SKKN: Giáo dục giá trị sống, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh

Chia sẻ: Pham Dinh Duy | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

1.002
lượt xem 148
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

SKKN: Giáo dục giá trị sống, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh nhằm mục đích chính là nâng cao hiệu quả của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ năm học. Mời quý thầy cô cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Giáo dục giá trị sống, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh

PHÒNG GD &ĐT TÂY GIANG TRƯỜNG PTDT BT THCS NGUYỄN BÁ NGỌC SÁNG KIỀN KINH NGHIỆM Đề tài: GIÁO DỤC GIÁ TRỊ SỐNG, RÈN LUYỆN KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH TÂY GIANG 03/2013
I. ĐẶT VẤN ĐỀ: Phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" (THTT-HSTC) đã được Bộ Giáo dục & Đào tạo phát động và triển khai trong toàn ngành 4 năm qua. Phong trào thi đua đã tạo nên di ện mạo m ới trong các trường học, góp phần gắn bó thầy, trò cộng đồng trong h ọc t ập, rèn luy ện, trau dồi kỹ năng sống và tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Các cấp chính quyền, các ban ngành, đoàn thể địa phương đã thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ có hiệu quả trong việc triển khai thực hiện phong trào.Trong năm học 2011-2012 và 2012-2013 qua 2 đợt tập huấn trong hè với các chuyên đề “B ồi dưỡng cán bộ quản lý và giáo viên THCS” và “Hoạt động giáo d ục giá tr ị s ống và k ỹ năng sống cho học sinh trung học” của sở GD&ĐT Bến Tre tổ chức .Qua đó Sở đã chỉ đạo các trường THCS trên địa bàn tỉnh cần tiếp tục đẩy m ạnh phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,học sinh tích cực” tổ chức các hoạt đ ộng giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh .Hơn n ữa xã Th ới Th ạnh đang triển khai đề án “Xây dựng xã nông thôn mới”,đây có thể nói là m ột bối cảnh rất phù hợp để xây dựng và tổ chức thực hiện đề tài. Một trong 5 nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đó là rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Thiết nghĩ, đây là một nội dung quan trọng, gắn liền với các hoạt động giáo dục trong nhà trường . Cùng với xu thế, thế giới đang có sự thay đổi sâu s ắc v ề mọi mặt, khoa học kĩ thuật,công nghệ thông tin phát triển như vũ bão, tác đ ộng đ ến nhi ều lĩnh vực của đời sống xã hội. Một số các chuẩn m ực đạo đ ức, quy t ắc ứng x ử, quy tắc sống cũng bị ảnh hưởng.Đặc biệt là thế hệ trẻ, các em dễ dàng h ọc theo, bắt chước một số thói hư, tật xấu du nhập từ thế bên ngoài,thế giới trên mạng internet. Học sinh sống trong xã hội phát triển cần phải được trang bị những kỹ năng thích hợp để hòa nhập với cộng đồng ,với xu th ế toàn c ầu hóa.Đ ối v ới học sinh,đặc biệt là học sinh bậc trung học cơ sở cần ph ải được giáo dục một số giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống. Giáo dục giá trị sống,rèn luy ện k ỹ năng 2
sống càng trở nên cấp thiết đối với thế hệ trẻ, bởi vì các em là nh ững ch ủ nhân tương lai của đất nước. Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi đang hình thành nh ững giá trị nhân cách, giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, d ễ b ị lôi kéo, kích động,…Vì vậy, việc giáo dục giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống cho th ế h ệ trẻ là rất cần thiết. Kỹ năng sống cơ bản của học sinh bao gồm kỹ năng ứng xử h ợp lí với các tình huống trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm ; kỹ năng rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ s ức kh ỏe ; k ỹ năng phòng, chống tai nạn giao thông, đuối nước và các tai nạn thương tích khác ; kỹ năng ứng xử văn hóa, chung sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và các t ệ nạn xã h ội; suy nghỉ và hành động tích cực ; học tập tích cực… Để giúp học sinh rèn luyện được những kỹ năng đó, đòi hỏi phải ti ến hành đồng bộ nhiều hoạt động, từ việc trang bị lí thuyết về các kỹ năng s ống cho đến thực hành rèn luyện kỹ năng sống. Trong đó, các hoạt động trải nghi ệm mang ý nghĩa hết sức quan trọng. Đối với các hoạt động giáo d ục c ủa giáo viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm lớp, tổng phụ trách, lãnh đạo trường…Cần phải tiến hành những công việc hết sức tích cực,đa dạng về hình th ức, ph ải c ụ th ể, thiết thực, kiên trì, năng động và sáng tạo trên cở sở phát huy vai trò chủ động của học sinh, khích lệ và động viên học sinh kịp thời. Với ý nghĩa đó trong thời điểm hiện tại là một thời điểm thich hợp, để tôi chọn đề tài “Xây dựng và tổ chức thực hiện mô hình giáo dục giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh” ở trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc .Nhằm mục đích chính là nâng cao hiệu quả của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ năm học. - Trong nhà trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc: Bao gồm học sinh các khối lớp, giáo viên Tổng phụ trách đội ,giáo viên ch ủ nhiệm,giáo viên bộ môn ,nhân viên trong trường, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh,Đội Thiếu niên Tiền Phong , 15 học sinh cốt cán. 3
- Ngoài nhà trường như:Công an, Xã Đoàn, Xã Đội ,Cán bộ phụ trách Văn hóa -Xã hội,Hội nông dân, Hội phụ nữ,Hội cựu chiến binh,Hội cựu giáo chức,Hội cựu học sinh và đặc biệt là Hội Cha mẹ học sinh. - Phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường này nhằm nâng cao về mặt nhận thức và tổ chức các hoạt động giáo dục rèn luyện cụ thể . IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: - Tìm hiểu cơ sở lí luận và pháp lý của đề tài : phân tích , đối chi ếu với thực trạng của nhà trường trong thời điểm hiện tại để qua đó tìm ra các bi ện pháp,giải pháp mới hiệu quả hơn cho các hoạt động . - Hoạt động giáo dục giá trị sống, rèn luyện kỹ năng sống cho h ọc sinh vừa mang tính chiến lược,vừa mang tính cấp bách,là động cơ và cũng là nhiệm vụ của nhà trường,cơ quan ban ngành đoàn thể xã ấp , của cha mẹ h ọc sinh th ường xuyên và lâu dài. - Xây dựng mô hình để giáo dục giá trị sống và rèn luy ện k ỹ năng s ống giúp cho học sinh có tinh thần và thái độ h ọc t ập t ự giác,tích c ực, s ống có lý tưởng và hoài bảo,ứng xử ,hành động mang tính nhân văn.Nó còn giúp cho học sinh có ý thức bảo vệ và rèn luyện cơ thể,không vi phạm tệ nạn xã hội. - Đạt hiệu quả cao trong phong trào “ Xây dựng trường h ọc thân thi ện,h ọc sinh tích cực” - Đạt được các mục tiêu của giáo dục, đã được định hướng theo bốn trụ cột: Học để biết; Học để làm; Học để chung s ống cùng nhau và h ọc đ ể làm người. V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU: - Thống nhất giữa bồi dưỡng về nhận thức với thực tế công tác tổ chức thực hiện và các nhiệm vụ đặt ra từ thực tiễn. - Thu hút ,huy động nhiều lực lượng trong và ngoài nhà trường cùng tham gia. 4
- Vai trò giáo dục giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống trong các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp được nâng lên chiếm một vị trí quan trọng trong công tác giáo dục. - Vai trò của cha mẹ học sinh,các tổ chức xã hội,chính quyền đoàn thể, thể hiện đậm nét,có tác động mạnh mẽ đến hiệu quả của các hoạt động giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. - Từng bước làm thay đổi quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục rèn luyện của học sinh. - Tận dụng các thành tựu mới nhất của khoa học giáo dục và kinh nghiệm tiên tiến trong hoạt động này. - Xây dựng tập thể GV đoàn kết ,có tinh thần trách nhiệm,nhiệt tình ,có kỹ năng phối hợp công tác tốt ,yêu mến trẻ , cùng nhau hổ trợ trong hoạt động giáo dục. - Dần hình thành lực lượng nồng cốt có năng lực trong học sinh của trường làm nhiệm vụ tư vấn rèn luyện kỹ năng sống cho các học sinh khác. 5
PHẦN NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: 1. Cơ sở pháp lý: - Chỉ thị 40-CT/Tw cuả Ban Bí thư nêu rỏ: “Phát tri ển giáo d ục là qu ốc sách hàng đầu….là trách nhiệm của toàn Đảng ,toàn dân,trong đó nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là lực lượng nồng cốt,có vai trò quan trọng …”. - Chỉ thị 40/2008-BGD ĐT ngày 27/7/2008 về việc Phát động phong trào thi đua xây dựng THTT,HSTC trong các trường phổ thông giai đoạn 2008-2013. - Chỉ đạo của SGD&ĐT trong đợt tập huấn hè 2011,2012 dành cho cán bộ quản lý và giáo viên THCS. 2. Nội dung các công việc : - Thu thập và sưu tầm tài liệu tập huấn giáo dục giá trị sống và rèn luy ện k ỹ năng sống cho trẻ em gồm: + Sổ tay THTT, HSTC –Bộ GD&ĐT,NXB Giáo dục Việt Nam, 2010. + Tài liệu của Dự án Phòng chống buôn bán và bảo vệ trẻ em của Tổ chức cứu trợ trẻ em Anh. + Đổ Quốc Anh ( chủ biên), Góp phần xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực, NXB Giáo dục Việt Nam 2010. + Nguyễn Công Khanh , Giao tiếp ứng xử tâm lý tuổi học đường , Nhà xuất bản Thanh niên, 2007. + Lưu Thu Thủy (chủ biên), Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn,2005. + Tài liệu của vụ giáo dục tập huấn giáo viên THCS , Hoạt động giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh trung học,2012 -.Tổ chức tập huấn cho cán bộ giáo viên và h ọc sinh trong nhà tr ường v ề những kiến thức cần thiết., hoạt động giáo dục giá trị sống và kỹ năng s ống cho giáo viên lần thứ nhất vào tháng 9/2011 lần thứ hai vào tháng 9 /2012. - Tổ chức thực hiện qua các hoạt động cụ thể: HĐNGLL ,ngoại khóa. - Lồng ghép tổ chức rèn luyện kỹ năng sông,giáo dục giá trị sống mỗi tháng một lần trong tiết sinh hoạt dưới cờ. 6
- Tổ chức tổng kết rút kinh nghiệm tìm ra những tác dụng thực tiển. 3. Tô chức xây dựng kế hoạch và triển khại mô hình tổ chức thực hiện cụ thể như sau: 3.1.Tổ chức tập huấn cho cán bộ giáo viên trong nhà trường về: + Vai trò, tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho học sinh. + Các kỹ năng sống cần thiết đối với học sinh THCS. + Phương pháp rèn kỹ năng sống. Đặc biệt lồng ghép với các bộ môn: Giáo dục công dân, HĐNGLL, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý. + Các bài tập tình huống về kỹ năng sống và cách giải quyết. + Kỹ năng tổ chức các trò chơi, tổ chức câu lạc bộ… + Tổ chức rèn luyện kỹ năng sống ,giáo dục giá trị sống mẫu trong tháng 9 và 10/2012 sau đó mỗi tháng thực hiện một lần trong tiết sinh hoạt dưới cờ. 3.2.Tiến hành tập huấn kỹ năng sống, kỹ năng truyền thông cho 15 em học sinh cốt cán. 3.3.Tổ chức qua các hoạt động cụ thể: (HĐNGLL-Hoạt động ngoại khóa) * Tổ chức truyền thông cho học sinh nhà trường : + Vào các buổi chào cờ đầu tuần, hoặc các buổi sinh hoạt lớp +Trong năm học này( 2012-2013 ) bản thân tôi còn xây dựng kế hoạch bổ sung tổ chức lồng ghép rèn luyện kỹ năng sống để giáo dục giá trị s ống ph ổ quát của nhân loại mỗi tháng một lần. + Tiếp tục lồng ghép vào các ngày lễ lớn, các cuộc thi. - Người thực hiện: Chủ yếu là PHT,TPT và15 học sinh cốt cán đã được tập huấn. - Nội dung truyền thông: Các kỹ năng sống theo từng chủ đề. - Giáo dục đạo đức và giá trị đạo đức trong cuộc sống qua các câu ca dao,thành ngữ, tục ngữ. + Hình thức truyền thông: Diễn thuyết, thi tìm hiểu, sân khấu hoá, tiểu phẩm, thông qua trò chơi. 7
* Tổ chức thông qua hoạt động ngoại khóa , văn nghệ ,thể dục thể thao các cuộc thi. -Thời điểm tiến hành được gắn vào việc kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm học :(2/9,tết trung thu ,20/11,22/12,tết dương lịch,tết nguyên đán….) II. THỰC TRẠNG HỌAT ĐỘNG GIÁO DỤC GIÁ TRỊ SỐNG RÈN LUYỆN KỸ NĂNG SỐNG Ở TRƯỜNG : 1. Đặc điểm chung của trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc: - Trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc là một trường vùng sâu ,kinh tế hộ gia đình đa số là thuần nông ,một số hộ kinh tế phụ thuộc vào con cái đi làm thuê,làm nghề tự do ở Thành phố Hồ Chí Minh có thu nhập không ổn định nên ít quan tâm đến việc học tập của con em mình. - Qui mô Trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc trong năm h ọc 2012- 2013 có 12 lớp 405 học sinh ; Tổng số cán b ộ giáo viên nhân viên tr ường là 31,trong đó 24 giáo viên trực tiếp giảng dạy. - Vì là một trường vùng sâu nên điều kiện tiếp cận của học sinh với sách báo ,các kênh truyền thông,mạng internet còn hạn chế. - Nhận thức của một bộ phận không nhỏ cán bộ,giáo viên trong trường,Hội cha mẹ học sinh,ban ngành đoàn thể xã ấp chưa đúng mức về vị trí vai trò,tầm quan trọng của việc giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho h ọc sinh đó là thực hiện tốt vai trò nhiệm vụ của nhà trường ,trong bối cảnh c ủa giáo dục cả nước trong thời kỳ đất nước ta đang hội nhập với các nước trong khu vực và thế giới. 2. Thực trạng việc tổ chức giáo dục giá trị sống , rèn luy ện k ỹ năng sống cho học sinh đã tiến hành: 2.1. Đối với giáo viên bộ môn: - Giáo viên bộ môn Giáo dục công dân, HĐNGLL, Ngữ văn, Lịch s ử, Đ ịa lý đã được tập huấn các địa chỉ,các bài phải tích hợp rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, tuy nhiên qua kiểm tra giáo án của các giáo viên này thì có m ột s ố giáo án chưa thấy đề cập việc rèn luyện kỹ năng sống trong phần mục tiêu bài. 8
2.2. Trong các tiết sinh hoạt lớp, HĐNGLL, sinh hoạt dưới cờ: Qua nghiên cứu phân tích ,đánh giá thì việc lồng ghép giáo d ục rèn luy ện k ỹ năng sống cho học sinh có thực hiện tuy nhiên chưa đúng mức ,ch ưa đ ược xem tr ọng và hiệu quả đem lại chưa được như mong muốn. 2.3. Việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa ,hoạt động văn ngh ệ,th ể dục thể thao,các cuộc thi: - Nhà trường có phối hợp với Đội Thiếu niên Tiển Phong tổ chức các ho ạt động ngoại khóa theo kế hoạch của ngành và Hội đồng đội huyện ,tuy nhiên việc tổ chức các hoạt động này còn ít trong đó việc xác đ ịnh mục tiêu rèn luy ện kỹ năng sống cho học sinh chưa được chú trọng đúng mức và đầy đủ. 2.4. Nhận xét đánh giá thực trạng: - Học sinh trong trường về tinh thần và thái độ học tập chưa cao ,còn nhiều học sinh lười học ,trốn học bỏ tiết đi chơi game onlin, các em rất d ể b ị kích động dẫn đến gây gổ đánh nhau. - Một số em bị những thanh niên lêu lỏng lôi kéo vào nh ững t ệ n ạn nh ư t ụ tập nhậu nhẹt ,bỏ nhà đi hoang ,đặc biệt là học sinh nữ h ọc lớp 9 đang chuẩn bị thi tuyển sinh vào lớp 10. - Đa số học sinh chưa có nhận thức đúng về ý thức tự giác, tích cực trong học tập,chưa có ước mơ hoài bảo,định hướng nghề nghiệp trong tương lai còn rất mơ hồ,kỹ năng diển đạt trình bài trước đám đông còn rất kém , s ố đông h ọc sinh ứng xử với nhau chưa thật sự có văn hóa…. Nói chung kỹ năng sống của học sinh trong trường là chưa tốt ,chưa đạt được những kỹ năng cơ bản nhất mà một học sinh bậc trung h ọc cơ s ở c ần phải có. III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIÁO DỤC GIÁ TR Ị SÔNG VÀ RÈN LUYỆN KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG: - Tổ chức đánh giá về việc “Xây dựng trường h ọc thân thi ện-h ọc sinh tích cực”. Qua đó chỉ ra sự yếu kém ,hạn chế ,chưa đạt như mong mu ốn trong vi ệc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. 9
- Củng cố và kiện toàn ban chỉ đạo: Củng cố và kiện toàn Ban chỉ đạo phong trào thi đua “Xây dựng trường h ọc thân thiện- học sinh tích cực” 10
- Xây dựng kế hoạch triển khai mô hình: Nội dung “ Kế hoạch tổ chức giáo dục giá trị sống và rèn luy ện kỹ năng sống cho học sinh”.Phân công và giao nhiệm vụ cụ thể: - Trường có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch xây dựng mô hình và tổ chức thực hiện. - Đoàn TNCS Hồ Chí Minh chiệu trách nhiệm xây dựng các trò ch ơi dân gian và triển khai đến học sinh. - Đội TNTP Hồ Chí Minh-TPT- GVCN-GVBM -Phó Hiệu Trưởng chiu trách nhiệm về xây dựng các câu lạc bộ năng khiếu và câu lạc bộ rèn luyện kỹ năng sống , hướng dẫn các câu lạc bộ này xây dựng kế hoạch hoạt động. - Trường phối hợp với Đoàn –Đội-Xã Đoàn tổ chức tham quan về nguồn tìm hiểu và chăm sóc các khu vi tích văn hóa lịch sử ở trong và ngoài huyện. - Tổ chức tập huấn cho cán bộ giáo viên trong nhà trường về: + Vai trò, tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho học sinh. + Các kỹ năng sống cần thiết đối với học sinh THCS. + Phương pháp rèn kỹ năng sống. Đặc biệt lồng ghép với các bộ môn: Giáo dục công dân, HĐNGLL, Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý. + Các bài tập tình huống về kỹ năng sống và cách giải quyết. + Kỹ năng tổ chức các trò chơi, tổ chức câu lạc bộ… + Viết cam kết giửa trường và GVBM,GVCN về việc thực hiện giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.Phối hợp vời Đoàn –Đội xây dựng các tiểu phẩm,sân khấu hóa và các trò chơi. + Tập huấn lần 2 cho giáo viên trong trường về “ Hoạt động giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh” sau đợt tập huấn ở Sở Giáo Dục & Đào Tạo Bến tre trong hè 2012. - Tiến hành tập huấn kỹ năng sống, kỹ năng truyền thông cho 15 em học sinh cốt cán. Tổ chức tập huấn ,phát hành tài liệu,xem phim về các mô hình giáo dục rèn luyện kỹ năng sống. 11
Bằng phương pháp thảo luận những tình huống thực ti ển,k ết h ợp v ới phương pháp vấn đáp,hình ảnh trực quan để trang bị kiến thức kỹ năng cho 15 học sinh này. Đây là những hạt nhân nòng cốt của phong trào để “Trẻ em truyền thông cho trẻ em” sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, thiết thực hơn. - Tổ chức qua các hoạt động cụ thể: (HĐNGLL-Hoạt động ngoại khóa) * Tổ chức truyền thông cho học sinh nhà trường : + Vào các buổi chào cờ đầu tuần, hoặc các buổi sinh hoạt lớp + Lồng ghép vào dịp tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn, các cuộc thi. - Người thực hiện: Chủ yếu là PHT,TPT,giáo viên chủ nhiệm lớp và15 học sinh cốt cán đã được tập huấn. - Nội dung truyền thông: Các kỹ năng sống theo từng chủ đề: + Giáo dục đạo đức và giá trị đạo đức trong cuộc sống qua các câu ca dao,thành ngữ, tục ngữ. + Phòng chống nghiện Game onlin,ma túy ,HIV/S và tệ nạn xã hội. + Cuộc sống và những mong muốn của chúng ta. + Các vấn đề của cuộc sống và cách giải quyết vấn đề. + Kỹ năng giao tiếp để an toàn, kỹ năng ứng xử văn hoá. + Tuổi dậy thì; Nam và Nữ. + Kỹ năng nhận biết và sống với chính mình, sống với mọi người. + Các hình thức xâm hại trẻ em. + Phòng tránh đuối nước. + Kỹ năng hợp tác và làm việc theo nhóm. + Kỹ năng đánh giá và tự đánh giá. - Hình thức truyền thông: diễn thuyết, thi tìm hiểu, sân khấu hoá, tiểu phẩm, thông qua trò chơi. * Tổ chức thông qua hoạt động ngoại khóa , văn nghệ ,thể dục thể thao ,giao lưu ,về nguồn và qua các cuộc thi: + Tổ chức tết trung thu cho học sinh toàn trường( thi lồng đèn), lồng ghép 12
các kỹ năng sống, thi nét đẹp đội viên, thi viết văn theo chủ đề ,thi các trò chơi dân gian,hội thao trong và ngoài nhà trường, + Phối hợp với bộ phận Đoàn –Đội tổ chức giao lưu với trường bạn,về nguồn tìm hiểu các di tích văn hóa lịch sử trong tỉnh (vào 23/11;26/3 ) Từ đó đã tạo một sân chơi lành mạnh giúp các em có điều ki ện b ộc l ộ năng lực, kỹ năng sống, sự hiểu biết, khả năng ứng xử tình huống, kỹ năng nh ận xét đánh giá,nhận thức đúng sai ,kỹ năng tự bảo vệ rèn luyện bản thân,kỹ năng làm việc hợp tác, ứng xử nhanh nhẹn linh hoạt văn minh lịch sự,rèn luyện nhân cách,giáo dục đạo đức lối sống,hòa nhập tập thể… Tăng cường s ự gắn bó đoàn kết trong lớp, trong trường. * Rèn luyện và giáo dục các giá trị phổ quát của nhân loại : + Trong năm học này ( 2012-2013) bản thân tôi còn lập kế hoạch bổ sung tổ chức lồng ghép rèn luyện kỹ năng sống để giáo dục các giá trị sống phổ quát của nhân loại ,định hướng theo trụ cột thứ tư của giáo dục trong giai đoạn hiện nay là “ Học để làm người”,cụ thể: -Thàng 9 giáo dục “Giá trị Trách nhiệm”, thầy Liêm tổng phụ trách thực hiện mẫu. - Tháng 10 giáo dục “ Giá trị Tôn trọng”, thầy Đức và lớp chủ nhiệm 8/2 thực hiện mẫu lần 2. -Tháng 11 giáo dục “ Giá trị Hợp tác” ,cô Ngân Thư và chủ nhiệm 9/1 thực hiện mẫu lần 3. -Tháng 12 giáo dục “ Giá trị Đoàn kết ”,thầy Được và lớp chủ nhiệm 8/2 thực hiện -Tháng 2 giáo dục “ Giá trị Trung thực ”,thầy Tài và lớp chủ nhiệm 6/2 thực hiện -Tháng 3 giáo dục “ Giá trị Khoan dung ”,thầy Đẳng và lớp chủ nhiệm 9/3 thực hiện. - Tiến hành khảo sát ở học sinh khối 8 về nhận thức và hành vi sau 6 tháng tổ chức rèn luyện và giáo dục cá giá trị sống nêu trên. 13
- Tiếp tục tổ chức tiếp để giáo dục các giá trị khác như : Giá trị Khiêm tốn,giá trị Hòa bình, giá trị Giản dị, giá trị Hạnh phúc ,giá trị Yêu thương trong các tháng còn lại của năm học. V. HIỆU QUẢ ĐẠT ĐƯỢC SAU KHI CẢI TIẾN HOẠT ĐỘNG : + Tinh thần và thái độ học tập có nâng lên ,qua các tiết học lý thuyết, luyện tập,thí nghiệm thực hành học sinh tự tin hơn ,năng động hơn,mạnh dạng phát biểu ý kiến hơn .Thể hiện qua việc đánh giá và hội ý rút kinh nghiệm sau các tiết dạy của giáo viên bộ môn và điểm thi đua hàng tuần của các lớp được nâng lên từng bước một cách rỏ rệt . Minh chứng :- 100% số tiết dạy của giáo viên, yêu cầu đánh giá ở mục 9 về học sinh học tập tích cực đều đạt 2 điểm. - Điểm thi đua hàng tuần HK I năm 2010-2011 trung bình là 185 điểm Học kỳ I năm 2011-2012 tăng lên trung bình là 265 điểm. - Điểm thi đua hàng tuần HK I năm 2012-2013 tăng lên trung bình là 315 điểm. + Những em học sinh biết cách giải quyết mâu thuẩn và các xung đột phát sinh trong và ngoài nhà trường làm cho tình trạng các em gây gổ với nhau giảm đáng kể. Đặc biệt là nạn đánh nhau, bạo hành trong nhà trường trong năm học này không có xảy ra. + Khả năng diễn đạt trước đám đông của một bộ phận học sinh trước đây rất nhút nhát ,rụt rè khi phát biểu trong lớp ,trong tiết sinh hoạt dưới cờ nay tự tin hơn ,dạn dĩ hơn ,đã dám phát biểu nhận xét một cách khá đầy đủ ,lưu loát suy nghĩ của mình khi được yêu cầu phát biểu ý kiến. + Việc ứng xử giao tiếp có văn hóa,văn minh lịch s ự h ơn trước.Trong giờ chơi ,hay trong các hoạt động tập thể rất ít khi nghe các em nói b ậy,phát bi ểu linh tinh,các em gọi bạn ,xưng tôi khá thân mật. + Qua sơ kết học kỳ I và thời điểm sau tết nguyên đán học sinh trong trường chấp hành rất tốt luật giao thông ,không có học sinh vi ph ạm t ệ n ạn xã hội. Có thể nói học sinh nhà trường đã thực hiện các mặt này rất t ốt so v ới thời gian này năm trước . 14
+ Các em qua tìm hiểu đã có nhiều kỹ năng b ảo v ệ b ản thân ,năng l ực nhận thức và xử lý tình huống, không để bạn xấu rủ rê trốn h ọc ch ơi game online. + Việc học sinh bỏ học với những lý do khác nhau củng được kéo giảm . Minh chứng: -Học kỳ I năm 2010-2011 học sinh trốn học chơi game online là 32 trường hợp. Học kỳ I năm học 2011-2012 còn 6 trường hợp giảm 81,25%. Học kỳ I năm học 2012-2013 còn 3 trường hợp giảm 92 %. - Học sinh bỏ học sau tết năm học 2010-2011 là 8 học sinh Sau tết năm học 2011-2012 chỉ 1 có học sinh bỏ học giảm 87% Sau tết năm học 2012-2013 không có học sinh bỏ học giảm 100%. -Hạnh kiểm loại tốt tăng ,loại khá giảm ,không có học sinh xếp loại trung bình - Chất lượng học lực loại giỏi ,khá tăng loại trung bình yếu giảm rỏ rệt - HSG cấp huyện lớp 8 đạt 13 giài ( 2 nhì,1ba,10 khuyến khích ),HSG cấp huyện lớp 9 đạt 11 giài ( 2 nhất,1 nhì ,3 ba và 5 khuyến khích )tăng 5 giải - Học sinh giỏi cấp tỉnh năm 2012-2013 đạt 5 giải tăng 2 giải Thống kê khảo sát nhận thức về các giá trị sống và kỹ năng sống sau thời gian tổ chức thực hiện sáng kiến của học sinh kh ối 8 trong trường năm học 2012-2013: Mức Mức Mức Mức độ Mức Các hành vi đổi mới của học độ rất độ độ rất trung độ cao sinh quan sát được thấp thấp cao bình 26/88 30/88 32/88 Biết hợp tác tốt trong đội,nhóm (29,5%) (34,1%) (36,4%) Có lối sống lành mạnh,nhận thấy trách 12/88 21/88 55/88 nhiệm về sức khỏe của mình (13,6%) (23,9%) (62,5%) Giải quyết mâu thuẫn một cách hòa 5/88 17/88 42/88 24/88 bình (5,7%) (19,3%) (47,7%) (27,3%) 15
Biết phân tích có phán đoán các giá 16/88 20/88 25/88 27/88 trị ,quy chuẩn trong truyền thông và (18,2%) (22,7%) (28,4%) (30,7%) ngoài xã hội Thành công trong các cuộc tranh 19/88 22/88 27/88 21/88 luận,hùng biện,thuyết phục người (21,6%) ( 25%) (30,7%) (23,9%) khác 12/88 48/88 28/88 Biết tự khẳng định và xử sự bình đẳng (13,6%) (54,5%) (31,8%) Biết biểu lộ sự bao dung,sự tôn trọng 2/88 29/88 38/88 19/88 người khác (2,3%) (33%) (43,2%) (21,6%) 43/88 24/88 21/88 Ý thức về giá trị bản thân (48,9%) (27,3%) (23,9%) Nhạy bén đối với các vấn đề giới ,tôn 3/88 49/88 21/88 15/88 trọng quyền con người (3,4%) (55,7%) (23,9%) (17%) Biết quan tâm đến nhu cầu của người 7/88 41/88 25/88 15/88 khác và sẵn sàng giúp đở họ. ( 8%) (46,6%) (28,4%) (!7 %) Nhận xét qua bản thống kê ta nhận thấy học sinh trong trường đã đ ổi m ới v ề nhận thức,đổi mới về hành vi ,có chuyễn biến rất nhi ều v ề nh ững giá tr ị s ống và kỹ năng sống so với thời điểm chưa tổ chức thực hiện đề tài. 16
PHẦN KẾT LUẬN I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM: Trong quá trình thực hiện và áp dụng sang kiên kinh nghiêm, tôi đã rút ra ́ ́ ̣ được những bài học quí giá để bổ sung kinh nghiệm nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ năm học như sau: - Thực hiện đúng theo các văn bản chỉ đạo của Ngành, bám sát chủ đề kế hoạch thực hiện phù hợp với đặc điểm tâm lý và hoàn cảnh cụ th ể c ủa t ừng học sinh trong trường. - Có bước chủ động trong công việc, nắm bắt kết quả qua các bước th ực hiện một cách nhanh nhất để đưa vào việc điều chỉnh kế hoạch đúng lúc ,đúng thời điểm. - Luôn tạo sự đổi mới, sáng tạo trong công việc để tăng sự thu hút từ phía học sinh. - Phối hợp nhịp nhàng với các đoàn thể trong nhà trường, giáo viên chủ nhiệm lớp, ban đại diện cha mẹ học sinh. - Luôn lắng nghe ý kiến về những khó khăn của các thành viên là h ọc sinh cốt cán trong câu lạc bộ “ Rèn luyện kỹ năng sống” ,khi thực hiện chuyên đề để có tư vấn giúp đở cần thiết. - Bám sát giáo viên chủ nhiệm lớp vì GVCN là người có vai trò quan trọng trong việc nhắc nhở động viên, phát hiện những mặt tích c ực ,tiêu c ực c ủa h ọc sinh lớp mình nhanh nhất. . II.Ý NGHĨA: Sáng kiến kinh nghi ệm v ề gi ải pháp “Xây dựng và tổ chức thực hiện mô hình giáo dục giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh ,nâng cao hiệu quả xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” mang một ý nghĩa rất quan trọng và là công vi ệc h ết s ức c ần thi ết, b ởi le ̃ các em s ẽ h ọc đ ược cách rèn luyện và rút ra nh ững kinh nghi ệm,k ỹ năng mà các em s ẽ g ặp l ại trong cuộc sống ,là bài học quí báu mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc đ ể các em t ự hoàn thiện mình. 17
Hiện nay ngành giáo dục đang đẩy mạnh phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện - Học sinh tích cực” thì vi ệc giáo d ục giá tr ị s ống rèn luyện kỹ năng sống có một ý nghĩa hết sức quan trọng.Qua đó, giúp các em nhìn lại những việc làm của mình từ trong hành động, trong suy nghĩ ,lời nói vi ệc làm.Nó còn giúp các em hoàn thiện hơn về nhân cách, về lối s ống, các em s ẽ tích cực hơn .Có kỹ năng tham gia các hoạt động mang ý nghĩa c ộng đ ồng ,đoàn kết ,yêu thương,trách nhiệm,hợp tác, hòa đồng, thân ái, đồng cảm chia s ẻ với mọi người chung quanh và hơn hết là sống tốt, sống có ý nghĩa và có m ột ni ềm tin thiết tha hơn về cuộc sống hiện tại và tương lai. III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG ,TRIỂN KHAI : Như đã trình bày ở phần hiệu quả của sang kiên kinh nghiêm về nh ững giải ́ ́ ̣ pháp trong đề tài “Xây dựng và tổ chức thực hiện giáo dục giá tr ị s ống, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh,nâng cao hiệu quả xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” thì khả năng ứng dụng rộng rãi vào các trường trong huyện,tỉnh rất khả thi. Mô hình này r ất d ễ dàng th ực hi ện dành cho h ọc sinh các trường THCS,THPT với các hình th ức phong phú nêu trên ,làm cho các em cảm nhận được kỹ năng sống ,giá trị s ống là nh ững k ỹ năng,nh ững chu ẩn m ực trong một xã hội văn minh .Nó có th ể xem là hành trang h ết s ức c ần thi ết cho các em trong cuộc sống,là nh ững v ốn s ống không th ể thi ếu c ủa m ột ng ười lao động chân chính trong thời kỳ đất nước ta đang h ội nh ập v ới n ền kinh t ế th ế giới ,đang tiến hành công nghi ệp hóa và hi ện đ ại hóa đ ất n ước. Trước mắt giúp cho các em đổi mới ph ương pháp,tích c ực h ọc t ập,có năng lực tự học và biết tự điều chỉnh hành vi,tự giác ch ấp hành t ốt n ội qui nhà trường. Hiện nay nhiều trường học từ bậc học Mầm non đ ến Trung h ọc ph ổ thông đều chưa thật xem trọng hoạt động giáo dục giá tr ị s ống và rèn luy ện k ỹ năng sống cho học sinh .Chuyên đề “Xây dựng và tổ chức thực hiện giáo dục giá trị sống, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh,nâng cao hiệu quả xây dựng tr ường học thân thiện học sinh tích cực” là mô hình ho ạt đ ộng mang tính lâu dài và b ền vững, bởi hoạt động giáo dục giá trị sống rèn luyện kỹ năng s ống cho h ọc sinh 18
trong nhà trường hiện nay là một hoạt động thiết th ực mang tính chi ến l ược nhằm xây dựng nguồn nhân lực phục vụ cho quá trình công nghi ệp hóa và hi ện đại hóa đất nước. Mặc dù đây là năm đầu tiên thực hiện chuyên đề ở trường PTDT BT THCS Nguyến Bá Ngọc nhưng đã tạo được bước chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động trong toàn thể học sinh, chuyên đề đã phần nào cùng với nhà trường hình thành nhân cách, đạo đức, lối sống, cách ứng xử, cách quan tâm, chia sẻ và những kỹ năng cần thiết trong học tập, sinh hoạt t ại gia đình và c ộng đồng. Qua đó bản thân người thực hiện đề tài này đánh giá khả năng ứng dụng của nó là rất tốt,có thể áp dụng rộng rải trong cả hai cấp h ọc THCS và THPT trên phạm vi toàn tỉnh . Việc triển khai không khó khăn ,chỉ yêu cầu có kế hoạch c ụ th ể,s ự ph ối hợp chặt chẻ và sự quyết tâm hoàn thành kế hoạch đề ra. Chuyên đề có được sự thành công như đã nêu trên là nhờ sự quan tâm ch ỉ đạo của Sở Giáo dục Bến Tre qua các đợt tập huấn và hơn hết là sụ phối hợp chặt chẽ giữa người thực hiện đề tài với Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên, giáo viên chủ nhiệm, ,sự hăng hái tích cực của các thành viên cốt cán trong Câu lạc bộ rèn luyện kỷ năng sống của học sinh trường .Điều ấy đã tiếp thêm sức mạnh, sự tự tin, chủ động sáng tạo trong công việc của người làm công tác tổ chức quản lý hoạt động ngoại khóa để góp phần cùng với nhà trường nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh một cách toàn diện,hầu góp m ột ph ần nh ỏ đ ể thực hiện thành công nhiệm vụ của giáo dục nước nhà trong thời kỳ h ội nh ập kinh tế thế giới. IV. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ: Để phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thi ện, h ọc sinh tích c ực” theo năm nội dung mà Bộ Giáo dục Đào tạo phát động đi vào chi ều sâu ,nh ất thiết phải tạo cho các em có một sân chơi mang tính tập thể, qua đó các em s ẽ được giáo dục giá trị sống ,rèn luyện kỹ năng sống, cùng các trò chơi dân gian mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.Trên thực tế các trường phổ thông cũng có 19
thực hiện phong trào này nhưng chưa triệt để ch ỉ mang tính hình th ức vì ch ỉ chú trong vào việc giảng dạy văn hóa trên lớp mà không chú trọng đến việc giáo dục ̣ giá trị sống và rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Nhằm tạo cơ sở pháp lý giúp các trường thực hiện tốt và thường xuyên nhiệm vụ này người viết đề tài này xin đề nghị lãnh đạo Phòng và Sở Giáo d ục cần có kế hoạch chỉ đạo cụ thể, phối hợp với Hội Đồng Đội huyện, tỉnh đưa hoạt động giáo dục giá trị sống, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh trở thành một nội dung cơ bản của chương trình sinh hoạt Đoàn - Đội. Xem hiệu quả thực hiện kế hoạch hoạt động giáo dục giá trị sống và rèn luyện kỹ năng sống cho h ọc sinh là một tiêu chí đánh giá c ơ b ản c ủa phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của các trường Ý kiến của thủ trưởng đơn vị Người viết 20