<br />
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM<br />
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br />
<br />
ĐỀ TÀI: “Cho trẻ khám phá thế giới xung quanh bằng vật thật <br />
thông qua những hoạt động thực tiễn đối với trẻ mẫu giáo 3 4 <br />
tuổi”<br />
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM<br />
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM<br />
<br />
ĐỀ TÀI: “Cho trẻ khám phá thế giới xung quanh bằng vật thật <br />
thông qua những hoạt động thực tiễn đối với trẻ mẫu giáo 3 4 <br />
tuổi”<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Họ và tên: Lê Thị Xoan<br />
Chức vụ: Giáo viên<br />
Đơn vị công tác: Trường mầm non TT Kiến Giang<br />
I. PHẦN MỞ ĐẦU<br />
<br />
<br />
1. Lý do chọn đề tài: <br />
Phương pháp cho trẻ làm quen môi trường xung quanh là cơ sở lí luận và <br />
cách thức tổ chức hoạt động của trẻ mầm non nhằm giúp trẻ dễ thích ứng với <br />
môi trường, hiểu biết môi trường, tích cực tham gia cải tạo môi trường, thỏa mãn <br />
nhu cầu phát triển của bản thân trẻ. Đặc biệt, ở lứa tuổi mầm non nói chung và <br />
trẻ 34 tuổi nói riêng, việc dạy trẻ làm quen với môi trường xung quanh giữ vị trí <br />
rất quan trọng trong việc phát triển trí tuệ, hình thành và phát triển nhân cách toàn <br />
diện cho trẻ. Xác định được tầm quan trọng như vậy, bản thân tôi là một giáo <br />
viên dạy trẻ 34 tuổi, tôi luôn tìm tòi, học hỏi, bằng mọi phương pháp, biện pháp <br />
nhằm nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh.<br />
Trong các hoạt động cho trẻ làm quen, tìm hiểu với môi trường xung quanh <br />
tôi đã sử dụng nhiều biện pháp như sử dụng những hình ảnh trên powew point, <br />
cho trẻ quan sát một đoạn video, tranh ảnh, đồ dùng...nhưng hiệu quả trên trẻ <br />
chưa cao, nhiều trẻ còn lúng túng, khả năng ghi nhớ còn nhiều hạn chế …Với <br />
thực trạng như vậy, bản thân tôi <br />
Là một giáo viên đứng lớp, tôi cảm thấy rất băn khoăn và luôn trăn trở, <br />
làm thế nào để kết quả trên trẻ cao hơn, trẻ hứng thú tham gia tiết học một cách <br />
tích cực trong các hoạt động này nên tôi đã tìm hiểu, nghiên cứu, vận dụng nhiều <br />
phương pháp, hình thức để hướng dẫn tìm hiểu về thế giới xung quanh có hiệu <br />
cao, tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Cho trẻ khám phá thế giới xung quanh bằng <br />
vật thật thông qua những hoạt động thực tiễn” xin trình bày để góp phần đóng <br />
góp kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ trong công cuộc đổi mới <br />
đất nước.<br />
2. Phạm vi áp dụng đề tài:<br />
Đề tài “Cho trẻ khám phá thế giới xung quanh bằng vật thật thông qua những <br />
hoạt động thực tiễn” được áp dụng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chăm sóc <br />
giáo dục mầm non, giúp trẻ khám phá, trải nghiệm, phán đoán, suy luận...về thế <br />
giới vô cùng phong phú xung quanh trẻ. Trong quá trình nghiên cứu đề tài này tôi <br />
đã vận dụng đưa vào quá trình chăm sóc trẻ trong lớp, ứng dụng vào nhiều hoạt <br />
động khám phá khoa học, khám phá xã hội được động nghiệp khen ngợi và cùng <br />
góp ý, được hội đồng chuyên môn đánh giá cao và khuyến khích cần nhân rộng đề <br />
tài. <br />
<br />
<br />
II. PHẦN NỘI DUNG<br />
<br />
<br />
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu:<br />
Đất nước ta đang trên đường đồi mới và phát triển. Đảng và Nhà nước <br />
luôn đề cao sự nghiệp giáo dục nước nhà, vì vậy nhiệm vụ quan trọng mà Đảng <br />
đã nêu “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”, chúng ta cần <br />
chăm sóc giáo dục ngay từ thưở ấu thơ. Với nhiệm vụ này thế hệ nhà giáo nói <br />
chung và những giáo viên mầm non nói riêng cần nâng cao vai trò trách nhiệm của <br />
mình trong quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ.<br />
Để thực hiện nhiệm vụ trên, mỗi một cán bộ, giáo viên mầm non cân phải <br />
tự vươn lên, học hỏi, nghiên cứu, tìm tòi các phương pháp, biện pháp hữu hiệu <br />
nhất để áp dụng trong quá trình công tác chăm sóc giáo dục trẻ.<br />
Qua những hoạt động cho trẻ khám phá môi trường xung quanh, tôi thường <br />
sử dụng các loại tranh ảnh, mô hình minh họa, các hình ảnh được trình chiếu trên <br />
power point nhưng hiệu quả, chất lượng các hoạt động vẫn chưa cao, trẻ chưa <br />
hứng thú, chưa tích cực tham gia, chưa nắm chắc các kiến thức, kỷ năng nội dung <br />
về hoạt động theo mục tiêu đề ra. <br />
Cụ thể, qua theo dõi các hoạt đông làm quen môi trường xung quanh đầu <br />
năm cho thấy kết quả như sau:<br />
Nội dung Tỉ lệ<br />
Trẻ hứng thú khám phá 65%<br />
Trẻ nắm được kiến thức, kĩ năng 35%<br />
Trẻ nhận thức chậm 40%<br />
Không nhớ đặc điểm 25%<br />
Từ những thực trạng trên, bản thân tôi rất băn khoăn, lo lắng để tìm ra các <br />
biện pháp nhằm đưa chất lượng của các hoạt động cho trẻ làm quen môi trường <br />
xung quanh đạt kết quả cao hơn. Trong đó tôi nhận thấy việc “Cho trẻ khám phá <br />
thế giới xung quanh bằng vật thật thông qua những hoạt động thực tiễn” có rất <br />
nhiều khả quan. Nên tôi chọn đề tài này để nghiên cứu.<br />
Khi tiến hành nghiên cứu đề tài này tôi đã gặp không ít những thuận lợi và <br />
khó khăn như sau :<br />
a. Thuận lợi:<br />
Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động tương đối đầy <br />
đủ. Không gian trường, lớp rộng rãi, thuận tiện cho trẻ tham gia trải nghiêm, <br />
khám phá.<br />
Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường cũng như đồng <br />
nghiệp luôn tạo điều kiện cho tôi xây dựng các hoạt động khám phá về môi <br />
trường xung quanh<br />
Bản thân là một giáo viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, luôn yêu <br />
nghề mến trẻ, nhiệt tình trong công việc, luôn năng cao vai trò tự học tập, nghiên <br />
cưu, tìm tòi những phương pháp đổi mới trong quá trình giảng dạy, chịu khó học <br />
hỏi, sách báo và ứng dụng công nghệ thông tin. Bản thân tự trang bị cho mình <br />
phương tiện dạy học tốt: Máy tính xách tay, 3G.<br />
Phụ huynh quan tâm đến bậc học mầm non nên thuận tiên trong việc tìm <br />
kiếm nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương giúp cho việc sử dụng đồ dùng dạy <br />
học đạt hiệu quả cao.<br />
b. Khó khăn:<br />
Bên cạnh những thuận lợi đó tôi gặp một số khoa khăn như sau :<br />
* Về cơ sở vật chất:<br />
Sân trường chưa đảm bảo an toàn cho trẻ tham gia hoạt động nên hạn chế <br />
nhiều trong việc cho trẻ thực hành, trải nghiệm<br />
Các thiết bị dạy học, giáo cụ trực quan phục vụ cho quá trình khám phá <br />
chưa phong phú, hấp dẫn về chủng loại, màu sắc, chưa đáp ứng được nhu cầu <br />
của trẻ.<br />
Bản thân chưa mạnh dạn xây dựng các hoạt động khám phá vào kế hoạch <br />
hoặc nếu có xây dựng thì còn mang tính hình thức, khuôn khổ, gò bó.<br />
Số lượng trẻ trong lớp quá đông nên ảnh hưởng đến các hoạt động.<br />
Đa số trẻ chưa có nề nếp học tập vì chưa qua học các nhóm trẻ nên khó <br />
khăn trong việc tổ chức các hoạt động khấm phá về môi trường xung quanh.<br />
2. Giải pháp thực hiện :<br />
Từ tình hình thực trạng nêu trên tôi đã đưa ra các phương pháp cho trẻ khám <br />
phá thế giới xung quanh bằng vật thật thông qua những hoạt động thực tiễn bằng <br />
nhiều hình thức:<br />
a. Hình thức dạy trẻ trên tiết học :<br />
Bản thân sự vật, hiện tượng xung quanh luôn gây hứng thú cho trẻ, làm trẻ <br />
có mong muốn tìm hiểu, khám phá. Nếu quá trình này diễn ra dưới sự điều khiển <br />
của giáo viên thì hứng thú và tính ham hiểu biết của trẻ sẽ tăng lên .Việc tiếp xúc <br />
trực tiếp với các sự vật, hiện tượng sẽ tạo ra sự rung động trước cái đẹp xung <br />
quanh cho trẻ gắn bó hơn, tạo ra những xúc cảm, tình cảm tích cực và hành động <br />
thiết thực để bảo vệ môi trường xung quanh chúng.<br />
Vì vậy trong quá trình cho trẻ khám phá thế giới xung quanh trong tiết học, <br />
tôi đã sử dụng các phương pháp như: phương pháp quan sát, phương pháp trò <br />
chuyện, phương pháp sử dụng trò chơi…<br />
Trong tiết học tôi đã sử dụng vật thật cho trẻ khám phá, cho trẻ tiếp xúc <br />
trực tiếp với vật thật bằng cách nhìn, sờ, nếm…và cảm nhận, qua đó trẻ trải <br />
nghiệm bằng chính bản thân của mình sẽ giúp trẻ hứng thú, ham tìm hiểu và ghi <br />
nhớ một cách có chủ định.<br />
Ví dụ : Cho trẻ làm quen một số loại quả<br />
1. Mục tiêu :<br />
Trẻ biết được tên gọi, đặc điểm,mùi vị, màu sắc và lợi ích của một số loại <br />
quả<br />
Trẻ tham gia hoạt động và tham gia trò chơi một cách hứng thú <br />
Trẻ biết ơn những người trồng cây<br />
2. Chuẩn bị :<br />
Một số loại quả thật, vườn cây ăn quả….<br />
3. Tiến hành :<br />
3.1. Ổn định tổ chức gây hứng thú : <br />
Cho trẻ đến tham quan vườn cây ăn quả của bạn thỏ nâu<br />
Hỏi trẻ trong vườn có những loại quả gì?<br />
Bạn thỏ nâu tặng cho các con một giỏ quà.Các con cùng lên tàu về lớp học <br />
của mình để cùng nhau khám phá món quà của bạn thỏ nâu nha !<br />
3.2. Truyền thụ kiến thức :<br />
+ Cô mời một trẻ lên sờ, đoán và đưa quả ra cô cho cả lớp cùng phát âm<br />
Con có nhận xét gì về quả…?(hình dạng,màu sắc,mùi vị,vỏ quả như thế <br />
nào?)<br />
Cho trẻ sờ để biết vỏ của quả như thế nào?<br />
Cô nêu kết luận chung về quả đó<br />
+ Bạn nào muốn lên khám phá món quà tiếp theo của bạn thỏ nâu?<br />
Giới thiệu cho trẻ các đạn thỏ nâu?(1 trẻ lên tìm và đưa quả ra cho cả lớp <br />
cùng phát âm<br />
Quả có hình dạng như thế nào? Màu gì? Vị của nó như thế nào? Vỏ của <br />
nó như thế nào?<br />
Cho trẻ sờ để cảm nhận được đặc điểm của quả đó.<br />
Cô nêu kết luận chung của quả đó<br />
+ Cô cũng muốn khám phá món quà của bạn thỏ nâu dành cho các con. Các <br />
con có đồng ý để cô giúp không nào?<br />
Cô thò tay vào trong hộp chọn quả, đoán tên sau đó đưa lên cho cả lớp cùng <br />
phát âm.<br />
Cô hỏi trẻ về đặc điểm của loại quả đó bằng các câu hỏi tương tự (hình <br />
dạng, màu sắc, mùi vị, vỏ)<br />
Cô cho trẻ sờ để cảm nhận được đặc điểm của vỏ<br />
Cô nêu nhận xét chung về loại quả đó<br />
Trong giỏ còn có rất nhiều quả nữa đấy các con ạ, các con có muốn khám <br />
phá xem đó là những loại quả gì không?<br />
Cô tiếp tục đưa những quả khác trong hộp quà cho trẻ phát âm nhằm mở <br />
rộng các loại quả cho trẻ<br />
* Giáo dục trẻ về lợi ích của các loại quả và thói quen vệ sinh.<br />
3.3. Trò chơi củng cố :<br />
* Trò chơi 1 “nhanh tay lẹ mắt”:<br />
Những món quà mà bạn thỏ nâu đã tặng cho các con cô đã chia đều vào các <br />
rá rồi đấy.<br />
Các con nhìn xem trong rá của các con có gì ?<br />
Bây giờ cô muốn các con cùng tham gia với cô một trò chơi đó là trò chơi <br />
“nhanh tay lẹ mắt”<br />
Bây giờ nhiệm vụ của các con là khi nghe cô nói tên gọi hay đặc điểm của <br />
quả nào thì con cầm quả đưa lên và đọc ta cho cô nha!<br />
Cô tổ chức cho trẻ chơi 23 lần<br />
Sau mỗi lần chơi cô nhận xét và động viên trẻ<br />
* Trò chơi 2 : Hái quả<br />
Vườn cây ăn quả của nhà bạn thỏ nâu đã đến mùa thu hoạch rồi,để thể <br />
hiện lòng biết ơn vì bạn đã tặng cho các con quà thì bây giờ các con sẽ giúp bạn <br />
thỏ nâu hái quả nha,các con có dồng ý không nào?<br />
Để hái quả được nhanh và nhiều thì bây giờ lớp mình sẽ chia thành 2 đội <br />
chơi,một đội sẽ giúp bạn thỏ haí những quả có dạng dài còn dội kia sẽ hái những <br />
quả có dạng tròn nha <br />
Thời gian cho các con là một bản nhạc,khi nào bạn nhạc kết thúc mà đội <br />
nào hái được nhiều quả thì đội đó sẽ chiến thắng .<br />
Các con đã lao động mệt mỏi nên bạn thỏ nâu đã chuẩn bị các loại quả trong <br />
vườn cây của bạn cho các con cùng thưởng thức đấy. Các con cùng nhau nếm <br />
xem mùi vị của các loại quả đó như thế nào nha!<br />
* Giáo dục trẻ <br />
* Củng cố : Vậy hôm nay các con được khám phá món quà gì của bạn thỏ nâu?<br />
Nhận xét tuyên dương<br />
Sau khi sử dụng đưa các vật thật trong giờ học đã mang lại cho tôi hiệu <br />
quả tích cực, 100% trẻ đã tham gia trải nghiệm một cách hứng thú và tích cực, 90 <br />
– 95 % trẻ học đạt yêu cầu<br />
b. Hình thức dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi:<br />
Không chỉ dừng lại ở việc cho trẻ khám phá những sự vật,hiện tượng xung <br />
quanh cuộc sống bằng những phương pháp thực hiện trên tiết học mà tôi tận <br />
dụng tất cả các hình thức, ở mọi lúc mọi nơi mà tôi cảm thấy hợp lí để giúp trẻ <br />
khắc sâu hơn,hiểu sâu hơn các sự vật hiện tượng mà trẻ chưa được khám phá và <br />
trải nghiệm cụ thể :<br />
* Hoạt động ngoài trời: <br />
Trong các giờ hoạt động ngoài trời trẻ được tìm hiểu, khám phá về các sự <br />
vật hiện tượng xung quanh mà trong tiết học ở lớp trẻ chưa được khám phá và <br />
trải nghiệm. Qua các hoạt động khám phá ở ngoài trời tạo cho trẻ không khí thoải <br />
mái và hứng thú thêm về sự vật hiện tượng, vì thế ngoài kiến thức trẻ được biết <br />
trong tiết học chính thì những khám phá trải nghiệm ngoài trời được sử dụng một <br />
cách có hiệu quả.<br />
VD: Khi trẻ tham quan và quan sát vườn rau của bé trẻ được trực tiếp <br />
nhìn thấy các loại rau, qua đó trẻ biết được đặc điểm của một số loại rau có ở <br />
trong vườn rau của bé, vai trò của các loại rau trong các bữa ăn có trong bữa ăn <br />
hằng ngày ở trường, ở nhà của trẻ, trẻ được giáo dục vệ sinh trong ăn uống.<br />
* Trong giờ ăn:<br />
Giờ ăn là thời điểm trẻ không chỉ được củng cố kiến thức của môn học cho <br />
trẻ LQVMTXQ mà còn được học nhiều môn khác như: Âm nhạc, văn học, toán...<br />
Thông qua những thức ăn hằng ngày của trẻ trong bữa ăn giúp trẻ nhận biết <br />
được một một số chất dinh dưỡng, giáo dục trẻ thói quen trong ăn uống….<br />
c. Kết hợp với phụ huynh<br />
Ngay từ đầu năm học tôi đã chủ động họp phụ huynh để trao đổi về một số <br />
hoạt động giúp cho trẻ nhận thức khám phá môi trường xung quanh.<br />
Lập kế hoạch phối kết hợp với phụ huynh phù hợp với điều kiện của <br />
trường, lớp theo đúng với chủ đề. Để huy động một phần kinh phí và một số đồ <br />
dùng sắn có ở địa phương như: Hoa, quả, rau, tôm, cua, cá......<br />
Trao đổi với phụ huynh về phương thức, cách thức cho trẻ tiếp xúc khám <br />
về các đồ vật, sự vật, hiện tượng xung quanh trẻ ở gia đình.<br />
3.Những kết quả đạt được :<br />
Với sự say mê nghề nghiệp,ham học hỏi, tìm tòi các phương pháp dạy để <br />
trẻ học tốt khám phá thế giới xung quanh bằng vật thật thông qua những hoạt <br />
động thực tiễn. Qua một thời gian áp dụng, tôi thấy việc tiếp thu của trẻ có nhiều <br />
tiến bộ, tiết học. Trẻ say mê, hứng thú tham gia học tốt, cách suy đoán diễn đạt <br />
ngôn ngữ mạch lạc. Qua đợt khảo sát vừa rồi đã đạt được kết quả như sau : <br />
<br />
<br />
Khảo sát đầu Khảo sát Dự kiến <br />
Nội dung điều tra<br />
năm học kì I cuối năm<br />
Trẻ hứng thú 65% 95% 100%<br />
Trẻ nhận thức rõ đặc điểm 35% 90% 95%<br />
Trẻ nhận thức chậm 40% 7% 5%<br />
Trẻ không ghi nhớ đặc điểm 25% 3% 0%<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
III . PHẦN KẾT LUẬN<br />
<br />
<br />
3.1. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm :<br />
Việc thực hiện quá trình nghiên cứu đề tài SKKN trên đã cho thấy việc sử <br />
dụng đồ dùng là vật thật trong tiết học thông qua những hoạt động thực tiễn khi <br />
cho trẻ khám phá thế giới xung quanh đã đem lại những hiệu quả cao. <br />
Những biện pháp, giải pháp trên đã đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu <br />
tiên, những kiến thức sơ đẳng về sự vật hiện tượng và hơn thế còn giúp trẻ phát <br />
triển tư duy, ghi nhớ có chủ định, phát triển thẩm mĩ và cả nhân cách cho trẻ.<br />
Với những kết quả đạt được như hôm nay, tôi rất phấn khởi và tự tin hơn <br />
khi hướng dẫn cho trẻ “khám phá thế giới xung quanh bằng những vật thật <br />
thông qua những hoạt động thực tiễn”. Từ những giải pháp trên tôi rút ra những <br />
bài học kinh nghiệm.<br />
Cần nghiên cứu tài liệu để nắm bắt rõ đặc điểm tâm sinh lý ở độ tuổi <br />
này.<br />
Sưu tầm những đồ dùng đồ chơi có chất lượng về cả hình thức lẫn nội <br />
dung<br />
Tham khảo thêm ý kiến đóng góp của ban giám hiệu, tổ chuyên môn và <br />
đồng nghiệp trên lớp của mình<br />
Thường xuyên cho trẻ khám phá đối tượng ở mọi lúc mọi nơi nếu có điều <br />
kiện. Cho trẻ trải nghiệm thông qua những hoạt động thực tiễn cụ thể<br />
Gần gũi hơn với trẻ để giúp trẻ khám phá sự vật hiện tượng một cách <br />
chính xác và hiệu quả.<br />
Thường xuyên phối hợp với phụ huynh tạo điều kiện cho trẻ ở mọi lúc <br />
mọi nơi để khám phá với môi trường xung quanh có hiệu quả cao nhât.<br />
3.2. Một số đề xuất <br />
Tôi muốn đề xuất với ban giám hiệu nhà trường tham mưu với ban lãnh <br />
đạo địa phương hỗ trợ nguồn kinh phí giúp nhà trường xây dựng sân trường rộng <br />
rãi, đảm bảo để cho trẻ có không gian trải nghiệm sạch sẽ và an toàn<br />
Ban giám hiệu nhà trường cố gắng cung cấp cho giáo viên những đồ dùng, <br />
giáo cụ trực quan cần thiết để phục vụ cho cô và trẻ trong quá trình thực hiện <br />
chương trình giáo dục mầm non, cung cấp thêm trang thiết bị, tài liệu về cách <br />
nghiên cứu các đồ dùng, đồ chơi là vật thật đẻ sử dụng vào tiết học có hiệu quả <br />
cao<br />
Tổ chuyên môn tạo điều kiện tổ chức một số tiết dạy mẫu về các vấn đè <br />
khám phá khoa học, những trải nghiệm thực tiễn, qua đó, để giáo viên có thể đúc <br />
rút thành cẩm nang cho bản thân mình nhằm nâng cao chất lượng dạy và học nói <br />
chung và bộ môn khám phá môi trường xung quanh nói riêng.<br />
Tôi xin chân thành cảm ơn các nhà khoa học đã viết nên các tài liệu trên để <br />
tôi tham khảo. Các cấp lãnh đạo đã tạo điều kiện cho tôi cùng tham gia nghiên <br />
cứu khoa học, ban giám hiệu nhà trường,tổ chuyên môn cùng chị em đồng nghiệp <br />
trường MN Kiến Giang đã giúp tôi hoàn thành sáng kiến này. Tôi xin mạnh dạn <br />
trình bày với các bạn đồng nghiệp một vài kinh nghiệm nhỏ mà bản thân tôi rút <br />
ra trong quá trình “cho trẻ khám phá thế giới xung quanh thông qua những hoạt <br />
động thực tiễn” mong được sự đóng góp của các đồng chí để bản sáng kiến ngày <br />
càng hoàn thiện hơn và được áp dụng có hiệu quả vào thực tế.<br />