SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học Dray Sáp

SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> <br /> I. Phần mở đầu<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Đứng trước sự phát triển nhanh chóng của nhiều lĩnh vực xã hội thì giáo <br /> dục thời đại mới đã và đang phấn đấu đổi mới về  nội dung, chất lượng và  <br /> phương pháp sao cho đạt được 2 mục tiêu lớn là đào tạo nguồn nhân lực và đào <br /> tạo kỹ năng sống cho học sinh. Tuy nhiên bên cạnh những thành tựu đạt đuợc <br /> của toàn ngành thì gần đây chúng ta thường thấy thực trạng trẻ vị thành niên có  <br /> xu hướng gia tăng về bạo lực học đường, không hứng thú trong học tập, đánh <br /> nhau trong nhà trường, bị  xâm hại, bị  lợi dụng,  phạm tội, liều lĩnh,  ứng phó <br /> không lành mạnh, dễ  mắc các tệ  nạn xã hội, sống ích kỷ, vô tâm, khép mình,<br /> ….<br /> Vấn đề  học sinh thiếu kỹ  năng sống, thiếu tính tự  tin, tự  lập, sống ích <br /> kỷ, vô  tâm, thiếu trách nhiệm với gia đình và bản thân đang là những cản trở <br /> lớn cho sự  phát triển của thanh thiếu niên khiến không ít các bậc cha mẹ <br /> phải phiền lòng vì con. Trong một xã hội phát triển năng động như  hiện nay, <br /> nhiều vị  phụ  huynh lo lắng trước tình trạng con của mình thiếu tự  tin, luôn  <br /> tỏ ra rụt rè khi có cơ  hội thể hiện mình trước đám đông hoặc không biết cách <br /> xử lý tình huống dù là thật đơn giản như kêu gọi sự giúp đỡ từ người khác, tìm <br /> đường, định hướng, đi xe buýt,...<br /> Thêm nữa trước tình trạng bạo lực học đường ngày càng gia tăng thì kỹ  <br /> năng tự   bảo vệ  mình cũng cần được coi trọng khi các nhóm trẻ  xấu luôn <br /> lấy sức   mạnh   cơ   bắp   hoặc   đám   đông   để   bắt   nạt,   ức   hiếp   các   trẻ   hiền,  <br /> ngoan, ít nói....<br /> Nhiều em học sinh có cuộc sống khép kín với thực tại, đắm chìm trong  <br /> thế  giới   ảo của Internet của thế giới game,... mà quên đi và đánh mất những  <br /> cơ hội kết  bạn, thể hiện những khả năng tiềm ẩn của mình, lo sợ, e ngại khi  <br /> tiếp xúc với cộng đồng, xã hội.  Chúng ta đang tạo nên một lớp thế  hệ  trẻ <br /> không biết làm gì, được bố  mẹ  chạy theo phục vụ  mọi lúc, mọi nơi. Nhiều  <br /> học trò sau khi rời trường học lại vùi đầu vào sách vở hoặc ôm lấy iPad, cơm  <br /> bưng nước uống đến tận miệng, thậm chí bố mẹ vẫn giúp đi giày dép hộ....<br /> Trong khi đó đứng trước thềm hội nhập quốc tế đòi hỏi thế hệ trẻ phải  <br /> tự  tin; phải nắm bắt kịp thời các cơ  hội cũng như  phải có một số  kỹ  năng:  <br /> sống khỏe, sống lành mạnh, giỏi lập trình, giỏi tiếng Anh…Chính vì vậy rèn <br /> kỹ  năng thực hành, kỹ  năng giao tiếp, kỹ  năng giải quyết vấn đề, khả  năng  <br /> tự  phục vụ bản thân…  cũng là nhu cầu vô cùng cần thiết đối với trẻ mà đặc  <br /> biệt là học sinh bậc tiểu học.<br /> “Gieo một thói quen – Gặt một tính cách – Gieo một tính cách – Gặt một  <br /> số phận” để thấy được số phận của một con người gắn liền với một tính cách  <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 1<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> và vì thế  cần thiết phải tạo ra cho trẻ những tính cách tốt, kỹ  năng sống tốt. <br /> Nhưng tính cách, kỹ năng sống của một con người không phải tự nhiên mà có,  <br /> nó phải được hoàn thiện dần qua quá trình giáo dục và rèn luyện. Việc tập cho  <br /> trẻ những kỹ năng ngay từ nhỏ chính là biện pháp tốt nhất để gieo vào tâm hồn <br /> các em ý thức tự chủ trong mọi hành vi ứng xử sau này.<br /> Tuy nhiên, không phải người giáo viên nào cũng có được phương pháp <br /> giáo dục học sinh phù hợp. Điều này có thể thấy rõ trong quá trình giáo dục, có <br /> những lớp học sinh đã có biểu hiện kỹ năng sống tốt nhưng ngược lại, một số <br /> lớp khác học sinh lại có biểu hiện kỹ  năng hạn chế  thông qua các biểu hiện  <br /> chấp hành kém các nội quy, quy định của nhà trường, các hoạt động ngoài giờ <br /> lên lớp...<br /> Song một thực tế mà chúng ta đều biết là hiện nay trong các cấp học mà <br /> đặc biệt là bậc Tiểu học nói chung và trường tiểu học Dray Sáp nói riêng  ở <br /> những lớp nào giáo viên có thể  rèn luyện phát huy những kỹ  năng sống cần <br /> thiết của học sinh tốt thì nề  nếp cũng như  chất lượng của lớp đó được cải <br /> thiện rõ rệt. Điều đó chứng tỏ  rằng việc giáo dục giáo dục kỹ  năng sống tốt <br /> cho học sinh là một trong những biện pháp để  nâng cao chất lượng giáo dục <br /> học sinh về mọi mặt.<br /> Qua thực tế làm công tác chủ  nhiệm lớp nhiều năm, mà đặc biệt là lớp <br /> 4A năm học 2016­2017 tôi được phân công chủ  nhiệm. Ngay từ  những tuần  <br /> đầu tiên nhận lớp tôi nhận thấy các em hầu như chưa có kỹ năng tốt trong mọi  <br /> hoạt động: Lao động vệ sinh khu vực tự quản chậm nên một số buổi bị Tổng  <br /> phụ  trách Đội phê bình, nhắc nhở. Một số  em đi học muộn, nhiều em nói <br /> chuyện riêng trong giờ học, chưa tích cực xây dựng bài, rụt rè, nhút nhát, chưa <br /> tích cực, tự giác ôn bài cũ ở nhà, vẫn còn học sinh chưa chuẩn bị tốt sách vở đồ <br /> dùng học tập khi đến lớp... Đứng trước thực tế đó, tôi rất băn khoăn và trăn trở <br /> làm thế nào để nâng cao kỹ năng trong mọi hoạt động để giúp cho nề nếp lớp,  <br /> phong trào học tập đi lên ? <br /> Trả  lời  câu hỏi  này, ngay từ  khi nhận nhiệm vụ  chủ  nhiệm lớp 4A  <br /> trường tiểu học Dray Sáp năm học 2016 ­ 2017. Tôi đã cố gắng dùng mọi khả <br /> năng và kinh nghiệm của mình để khơi dậy, rèn luyện những kỹ  năng cơ  bản <br /> trong mỗi học sinh nhằm từng bước tạo ra một môi trường giáo dục mang tính <br /> tự  giác. Học sinh được khuyến khích và tạo điều kiện để  chủ  động, tích cực  <br /> trong mọi hoạt động nhằm xây dựng nề nếp lớp học tốt, chất lượng giáo dục <br /> cao. Trong khuôn khổ bài viết này, tôi mạnh dạn trình bày “Một số  biện pháp <br /> nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học  <br /> Dray Sáp”.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 2<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài<br /> a. Mục tiêu<br /> ­ Trang bị cho học sinh những kiến thức, giá trị, thái độ  và kỹ  năng phù <br /> hợp.<br /> ­ Hình thành, rèn luyện cho học sinh những hành vi, thói quen lành mạnh,  <br /> tích cực. Loại bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các <br /> tình huống và hoạt động hành ngày. Giúp học sinh nâng cao kỹ năng trong mọi <br /> hoạt động để làm cho nề nếp lớp, phong trào học tập đi lên. Học sinh biết vận <br /> dụng tốt kiến thức đã học, làm tăng tính thực hành, áp dụng tốt trong cuộc  <br /> sống hàng ngày.<br /> ­ Tạo cơ hội để học sinh thực hiện tốt quyền và bổn phận của mình và <br /> phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức. <br /> b. Nhiệm vụ<br /> ­ Khảo sát thực trạng về kỹ năng sống của học sinh<br /> ­ Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả  giáo dục kỹ  năng  <br /> sống cho học sinh tiểu học.<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu<br /> ­ Nghiên cứu trong khuôn khổ một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo  <br /> dục kỹ năng sống cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học Dray Sáp.<br /> 4. Giới hạn của đề tài<br /> ­ Học sinh lớp 4A năm học 2016 – 2017 của Trường Tiểu học Dray Sáp <br /> – Xã Dray Sáp – Huyện Krông ANa­ Tỉnh Đăk Lăk.<br /> ­ Thời gian nghiên cứu: Năm học 2016– 2017.<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu<br /> + Thu thập và tổng hợp tài liệu, xử lý tài liệu liên quan đến đề tài.<br /> + Khảo sát: Khảo sát thực trạng kỹ năng sống của học sinh<br /> + Phân tích: Phân tích nguyên nhân dẫn đến thực trạng<br /> + Tổng hợp: Trên cơ sở phân tích nguyên nhân đưa ra các biện pháp nâng <br /> cao hiệu quả giáo kỹ năng sống cho học sinh.<br /> II. Phần nội dung<br /> 1. Cơ sở lí luận<br /> Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ  sở  ban đầu  <br /> cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và  <br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 3<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> các kỹ  năng cơ  bản để  học sinh tiếp tục học trung học cơ  sở  (Tại điều 27,  <br /> Luật giáo dục – 2005)<br /> Đứng trước vấn nạn sa sút về  đạo đức lối sống của học sinh năm học <br /> 2011­2012 Bộ giáo dục và đào tạo đã chỉ thị “ Tăng cường nội dung giảng dạy <br /> kỹ năng sống cho học sinh” tích cực lồng ghép, dạy học tích hợp giáo dục kỹ <br /> năng sống cho các em học sinh  ở  tất cả các môn học trong nhà trường (Công <br /> văn số 5358/BGDĐT – Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTH năm học 2011 ­ <br /> 2012).<br /> Nội dung giáo dục kỹ  năng sống nhằm giáo dục cho người học những  <br /> kỹ  năng cơ  bản, cần thiết, hướng tới hình thành những thói quen tốt giúp <br /> người học thành công, bảo đảm vừa phù hợp với thực tiễn và phù hợp với <br /> thuần phong mỹ  tục Việt Nam vừa hội nhập quốc tế  trong giai  đoạn công <br /> nghiệp hóa đất nước. Nội dung giáo dục kỹ năng sống phải phù hợp với từng  <br /> lứa tuổi và tiếp tục được rèn luyện theo mức độ  tăng dần. Đối với học sinh <br /> tiểu học: Tiếp tục rèn luyện những kỹ  năng đã được học  ở  mầm non, tập  <br /> trung hình thành cho học sinh kỹ năng giao tiếp với cha mẹ, thầy cô, bạn bè; kỹ <br /> năng xây dựng tình bạn đẹp; kỹ  năng kiên trì trong học tập; kỹ năng đúng giờ <br /> và làm theo yêu cầu; kỹ năng đồng cảm,...tạo tiền đề cho sự phát triển hài hòa  <br /> về thể chất và tinh thần, phẩm chất, học vấn và năng lực của học sinh. (Quyết  <br /> định số  463/BGDĐT­ GDTX v/v Hướng dẫn triển khai thực hiện giáo dục kỹ <br /> năng sống tại các cơ sở GDMN, GDPT và DGTX).<br /> Giáo dục kỹ năng sống có tác dụng nâng cao nhận thức, trang bị thái độ <br /> sống và hành vi tích cực, lành mạnh cho trẻ em, thanh thiếu niên. Vì vậy, giáo <br /> dục kỹ  năng sống là một hình thức can thiệp sớm, có tác dụng tích cực trong  <br /> việc ngăn ngừa những hành vi lệch lạc của trẻ em, thanh niên. Kỹ năng sống là <br /> cách  ứng xử  tích cực, cần thiết để  có cuộc sống an toàn, khỏe mạnh và hiệu <br /> quả. Kỹ  năng sống cần thiết cho mọi người, đặc biệt là trẻ  vị  thành niên và <br /> thanh niên. Nó giúp cho những người trẻ tuổi thể hiện kiến thức, thái độ và các  <br /> giá trị, hành vi lành mạnh nhằm giảm thiểu các nguy cơ có hại cho sức khỏe và <br /> cải thiện cuộc sống của mình, chẳng hạn, biết đặt mục tiêu cho cuộc sống,  <br /> thể hiện sự kiên định trước những cám dỗ không có lợi cho sức khỏe như chơi  <br /> game, sử dụng ma túy…<br /> Trong công việc, những người có kỹ năng sống tốt luôn là những người  <br /> chủ động. Họ luôn biết mình nên làm gì và cần làm gì nên bao giờ họ cũng luôn <br /> là người đi đầu, là tấm gương cho đồng nghiệp và là nơi gửi gắm niềm tin cho  <br /> những người lãnh đạo. Và vì thế, trong tập thể, trong cộng đồng họ  luôn là <br /> người nổi trội và được mọi người tín nhiệm.<br /> Trong môi trường giáo dục vai trò của kỹ  năng sống lại càng được thể <br /> hiện rõ rệt. Nếu học sinh nào có kỹ năng sống tốt thì các em sẽ thấy việc học <br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 4<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> thật nhẹ  nhàng. Các em luôn hoàn thành những việc mà giáo viên giao vì thế <br /> các em lúc nào cũng tự tin, sống thoải mái và luôn được bạn bè nể phục, thầy <br /> cô yêu mến. <br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu<br /> a. Thuận lợi <br /> Được sự  quan tâm, chỉ  đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường.  Nhà <br /> trường đặc biệt chú trọng đến việc  "Giáo dục kỹ  năng sống"  cho học sinh, <br /> tiến hành triển khai đồng bộ  đến toàn thể  cán bộ  giáo viên về  việc tích hợp,  <br /> lồng ghép, tăng cường rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Sự kết hợp, hỗ trợ <br /> kịp thời của đội, của ban thi đua trong nhà trường. Sự  quan tâm từ  phía chính  <br /> quyền địa phương. Một số học sinh có kỹ  năng sống khá tốt, ngoan ngoãn, lễ <br /> phép, tự  tin, tích cực trong học tập và rèn luyện, luôn đi đầu trong các phong <br /> trào của lớp. Ngoài ra các em còn nhỏ nên dễ dàng uốn nắn, rèn luyện kỹ năng <br /> sống. Một số  bậc phụ  huynh cũng đã dần quan tâm hơn tới việc giáo dục kỹ <br /> năng sống cho con em mình.<br /> b. Khó khăn <br /> Như chúng ta đã biết học sinh bậc tiểu học nói chung và học sinh trường  <br /> tiểu học Dray Sáp nói riêng mà đặc thù trường lại nằm trên địa bàn kinh tế khó  <br /> khăn với hơn 60% học sinh là học sinh dân tộc thiểu số  Ê­đê, Mnông nên kĩ  <br /> năng sống của các em còn rất nhiều hạn chế. Qua điều tra cho thấy: <br /> ­ Học sinh học tập thụ động, chủ yếu chỉ nghe và làm theo thầy cô giáo,  <br /> ít sáng tạo, tính tự giác chưa cao, còn rụt rè, ngại giao tiếp, thiếu hợp tác. Khả <br /> năng ứng phó với các tình huống trong cuộc sống kém, tính tự tin ít, tự ti nhiều,  <br /> thường nóng nảy, gây gổ lẫn nhau, hay nói tục, chửi bậy...<br /> ­ Một số  giáo viên cảm thấy rất khó khăn khi lồng ghép giáo dục kỹ <br /> năng sống cho học sinh vào giờ học, bối rối không biết phải giáo dục kỹ năng <br /> sống cho học sinh ra làm sao, lồng ghép vào khi nào và lồng ghép như  thế nào <br /> cho hợp lí. Ngay cả  một số  giáo viên cũng chưa có kỹ  năng sống tốt để  áp  <br /> dụng vào cuộc sống thì việc vận dụng các phương pháp giáo dục kỹ năng sống <br /> để truyền đạt nội dung tới các em học sinh lại càng khó khăn. Một số giáo viên  <br /> dạy thay, chuyên chưa thực sự  quan tâm đến việc giáo dục kỹ  năng sống cho  <br /> học sinh mà chỉ chú trọng truyền thụ kiến thức ở sách giáo khoa nên chưa chịu  <br /> khó tìm tòi các hình thức và phương pháp tổ  chức cho các hoạt động dẫn đến <br /> làm mất sự hứng thú của học sinh.<br /> ­ Trường nằm trong địa bàn kinh tế khó khăn. Đa số người dân làm nghề <br /> nông. Một số học sinh phải ở nhà với ông bà vì bố mẹ đi làm ăn xa. Đa số các  <br /> gia đình chưa quan tâm tới việc học, giáo dục kỹ  năng sống cho con em. Bên <br /> cạnh đó một số  gia đình lại bảo bọc, nuông chiều con thái quá dẫn đến trẻ <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 5<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> nhút nhát, lười biếng, ngang ngạnh,…thiếu kỹ  năng tự  phục vụ  bản thân cơ <br /> bản nhất. Một số cha mẹ học sinh chỉ khuyến khích các con tìm kiến thức mà  <br /> quên hướng cho con em mình làm tốt hoạt động đoàn thể, hoạt động xã hội và  <br /> cách ứng xử trong gia đình. Phần lớn  ở gia đình phụ  huynh giao tiếp trong gia <br /> đình còn nhiều hạn chế, xưng hô chưa chuẩn mực nên các em bắt chước và <br /> xưng hô thiếu thiện cảm. Đây chính là điều kiện tốt để các tệ nạn xã hội xâm <br /> nhập vào các em nếu không có sự  quản lý tốt của nhà trường ­ gia đình ­ xã  <br /> hội.<br /> Qua quá trình quan sát, theo dõi, tiến hành khảo sát một số biểu hiện kỹ <br /> năng sống cơ bản của học sinh lớp 4A đầu năm học 2016 ­ 2017 thu được kết  <br /> quả như sau:<br /> Khảo sát qua điều tra học sinh – Cha mẹ học sinh<br /> Vệ sinh cá nhân Tự học bài ở nhà<br /> Tổng  Tự mình  Cần người lớn  Tự giác không  Chưa tự giác, bố <br /> số  làm được giúp cần nhắc nhở mẹ phải nhắc nhở <br /> học  nhiều<br /> sinh SL Tỉ lệ SL Tỉ lệ SL Tỉ lệ SL Tỉ lệ<br /> 24 12 50% 12 50% 6 25% 18 75%<br /> Khảo sát qua quan sát học sinh thực hành thảo luận nhóm trong một số <br /> tiết Đạo đức.<br /> Tổng  Thực hành thảo luận nhóm<br /> số  Biết cách lắng nghe, hợp tác Chưa biết cách lắng nghe, hay tách <br /> học  ra khỏi nhóm<br /> sinh SL Tỉ lệ SL Tỉ lệ<br /> 24 11 45,8 % 13 54,2 %<br />   Khảo sát qua quan sát thực tế, cách  ứng xử  của học sinh với bạn khi  <br /> chơi các trò chơi dân gian tập thể, kết hợp với Tổng phụ trách Đội đánh giá <br /> học sinh.<br /> Ứng xử tình huống trong chơi trò chơi tập thể<br /> Tổng   số  Biết cách ứng xử hài hoà khá  Hay cãi nhau, xô đẩy bạn khi <br /> học sinh phù hợp chơi<br /> SL Tỉ lệ SL Tỉ lệ<br /> 24 10 41,6 % 14 58,4 %<br /> Qua sự  thống kê trên, chúng ta cũng có thể  thấy kỹ  năng sống cơ  bản <br /> của học sinh còn rất hạn chế, còn đang  ở  dạng “tiềm năng”, cần được khơi  <br /> dậy, rèn luyện và phát triển.<br /> <br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 6<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> c. Các nguyên nhân<br /> ­ Chương trình giáo dục hiện nay còn nặng về  kiến thức, chưa đầu tư <br /> thích đáng cho việc giáo dục, rèn luyện kỹ  năng sống.  Ở  trường thì các em <br /> phải dành quá nhiều thời gian cho việc học kiến thức nên không còn thời gian  <br /> học cách tự phục vụ bản thân cũng như trau dồi các kỹ năng mềm. <br /> ­ Kỹ năng truyền đạt đúng với đặc trưng của dạy kỹ năng sống của giáo <br /> viên còn có phần hạn chế. Giáo viên chỉ mới chú trọng dạy kiến thức, coi nhẹ <br /> việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.<br /> ­ Đa số học sinh chưa có ý thức tự giác, nhút nhát, ngại tham gia các hoạt <br /> động chung...<br /> ­ Nhiều gia đình chỉ quan tâm đến việc kiếm tiền, đáp ứng nhu cầu vật  <br /> chất cho con em, chưa hiểu tâm lý của con em mình và đủ  khả  năng dạy cho  <br /> con những kỹ năng cần thiết trong cuộc sống như: kỹ năng ứng xử, giao tiếp;  <br /> kỹ  năng tự  bảo vệ...Rất nhiều bố  mẹ  đang “bóp nghẹt” các kỹ  năng sống cơ <br /> bản của con bởi cách yêu thương sai lầm như làm hộ con, can thiệp vượt quá <br /> nhu cầu và mong muốn của con. Bên cạnh đó một số  bậc cha mẹ  học sinh <br /> không tạo điều kiện cho con tham gia một số hoạt động của nhà trường.<br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp<br /> a. Mục tiêu của giải pháp<br /> Các giải pháp, biện pháp mà đề  tài đưa ra ra nhằm giúp cho giáo viên  <br /> chủ nhiệm lớp giáo dục và rèn luyện kỹ năng sống cơ bản cho học sinh, giúp  <br /> cho học sinh trở  thành những học sinh có tính tự  giác cao, kỹ  năng sống cơ <br /> bản tốt khi còn ngồi trên ghế nhà trường và khi trở thành những người trưởng <br /> thành thì sẽ là những công dân tích cực của xã hội<br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.<br /> Biện pháp 1. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua <br /> công tác chủ nhiệm lớp:<br /> Mỗi thầy giáo, cô giáo muốn hoàn thành nhiệm vụ  của người giáo viên  <br /> chủ nhiệm trước hết phải có tình yêu thương con người, có sự  độ  lượng, bao  <br /> dung, đồng thời phải hiểu về tâm lý lứa tuổi, phải có cái nhìn tinh tế. Cùng đó, <br /> giáo viên chủ  nhiệm cần am hiểu và biết cách tổ  chức giáo dục kĩ năng sống <br /> cho học sinh. Đối với học sinh có những biểu hiện lệch lạc về nhân cách giáo  <br /> viên chủ nhiệm chính là người cùng với gia đình có những biện pháp “kéo” em  <br /> về với “cái thiện”. Thầy, cô giáo chủ nhiệm là cầu nối quan trọng để  kết nối <br /> giữa nhà trường, gia đình và xã hội.<br /> Làm chủ  nhiệm là một nghệ  thuật, đòi hỏi người giáo viên phải là tấm <br /> gương sáng cho học sinh noi theo về lời ăn, tiếng nói, tác phong làm việc cho <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 7<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> đến trình độ chuyên môn; quan hệ với trò như người thân để trò cảm thấy vừa  <br /> gần gũi, vừa đáng tin cậy; kiên trì giáo dục học sinh theo kiểu mưa dầm lâu <br /> thấm đất.<br /> Trước đây, giáo viên chủ nhiệm chủ yếu là định hướng, hướng dẫn hành <br /> vi đạo đức cho học sinh. Hiện nay giáo viên chủ  nhiệm không chỉ  làm công <br /> tác chuyên môn mà còn phải có kiến thức, kỹ năng để  giải quyết những tình <br /> huống phát sinh của học sinh trong lớp. Vì thế ngoài việc phải đảm bảo nội <br /> dung lên lớp vừa tạo sự hấp dẫn, sáng tạo, mới mẻ, gây hứng thú học tập cho  <br /> học sinh. Và điều không thể thiếu là người giáo viên chủ nhiệm phải có tâm <br /> huyết với nghề và tình yêu thương đối với học sinh.<br /> Vậy để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua công tác  <br /> chủ nhiệm lớp thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần:<br /> Tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hình thức <br /> dạy học của mình, qua các giờ sinh hoạt để giáo dục đạo đức và nhân cách cho  <br /> học sinh.<br /> Xây dựng hành vi giao tiếp giữa “Thầy với thầy, trò với trò, thầy với <br /> trò” rèn luyện kĩ năng ứng xử văn hoá, lên án mọi hành vi bạo lực học đường <br /> và xã hội.<br /> Thường xuyên liên hệ  với cha mẹ  học sinh, kịp thời nắm bắt thông tin, <br /> cùng kết hợp với cha mẹ học sinh rèn cho học sinh kĩ năng ứng xử văn hoá, rèn <br /> luyện sức khoẻ phòng chống bạo lực.<br /> Nâng cao ý thức tự  nguyện, tự  giác, tự  chủ  phát huy được tính tích cực <br /> trong việc rèn luyện kĩ năng sống của thầy cô giáo và học sinh. Giáo dục cho <br /> học sinh nhận biết được lợi ích của việc rèn luyện kĩ năng về  mọi mặt: cho <br /> bản thân, gia đình, xã hội và đất nước. Đồng thời biết quan tâm chia sẻ  đến <br /> mọi người.<br /> Tổ  chức lớp cũng nên đổi mới: lớp trưởng, lớp phó, tổ  trưởng, tổ  phó <br /> cần thay đổi theo từng tháng để  từng học sinh biết được các công việc của <br /> người lãnh đạo, các khó khăn gặp phải và xử  lí ra sao. Đồng thời biết cảm <br /> thông với công việc của người chỉ huy. Qua đó, rèn cho các em những kĩ năng <br /> chỉ huy ­ lãnh đạo cần thiết.<br /> Giáo viên chủ nhiệm phải thực sự đổi mới phương pháp trong việc thực  <br /> hiện công tác chủ  nhiệm lớp, tạo điều kiện để  học sinh  rèn luyện và tự  rèn  <br /> luyện. Coi trọng tự rèn luyện của học sinh và động viên kịp thời.<br /> Vấn đề giáo dục kĩ năng sống cho học sinh còn cần đến vốn sống, tình  <br /> thương và nhân cách của người thầy. Học kiến thức ở thầy trước hết là ở tấm <br /> gương sống của thầy. Vì vậy để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trước hết  <br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 8<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự  học và sáng tạo” mà ngành  <br /> Giáo dục đã phát động.<br /> Giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên đánh giá kết quả của học sinh: <br /> Khi chúng ta làm bất cứ việc gì, chúng ta cũng cần biết hiệu quả công việc ra <br /> sao, người khác nhìn nhận đánh giá như  thế  nào về  việc làm của mình. Học <br /> sinh cũng vậy, khi các em làm xong công việc các em cần được biết hôm nay  <br /> mình làm như  thế  nào, đã tốt chưa? Chính vì vậy, nhận xét việc làm của các <br /> em cũng được coi là một cách để hình thành và phát triển kỹ năng của các em.<br /> Tạo ra các phong trào thi đua trong lớp. Bác Hồ  của chúng ta từng nói: <br /> “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua”. Để  nói rằng một đất nước <br /> muốn có sự  phát triển thì những con người trong đất nước đó phải có sự  thi <br /> đua nhau. Hay ta có thể hiểu thi đua chính là động lực tạo nên sự phát triển, là  <br /> nguồn gốc của sự phát triển. Chỉ những ai thực sự muốn thi đua thì ở  họ  mới  <br /> có tính cầu tiến và công việc của họ bao giờ cũng đạt đến thành tích cao nhất.  <br /> Còn những người không có tính thi đua thì họ chỉ làm một cách hời hợt cho qua  <br /> chuyện và chắc chắn hiệu quả công việc sẽ không cao.<br /> Đối với học sinh, thi đua mang lại cho các em sự  vui thích, thú vị, hào <br /> hứng đôi khi chỉ  vì mong được cô thầy khen. Chính vì thế  muốn các em thực  <br /> hiện mọi hoạt động một cách tốt nhất thì phải đưa các em vào các phong trào <br /> thi đua. Thực tế, ta cũng nhận thấy rằng khi tạo ra được những phong trào  <br /> trong lớp đôi khi các em chỉ muốn chứng tỏ bản thân mình với bạn bè mà các  <br /> em nỗ lực hết mình làm việc, làm một cách tự giác. Chính vì thế có thể nói, các  <br /> phong trào trong lớp học tạo nên tinh thần tự giác, rèn luyện kỹ  năng cho học <br /> sinh.<br /> Trong lớp chúng ta có thể tạo ra các phong trào:<br /> Phong trào “ Tổ nề nếp”<br /> Phong trào này xây dựng nhằm mục đích giữ cho nề nếp luôn thực hiện <br /> tốt như việc thường xuyên mặc đồng phục, xếp hàng ra vào lớp, hay trực nhật <br /> vệ sinh tốt, đi học đều, đúng giờ... Tất cả những vấn đề đó khi đưa vào thi đua <br /> sẽ  khiến các em thực hiện một cách nghiêm túc hoặc những bạn nào không <br /> thực hiện nghiêm túc sẽ  khiến các bạn khác không hài lòng và thường xuyên  <br /> nhắc nhở nên tạo ra cho các em được các thói quen tốt.<br /> Đánh giá kết quả của phong trào này chúng ta dựa vào kết quả mà các tổ <br /> trưởng đã theo dõi nề  nếp như  bảng phân công theo dõi. Để  kết quả  theo dõi <br /> mang tính khách quan thì chúng ta nên để cho học sinh kiểm tra chéo, tức là tổ <br /> này để tổ kia theo dõi. Làm như thế sẽ khiến tính thi đua càng thêm nghiêm túc <br /> và học sinh càng cố gắng thực hiện vì tổ nào cũng muốn tổ mình là tổ nề nếp  <br /> nhất. Đánh giá kết quả  thi đua chúng ta nên đánh giá theo từng tuần, nhưng <br /> tổng kết thi đua chúng ta nên tổng kết theo từng tháng. Vì làm như  thế  từng  <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 9<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> tuần các em sẽ biết được tổ mình đã tốt ở chỗ nào còn thiếu sót ở điểm nào để <br /> từ  đó các em cố gắng thực hiện  ở tuần sau và như  thế  trong tháng thi đua các <br /> em có thể phát huy những mặt mạnh và khắc phục những mặt chưa tốt.<br /> Phong trào học tập <br /> Phong trào này nhằm tạo ra phong trào học tập sôi nổi. Khắc phục một  <br /> số  vấn đề  thường gặp  ở  học sinh: học sinh không ôn bài cũ  ở  nhà, học sinh  <br /> không có ý thức làm bài tập trên lớp thường xuyên giáo viên phải nhắc nhở,  <br /> phát biểu xây dựng bài... Thực hiện tốt phong trào này, ý thức học tập của học <br /> sinh được nâng lên. <br /> Đối với phong trào này chúng ta nên cụ thể hóa thành phong trào của các <br /> tháng. Hầu hết mỗi tháng sẽ  có một ngày kỉ  niệm vì thế  các phong trào nên <br /> gắn liền với ngày kỉ  niệm đó. Làm như  thế  sẽ  tăng thêm ý nghĩa của phong  <br /> trào thi đua. Ví dụ: tháng 10, xây dựng phong trào “Hoa thơm tặng mẹ”, tháng <br /> 11, phong trào “Học tốt”, tháng 12, phong trào “Tiếp bước anh bộ   đội Cụ <br /> Hồ”...<br /> Phong trào trang trí lớp học thân thiện<br /> ­ Thi trồng cây, hoa phù hợp, sử dụng sản phẩm mỹ thuật, kỹ thuật, sản  <br /> phẩm các cuộc thi chữ viết đẹp, lồng đèn..trang trí lớp học theo tổ. Tạo không <br /> khí thi đua giữa các tổ với nhau nhằm đạt mục tiêu lớp học xanh, sạch, đẹp.<br /> Phong trào khác<br /> ­ Đối với các phong trào do nhà trường, liên đội phát động giáo viên chủ <br /> nhiệm cần làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục, khuyến khích, lên kế hoạch, <br /> mục tiêu để học sinh có ý thức tự giác, tích cực tham gia có hiệu quả.<br /> ­ Giáo viên chủ nhiêm cần đưa ra hình thức khen thưởng cụ thể dựa trên <br /> những tiêu chí của từng phong trào để tạo động lực cho học sinh như:<br /> + Khen tập thể: Tặng cờ thi đua theo tổ  hàng tháng (có thể  quy định cờ <br /> nhất tháng màu đỏ).<br /> + Khen cá nhân: Tuyên dương, động viên khích lệ đối với những em, đôi <br /> bạn cùng tiến có tiến bộ hàng tuần, hàng tháng. Bình bầu gương mặt xuất sắc,  <br /> có những tiến bộ  vượt bậc của tháng, kỳ, năm học để  tặng quà khen thưởng <br /> kịp thời.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 10<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình ảnh học sinh trang trí lớp học.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình ảnh học sinh chăm sóc cây xanh.<br /> Biện pháp 2. Rèn kỹ  năng sống hiệu quả qua việc tích hợp vào các <br /> môn học<br /> Để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh có hiệu quả bản thân đã nghiên  <br /> cứu, tích hợp đúng, đầy đủ  các địa chỉ  cần giáo dục kỹ  năng sống. Luôn vận <br /> dụng vào các môn học, tiết học, linh hoạt. Nhất là các môn như: Tiếng Việt; <br /> Đạo đức; Khoa học,.... để  những giờ  học sao cho các em được làm  để  học, <br /> được trải nghiệm như trong cuộc sống thực.<br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 11<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> Trong chương trình môn Tiếng Việt có nhiều bài học có thể giáo dục kỹ <br /> năng sống cho các em, đó là các kỹ năng giao tiếp xã hội, như: Viết thư, Điền <br /> vào giấy tờ in sẵn, Giới thiệu địa phương, Kể chuyện được chứng kiến hoặc <br /> tham gia,... được lồng cụ thể qua các tình huống giao tiếp. Bản thân chỉ gợi mở <br /> sau đó cho các em tự nói một cách tự  nhiên hoàn toàn không gò bó áp đặt. Để <br /> hình thành những kiến thức và rèn luyện kỹ  năng sống cho học sinh qua môn <br /> Tiếng Việt, người giáo viên cần phải vận dụng nhiều phương pháp dạy học <br /> phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. <br /> Ví   dụ,  trong  tiết   Kể  chuyện,   giáo   viên  yêu  cầu  học  sinh  kể  lại  câu <br /> chuyện cho cả  lớp nghe, giúp học sinh rèn kĩ năng giao tiếp trước đám đông, <br /> mạnh dạn và tự  tin, nói năng ngày càng lưu loát hơn.. Khi kể  xong, giáo viên  <br /> mời các bạn nhận xét, trao đổi về  nội dung ý nghĩa câu chuyện, nhận xét về <br /> tính cách của các nhân vật trong truyện, giúp các em tạo cảm giác tự  tin khi <br /> trao đổi một vấn đề, cách giải quyết một vấn đề có hiệu quả nhất.<br /> Ở môn Đạo đức, để các chuẩn mực đạo đức, pháp luật xã hội trở thành <br /> tình cảm, niềm tin, hành vi và thói quen của học sinh. Cần sử dụng các phương  <br /> pháp, kĩ thuật dạy học tích cực, học sinh sẽ được tạo cơ hội để thực hành, trải  <br /> nghiệm nhiều kỹ  năng sống cần thiết, phù hợp với lứa tuổi. Đó là lối sống  <br /> lành mạnh, các hành vi  ứng xử  phù hợp với nền văn minh xã hội. Lối sống,  <br /> hành vi như gọn gàng, ngăn nắp, nói lời đẹp, chăm sóc bố mẹ, ông bà, hợp tác, <br /> giúp đỡ, chia sẻ với bạn…<br /> Ở môn Khoa học: Chương “Con người và sức khỏe”các bài: “Con người <br /> cần gì để sống? Vai trò của các chất dinh dưỡng có trong thức ăn; Phòng một  <br /> số  bệnh do thiếu chất dinh dưỡng; Phòng bệnh béo phì; Phòng tránh tai nạn  <br /> đuối nước;...” giáo dục các em hiểu rằng ăn uống đủ  chất và hợp lí giúp cho  <br /> chúng ta khoẻ  mạnh, biết phòng tránh một số  bệnh lây qua đường tiêu hóa, <br /> biết những việc nên làm và không nên làm để  phòng tránh tai nạn đuối nước,  <br /> có ý thức tự giác làm vệ sinh cá nhân hằng ngày, tự giác thực hiện nếp sống vệ <br /> sinh, khắc phục những hành vi có hại cho sức khoẻ. Biết tham gia các hoạt  <br /> động và nghỉ  ngơi một cách hợp lí để  có sức khoẻ  tốt. Trong tiết Khoa học,  <br /> qua việc tổ chức học nhóm rèn cho học sinh kĩ năng giao tiếp trước các bạn, kĩ  <br /> năng hợp tác cùng chung sức làm việc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong một công  <br /> việc.<br /> Trong tiết Toán, khi học sinh đánh giá, nhận xét bài làm của bạn, các em  <br /> đã được rèn kĩ năng giao tiếp một cách đúng mực và kĩ năng chia sẻ. Chẳng <br /> hạn: Bạn làm sai, nhận xét là: "Theo mình, cách giải thế  này" chứ  không nói <br /> là:"Cậu làm sai rồi" hoặc nhận xét một cách không tế nhị…<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 12<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình ảnh học sinh thực hành thí nghiệm trong tiết khoa học (Bài: Vật dẫn  <br /> nhiệt và vật cách nhiệt)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình  ảnh học sinh thực hành tập biểu diễn trong tiết Âm nhạc (Bài: Ôn tập  <br /> bài hát: Chú voi con ở Bản Đôn)<br /> Biện pháp 3. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh Tiểu học thông qua <br /> hoạt động ngoài giờ lên lớp:<br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 13<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> Hoạt động ngoài giờ lên lớp là một hoạt động quan trọng, góp phần nâng <br /> cao   chất   lượng   giáo   dục   toàn   diện,   thực   hiện   mục   tiêu   giáo   dục   của   nhà <br /> trường. Chính từ  những hoạt động như: Sinh hoạt chủ  điểm, lao động, hoạt <br /> động xã hội đã góp phần rất lớn trong việc hình thành nhân cách của học sinh. <br /> Giúp các em biết tự giáo dục, tự rèn luyện, tự hoàn thiện mình. Có thể nói việc <br /> tổ  chức các hoạt động ngoài giờ  lên lớp là xây dựng cho các em các mối quan  <br /> hệ  phong phú, đa dạng một cách có mục đích, có kế  hoạch, có nội dung và <br /> phương pháp nhất định, gắn giáo dục với cộng đồng, tạo sự  thân thiện trong <br /> mọi tình huống. Biến các nhu cầu khách quan của xã hội thành những nhu cầu  <br /> của bản thân học sinh.<br /> Nhân cách trẻ được hình thành và phát triển thông qua các hoạt động có <br /> ý thức. Chính trong quá trình sống, học tập, lao động, giao lưu, vui chơi giải <br /> trí… con người đã tự hình thành và phát triển nhân cách của mình.<br /> Việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu  <br /> học là điều kiện tốt nhất giúp học sinh tích luỹ  và rèn kĩ năng sống có hiệu <br /> quả. Thông qua các hoạt động ngoài giờ  lên lớp các em được hợp tác, trải  <br /> nghiệm các kĩ năng sống. Vậy giáo viên cần thiết kế và tổ chức thực hiện các <br /> hoạt động ngoài giờ  lên lớp sao cho học sinh có cơ  hội thể  hiện ý tưởng cá <br /> nhân, tự  trải nghiệm và biết phân tích kinh nghiệm sống của chính mình và <br /> người khác.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 14<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br />       Hình ảnh học sinh tham gia thi lồng đèn nhân dịp Tết trung thu.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                Hình ảnh học sinh tham gia sinh hoạt chủ điểm.<br /> Biện pháp 4.  Giáo dục kĩ năng giao tiếp trong sinh hoạt đội, hoạt <br /> động vui chơi<br /> Hoạt động Đội là hoạt động tập thể  có ý nghĩa quan trọng đối với học <br /> sinh lớp 4, vì có những em vừa mới được kết nạp vào Đội ở  đầu năm lớp 4. <br /> Chính hoạt động Đội giúp các em thấy mình dường như  lớn lên, trưởng thành  <br /> hơn, vào Đội các em được giao lưu, học hỏi với các bạn đội viên khác trong  <br /> trường, được hoạt động chung, được tham gia các phong trào, các cuộc thi do  <br /> Đội tổ  chức. Qua hoạt động Đội rèn cho các em nhiều kĩ năng giao tiếp mới, <br /> đó là giao tiếp với các anh chị phụ trách chi đội, các Đội viên, các sao, giao tiếp  <br /> với các bạn trong Ban chỉ huy liên đội, tạo cho các em giao tiếp trong các mối  <br /> quan hệ  đa dạng hơn. Từ  đó, các em biết giao tiếp phù hợp trong các tình <br /> huống của môi trường mới mà người đội viên tham gia.<br /> Hoạt động vui chơi, đặc biệt là trong giờ  ra chơi, học sinh thường có  <br /> những biểu hiện không tốt bằng trong giờ học. Phần lớn học sinh mắc lỗi vào  <br /> giờ  ra chơi. Vì thế  trong giờ  ra chơi, giáo viên cần theo dõi, quán xuyến đến  <br /> mọi học sinh trong trường, trong lớp, chú ý xem các em chơi trò chơi gì, nói <br /> năng với nhau ra sao, nhắc nhở những học sinh còn nói năng chưa phù hợp. Có <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 15<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> như vậy học sinh mới chú ý rèn cách nói của mình cho đúng cho phù hợp. Giáo  <br /> viên cũng cần hướng học sinh tham gia các trò chơi lành mạnh, có ý nghĩa, có <br /> tinh thần tập thể  như: chơi chuyền, chắt, nhảy dây, đá cầu, kéo co… Những  <br /> trò chơi đó góp phần giáo dục học sinh kĩ năng giao tiếp với nhau và tạo ra tinh <br /> thần đồng đội.<br />          Giáo viên chủ  nhiệm cần phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng với tổng phụ <br /> trách Đội trong quá trình sinh hoạt.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình ảnh học sinh tham gia chơi trò chơi kéo co.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 16<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình ảnh học sinh tham gia chơi trò chơi nhảy bao bố<br /> Biện pháp 5. Giáo dục kĩ năng giao tiếp khi ở nhà<br /> Thực tế  cho thấy nhiều học sinh  ở  trường rất ngoan nhưng về nhà lại <br /> ngược lại. Lí do là vì ở  trường có các thầy cô và các bạn theo dõi và đánh giá  <br /> xếp loại, còn ở nhà thì không.<br /> Để  các em vừa giao tiếp tốt  ở trường vừa giao tiếp tốt  ở nhà và ở  mọi <br /> nơi, mọi lúc, có thể hướng dẫn học sinh cùng học nhóm ở nhà để từ đó các em  <br /> theo dõi, giúp nhau trong cả học tập lẫn ứng xử.<br /> Đồng thời, luôn đảm bảo thông tin hai chiều giữa giáo viên và cha mẹ <br /> học sinh, trao đổi một cách thường xuyên về tình hình của con em ở nhà.<br /> Tuyên truyền tới cha mẹ học sinh tầm quan trọng của việc giáo dục kỹ <br /> năng sống để phụ huynh có ý thức hơn trong việc giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> con em mình. Em nào mắc lỗi hay cư xử chưa đúng mực khi ở nhà, nhẹ nhàng  <br /> gặp riêng để nói chuyện, nhắc nhở và khuyên bảo.<br /> Qua thực tế cho thấy việc sử dụng các biện pháp giáo dục kĩ năng sống <br /> cho học sinh qua các hoạt động trong nhà trường là điều cần thiết, có tác động  <br /> tốt đến việc rèn kĩ năng sống cho học sinh, tác động tốt đến việc hình thành  <br /> nhân cách của trẻ, mang tính nhân văn, giúp trẻ  phát triển toàn diện trở  thành  <br /> những người công dân tốt phù hợp với quá trình phát triển của xã hội hiện nay.<br /> Giáo dục kĩ năng sống cho học sinhTiểu học không thể hình thành trong <br /> “ngày một, ngày hai” mà đòi hỏi phải có cả  quá trình: nhận thức ­ hình thành  <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 17<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> thái độ ­ thay đổi hành vi. Thay đổi hành vi, thái độ và giá trị ở từng con người <br /> là một quá trình khó khăn, không đồng thời. Do đó, các nhà giáo dục cần kiên  <br /> trì chờ đợi và tổ chức các hoạt động liên tục để học sinh duy trì hành vi mới và <br /> có thói quen mới.<br /> Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cần thực hiện ở mọi nơi, mọi lúc và <br /> thực hiện càng sớm càng tốt đối với trẻ em. Môi trường giáo dục được tổ chức <br /> nhằm tạo cơ hội cho học sinh áp dụng kiến thức và kĩ năng vào các tình huống <br /> “thực” trong cuộc sống.  <br /> c. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu<br /> Kỹ năng sống cần thiết cho mọi hoạt động của con người và nhất là với <br /> học sinh tiểu học. Sự hình thành sớm các kỹ năng cơ bản khiến cho cuộc sống  <br /> của các em trở  nên nhẹ  nhàng, vui tươi. Và khi lớn lên các em dễ  dàng thích <br /> ứng với bất kì hoàn cảnh hay môi trường sống mà các em gặp phải. <br /> Qua áp dụng đề tài vào lớp chủ nhiệm tôi thu được kết quả sau:<br /> Cuối năm học 2016 – 2017<br /> Khảo sát qua điều tra học sinh – Cha mẹ học sinh<br /> <br /> <br /> <br /> Vệ sinh cá nhân Tự học bài ở nhà<br /> Tổng  Tự mình làm  Cần người lớn  Tự giác  Chưa tự giác, bố <br /> số  được giúp không cần  mẹ phải nhắc <br /> học  nhắc nhở nhở nhiều<br /> sinh Số  Tỉ lệ Số  Tỉ lệ Số  Tỉ lệ Số  Tỉ lệ<br /> lượng lượng lượng lượng<br /> 24 22 91,6 % 2 8,4 % 19 79,1  5 20,9 %<br /> %<br /> Khảo sát qua quan sát học sinh thực hành thảo luận nhóm trong một số <br /> tiết Đạo đức.<br /> Tổng  Thực hành thảo luận nhóm<br /> số  Biết cách lắng nghe, hợp tác Chưa biết cách lắng nghe, hay tách <br /> học  ra khỏi nhóm<br /> sinh Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ<br /> 24 20 83,3 % 4 16,7 %<br /> Khảo sát học sinh mạnh dạn, tự  tin  qua  quan sát hoạt động  tập biểu <br /> diễn trong  một số tiết âm nhạc:<br /> Tổng số  Mạnh dạn, tự tin<br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 18<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> Đã mạnh dạn, tự tin Chưa mạnh dạn, tự tin<br /> học sinh Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ<br /> 24 18 75% 6 25%<br /> <br /> Nội dung khảo sát:  ứng xử  với bạn khi chơi các trò chơi dân gian tập  <br /> thể. Khảo sát qua quan sát thực tế, kết hợp với Tổng p hụ  trách Đội đánh giá <br /> học sinh.<br /> Ứng xử tình huống trong chơi trò chơi tập thể<br /> Tổng số  Biết cách ứng xử hài hoà khá  Hay cãi nhau, xô đẩy bạn khi <br /> học sinh phù hợp chơi<br /> Số lượng Tỉ lệ Số lượng Tỉ lệ<br /> 24 22 91,6% 2 8,4 %<br /> Qua bảng thống kê ta thấy được rõ ràng sau khi áp dụng các biện pháp <br /> trên một số kỹ năng cơ bản của học sinh được nâng lên rõ rệt. <br /> Do có sự  thay đổi về  ý thức tự  giác, kỹ  năng như  thế  nên nề  nếp cũng <br /> như phong trào học của lớp đã có những bước chuyển biến tích cực:<br /> Thứ nhất, tình trạng học sinh không làm vệ sinh không còn vì thế vệ sinh <br /> ở  lớp học, khu vực vệ  sinh tự  quản luôn luôn được các em hoàn thành sớm. <br /> Chấm dứt việc luôn luôn bị  đội nhắc nhở  và trừ  điểm thi đua như  đầu năm. <br /> Mặt khác, vào những buổi giáo viên chủ  nhiệm không có giờ  học sinh vẫn tự <br /> giác hoạt động hoàn thành tốt mọi công việc. Và sau một thời gian áp dụng  <br /> hầu như giáo viên không phải đốc thúc các công việc vệ sinh của lớp.<br /> Thứ hai, nề nếp tự quản của học sinh được nâng lên. Ban cán sự lớp tổ <br /> chức sinh hoạt 15 phút đều đặn, trật tự và có hiệu quả. Tình trạng nói chuyện  <br /> riêng trong lớp giảm, học sinh nói tục, chửi thề, gây gổ với bạn giảm hẳn, học <br /> sinh có khả năng tự quản cao ngay cả khi vắng mặt giáo viên. <br /> Thứ  ba, phong trào học của lớp đi lên. Nhiều học sinh thường xuyên <br /> quên sách vở  nay đã có ý thức sắp sách vở đầy đủ  trước khi đến lớp, hầu hất <br /> các em tích cực phát biểu xây dựng bài. Những vấn đề nào không biết các em  <br /> mạnh dạn đề  xuất với giáo viên để  được giải đáp. Chữ  viết và cách trình bày <br /> của các em cũng tiến bộ nhiều.<br /> Thứ  tư  các phong trào mũi nhọn, hoạt động ngoài giờ  lên lớp của lớp  <br /> cũng đạt được những kết quả đáng khen ngợi.<br /> Từ tất cả những sự thay đổi trên, nên năm học 2016 ­ 2017, lớp 4A được <br /> Đội đánh giá cao về nề nếp, lớp tôi luôn luôn được tổng phụ trách Đội và nhà <br /> trường tuyên dương.<br /> Kết quả thực hiện công tác chủ nhiệm lớp<br /> <br /> <br /> Đỗ Thị Thảo – Trường TH Dray Sáp Trang 19<br />  SKKN: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng sống cho  <br /> học sinh lớp 4 trường tiểu học Dray Sáp<br /> ­ Năm học 2016 – 2017 tập thể lớp 4A đạt danh hiệu: Xuất sắc. Chi đội: <br /> Vững mạnh. Được Liên đội tặng giấy khen.<br /> ­ Lớp tổng số: 24 học sinh. Lên lớp 24 học sinh. Đạt tỉ lệ: 100%<br /> ­ Năng lực đạt: 24 học sinh. Đạt tỉ lệ: 100%<br /> ­ Phẩm chất đạt: 24 học sinh. Đạt tỉ lệ: 100%<br /> ­ Không có học sinh phải ôn tập, rèn luyện lại trong hè.<br /> ­ Tham gia thi  Giải toán qua mạng khối 4. Cấp trường đạt: 6 em. Cấp <br /> huyện đạt khuyến khích: 2 em. Tham gia thi cấp tỉnh: 2 em.<br /> ­ Tập thể lớp luôn tích cực tham gia các phong trào của đội cũng như các  <br /> phong trào mũi nhọn của nhà trường.<br /> III. Phần kết luận, kiến nghị<br /> 1. Kết luận<br /> Giáo dục kỹ năng sống trong trường học góp phần rèn luyện, hình thành <br /> cho học sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa chọn cách ứng xử  phù hợp,  <br /> ứng phó với các sức ép, thách thức trong cuộc sống; thúc đẩy hành vi mang tính <br /> xã hội, giảm bớt tỷ lệ phạm pháp. <br /> Giáo dục kỹ năng sống còn cần đến vốn sống, tình thương và nhân cách  <br /> của người thầy. Tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở  giữa thầy, trò, sự  hứng <br /> thú tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo <br /> dục. Học sinh được giáo dục kỹ  năng sống xác định được bổn phận và nghĩa <br /> vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội. Giáo dục kỹ năng sống cần <br /> cho suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ sung, nâng cấp để phù hợp với sự <br /> thay đổi của cuộc sống biến động. Người trưởng thành cũng vẫn cần học, rèn  <br /> luyện kỹ năng sống mỗi ngày.<br /> Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh không phải là công việc “một sớm,  <br /> một chiều” mà đòi hỏi phải có quá trình, kiên nhẫn và bằng cả tâm huyết và ở <br /> mọi lúc, mọi nơi, thực hiện càng sớm càng tốt đối với trẻ  em. Kỹ  năng sống  <br /> rất đa dạng và mang đặc trưng vùng, miền đòi hỏi người giáo viên phải vận <br /> dụng một cách linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp với nhu cầu, trình độ  của học  <br /> sinh và đặc điểm, hoàn cảnh của nhà trường, địa phương.<br /> Vai trò của giáo viên chủ  nhiệm rất quan trọng trong việc quản lý học <br /> sinh trên mọi phương diện