.openai.com/ Bước 2. Kích chọn Sign up 3 Bước 3. Tại đây chúng ta sẽ có 2 lựa chọn đó là đăng nhập luôn bằng tài khoản Gmail của mình hoặc tạo một tài khoản mới. Nếu chọn đăng ký tài khoản mới thì hãy nhập tài khoản gmail cá nhân vào và 4 nhấn Continue để tiếp tục. Bước 4: Nhập mật khẩu của bạn vào ô Password. Hãy nhập mật khẩu đủ 12 ký tự bào gồm ký tự hoa, thường, số và ký tự đặc biệt. Đặt xong thì ấn tiếp vào nút Continue. Bước 5: Sau đó hệ thống sẽ gửi một 5 email yêu cầu bạn xác nhận email đã gửi về, nhấn vào Open Gmail > tìm email mới được nhận và xác nhận tài khoản. 11
Bước 6: Tiếp theo, điền thông tin cá nhân 6 của mình. Hãy điền họ và tên và ngày sinh nhật và nhấn Continue để tiếp tục Bước 7: Cuối cùng, là bước xác thực tài khoản thông qua số điện thoại. Đây chính là điều đặc biệt, chúng ta hoàn toàn có thể nhập số điện thoại hiện tại của mình vào ô thông tin rồi chọn Send code via SMS để ChatGPT gửi mã xác nhận đến số điện thoại của bạn mà không cần phải tìm số điện thoại của các nước khác. Nhận được mã rồi nhớ nhập chính xác mã tại trang web để hoàn tất bạn nhé. Bước 8: Khi đăng nhập thành công thì bạn sẽ có kết quả như hình dưới này là đã tạo tài khoản ChatGPT thành công. Sau khi thực hiện xong các bước trên chúng ta đã đăng ký thành công tài khoản chatGPT. Giao diện của hệ thống chatGPT như hình dưới đậy 1 2 12
Tại giao diện này, chúng ta sẽ thực hiện tạo kịch bản nhờ công nghệ chatGPT Bước 1. Kích chọn New chat Bước 2. Nhập nội dụng cần tạo kịch bản Ví dụ 1. Tôi sẽ tạo nội dung bài giảng: Thiết kế slide: Bài 14. SQL_Ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc (Tin học 11). Trích nội dung sau khi thực hiện nội dung công nghệ chatGPT như sau: Ví dụ 2. Thiết kế slide bài giảng: bài 4. Bên trong máy tính (Tin học 11) Trích nội dung sau khi thực hiện nội dung công nghệ chatGPT như sau: 13
Ngoài việc thực hiện chatGPT để lấy các tài liệu liên quan đến kiến thức bài học, chúng ta có thể sử dụng thêm các công nghệ AI khác như Chat cùng AI, hỏi đáp AI, Bằng cách chúng ta có thể truy cập vào website https://poe.com/ Ví dụ 3. Thiết kế slide bài giảng: bài 4. Bên trong máy tính (Tin học 11) Như vậy sau khi sử dụng công nghệ chatGPT hoặc hỏi đáp AI chúng ta có thể thuận lợi hơn trong việc thiết kế một bài giảng điện tử đơn giản. Mặc dù rằng bài giảng được thiết kế ra không hoàn toàn được áp dụng cho quá trình dạy học nhưng đó là một phần tài liệu để chúng ta có thể tham khảo và chọn lọc các nội dung cần thiết. Với công nghệ này, tôi mong rằng sẽ được ứng dụng rộng rãi hơn và ngày càng có hiệu quả hơn. 3.4. Tạo phim hoạt hình dẫn dắt bài học Đối với chương trình mới việc soạn giáo án theo chương trình GDPT 2018 có mục quan trọng là dẫn dắt bài học hay phần khởi động bài học. Quá trình dẫn dắt nội dung bài học là một việc hết sức quan trọng. Đặc biệt hơn nửa để bắt đầu bài học một cách thuận lợi từ đó giúp cho học sinh có thể nắm bắt bài học, chiếm lĩnh kiến thức một cách dễ dàng thì công việc khởi động cũng vô cùng cần thiết, để có thể có một màn khởi động linh hoạt và lôi cuốn được sự quan tâm của học sinh thì cần phải có màn khởi động thật sôi nổi và mang tính giải trí cao. Vậy để có thể thiết kế màn khởi động bài dạy để dẫn dắt bài học một cách tốt nhất ta có thể tận dụng vào công nghệ AI, đó chính là công nghệ tạo phim hoạt hình để dẫn dắt bài học. Cách thực hiện như sau: Truy cập vào website https://www.adobe.com/ 14
Sau khi truy cập vào chúng ta tiến hành thực hiện các thao tác sau: Đây là trang web hoàn toàn dùng miễn phí Chúng ta kích chọn Create now, sau đó xuất hiện màn hình như sau: 1 2 Bước 1. Trong bước này chúng ta tiến hành thực hiện chọn hình ảnh có video (Character), hình nền (background) trong mục này chúng ta có thể chọn hình nền bằng ảnh trên máy tính bằng cách chọn mục upload image, kích thước của video tạo ra (size). Bước 2. Chọn âm thanh cho video Ở mục này hệ thống cung cấp cho chúng ta hai chức năng để thực hiện 15
Chức năng 1. Có thể tiến hành chọn một tệp âm thanh sẵn có trên máy tính bằng cách kích chọn vào mục Browse Chức năng 2. Kích chọn vào record để chúng ta tiến hành ghi âm giọng nói cho video. Sau khi đưa âm thanh vào cho video chúng ta chọn Done để tiến hành xử lý video. Sau khi xử lý xong video chúng ta có thể thực hiện cắt bỏ bớt phần video không hay. Khi video đã hoàn thành chúng ta tiến hành download video về máy và có thể sử dụng vào trong bài giảng, đặc biệt là phần dẫn dắt, khởi động bài giảng. Trong quá trình download thì hệ thống sẽ bắt chúng ta phải đăng nhập vào thì chúng ta đăng nhập bằng địa chỉ email của mình một các miễn phí. Ngoài cách tạo video trên chúng ta cũng có thể tạo một loại video khác bằng cách tạo background xanh, sau đó sử dụng phần mềm capcut để chúng ta có thể thay đổi nền bằng 1 video khác lồng vào, giúp cho video chúng ta tạo ra được đẹp hơn, hình hành thực tế hơn. 16